De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1936 15 mei pagina 14

15 mei 1936 – pagina 14

Dit is een ingescande tekst.

(j'*ixs-anaxs '9 amiao UVA UJaiUOpnasd) ?djaiA\)uo spaaj 4 [9}I) Uap af! UVAJVVM '31J3A\ q3S1JO)Siq aipsi8oioipA"sd-o3u uaa JOOA 3JI (9UJVZJ9A St!K '«N 3N3O>I9 30 ?03 T s w y H 'N v w w a n 3 u» -i|«og -p4 «ituiy ' puvq ufiui UVA aip 'UVUJQJ U3)$jaa uap ui U9A9jq3S9q '311 u99ui ')ip q9q afi -jtnn^vu ap joop ua3ui|3puvA\ ua ua3ui3iau aaiAjazuaa )aui 'a^jasdaqos Suauioójp 'pUJWJA U93 Sp»3J 3{I SVM pUI3{ SfV ?U3uu;3aq snp m )W*i ?uvAja piaipifij3uv[3q ap do 800 )aq )aui uftz noz jaunuvf ;VM 'uapjoM uauunai jaauj saaioiuaui uaa8 Udfivn oden} us? ons ?ele ajiVJ3)i[ jaq UVA 8uv8jwr UI U9U9U.9S.I9A SI SJjaAOU SJV J9pUO }VM '3uiUU93{S;Ul t jp 3} apjvv azap ' qosuaui puaAaj suajui uaa JVM 'U9Baj3J ua3vjp 9; 9)SJWA*z )9i{ 3(i qai( «jv p U9ip UVA ua (?Suuajnoi" *!z) 'PP UflUI J3AO U9UIJO)SSU9A9[ 9)5,199 ua3u?3 jwf apuai)}fiA ufiui do spaa^j ?jpaaj) puoj&iooA uap do 3fja;s uap UVA jaafuoija*)" JOA q»M"sI* suvuioj aja^ UflUI UI )VA\ 'asiailSA'tU }9l| JWU 2ui uaa )aui ua jnn;vu ap )aui uaa jaaq SVM au -?.wpuoyyt 3tfïi'J3ïT4 uaauosj ODIHN3 af uauaaiuas pnoj/ 'uioja yua(j -uaja jip uaoy -fiystijm jnaips ^V^.1// "99 '7'P i '3Du3b^ '7'P ^ Soojp uiay JVDJ rumjntuo;) pjvvq ap jojft -puojSuin) jaw p3uau> si pno?/ jaif S/D ua uajapaod snau IK ?uaqqay at tpiz /)<? (snmumuavfj) ; 'uojvjuvd uaijauoifuaa fiq uaSvjp aj t jaif vaSujjy ayzsfuVcf aSiwwos uam\ /; siDiu 'sjdwis jsa.j ?p^o^ 11380014 ajagiytffo fiq jpjom sfi^yajs -sanv ;;' -uanoq uaaS 'Suipaajyjapvo vaar) 'i uaa uon jifivjp apuajmjstm ap jpj, SJD jop 'uajaassajajut ; ?uauua: uajaaj uaqqaq SuiAcqosaq ap UVA s;: usufissaqy 9p )vp 'si i{3)viu azap u v. uaa jatt{ ;aq JVBM jaaui a; ' uapaj^do japua;sv;joop uaa uappvi 'pdsMnoqos ;ip jaAouaSa; soo -a^qovtu 'atuissaqv UVA 3)ooj3 ;o) 'puois ' -a«) ;m psvpads ' ?p3aa{daaA uapj9M sjapuv;sua3a a;sv8a3 uaq joop ap JWM 'luajaauvpK -uiy 9p do ua)^aajA\ sjjaz qoiz fiz ;vi 'PiasptudaS ooz uauftssaqv aap afaipv: ap ua uapdq^riitaotuuiajja) ap jooj pm 9Q -puoo^jaA suo pj»A ;vp 'ua;visoïJ3puv;sua23; ufiz de 9; J99UI sjaiu {vqiaoA ;ai pJ3))iqj9A U99 suvq; usuuoSaq 'uauio 3; (pSipapjaA pao3 )saaa aissv{3 joop) pop aipsuftssaqv ;3q ftq 9)i9oui SUVAUW uap u; aip ' ad 'ladsAvnoups 3jfiia3rBM U33 uias ;9i( sar;mdssv3 UVA 3firuqa ;aiu jvS 'jaSuvSjooA ufiz uvp st -do ufjz ut J3pu9;sv;joop aip- 'JOOA -piui azaQ 'U33UVAJ3A Ofi3opvg joop ftq pj9M U9 U9;VfJ3A PJ9A )9l( OUOg 9Q ;saoui ';3fBVUia2 pj9M jundpop aqosufis -ssqy 3;sjaa ^aq JOOA UBAH -pu9j|3qj3A aijv)! UVA pds ;aq SVM ap ui rejooA ' ufjz aip 'Pl93dsa3}v fiq Jtp |adtttf}MA >!"?!? OBda -o)0i| w wpt)umunjoep 8-W 7. De aanvaarding van militair geweld als uiter ste middel acht schrijver dezes aanvaardbaar, mits a) het te beveiligen object zedelijke waarde heeft; b) de gebezigde middelen zekere morele grenzen niet overschrijden. 8. Zedelijke waarde komt ongetwijfeld toe aan de handhaving van het internationale recht en aan het behoud van ons onafhankelijk volksbestaan, onze democratische instellingen, ons vrije religieuze en culturele leven. En geenszins denkbeeldig is het gevaar, dat deze grote goederen thans, zij het in groot verband (5c), bedreigd worden door het agres sieve militarisme, dat aan dictatoriale staatsvormen eigen is. Integendeel, dat gevaar is toegenomen ten gevolge van de nog onvoldoende sterkte van het collectieve veiligheidsstelsel. 9. Militair geweld overschrijdt de morele grenzen, indien de verdediging mede gezocht wordt in het ondernemen van verdelgingstochten met vliegtuigen op buitenlandse bevolkingscentra, waarbij door het afwerpen van gifgassen, van brand- en brisant bommen, van ziektekiemen, getracht wordt het uit houdingsvermogen der burgerbevolking te breken. 10. Het is een tot zekerheid naderende waar schijnlijkheid, dat hedendaagse verdediging door middel van een volledige nationale weermacht in de loop harer krijgvoering de zo even aangeduide middelen daadwerkelijk zal te baat" nemen.1) 11. Het is almede waarschijnlijk, dat aanwending van een nationale weermacht zal uitgroeien tot de totalitaire oorlog, in welke zullen worden opge vorderd: alle grondstoffen en werktuigen, alle burgerlijke arbeidskracht, alle vermogenswaarden, het ganse staatscrediet tot zijn uiterste rekbaar heid, terwijl het te vrezen is, dat de krijgvoering zal worden volgehouden tot, resp. zal uitlopen op de verwoesting van nagenoeg het gehele staats gebied en de bijkans volledige uitputting van alle geestelijke, en materiële volkskracht. 12. Een zodanige nationale verdediging is niet alleen zedelijk onaanvaardbaar (st. 9 en 10), maar ook ondoeltreffend, omdat door de verregaande ver arming en geestelijke ontreddering, welke zij te weeg brengt, de volksvrijheden te onzent evenzeer ten val zullen komen als elders geschied is. Ons vaderland en onze democratie zouden te gronde zijn verdedigd". 13. In dit alles komt geen verandering, indien men deze totalitaire nationale verdediging geplaatst ziet in het kader van de Volkenbond en haar kwali ficeert als onze bijdrage in de internationale rechts handhaving. Integendeel, indien wij onze Volkenbondstaak vervullen in zulke omvang en al onze krachten be steden om de staat van den aanvaller juist aan onze grenzen te stuiten, zullen wij: a) hem een motief leveren om ons weerstands vermogen tijdig, d.i. allereerst, te komen vernietigen en b) naarmate het stuiten" slaagt, zullen wij be werkt hebben, dat het Tioo/dtoneel van de strijd juist op ons ondiepe en dichtbevolkte staatsgebied komt te liggen. 14. Op grond van de stellingen 10 tot 13 is der.halve verdediging door middel van een volledige nationale weermacht voor Nederland verwerpelijk. Rest de vraag, of een partiële bewapening (6 b) aan nemelijk, resp. geboden is. 15. De beide Westerse democratieën, Frankrijk 30 DE GROENE NIZ38 3DI1SV1 13H ? v . ? » » '» »?.-?r-i?i -K «-1"1 u«#[miA^m uaïtefssSuado pviqjfij unq 'puapaoui UVA pasp 3ui[99p9paiu SJ9Z9[ -jaA sjaiu 'uaSjoui azap aip ' fiz pviq suo UVA Mauiumuvjjxa 9ui9ij£ 9Q UVA sj9z9[ 9Mtiojj a - 9NIA31N3WVS 30 NI SlVVld KWH N3 INVH* 3NI31X 30 \ i N3JL30A MD N3Q3H OON XHOSVM en Engeland, welke grove politieke fouten zij na de wereldoorlog ook begaan hebben, vormen in de om standigheden zoals die nu eenmaal zijn, door hun bewapening de voorshands onmisbare dam tegen een mogelijke vloedgolf van nationaal-socialistische agressie. Reeds de preventieve werking daarvan komt ook ons vrije volksbestaan ten goede. Maar dan rust dientengevolge ook op de kleine staten thans een plicht van solidariteit in het bren gen van offers, d.w.z. behoren zij enige soorten van strijdkrachten gereed te houden als bijdrage In een collectief-militaire actie. Deze plicht klemt te meer, -, omdat, indien de Volkenbond op genoegzame mede- ? werking van deze aard rekenen kan, men hopen ' mag dat de preventieve werking groot genoeg zal ; worden om de feitelijke aanwending met haar » onbetwistbare grote risico's overbodig te maken. : Is langs die weg een gevoel van beveiliging herwon nen, dan zal eindelijk ook slagen kunnen een gron- < dige internationale afwapening. 16. De aard en omvang dezer militaire bijdrage ? zij gebonden aan zedelijke (stelling 9) en redelijke ; begrenzingen. Laatstbedoelde houden in: : a) de bijdrage mag niet het karakter hebben van j een afgeronde nationale weermacht; b) niet te vergen is, dat zij zou worden aange wend in een omvang, die voor een kleine staat zelf- ; vernietiging betekent; l c) overeenkomstig het geldend Volkenbondsrecht . beslisse onze nationale overheid van geval tot geval, of Nederland aan de collectieve strijdvoering al of ; niet zal deelnemen. { 17. In het voorgaande ligt opgesloten, dat de be- ' veiliging van ons land slechts bereikbaar is, indien I. de organisatie ervan in werkelijkheid en niet alleen in naam internationaal is opgezet. Indien alzo een aanval op de collectiviteit West-Europa" plaats vindt (st. 5c), is het hoofdbelang niet, met welke gebiedsschending die aanval opent: op het Neder landse, Belgische, Franse dan wel Zwitserse terri toir. De hoofdzaak is, dat, indien deze agressie, waar ook begonnen, niet gekeerd wordt, ook onze onaf hankelijkheid haar einde zal vinden. Vandaar onze , plicht tot solidariteit (st. 15 en 16). De redelijke begrenzing van die plicht, resp. het verwerpen van een nationale defensie, klemt dus evenzeer, indien de aanval op West-Europa toe vallig aanvangt met schending van Nederlands ge bied. Wij moeten leren inzien, dat door de onaf wendbare ontwikkeling der internationale en der militair-technische verhoudingen onze landsverde- jl diging practisch gedenationaliseerd is en eventueel i zelfs geheel exterritoriaal gevoerd moet worden. Wij 1 moeten leren aanvaarden het internationale karakter der beveiligingsmethoden juist ter wille van het behoud onzer hoogste nationale goederen. 18. T.a.v. de beveiling van Nederlands Oost- en ' West-Indiëkomen gans andere waarden en moeilij kneden in aanmerking dan t.a.v. het moederland. De voortzetting van cns bestuur over die gewesten heeft voor Nederland belangrijke ideële, geringe materiële waarde. De vrijheid van het Nederlandse volks is daarbij niet in het geding Wat ons land in ? militair en maritiem opzicht tot de verdediging van ?» die enorme gebieden kan bijdragen zal, tegenover de machtsmiddelen der grote mogendheden, steeds . volstrekt onbeduidend zijn. Maar het lot van ons fbewind aldaar- zal afhangen van de grotere vraag, ] of de wereld en bovenal of Europa terugvalt tot de | statenanarchie van weleer, dan wel of, onder een $ versterkte Volkenbond, de heerschappij van het i recht zal zijn zeker gesteld. D. VAN EMBDEN. , l) Het aanvoeren hier en elders van gezaghebbende, i. deels officiële uitspraken tot staving der stellingen, moet in het gegeven bestek achterwege blijven. tig/ ua p iwn ??? ? XNVHM 3MI31M 30 DE KLEINE KRANT AVONDBLAD B ^^^BMmBBfc^Mi^^^fc^»^^^^. i Ds. 'J. J. BUSKES Jr, Volkenbondspolitiek MET AFWIJZING VAN OORLOG EN OORLOGSTOERUSTING v. an twee groote gedachten is de Volkenbond de belichaming. Vooreerst van de gedachte, dat er boven de volken een recht bestaat, waaraan zij gebonden zijn, onafhankelijk van hun eigen wil. In de tweede plaats van de gedachte, dat alle ge bruik van machtsmiddelen onderworpen is aan de heerschappij van het recht en alleen geoorloofd in dienst van het recht. De groote punten om welke het gaat zijn: de overwinning van een valsche souvereiniteitsleer, de uitbanning van oorlog en oorlogs toerusting, de opbouw van een internationale rechts orde en de vorming van een geschillenrecht. Het is taak van ons volk, om met alle krachten den Volkenbond te steunen, daar toch de Volken bond een instituut is, dat in beginsel bedoelt te zijn een instrument der gerechtigheid en des vredes. Te opzichte van do groote vragen heeft de Volken bond tot nog toe gefaald, omdat hij tot niet meer in staat is dan waartoe de volken, die hem samen vormen, bereid zijn en deze blijken hem nog niet naar zijn eigenlijke bedoelingen te kunnen en te willen dragen. Telkens opnieuw blijkt dat de volken de handhaving van hun eigen belangen stellen boven die van de internationale rechtsorde. Ook wordt de ontwikke ling van den Volkenbond geremd, eenerzij ds door het Verdrag van Versailles en al wat er aan vast zit, het ?vitiumoriginisvan den Vol kenbond, anderzijds door het in alle landen groeien de nationalisme en mili tarisme. De. ellende is, dat wij eigenlijk nog geen Volken bond hebben. Wij behooren niet tot hen, die een klein begin niets achten, maar -het is de laatste tijden al meer gebleken dat de Volkenbond allesbehalve een Volkenbond is. Er ligt waarheid in het woord van Prof. Brugman: de Vol kenbond kan eigenlijk niets doen, alleen maar registreeren wat de belanghebbenden zijn overeen gekomen. Nochtans blijft het de taak van een volk, dat de handhaving van een internationale rechtsorde stelt boven die van zijn eigen belangen, omdat het geheel met de eigen richting breekt, den Volkenbond trouw te blijven en elke poging, om zijn ontwikkeling In de richting van zijn eigenlijke doelstellingen te bevorderen, te steunen. TT il deze ontwikkeling een werkelijkheid worden, dan is het noodzakelijk, dat de Volkenbond, gelijk Lansbury propageert, het geheele koloniale vraag stuk onder de oogen ziet en de volken komen tot algeheele ontwapening. De oorlog zooals wij dien kennen met alle moderne uitvindingen, die hem duivelsch en vloekwaardig maken, en het evangelie van Jezus Christus vormen een onverzoenlijke tegenstelling. Een volk, dat op den naam van christenvolk prijs stelt, zal den Vol kenbond steunen, mits deze den oorlog buiten de wet stelt en een internationale rechtsorde opbouwt, tot welker handhaving oorlogsgeweld wordt afgewezen. Een internationale politiemacht zal deze taak heb ben te vervullen, zoo noodig gesteund door de toe passing van moreele en economische sancties. Dat zal echter alleen mogelijk zijn, wanneer de volken zich ontwapenen. Op het oogenblik is dit niet het geval. Er zijn alom nationale oorlogsmachten. Dus is er geen plaats voor een politie-optreden van den Volkenbond. Alleen maar plaats voor een oorlogs optreden. Het toepassen van militaire sancties door den Volkenbond zal dan ook in laatste instantie een wereldoorlog beteekenen. Dan is de Volkenbond inplaats van vredesinstrument oorlogsinstrument ge worden. Alleen wanneer een waarlijk internationale macht van den Volkenbond zelf de nationale oorlogs machten zal hebben vervangen, is een politie optreden van den Volkenbond mogelijk zonder oorlog. Prof. Van Vollenhoven heeft gezegd: Indien af weer door rechtschapen mogendheden het karakter blijft dragen van den oorlog, dien wij kennen dan verandert de wereld niet Of men aan dien tegenweer dan inplaats van den naam oorlog edeler namen geeft rechtsexecutie, wapendwang, mili taire sancties verandert aan de zaak geen zier." De oorlog, dien wij kennen ook een Volken bondsoorlog spot met alle recht en krenkt het godsdienstig zedelijk bewustzijn op een niet meer te verdragen wijze. Het is uiterst twijfelachtig of de Volkenbond gered kan worden door de nationale oorlogsmachten te hulp te roepen. Maar al zou dit het geval zijn, onze eerste plicht, ook als volk, is niet: den Volken bond te redden, maar God's wil te gehoorzamen. Om God's wil verzetten wij ons tegen oorlog en oorlogstoerusting. Den Volkenbond met zijn opbouw van een internationale rechtsorde willen wij steu nen, echter met principieele afwijzing van alle oorlogsgeweld. K. V. T. TAPIJTEN EN LO<#ERS VOOR IEDER INKOMEN DE GROENE 31 DE VLUGT r ^ l MEER WERK-ACTIE IN DE HOOFDSTAD Burgemeester De Vlugt c.s.: Niet toekijken, allemaal meehelpen!" DE MIRANDA

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl