De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1936 24 april pagina 10

24 april 1936 – pagina 10

Dit is een ingescande tekst.

*-.-?* Een verhaal van De Groene vier Eilan VREDE en welvaart heersten ongestoord op alle vier de eilanden. Alle vier werden zij verwarmd door de stralen der tropenzon, alle vier waren zij dicht begroeid met kokospalmen. Het eerste eiland, dat het meest naar het westen lag, voorzag de drie andere met vette geitenmelk e ; geurige bladeren, die in lichte bootjes werden over gebracht. Op het naburige eiland werd soepel mandewerk gevlochten; daar maakte men ook eenvoudige kledingstukken van veren en bladeren, al naar het seizoen. De bewoners der verst gelegen eilanden waren vissers, en elke vloed was voor hen een reden tot feestvreugde. De koraalriffen ver hinderden vreemde stoomschepen het binnenvaren der smalle inhammen en de bewoners, dankbaar dat ze zulk een rustig leven hadden, plachten te zeggen: Wij zijn anders dan andere volken: bij ons zijn geen slangen, geen besmettelijke ziekten en geen vreemdelingen." De bewapening van de vier eilanden samen be stond uit negentien speren, drie pistolen zonder trekker en een bajonet uit 1809. Er was ook een kanon; niemand wist waar het vandaan kwam. Maar in de loop had een uil zijn nest gebouwd en de kinderen gebruikten 's morgens het sluitstuk om er kokosnoten in te breken. Een en ander was voldoende voor het onderhouden der vreedzame betrekkingen tussen de eilanden, die slechts een enkele maal werden verstoord door ongenoegen over brood dat niet goed doorbakken was of vis in onwelriekende toestand of van te klein formaat. Maar niets is bestendig op deze wereld, onder de tropenzon al evenmin als onder de maan van het noorden. ER kwam een dag waarop de golven die schui mend braken op het koraalrif een naakte blanke man op de glooiende kust van het westelijke eiland aanspoelden. Verdronken," constateerde het bejaarde opper hoofd der inboorlingen. Wees niet zo optimistisch," zei zijn eerste minister neerslachtig. Als je hem door elkaar schudt zou hij best weer kunnen gaan leven." En inderdaad, zodra deze eenvoudige maatregel was toegepast slaakte de naakte man een zucht van verlichting, kwam overeind, wreef zich links en rechts en zei zakelijk: Zo waar waren we ook al weer gebleven?" De inboorlingen keken hem een beetje verlegen aan, maar waren taktvol genoeg om hem een ontbijt aan te bieden alsmede een luipaardenvel en een armvol bladeren waarmee hij zich kon kleden. De naakte man kleedde zich op zijn gemak aan, at een stevig ontbijt en toen hij de laatste banaan op had herhaalde hij droogjes: Zo ? waar waren we ook al weer gebleven? Willen jullie ontwapenen of niet?" MIJNHARDT'S laxeer-tabletten iwerken zacht en zeker Neen," zei het oude opperhoofd met een zucht, we kunnen niet ontwapenen." Waarom niet?" We hebben nooit voorzien dat we daar nog eens aan toe zouden kunnen komen we hebben geen wapenen." Onzin," viel de bijna verdronken man hem boos in de rede. Als er geen wapenen zijn zullen we ze wel maken. Hebben jullie speren?" Ja. Maar ze zijn stomp." Die kunnen geslepen worden. Je zegt dat er geen trekkers aan de pistolen zijn? Die kunnen er weer aangezet worden. De hoofdzaak is, dat de wil tot ontwapening aanwezig is. Dan komen de wapenen vanzelf. Hoeveel speren zijn er op dit eiland?" Vier". En op het eiland hiernaast?" Negen." 't Is gewoon een schande. De bewapening moet evenredig zijn. Jullie moeten dadelijk beginnen met er vijf speren bij te maken. En een beetje gauw alsjeblieft!" Voor dag en dauw begonnen de inboorlingen met nerveuze haast te werken om de vereiste vijf speren klaar te krijgen. Stenen vijlen snerpten, palmen vielen ter aarde en kleine kinderen begonnen te schreien. Niemand had tijd om melk en brood naar het tweede eiland te brengen, en toen de opzichter der voorraden op een boomstam kwam overvaren kreeg hij kort en krachtig te horen: Loop naar de drommel met je brood en melk ! Zie je niet dat we aan 't speren maken zijn? Jullie hebben er negen en wij maar vier. Jullie dachten zeker dat wij niet wijs waren, hè?" In welke bewoordingen de verschrikte opzichter deze boodschap overbracht aan zijn eilandgenoten is niet bekend, maar een half uur na zijn terugkomst begonnen ook zij met jagende spoed te werken. Zó staan de zaken dus hè, lelijke stinkdieren !" zei de hoofdman van het tweede eiland met een boosaardige grijns. Jullie speren maken, en ons dan zeker met die speren overvallen! Vooruit jongens maak er nog een stel bij. We hebben er negen, 't kan geen kwaad als we er veertien van maken." De andere twee eilanden ontvingen in plaats van de dagelijkse voorraad brood en melk bericht van de speren, en daar ook zij zich niet bij de neus lieten nemen begonnen de inboorlingen daar even eens met spoed knuppels, slingers en knotsen te maken. Ik heb al lang in de gaten gehad dat ze daar iets in hun schild voerden," zei de diplomaat van het vierde eiland veelbetekenend, 't Is jammer dat wij een beetje laat zijn begonnen.... Maar dat doet er niet toe, we zullen hun wel eens wat laten zien !" Na een week lagen er op elk eiland stapels wapenen. De inboorlingen leden honger en in hun ogen was haat, maar ze waren tevreden: Laat ze maar opkomen.. .. We zullen ze wel leren, de schurken...." ZO," zei de blanke gast, me dunkt dat jullie nu wel kunnen beginnen met de ontwapening." Onmogelijk," zei het oude opperhoofd sarcas tisch; ik heb mijn hele voorraad droog hout uit verkocht, en nu zou ik zeker het geld terug moeten geven ? 't Zal niet gaan." Kom nou," viel zijn eerste minister hem bij. Alles terugbetalen? Zie maar dat je wat anders uitvindt." Ze zonden een delegatie naar het tweede eiland om te zien hoeveel wapenen ze daar hadden. Limiet?" zeiden de inboorlingen boos tot de delegatie. Op je huid. Jullie hebben honderd en tien speren en wij tweehonderd, maar op de andere eilanden hebben ze er misschien wel vierhonderd. En zij hebben knotsen en wij niet.... Op, mannen broeders, draag knotsen aan en leg ze neer aan de voet van het altaar des vaderlands.. .." Op drie eilanden leefden de inboorlingen van boomschors, maar zij wapenden zich. Op het eerste eiland aten ze brood, maar ze liepen naakt en maakten speren. Een oude vrouw van honderd en twee jaar probeerde wat melk naar de buren te brengen, maar die verklaarden dat zij een militaire spion was en verdronken haar. Op alle vier de eilanden zaten de inboorlingen op het strand, tot de tanden gewapend, en wachtten de aanval af. Ze hebben speren, bijlen en knotsen ? ? ? ? waarom zouden ze er geen gebruik van maken? Laten we oppassen." Haat en achterdocht scheidden de eilanden en ze dreigden onder te gaan in armoede en verruwing. Elk was bang dat de anderen sterker zouden worden en daarom maakten ze wapenen van alles wat ze in handen konden krijgen. Van roeiriemen maakten ze grote strijdbijlen, zodat ze niets meer hadden om mee te roeien. Potten en pannen werden met stenen gevuld om ze in geval van oorlog naar het hoofd van de vijand te kunnen slingeren. Zelfs de sappige kalebassen droogden ze om er kinderen het hoofd mee in te slaan. De hoofdzaak is dat je niet beneden het ge middelde komt," zei de blanke man aanmoedigend. Nog een week, en dan hebben jullie allemaal evenveel." ACHTS gaven de bezitters der wapenen I op elk eiland lucht aan hun gevoelens door gillend gehuil. Toen op het derde eiland cholera uitbrak, werd er op het tweede een volksfeest ge organiseerd, waarbij ze een lied zongen dat de blanke man had gemaakt: Hoe meer er van hen creperen, Hoe minder zij ons kunnen deren. Het vierde eiland werd door overstroming ge teisterd. De bewoners verdronken in het gezicht van hun buren, die hen met stenen wierpen en de slachtoffers telden: Al weer twintig naar de haaien ...." De blanke wreef zich welvoldaan in de handen Nu nog een beetje toezicht op de bewapening. en dan zijn we zo ver als we moeten wezen.... Ik zou, dat 's nachts doen als ik jullie was, en bij ver rassing. Een beetje brandstichting hier en daa; kan ook geen kwaad." Het toezicht op de bewapening had plaats meveel gerucht en niet zonder resultaat. Daarna warer er op de vier eilanden nog maar twee en tachtij koeien, vier geiten en zeventien inboorlingen ii leven. Veel is 't niet, maar we zullen 't er wel met doen," zei de blanke en plantte een vlag op eet rotspunt. We kunnen ten minste de koeien op h ontwapende eiland horen loeien. Nu kunnen d* onzen komen." De onzen" kwamen op een groot slagschip ei een kwieke adelborst, die uit de sloep aan lan< sprong, vroeg taktvol: En, meneer, heeft de ontwapening plaat gehad?" Ja meneer. U kunt het eiland bezetten. Als ' mijn raad volgt hangt u de opperhoofden niet op ze zullen nuttig werk kunnen doen als opzichter j bij het bouwen der forten." Ze zullen gehangen worden als het hun tijd i;. Wilt u maar in de sloep stappen meneer?" De blanke wuifde naar de eilanden en voer we 4 op het slagschip. Aldus eindigde de ontwapening van vier vreetzame eilanden onder de tropenzon. ARCADY BOUKHO / 65.- 85.Stalencollectie op aanvraag NIEUW.ENGELAND KONINGSPLEIN AMSTERDAM DE NIEUWE REISLIRE C, A. Klaasse OP het gebied van de reisvaluta's is weer een novum gecreëerd. Tot nu toe kende Duitschland t "n speciale soort marken die door toe risten werd gebruikt voor de bestrijding van reis- en verblijfkosten, en waarvan de koers aanmerkelijk ongeveer een d >rde lager lag dan de noteering van v ije marken. Feitelijk was er niet slechts n soort reismarken, maar waren er verschillende. De meest alge meen gebruikte soort waren steeds de rt'gistermarken, saldi afkomstig uit de geleidelijke afwikkeling der oude bankci e dieten verstrekt vóór de Devisenbewirtschaftung en destijds geconsoli deerd bij de Stillhalteregeling. Terwijl tot begin 1933 deze regeling practisch neerkwam op een vastvriezen der credieten, is in de toen tot stand gekomen verlengde overeenkomst de mogelijk heid geopend om tot geleidelijke afwik keling te geraken. Het voornaamste m ddel daartoe was gelegen in de toe stemming der Duitsche autoriteiten om de uit aflossing dier ere dieten vrijkom >nde bedragen aan te wenden voor verkoop aan reizigers, die hun uitgaven in Duitschland met deze registermar ken mochten bestrijden. Eenige honde-den millioenen zijn sindsdien op de?e wijze gebruikt. Zooals gezegd zijn er ook andere iTKirkensoorten die aldus konden wor de i gebruikt. Tot medio 1934 moch ten ook Kreditsperrmarken worden aa.igewend voor reis- en verblijfkosten, waarbij echter de eisen werd gesteld da vrijgeving uitsluitend werd toege staan voor z.g. Erholungsreisen". Se-lert genoemd tijdstip werden derge lijke vergunningen niet meer gegeven wanneer de reiziger de Sperrmarken van een derde wil koopen, wel nog tot op den huidigen dag wanneer hij zijn eigen bezit aan Sperrmarken op deze wijze wil verteren. Sedert de jongste transferregeling terzake van de inkomsten uit Duitsche beiïggingen is tenslotte nóg een categoiie marken gecreëerd die voor bestnjding van reiskosten zij het ook we-r alleen door den oorspronkelijker be; itter ??kunnen worden aangewend t.w. Hollandmarken". Zoo heeft dus Duitschland een keur van geblokkeer de markensoorten die voor dekking vat L reiskosten gebruikt kunnen wor den, waardoor die kosten belangrijk lager worden dan bij gebruik van gewo ie vrije marken, Weliswaar zijn sed-rt eenigen tijd de kosten der reis marken niet meer lager dan de prijs var Duitsch bankpapier, maar dit papie mag de reiziger slechts tot zeer beperkte bedragen in Duitschland in voeren. Overigens is het gebruik van dez* goedkoope reisvaluta voor ónze rei.-igers aan banden gelegd, omdat de reg ering met het oog op het tekort in de clearing met Duitschland verlangt dat elke reiziger een kwart van het bed ag aan mee *e nemen reischeques in te clearing stort tegen den gewonen clep-ingkoers. AL deze verschillende soorten reis marken hebben dit gemeen, dat zij afkomstig zijn uit saldi welke bui ten'andsche crediteuren van Duitschlai; l te vorderen hebben, en welke zij ni'' vrij kunnen gebruiken. Voor zooVer er in deze valuta handel is prac tisch alleen in registermarken, omdat de andere soorten alleen door den oorspronkelijker! bezitter gebruikt kun nen worden en de koers lager is dan van vrije marken, komt deze marge dus neer op een opoffering die de credi teur zich getroost om zijn Duitsche Vordering binnen te halen. De Duitsche reReering heeft met de creatie van deze reisvaluta dus slechts in zooverre iets 'AG. 19 DE GROENE No. 3073 uit te staan, dat zij den houders der geblokkeerde saldi heeft veroorloofd dit geld aldus aan te wenden. Dit reizi gersverkeer brengt Duitschland der halve geen deviezen in, zelfs wanneer door den lagen koers der reismarken er een extra-verkeer ontstaat. Integendeel waar ook voor zakenreizen deze mar ken gebruikt kunnen worden, kan met zekerheid worden aangenomen dat het toelaten der financiering met deze saldi de Reichsbank deviezen kost. Het zelfde geldt mutatis mutandis voor Oostenrijk, waar Inlandschillingen voor reiskostenbestrijding kunnen wor den gebruikt. Ook daar zijn het ge blokkeerde saldi die op deze wijze ont dooid worden. In geringere mate, maar toch op soortgelijke wijze kan het rei zigersverkeer naar Hongarije op deze manier worden gefinancierd. IN dit gezelschap van goedkoope reis valuta's is nu een nieuw lid getreden: de reislire. In wezen heeft deze schep ping echter vrijwel niets gemeen met de bovengenoemde voorbeelden. Het zijn hier niet geblokkeerde saldi die buitenlandsche crediteuren in Itali hebben uitstaan en aldus te gelde kun nen maken, maar het is de Italiaansche regeering zelve die via het centrale deviezenbureau, het Institute Nazionale per i Cambi con l'Estere, de reislires ter beschikking stelt tegen betaling van deviezen. Twee verschilpunten dus: dit reisverkeer levert ten volle devie zen op aan Italië, en: het koersdisagio wordt door Itali zelf gedragen. De overwegingen bij het creëeren van dit novum zijn van verschillenden aard geweest. In de eerste plaats con stateerde men dat door reizigers on danks de bestaande bepalingen in groote mate werd gebruik gemaakt van Italiaansch bankpapier, dat voor een belangrijk deel wordt gesmokkeld en afkomstig is van kapitaalvlucht. Aldus bracht dat reizigersverkeer heel weinig deviezen in. Wanneer men nu reis lires afgeeft die goedkooper zijn dan bankpapier wordt dit bezwaar geweerd, en wanneer bovendien het verkeer door den lagen koers nog wordt gestimuleerd dan wordt een extra-verhooging van den deviezentoevloed bereikt. Minder eenvoudig is de kwestie van het disagio. De officieele deviezenkoersen in Italiëzijn inderdaad reeds een stuk lager dan de oude goudpari teit, maar liggen toch hooger dan die waarop de koers der nieuwe reislires uitkomt. Nu kan natuurlijk de Itali aansche regeering, die zelf groote be hoefte heeft aan deviezen voor eigen inkoopen en ook die van de diverse staatsmonopolies, waarvan die voor kolen wél n van de grootste is, dit koersverlies eenvoudig beschouwen als een prijsopslag voor die importen, noodig om de noodige deviezen langs dezen weg te kunnen verkrijgen. Ook is het mogelijk dat men het disagio inverdient" door een deel van de deviezenopbrengst te gebruiken voor aankoop van Italiaansche fondsen en coupons aan buitenlandsche beurzen, daarbij een koerswinst makende waar mee het disagio op reislires wordt ge dekt. Op een wijze dus min of meer gelijk aan de actie van de Duitsche Golddiskontbank! In welk geval indi rect dus de buitenlandsche beleggers toch weer de noodige middelen voor het koersverschil zouden ver strekken. Hoe dit zij, duidelijk is, dat deze nieuwe loot aan den stam der reisvalüta's van een principieel ander ka rakter is dan de tot nu toe bestaande, en dat er dus in zooverre wel degelijk sprake is van een novum. Een polis der LEVENSVERZEKERING MY. ARNHEM schept kapitaal voor moeilijke tijden. ROTTERDAMSCHE HYPOTHEEKBANK VOOR NEDERLAND N.V. DE HOLLANDSCHE VOORSCHOTBANK KRUISWEG 7O HAARLEM De Bank verstrekt voorschotten met een minimum van ?1000.-op billijke en wat de terugbetaling betreft gunstige voorwaarden, onder borgtocht of zake lijke zekerheid. Een prospectus wordt op aanvraag gaarne toegezonden. OOK OP REIS houdt DE GROENE U op prettige en betrouwbare wijze op de hoogte van wat er in de wereld gebeurt. Abonnement tot 31 Dec. 1936: f 6.75 UILKEMA Grootste Horloge Mag. Zwitsers anker werk 15 stenen Chroom . . . f l 10 Goud . . . . fl 22. 39 REGULIERSBREESTRAAT WEENEN OOSTENRIJK HOTEL BRISTOL Prijzen naar de tijden ? alle comfort Tel. Adres: Bristolhotel GRAND HOTEL Ie Rangs Hotel 360 kamers 200 Privébaden RESTAURANT VAN INTERNATIONALE BEKENDHEID MATIGE PRIJZEN HOTEL IMPERIAL Karntnerring 16 Ie Rangs Hotel, grootste comfort PRIJZEN NAAR DE TIJDEN |||||| TEL. ADRES : IM P ERIALHOTEL INNSBRUCK HOTEL KREID Voornaam familiehotel met alle modern comfort. VLAK BIJ HET STATION Prijzen n«ar de tijden Telefoon 37 Tel. Adre*: KREIDHOTEL ZWITSERLAJVD LUGANO HOTEL BRISTOL ln deschoonsteomgeving' Door de beste Hollandsche kringen bezocht. PENSION VAN Frs. 13.- af. E. Camenztnct. LOCARNO GRAND HOTEL Voornaamste Hotel ter plaatse. Pen*ion van Frs. !3.-af. Heerlijke rustige ligging, Groot .park. HOT EL METRO PO L E a/h meer MODERN COMFORT. PENSIONPRIJ8 VAN Frs. O.- af. KAMERPBIJ8 VAN Fr». 3.5O af. Eigenaar: A ASCONA KURHOTEL , MONTE VERITA Voornaamste Hotel ter plaatse Golf, Tennis, Zonnebaden. Strand. Schitterende ligging. Dansterras - Bar. Pension reeds van Frs. 12- af. il r, 'f ; . [i :«. hh-, t

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl