Historisch Archief 1877-1940
Als iemand verre reizen doet
Tekst en teekenlngen van Rle Cramer
HET is geen onverdeeld geluk in
deze tijden te leven in Tessin,
zóó dicht bij wat ons is: 't Be
loofde Land", Italië, en toch
gescheiden door grenzen, die wel niet
zijn gesloten, maar waar niet meer, als
vroeger, de poorten noodend openstaan.
Daar is de oorlog die in zekeren zin
ons rechtsgevoel beleedigt en die, al
is het vechten vér, ook in het eigen
land een stemming heeft gekweekt van
onwil tegen vreemdelingen en lanter
fantende touristen. Daar zijn de
sancties. Daar is de benzinenood, die
wat er aan benzine te krijgen is doet
reserveeren voor eigen gebruik. Wij
hooren velerlei verhalen, van vreemde
auto's, door steenen bekogeld, van
onvriendelijke boeten bij het onwetend
inslaan van verboden wegen, van ant
woorden, hardnekkig in het Italiaansch
gegeven op stuntelig
Engelsch-Italiaansch gestamel, van booze politie
mannen en jouwend publiek. Er schijnt
niets anders op te zitten dan gelaten in
Tessin te blijven.
Het is bijna Italië, maar het is toch
nét nog Zwitserland....
En dan, wanneer het oogenblik el
nader komt dat je weer naar Holland
moet, rij je op een goeden morgen
plotseling en vastbesloten Brissag
voorbij, de weg op naar Valmara, om
te probeeren toch tenminste voor n
dag Italiëte proeven !
WEL, het valt mee.... het valt
geweldig mee! Je wordt, in
tegenstelling tot al die afschrikwek
kende verhalen ontvangen met gejuich.
Het grensstation lijkt een goed inge
richt bureau voor vreemdelingenver
keer. Groote borden staan langszij de
weg met: Welcome to Italy".
Willkommen in Italien". De passen, die ze
vroeger angstig nauwkeurig onder
zochten op mogelijke communistische
tendenzen, worden ons nu, na een
korte inspectie, met een glimlach toe
gezwaaid of het bouquetjes zijn en de
autokoffer, die dan ook leeg is, wordt
niet eens geopend. Ze wuiven ons na
of zij ons als goede vrienden herkenden,
wanneer wij, na 't korte oponthoud,
doorrijden, gelukkig en eindelijk vol
daan. Want dit is Italië!
Dit is Italiëen het is niets veranderd.
Het is, vinden wij, een beetje zonniger,
een beetje Zuidelijker dan het Zwitser
land daar vlak achter die grens. De
breede weg, dubbel zoo breed als in
Tessin, lijkt schoon gebezemd als een
Hollandsche stoep, en alle bochten zijn
met witte paaltjes afgebakend en zelfs,
door perkjes in onschuldige tuintjes
herschapen. In golven van goud bloeit
de mimosa, wassen camelia's starren
hoog boven onze hoofden in 't lakgroen
geblaart. Wij rijden Cannero voorbij,
Canobbio en Intra Pallanza met het
droom-park van San Remigio en de
eilandjes, als fata morgana lokkend
in 't wazige meer. Maar wij laten ons
niet lokken, want van Pallanza buigt
zich een zijweg af
naar Orta en dat is
voor vandaag het
doel van onzentocht.
Pas in Omegna
merken we dat dit
land in oorlog is. Op
alle huizen van de
rechte straat zijn
opschriften aange
bracht in
vettezwarte letters, spreuken,
die nadrukkelijk
verklaren dat Italiëtegenover de econo
mische sancties, oorlog-sancties zal
stellen; dat het beter is n dag als leeuw
te leven, dan een levenlang als schaap
te vegeteeren; dat Italiëwel voor zich
zelf zal zorgen. ,,1'Italia fara da se !"
Wat de reden is dat juist in dit kleine
Omegna zoo'n ziedende oorlogsdrift
laait, komen we nooit te weten. We
zijn er al gauw doorheen en dan
spiegelt het meertje vredig de vredige
bergen en bloeiende boomen.
ORTA zelf is een klein plaatsje,
weg van de wereld, en niet, als zijn
kemphanig broertje, vervuld van
krijgshaftig gepraal. Het is een slaperig
stadje dat nauwlijks even knipoogt
om ons te wijzen op het mooie raadhuis
aan het pleintje. Willen wij voorbij,
óók goed. Maar wij blijven. De hotels
aan het water zijn nog stil en verlaten,
het groote tablissement op de Sacro
Monte is gesloten. Er druilen in het
restaurant, waar wij lunchen, wat
Italianen om de kachel, want het is nog
koud. Wij eten Italiaansche dingen en
drinken Barbera en een caffé-'spresso
toe, voor de som die je in Zwitserland
betaalt voor een kopje koffie en een
taartje. Dan huren wij een bootje naar
San Guilio, het piepkleine eilandje,
bijna geheel gevuld door een klooster
en een kerk en een paar in elkaar
gebouwde huizen. Op de trappen naar
de basiliek staat een broedertje ons op
te wachten en glimlacht verlegen en
wrijft en wringt zijn handen dat de
kneukels wit plekken. Of wij de preek
stoel komen zien, vraagt hij, de
pulpito". Dat komen wij. Hij voert ons in
de donkere, bont-verknoeide kerk.
Maar de preekstoel is mooi, van
marmer uit het Lago d'Orta, bijna
zwart verweerd. Hij is uit de loe eeuw.
Vier zuiltjes dragen een hoekig bouwsel
versierd met strak en haast verbeten
beeldhouwwerk; ,,figuren uit de
openvoert met het nu niet meer verlegen
broedertje. Ah.. Abessinia " zegt
dat in een zucht en heft zijn handen en
laat ze moedeloos weer vallen. Maar:
Abbessinia l" zegt in een wijden grijns
de bootsman. Dan hij vindt dat
vreemdelingen er niets mee te maken
hebben, waar hij groot gelijk in heeft
biedt hij aan ons heel het eiland om te
varen. Dat doen we en dan gaan we
terug en op het raadhuis-pleintje staat
onze wagen en we rijden langs den
anderen oever van het meer, langs
velden wit van bengelende levkojen,
door het braniënd Omegna en we
drinken thee in Pallanza en nog een
vermouth in Cannobbio en plukken
nog wat bloemen langs den weg en we
rekken, rekken dezen eenen dag in Itali
zoolang we kunnen. En als we eindelijk
de grens weer over gaan kijken de
welkomst-borden ons verwijtend aan.
Zóó gauw weer weg?
We komen terug l
ATLANTISCËTOEmSME
Sanöiulio
Kenige Mkelljke beschouw!
DE cruises, die in de laatste]
zoo in de mode kwamen,
het zee-tourisme populair
maakt. We hebben de flinke zee:
van alle mogelijke lijnen leeren
cieeren. We hebben gezien, dati
steeds verbreide angst voor zet
niet meer gemotiveerd mag heet
voor een goed deel op inbeelding i
althans in het goede seizoen. Het
comfort, dat de moderne schepen bil
is een factor, die in dit opzicht
niet te onderschatten belang is.
dat zijn tenslotte slechts opmerkij
van bijkomstigen aard tot st
diergenen, die altijd nog een
gevoel van aarzeling moeten o\
nen, voordat ze er toe kunnen b
een zeereis te ondernemen. Hun)
overwinning wordt echter beloor
tenvolle, wanneer zij lui in een de
liggen en zich laten stoven in dtj
die blikkert over de zomerzee.
Maar tenslotte moet men niet!
loos reizen. Ga eens iets zien l Er l
ons immers niets verloren te ga
den frisschen wind, die over de
speelt, en van het genoeglijk
droomen, waarmee de luiheid va
zeereis ons nu eenmaal vervult.
zaam, hél langzaam mee-deinendj
den op groote ademteugen li
golfslag van den Atlantischen
genieten we vol-op van zee, van
zomer, op weg naar de Nieuwe Wjj
ische kust
5anG>iulio
baring", fluistert het bedeesde broeder*
tje. Wij zien een centaur zijn boog
spannen en twee vreemde
leeuwachtigheden een verduldig hert belagen. Wij
zien een engel met het boek en een
leeuw met het boek en een griffioen
met het boek en de figuur van Johannes,
kort op de beenen. Dan voert de gids
ons in de sacristie en toont ons een
oud, vergeeld perkament vol kriebelig
geschrijf en met zegels, wat, naar hij
verklaart, een bul van Charlemagne is.
En dan gaan we terug; hij wijst ons
door een andere deur een anderen weg,
maar na twintig passen zijn we weer
waar we waren, zijn we heel het
minuscule eiland rond geweest, en
staan onder de schilferende platanen,
waar onze bootsman een druk gesprek
E Belgische kust heeft voor ons,
Hollanders, de laatste jaren een
steeds grootere aantrekkings
kracht gekregen. Maar ook de
Engelschen en Franschen lieten zich den
vorigen zomer niet onbetuigd, zoodat
het seizoen van 1935 een overbevolking
aan de kust teweeg bracht. Ten gevolge
daarvan is men nu overal aan het
werk getogen, om de huisvesting,
maar vooral het verkeer aan het aantal
touristen aan te passen. Zoo zal een
nieuwe weg Maldeghem met
KnockeZoute verbinden, zoodat de vroegere
groote verkeersweg over Brugge met
15 K.M. wordt verkort. De nieuwe
autoweg Brugge-Oostende is verbreed
en verbeterd. Het stuk van Gent naar
Maldeghem, beroemd om zijn bochten,
is thans recht af, recht aan gelegd,
zoodat deze weg thans een
voortreffe-ijken toegang tot de kust geeft.
De Belgische spoorwegen, bang voor
concurrentie, hebben van hun kant
sneltreinen op het traject
BrusselOostende ingelegd, die voor dezen
afstand slechts i uur en 20 minuten
noodig hebben. Een motortrein zal
gedurende het seizoen dit record
breken, door in 65 minuten den Stede
ling naar zee te brengen.
Het particulier iniatitief sluit zich
aan bij deze officieele maatregelen.
Naar men mij zei, zijn over de lengte
van de kust meer dan 1000 villa's in
aanbouw, terwijl, waar men maar ziet,
er met groote haast gebouwd wordt:
dancings, cafe's, restaurants en wat
men maar wil.
Wat is het toch, dat den Hollander
in België, ondanks den geringen af
stand, het gevoel geeft van in den
verren vreemde te zijn? Is het de
buitenlandsche sfeer en het
on-Hollandsche gokje in de casino's? Oost
ende, Blankenberghe en Knocke- Zoute
wedijveren daarbij om onze gunst. In
de Kursaal van Oostende kan men
eiken zomer genieten van een goed
orkest onder leiding van dirigenten
van naam en met eersterangs solisten.
Luchtiger, maar zeker niet minder
beroemd, zijn de soirees dansantes
van het orkest van Paul Golc
Zulke avonden zijn feesten, -n
kan men zien, hoe Ooster.de,|
middelpunt van de kust, talrijk-'
uit de aan weerszijden gelegen pi
tot zich trekt.
In Knocke-Zoute staat het me
ste casino, dat Belgiëbezit: al
glas, een hoogopgaande ronde
wand, uitziend op de zee; bij
belichting, bij zon en in der
is dat een prachtige omlijsting
het zeetrafeel. Ook hier synipt
concerten, solistenconcerten, cnec
operette-opvoeringen en ander
sement. Voor de concerten zijn
dirigenten uitgenoodigd. De He
muze wordt gediend door h«:t
orkest van het casino, dat tijcei
hoogtepunt van het seizoen ven?
zal worden door een der ben
internationale bands. Evenals
vorige jaar zullen er ook de
attracties goed verzorgd zijn.
Het strandleven in de bad]
is kleurig en voor alles, niet
zoomd met verboden dit, en|
boden dat". Des morgens kun
het hotel in badjas naar de :eeb
gaan, zonder door agenten
houden te worden. Wanneer je 'sj
dags in luchtig toilet wilt thei drij
of borrelen op een der terrasje
niemand je dat beletten. En 's a»
behoef je je geen zorgen te
om alle amusementen vóór i
te werken. Een groot deel va
nacht blijven dancings, café's en j
toegankelijk en bevolkt.
De Belgische kust heeft het
deel een aaneengeschakeld gel
vormen: de afzonderlijke plaatsen]
door een, langs de geheele kust Ie
den boulevard verbonden. D;
ontstond dat gezellige opgewekte'
keer, dat aan het verblijf <iaai|
bijzondere charme geeft. Er is
luchtigs in de atmosfeer, <Jat
zwaarmoedige Hollanders, prettij
verfrisschend aandoet. Het is ,,t»
land", een buitenland, dat niet'
honderden kilometers weg, maar
naast de deur ligt. CH- Si
PAG. 10 EN 11 DE GROENE No.
EW YORK ! Noord-Amerika als
einddoel van een zomerreis. Een
;tisch idee? Geenszins. Meer dan
is het van belang nieuwe indrukken
te doen, en een nieuwe levenswijze
itudeeren. De kosten, werpt ge mij
? Het is misschien goed daar even
dieper op in te gaan en dat zakelijk
| behandelen.
ir zijn, afgezien van de reis zelf,
kosten van een verblijf in de
VerIe Staten. Die zijn laag. De dollar
[enover ons geld 40 pCt. in waarde
ld, terwijl bovendien in de
Vertigde Staten de prijzen gedaald zijn
die zaken, waarmee de toerist te
ui heeft hotels, maaltijden,
jjtgaan", transport, enzoovoort. Wat
betreft is het leven er op dit
oogenaanzienlijk goedkooper dan in
srland. Tenslotte is een verblijf van
>le dagen in New York, of een ver
van circa een week waarbij
Newen omstreken, of New-York en
lington in oogenschouw genomen
worden, reeds zér de moeite
?d. Ik hoop u daarover
binnennauwkeuriger verslag te kunnen
?engen. Om enkele indrukken te
die als prijs-index te gebruiken
i, wil ik volstaan met te zeggen dat
goede hotel-kamer twee tot drie
kost en geen maaltijd met meer
75 dollarcent betaald behoeft te
rden.
?langrijker is tenslotte de zeereis
[f. Het is bekend dat er in de jaren,
aan de crisis voorafgingen (en
fs nog in de jaren die daarop
volg|, schip na schip op stapel is gezet,
dat er aan de luxe geen eind scheen
[komen, die in deze schepen
tentoonireid werd. Het was een
concurren?vetschijnsel dat voortvloeide uit de
ie 11 en den smaak van het publiek.
het van de
scheepvaartonderneminwijs gezien was op deze eischen in
[gaan, ze aan te wakkeren en er op
iit te loopen, is een tweede
istie! Ik ben geneigd te zeggen
dat niet zonder een op ervaring
?oi d oordeel dat alle eischen die
technische volmaking en materieel
ifo-t aansturen, gerechtvaardigd
Maar dat, zelfs in strikt-zakelijken
d» pure luxe, het uit verveeldheid
[t meer weten wét te verzinnen, tot
fts ;oeds heeft geleid. Tot een
ontif-ve geld-protserij, waarvan
tenhet publiek zelf de dupe is; een
van leven, die niets meer te
:er heeft met het Ie ven-op-zee.
liertegen is van zelf een reactie
itaan. De reeder Arnold Bernstein
de eerste die in het verkeer
tusn ons Continent en Amerika met
moderne systeem van n-klasse
:n voor den dag kwam voor alle
iep t n van de beide lijnen die onder
leiding geëxploiteerd worden, de
Bernstein-lijn, en de Red
Lme.
Ier. kan natuurlijk ook op andere
dan met' deze naar nieuwe
en ingerichte lijnen, naar
Amertizefl voor een bescheiden passa
nt. Vaak biedt daartoe de klasse
tegenwoordig genoemd wordt
'" een goedkoope gelegenheid,
de iets duurdere
touristdie tegenwoordig op nagenoeg
schepen is ingevoerd r Maar voor
klassen blijft het ne, groote
?r bestaan, nl. dat de reiziger
n bepaalde plek is
aahgeweb ij na geen kans heeft op een hut
?n en telkens staat voor het verbe
id to?gang-bordje for cabin
passenonly". Dat is onpleizierig.
is juist de gelukkige oplossing,
iden door volmaakt comfort met
tijding van zinlooze luxe, die het
op een n-klasse-schip zoo
Eenaam maakt. ALBATROS
HET is nog heel vroeg in den
morgen. De zon is nauwelijks
op. Een groote twee-persoon s
auto nadert den Donau-oever. Aan
den anderen kant liggen twee ponten,
een groote en een kleine. Officieel
functioneert dit veer dag en nacht,
doch er is niemand te zien. Het
veerhuis is potdicht. De klaxon loeit over
het water en er gebeurt niets. Geen
beweging bg het veerhuis, nog minder
beweging bij de ponten. Weer loeit
de klaxon en weer gebeurt er niets
daar op dien anderen oever. Het is ook
nog zoo vroeg. Waarom zou je je
haasten als je nog zoo'n heelen dag
voor je hebt ? Haast hebben alleen de
slaven en zij zyn vrye menschen. Wij
steken een sigaret op en wachten. Per
slot van rekening zijn ook wij vrije
menschen. De zon klimt langzaam
hooger. Het wordt zes uur, het wordt
zeven uur en warm. Nog steeds niet
de minste beweging aan den anderen
kant. Het wordt acht uur en warmer.
Nu gebeurt er iets daar. De deur van
het veerhuis gaat open en er komen
een paar menschen naar buiten. Gaan
zich een beetje wasschen in, de rivier.
Roepen iets wat wij niet verstaan.
Nu zal het toch gaan gebeuren.
Nee, toch niet. Ze gaan zitten in de
zon ei> vallen schijnbaar maar weer in
slaap. Ach ja, natuurlijk. Er is nie
mand aan dien anderen oever die de
rivier over moet, en een leege pont
voor n enkele auto overvaren, dat
gaat toch niet. Zoo iets zou getuigen
van een groot gebrek aan inzicht, van
totaal geen gevoel voor efficiency.
Dus wachten wij.
Eindelijk komt er een boerenkar,
een klein karretje maar en dit moet
over. Het rijdt heel langzaam, heel
voorzichtig op de kleine pont en de
overvaart begint. Rustig, kalm. Nu
zijn ze bij ons. De pont is klein, erg
klein. Wij gelooven niet, dat onze
auto er op zal kunnen. Zij gelooven
het ook niet, maar de groote pont
ligt aan den anderen kant, die hadden
ze niet noodig voor dat kleine
boerekarretje. Probeeren dus maar.
De voorwielen hebben het einde van
de pont bereikt, maar de achterwielen
staan nog op het land. Het gaat niet,
nee, de veerbaas en iedereen ziet, dat
het niet gaat. Jammer, nu moeten zij
toch diégroote pont gaan halen. Tja,
zoo ia het leven nu eenmaal. Vol van
allerlei onverwachte moeilijkheden.
Niet veel aan te doen. Kismet.
Het is nu elf uur en hél erg warm.
De bemanning is doodmoe van het
kijken naar die auto en gaat maar
weer een beetje slapen. Achter ons
staan een stuk of tien boerelcarren. De
paarden, slapen, iedereen slaapt. Ik
schakel voorzichtig op achteruit en
laat langzaam de koppeling opkomen.
Twee centimeter gaat het go'ed en
dan blijft de bumper achter een
paaltje van de verschansing haken.
Wij zitten vast.
Er zit niets anders op dan dien
pumper te demonteeren en ik diep dus
een sleutel op en kruip voorzichtig over
de voorruit en motorkap naar voren.
Ik werk in het zweet mijns aanschijns,
want het is ontzettend warm. Na
tuurlijk zitten alle bouten muurvast.
Eindelijk ben ik klaar en ik kijk op.
Mijn vriendje slaapt, met open mond
en hij snurkt zelfs lichtelijk.
Om drie uur staat de auto weer op
den wal. De boerekarren. gaan stuk
voor stuk over met het kleine pontje*
Het wordt avond en wij wachten. Onze
sandwiches z^jn op, de thermosflesch
is leeg en wij hebben nog maar een
paar sigaretten. Wij gaan dus maar
slapen. Wij worden wakker van een
fel Schijnsel. De groote pont legt aan,
met een auto er op waarvan de
koplichten vol branden. Het is tien uur.
Wij worden overgezet. C. v. S.
WEENEN
OOSTENRIJK
HOTEL BRISTOL
Prijzen naar de tijden ?
alle comfort
Tel. Adres: Bristolhotel
GRAND HOTEL
Ie Rangs Hotel
360 kamers
200 Privébaden
RESTAURANT VAN INTERNATIONALE BEKENDHEID
MATIGE PRIJZEN
HOTEL IMPERIAL
Karntnerring 16 Ie Rangs Hotel, grootste comfort
PRIJZEN NAAR DE TIJDEN t) TEL. ADRES : IM PERIALHOTEL
INNSBRUCK
HOTEL KREID
Voornaam familiehotel met alle modern
comfort. VLAK BIJ HET STATION
Prijzen naar d* tijdan
Telefoon 37 Tel. Adres: KREIDHOTEL
KITZBUHEL 800 Meter
STRANDBAD SCHWARZSEE 22?26°C.
Centrum voor AUTOTOCHTEN in het mooiste
gletscher- en meerengebied van de Oost Alpen.
Hahnenkamm Kabelbaan 1700 Meter.
MODDERBAD KUREN LUCHT KUREN
Hahnenkamm 1800 Meter.
Ie Ranfi Hotel. Alle modern comfort.
Internationale keuken.
PenslonprIjzen van os 11.» af.
KLEIN NATUUR MODDERBAD 20-22" C.
LECH a ARLBERG
Hotel TA«GEII HOF
Alle comfort 100 beddjen.
American Bar - Zwembad.
Pens ion prijs os 8.?.
VORARLBERG
NAAR
W f! P ARI RFPP in het heerl'Jke Alpenland
in het Westen van Oostenrijk
Inlichtingen en Prospectussen: STERREICHISCHE VERKEHRSWERBUNG,
Utrecht, Stationsplein 22. Tel. 14470.
Fremdenverkehrsverband, BregertZ/Vorarlberg
ZWITSERLAND
LUGANO
HOTEL BRISTOL in de "=h°nste
Door de beste Holiandsche kringen bezocht.
PENSION VAN Frs. 13.- af. E. Camenzind.
LOCARNO
GRAND HOTEL
Heerlijke rustige ligging.
Groot park.
Voornaamste Hotel ter plaatse. Pension van Frs. 13.-af.
HOTEL METRO PO L E a/h meer
MODERN COMFORT. PEN8IONPRIJS VAN Fr». 9.- af.
KAMERPRIJ8 VAN Fr B. 3.5O af. Eigenaar: A. Schramli-Uucher.
ASCONA
KURHOTEL ,
MONTE VERITA
Voornaamste Hotel ter plaatse
Golf, Tennis,
Zonnebaden. Strand.
Schitterende ligging.
Dansterras - Bar.
Pension reeds van Fr*. 12- sf.
KLOSTERS 1200 Meter boven zee
Ie Rangs 200 bedden.
Pensionprijs van Frs. 1 3.- af.
Strandbad I8~20P C.
w»
. * "i*;
t
"*;.I.