De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1936 8 mei pagina 3

8 mei 1936 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

*»W: «MMIKn HERLEVEND MARXISME? Dr. H* Brugmans (n De Groene van / / April schreef Dr. Brugmans een artikel over Socialistische Vernieuwing, waarin h/j toezegde een nadere bcschojw/ng aan het jongMarxisme te zullen wijden. Onderstaand artikel is van deze belofte de inlossing. WAT zal het aandeel zijn der Marxistische theorie bij de nieuwe ideologische funde ring der sociaaldemocratie?": die vraag hebben wij ons in een eerste artikel gesteld. En wij hebben aan het slot gewezen op een pasverschenen geschrift van Hilda Verwey-Jonker: Het Socia lisme in onze Tijd", i) Hier vinden wij namelijk de ,,gezindheid" aan het woord (van een fractie" of een ,,groep" kan in geen enkel opzicht sprake zijn), die wij met het etiket jong-Marxistisch" hebben bestempeld. Dit boekje is slechts ten dele oorspronkelijk werk, hoewel wij om persoonlijke ervaringen van oordeel zijn, dat men de oorspronkelijkheid ervan toch weer niet onderschatten moet. Het wil, volgens het Voorwoord, zijn: ,,een bewerking van de diktaten en aantekeningen van een college, dat R. Kuyper, bijzonder hoogleraar aan de Universi teit te Utrecht, in de cursus 1932?1933 heeft gewijd aan het boek van den Amerikaan O. D. Skelton Socialism". Hiermee is het karakter van dit geschrift bepaald: het is academisch. Het wil een handboek zijn voor het moderne socialisme: bewegingen, ideologieën en problemen. En als zodanig zal het een plaats moeten vinden aan de Universiteit, naast en tegen over het thans gebruikte en zeer eenzijdige werkje van Skelton, dat weinig objectief l het ant woord was op een prijsvraag: Wat valt er tegen het socialisme in te brengen?". Het Socialisme in onze Tijd" heeft zich zo min mogelijk beijverd, het omgekeerde pleidooi te leveren', het wil zeer bewust de socialistische oplossingen niet propageren', het wil ze benaderen van het standpunt der weten schappelijke maatschappij-analyse en -kritiek. IN de laatste jaren van zijn leven heeft Prof. Kuyper binnen de arbeidersbeweging een merk waardige positie bekleed. Hij had zich bij haar aangesloten, op een ogen blik, dat het toegepaste-, het politieke Marxisme van Marx, Engels en vooral Kautsky als de ideolo gische ruggegraat der Partij mocht worden be schouwd. Sterk leefde nog de eenvoudige geschiedbeschouwing van het Kommunistisch Manifest, dat aan de rechtloze massa's in hun heldenperiode een vaste doelstelling en een schijnbaar zekere overwinning verleende. De gehele geschiedenis (zo wist men) was een geschiedenis van klassen en van klassenstrijd: in de worsteling tussen heersers en verdrukten lag de motor der sociale ontwikke ling. Eerst, tijdens de Middeleeuwen, had het groot grondbezit de samenleving overheerst, toen had de kapitalistische accumulatie een nieuwe econo mische machtsgroep de bourgeoisie tegen over het oude feodalisme geplaatst, en tijdens de Franse Revolutie was deze strijd voorlopig in vooruitstrevende zin beslist. Maar tegelijkertijd had de uitvinding van stoom- en spinmachine de grote fabriek doen ontstaan, en daarmee een nieuwe verdrukte klasse: die der loonarbeiders, voor wie arbeid en eigendom gescheiden waren, en steeds zouden blijven. Doordat zij om te leven slechts hun arbeidskracht te koop konden aan bieden, en minder ontvangen bij die ruil, dan zij ervan uitgeven en aan waarde toevoegen aan het oorspronkelijk product daardoor zijn zij het slachtoffer ener klasse-uitbuiting, welke zij hebben af te schudden. Dit laatste is slechts mogelijk in een maatschappij waarin de verloren gegane een heid van arbeid en eigendom wordt hersteld in de vorm van het gemeenschappelijk bezit van ruil- en productiemiddelen. Hiervoor moest het proletariaat de macht in handen nemen, en tot onmiddellijke socialisatie overgaan. Deze revolutie is even onver mijdelijk, als vroeger die der bourgeoisie. Dit was Marxisme en dit werd algemeen aanvaard, eerst met de diepe bezieling, welke zulk een grootse historische conceptie inboezemen mag, later al meer en meer uit agitatorische (en dus weldra psychologisch-opportunistische) overwegingen. Toen ging men twijfelen. De sociaaldemocraten drongen binnen in de openbare colleges, en bemerkten, dat zij voor hun arbeid aldaar weinig hadden aan een schema, dat misschien wel in zijn allergrootste, lijnen juist bleef, maar dat de dagelijkse politieke kwesties buiten beschouwing liet. De geniale samen vattingen en profetieën van Marx en Engels werden ? IHIIIIIIIIIIIimillllMHIIIHIIH \ doorkruist door tegenkrachten, die voor een gedeelte misschien van tijdelijke aard waren, doch waarmee de socialistische politicus van heden geducht rekening te houden heeft. En, naar mate de beteke nis en macht der arbeiders-partijen groeit, naar mate de vakverenigingen zich ontplooiden van stakings bonden tot semi-staatsorganen in diezelfde mate werd het elementaire Marxistische" schema (aanvankelijk met veel strijkages) uitgerangeerd. Hiermee was voor talloze Marxisten" het Marxisme dood. Niet echter voor een man als Prof. Kuyper. Hij had het schema trouwens nooit zó streng aanvaard. Marx' waarde- en uitbuitings leer had hij aan ernstige kritiek onderworpen, terecht of ten onrechte, dat laten wij daar. Maar het belangrijkste was, dat hij daarom het zwaarte punt van zijn Marxisme elders had kunnen leggen, dan waar het bij zovelen lag. Voor hem kon het oude samenstel van voorstellingen en formules weg vallen of verouderen, zonder dat het aan de kern van zijn Marxistische overtuiging iets afdeed. Hij had begrepen, dat het bij Marx in de grond aankwam op een wetenschappelijk-filosofische denk- en werk-methode, en niet om de resultaten waartoe een toepassing dezer methoden in een bepaald tijdperk had geleid. Hij was deze methode onbe vangen gaan doordenken en proberen op nieuwe levensgebieden, en aldus was hij gekomen tot een kritisch toetsen, dat een grote begrips-verheldering met zich meebracht. Hij onttrok het Marxis me aan de sfeer der geijkte uitspraken en pole mieken, en stelde het aan zijn leerlingen voor ogen als een jong, gedurfd en realistisch sociolo gisch stelsel. Hij maakte het weer vlot, actueel, vruchtdragend en levenskrachtig. HET is begrijpelijk genoeg, dat juist in de gegeven omstandigheden de behoefte is opge komen, om Kuyper's laatste college uit te geven. Het is een werk, dat bij uitstek socialistischsynthetisch mag heten, zowel om het behandelde onderwerp, dat zeer veel omvat als om de manier van aanpakken, waaraan alle dogmatisme vreemd blijft. Waaraan alle Reehthaberei" trouwens vreemd kan blijven, omdat wij ons hier bewegen op het terrein der maatschappelijke ontwikkeling, en niet op dat der abstracte axiomata. Hier worden geen meningen van buiten opgedrongen: hier worden sociale krachten en tegenkrachten onder het oog gebracht, hier worden de menselijke reacties op krachten opgenoemd en ontleed. Het hier besproken werk is dus allereerst in de Marxistische lijn, omdat het slechts de objectieve norm der feitelijke verhoudingen erkent. Het knoopt verder aan bij Marx (en dat is misschien nog belangrijker), omdat het diens werk wil voort zetten. Niet in zoverre, dat Kuyper en Mevrouw Verwey er prijs op stellen, bepaalde uitspraken uit het Kapital" zó te commentariëren, dat ze, aan gepast bij onze tijd, er weer als juist gaan uitzien. Maar in die zin, dat men de Marxistische methode van denken en onderzoeken toepast op de ont wikkeling tot nu toe. Niet aanpassen bij" maar nieuw afstemmen op" de nieuwe werkelijk heid, , was hun bedoeling. Zij willen geen apologeten zijn, maar dialectici, verder dóór-zoekend, -ontwikkelend, en -concluderend waar het mogelijk schijnt. Zij weten, dat Marx niet alle problemen behandeld heeft, en dat die, welke hij onderzocht, thans anders liggen dan destijds. Maar bij elk vraagstuk vorsen zij naar de wording der sociale krachten, die eraan ten grondslag liggen, en naar de richting waarin deze kunnen verlopen. Hun waarde-oordeel (voor zover zij het durven geven) is gebaseerd, niet op een stuk absolute ethiek, maar op een concreet afwegen der tendenzen en anti-tendenzen in hun maatschappelijke gebonden heid. Het Socialisme in onze Tijd" komt inderdaad.. ? op tijd. Het is een daad van Marxistische zelfbezinning, en dus van zelfkritiek, van dialectische kritiek op alle dogmata in het maatschappelijke ook op die dogma's die lange tijd voor ultraMarxistisch doorgingen. Het komt op tijd, nu het Marxisme een crisis doormaakt, die misschien nog tot een groeicrisis kan worden gemaakt, en nu het, besprongen van anti-socialistische zowel als van religieus-socialistische zijde, om zijn bestaan moet strijden. Het komt op tijd, nu de vraag van de ideologie binnen de S.D.A.P. actueler is dan ooit. Als inleiding en aanleiding tot herstel van het theoretisch en wetenschappelijk socialisme is het van grote positieve waarde. MMIIIIIIIIIMHIIIIIIIIIIMIIIMMIIHIIIHI i l Ongepast verwijt | r"\E heer Viruly heeft twee brieven aan dei l L/ Minister van Defensie geschreven. In de] | eersten verklaarde hij zich bereid tot militaire: | dienst. Publicatie van dezen brief was hem doe | den Minister opgedragen ! In den tweeden kwar hij op zijn verklaring terug en verzocht hij, | consequentie van zijn veranderd inzicht, ontsV | als reserve-officier. i Kon hij, mocht hij zijn lezers in den wa l laten dat zijn eerste antwoord zijn laatste wo | was? Natuurlijk niet. Vandaar publicatie | van den tweeden brief, in alle soberheid, zo.i | een woord van commentaar. | Maar: ,,Het geheel krijgt daardoor echter i propagandistische strekking", schrijft het l delsblad, en De Nederlander, die deze zienswij; | gretig overneemt, gewaagt zelfs van onge l optreden". En aan deze ongepastheid zou l De Groene, door zich voor publicatie van een l ander te leenen, mede schuldig staan. | Hiertegen past verweer. Het zuiver mensi | lijk getuigenis van zijn inzicht door den | Viruly in eerste instantie was zijn zaak riiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiini ) Hilda Verwey-Jonker: Het Socialisme in onze Tijd f Amsterdam, N. V> De Arbeiderspers) PAG- 4 DE GROENE Ne. 3075 gerucht om zijn persoon en zijn optreden echter de zaak geweest van het Ministerie van is Defensie, dat hem dwong in het openbaar rekenschap af te leggen van zijn doen en laten. Wie hierin ongepaste propaganda ziet, adresseere zijn verwijten naar Den Haag. LKenrnerk der beschaving | DE Britsche legatie, in volledigen staat van l verdediging gebracht, omgeven door prik- | ' keldraadversperringen en versterkt met wallen | van zakken zand, is het eerste teeken van | Westersche beschaving, dat de Italianen na hun | maandenlangen strijd tegen woest terrein en f woeste stammen, ontmoeten", schrijft De Telegraaf. | ^ I Recht en Macht l /?"NNRECHT heeft in Abessiniëgetriomfeerd f vX doordat er geen Macht was om het Recht | te handhaven. Moraal: versterkt den Volkenbond i en geef hem macht! | n Minimin i iiiiiMimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiniimiiiiimiiiiiiiiiiiitim Onheilig doeltnheilige middelen TV" T A T er in de eerste maanden van dit \A/ in Spanje is geschiedt is belangwe W en leerzaam. Men heeft er, zij het ih beperkt bestek, kunnen zien, hoe een histori ontwikkeling (in dit geval in links-republikei richting) wel kan worden vertraagd, doch m de hinderpalen maar energiek genoeg worden geduwd niet kan worden tegengehouden. October 1034 had Spanje een jaar van terugglij van reactie thans is het weer en marche". Minstens even belangwekkend en even leerzt als de gebeurtenissen zelve, is de manier, waarop publiek, in West-Europa bijvoorbeeld, ze voorkreeg. Wat was dat voor een raar sausje, waa het nieuws ons werd opgediend? En was het alti nieuws, was het niet vaak alleen het kwalijke snu Mocht men (en mag men nóg) een groot aai bladen (groote en kleine) gelooven ? het Dnit journaille-in-uniform en de Parijsche boulev pers voorop dan is het in dezen tijd in de Sp> sche steden en dorpen moord en doodslag, kerlbr\ en kloosterbrand en plundering. Ja, somwijlen l de West-Europeesche pers met gruwelverhalen^ men zelfs in de rechtsche Spaansche bladen, d! e ook van wanten weten, tevergeefs zoeken zal. naast de fantasieën over gruwelen zijn er ook doodgewone politieke leugens. Het simpelst en duidelijkst was wel het geva':-B Kun. Hitler's lijf orgaan, de Völkische Beobcch was er oneere wien oneere toekomt het eer ft n Het blad wist te verzinnen, dat Bela Kun (u a wel, indertijd de bloedige joodsch-Marxistische dia tor van Sovjet-Hongarije) met nog zoo'n stel «i vuiten door de Komintern heimelijk (!) van Mod naar Barcelona was gestuurd om van dat af Spanje in de gauwigheid een Sovjet-Spanjete mak Men weet, hoe Göbbels' propaganda-appai aat zoo'n geval werkt. Je fantaseert, wat er in zoo'n g« evetueel zou kunnen gebeuren, je vraagt je af 4 anderen misschien zouden doen als ze net zoo gemi waren als je zelf bent, je strooit met ruime hand woorden Moskou, Joden en Marxisten over het h zaakje heen, en er zijn altijd wel massa's mensc/j die het ontsteld en hoofdschuddend en lekket-gr iend gelooven. Nu, zooiets is niet alleen voor binnenlan* gebruik; zooiets is ook export. De Parijsche half heel-fascistische boulevard-pers, de Matin" vo vloog er op aan als een hond op een kluif. Het verkiezingstijd, en er was dus levendige vraag boemannen. Men liet slechts het Joodsche el uit het verhaal (altijd netjes blijven!) en. i kon het zóó naar de zetter ij, met commentaar w Het Deutsche Nachrichtenbu.ro zorgde voor de' Edoch, de Spaansche gezant te Parijs kwam een klein tegenspraakjè??Kun was niet in ' lona geweest en een gezant kun je niet heel negeeren. Maar een paar weken later was het net zoo. Wie de grap heef t bedacht, staat nog niet maar wél staat vast, dat een meneer van d? » Parisien" er ijlings en verheugd inliep. De i laat ons aannemen dat hij in zijn onnoozete schap te goeder trouw was had, alweer te lona, een interview met iemand die zich Bela noemde en die er vermoedelijk (of niet) ook leek. En weer was er een mooi verhaal gebrouwen, dat zijn tocht om de wereld beginnen kon. Erkend ditnt te worden, dat de Petit Parisien", nadat zijn Moskousche correspondent een gesprek had gehad met den echten Kun, de fout' herstelde. Waarom zooveel woorden gewijd aan deze Kunaffaire, 'juelker belang toch waarlijk niet zoo over weldigend groot is? Omdat het heele geval ken schetsend is voor de wan-methodën, die gangbaar lijn geworden in een zeer groot deel onzer hedendangsche pers. Wan-methoden, waarbij onheilige middelen worden gebezigd, die een onheilig doet onthullen. Het denken van vele publicisten en journalisten is als wij de goede trouw nog even blijven aannemen veelal traag en schematisch. Zij hebben zich van de drijfveeren en daden van andersgezinden een bepaalde voorstelling gevormd, en dat moet nu alijd maar kloppen. Dat het vaak niet klopt, deert het: weinig, en wie hun een bericht zendt, dat in harmonie is met hun denk-schema's, heeft beet. Want het kan hun zoo weinig schelen, of het waar is wat lij schrijven. Als het maar te pas komt in hun kraam. [Dezelfde menschen, wien het mangelt aan het ver~standig inzicht, het lémentair fatsoen, den zedelijken ernst, om zich eens af te vragen: wat zijn eigenlijk de diepere oorzaken van al wat er op het oogenblik bij voorbeeld in een land als Spanje ges-.hiedt? diezelfde menschen zijn kinderlijk blij met het zotste nieuws", dat strookt met den génant-onoorspronkelijken gedachten-voorraad van hun poover brein. Wij bleven nog een oogenblik de goede trouw aan nemen. Het is pijnlijk, dat men het zeggen moet, maar zelfs dat is lang niet altijd mogelijk. Maar dl te wk n weten opper bes t, dat zij liegen wat zij schrijven, doih in den strijd voor een euvel doel zien zij de leugen als hun besten bondgenoot. Men vergeve het hun nimmer; zij weten drommels goed wat zij doen ! En zoo ligt dan de moraal voor het grijpen: Een gepast wantrouwen is geoorloofd, ja gewenscht. Wanneer een land als Spanje innerlijk diep-bewogen is, wanneer het wordt omgewoeld, wanneer zich daar, in een land met zulke schrijnende sociale tegen stellingen, groote volksbewegingen afteekenen, wann&.t- er zich diepgaande veranderingen beginnen te vokrekken en wanneer ge dan over deze dingen, over hun oorzaken en mogelijke gevolgen zoo bitter weinig te lezen krijgt in het nieuws, maar des te meer over incidenten (die er natuurlijk zijn) en over accessen (die maar al te vaak worden uitgelokt), Vet s* dan óp uw hoede. Want dan krijgt ge, vooral wanneer het nieuws" uit D uit sche of Fransche bron vloeit, vaak geen nieuws onder de oogen, maar doodgewone partij-politiek. Wanneer ge te lezen hijgt, dat Azana, die een zeer energiek vrijzinnigdemocraat is, eigenlijk een verkapte bolsjewiek is / een slappe Kerenski (men kan trouwens beter «n Kerenski zijn dan een von Papen), geloof t het niet. Het is geen nieuws, het is partij-politiek, Politiek met een onheilig doel en onheilige middelen. En dan te bedenken, dat Spanje maar zoo'n klein k van de wereld is/ MR. J. H. HENDRIKS MET ABBESSINIE is het afgeloopen. Juridisch moge het nog als zelfstandig land bestaan en het is zelfs niet onmogelijk dat zijn Keizer persoonlijk het laatste pleidooi voor zijn land in den Volkenbondsraad te Genève zal komen houden. Maar de weerstand is gebroken, het leger en de stedelijke bevolking gedemoraliseerd en de Italianen zijn Addis Abeba met 1300 automobielen en 25000 man binnengetrokken. De Europeanen, onverschillig hoe zij tegenover de Abessynsche zaak stonden, zullen dien intocht blijde begroet hebben, want de vlucht van den Negus is het sein geweest voor een volslagen anarchie, waarin roof en brandstichting vrij spel had en vele slachtoffers gevallen zijn. De blanke bevolking, teruggetrokken in de gezant schappen, heeft een formeel beleg moeten door staan, en de Engelsche ambulance-arts Melly, die zich naar buiten gewaagd heeft om gewonden te redden, heeft daarbij den dood gevonden. Welk een verschil in qualiteit van dit heidendom der naastenliefde en het heidendom", dat men hoogstens een demonisch-knappe technische praestatie mag noemen van de vrijwel buiten schot blijvende, voor mensch en paard gif-zaaiende vliegeniers, die een deel dezer overwinning op hun conto hebben staan. De uitzinnige over winningsroes in Italiëmaakt het waarschijn lijk dat dit heidendom" en dat van de knappe strategie van Badoglio nog heel wat meer ge huldigd zal worden dan het heidendom" waar voor wij wel eenigszins respect hebben n.l. voor de wegwerkers die in onwaarschijnlijk-korten tijd de opmarsch met motorvoertuigen mogelijk hebben gemaakt. Het zal nog een moeilijk probleem voor den Duce zijn, wat hij met de ontzaglijke menschenmassa's, die hij als soldaten en wegenbouwers naar Afrika heeft gezonden móet doen als zij zich in Italiëweer bij de werkloozen komen voegen. Mussolini kan het weten dat een terugkeerend leger een gevaarlijk element is voor elke regeering.... DE VOLKENBOND heeft door deze overwinning van de macht op het recht een geduchten moreelen nederlaag geleden. In dezen vorm is het, tenzij er op de Raadszitting, die a.s. Maandag begint wonderen" gebeuren, met het bestaan van dezen Bond gedaan. Geen schoone phrase kan dit ver hullen. Maar dat zegt allerminst, dat men nu behoeft terug te keeren tot de oude statenanarchie, met zijn bewapeningsrace en bondgenootschappen en tegenbondgenootschappen, zooals men ons thans allerwege tracht te suggereer en. Het is evengoed mogelijk om uit deze crisis" van den Volkenbond een nederlaag als een overwinning van de Volkenbondsge<fac/ite te maken. De vele vrienden van den geest van Genève" ? en dit uur van moeilijkheden geeft ons eindelijk eens de gelegenheid de ware en de valsche vrienden van de Volkenbondsgedachte te onder scheiden ! zijn reeds bezig een groote actie op stapel te zetten voor een gereorganiseerden Volken bond, die wél de macht zal hebben tegen groote mogendheden op te treden, die wél bewapenings beperking bereiken kan, die wél machtiger zal blijken dan de wapenindustrie en die wél een % reëele mogelijkheid tot vreedzame herziening van ver dragen en grenzen biedt. Europa zal thans moeten bewijzen of het de geestelijke kracht heeft na een echec van zijn beste na-oorlogsche ideaal, met vernieuwde kracht door te zetten, inplaats van in defaitisme de onvermijdelijke ramp, die alleen door collectieve veiligheid afgewend kan worden over zich te laten komen. Het is te verwachten dat in deze richting ook Za terdag de beslissing der OSLOSTATEN zal vallen, voor welke bespreking onze minister de Graeff reeds naar Genève is vertrokken. Het ENGELSCHE Lagerhuis heeft zich ook reeds uitgesproken en Eden heeft aan nemelijk kunnen maken dat het aan hem niet ligt, dat de Volkenbond in gebreke is gebleven, (hoewel het wel waar is dat Engeland laat heeft ingegre pen en Eden ook wel enkele malen door zijn col lega's is geremd). Eden heeft over zijn houding in Genève a.s. Maandag aangekondigd dat hij precies zal zeggen in welk opzicht men wel en in welk men niet op Engeland zal kunnen rekenen voor de collectieve veiligheid. Dat is een goed begin: naast een krachtiger Volkenbond zullen wij ook een openhartiger Volkenbond noodig hebben. DE UITSLAG DER FRANSCHE VERKIEZINGEN S wat dit punt betreft niet ongunstig. Voor de redding van Abessyniëkomt de nieuwe Kamer te laat, maar de volkenbondsgetrouwe linkerzijde heeft een eclatante overwinning behaald en de halfslachtige weifelaars en sympathiseerenden met Italiëdie Laval steunden, hebben een gevoeligen nederlaag geleden. Minder gunstig is de groote overwinning der com PAG. 5 DE <jRQENE"Na. 3075 munisten zij kwamen van 10 op 72 zetels al moet men het gevaar niet overdrijven: Men moet bedenken dat hun stemmenaantal lang niet in die mate gestegen is als hun zetelaantal maar voor een groot deel te danken is aan het bondgenootschap met socialisten en radicalen, die zich trouw aan de afspraken gehouden hebben en aan de reactie tegen het grenzenloozeopportunisme der middenpartijen; en dat de Fransche socialistische partij kort na den oorlog en bloc" naar de Ille internationale is overgegaan en in verband met deze historie heel wat minder Moskouvazallen zijn, dan partijen die hoofdzakelijk van Moskou uit georganiseerd zijn. Ook de socialisten, die reeds ruim 100 zetels hadden zijn met 50 pCt. vooruit gegaan. Het verlies der radicalen bedraagt ongeveer een 50 zetels. De over winning van uiterst rechts, door de Croix de Feu" gesteund (hoewel deze beweging" ook soms, als haar candidaten kansloos waren, communisten gesteund heeft om meer onrust in den lande te ver wekken) is veel kleiner gebleken dan na den eersten kies-Zondag verwacht werd. DE ZWITSERSCHE JUSTITIE heeft op een in dub belen zin voorbeeldige wijze de ontvoering van den journalist Berthold Jacob behandeld, die voor ruim een jaar zulk een opzien heeft gewekt. Het onderzoek is zeer secuur geweest en heeft merkwaardige dingen aan het licht gebracht: dat de opdracht uitgegaan is van het Rijksweerministerie (Jacob publiceerde vooral veel over de Duitsche her bewapening) ; dat Hitler en Goering de ontvoering toegejuicht hebben; dat den ontvoerder Weseman door den Duitschen consul te Londen gezegd is, dat de eenige manier om als emigrant weer op goeden voet met den Duitschen staat te komen was om in dienst te treden van de Gestapo (als agent-provoca teur en spion onder emigranten). Het vonnis was zwaarder dan de eisen: drie maanden plus 750 gul den schadevergoeding aan Jacob. PROFESSOR AALBERSE, de leider der R. K. Tweede ' Kamer fractie, is na door deze Kamer met bijna algemeene stemmen aan de Koningin als opvolger van Kamerpresident Ruys te zijn voorgedragen, benoemd. Dit beteekent dat de Roomsche fractie een nieuwe leider zal krijgen: waarschijnlijk zal dit mr. Goseling zijn, van wien bekend is dat hij nog heel wat sceptischer staat tegenover de huidige regeering dan zijn voorganger; in de dagen dat devaluatie dreigde en de regeering struikelde over het aaneengekoppelde bezuinigings-vaste-lasten ontwerp was hij zelfs een vrijwel openlijk tegen stander. Dit moge thans wat bedaard zijn, versterkt zal de regeering door deze persoonwisseling toch niet worden. Dat de R.K. ook thans reeds zeer critisch tegen over het kabinet staan bleek nog weer eens duidelijk bij het debat over de industrie financiering. KAISERREICH . . . . . . het opzienbarende vervolg op Alffed Neumann's beroemde werk: Neuer Ca esa r" ... is zoo net verschenen. Een boek, dat U als modern mensch beslist gelezen moet hebben. Neumann's vaardige kunstenaars-pen voert U in het leven van Napoleon III ... op een wijze, die U van de eerste tot de laatste bladzijde volkomen zal boeien. Bij alle boekhandelaren F 4.90gebonden. .JJjtgave: Allert de Lange (Amsterdam). «ra Ui 7!» l

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl