Historisch Archief 1877-1940
*-.-?*
Een verhaal van De Groene
vier
Eilan
VREDE en welvaart heersten ongestoord op
alle vier de eilanden. Alle vier werden zij
verwarmd door de stralen der tropenzon,
alle vier waren zij dicht begroeid met kokospalmen.
Het eerste eiland, dat het meest naar het westen lag,
voorzag de drie andere met vette geitenmelk e ;
geurige bladeren, die in lichte bootjes werden over
gebracht. Op het naburige eiland werd soepel
mandewerk gevlochten; daar maakte men ook
eenvoudige kledingstukken van veren en bladeren,
al naar het seizoen. De bewoners der verst gelegen
eilanden waren vissers, en elke vloed was voor hen
een reden tot feestvreugde. De koraalriffen ver
hinderden vreemde stoomschepen het binnenvaren
der smalle inhammen en de bewoners, dankbaar
dat ze zulk een rustig leven hadden, plachten te
zeggen:
Wij zijn anders dan andere volken: bij ons zijn
geen slangen, geen besmettelijke ziekten en geen
vreemdelingen."
De bewapening van de vier eilanden samen be
stond uit negentien speren, drie pistolen zonder
trekker en een bajonet uit 1809. Er was ook een
kanon; niemand wist waar het vandaan kwam.
Maar in de loop had een uil zijn nest gebouwd en
de kinderen gebruikten 's morgens het sluitstuk
om er kokosnoten in te breken. Een en ander was
voldoende voor het onderhouden der vreedzame
betrekkingen tussen de eilanden, die slechts een
enkele maal werden verstoord door ongenoegen
over brood dat niet goed doorbakken was of vis in
onwelriekende toestand of van te klein formaat.
Maar niets is bestendig op deze wereld, onder
de tropenzon al evenmin als onder de maan van
het noorden.
ER kwam een dag waarop de golven die schui
mend braken op het koraalrif een naakte
blanke man op de glooiende kust van het westelijke
eiland aanspoelden.
Verdronken," constateerde het bejaarde opper
hoofd der inboorlingen.
Wees niet zo optimistisch," zei zijn eerste
minister neerslachtig. Als je hem door elkaar
schudt zou hij best weer kunnen gaan leven."
En inderdaad, zodra deze eenvoudige maatregel
was toegepast slaakte de naakte man een zucht van
verlichting, kwam overeind, wreef zich links en
rechts en zei zakelijk:
Zo waar waren we ook al weer gebleven?"
De inboorlingen keken hem een beetje verlegen
aan, maar waren taktvol genoeg om hem een ontbijt
aan te bieden alsmede een luipaardenvel en een
armvol bladeren waarmee hij zich kon kleden. De
naakte man kleedde zich op zijn gemak aan, at een
stevig ontbijt en toen hij de laatste banaan op had
herhaalde hij droogjes:
Zo ? waar waren we ook al weer gebleven?
Willen jullie ontwapenen of niet?"
MIJNHARDT'S
laxeer-tabletten
iwerken zacht en zeker
Neen," zei het oude opperhoofd met een zucht,
we kunnen niet ontwapenen."
Waarom niet?"
We hebben nooit voorzien dat we daar nog eens
aan toe zouden kunnen komen we hebben geen
wapenen."
Onzin," viel de bijna verdronken man hem boos
in de rede. Als er geen wapenen zijn zullen we ze
wel maken. Hebben jullie speren?"
Ja. Maar ze zijn stomp."
Die kunnen geslepen worden. Je zegt dat er
geen trekkers aan de pistolen zijn? Die kunnen er
weer aangezet worden. De hoofdzaak is, dat de wil
tot ontwapening aanwezig is. Dan komen de
wapenen vanzelf. Hoeveel speren zijn er op dit
eiland?"
Vier".
En op het eiland hiernaast?"
Negen."
't Is gewoon een schande. De bewapening moet
evenredig zijn. Jullie moeten dadelijk beginnen met
er vijf speren bij te maken. En een beetje gauw
alsjeblieft!"
Voor dag en dauw begonnen de inboorlingen met
nerveuze haast te werken om de vereiste vijf speren
klaar te krijgen. Stenen vijlen snerpten, palmen
vielen ter aarde en kleine kinderen begonnen te
schreien. Niemand had tijd om melk en brood naar
het tweede eiland te brengen, en toen de opzichter
der voorraden op een boomstam kwam overvaren
kreeg hij kort en krachtig te horen:
Loop naar de drommel met je brood en melk !
Zie je niet dat we aan 't speren maken zijn? Jullie
hebben er negen en wij maar vier. Jullie dachten
zeker dat wij niet wijs waren, hè?"
In welke bewoordingen de verschrikte opzichter
deze boodschap overbracht aan zijn eilandgenoten
is niet bekend, maar een half uur na zijn terugkomst
begonnen ook zij met jagende spoed te werken.
Zó staan de zaken dus hè, lelijke stinkdieren !"
zei de hoofdman van het tweede eiland met een
boosaardige grijns. Jullie speren maken, en ons
dan zeker met die speren overvallen! Vooruit
jongens maak er nog een stel bij. We hebben er
negen, 't kan geen kwaad als we er veertien van
maken."
De andere twee eilanden ontvingen in plaats van
de dagelijkse voorraad brood en melk bericht van
de speren, en daar ook zij zich niet bij de neus
lieten nemen begonnen de inboorlingen daar even
eens met spoed knuppels, slingers en knotsen te
maken.
Ik heb al lang in de gaten gehad dat ze daar iets
in hun schild voerden," zei de diplomaat van het
vierde eiland veelbetekenend, 't Is jammer dat wij
een beetje laat zijn begonnen.... Maar dat doet er
niet toe, we zullen hun wel eens wat laten zien !"
Na een week lagen er op elk eiland stapels
wapenen. De inboorlingen leden honger en in hun
ogen was haat, maar ze waren tevreden:
Laat ze maar opkomen.. .. We zullen ze wel
leren, de schurken...."
ZO," zei de blanke gast, me dunkt dat jullie
nu wel kunnen beginnen met de ontwapening."
Onmogelijk," zei het oude opperhoofd sarcas
tisch; ik heb mijn hele voorraad droog hout uit
verkocht, en nu zou ik zeker het geld terug moeten
geven ? 't Zal niet gaan."
Kom nou," viel zijn eerste minister hem bij.
Alles terugbetalen? Zie maar dat je wat anders
uitvindt."
Ze zonden een delegatie naar het tweede eiland
om te zien hoeveel wapenen ze daar hadden.
Limiet?" zeiden de inboorlingen boos tot de
delegatie. Op je huid. Jullie hebben honderd en
tien speren en wij tweehonderd, maar op de andere
eilanden hebben ze er misschien wel vierhonderd.
En zij hebben knotsen en wij niet.... Op, mannen
broeders, draag knotsen aan en leg ze neer aan de
voet van het altaar des vaderlands.. .."
Op drie eilanden leefden de inboorlingen van
boomschors, maar zij wapenden zich. Op het eerste
eiland aten ze brood, maar ze liepen naakt en
maakten speren. Een oude vrouw van honderd en
twee jaar probeerde wat melk naar de buren te
brengen, maar die verklaarden dat zij een militaire
spion was en verdronken haar. Op alle vier de
eilanden zaten de inboorlingen op het strand, tot de
tanden gewapend, en wachtten de aanval af.
Ze hebben speren, bijlen en knotsen ? ? ? ? waarom
zouden ze er geen gebruik van maken? Laten we
oppassen."
Haat en achterdocht scheidden de eilanden en ze
dreigden onder te gaan in armoede en verruwing.
Elk was bang dat de anderen sterker zouden worden
en daarom maakten ze wapenen van alles wat ze
in handen konden krijgen. Van roeiriemen maakten
ze grote strijdbijlen, zodat ze niets meer hadden om
mee te roeien. Potten en pannen werden met stenen
gevuld om ze in geval van oorlog naar het hoofd
van de vijand te kunnen slingeren. Zelfs de sappige
kalebassen droogden ze om er kinderen het hoofd
mee in te slaan.
De hoofdzaak is dat je niet beneden het ge
middelde komt," zei de blanke man aanmoedigend.
Nog een week, en dan hebben jullie allemaal
evenveel."
ACHTS gaven de bezitters der wapenen
I op elk eiland lucht aan hun gevoelens door
gillend gehuil. Toen op het derde eiland cholera
uitbrak, werd er op het tweede een volksfeest ge
organiseerd, waarbij ze een lied zongen dat de
blanke man had gemaakt:
Hoe meer er van hen creperen,
Hoe minder zij ons kunnen deren.
Het vierde eiland werd door overstroming ge
teisterd. De bewoners verdronken in het gezicht
van hun buren, die hen met stenen wierpen en de
slachtoffers telden:
Al weer twintig naar de haaien ...."
De blanke wreef zich welvoldaan in de handen
Nu nog een beetje toezicht op de bewapening.
en dan zijn we zo ver als we moeten wezen.... Ik
zou, dat 's nachts doen als ik jullie was, en bij ver
rassing. Een beetje brandstichting hier en daa;
kan ook geen kwaad."
Het toezicht op de bewapening had plaats
meveel gerucht en niet zonder resultaat. Daarna warer
er op de vier eilanden nog maar twee en tachtij
koeien, vier geiten en zeventien inboorlingen ii
leven.
Veel is 't niet, maar we zullen 't er wel met
doen," zei de blanke en plantte een vlag op eet
rotspunt. We kunnen ten minste de koeien op h
ontwapende eiland horen loeien. Nu kunnen d*
onzen komen."
De onzen" kwamen op een groot slagschip ei
een kwieke adelborst, die uit de sloep aan lan<
sprong, vroeg taktvol:
En, meneer, heeft de ontwapening plaat
gehad?"
Ja meneer. U kunt het eiland bezetten. Als '
mijn raad volgt hangt u de opperhoofden niet op
ze zullen nuttig werk kunnen doen als opzichter j
bij het bouwen der forten."
Ze zullen gehangen worden als het hun tijd i;.
Wilt u maar in de sloep stappen meneer?"
De blanke wuifde naar de eilanden en voer we 4
op het slagschip.
Aldus eindigde de ontwapening van vier
vreetzame eilanden onder de tropenzon.
ARCADY BOUKHO /
65.-
85.Stalencollectie op aanvraag
NIEUW.ENGELAND
KONINGSPLEIN
AMSTERDAM
DE NIEUWE REISLIRE
C, A. Klaasse
OP het gebied van de reisvaluta's
is weer een novum gecreëerd.
Tot nu toe kende Duitschland
t "n speciale soort marken die door toe
risten werd gebruikt voor de bestrijding
van reis- en verblijfkosten, en waarvan
de koers aanmerkelijk ongeveer een
d >rde lager lag dan de noteering van
v ije marken. Feitelijk was er niet
slechts n soort reismarken, maar
waren er verschillende. De meest alge
meen gebruikte soort waren steeds de
rt'gistermarken, saldi afkomstig uit de
geleidelijke afwikkeling der oude
bankci e dieten verstrekt vóór de
Devisenbewirtschaftung en destijds geconsoli
deerd bij de Stillhalteregeling. Terwijl
tot begin 1933 deze regeling practisch
neerkwam op een vastvriezen der
credieten, is in de toen tot stand gekomen
verlengde overeenkomst de mogelijk
heid geopend om tot geleidelijke afwik
keling te geraken. Het voornaamste
m ddel daartoe was gelegen in de toe
stemming der Duitsche autoriteiten om
de uit aflossing dier ere dieten
vrijkom >nde bedragen aan te wenden voor
verkoop aan reizigers, die hun uitgaven
in Duitschland met deze registermar
ken mochten bestrijden. Eenige
honde-den millioenen zijn sindsdien op
de?e wijze gebruikt.
Zooals gezegd zijn er ook andere
iTKirkensoorten die aldus konden wor
de i gebruikt. Tot medio 1934 moch
ten ook Kreditsperrmarken worden
aa.igewend voor reis- en verblijfkosten,
waarbij echter de eisen werd gesteld
da vrijgeving uitsluitend werd toege
staan voor z.g. Erholungsreisen".
Se-lert genoemd tijdstip werden derge
lijke vergunningen niet meer gegeven
wanneer de reiziger de Sperrmarken
van een derde wil koopen, wel nog
tot op den huidigen dag wanneer hij
zijn eigen bezit aan Sperrmarken op
deze wijze wil verteren.
Sedert de jongste transferregeling
terzake van de inkomsten uit Duitsche
beiïggingen is tenslotte nóg een
categoiie marken gecreëerd die voor
bestnjding van reiskosten zij het ook
we-r alleen door den oorspronkelijker
be; itter ??kunnen worden aangewend
t.w. Hollandmarken". Zoo heeft dus
Duitschland een keur van geblokkeer
de markensoorten die voor dekking
vat L reiskosten gebruikt kunnen wor
den, waardoor die kosten belangrijk
lager worden dan bij gebruik van
gewo ie vrije marken, Weliswaar zijn
sed-rt eenigen tijd de kosten der reis
marken niet meer lager dan de prijs
var Duitsch bankpapier, maar dit
papie mag de reiziger slechts tot zeer
beperkte bedragen in Duitschland in
voeren. Overigens is het gebruik van
dez* goedkoope reisvaluta voor ónze
rei.-igers aan banden gelegd, omdat de
reg ering met het oog op het tekort in
de clearing met Duitschland verlangt
dat elke reiziger een kwart van het
bed ag aan mee *e nemen reischeques
in te clearing stort tegen den gewonen
clep-ingkoers.
AL deze verschillende soorten reis
marken hebben dit gemeen, dat
zij afkomstig zijn uit saldi welke bui
ten'andsche crediteuren van
Duitschlai; l te vorderen hebben, en welke zij
ni'' vrij kunnen gebruiken. Voor
zooVer er in deze valuta handel is prac
tisch alleen in registermarken, omdat
de andere soorten alleen door den
oorspronkelijker! bezitter gebruikt kun
nen worden en de koers lager is dan
van vrije marken, komt deze marge
dus neer op een opoffering die de credi
teur zich getroost om zijn Duitsche
Vordering binnen te halen. De Duitsche
reReering heeft met de creatie van deze
reisvaluta dus slechts in zooverre iets
'AG. 19 DE GROENE No. 3073
uit te staan, dat zij den houders der
geblokkeerde saldi heeft veroorloofd
dit geld aldus aan te wenden. Dit reizi
gersverkeer brengt Duitschland der
halve geen deviezen in, zelfs wanneer
door den lagen koers der reismarken er
een extra-verkeer ontstaat. Integendeel
waar ook voor zakenreizen deze mar
ken gebruikt kunnen worden, kan met
zekerheid worden aangenomen dat het
toelaten der financiering met deze
saldi de Reichsbank deviezen kost. Het
zelfde geldt mutatis mutandis voor
Oostenrijk, waar Inlandschillingen
voor reiskostenbestrijding kunnen wor
den gebruikt. Ook daar zijn het ge
blokkeerde saldi die op deze wijze ont
dooid worden. In geringere mate, maar
toch op soortgelijke wijze kan het rei
zigersverkeer naar Hongarije op deze
manier worden gefinancierd.
IN dit gezelschap van goedkoope reis
valuta's is nu een nieuw lid getreden:
de reislire. In wezen heeft deze schep
ping echter vrijwel niets gemeen met
de bovengenoemde voorbeelden. Het
zijn hier niet geblokkeerde saldi die
buitenlandsche crediteuren in Itali
hebben uitstaan en aldus te gelde kun
nen maken, maar het is de Italiaansche
regeering zelve die via het centrale
deviezenbureau, het Institute Nazionale
per i Cambi con l'Estere, de reislires
ter beschikking stelt tegen betaling
van deviezen. Twee verschilpunten dus:
dit reisverkeer levert ten volle devie
zen op aan Italië, en:
het koersdisagio wordt door Itali
zelf gedragen.
De overwegingen bij het creëeren
van dit novum zijn van verschillenden
aard geweest. In de eerste plaats con
stateerde men dat door reizigers on
danks de bestaande bepalingen in
groote mate werd gebruik gemaakt van
Italiaansch bankpapier, dat voor een
belangrijk deel wordt gesmokkeld en
afkomstig is van kapitaalvlucht. Aldus
bracht dat reizigersverkeer heel weinig
deviezen in. Wanneer men nu reis
lires afgeeft die goedkooper zijn dan
bankpapier wordt dit bezwaar geweerd,
en wanneer bovendien het verkeer door
den lagen koers nog wordt gestimuleerd
dan wordt een extra-verhooging van
den deviezentoevloed bereikt.
Minder eenvoudig is de kwestie van
het disagio. De officieele
deviezenkoersen in Italiëzijn inderdaad reeds
een stuk lager dan de oude goudpari
teit, maar liggen toch hooger dan die
waarop de koers der nieuwe reislires
uitkomt. Nu kan natuurlijk de Itali
aansche regeering, die zelf groote be
hoefte heeft aan deviezen voor eigen
inkoopen en ook die van de diverse
staatsmonopolies, waarvan die voor
kolen wél n van de grootste is, dit
koersverlies eenvoudig beschouwen als
een prijsopslag voor die importen,
noodig om de noodige deviezen langs
dezen weg te kunnen verkrijgen. Ook
is het mogelijk dat men het disagio
inverdient" door een deel van de
deviezenopbrengst te gebruiken voor
aankoop van Italiaansche fondsen en
coupons aan buitenlandsche beurzen,
daarbij een koerswinst makende waar
mee het disagio op reislires wordt ge
dekt. Op een wijze dus min of meer
gelijk aan de actie van de Duitsche
Golddiskontbank! In welk geval indi
rect dus de buitenlandsche beleggers
toch weer de noodige middelen
voor het koersverschil zouden ver
strekken.
Hoe dit zij, duidelijk is, dat deze
nieuwe loot aan den stam der
reisvalüta's van een principieel ander ka
rakter is dan de tot nu toe bestaande,
en dat er dus in zooverre wel degelijk
sprake is van een novum.
Een polis der
LEVENSVERZEKERING
MY. ARNHEM
schept kapitaal voor moeilijke tijden.
ROTTERDAMSCHE HYPOTHEEKBANK
VOOR NEDERLAND
N.V. DE HOLLANDSCHE
VOORSCHOTBANK
KRUISWEG 7O HAARLEM
De Bank verstrekt voorschotten met
een minimum van ?1000.-op billijke en
wat de terugbetaling betreft gunstige
voorwaarden, onder borgtocht of zake
lijke zekerheid. Een prospectus wordt
op aanvraag gaarne toegezonden.
OOK OP REIS
houdt DE GROENE U op prettige
en betrouwbare wijze op de hoogte
van wat er in de wereld gebeurt.
Abonnement tot 31 Dec. 1936: f 6.75
UILKEMA
Grootste Horloge Mag.
Zwitsers anker werk
15 stenen
Chroom . . . f l 10
Goud . . . . fl 22.
39 REGULIERSBREESTRAAT
WEENEN
OOSTENRIJK
HOTEL BRISTOL
Prijzen naar de tijden ?
alle comfort
Tel. Adres: Bristolhotel
GRAND HOTEL
Ie Rangs Hotel
360 kamers
200 Privébaden
RESTAURANT VAN INTERNATIONALE BEKENDHEID
MATIGE PRIJZEN
HOTEL IMPERIAL
Karntnerring 16 Ie Rangs Hotel, grootste comfort
PRIJZEN NAAR DE TIJDEN |||||| TEL. ADRES : IM P ERIALHOTEL
INNSBRUCK
HOTEL KREID
Voornaam familiehotel met alle modern
comfort. VLAK BIJ HET STATION
Prijzen n«ar de tijden
Telefoon 37 Tel. Adre*: KREIDHOTEL
ZWITSERLAJVD
LUGANO
HOTEL BRISTOL ln deschoonsteomgeving'
Door de beste Hollandsche kringen bezocht.
PENSION VAN Frs. 13.- af. E. Camenztnct.
LOCARNO
GRAND HOTEL
Voornaamste Hotel ter plaatse. Pen*ion van Frs. !3.-af.
Heerlijke rustige ligging,
Groot .park.
HOT EL METRO PO L E a/h meer
MODERN COMFORT. PENSIONPRIJ8 VAN Frs. O.- af.
KAMERPBIJ8 VAN Fr». 3.5O af. Eigenaar: A
ASCONA
KURHOTEL ,
MONTE VERITA
Voornaamste Hotel ter plaatse
Golf, Tennis,
Zonnebaden. Strand.
Schitterende ligging.
Dansterras - Bar.
Pension reeds van Frs. 12- af.
il
r,
'f ; .
[i :«.
hh-,
t