De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1936 29 mei pagina 9

29 mei 1936 – pagina 9

Dit is een ingescande tekst.

oudste kerk van Chicago IRGENDWO wird doch immer eine Kirchenspitze den Hünmel zeigen." Dit is een ongeveer woordelijke aanhaling uit Karl Barth's Römerbrief", zijn genialen commen taar op den brief van den Apostel Paulus aan de Romeinen. Hij wil hiermede zeggen, dat ondanks alle gerechtvaardigde kritiek op of hoog hartigheid en onverschilligheid jegens de kerk, deze toch niet kan of mag worden weggedacht van de aarde en dat iedere enkeling daaruit de conse quenties te trekken heeft. In datzelfde werk Spreekt hij ook van den Wahnsinn unaerer St&dte" tegenover den Stumpfeinn unserer Dörfer". Hoe actueel en juist Barth deze duigen gezien heeft, blijkt als men de foto beschouwt van de skyscraperkerk der Methodisten te Chicago. In het jaar 1828, toen Chicago nog een dorp was, preekte daar de eerste Me thodistenpredikant Jesse Walker. In het jaar 1831 werd de eerste Metho distengemeente gevormd en werden de godsdienstoefeningen gehouden in het blokhuis van een hoefsmid. Daar uit heeft zich langzamerhand de hui dige wolkenkrabber ontwikkeld, ge bouwd in 1922, waarin délegio kan toorruimten verhuurd worden, terwijl een deel van de huuropbrengst ge bruikt wordt voor den bouw van andere Methodistenkerken in het land. ? . De eigenlijke kerkruimte in > het Chicago-Temple"-gebouw bevindt zich benedengronds en heeft geen vensters. Op het gebouw echter staat een kerktoren. Er zrjn er, die deze wijze van doen afkeuren. Doch het valt niet te ontkennen, dat hier pi teit tegenover de historische plek en het aanvaarden van den gigantische» groei van een wereldstad dooreengestrengeld liggen. De kerk, de plaats, waar zij zoo lang gestaan had, geheel laten ontruimen, wilde men niet; haar alleen laten staan op zoo duren grond meende men niet te kunnen verant woorden. Vandaar de oplossing: onder den grond een rustige kerkruimte (denk aan het oorverdoovende mo derne straatlawaai), daarboven kan toren en daarboven toch een kerk toren. Zrjn wij in Europa heusch zoo veel wijzer? P. H. Als iemand verre reizen doet Zon, zee en Vlaanderen ERS EN REFERENDUM VAN oudsher heeft de Noord zeekust op de bewoners van West- en Centraal-Europa een onontkoombare aantrekkingskracht uitgeoefend. Dat was reeds ten tijde van de volksverhuizingen, en dat is nog zoo! Sinds die grijze oudheid is het strand der zee zelfs nog attrac tiever geworden. Neem eens de Belgische kust. Geen Kaninefaat, Frank, of Cherusk met vacantie zal er zich een voorstelling van hebben kunnen maken, hoe, op de plaats waar hij zijn vrijwel nog praehistorische ledematen in het behagelijke zand koesterde of zijn door jacht ver moeide lichaam in de bruisende baren koelde, eenige duizenden jaren later de met permanent, lippenstift en grammofoon geciviliseerde strandnymphen in een veranderde wereld precies de zelfde aangename sensaties zouden ondervinden. Waarbij het nog te bezien valt, of dit moderne liefelijke wezen niet den vacantiegast van voor duizenden jaren zou verkiezen boven den slanken, sigaretten-verslindenden jongeling met de geplakte haren, die thans naast haar in het warme zand zich uitstrekt. Hoe merkwaardig het ook lijkt: de zee is in dien tijd niet veranderd en evenmin het zand. Eigenlijk is die zee langs de geheele Belgische kust gelijk; hoewel het lijkt, of zij overal weer anders is. Want elk strand, van de Panne tot aan Zoute, heeft een eigen accent, waarbij de zee niet aanpast. Hier ligt b.v. een paradijs voor sportsmen en -women, en vlak daar naast, nauwelijks twee passen verder, vindt men het domein van het kind; en als je dan weinig kilometers het achterland ingaat, kom je in het stoere, grijze Vlaamsche land, waar het verleden tot je spreekt door de oude huisjes, de kanalen en de kunst schatten van Brugge en andere, kleinere stadjes, en waar de bevolking nog onaangeroerd is door het mon daine gedoe aan de kust. Het is nog niet zoo lang geleden, dat de bewoners van den zeekant in dszelfde middeleeuwsche sfeer leefden als hun vrienden dieper het land in. In enkele jaren heeft de toevoer van touristen en vacantiegangers aan die onberoerde duinenrij nieuwe plaatsjes doen ontstaan en de reeds bestaande snel doen groeien. Kleine badplaatsjes kwamen schuchter te voorschijn, vatten moed, kregen zelfs vertrouwen en werden jeugdige centra met een eigen cachet. Langzamerhand pasten zij zich aan bij de eisenen van het moderne tourisme, zoodat zij het alle gasten naar den zin konden maken. Zoo is het gegaan met Coxyde, dat ik nog gekend heb als een verwaaid klein dorpje, dat schilderachtig op en tusschen de duinen gestrooid lag. Nu is het een gezocht recreatieoord, dat met het aangrenzende St. Idesbaldus talrijke hotels, pensions en villa's heeft. Toen ik het vorige jaar in Coxyde logeerde was een geliefkoosd wande lingetje het kwartiertje naar West end», dat vooral het verblijf voor ver schillende buitenlanders is, die zich daar vermeien in een sportief leven van golf, tennis, zoetwaterzwemmen, midgetgolf, het drinken van alco holica en dansen, waardoor deze plaats mondain heet. Op den weg naar postende ligt dan nog, behalve wat klein grut, het familiecentrum Wenduyne, dat zich den laatsten tijd zeer ontwikkeld heeft. DIJ deze kleinere plaatsen, waar *J zon, zee en strand primair zijn, telt de Belgische kust ook de andere. waar deze grootheden in vele vallen de rol van decor vervul Oostende is daarvan het oudste meest typische voorbeeld. Het is hoofdstad van de kust, daarbij plaats en Kurort met warme brom Knocke-Zoute heeft weer de ch; van jeugdigheid. Het is nog niet geleden, dat ik met eenvoudige schers mijn Wielemans Ceupens noot in een verscholen kroegje, als ik mij wel herinner, heette: , chez la mère Cathérine". Sim'; heeft het vreemdelingenbedrijf (Et Referendum Vrede WeU vaart Staatsorde") dat op ons initiatief als jubÜeumgeichenk ^geschreven* heeft volop weert gevonden in de Nederlandsche \-, One knipselboek dat wij over het er^ndum aanlegden beslaat reeds kallen bladzijden. Allereerst heeft [geheele dagbladpers van eenige ortantie bij de aankondiging Van referendum lange artikelen g c. dni nUrnrner een dag of eh in U beginnen ook de beschouwingen, ! i de redacties hun meening over ftl^^P» * fti^V T »^^*ttU^****£^llW^\**4Jl JH - * uitgebreid tot 350 hotels en pensilfete"ndum z«*gen, lo en 2000 villa's. De schoonheden, mij reeds in mijn jeugdiger jaren oord deden zoeken, n.l. een com natie van zee, bouwland en bosch nog steeds aanwezig. Een jonger slacht voegde daar sport aan toe. thans worden er internationale (elk 18 holes) en op de tennisban Het stoomtrammetje uit de oudi is aangevuld met betere trein' binding en een vliegdienst. Het n dan sneller gaan, het is zeker mi: emotioneel! Een concurrent van het nieu Knocke is Blankenberghe, dat ei wel mag zijn. Vooral de jeugd h er zich op. Dit komt door de pi ij die hier zeker niet hoog zijn Blankenberghe bereikt het begrip dijk" zijn hoogtepunt. Dit waaraan de badplaatsen als geregen zijn (de zin is uit een pi pectus) vertoont hier n.l. extra fn exemplaren: de caféterrassen kleine strandwinkeltjes zijn mr zoo gezellig, zoo vol leven als De nieuwe pier, die reeds drie j bestaat, heeft aan dat leven \ afbreuk kunnen doen. Het vorige j werd het nieuwe casino, ,,trot zich verheffend in het hart van i dijk" (ik citeer) met feestelijkhei ingewijd. Het is dan ook weikd een indrukwekkend bouwwerk twee monumentale halls, twee d! cings, een zeer mooie feestzaal luxueuze speelzalen. En als je 's gens zoo tegen twaalf uur o i groote terras zit, en je wendt j af van het zeetafereel over het la dat zich achter de duinenrij uitstre geniet je een uitzicht tot di:p Vlaanderenland, dat daar doe r zon beschenen ligt. En je verheugt over dit geheel van zon, zee Vlaanderen. COERT !'T tg.,- daarvan willen wij onzen lezers onthouden, te minder omdat wij bij dan ook de gelegenheid hebben ge misverstanden recht te zetten bezwaren te Weer leggen» Maasbode" en de Limburger" ***VU«0 VT W* MVA* %** ******* 4<tWk«**WA*VMC U^H r *: (l i ches gespeeld op de drie golftemi, t! Uetett In hUrt overzicht reeds Prijsvrcn MET ingang van heden nen wij naast onzepuz.-liletterraadselrubriek et n* den vorm van denksport, die zie: i Ai in van de tot nog toe door ons % opgaven onderscheidt, dat zij feitenkennis en combinatie-ver ook hooge eischen stelt aan de f on van onze lezers en hun vermogtn in anderen in te denken. Voorzoover de plaatsruimte toelaat, zullen deze opgaven veertien dagen gesteld worden beste oplossingen worden gt ceerd. Als eerste prijs worden ter waarde van ? 5.?, als b wordt een plastiek van Hildi beschikbaar gesteld. De antwoorden moeten in den worden vóór Maandag & J' Op de enveloppe vermelde het woord: PRIJSVRAAG. De opgave van deze week it volgende: et Itische noot hóoren : Merkwaardig genoeg echter, maak* e Ie enquête-commissie ten aanzien ?ar. den tegeeringsvorm slechts onderleid tusschen den parlementairen den autoritairen regeeringsvorm. tr vijl toch evident is. dat de sollda' i ische opbouw der maatschappij op staatkundig terrein zijn weeripi 'geling zal virtden in een stelsel, t noch parlementair, ridch autorl:ai' is In de gewone bet eekenis van iet woord.'1 ie* op zouden wij kunnen antwoorcat er ongetwijfeld vele vormen corporatieve organisatie bestaan, tusschen het zuiver autoritaire en r parlementaire stelsel inliggen: 'and bestaan al meerdere organen het Parlement heel wat werk uit nemen en die geen verkozen .en zijn. Omgekeerd is er onder mtoritaire stelsels dat der Sowjets, eer direct gekozen Parlement schijnt ulijn krijgen. De verschillende tusen/ormen zijn zoo ontelbaar en de iiejwingen er over vaak nog zoo lat r, dat het ondoenlijk was een ooiiijke tusschenvraag te formuen Bovendien was het er ons voor in te doen te weten, welk een per; Nederlanders ten slotte het entaire stelsel (met een onder van welk een aantal doelgens happen en dergelijke nieuwe men" ook) aanvaardde en welke aitoritaire gezag, dat noodzakeroijs moet optreden wanneer n de aan elkaar tegengestelde ng ngroepen geen enkele vorm n de week tn u in, dat over ongeveer een dior het Koninklijk Meteoroch Instituut in de Bilt bekend uk', wordt, dat binnen enkele 'in een nieuwe ijstijd in 'i-West Europa te verwachten nn ook 's zomers de tempeniet meer boven het vrieszc/ stijgen en op den duur het ir onze streken onmogelijk zal :preekt vanzelf dat aan deze ".rende angstaanjagende mein de geheele NederlandP-<rs hoofdartikelen worden de mededingers wordt nu ge, &nfragment van ten hoogste den te schrijven van zulk ifdartikel, dat karakteristiek sen van de volgende bladen: '?uwe Rotterdamsche Courant, Telegraaf, De Standaard, De Het Volk, Hei Zoeklicht, l en Vaderland of De Tribune. Vort direct gekozen Volksvertegen woordiging wordt gesteld, aanneme» lijk achtten. In het religieus-socialistische blad Tijd en fao/c" schrijft ds. J.*A. Bruinsi Het oordeel der bestuurders van vakorganisaties laat men mee wegen, gelukkig) omdat juist *ij veel over deze vraagstukken nagedacht hebben, feh fer velen onder hen zijn die met grböte inspanning hoofdzakelijk door zelfstudie veei onder de pet'' ge kregen hebben.;;; De vragen zijn over het algemeen goed gekozen en scherp gesteld. tenslotte maakt De Tijd de op merking, dat de selectie en de toe lichting door artikelen niet op een groot vertrouwen in de competentie der groote massa wijzerï. Het hoofdartikel in ons blad van deze week en het artikel van dr. Note boom in het referendum-nummer, toonen aan dat democratische gedachtenvorming een geheel ander pro ces is, dan dat Jan-en-alleman zijn meening doet gelden. Wij mogen daarheen wel verwijzen. Voorts maakt hetzelfde blad er bezwaar tegen, dat buiten het solidarisme geen der toelichtende deskundigen roomschkatholiek was. Terecht erkent het, dat hierbij geen opzet in het spel is< Mogen wij een gissing wagen naar de oorzaak van dit toeval i" Het blad dpreekt zelf met eenigetl trots óver de eenheid der katholieke groep. Maar een gevolg van de staatkundige een* heid is dat wanneer de staatkundige gedachten uit deze groep naar buiten komen zij vaak reeds een compromis met anderer gedachten in die groep hebben gesloten en daardoor niet meer die scherpe formuleering hebben, die noodig is als men verschillende mogelijkheden naast elkaar wil stellen. Op een opmerking uit het VrijzinnigChristelijke weekblad Opbouw" en de Dagbladen van Noord-Brabant en Zee land, het oordeel van de Nederlander en eventueele verdere commentaren komen wij de volgende week nog terug. W. V. Het graf van J. P, Coen (Slot van pag.*S) duister is geworden als te voren. Toch is dat niet het geval. Want al moge van Coen's skelet niets teruggevonden zijn, de plaats, waar zijn stoffelijk Overschot eenmaal werd bijgezet, is op enkele me ters na nauwkeurig aan te geven. Nu het middenvierkant van de oude kerk in het terrein is teruggevonden, kan men, de kwestie van de nummering der graven een oogenblik onbeslist latend, hoogstens zes grafkelders aanwijzen, die het nummer 163 kunnen hebben gehad. Al deze zes kelders bevinden zich binnen een ruimte van 8 bij g meter zoodat met zekerheid kan worden ver klaard, dat een der kelders binnen die ruimte het stoffelijk overschot van Coen heeft bevat. Is dat laatste eigenlijk niet voldoen de? Wij behoeven ons om het gebeente van den grooten Gouverneur-Generaal niet te bekreunen, als wij maar weten waar hij rust en tevens -?nog belang rijker die rustplaats in een behoor lijken toestand brengen. Want n ding is zeker: met de wetenschappe lijke vaststelling van de historische plek is men er niet. Het Nederlandsche volk mag niet dulden, dat na het onderzoek de graven eenvoudig worden gedicht ten einde de goederenloods weder in den oorspronkelijken toe stand aan de eigenaars terug te geven. Er moet hier een monument komen waarmee Nederland den grondlegger van ons gezag in Oost-Indiëeert. DR. I. J. BRUGMANS ZONDER DEVALUATIE GEEN VERMINDERING VAN DE WERKLOOSHEID ? ? STEUNT HET COMITÉVOOR DEVALUATIE MET GELDEN EN BLIJKEN VAN INSTEMMING * Secretariaat: Nassau Ouwerkerkstraat 3 Den Haag BELANGRIJKE MUNT- EN PENIM l NQVEIL.I NQ 9 en 10 JUNI 1936 Directie Firma J. SCHULMAN KEIZERSGRACHT 448 AMSTERDAM NKDIRLANDSCHE MUNTEN EN PENNINGEN - BUITENLANDSCHE MUNTEN ?CLANQRIJKE SERIE GOUDEN MUNTEN - NUMIftMATISCHC BOEKEN ETC. Bezichtiging Zaterdag, 6 Juni, van 10-16 uur. CATALOGUS met 10 platen afbeeldingen ad f2.?verkrijgbaar bij de Directie. DE Ml. ROEPT SOLLICITANTEN OP VOOR DE FUNCTIE VAN HOOFDLEIDER IN DE PERMANENTE 8.WECKSE KAMPEN VOOR JEUGDIGE WERKLOZEN Leeftijd niet onder de 25 jaar; Vrljz. Protestant, aanvang eerste kamp ongeveer half «Juli. Sollicitatie! alleerf schrif telijk en met prima, referenties: Ni«UW« Gracht 27, Utreeht. Vermelden: Ie«It|]d, werkkring, g«huwd[of ongehuwd, kerkgenootschap. OOSTENRIJK: IGLS - Tirol - 900 Meter GOLFHOTELKIEHtf Hal Gezelschapszaa! Bar Weensch orkest Dans Uitgestrekte wouden Meer- en zonnebaden Eigen golf links Tennis Het leidende huis in de mooiste bergstreek. Alle modern comfort. GERLOSPLATTE BIJ KRIMML m. Sporthotel Gerlosplatte Centrale verwarming Stromend water Wandelingen en auto-tochten, Boschrijke omgeving Van Juli af nieuwe autoweg tot hotel. Pensionprijzen van os. 7.?af. Prospectus bij den eigenaar K. WALTL, Ooscenrijksch Verkeersbureau BADGASTEIN SALZBURG 1083 Meter BADGASTEIN Prospectussen bij de Kurkommission ||| het sedert 500 jaren best beproefde mine raalbad voor zenuw-, gewrichts- en ouderdoms ziekten ? Z WITSERL AIVD PONTRESINA 1800 Meter boven zee IN HET MOOISTE GE DEELTE VAN HET HOOGGEBERGTE Pension van Frs. II.?af Sport en ontspanning Lift Garage met Boxen Prospectus bij den Directeur l. WALTHER HOTEL mmmm KLOSTERS 1200 Meter boven zee w soemumus Ie Rangs 200 bedden. Pension prijs van Frs. 13.- af. Strandbad 18-20°C. Hotel WEiSSIffillZ-BELVEDtllE Voornaam Hult, mod. comfort. Pension van Frs. II.- af. WEISSKREUZ. B. HEIBUTOG. HOTEL mm Ie rangs 200 Bedden Pensionprijs van Frs. 13.?af. Alle zomarsporttn * Zwimbad m

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl