De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1936 22 mei pagina 3

22 mei 1936 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

CRISIS VAN DEN VOLKENBOND hiiiiiiiiililiiliiiiiMiiinniiiiiiii Mr. W. Verkade WIJ hebben den loop der geschiedenis in het eind van de XIXde en begin XXste eeuw ervaren als de geschiedenis der politieke expansie in belangensferen, als de geschiedenis van het imperialisme. De verdeeling van Midden-Afrika, de annexatie van Transvaal en den Oranje-Vrijstaat, de afbrokkeling van Turkije, China en de Spaansche koloniën en daarnaast, in Europa, de wankele evenwichtspolitiek, met haar onvermijde lijke bondgenootschappen en tegenbondgenootschappen en haar even onvermijdelijken bewape ningswedloop. Maar sinds 1919 (en in toenemende mate tot 1925 toe) hebben wij en heeft vooral de jongere generatie gemeend een nieuw tijdperk te zijn ingegaan: Clemenceau scheen overwonnen, of op zijn minst voorbij gestreefd door Wilson. Maar na de verwerping van het Protocol van Genève bleei.. steeds duidelijker dat de geest der politiek die tot 1914 had geleid, nog springlevend was. De ont wapeningsconferentie van 1932 was reeds bij haar begin vrijwel veroordeeld tot mislukking. Mantsjoekwo viel zonder ingrijpen van den kant van den Volkenbond in Japansche handen. En het vuurtje tusschen Paraguay en Bolivia, aangeblazen door de internationale wapenhandelaars, bleef, ondanks alle getob van den Volkenbond, meer dan zes jaar (1929?'36) smeulen of branden. En dit proces van afbrokkeling van het Volkenbondsgezag vindt thans zijn sluitstuk in de overmeestering van Abessyni met behulp van mosterdgas, omkooping en de laatste technische snufjes en met schending van vrijwel alle denkbare volkenrechtelijke regels; en daarnaast in de onrechtmatige, gevaarlijke ver scheuring van het verdrag van Locarno en de her nieuwde versterking van het Rijnland. Be schuldvraag; DEZE nederlaag van den Volkenbond is niet alleen te wijten aan de uitgesproken Volken bondstegenstanders: aan de gewelddadigheid en het imperialisme van Mussolini's Italiëen aan de schlaghafte" onberekenbaarheid van HitlerDuitschland, maar evenzeer aan de ontrouw van de zg. Volkenbondsvrienden: Aan de kruidenierspolitiek, ja het verraad van La val. Aan de chicaneurspolitiek van den isolationist Sir John Simon, die net wat te laat onder invloed van de in de Peace Ballot" georganiseerde publieke opinie uit het Foreign Office werd weggeschoven dan dat nog met vrucht de preventieve Volkenbondsactie kon worden georganiseerd. Aan de halfheid van Baldwin en Hoare, waardoor de sanctie-politiek zóó bij horten en stooten plaats had, dat zij pas gaat werken nu het voor Abessyniëte laat is. Aan het egoïsme van Amerika, waar door den voorrang van handelsbe langen boven .rechtsorde en van partijpolitiek boven vredesorganisatie, het tot standkomen van de petroleumsanctie belemmerd werd. Aan de vazallengeest bij de Oostenrijksche, Hongaarsche en Albaneesche regeerders. Aan het dogmatisch vastge houden, vóóroorlogsche neutraliteitsprincipe van Zwitserland. Niet het minst aan het stuurlooze defaitisme van ontelbare conservatieve geesten in alle landen en de stelselmatige ondermijning van de internationale rechtsorde door de Beaverbrook's, de De la Rocque's en de Mussert's. En ten slotte aan eenige gebreken der Volkenbondsorganisatie. Het ontbreken van eiken zweem van organisatie, die op internationaal terrein doet wat de politie binnens lands doet: het voorkomen van ordeverstoring, het uitvoeren van overheidsmaatregelen tegen de orde verstoorders. Het daarmee samenhangende falen van ontwapeningspogingen te land, in de lucht en sinds kort ook ter zee. De onvoldoende regeling voor het oplossen van belangengeschillen. Alle drie het gevolg van een star vasthouden aan de eigenmach tigheid van de staten, aan de staatssouvereiniteit. Wat nnr DEZE gebeurtenissen hebben een crisis in den Volkenbond veroorzaakt en als bij elke crisis wordt de tegenstelling tusschen pro en contra, OPENING 28 MEI Pinkster tarief f 20 - 28 Grand Orcheitr* Lennortr Nieuw: Openlucht Restaurant Vraagt inlichtingen over hot HtD-Plan 1936 lw««M55 -2 weken f 100.(Zeebaden, tennis, extro'J, garage, fooien enr. irtbef tusschen goed en kwaad duidelijker: de lippen dienaars van de gedachte der internationale rechts orde vallen af, willen ófwel uittreden van hun staat uit den Volkenbond ófwel terugbrenging van den Volkenbond tot een diplomatiek centrum zonder eenigen rechtsband. De ware vrienden van den Vol kenbond spannen al hun krachten in om de oorzaken van zijn nederlaag op te sporen, deze waar moge lijk weg te nemen en anders tegenwicht te geven. Zij doen dit met te meer moed omdat zij weten dat niet alleen overal, zelfs daar waar zij zich thans niet mogen uiten, de idealen van een georganiseerden vrede leven, maar ook omdat het, althans voor Europa, de eenige levenskans is. Wij wonen in een te intens georganiseerd leven en te dicht op elkander, dan dat vrede tusschen de verschillende belangen van staten en volken anders dan met dwingend recht mogelijk zou zijn. Daarom mogen wij ook niet werkeloos afwachten tot den tijd dat de geestelijke atmosfeer in de wereld rijper is voor broederlijker verkeer. Integendeel hoe agressiever en krampachtiger de mentaliteit bij sommige volken is, des te grooter is de nood zaak van een dwingende rechtsorde, die door zijn macht imponeert en door zijn objectiviteit ont wapenend werkt. Immers alleen in tastbaren vorm spreekt de rechtsorde tot deze volken: Het aan vankelijk succes der sancties tegen Italiëheeft b.v. geen volk zoo geïmponeerd als het Duitsche. Natuurlijk is ook daarvoor weer eenminimum van goede trouw noodig. Maar al zijn er regeeringen, die zeggen dat recht is wat voor het eigen volk nuttig is, en zijn deze voorloopig in een organisatie van de veiligheid niet bruikbaar, dan neemt dat nog niet weg dat er nog wel landen zijn die allereerst belang hebben bij een rechtsorde, in Europa zelfs verreweg de meerderheid. Maar blijkens de ervaringen met de Volkenbondsleden in de Abessijnsche kwestie hebben ook deze Volkenbondsleden een steun in den rug noodig om de trouw aan het gegeven woord te bewaren. Dat wil zeggen: meer macht aan niet direct van regeeringen afhankelijke Volkenbondsorganen. Wil het collectieve stelsel weer werken, dan zijn vier verbeteringen noodig die eenerzijds inperkin gen der staatssouvereiniteit zijn en trouw aan het gegeven woord veronderstellen, anderzijds als betrouwbare zekeringen in ons internationale leven zullen werken : ie een sterkere,,organisatie van den vrede", een sneller en krachtiger orgaan, dat als een barometer reeds de geringste schommelingen in den inter nationalen druk registreert en dadelijk de pre ventieve maatregelen ter hand kan nemen, die volgens art. n van het Handvest wel mogelijk maar niet voldoende georganiseerd zijn. 2e een sterke arm" ter onmiddellijke beschik king van den Volkenbond (ev. slechts uit een luchtmacht bestaande) die het nakomen van de preventieve maatregelen bij oorlogsgevaar afdwingt en als eerste den aanvaller in den weg treedt. 3e een instantie van personen, die internationaal vertrouwen genieten (van het type Nansen, Briand, Stresemann, Cecil, Van Eysinga) die in geval van belangengeschillen en grenswijzigingen den Raad in een openbaar rapport adviseeren. 4e een Europeesche economische organisatie. Wanneer wij goed zien is hiertoe de groote meer derheid der bevolking van alle Europeesche landen (behalve Duitschland, Hongarije en Italië, waarvan de publieke opinie niet na te gaan is) bereid. Het komt er nu op aan dat deze overtuiging de regeerin gen weet te bezielen. // dan niet met behoud van de huidige regeeringspèrsoncn. De kans is groot dat, wanneer in deze richting binnen het kader van den Volkenbond een Europeesche samenwerking wordt georganiseerd, ook de drie genoemde uitzon deringen, (of een deel'daarvan) vrijwillige aanvaar ding van deze sterkere gebondenheid aan de inter nationale rechtsorde niet kunnen ontgaan. Na het falen van den Volkenbond als voorkómer van oorlogen buiten Europa is onze eenige kans nog, door een werkelijke ommekeer, hetzij een vreedzame hetzij een gewelddadige" i) althans binnen Europa te toonen dat het recht in de blanke cultuurwereld kan heersenen. Dit alles op straffe van ondergang door oorlog of revolutie, en waarschijnlijk door beide tegelijk. Voor deze taak moéten alle krachten, officieele en particuliere, gemobiliseerd wórden, indien men de mobilisatie der gewelddadigheid en der ver nietiging wil voorkomen. i) Van Vollenhoven in Du droit de paix". fM.2 DE GROENE N* WS i IIIIIIIMIIIIHIIIIIIHIIIIIMimimillllHIU | Betwistbaar punt i > defeirAj r* TELLING, door N. J. D. Versluys O gen bij zijn promotie verdedigd: Als men de beteekenfs van het Sowj régime voor het Russische rijk wil bepalen, l hoort men den huidigen toestand aldaar te v< _ gelijken met dien onder het Tsarisme omstreel i 1913, niet met dien in West-Europa." i Sinds wanneer acht men in academische k | gen een waarheid als een koe, als een os, als | rhinoceros, een betwistbaar punt, geschikt v f geleerd dispuut? Of verdient lke dwaasc l serieuze overweging als zij maar over Rus; ai f wordt uitgekraamd, en wordt zij daardoor t f slotte toch weer voor ernstige weerleg i vatbaar ? irdiende afstraffing ONDERDAG ,14 Mei jl. heeft Minister Colijn, zinspelende op de rede, die de HeerMussert dagen te voren in Den Haag gehouden had, -gd: het was een vulgaire bestrijding, raan een fatsoenlijk en behoorlijk man zich w schuldig maakt." Daar is geen woord Fransch bij, maar ook woord dat niet verdiend is. s S i s l i I Architectonische durf f ^CHUIN tegenover De Groene, op den h< i ^ van Keizersgracht en Berenstraat, staat a i splinternieuw kantoorgebouw. De architect hec f gepoogd een modern gebouw te scheppen in st | met de oude grachthuizen. Amstelodamum" | verrukt over het resultaat en prijst den archite | die de sfeer van het oude heeft bewaard en toe | niet (heeft) geaarzeld een draaiende tochtdeu i centrale verwarming en een up to date lift aan | brengen". i In vertrouwen kunnen wij, in aanvullinl | hierop, nog mededeelen dat hij zelfs in alle ver] trekken electrisch licht heeft laten aanleggen Aan bouwer en recensent onze hulde ! IIIIIIIIIIIMIIIIIIMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIMimmHIIIIIIIimlIIIHIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIirilIlmJ ModeA rio zwijgt stemt... dubbel (ij de jongste volksstemming in Duitschland 1 schijnt het aantal ongeldige stemmen zeer 't te zijn geweest. Als men bedenkt dat [enstemmen gevaarlijk was, begrijpt men -rom velen hun biljet ongeldig kunnen heb;11 gemaakt. B ij het bepalen van den uitslag zijn deze o stemmen echter bij de stemmen vóór ; r geteld. Ook dit is begrijpelijk, al kan >n de objectieve juistheid van deze toepassing n den regel wie zwijgt stemt toe" in rij r el trekken. Doch nu komt het slot van deze tragedie: 'Af men hen kan vinden, worden thans die mco-stemmers door de S.A. vervolgd en af'raft.... omdat zij niet vóór Hitler heb,.. gestemd. f Zoo weet het nationaal-socialisme de tegen- | l;ng tusschen pro en contra op te heffen f (ie hoogere eenheid van het concentratie- | r-p. | MUI iiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimirm \ S i [st iciecenaat zijn in de laatste weken onze gr te musea bedacht met een kostelijke collectu schilderstukken uit de oude Hollandsche schoot, Dat de heer Deterding ons aldus deed deeten in vreugde van zijn zeventigsten verjaardag, geef t ze aanleiding tot erkentelijkheid en het is geenszins ver wonderlijk, dat daarvan reeds dadelijk ruimschooti blijk werd gegeven in de ontvangst die het bericht van zijn schenkingen in de organen der publieke opitt werd bereid. Verwonderlijk is slechts, dat men hier en daar klaarblijkelijk gemeend heeft, dat het, om een dergelijk^ geste op haar juiste waarde te schatten, noodig is ook de bedragen te memoreeren die door den schenker aan\ de verwerving van het thans geschonkene ten koste zijn gelegd. Een oud-vaderlandsche zegswijze verbiedt CM een gegeven paard in den bek te kijken en het is indedaad weinig kiesch zulks te doen, zelfs wanneer van een dergelijken blik positieve verrassingen te verwacht» zijn ten aanzien van de waarde van het geschenk deze door ouderdom geenszins wordt geschaad. Waar in de moderne journalistiek nu eenmaal steeds baas'boven-baas gespeeld wordt, vindt men nu zelji al bedragen van meer dan zes cijfers genoemd, die b heer Deterding van zins zou zijn uit te leggen voor em volgende gif t aan het Rijksmuseum: Vermeer1 s broemde zelfportret dat zich thans in een Weensüt collectie bevindt. Den eenvoudigen burger begint het ie duizelen tij t hooren van dergelijke sommen en zeker in een tijd s deze is het hem niet ten kwade te duiden, wanneer j hem aanleiding geven tot zakelijker overwegingen m hij een gelegenheid als deze op haar plaats zouden m ? \jn. LS Wereld* vermaard... u'. ;c; Van landen isj^jj Apm-ot Brandy de metst ut-vruugde likeur. O0.1) U zult het vccf'relft ikj c.'omc waardi-eren ! Verlaagde pnjs /> * *«ci o.us y *i APRIGOT BR AND V ??. / had a miltion" is nu eenmaal een dankbaar \en.a voor dagdroomen, en deze leiden de aandacht \vm de realiteit, die in dezen met zich brengt, dat m Belangrijk stuk Nederlandsche cultuurgeschiedenis \ans weer vollediger toegankelijk is geworden voor vet.-,die daarin belangstellen, en ons nationale kunst?I; aanzienlijk is verrijkt, op een moment dat de gslijkheid daartoe al uitermate gering leek. O ik voor wie zich een en ander ter dege blijft ai seeren, geven de gepubliceerde cijfers echter aanidmg tot nevengedachten, zelfs binnen het kader van , ultureele beteekenis van het evenement. Men <>t zich af over een hoeveel grooteren rijkdom aan intschatten onze musea niet hadden kunnen behii.ken, wanneer bedragen als de thans genoemde {schikbaar waren gesteld in den tijd, waarin de I s verworven werken nog geenszins met tonnen as betaald behoefden te worden. En dan volgt van? iz tweede vraag: waarom dergelijke bedragen, of 'Ifs maar een fractie daart an, niet worden aange'.n<l tot het verrijken van onze musea met een col:ti: hedendaagsche kunst, opdat deze voor de toet bewaard blijve en niet het nageslacht weer veeten van de thans daarvoor benoodigde bedragen i/ f ebben op te brengen om zich in het bezit te stelten m 'jjat dan nog niet verloren is gegaan. Z er zeker, het is van het grootste belang voor een 'ti', dat wat zij in vroeger eeuwen aan schoonheid ef-t voortgebracht in eere wordt gehouden en zooveel igtlijk tot gemeengoed wordt gemaakt. Maar het is in niet minder belang, dat haar belangstelling wordt inpewakkerd voor haar levende cultuur en dat aan e de beste ontwikkelingskansen worden geboden. Er bestaat hier te lande in het huidig tijdsbestek r een levende schilderkunst, die in haar zuiverste itiigen recht heeft op de volle belangstelling van ydf>enooten en nakomelingen. Haar beoefenaren befea moeilijke tijden. Zij zijn mei welwillende 'unst-in-nood"-acties niet gebaat. Een modern en 'itisch maecenaat is voorshands nog noodig om \un tot volle ontwikkeling van hun gaven de gelegen*id te geven en daarmede onze nationale cultuur een langrijken dienst te bewijzen. Het is waarlijk niet it gebrek aan waardeering voor het thans geschontne, dat zulks hier ter overweging wordt gegeven. ? A DB RAADSZITTING VAN DEN VOLKENBOND heeft weinig meer gedaan dan alle pijnlijke kwesties verdagen. Pas op 16 Juni, honderd dagen na den yden Maart, zal de Volkenbond reageeren op de herbewapening van het Rijnland en pas na zes weken op de ontknooping van de Italiaansche expeditie. Dat hij niet erger gedaan heeft en niet alle sancties, die Italiëblijven plagen, heeft opgeheven is niet het minst te danken aan het over leg vooraf der Oslo-staten (Scandinavië, Nederland en België), later vermeerderd met Zwitserland en Spanje. Zij hebben toen getoond den Volkenbond alleen trouw te kunnen blijven, wanneer zij niet op sleeptouw genomen zouden worden door de groote mogendheden-politiek en niet gedrongen tot ver raad aan de Volkenbondsbeginselen. Ook indien de Engelsche of Fransche regeeringen zelf neiging hadden gehad de sancties op te heffen, dan was dit na het gebaar van de zeven onbaatzuchtigen", tegenover de publieke opinie in eigen land, die sterk Volkenbondsgezind is, niet te verantwoorden ge weest. In Engeland zit de regeering-Baldwin wegens zijn zigzagpolitiek op buitenlandsch terrein toch al zeer wankel in den zadel en in Frankrijk is de uitspraak bij de verkiezingen te duidelijk geweest om daar tijdens de vorming van het nieuwe ministerie lijnrecht tegenin te kunnen gaan. En al was een serie maatregelen om echècs van den Volkenbond voor de toekomst te voorkomen ons welkomer geweest dan de halfslachtige sancties te laten voortzeuren, wij mogen voor het optreden (op initiatief van Nederland?) dankbaar zijn. Misschien komen de hervormingsplannen in Juni uit denzelfden hoek ook nog? Het wegloopen van Aloisie was bij deze zitting wat minder zeker dan bij vorige gelegenheden; maar het fluitje van den baas uit Rome toonde dat Mussolini zijn bruuske politiek wil voortzetten misschien tot een conflict met Engeland toe. Misschien laat hij zich daarbij misleiden door de moeilijkheden die het Imperium met de Arabieren en Egyptenaren doorstaat; maar dat Rijk is grooter dan het Nabije Oosten. DB NIEUWE FRANSCHE REGEERING, Waarop het wachten te Genève grootendeels was, zal waar schijnlijk omstreeks i Juni optreden. Léon Blum, een scherpe geest van groote beschaving, met een groot gezag in en buiten eigen partij, voorzichtig, doortastend en vooral vasthoudend, is de aangewe zen formateur en allerwegen is hij reeds bezig met onderhandelingen en besprekingen, waarvan de zakelijke kanten een zeer ruime openbaarheid genieten in Blum's orgaan, de Populaire", waar de personen-kwesties zeer discreet worden behan deld. Toch schijnt het reeds zeker dat Daladier, Pierre Cot en Jean Zay van de radicalen, Vincent Auriol en Blum zelf van de partij-socialisten en Paul-Boncour van de onafhankelijke neo-socialisten, in het kabinet komen. De Communisten en het Vakverbond (dat communisten en socialisten samen omvat) zullen geen vertegenwoordigers in het kabi net hebben, doch zullen het wél steunen. Buitenlandsche Zaken is waarschijnlijk bestemd voor Herriot, die zelf echter bezwaar schijnt te hebben zoo duidelijk naar links te kiezen. Maar zijn naam wekt goede herinneringen op aan de dagen van het Protocol van Genève. Als wij het nu ook nog bele ven dat in Engeland werkelijk de richting-Eden de overhand krijgt op conservatieve voorstanders van de isolatie van Engeland (of hoogstens van de WestEuropeesche veiligheid alleen) dan zou het werke lijk mogelijk zijn, onder veel moeilijker omstan digheden, maar ook onder nog veel hooger druk van bittere noodzakelijkheid de mislukking van 1924 waaronder wij thans zuchten, te herstellen en althans voor Europa tot een werkelijke collectieve veiligheid te komen. Wat de verdere plannen van Blum betreft, schijnt hij voorshands de goudwaarde van den franc te willen handhaven en ook overigens het kapitaalbezit niet al te zeer te willen aantasten, Slechts voor openbare werken ter wille van de werkloosheidsbestrijding, misschien ook voor de 40-urige werkweek, den eisch der C.G.T., moet geld komen en de overdreven machtsposities van de 200 families" op staat kundig terrein (al dan niet via de Banque de France) zullen worden bestreden. DUITSCHLAND BLIJFT HET GROOTE PROBLEEM bij alle pogingen om Europa tot een collectief stelsel samen te passen. Na lang aarzelen heeft de Engelsche regeering eindelijk naar aanleiding van Hitler's vredesplan een groote vragenlijst ter ver krijging van nadere toelichting op dit vrij vage aanbod ingediend, waarin in den allervriendelijksten vorm de allerpijnlijkste .vragen worden gedaan. Omtrent een groot aantal tegenstrijdigheden in officieele uitlatingen in Duitschland, omtrent het buitenlandsch beleid wordt gevraagd wat Hitler nu eigenlijk bedoelt en voorts of hij nu zoover verzadigd is, dat hij nu wél van plan is zich aan gegeven beloften te houden. Hitler schijnt over dezen hem voorgehouden spiegel woedend te zijn geworden en daartoe zal ook niet weinig bijgedragen hebben de manier waarop Engelsche onzekerheid zich ook weer in de kwestie van de publicatie van deze vragenlijst heeft gedragen: Eerst scheen men in Downingstreet vastbesloten de vragen vertrouwelijk te stellen en zoo werd ook tusschen den Engelschen gezant en Von Neurath afgesproken. Maar 's mid dags nadat de overhandiging had plaats gehad werd een telefonisch contrabevel gegeven en reeds den volgenden morgen kwam de lijst in de pers, zoodat vele Duitsche ministers haar daar het eerst aantroffen. Twee reacties zijn voorloopig in Duitsch land gevolgd: Hitler is naar Berchtesgaden ver trokken tot beraad met zichzelf en zijn meest getrouwen; iets wat gewoonlijk weinig goeds voor spelt. En daarnaast gaat het gerucht dat de vrager met het niet bijster arisch gebaar van tegenvragen zal worden beantwoord. De speculatie, dat Hitler nu gedwongen wordt tegenover zijn eigen volk inzake de buitenlandsche politiek open kaart te spelen en voor de keus staat zijn eigen radicale aanhangers teleur te stellen of een gesloten front in het buitenland tegenover zich te vinden, schijnt, gezien de ervaringen omtrent het nieuwe Duitsch land toch wel rijkelijk naïef. Veeleer is het te vreezen dat Hitler met een nieuwe daad" zal antwoorden. ZAL OOSTENRIJK HET SLACHTOFFER van deze daad" zijn? Het is stellig thans een der meest labiele punten in Europa. De regeering, zich bij gebrek aan autoriteit autoritair noemende en toch reeds tegen een sterke volksmeerderheid van nazi's en socialisten in regeerende, valt uiteen in om baantjes en machtsposities kibbelende groepjes. De wildeman Starhemberg heeft het met zijn tele gram aan Mussolini en zijn hetze tegen von Schuschnigg zoo bont gemaakt, dat deze fanatiek-katholieke minister-president den fascist heeft kunnen wippen en het bewind heeft kunnen reserveeren voor de clericale strooming in het Vaderlandsche Front. In plaats van zijn basis nu naar den kant van de arbeidersbevolking te verbreeden heeft hij den zeer socialen minister Dobretzberger door den wel min of meer socialen doch veel sterker clericalen Rasch vervangen en de socialisten nog weer meer van zich vervreemd. Von Schuschnigg heeft dit verzetten van de wet" kunnen wagen, omdat de wederom ingevoerde dienstplicht hem een sterker steunpunt begint te bieden dan de Heimwehren"; het eerste ' werk is dan ook deze troepen van Starhemberg en Fey te ontbinden. Een bezwaar van het steunen op deze bajonetten is echter dat mëh bij een algemeenen dienstplicht ook de tegenstanders van het regime bewapent. Als men bedenkt welk een groot percen tage van het Oostenrijksche volk nationaal-socialist is en daarnaast, dat onder de radicalen dezer partij in Duitschland de spanning zoo groot is dat men 200 S.S.mannen heeft moeten arresteeren en hun leider Himmler controleereh om er voldoende den schrik onder te houden en dat hen bovendien op economisch terrein de weg tegen Schacht versperd is door zijn onlangs verworven bewaker Goering, dan is het te begrijpen, dat velen vreezen voor een uitlaat dezer praetorianen op het Al-Duitsche front. De uitlaat tegen den binnenlandschen vijand" die thans weer vrij spel heeft moet tegen de Olympische Spelen weer dicht en bovendien geeft deze uitlaat altijd moeilijkheden bij den gematigden vleugel. OOK m POLEN wankelt het semidictatoriale régime. De werkloozenrelle^es in Lemberg en elders hebben vele dooden geëischt, heoben de spanningen onder de diadochen van Pilsoedski versterkt en hebben tenslotte tot een verscherping van de militaire dictatuur en een verzachting van de aanpassingspolitiek geleid. Het verzet .tegen het nieuwe kabinet-Skladkowski is echter zeer groot. Uit welken hoek dit verzet komt en welken invloed dit tegenover den huidigen, Duitschland weige zinden koers zou hebben blijkt zonneklaar uit de opschriften die men thans overal op de muren in de Poolsche steden kan vinden: Leve Blum, leve het Volksfront." (Slot volgende pagina) i. ' s ? l'1:

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl