Historisch Archief 1877-1940
*»W: «MMIKn
HERLEVEND MARXISME?
Dr. H* Brugmans
(n De Groene van / / April schreef Dr. Brugmans
een artikel over Socialistische Vernieuwing, waarin
h/j toezegde een nadere bcschojw/ng aan het
jongMarxisme te zullen wijden. Onderstaand artikel
is van deze belofte de inlossing.
WAT zal het aandeel zijn der Marxistische
theorie bij de nieuwe ideologische funde
ring der sociaaldemocratie?": die vraag
hebben wij ons in een eerste artikel gesteld. En wij
hebben aan het slot gewezen op een pasverschenen
geschrift van Hilda Verwey-Jonker: Het Socia
lisme in onze Tijd", i) Hier vinden wij namelijk
de ,,gezindheid" aan het woord (van een fractie"
of een ,,groep" kan in geen enkel opzicht sprake
zijn), die wij met het etiket jong-Marxistisch"
hebben bestempeld.
Dit boekje is slechts ten dele oorspronkelijk werk,
hoewel wij om persoonlijke ervaringen van oordeel
zijn, dat men de oorspronkelijkheid ervan toch
weer niet onderschatten moet. Het wil, volgens
het Voorwoord, zijn: ,,een bewerking van de
diktaten en aantekeningen van een college, dat
R. Kuyper, bijzonder hoogleraar aan de Universi
teit te Utrecht, in de cursus 1932?1933 heeft
gewijd aan het boek van den Amerikaan O. D.
Skelton Socialism".
Hiermee is het karakter van dit geschrift bepaald:
het is academisch. Het wil een handboek zijn voor
het moderne socialisme: bewegingen, ideologieën
en problemen. En als zodanig zal het een plaats
moeten vinden aan de Universiteit, naast en tegen
over het thans gebruikte en zeer eenzijdige werkje
van Skelton, dat weinig objectief l het ant
woord was op een prijsvraag: Wat valt er tegen
het socialisme in te brengen?". Het Socialisme in
onze Tijd" heeft zich zo min mogelijk beijverd, het
omgekeerde pleidooi te leveren', het wil zeer bewust
de socialistische oplossingen niet propageren', het
wil ze benaderen van het standpunt der weten
schappelijke maatschappij-analyse en -kritiek.
IN de laatste jaren van zijn leven heeft Prof.
Kuyper binnen de arbeidersbeweging een merk
waardige positie bekleed.
Hij had zich bij haar aangesloten, op een ogen
blik, dat het toegepaste-, het politieke Marxisme van
Marx, Engels en vooral Kautsky als de ideolo
gische ruggegraat der Partij mocht worden be
schouwd. Sterk leefde nog de eenvoudige
geschiedbeschouwing van het Kommunistisch Manifest,
dat aan de rechtloze massa's in hun heldenperiode
een vaste doelstelling en een schijnbaar zekere
overwinning verleende. De gehele geschiedenis
(zo wist men) was een geschiedenis van klassen en
van klassenstrijd: in de worsteling tussen heersers
en verdrukten lag de motor der sociale ontwikke
ling. Eerst, tijdens de Middeleeuwen, had het groot
grondbezit de samenleving overheerst, toen had
de kapitalistische accumulatie een nieuwe econo
mische machtsgroep de bourgeoisie tegen
over het oude feodalisme geplaatst, en tijdens
de Franse Revolutie was deze strijd voorlopig in
vooruitstrevende zin beslist. Maar tegelijkertijd
had de uitvinding van stoom- en spinmachine
de grote fabriek doen ontstaan, en daarmee een
nieuwe verdrukte klasse: die der loonarbeiders,
voor wie arbeid en eigendom gescheiden waren,
en steeds zouden blijven. Doordat zij om te leven
slechts hun arbeidskracht te koop konden aan
bieden, en minder ontvangen bij die ruil, dan zij
ervan uitgeven en aan waarde toevoegen aan het
oorspronkelijk product daardoor zijn zij het
slachtoffer ener klasse-uitbuiting, welke zij hebben
af te schudden. Dit laatste is slechts mogelijk in
een maatschappij waarin de verloren gegane een
heid van arbeid en eigendom wordt hersteld in de
vorm van het gemeenschappelijk bezit van ruil- en
productiemiddelen. Hiervoor moest het proletariaat
de macht in handen nemen, en tot onmiddellijke
socialisatie overgaan. Deze revolutie is even onver
mijdelijk, als vroeger die der bourgeoisie.
Dit was Marxisme en dit werd algemeen aanvaard,
eerst met de diepe bezieling, welke zulk een grootse
historische conceptie inboezemen mag, later al
meer en meer uit agitatorische (en dus weldra
psychologisch-opportunistische) overwegingen. Toen
ging men twijfelen. De sociaaldemocraten drongen
binnen in de openbare colleges, en bemerkten, dat
zij voor hun arbeid aldaar weinig hadden aan een
schema, dat misschien wel in zijn allergrootste,
lijnen juist bleef, maar dat de dagelijkse politieke
kwesties buiten beschouwing liet. De geniale samen
vattingen en profetieën van Marx en Engels werden
? IHIIIIIIIIIIIimillllMHIIIHIIH
\
doorkruist door tegenkrachten, die voor een gedeelte
misschien van tijdelijke aard waren, doch waarmee
de socialistische politicus van heden geducht
rekening te houden heeft. En, naar mate de beteke
nis en macht der arbeiders-partijen groeit, naar mate
de vakverenigingen zich ontplooiden van stakings
bonden tot semi-staatsorganen in diezelfde mate
werd het elementaire Marxistische" schema
(aanvankelijk met veel strijkages) uitgerangeerd.
Hiermee was voor talloze Marxisten" het
Marxisme dood. Niet echter voor een man als
Prof. Kuyper. Hij had het schema trouwens nooit
zó streng aanvaard. Marx' waarde- en uitbuitings
leer had hij aan ernstige kritiek onderworpen,
terecht of ten onrechte, dat laten wij daar. Maar
het belangrijkste was, dat hij daarom het zwaarte
punt van zijn Marxisme elders had kunnen leggen,
dan waar het bij zovelen lag. Voor hem kon het
oude samenstel van voorstellingen en formules weg
vallen of verouderen, zonder dat het aan de kern
van zijn Marxistische overtuiging iets afdeed. Hij
had begrepen, dat het bij Marx in de grond aankwam
op een wetenschappelijk-filosofische denk- en
werk-methode, en niet om de resultaten waartoe
een toepassing dezer methoden in een bepaald
tijdperk had geleid. Hij was deze methode onbe
vangen gaan doordenken en proberen op nieuwe
levensgebieden, en aldus was hij gekomen tot
een kritisch toetsen, dat een grote
begrips-verheldering met zich meebracht. Hij onttrok het Marxis
me aan de sfeer der geijkte uitspraken en pole
mieken, en stelde het aan zijn leerlingen voor
ogen als een jong, gedurfd en realistisch sociolo
gisch stelsel. Hij maakte het weer vlot, actueel,
vruchtdragend en levenskrachtig.
HET is begrijpelijk genoeg, dat juist in de
gegeven omstandigheden de behoefte is opge
komen, om Kuyper's laatste college uit te geven.
Het is een werk, dat bij uitstek
socialistischsynthetisch mag heten, zowel om het behandelde
onderwerp, dat zeer veel omvat als om de manier
van aanpakken, waaraan alle dogmatisme vreemd
blijft. Waaraan alle Reehthaberei" trouwens
vreemd kan blijven, omdat wij ons hier bewegen
op het terrein der maatschappelijke ontwikkeling,
en niet op dat der abstracte axiomata. Hier worden
geen meningen van buiten opgedrongen: hier
worden sociale krachten en tegenkrachten onder het
oog gebracht, hier worden de menselijke reacties
op krachten opgenoemd en ontleed.
Het hier besproken werk is dus allereerst in de
Marxistische lijn, omdat het slechts de objectieve
norm der feitelijke verhoudingen erkent. Het
knoopt verder aan bij Marx (en dat is misschien
nog belangrijker), omdat het diens werk wil voort
zetten. Niet in zoverre, dat Kuyper en Mevrouw
Verwey er prijs op stellen, bepaalde uitspraken uit
het Kapital" zó te commentariëren, dat ze, aan
gepast bij onze tijd, er weer als juist gaan uitzien.
Maar in die zin, dat men de Marxistische methode
van denken en onderzoeken toepast op de ont
wikkeling tot nu toe. Niet aanpassen bij"
maar nieuw afstemmen op" de nieuwe werkelijk
heid, , was hun bedoeling. Zij willen geen
apologeten zijn, maar dialectici, verder dóór-zoekend,
-ontwikkelend, en -concluderend waar het mogelijk
schijnt. Zij weten, dat Marx niet alle problemen
behandeld heeft, en dat die, welke hij onderzocht,
thans anders liggen dan destijds. Maar bij elk
vraagstuk vorsen zij naar de wording der sociale
krachten, die eraan ten grondslag liggen, en naar
de richting waarin deze kunnen verlopen. Hun
waarde-oordeel (voor zover zij het durven geven)
is gebaseerd, niet op een stuk absolute ethiek,
maar op een concreet afwegen der tendenzen en
anti-tendenzen in hun maatschappelijke gebonden
heid.
Het Socialisme in onze Tijd" komt inderdaad.. ?
op tijd. Het is een daad van Marxistische
zelfbezinning, en dus van zelfkritiek, van dialectische
kritiek op alle dogmata in het maatschappelijke
ook op die dogma's die lange tijd voor
ultraMarxistisch doorgingen. Het komt op tijd, nu het
Marxisme een crisis doormaakt, die misschien nog
tot een groeicrisis kan worden gemaakt, en nu
het, besprongen van anti-socialistische zowel als
van religieus-socialistische zijde, om zijn bestaan
moet strijden. Het komt op tijd, nu de vraag van
de ideologie binnen de S.D.A.P. actueler is dan
ooit. Als inleiding en aanleiding tot herstel van het
theoretisch en wetenschappelijk socialisme is het
van grote positieve waarde.
MMIIIIIIIIIMHIIIIIIIIIIMIIIMMIIHIIIHI
i
l Ongepast verwijt
| r"\E heer Viruly heeft twee brieven aan dei
l L/ Minister van Defensie geschreven. In de]
| eersten verklaarde hij zich bereid tot militaire:
| dienst. Publicatie van dezen brief was hem doe
| den Minister opgedragen ! In den tweeden kwar
hij op zijn verklaring terug en verzocht hij,
| consequentie van zijn veranderd inzicht, ontsV
| als reserve-officier.
i Kon hij, mocht hij zijn lezers in den wa
l laten dat zijn eerste antwoord zijn laatste wo
| was? Natuurlijk niet. Vandaar publicatie
| van den tweeden brief, in alle soberheid, zo.i
| een woord van commentaar.
| Maar: ,,Het geheel krijgt daardoor echter
i propagandistische strekking", schrijft het
l delsblad, en De Nederlander, die deze zienswij;
| gretig overneemt, gewaagt zelfs van onge
l optreden". En aan deze ongepastheid zou
l De Groene, door zich voor publicatie van een
l ander te leenen, mede schuldig staan.
| Hiertegen past verweer. Het zuiver mensi
| lijk getuigenis van zijn inzicht door den
| Viruly in eerste instantie was zijn zaak
riiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiini
) Hilda Verwey-Jonker: Het Socialisme in onze
Tijd f Amsterdam, N. V> De Arbeiderspers)
PAG- 4 DE GROENE Ne. 3075
gerucht om zijn persoon en zijn optreden echter
de zaak geweest van het Ministerie van
is
Defensie, dat hem dwong in het openbaar
rekenschap af te leggen van zijn doen en laten. Wie
hierin ongepaste propaganda ziet, adresseere zijn
verwijten naar Den Haag.
LKenrnerk der beschaving |
DE Britsche legatie, in volledigen staat van l
verdediging gebracht, omgeven door prik- |
' keldraadversperringen en versterkt met wallen |
van zakken zand, is het eerste teeken van |
Westersche beschaving, dat de Italianen na hun |
maandenlangen strijd tegen woest terrein en f
woeste stammen, ontmoeten", schrijft De
Telegraaf. |
^ I
Recht en Macht l
/?"NNRECHT heeft in Abessiniëgetriomfeerd f
vX doordat er geen Macht was om het Recht |
te handhaven. Moraal: versterkt den Volkenbond i
en geef hem macht! |
n Minimin i iiiiiMimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiniimiiiiimiiiiiiiiiiiitim
Onheilig doeltnheilige middelen
TV" T A T er in de eerste maanden van dit
\A/ in Spanje is geschiedt is belangwe
W en leerzaam. Men heeft er, zij het ih
beperkt bestek, kunnen zien, hoe een histori
ontwikkeling (in dit geval in links-republikei
richting) wel kan worden vertraagd, doch m
de hinderpalen maar energiek genoeg worden
geduwd niet kan worden tegengehouden.
October 1034 had Spanje een jaar van terugglij
van reactie thans is het weer en marche".
Minstens even belangwekkend en even leerzt
als de gebeurtenissen zelve, is de manier, waarop
publiek, in West-Europa bijvoorbeeld, ze
voorkreeg. Wat was dat voor een raar sausje, waa
het nieuws ons werd opgediend? En was het alti
nieuws, was het niet vaak alleen het kwalijke snu
Mocht men (en mag men nóg) een groot aai
bladen (groote en kleine) gelooven ? het Dnit
journaille-in-uniform en de Parijsche boulev
pers voorop dan is het in dezen tijd in de Sp>
sche steden en dorpen moord en doodslag, kerlbr\
en kloosterbrand en plundering. Ja, somwijlen l
de West-Europeesche pers met gruwelverhalen^
men zelfs in de rechtsche Spaansche bladen, d! e
ook van wanten weten, tevergeefs zoeken zal.
naast de fantasieën over gruwelen zijn er ook
doodgewone politieke leugens.
Het simpelst en duidelijkst was wel het geva':-B
Kun. Hitler's lijf orgaan, de Völkische Beobcch
was er oneere wien oneere toekomt het eer ft n
Het blad wist te verzinnen, dat Bela Kun (u a
wel, indertijd de bloedige joodsch-Marxistische dia
tor van Sovjet-Hongarije) met nog zoo'n stel «i
vuiten door de Komintern heimelijk (!) van Mod
naar Barcelona was gestuurd om van dat af
Spanje in de gauwigheid een Sovjet-Spanjete mak
Men weet, hoe Göbbels' propaganda-appai aat
zoo'n geval werkt. Je fantaseert, wat er in zoo'n g«
evetueel zou kunnen gebeuren, je vraagt je af 4
anderen misschien zouden doen als ze net zoo gemi
waren als je zelf bent, je strooit met ruime hand
woorden Moskou, Joden en Marxisten over het h
zaakje heen, en er zijn altijd wel massa's mensc/j
die het ontsteld en hoofdschuddend en lekket-gr
iend gelooven.
Nu, zooiets is niet alleen voor binnenlan*
gebruik; zooiets is ook export. De Parijsche half
heel-fascistische boulevard-pers, de Matin" vo
vloog er op aan als een hond op een kluif. Het
verkiezingstijd, en er was dus levendige vraag
boemannen. Men liet slechts het Joodsche el
uit het verhaal (altijd netjes blijven!) en. i
kon het zóó naar de zetter ij, met commentaar w
Het Deutsche Nachrichtenbu.ro zorgde voor de'
Edoch, de Spaansche gezant te Parijs kwam
een klein tegenspraakjè??Kun was niet in '
lona geweest en een gezant kun je niet heel
negeeren. Maar een paar weken later was het
net zoo. Wie de grap heef t bedacht, staat nog niet
maar wél staat vast, dat een meneer van d? »
Parisien" er ijlings en verheugd inliep. De i
laat ons aannemen dat hij in zijn onnoozete
schap te goeder trouw was had, alweer te
lona, een interview met iemand die zich Bela
noemde en die er vermoedelijk (of niet) ook
leek. En weer was er een mooi verhaal gebrouwen,
dat zijn tocht om de wereld beginnen kon. Erkend
ditnt te worden, dat de Petit Parisien", nadat zijn
Moskousche correspondent een gesprek had gehad
met den echten Kun, de fout' herstelde.
Waarom zooveel woorden gewijd aan deze
Kunaffaire, 'juelker belang toch waarlijk niet zoo over
weldigend groot is? Omdat het heele geval ken
schetsend is voor de wan-methodën, die gangbaar
lijn geworden in een zeer groot deel onzer
hedendangsche pers. Wan-methoden, waarbij onheilige
middelen worden gebezigd, die een onheilig doet
onthullen.
Het denken van vele publicisten en journalisten
is als wij de goede trouw nog even blijven aannemen
veelal traag en schematisch. Zij hebben zich van
de drijfveeren en daden van andersgezinden een
bepaalde voorstelling gevormd, en dat moet nu
alijd maar kloppen. Dat het vaak niet klopt, deert
het: weinig, en wie hun een bericht zendt, dat in
harmonie is met hun denk-schema's, heeft beet. Want
het kan hun zoo weinig schelen, of het waar is wat
lij schrijven. Als het maar te pas komt in hun kraam.
[Dezelfde menschen, wien het mangelt aan het
ver~standig inzicht, het lémentair fatsoen, den
zedelijken ernst, om zich eens af te vragen: wat zijn
eigenlijk de diepere oorzaken van al wat er op het
oogenblik bij voorbeeld in een land als Spanje
ges-.hiedt? diezelfde menschen zijn kinderlijk
blij met het zotste nieuws", dat strookt met den
génant-onoorspronkelijken gedachten-voorraad van
hun poover brein.
Wij bleven nog een oogenblik de goede trouw aan
nemen. Het is pijnlijk, dat men het zeggen moet,
maar zelfs dat is lang niet altijd mogelijk. Maar dl te
wk n weten opper bes t, dat zij liegen wat zij schrijven,
doih in den strijd voor een euvel doel zien zij de
leugen als hun besten bondgenoot. Men vergeve het
hun nimmer; zij weten drommels goed wat zij doen !
En zoo ligt dan de moraal voor het grijpen:
Een gepast wantrouwen is geoorloofd, ja gewenscht.
Wanneer een land als Spanje innerlijk diep-bewogen
is, wanneer het wordt omgewoeld, wanneer zich daar,
in een land met zulke schrijnende sociale tegen
stellingen, groote volksbewegingen afteekenen,
wann&.t- er zich diepgaande veranderingen beginnen te
vokrekken en wanneer ge dan over deze dingen,
over hun oorzaken en mogelijke gevolgen zoo bitter
weinig te lezen krijgt in het nieuws, maar des te meer
over incidenten (die er natuurlijk zijn) en over
accessen (die maar al te vaak worden uitgelokt),
Vet s* dan óp uw hoede. Want dan krijgt ge, vooral
wanneer het nieuws" uit D uit sche of Fransche
bron vloeit, vaak geen nieuws onder de oogen, maar
doodgewone partij-politiek. Wanneer ge te lezen
hijgt, dat Azana, die een zeer energiek
vrijzinnigdemocraat is, eigenlijk een verkapte bolsjewiek is
/ een slappe Kerenski (men kan trouwens beter
«n Kerenski zijn dan een von Papen), geloof t het
niet. Het is geen nieuws, het is partij-politiek,
Politiek met een onheilig doel en onheilige middelen.
En dan te bedenken, dat Spanje maar zoo'n klein
k van de wereld is/
MR. J. H. HENDRIKS
MET ABBESSINIE is het afgeloopen. Juridisch
moge het nog als zelfstandig land bestaan
en het is zelfs niet onmogelijk dat zijn Keizer
persoonlijk het laatste pleidooi voor zijn land in den
Volkenbondsraad te Genève zal komen houden.
Maar de weerstand is gebroken, het leger en de
stedelijke bevolking gedemoraliseerd en de Italianen
zijn Addis Abeba met 1300 automobielen en 25000
man binnengetrokken. De Europeanen, onverschillig
hoe zij tegenover de Abessynsche zaak stonden,
zullen dien intocht blijde begroet hebben, want de
vlucht van den Negus is het sein geweest voor een
volslagen anarchie, waarin roof en brandstichting
vrij spel had en vele slachtoffers gevallen zijn. De
blanke bevolking, teruggetrokken in de gezant
schappen, heeft een formeel beleg moeten door
staan, en de Engelsche ambulance-arts Melly, die
zich naar buiten gewaagd heeft om gewonden te
redden, heeft daarbij den dood gevonden. Welk
een verschil in qualiteit van dit heidendom der
naastenliefde en het heidendom", dat men
hoogstens een demonisch-knappe technische
praestatie mag noemen van de vrijwel buiten
schot blijvende, voor mensch en paard gif-zaaiende
vliegeniers, die een deel dezer overwinning op
hun conto hebben staan. De uitzinnige over
winningsroes in Italiëmaakt het waarschijn
lijk dat dit heidendom" en dat van de knappe
strategie van Badoglio nog heel wat meer ge
huldigd zal worden dan het heidendom" waar
voor wij wel eenigszins respect hebben n.l. voor de
wegwerkers die in onwaarschijnlijk-korten tijd de
opmarsch met motorvoertuigen mogelijk hebben
gemaakt. Het zal nog een moeilijk probleem voor
den Duce zijn, wat hij met de ontzaglijke
menschenmassa's, die hij als soldaten en wegenbouwers naar
Afrika heeft gezonden móet doen als zij zich in
Italiëweer bij de werkloozen komen voegen.
Mussolini kan het weten dat een terugkeerend
leger een gevaarlijk element is voor elke regeering....
DE VOLKENBOND heeft door deze overwinning
van de macht op het recht een geduchten
moreelen nederlaag geleden. In dezen vorm is het, tenzij
er op de Raadszitting, die a.s. Maandag begint
wonderen" gebeuren, met het bestaan van dezen
Bond gedaan. Geen schoone phrase kan dit ver
hullen. Maar dat zegt allerminst, dat men nu behoeft
terug te keeren tot de oude statenanarchie, met zijn
bewapeningsrace en bondgenootschappen en
tegenbondgenootschappen, zooals men ons thans allerwege
tracht te suggereer en. Het is evengoed mogelijk om
uit deze crisis" van den Volkenbond een nederlaag
als een overwinning van de Volkenbondsge<fac/ite
te maken. De vele vrienden van den geest van
Genève" ? en dit uur van moeilijkheden geeft ons
eindelijk eens de gelegenheid de ware en de valsche
vrienden van de Volkenbondsgedachte te onder
scheiden ! zijn reeds bezig een groote actie op
stapel te zetten voor een gereorganiseerden Volken
bond, die wél de macht zal hebben tegen groote
mogendheden op te treden, die wél bewapenings
beperking bereiken kan, die wél machtiger zal blijken
dan de wapenindustrie en die wél een % reëele
mogelijkheid tot vreedzame herziening van ver
dragen en grenzen biedt. Europa zal thans moeten
bewijzen of het de geestelijke kracht heeft na een
echec van zijn beste na-oorlogsche ideaal, met
vernieuwde kracht door te zetten, inplaats van
in defaitisme de onvermijdelijke ramp, die alleen
door collectieve veiligheid afgewend kan worden
over zich te laten komen.
Het is te verwachten dat in deze richting ook Za
terdag de beslissing der OSLOSTATEN zal vallen, voor
welke bespreking onze minister de Graeff reeds naar
Genève is vertrokken. Het ENGELSCHE Lagerhuis
heeft zich ook reeds uitgesproken en Eden heeft aan
nemelijk kunnen maken dat het aan hem niet ligt,
dat de Volkenbond in gebreke is gebleven, (hoewel
het wel waar is dat Engeland laat heeft ingegre
pen en Eden ook wel enkele malen door zijn col
lega's is geremd). Eden heeft over zijn houding in
Genève a.s. Maandag aangekondigd dat hij precies
zal zeggen in welk opzicht men wel en in welk
men niet op Engeland zal kunnen rekenen voor
de collectieve veiligheid. Dat is een goed begin:
naast een krachtiger Volkenbond zullen wij ook
een openhartiger Volkenbond noodig hebben.
DE UITSLAG DER FRANSCHE VERKIEZINGEN S
wat dit punt betreft niet ongunstig. Voor de
redding van Abessyniëkomt de nieuwe Kamer te
laat, maar de volkenbondsgetrouwe linkerzijde
heeft een eclatante overwinning behaald en de
halfslachtige weifelaars en sympathiseerenden met
Italiëdie Laval steunden, hebben een gevoeligen
nederlaag geleden.
Minder gunstig is de groote overwinning der
com
PAG. 5 DE <jRQENE"Na. 3075
munisten zij kwamen van 10 op 72 zetels
al moet men het gevaar niet overdrijven: Men moet
bedenken dat hun stemmenaantal lang niet in die
mate gestegen is als hun zetelaantal maar voor een
groot deel te danken is aan het bondgenootschap
met socialisten en radicalen, die zich trouw aan de
afspraken gehouden hebben en aan de reactie tegen
het grenzenloozeopportunisme der middenpartijen;
en dat de Fransche socialistische partij kort na den
oorlog en bloc" naar de Ille internationale is
overgegaan en in verband met deze historie heel
wat minder Moskouvazallen zijn, dan partijen die
hoofdzakelijk van Moskou uit georganiseerd zijn.
Ook de socialisten, die reeds ruim 100 zetels hadden
zijn met 50 pCt. vooruit gegaan. Het verlies der
radicalen bedraagt ongeveer een 50 zetels. De over
winning van uiterst rechts, door de Croix de
Feu" gesteund (hoewel deze beweging" ook soms,
als haar candidaten kansloos waren, communisten
gesteund heeft om meer onrust in den lande te ver
wekken) is veel kleiner gebleken dan na den eersten
kies-Zondag verwacht werd.
DE ZWITSERSCHE JUSTITIE heeft op een in dub
belen zin voorbeeldige wijze de ontvoering
van den journalist Berthold Jacob behandeld, die
voor ruim een jaar zulk een opzien heeft gewekt.
Het onderzoek is zeer secuur geweest en heeft
merkwaardige dingen aan het licht gebracht: dat de
opdracht uitgegaan is van het Rijksweerministerie
(Jacob publiceerde vooral veel over de Duitsche her
bewapening) ; dat Hitler en Goering de ontvoering
toegejuicht hebben; dat den ontvoerder Weseman
door den Duitschen consul te Londen gezegd is, dat
de eenige manier om als emigrant weer op goeden
voet met den Duitschen staat te komen was om in
dienst te treden van de Gestapo (als agent-provoca
teur en spion onder emigranten). Het vonnis was
zwaarder dan de eisen: drie maanden plus 750 gul
den schadevergoeding aan Jacob.
PROFESSOR AALBERSE, de leider der R. K. Tweede
' Kamer fractie, is na door deze Kamer met bijna
algemeene stemmen aan de Koningin als opvolger
van Kamerpresident Ruys te zijn voorgedragen,
benoemd. Dit beteekent dat de Roomsche fractie
een nieuwe leider zal krijgen: waarschijnlijk zal dit
mr. Goseling zijn, van wien bekend is dat hij nog
heel wat sceptischer staat tegenover de huidige
regeering dan zijn voorganger; in de dagen dat
devaluatie dreigde en de regeering struikelde over
het aaneengekoppelde bezuinigings-vaste-lasten
ontwerp was hij zelfs een vrijwel openlijk tegen
stander. Dit moge thans wat bedaard zijn, versterkt
zal de regeering door deze persoonwisseling toch
niet worden. Dat de R.K. ook thans reeds zeer
critisch tegen over het kabinet staan bleek nog
weer eens duidelijk bij het debat over de industrie
financiering.
KAISERREICH . . .
. . . het opzienbarende vervolg op Alffed
Neumann's beroemde werk: Neuer
Ca esa r" ... is zoo net verschenen. Een
boek, dat U als modern mensch beslist
gelezen moet hebben.
Neumann's vaardige kunstenaars-pen
voert U in het leven van Napoleon III ...
op een wijze, die U van de eerste tot
de laatste bladzijde volkomen zal boeien.
Bij alle boekhandelaren F 4.90gebonden.
.JJjtgave: Allert de Lange (Amsterdam).
«ra
Ui 7!»
l