Historisch Archief 1877-1940
tegenwoordig, nu steeds meer aan
drang tot devaluatie ontstaat:
muntcorrectie). Maar toch had de heer Drees
gelijk in zijn oordeel, dat dit voorstel
het hart van het regeeringsbeleid raakt,
al is het dan ook drie jaar te laat. Deze
bekwame socialistische econoom heeft
een aantal .amendementen ingediend,
zonder welke het ontwerp voor h»m en
zijn vrienden vrijwel waardeloos is.
En wat de katholieken betreft, uit
hun kring is de groote aandrang tot
dezen maatregel uitgegaan maar zij
willen waarschijnlijk veel verder gaan
dan het regeeringsontwerp.
Overigens heeft de directie van de
Nederlandsche bank deze week ook
duchtige maatregelen moeten nemen
om de goudwaarde van den gulden op
peil te houden: tweemaal is het dis
conto met een vol procent verhoogd en
toch is in de laatste veertien dagen bijna
zestig millioen goud naar het buiten
land gevloeid. Mr. Trip is blijkens zijn
jaarverslag sterk overtuigd dat alleen
aanpassing (maar zonder de aanpas
sing van de vaste lasten door ingrijpen
in het burgerlijk recht) de aangewezen
weg is en hij verdedigt zijn standpunt
met hand en tand.
ONDERTUSSCHEN nijpen ons de
binnen- en buitenlandsche nooden
steeds erger. Intrigues in Joegoslavi
en Oostenrijk (wat zou Schuschnigg
met Mussolini besproken hebben op
zijn plotselinge Pinksterreis?), oorlogs
geruchten en -voorbereidingen
tusschen Japan en China, de groeiende
onzekerheid omtrent Duitschland's
plan en de steeds hooger opgedreven
bewapeningen vormen een internatio
nale onzekerheid die alle geestelijk
herstel belemmert en alle economisch
herstel belet.
Binnensland blijkt de wanhoop uit
de massale opeenhoopingen van extre
misten zooals de N.S.B, er Maandag
te Lunteren weer een onder den titel
Hagespraak" wist te organiseeren.
Ook de steeds toenemende
aggressiviteit in de redevoeringen en steeds ster
kere neiging tot Germaansche bloed
en bodems-mystiek bewijst een toene
mende ontworteling van groote bevol
kingsgroepen. Lapmiddelen als het
nieuwe Nationale fonds voor bijzondere
nooden en het verbod van weerkorpsen
kunnen alleen symptomen verzachten
en bestrijden, maar tasten de oorzaken
van den nood niet aan. Deze kunnen al
leen door werkverruiming,
werkverdeeling en volksopvoeding binnenslands
en door internationale rechtsorde en
economische orde buitenslands opge
heven worden. Maar het is een zuster
Anna ziet gij nog niets komen?" op al
deze gebieden; wat klein grut als
dearbeidsverkorting voor chauffeurs (waar
over men bezig is) en de versnelde
bruggenbouw met de
benzine-halvecentjes uitgezonderd. Maar die kleinig
heden buigen de conjunctuur niet om.
E ENIGE PERSONALIA TOT SLOT. In
Indiëis de helft van het hoogste
staatscollege, de Raad van Indië, ver
nieuwd. De heer Van den Bussche is
vice-voorzitter geworden, dat wil tevens
zeggen plaatsvervanger van den Gou
verneur-Generaal bij diens ontstentenis.
Een belangrijk vertegenwoordiger van
ons volk in bet buitenland, kwam door
een schokkend noodlot om het leven:
Mr* Van Hengel, die als directeur van
de Kredit Anstalt zijn krachten heeft
gegeven voor het financieel en econo
misch behoud van Oostenrijk en die
ook onlangs weer veel gedaan heeft
om van de Phoenix-debacle te redden
wat er te redden was, kwam door een
vliegongeluk om het leven.
Nederland en Oostenrijk zullen gelij
kelijk om dit gevoelig verlies in de
financieele wereld treuren.
OPEN BRIEF AAN VIRULY
De open brief van onzen medewerker Viruly aan den Minister van
Defensie is veel besproken. Ook vele lezers van De Groene hebben ons
hierover geschreven. Geen van deze stukken hebben wij opgenomen,
omdat wij van oordeel zijn dat een gewetensdaad geen onderwerp van
openbare discussie behoort te zijn. Wanneer wij nochtans aan
onderstaanden Open Brief van den heer A. W. Colijn te Soerabaia
plaats verleenent dan is dit omdat hierin op heldere wijze een standpunt
wordt uiteengezet dat tegenovergesteld is aan dat waarvan de heer
Viruly getuigde in zijn artikel Boven de oorlogsgedachte uit" (De
Groene van 10 Oct. 1935) en evenzeer de critische aandacht onzer
lezers verdient. Wat de schrijver hier zegt over latere publicaties van
den heer Viruly berust, zooals onze lezers thans weten, op een misver
stand: aanleiding tot deze publicaties was niet een drang om propa
ganda te maken, doch een opdracht van het Ministerie van Defensie.
MIJNHEER VIRULY,
IN De Groene hebt U te kennen
gegeven dat U dienst zou weigeren
indien U zoudt worden opgeroepen,
zulks omdat U afschuw gevoelt voor
den oorlog.
Die daad, dit zij vooropgesteld,
vereischt moed, en zeker in deze tijden
van nationalisme. Voor de wijze waar
op U voor uw overtuiging uitkomt heb
ik alle respect, maar ik betreur het dat
die overtuiging slechts nadeelige ge
volgen kan hebben (indien ze de massa
zou beïnvloeden) voor ons land en ons
volk, dat U, daaraan twijfel ik niet,
evenzeer liefhebt als ik dat doe.
Ik vraag me af, wat U verwacht van
uw daad.
Indien U slechts hebt willen uit
komen voor uw eigen meening, indien
U er alleen maar op hebt willen wijzen
dat de oorlog een menschonteerend
bedrijf is, waaraan U niet mee wenscht
te doen, indien het niet uw bedoeling
is geweest propaganda te maken voor
uw ideeën, dan was deze publii atie
m.i. overbodig en had U de zaak
alleen met U zelf moeten uitvechten.
U hebt dat niet gedaan. U plaatst uw
motiveering in een bekend weekblad
en werpt ons uw over tuiging, voor de
voeten. U dwingt ons daarmede stelling
te nemen. Voor U of tegen U.
En dan kan ik als goed Nederlander
niet anders dan tegenover U staan.
Want, nogmaals, wat verwacht U er
van? Denkt U dat deze daad weer
klank zal vinden, hier in Nederland,
of, en vooral, in het buitenland ?
VOOR ons volk was deze publiciteit
overbodig. Ons volk wenscht geen
oorlog, zal nimmer een conflict uit
lokken, en U zult met mij wel aan
nemen dat onze regeering alles zal doen
wat mogelijk is om Nederland buiten
een gewapend conflict te houden.
En noch Duitschland, noch Engeland
of Frankrijk, zullen er zich van laten
weerhouden ons land tot slagveld te
promoveeren", op grond van het
feit dat wij ons niet verdedigen. De
komende oorlog zal hoogstwaarschijn
lijk toch voor een deel op Nederlandsen
gebied worden uitgevochten, hetzij op
het land, hetzij in de lucht, of beide.
Dat gebeurt ook als we een leger
hebben, zult U wellicht aanvoeren, en
dan zouden onze eigen menschen
tenminste niet bij duizenden worden
afgeslacht. Of U het aanvoert of niet,
het is in ieder geval niet juist. Want
vreemde troepen zouden op onzen
grond staan, en die zouden worden
gebombardeerd door vijandelijke vlieg»
tuigen. Daar zouden de Nederlandsche
burgers van meeprofiteeren en er
zouden, zooals in Abessinië, ook wel
bommen vallen op steden, waar toe
vallig geen troepen zijn.
Een Nederlandsch leger kan wellicht,
om een voorbeeld te nemen, den eersten
stoot uit het Oosten opvangen, tot een
andere groote mogendheid ons te hulp
RED. DE GROENE
komt. Ten koste van duizenden dooden
en verminkten; inderdaad, maar we
kunnen er misschien onze onafhanke
lijkheid mee redden en dat is (voor
mij) het offer waard.
Indien ons volk in breede lagen uw
meening zou deelen en Nederland zou
weigeren, indien het werd aangevallen,
de wapens op te nemen, dan zou dat
d f voor Engeland óf voor Duitschland
een goede reden zijn om ons, na een
oorlog, maar meteen in te pikken, om
gevrijwaard te zijn voor een
verrassenden aanval, via ons land, van een
toekomstigen vijand.
Indien U zegt dat zelfs het
eventueele verlies van de staatkundige
onafhankelijkheid van Nederland het
offer van duizenden menschenlevens
niet waard is, dan voer ik daar tegen
aan dat:
i. die offers toch zullen moeten wor
den gebracht, of we weerloos zijn
of niet.
2. U wellicht even goed als Engelsch
onderdaad zou leven, maar toch
zeker niet als onderdaan van het
Derde Rijk", waar, indien U daar
uw meening zou lanceeren, de
poorten van een concentratiekamp
zich wagenwijd voor U zouden
openen. En iemand, die denkt als
U, moet het toch heel wat waard
zijn ons volk het Hitler-regime te
besparen.
OVER Indiëkan ik kort zijn. U
vindt het wellicht niet van zooveel
belang dat we, door ons weerloos te
maken, Indiëzouden prijs .geven aan
de eerste de beste gegadigde. Dat die
er zijn zult U wel met me eens zijn.
Het werk van eeuwen zou zonder meer
ten goede komen aan anderen. Onze
scheepvaartlijnen overbodig, de K.L.M.
lijn op Indiëafschaffen. Werkloosheid
voor duizenden Nederlanders in Indi
en voor tienduizenden in Nederland.
Het behoud van Indiëniet zoo
belangrijk dat we ons in een gewapend
conflict zouden moeten verdedigen?
Ik zou het U niet graag nazeggen.
En weerklank in het buitenland?
Indien daarop ook maar de geringste
kans bestond, zou ik het bovenstaande
niet hebben geschreven. Dan zou ik
geheel aan uw zijde hebben gestaan en
met spanning hebben afgewacht wat
de terugslag zou zijn in andere landen
en dan speciaal bij de groote mogend
heden.
Maar U gelooft zelf natuurlijk niet
aan eenigen terugslag.
U spreekt dagelijks met buiten
landsche vliegeniers. Met Franschen,
Engelschen en Duitschers. Ik neem
gaarne aan dat allen den oorlog ver
afschuwen, dat ze allemaal zeggen:
Dat niet meer". Vooral, omdat velen
van die vliegers den wereldoorlog
zullen hebben meegemaakt. ?
En toch, mijnheer Viruly, gelooft U
in ernst dat er n Duitsch, Fransch
of Engelsch vlieger is, die in zijn land
openlijk durft te doen wat U gedaan
hebt? Gelooft U dat er iemand van die
menschen dienst zal weigeren als er
een oorlog uitbreekt? Gelooft U vooral
dat onder de Duitsche verkeersvliegers
zoo iemand zal zijn? (Ik noem speciaal
de Duitsche vliegers, omdat naar mijn
meening practisch alleen van die zijde
gevaar dreigt.)
Ik kan U zelf het antwoord wel
geven: U gelooft het niet en als U het
gelooft dan vergist U zich. Indien er
een oorlog uitbreekt zullen ze allen
komen en hun dienst doen. Ze zullen
hun bommen laten vallen op
weerlooze steden, ook op Nederlandsche
steden, en ze zullen onze vrouwen en
kinderen uit elkaar laten springen.
Misschien met afschuw in het hart,
maar ze zullen het doen.
Ze zullen komen, zelfs als ze worden
geroepen voor een aanvalsoorlog. Daar
over behoeven wij niet eens te spreken.
Wij zullen ons slechts verdedigen.
En ook wij zullen komen, mijnheer
Viruly, zonder bloemen in de loopen
der geweren, zonder fanfares en feest
redevoeringen, met afschuw in het
hart. Want ik verafschuw den oorlog
zooals U dat doet.
En tcch zullen we komen, en tóch
zullen we meedoen aan dit beestachtige
bedrijf, omdat voor ons de allerhoogste
goederen op het spel zouden staan.
Afschuw van den oorlog is geen
voldoende excuus, ook niet voor U.
Zeker niet voor iemand als U, die
vrijheid van geweten klaarblijkelijk
op hoogen prijs stelt. Dat is n van
onze hoogste goederen.
U maakt het voor de groote mogend
heden wat al téaanlokkelijk om ons
mét onze onafhankelijkheid onze vrij
heden te ontnemen.
Uw standpunt is gevaarlijk voor
Nederland.
Uw standpunt is, gelet op de situatie
waarin ons land verkeert,
on-Nederlandsch.
Uw standpunt is bovendien, en dat
is gelukkig, een reeds vrijwel over
wonnen standpunt.
Misschien komt eens de tijd dat we
zonder gevaar uw ideeën kunnen
propageer en. Nu bent U een jaar of
vijftien te vroeg. Misschien ook wel
vijftien jaar te laat....
Soerabaia
A. W. COHJN
ONHERROEPELIJK...
worden de stembiljetten voor het Referendum Vrede,
Welvaart, Staatsorde, die op 8 Juni binnenkomen, als de
laatste beschouwd De verwerking der gegevens zal daarna
nog vele dagen in beslag nemen. Verlenging van den
termijn van inzending is daardoor niet mogelijk. Gaat de
vorming der openbare meening in ons land u ter harte,
STEMT DAN MEE!
VOORSEIZOEN T'M 30 JUNI
KAMER MET VOLLEDIG PENSION
PftUSRIDUCniS KURZAAL . BUITENBADEN . PIER
PAG. 4 DE GROENE N6.J079
f H LAND fff
WlZUDE l V
ZEE
l ZIJOC
DIEREN OP REIS
G* de Jossélin de Jong
NEEN, wij willen het niet hebben teelt vertelt hoe een zilvervosf okker
over het vrijwillig landverhuizen inzake het doelmatig verzenden van
van bijv. trekvogels, olifanten- vossenmateriaal zijn licht is gaan
opkudden, nomadeerende rendieren of steken bij een variété-artiest, die de
emigreerende lemmingen, maar het wereld rondtrekt met een groep
dresonvrijwillig getransporteerd worden in, suurvosjes. Ook hier gold: enge reis
door menschen gewrochte, vervoer- koffers de afgezaagde haringen in
middelen. Het laten-reizen" van Ie- *
n
vende have, die uiteraard niet mee
werkt, integendeel alles in het werk
stelt om zich uit de kooi, kist of krat
te bevrijden, óf erger nog?in doods
angst berustend de emballage en het
gehobbel aanvaardt als een onaf
wendbare marteldood, is een technisch
vraagstuk, dat vakkennis vereischt over
dier, verkeerswezen en verpakking.
Het vervoeren van levende dieren is
oud als de weg naar Rome, want juist
de Romeinen waren de eersten, die
massatransporten
wel van een omvang
tegenwoordig niet
langs herdacht Dr
der Münchener Natuurdiergaarde, zoon
van den populairen vadertje Heek"
van de Berlijnsche Zoo, deze klaar
blijkelijk succesvolle, grootsch opge
zette convooien van deels loopende,
deels gekooide beesten. In overweldi
gende aantallen' verschenen allerlei
diersoorten, bestemd om in min of
meer sportieve duels te worden ge
slacht dus niet uitsluitend de klas
sieke ,,Quo vadis?"-!eeuwen in de
arena voor de circensische volksspelen,
de voortypes van stierengevecht, circus,
paardenrennen, rodeo. Bezien als
expcditieprestatie waren deze
reuzenzendingen zeer bewonderenswaardig, voor
al bij de toenmalige primitieve middelen
en wegen; bovendien stamde het
meerendeel uit het tegenwoordige
Abessynië, heden ten dage nóg een, door
Carl Hagenbeck herontdekte, grond
stof f enbron voor den dierenhandel, een
landencomplex nu bij iedereen wel
bekend om zijn moeilijk terrein n
regenval. M.i. zal de normale
sterftemarge", zooals de handel het uitdrukt
op de facturen van partijen
ndagskuikens, eendjes, wildzang en kanaries,
wel abnormaal hoog geweest zijn, maar
zij is nooit geregistreerd in die dagen
toen een honderdtal barbaren-, sol
daten-, slaven- of dierenlevens meer
of minder er niet zoozeer op aankwam.
hun afgezaagde ton
Voor den gevoeligen dierenvriend
klinkt het onmenschelijk en onlogisch;
immers wat is het al geen kwelling om
zelf, als slachtvee gestuwd, in een
stampvol compartiment leuk uit te
gaan" met de Paasch- of Kerstdagen !
Doch zóó moet men het niet zien
Het in een (te) ruime verpakking
reizende dier gaat onderweg in die
holle ruimte nerveus aan het loopen en
wordt, zoo niet voortdurend, dan toch
bij elke bocht omgeslingerd en zal
Twee tijjers in standaard zcewaardige emballage", zóó uit Bombay aangekomen, maken
kennis met hun nieuwen meesttr, Willy Hagenbeck
deloos bevuilt, maar wordt tevens ver
doofd door het schudden en stooten,
soms gekneusd, gekwetst of gewond,
vooral als er meerderen tezamen zitten
die nog eens extra tegen elkaar
opbotsen. Zit het te versturen dier
daarongewenschte extra ruimte op eenige
wijze opgevuld.
BIJ het overzeetransport door
vakmenschen is heel wat geëxperi
menteerd en gaandeweg geleerd. De
De kooiwogens vcor ijsberen dienen voor de luchtigheid aan alle zijdsn open u zijn,
doch kunnen desgtwemcht mtt luiken geheel of gedeeltelijk worden of/es/oten.
entegen «enigszins vast, zij het dan
ook niet muurvast gekneld als een glas
tusschen houtwol, dan wordt het heen
en weer slingeren en klotsen vermeden.
ALS algemeen transportbeginsel
geldt: de levende lading stuwen,
dus klein behuizen, als ook aangegeven
in het militaire voorschrift Laden en Laat men bijv. een tiental schapen,
lossen" der bereden wapenen. De paar- kalveren of varkens zonder houvast
den staan nl. model, d.w.z. om en dm, los reizen in een ruimen beestenwagen
telkens een voor- en een achterhand, of vrachttruck of scheepsruim, dan
partijen van duizenden Australische
parkieten toonden aan, dat het raad
zaam is geen te wijde kooien .te nemen
tegen het zg. kapotvliegen tegen het
traliewerk, bovendien wél, om eco
nomische redenen, colli, die door n
sjouwerman getild kunnen worden;
verder dat de zitstokken waarop
zoodat twee onmiddellijke buurpaar- gaan enkelen, liggen, hetzij uit zich- die komische inséparables in lange
den elkaar niet in het hoofd kunnen zelf, hetzij doordat zij omvergeworpen rijen zitten te kiften, te kussen en te
bijten. worden, en deze worden vertrapt door kwebbelen pyramidegewijs moeten
Een soortgelijk principe wordt ge- de nog loopende of staande, maar zeer oploopen zoodat de gelukjes van de
huldigd door de meest ervarenen der zeker over hen struikelende en erop bovenzitters de onderroesters niet
dierenexpediteurs, nl. de reizende cir- vallende medepassagiers. Het is ver- doorloopend zegenen". Krokodillen en
pussen bij zebra's, kameelen, ponies standiger er dan zooveel exemplaren alligators reizen opgestapeld als
meele.d. Het vakorgaan van de Pelsdieren- bij te proppen (ook in proppen" zit zakken, elk gemuilkorfd met een strik
om den langen snoet. Zoodra de partij
is gearriveerd in het bassin van be
stemming worden niet alle
bektouwdelijk tijdroovende
quarantaineformaliteiten, zoodat ge
zorgd moet worden voor voedering
en drenking? Hoewel de scheepvaart
en de spoorwegen, die zich in sommige
gevallen belasten met fourageering,
tegenwoordig bevredigend zijn geoutil
leerd de oceaanbooten hebben o.m.
speciale hondenkennels en stallen
brengt de luchtvaart toch een oplos
sing. Bovendien is de jongere aviatiek
vaak soepeler dan de spoorwegen, die
wel eens diersoorten, die toevallig niet
in de reglementen staan omschreven,
administratief laten vallen onder,,vee"
met de automatische toepassing van
rundveetarieven. Schrijver dezes ver
zond tenminste eens een pakket
siermuizen naar Duitschland, waarvoor
bij aankomst tientallen rijksmarken
aan vracht werden verlangd wegens
,, veevervoerverordeningen", hetgeen
neerkwam op twintig maal de fictieve
handelswaarde van die min of meer
aardig-geteekende rasmuizen.
Tot de eerste passagiers van de
Zeppelins behoorden kisten
laboratoriummuizen voor Zuid-Amerika ! Be
paalde stammen van immune of
genetisch-afwijkende cultuurmuizen zijn
n.l. van wetenschappelijke waarde voor
medische en andere proeven, zoodat
(witte) muizen voor bijv. het
Anthonie van Leeuwenhoekhuis wel zijn
aangevoerd uit Zweedsche en Austra
lische klinieken. Muizen reizen het
veiligst in een muizenpullman van
kippenveeren.waarin zij'zich totaal weg
graven, zoodat zij in hun holletjes, waar
in zij passen als een hand in een hand
schoen, zacht en tóch gestuwd zitten.
De eenige diersoort, die reglementair
per post verzonden mag worden, is de
bij; in de praktijk zijn dit altijd konin
ginnen voor fokdoeleinden. Hiervoor
zijn speciale nkoningindoosjes ter
grootte van een luciferdoosje met
accomodatie voor een moederbij met
enkele (voor haar onmisbare) verpleeg
sterbijen ontworpen, diébij de poste
rijen ter frankeering kunnen worden
aangeboden. Over de interessante
vertjes tegelijk doorgeknipt, want dan voer raadseltjes en -oplossingen bij b.v.
zou het water in no time rood zien van
het bloed, maar achtereenvolgens, te
beginnen met de kleinere exemplaren,
worden de krokodillen ontdaan van
hun mondsnoer. Schildpadden voor de
soepindustrie of als tuinornamenten
reizen zonder voer, hetgeen voor
koudbloedigen nog niet direct vasten
beteekent, doch tegen uitdrogen krijgt
elke schildpad een spons in den bek.
De wijze van verpakking hangt na
tuurlijk samen met den reisduur: er is
een logisch verschil tusschen de be
handeling voor een korte en een
langb.v. tropische visschen, slangen, of
van de puzzles bij giraffen niet hun
onhandigen buitenmodelnck, die zich
vermetelt pedahtweg de voorgeschre
ven wagon- en zelfs tunnelhoogte te
overschrijden, valt nog heel wat te vér
tellen, doch dat valt meer onder spe
cialistenwerk.
Mocht u als particulier zoo eens 'n
bij u geboren hondje of poesje moeten
versturen, neemt dan mijn raad en
stop in den mand een plukje hooi, stroo
of stof uit het moedernest: de ver
trouwde familielucht stelt den
eenzadurige reis. Ts het onnoodig dat de men toerist op zijn gemak en voor
dieren onderweg voedsel tot zich ne- komt heimwee en ziekte janken
men, wat uiteraard bij binnenlandsch en jammeren.
Leeuw in transportkooi op wielen
PAG. 5 DE GROENE Ne. 3079
"l