De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1936 5 juni pagina 3

5 juni 1936 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

tegenwoordig, nu steeds meer aan drang tot devaluatie ontstaat: muntcorrectie). Maar toch had de heer Drees gelijk in zijn oordeel, dat dit voorstel het hart van het regeeringsbeleid raakt, al is het dan ook drie jaar te laat. Deze bekwame socialistische econoom heeft een aantal .amendementen ingediend, zonder welke het ontwerp voor h»m en zijn vrienden vrijwel waardeloos is. En wat de katholieken betreft, uit hun kring is de groote aandrang tot dezen maatregel uitgegaan maar zij willen waarschijnlijk veel verder gaan dan het regeeringsontwerp. Overigens heeft de directie van de Nederlandsche bank deze week ook duchtige maatregelen moeten nemen om de goudwaarde van den gulden op peil te houden: tweemaal is het dis conto met een vol procent verhoogd en toch is in de laatste veertien dagen bijna zestig millioen goud naar het buiten land gevloeid. Mr. Trip is blijkens zijn jaarverslag sterk overtuigd dat alleen aanpassing (maar zonder de aanpas sing van de vaste lasten door ingrijpen in het burgerlijk recht) de aangewezen weg is en hij verdedigt zijn standpunt met hand en tand. ONDERTUSSCHEN nijpen ons de binnen- en buitenlandsche nooden steeds erger. Intrigues in Joegoslavi en Oostenrijk (wat zou Schuschnigg met Mussolini besproken hebben op zijn plotselinge Pinksterreis?), oorlogs geruchten en -voorbereidingen tusschen Japan en China, de groeiende onzekerheid omtrent Duitschland's plan en de steeds hooger opgedreven bewapeningen vormen een internatio nale onzekerheid die alle geestelijk herstel belemmert en alle economisch herstel belet. Binnensland blijkt de wanhoop uit de massale opeenhoopingen van extre misten zooals de N.S.B, er Maandag te Lunteren weer een onder den titel Hagespraak" wist te organiseeren. Ook de steeds toenemende aggressiviteit in de redevoeringen en steeds ster kere neiging tot Germaansche bloed en bodems-mystiek bewijst een toene mende ontworteling van groote bevol kingsgroepen. Lapmiddelen als het nieuwe Nationale fonds voor bijzondere nooden en het verbod van weerkorpsen kunnen alleen symptomen verzachten en bestrijden, maar tasten de oorzaken van den nood niet aan. Deze kunnen al leen door werkverruiming, werkverdeeling en volksopvoeding binnenslands en door internationale rechtsorde en economische orde buitenslands opge heven worden. Maar het is een zuster Anna ziet gij nog niets komen?" op al deze gebieden; wat klein grut als dearbeidsverkorting voor chauffeurs (waar over men bezig is) en de versnelde bruggenbouw met de benzine-halvecentjes uitgezonderd. Maar die kleinig heden buigen de conjunctuur niet om. E ENIGE PERSONALIA TOT SLOT. In Indiëis de helft van het hoogste staatscollege, de Raad van Indië, ver nieuwd. De heer Van den Bussche is vice-voorzitter geworden, dat wil tevens zeggen plaatsvervanger van den Gou verneur-Generaal bij diens ontstentenis. Een belangrijk vertegenwoordiger van ons volk in bet buitenland, kwam door een schokkend noodlot om het leven: Mr* Van Hengel, die als directeur van de Kredit Anstalt zijn krachten heeft gegeven voor het financieel en econo misch behoud van Oostenrijk en die ook onlangs weer veel gedaan heeft om van de Phoenix-debacle te redden wat er te redden was, kwam door een vliegongeluk om het leven. Nederland en Oostenrijk zullen gelij kelijk om dit gevoelig verlies in de financieele wereld treuren. OPEN BRIEF AAN VIRULY De open brief van onzen medewerker Viruly aan den Minister van Defensie is veel besproken. Ook vele lezers van De Groene hebben ons hierover geschreven. Geen van deze stukken hebben wij opgenomen, omdat wij van oordeel zijn dat een gewetensdaad geen onderwerp van openbare discussie behoort te zijn. Wanneer wij nochtans aan onderstaanden Open Brief van den heer A. W. Colijn te Soerabaia plaats verleenent dan is dit omdat hierin op heldere wijze een standpunt wordt uiteengezet dat tegenovergesteld is aan dat waarvan de heer Viruly getuigde in zijn artikel Boven de oorlogsgedachte uit" (De Groene van 10 Oct. 1935) en evenzeer de critische aandacht onzer lezers verdient. Wat de schrijver hier zegt over latere publicaties van den heer Viruly berust, zooals onze lezers thans weten, op een misver stand: aanleiding tot deze publicaties was niet een drang om propa ganda te maken, doch een opdracht van het Ministerie van Defensie. MIJNHEER VIRULY, IN De Groene hebt U te kennen gegeven dat U dienst zou weigeren indien U zoudt worden opgeroepen, zulks omdat U afschuw gevoelt voor den oorlog. Die daad, dit zij vooropgesteld, vereischt moed, en zeker in deze tijden van nationalisme. Voor de wijze waar op U voor uw overtuiging uitkomt heb ik alle respect, maar ik betreur het dat die overtuiging slechts nadeelige ge volgen kan hebben (indien ze de massa zou beïnvloeden) voor ons land en ons volk, dat U, daaraan twijfel ik niet, evenzeer liefhebt als ik dat doe. Ik vraag me af, wat U verwacht van uw daad. Indien U slechts hebt willen uit komen voor uw eigen meening, indien U er alleen maar op hebt willen wijzen dat de oorlog een menschonteerend bedrijf is, waaraan U niet mee wenscht te doen, indien het niet uw bedoeling is geweest propaganda te maken voor uw ideeën, dan was deze publii atie m.i. overbodig en had U de zaak alleen met U zelf moeten uitvechten. U hebt dat niet gedaan. U plaatst uw motiveering in een bekend weekblad en werpt ons uw over tuiging, voor de voeten. U dwingt ons daarmede stelling te nemen. Voor U of tegen U. En dan kan ik als goed Nederlander niet anders dan tegenover U staan. Want, nogmaals, wat verwacht U er van? Denkt U dat deze daad weer klank zal vinden, hier in Nederland, of, en vooral, in het buitenland ? VOOR ons volk was deze publiciteit overbodig. Ons volk wenscht geen oorlog, zal nimmer een conflict uit lokken, en U zult met mij wel aan nemen dat onze regeering alles zal doen wat mogelijk is om Nederland buiten een gewapend conflict te houden. En noch Duitschland, noch Engeland of Frankrijk, zullen er zich van laten weerhouden ons land tot slagveld te promoveeren", op grond van het feit dat wij ons niet verdedigen. De komende oorlog zal hoogstwaarschijn lijk toch voor een deel op Nederlandsen gebied worden uitgevochten, hetzij op het land, hetzij in de lucht, of beide. Dat gebeurt ook als we een leger hebben, zult U wellicht aanvoeren, en dan zouden onze eigen menschen tenminste niet bij duizenden worden afgeslacht. Of U het aanvoert of niet, het is in ieder geval niet juist. Want vreemde troepen zouden op onzen grond staan, en die zouden worden gebombardeerd door vijandelijke vlieg» tuigen. Daar zouden de Nederlandsche burgers van meeprofiteeren en er zouden, zooals in Abessinië, ook wel bommen vallen op steden, waar toe vallig geen troepen zijn. Een Nederlandsch leger kan wellicht, om een voorbeeld te nemen, den eersten stoot uit het Oosten opvangen, tot een andere groote mogendheid ons te hulp RED. DE GROENE komt. Ten koste van duizenden dooden en verminkten; inderdaad, maar we kunnen er misschien onze onafhanke lijkheid mee redden en dat is (voor mij) het offer waard. Indien ons volk in breede lagen uw meening zou deelen en Nederland zou weigeren, indien het werd aangevallen, de wapens op te nemen, dan zou dat d f voor Engeland óf voor Duitschland een goede reden zijn om ons, na een oorlog, maar meteen in te pikken, om gevrijwaard te zijn voor een verrassenden aanval, via ons land, van een toekomstigen vijand. Indien U zegt dat zelfs het eventueele verlies van de staatkundige onafhankelijkheid van Nederland het offer van duizenden menschenlevens niet waard is, dan voer ik daar tegen aan dat: i. die offers toch zullen moeten wor den gebracht, of we weerloos zijn of niet. 2. U wellicht even goed als Engelsch onderdaad zou leven, maar toch zeker niet als onderdaan van het Derde Rijk", waar, indien U daar uw meening zou lanceeren, de poorten van een concentratiekamp zich wagenwijd voor U zouden openen. En iemand, die denkt als U, moet het toch heel wat waard zijn ons volk het Hitler-regime te besparen. OVER Indiëkan ik kort zijn. U vindt het wellicht niet van zooveel belang dat we, door ons weerloos te maken, Indiëzouden prijs .geven aan de eerste de beste gegadigde. Dat die er zijn zult U wel met me eens zijn. Het werk van eeuwen zou zonder meer ten goede komen aan anderen. Onze scheepvaartlijnen overbodig, de K.L.M. lijn op Indiëafschaffen. Werkloosheid voor duizenden Nederlanders in Indi en voor tienduizenden in Nederland. Het behoud van Indiëniet zoo belangrijk dat we ons in een gewapend conflict zouden moeten verdedigen? Ik zou het U niet graag nazeggen. En weerklank in het buitenland? Indien daarop ook maar de geringste kans bestond, zou ik het bovenstaande niet hebben geschreven. Dan zou ik geheel aan uw zijde hebben gestaan en met spanning hebben afgewacht wat de terugslag zou zijn in andere landen en dan speciaal bij de groote mogend heden. Maar U gelooft zelf natuurlijk niet aan eenigen terugslag. U spreekt dagelijks met buiten landsche vliegeniers. Met Franschen, Engelschen en Duitschers. Ik neem gaarne aan dat allen den oorlog ver afschuwen, dat ze allemaal zeggen: Dat niet meer". Vooral, omdat velen van die vliegers den wereldoorlog zullen hebben meegemaakt. ? En toch, mijnheer Viruly, gelooft U in ernst dat er n Duitsch, Fransch of Engelsch vlieger is, die in zijn land openlijk durft te doen wat U gedaan hebt? Gelooft U dat er iemand van die menschen dienst zal weigeren als er een oorlog uitbreekt? Gelooft U vooral dat onder de Duitsche verkeersvliegers zoo iemand zal zijn? (Ik noem speciaal de Duitsche vliegers, omdat naar mijn meening practisch alleen van die zijde gevaar dreigt.) Ik kan U zelf het antwoord wel geven: U gelooft het niet en als U het gelooft dan vergist U zich. Indien er een oorlog uitbreekt zullen ze allen komen en hun dienst doen. Ze zullen hun bommen laten vallen op weerlooze steden, ook op Nederlandsche steden, en ze zullen onze vrouwen en kinderen uit elkaar laten springen. Misschien met afschuw in het hart, maar ze zullen het doen. Ze zullen komen, zelfs als ze worden geroepen voor een aanvalsoorlog. Daar over behoeven wij niet eens te spreken. Wij zullen ons slechts verdedigen. En ook wij zullen komen, mijnheer Viruly, zonder bloemen in de loopen der geweren, zonder fanfares en feest redevoeringen, met afschuw in het hart. Want ik verafschuw den oorlog zooals U dat doet. En tcch zullen we komen, en tóch zullen we meedoen aan dit beestachtige bedrijf, omdat voor ons de allerhoogste goederen op het spel zouden staan. Afschuw van den oorlog is geen voldoende excuus, ook niet voor U. Zeker niet voor iemand als U, die vrijheid van geweten klaarblijkelijk op hoogen prijs stelt. Dat is n van onze hoogste goederen. U maakt het voor de groote mogend heden wat al téaanlokkelijk om ons mét onze onafhankelijkheid onze vrij heden te ontnemen. Uw standpunt is gevaarlijk voor Nederland. Uw standpunt is, gelet op de situatie waarin ons land verkeert, on-Nederlandsch. Uw standpunt is bovendien, en dat is gelukkig, een reeds vrijwel over wonnen standpunt. Misschien komt eens de tijd dat we zonder gevaar uw ideeën kunnen propageer en. Nu bent U een jaar of vijftien te vroeg. Misschien ook wel vijftien jaar te laat.... Soerabaia A. W. COHJN ONHERROEPELIJK... worden de stembiljetten voor het Referendum Vrede, Welvaart, Staatsorde, die op 8 Juni binnenkomen, als de laatste beschouwd De verwerking der gegevens zal daarna nog vele dagen in beslag nemen. Verlenging van den termijn van inzending is daardoor niet mogelijk. Gaat de vorming der openbare meening in ons land u ter harte, STEMT DAN MEE! VOORSEIZOEN T'M 30 JUNI KAMER MET VOLLEDIG PENSION PftUSRIDUCniS KURZAAL . BUITENBADEN . PIER PAG. 4 DE GROENE N6.J079 f H LAND fff WlZUDE l V ZEE l ZIJOC DIEREN OP REIS G* de Jossélin de Jong NEEN, wij willen het niet hebben teelt vertelt hoe een zilvervosf okker over het vrijwillig landverhuizen inzake het doelmatig verzenden van van bijv. trekvogels, olifanten- vossenmateriaal zijn licht is gaan opkudden, nomadeerende rendieren of steken bij een variété-artiest, die de emigreerende lemmingen, maar het wereld rondtrekt met een groep dresonvrijwillig getransporteerd worden in, suurvosjes. Ook hier gold: enge reis door menschen gewrochte, vervoer- koffers de afgezaagde haringen in middelen. Het laten-reizen" van Ie- * n vende have, die uiteraard niet mee werkt, integendeel alles in het werk stelt om zich uit de kooi, kist of krat te bevrijden, óf erger nog?in doods angst berustend de emballage en het gehobbel aanvaardt als een onaf wendbare marteldood, is een technisch vraagstuk, dat vakkennis vereischt over dier, verkeerswezen en verpakking. Het vervoeren van levende dieren is oud als de weg naar Rome, want juist de Romeinen waren de eersten, die massatransporten wel van een omvang tegenwoordig niet langs herdacht Dr der Münchener Natuurdiergaarde, zoon van den populairen vadertje Heek" van de Berlijnsche Zoo, deze klaar blijkelijk succesvolle, grootsch opge zette convooien van deels loopende, deels gekooide beesten. In overweldi gende aantallen' verschenen allerlei diersoorten, bestemd om in min of meer sportieve duels te worden ge slacht dus niet uitsluitend de klas sieke ,,Quo vadis?"-!eeuwen in de arena voor de circensische volksspelen, de voortypes van stierengevecht, circus, paardenrennen, rodeo. Bezien als expcditieprestatie waren deze reuzenzendingen zeer bewonderenswaardig, voor al bij de toenmalige primitieve middelen en wegen; bovendien stamde het meerendeel uit het tegenwoordige Abessynië, heden ten dage nóg een, door Carl Hagenbeck herontdekte, grond stof f enbron voor den dierenhandel, een landencomplex nu bij iedereen wel bekend om zijn moeilijk terrein n regenval. M.i. zal de normale sterftemarge", zooals de handel het uitdrukt op de facturen van partijen ndagskuikens, eendjes, wildzang en kanaries, wel abnormaal hoog geweest zijn, maar zij is nooit geregistreerd in die dagen toen een honderdtal barbaren-, sol daten-, slaven- of dierenlevens meer of minder er niet zoozeer op aankwam. hun afgezaagde ton Voor den gevoeligen dierenvriend klinkt het onmenschelijk en onlogisch; immers wat is het al geen kwelling om zelf, als slachtvee gestuwd, in een stampvol compartiment leuk uit te gaan" met de Paasch- of Kerstdagen ! Doch zóó moet men het niet zien Het in een (te) ruime verpakking reizende dier gaat onderweg in die holle ruimte nerveus aan het loopen en wordt, zoo niet voortdurend, dan toch bij elke bocht omgeslingerd en zal Twee tijjers in standaard zcewaardige emballage", zóó uit Bombay aangekomen, maken kennis met hun nieuwen meesttr, Willy Hagenbeck deloos bevuilt, maar wordt tevens ver doofd door het schudden en stooten, soms gekneusd, gekwetst of gewond, vooral als er meerderen tezamen zitten die nog eens extra tegen elkaar opbotsen. Zit het te versturen dier daarongewenschte extra ruimte op eenige wijze opgevuld. BIJ het overzeetransport door vakmenschen is heel wat geëxperi menteerd en gaandeweg geleerd. De De kooiwogens vcor ijsberen dienen voor de luchtigheid aan alle zijdsn open u zijn, doch kunnen desgtwemcht mtt luiken geheel of gedeeltelijk worden of/es/oten. entegen «enigszins vast, zij het dan ook niet muurvast gekneld als een glas tusschen houtwol, dan wordt het heen en weer slingeren en klotsen vermeden. ALS algemeen transportbeginsel geldt: de levende lading stuwen, dus klein behuizen, als ook aangegeven in het militaire voorschrift Laden en Laat men bijv. een tiental schapen, lossen" der bereden wapenen. De paar- kalveren of varkens zonder houvast den staan nl. model, d.w.z. om en dm, los reizen in een ruimen beestenwagen telkens een voor- en een achterhand, of vrachttruck of scheepsruim, dan partijen van duizenden Australische parkieten toonden aan, dat het raad zaam is geen te wijde kooien .te nemen tegen het zg. kapotvliegen tegen het traliewerk, bovendien wél, om eco nomische redenen, colli, die door n sjouwerman getild kunnen worden; verder dat de zitstokken waarop zoodat twee onmiddellijke buurpaar- gaan enkelen, liggen, hetzij uit zich- die komische inséparables in lange den elkaar niet in het hoofd kunnen zelf, hetzij doordat zij omvergeworpen rijen zitten te kiften, te kussen en te bijten. worden, en deze worden vertrapt door kwebbelen pyramidegewijs moeten Een soortgelijk principe wordt ge- de nog loopende of staande, maar zeer oploopen zoodat de gelukjes van de huldigd door de meest ervarenen der zeker over hen struikelende en erop bovenzitters de onderroesters niet dierenexpediteurs, nl. de reizende cir- vallende medepassagiers. Het is ver- doorloopend zegenen". Krokodillen en pussen bij zebra's, kameelen, ponies standiger er dan zooveel exemplaren alligators reizen opgestapeld als meele.d. Het vakorgaan van de Pelsdieren- bij te proppen (ook in proppen" zit zakken, elk gemuilkorfd met een strik om den langen snoet. Zoodra de partij is gearriveerd in het bassin van be stemming worden niet alle bektouwdelijk tijdroovende quarantaineformaliteiten, zoodat ge zorgd moet worden voor voedering en drenking? Hoewel de scheepvaart en de spoorwegen, die zich in sommige gevallen belasten met fourageering, tegenwoordig bevredigend zijn geoutil leerd de oceaanbooten hebben o.m. speciale hondenkennels en stallen brengt de luchtvaart toch een oplos sing. Bovendien is de jongere aviatiek vaak soepeler dan de spoorwegen, die wel eens diersoorten, die toevallig niet in de reglementen staan omschreven, administratief laten vallen onder,,vee" met de automatische toepassing van rundveetarieven. Schrijver dezes ver zond tenminste eens een pakket siermuizen naar Duitschland, waarvoor bij aankomst tientallen rijksmarken aan vracht werden verlangd wegens ,, veevervoerverordeningen", hetgeen neerkwam op twintig maal de fictieve handelswaarde van die min of meer aardig-geteekende rasmuizen. Tot de eerste passagiers van de Zeppelins behoorden kisten laboratoriummuizen voor Zuid-Amerika ! Be paalde stammen van immune of genetisch-afwijkende cultuurmuizen zijn n.l. van wetenschappelijke waarde voor medische en andere proeven, zoodat (witte) muizen voor bijv. het Anthonie van Leeuwenhoekhuis wel zijn aangevoerd uit Zweedsche en Austra lische klinieken. Muizen reizen het veiligst in een muizenpullman van kippenveeren.waarin zij'zich totaal weg graven, zoodat zij in hun holletjes, waar in zij passen als een hand in een hand schoen, zacht en tóch gestuwd zitten. De eenige diersoort, die reglementair per post verzonden mag worden, is de bij; in de praktijk zijn dit altijd konin ginnen voor fokdoeleinden. Hiervoor zijn speciale nkoningindoosjes ter grootte van een luciferdoosje met accomodatie voor een moederbij met enkele (voor haar onmisbare) verpleeg sterbijen ontworpen, diébij de poste rijen ter frankeering kunnen worden aangeboden. Over de interessante vertjes tegelijk doorgeknipt, want dan voer raadseltjes en -oplossingen bij b.v. zou het water in no time rood zien van het bloed, maar achtereenvolgens, te beginnen met de kleinere exemplaren, worden de krokodillen ontdaan van hun mondsnoer. Schildpadden voor de soepindustrie of als tuinornamenten reizen zonder voer, hetgeen voor koudbloedigen nog niet direct vasten beteekent, doch tegen uitdrogen krijgt elke schildpad een spons in den bek. De wijze van verpakking hangt na tuurlijk samen met den reisduur: er is een logisch verschil tusschen de be handeling voor een korte en een langb.v. tropische visschen, slangen, of van de puzzles bij giraffen niet hun onhandigen buitenmodelnck, die zich vermetelt pedahtweg de voorgeschre ven wagon- en zelfs tunnelhoogte te overschrijden, valt nog heel wat te vér tellen, doch dat valt meer onder spe cialistenwerk. Mocht u als particulier zoo eens 'n bij u geboren hondje of poesje moeten versturen, neemt dan mijn raad en stop in den mand een plukje hooi, stroo of stof uit het moedernest: de ver trouwde familielucht stelt den eenzadurige reis. Ts het onnoodig dat de men toerist op zijn gemak en voor dieren onderweg voedsel tot zich ne- komt heimwee en ziekte janken men, wat uiteraard bij binnenlandsch en jammeren. Leeuw in transportkooi op wielen PAG. 5 DE GROENE Ne. 3079 "l

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl