?'* CLLJ rouwen en vrouwenieve, NIEUWS UIT DE VROUWENBEWEGING PRAATJES OM DE TURKSCHE VIOUW Annemarie van den Bergh GEEN enkele vrouw misschien is zoozeer over de tong gegaan, els de Turksche. En dat niet slechts in de laatste jaren. Te allen tijde heeft men in de auteursbelang stelling de Turksche vrouw zooalniet op het voorste plan zien staan, dan toch een plaats van beteekenis zien innemen. In mijn bureau staat een kleine collectie bandjes: volkslegenden uit alle hemelstreken. Vrijwel alleen in de Turksche verhalen en legenden is het de vrouw die de hoofdrol speelt of wordt zij althans duidelijk op ge lijken voet met den man behandeld. De vrouw, vrij wezen, is er niet alleen de kamarade van den man, ze is zelfs de de heldin van duizend avonturen. In sommige zoo bijv. De Halvaverkooper" worden haar deugden en vooral haar trouw geprezen, maar elders (,,De astroloog des keizers" o.a.) is zij het, met haar grillen, die den man drijft waar ze wil. Eertijds, de Turken leefden destijds nog onder de voorvaderlijke joerte", de tent van vlechtwerk en vilt, was het regel dat de Turkin dezelfde plichten, doch tevens dezelfde rechten had als de man. Er waren heerscheressen, koninginnen, die met het blanke zwaard de onafhankelijkheid van haar volk verdedigden; daarnaast waren er geletterde vrouwen, artistes onder. Maar ook tot in den gezinskring toe kende zij tijdenlang een volkomen vrijheid en een onbetwiste autoriteit: ze was er, om zoo te zeggen, iets als de stilzwijgend erkende presidente" van. Een oud Turksch poëem heeft de vrouw zoowaar een soort karakter van heiligheid gegeven, door ze te huldigen als de Moeder der Natie". Later zijn het dan de reizigers, die gaan vertellen. Maar daartusschen was er Mohammed geweest en met hem, sinds de stichting van zijn godsdienst, een voor het leven der vrouw geldende reglementatie, die in de groote volkscentra stipt werd in acht genomen. In de dorpen en bij de boeren bleven de oude Turksche tradities van kracht. Een Arabisch reiziger, die een zes honderd jaar geleden Anatoliëbezocht, schrijft: Zoodra we een plaats bereik ten, kwamen mannen en vrouwen ons welkom heeten. De vrouwen dragen geen sluier." En verderop zegt hij, met vrouwen te hebben gesproken, die hij als deugdzaam en zeer geleerd beschouwt. Doch men versta wel: dit was vóór de inneming van Constantinopel in 1453. In het veroverde Byzantium deden de Turken een ontdekking, die ze onverwijld overnamen: de vrouwen vertrekken. Sindsdien ziet men de vrouw in het openbare en sociale leven alle rechten verliezen hoewel stellig niet allen invloed. In het huis bleef ze heel vaak de ware en absolute meesteres en duizend-en-een politieke intriges hadden haar origine in de harems". HET is buitengewoon teekenend, dat?hoe ze in de schatting zonk en hoezeer haar allengs een maat schappelijk bestaan werd ontzegd de Turksche vrouw door haar vitali teit altijd weer haar lan hervond: sinds 1890 begon ze het verloren Het nieuwe Turkije: /eer/ingen /on het .'smet Pasja Instituut te Askoro bij de ko ;k/ti terrein alweer te heroveren, handig van elke politieke of sociale conjunctuur profiteerend. En na de stichting der Republiek zag de vrouw zich dan, naar welbekend is, geleidelijk alle rechten van Turksch burger, en alle verplichtingen, toekennen, vrijwel zon der dat zij ervoor had te strijden. Wat dat wil zeggen? Dat er sedert ruim een dozijn jaren geen einde meer komt aan d .erhalen over haar: de relazen der reizigers lijken bijna moder ne legendes. Daar heeft men bijv. die over de kleedingsvoorschriften voor de vrouw. Zulk een wet bestaat niet. De pece" en de carsaf", de kleine sluier en de manteldoek, zijn nimmer verboden, zooals met de fez gebeurd is. Zij zijn door het jongere geslacht vrijwillig losgelaten; onder het volk en bij de boerinnen worden er nog ge dragen (de boerin liep trouwens nooit gesluierd, tenzij ze naar de stad ging) maar wel maken de Turksche bladen nogal eens melding van dorpsfeesten waarbij de vrouwen der streek collec tief besluiten afstand te doen van haar carsaf". Waarbij terloops zij op gemerkt, dat de gewestelijke boerinnecostuums ongeveer net zoo goed be waard zijn als die van Marken, Zeeland of Bretagne. De allernieuwste legende die nu opgeld doet is die van een mili tairen dienstplicht" van de Turksche vrouwen. Ondanks haar actieve rol in den Onafhankelijkheidsoorlog en hoewel men vrouwen bij de koop vaardij en in de luchtvaart vindt, is de militaire loopbaan tot nog toe in Turkije voor de vrouw niet toegan kelijk geweest. Wat niet Wegneemt dat er, tusschen de eerste berichten over de tegenwoor dige Turksche vrouw, en dit laatste nieuwtje, een ontwikkeling ligt, die doet denken aan het oostersche verhaal van de schoone op het wonderpaard", dat hier in twaalf jaar tijds een afstand van zes eeuwen met haar aflegt.... . De schepper en president der Turk sche Republiek, Kamal Atatürk, heeft als grondig kenner van den geest van zijn volk de medewerking van de vrouw aan den Turkschen staatsopbouw een noodzakelijk en kostbaar element geacht: derhalve bood hij de vrouw een plaats aan, gelijkwaardig aan die van den man. Men vindt de vrouwen op alle scholen en faculiteiten; iedere functie in politiek, sociaal leven en handel staat haar open, er zijn députées", hooge staatsambtena ressen Bayan Munire presideert zoowaar zelfs een straf-gerechthof. In liberale beroepen en schoone kun* sten blinken verscheiden vrouwen uit, en in reeksen van sociale en filanthropische werken, te beginnen met Turksche vrouwen krijgen fes in het schrijven van het n feu we alfabel de zg. Volkshuizen en de Roode HtiveMaan, vinden de vrouwen een i.iirn arbeidsveld naast de mannen. Men treft ze voorts in alle soort sport-i clubs aan. En in het mondaine 1< venj speelt de jeugdige Turksche haat rol met een bijzonder gemak, en g lijkj overal met een tact en reserve, die onder zulke omstandigheden duobd moeten treffen. EN toch zijn er tegenwoordig in Turkije, zelfs bij 'de jongeren, verwoede anti-feministen! Deze ont wikkeling moet men bezien in het licht van de derde grondstelling uit het program der Turksche regeet ing: Wij zijn populistisch", d.w.z. wij zijn een samenleving zonder klassen De gelijkheid der vrouw is een groote stap naar de verwezenlijking daarvan Er zijn geen uiterlijke kenteekenen en onderscheiden rechten meer voc de boerin, de stedelinge, de bourgeois 3 en de arbeidster. Er is zelfs geen kwestie meer van, of groep voor, de vrouw": er is nog alleen maar de Turksche staatsburger, de citoyen, gelijk l; ijkt] uit het merkwaardige en den Ata ongetwijfeld welgevallige antwoord v. de vrouwen-afgevaardigden, toen neui haar vroeg waarom ze zich niet bif| zonderlijk met de verdediging vrouwenrechten bezig hielden: A;s «l rechten te verdedigen zijn, is dat 'aak van alle afgevaardigden, manner en| vrouwen, omdat er geen twee catei rieën afgevaardigden bestaan, waa v de eene de rechten van de vrouw tx-| hartigt en déandere die van den r iaaj Wij zijn geen afgevaardigden van groep, maar van de Natie." OP o «n 10 Mei zal te Amster dam in het American Hotel een Jongeren Conferentie plaats vinden betreffende de Vrouwenbeweging en den Wereldvrede. Mr s. Corbett Ashby uit Londen en Mevr. Dr. C. C. Bakker?van Bosse zullen onder -neer het woord voeren. Vredelievende ooorstandsters en oortogzuchtige te genstandsters zijn er welkom. TWAAR aanleiding van de ver* ? gadering te Amsterdam van net Internationale Bestuur van de Vereeniging voor Vrouwenbetangen i n Gelijk Staatsburgerschap wordt <>p 9 Mei in het Amstelhotel voor Belangstellenden een avondreceptie georganiseerd. De buitenlandsche gasten, waarvan vele een wereldnermaardheid bezitten, zullen in en kele korte woorden een beschouwing over haar werk en haar ervaringen <even. recenti aflevering van het Fransche feministische blad La Franfaise" was geheel gewijd aan het probleem der prostitutie. Dank zij de veranderde opinie der medici hoopt men thans de gevestigde belangen, die het in stand houden der publieke huizen voorstaan, doel treffend te kunnen bestrijden. Zooals men weet hebben ook in Nederland vooraanstaande vrouwen een jarenlangen strijd gevoerd voor de op heffing van deze instellingen, die ten slotte bij de wet van 79/1 zijn verdwenen. T TIT Batavia bereikt ons het be* U richt van het eerste lustrum van het Chineesche meisjes-internaat met daaraan verbonden vakschool. De opzet van deze instelling, de eenige in haar soort, is een brug te slaan tusschen het Westersche emancipa tie-beginsel en de Chineesche tradi tie. De merkwaardige artikelen in het in het Nederlandsch geschreven ge denkboek geven een beeld van de Chineesche vrouwenbeweging op Java. Vrouwen vergaderen niHET RECEPT VAN DE QROENEiniiiiiiiMiiiiiiiuMH*S| | De schotel linzen | TN Holland zijn er bij nad-Ttl l * ondervraging maar weinig \schen, die de bekende transactie tnel\ | dezen schotel geloofwaardig vind- n. l Meer dan aan achteruitgang van het | rechtzinnig geloof moet dit to.ge-* s schreven worden aan een volle<igt\ | onbekendheid met dit voedingsmiddel.] | De bereiding kenmerkt zich door een\ \bijbelschen eenvoud. \ | Kook een half pond linzen evei. fl/j zin ongezouten water. Zet ze dac'na\ = weer op met wat water, weinig z>ut>\ f thym, een heele ui en een stuk A' J van het spek. In een goed uur r^l dit bijna droog en geheel gaar fcoA l hetgeen electrisch gemakkelijker if\ | dan op gas. Verwijder ui en kaan,\ \en voeg kleine stukjes uitgebakianl = spek toe. Jongere broeders die l boorterechten zoeken, maken hier t weer een kans ! THIIIIIIIIIIIIIIimilllllllMIMIIIWIHMIIIIIIimilllllHIIHII'ilHrll'l PAG. 12 DE GROENE No.J KORTE zakelijke berichten in de dagbladen vermelden het aan staand bezoek aan Nederland rar het hoofdbestuur van den Wereld bond voor Vrouwenkiesrecht en Gelijk Staatsburgerschap. In Amsterdam en Den Haag wordt een feestelijke ontVan^st voorbereid. Dergelijke berichten lezen wij, zon der dat zich een beeld vormt in onze voo- stellingswereld van hetgeen zij beteekenen. Buitenlandsche vrouwen be zoeken Holland. Er zijn uitheemsche narren bij: Madame Charaoui Pacha uit Egypte, Mrs. Rama Rau uit BritschInd'?, Anna Szelagowska, parlements lid uit Warschau, Mevr. Plaminkova, Senator uit Praag, Dr. Hansen uit Deremarken, Miss Winifred Kydd uit Canada, de presidente Mrs. Corbett Ashby, en anderen. Vele lezeressen zeggen: ,,O l" of Gut". En dan lezen zij het feuilleton en h at verslag van de laatste modeshow. Er zijn zoo dikwijls van die ije- nkomsten," zeggen zij. - Congressen en conferenties. Nog al s. ai," denken zij. Maar omdat deze namen zoo uit beet nsch zijn, kijken zij tersluiks nog een? naar het berichtje. Wat komen die nouwen in 's hemelsnaam in Holland |toeu? Uit Britsch-Indiëen Egypte! ZOG maar in het Amstelhotel en het jHasgsche Gemeentemuseum. Is er iets aan de hand?" vragen dj zich, een beetje ongerust af, ja, lezeressen, er is iets aan de hand. E* is dit aan de hand, dat wij een wond in gezelschap kunnen zijn van e.eldburgeressen. Van vrouwen, die :i de geheele wereld voor ons ing strijden. Voor de belangen van |u .ei i van mij. Als u nog niet weet, elke belangen dit zijn, is het hoog jd, dat u er onverwijld kennis van <t nemen. Want dit is nu eens gén conferentie! Jonge vrouwen, die midden in het ilijke leven van onzen gecompli[<*er,Ien tijd staan, willen met elkander in gedachten wisselen. Zij zoeken i ve perspectieven, voor de vrouw st alleen: voor den geheelen mensen. tr Amsterdam is Zaterdagmiddag 'Mti een thee in het American Hotel, Mrs. Corbett Ashby, Mevr. Bakker Bosse, Mrs. Adriaanse zullen reken. Zaterdagavond wordt door alle iuwenvereenigingen van Amsterdam soiree aangeboden in het Amstel)tei. i Zondag is er een boottocht op den >tel, een koffiemaaltijd in American r Da. Elink Schuurman spreekt. den Haag is een feestavond in 13 DE GROENE No. 9074 het Gemeentemuseum, met lichtbeel den en oude muziek op oude instru menten. Geen droge conferentie. Een leven dig en levenwekkend programma, waar de problemen van dezen tijd van allerlei kanten worden belicht. Juist nu hebben alle menschen elkaar noodig en vrouwen hebben behoefte aan bezielenden geest en saamhoorigheidsbesef. E. v. L. IN 1904 werd de Bond, de Internatio nal Alliance, te Berlijn opgericht: daar werd, voor de eerste maal in de geschiedenis, in de ontzaglijke hal van de Philharmonie een internationaal vrouwencongres gehouden, samengeroepen door den Internationalen Vrouwenraad" die reeds in vele landen met succes werkzaam was. De publieke opinie stond zeer sceptisch tegenover de geëmancipeerde" vrouwen, hier bijeen, die aandrongen, in het openbaar en met grooten nadruk, op een betere meisjesopvoeding, toelating der vrouw tot de hoogeschool en tot die beroepen, welke voor haar niet openstonden, betere belooning van vrouwenarbeid en verbetering van de maatschappelijke welvaart mede met den steun van de vrouw. Als we dit willen verwezen lijken," verklaarde de minderheid, ter vergadering aanwezig, dan moeten we ons internationaal organiseeren om te strijden voor vrouwenkiesrecht. Dat moet het fundament, de hoeksteen, niet de spits van ons gebouw zijn !" De meerderheid van het congres was 't hiermee volstrekt niet eens, doch de radicalen", afgevaardigden van 8 landen, waarbij Nederland werd vertegenwoordigd o.a. door de pionier ster s Dr. Aletta Jacobs en Johanna Naber, hielden voet bij stuk en zoo werd onder leiding van Mrs. Carrie ChapmanCatt de International Women's Suffrage Alliance, de Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht opgericht. De tegenwoordige voorzitster, Mrs. Corbett Ashby, is op 9 Mei te Amsterdam en zal op de Jongeren Conferentie spreken over Opkomst en bedoeling der Vrouwenbeweging". Ieder, die het voor recht heeft gehad haar te ontmoeten, haar te hooren, erkent, dat ze is de zeer vrouwelijke en bewuste personifi catie van het streven om mét de mannen op te komen voor een gemeen schappelijk belang, daarnaast haar krachten gevend aan specifiek-vrouwelijke belangen. R. v. O. Inlichtingen over de conferentie bij Mevr. A. Vink-Oosthout* Beethoven-. straat 34, Amsterdam en Mevr. A. Elink Schuurman, Riouwstraat 48, den Haag. DE U/ONINQÊTPGE VQN DE BYENKOPP KLEINE MEUBELEN VERHOOGEN DE PRETTIG!: SFEER IN UW HUIS. BOVENDIEN ZIJN ZE PRACTISCH. U VINDT ZE IN VELE VA RIATIES IN ONZE GEHEEL VERNIEUWDE MEUBEL-AFD OP DE DERDE ETAGE llatwna/e Ringers' Chocolade Bloemen Dikwijls nagebootst, nimmer in kwaliteit geëvenaard. VIOLEN (pittig) Orchideeën (zeer pittig Margrieten (zacht Chrysanten (melk Voor elke smaak een bloem OMfnKunginrtcliting Dirk WELLNEP TAFELZILVEP HEERENKLEEDING VOOR VADER EN ZOON TOT REDELUKE PRUZEN ADRIAAN SCHAKEL HEILIGCWEG . TELEFOON 37273 Een dame woonachtig In AMen Die wilde haar man «ene verrassen Z|J reisde per spoor Naar Qroot-Mokum daarvoor En kocht toen b(J SCHAKEL z(Jn daseen Aan alle Vrouwen van Nederland TWEEDE JONGEREN CONFERENTIE VEREENIGINB VOOR VROUWE WBELAN8EN EN GELUK STAATSBURBERSCHAP Onderwerp: Vrouwenbeweging en Wereldvrede American Hotel Zaterdag?Zondag 9 en 10 Mei Aanvang 3 uur. Aanmelden Mevr. H. GERRITSEN, Haydnlaan 23, Bilthoven.