-?*»».A* t-jw-l£fcj DE LEIOIIIIi PEE i A. C. Josephus Jitta E leiders van de politieke partijen, die onder het in ons land geldende parlementaire stelsel in normale tijden reeds met een belangrijke functie belast zijn, omdat zij de officieele spreektrompetten zijn der publieke opinie, komen in de huidige moeilijke omstandigheden wel voor esn extra-zware taak te staan. Richtsnoer vor men voor die leiders de politieke beginselen van hun partij. Een verdere aanwijzing vinden zij in de programma's hunner partijen, waarin een aantal concrete maatregelen zijn aangegeven, welke de partijen wenschen te bevorderen. Van vele van die concrete maatregelen kan in de tegenwoordige om standigheden niets komen. Geheel andere maat regelen, dan in die.voor normale tijden opgemaakte programma's zijn voorzien, moeten noodgedwongen den voorrang hebben. De partijen, die niet mede de regeeringsverantwoordelijkheid dragen, wekken vaak den indruk, dat zij volledig achter hun programma's blijven staan. Vandaar de neiging van de kiezers bij ver kiezingen bij voorkeur hun stem uit te brengen op de partijen, die in de voorafgaande periode niet de verantwoordelijkheid hebben gedragen. Van geen enkele politieke partij is de leiding in de omstandigheden, waarin wij leven, zoo zwaar en is de richting waarin de leider van de partij stuurt voor het geheele staatkundige leven van ons land van zoo doorslaggevende beteekenis, als van de R.K.-Staatspartij. Om deze simpele reden, dat in ons land geen regeering denkbaar is zonder eenige Roomsch-Katholieke ministers.- Hetzij men het weer met de oude rechterzijde zou probeeren, hetzij men de voorkeur zou geven aan een roodzwarte regeering, hetzij men weer vervalt in een meer of minder extra-parlementair Kabinet, altijd zullen eenige Roomsch-Katholieke ministers in een Kabinet noodig zijn. De R.K.-staatspartij is steeds geleid door staats lieden, die zich die zware verantwoordelijkheid ter dege bewust waren en die in hun positie hun partij met groote bazonnenheid hebben geleid. Schaapman heeft de R.K.-staatspartij gevormd, Nolens heeft haar geconsolideerd, Aalberse heeft haar de laatste jaren in zeer moeilijke omstandigheden aangevoerd en sinds eenige weken rust de verantwoordelijkheid op de jeugdige schouders van Mr. C. M. J. F. Geseling van wien het publiek nog maar betrekkelijk weinig weet, doch omtrent wiens capaciteiten voor deze zoo moeilijke functie degenen, die hem kennen, de beste verwachtingen koesteren. IN sommige Roomsch-Katholieke persorganen en in vrijwel de geheele socialistische pers wordt ge ijverd voor een samenwerking van de RoomschKatholieken met de socialisten, eventueel versterkt door een derde partij. Het beleid van een aldus gevormde regeering zou, mag men die bladen gelooven, een geheel tegenover gesteld karakter dragen dan dat van het KabinetColijn. De huidige regeering zou voornamelijk een liberale politiek voeren. Het beleid van de nieuwe regeering zou gekenmerkt worden door'een krach tige bevordering van de ordening van het econo mische leven onder leiding van de overheid. Veel meer dan op dit oogenblik het geval is, zou een actieve welvaartspolitiek, steun aan de bedrijven, bevordering van de bedrijfsorganisatie en werk verschaffing op den voorgrond komen te staan. Hét komt mij voor, dat in die aldus geformuleerde tegenstelling het beleid van het kabinet-Colijn vol komen wordt miskend.. Wie het beleid van deze re geering vergelijkt met het beleid van vroegere re geeringen, zal moeilijk de dwaze stelling kunnen HUIS TER DUIN PENSION van af f 5.50 p. dag Degelijk» Ork«»t Ltnnartx Nieuw: # Openlucht Restaurant * HtD-Plan 1936 * Wissel-pension Da n sa vond t- m Woensdo.q. /oterdaq, ?O'iddg NOORDWIJK a/ZEE volhouden, dat het beleid van het Kabinet-Colijn wordt gekenmerkt door staatsonthouding. Integen deel is er nauwelijks ooit eenige regeering geweest, die zoo diep in het bedrijfsleven heeft ingegrepen als deze regeering. Door verhooging van het tarief van invoerrechten, door conttngenteering en clearing, door steun aan den landbouw, de industrie en de scheepvaart, door het ondernemen van openbare werken op groote schaal en door geweldige sommen voor steunverleening en werkverschaffing aan- de werkloozen voert het Kabinet-Colijn een beleid, dat lijnrecht staat tegenover hetgeen men op eco nomisch gebied een liberaal" beleid pleegt te noemen. De socialisten zouden verlangen, dat de overheid inderdaad volledig de leiding van het economische leven op zich zou nemen, al zou zij zich bij die bovenmenschelijke taak natuurlijk door ,,nieuwe organen", waarin het bedrijfsleven vertegenwoor digd zou zijn, laten bijstaan. Onvermijdelijk zouden in een Roomsch-Katholieke?Socialistische com binatie de socialisten, die in dit opzicht het verste gaan, de leiding nemen en de Roomsch-Katholieken zouden geheel in strijd met hun beginselen in socia listisch vaarwater verzeild raken. NOG bedenkelijker is, dat een regeering, waarin de socialisten vertegenwoordigd zijn, in de tegenwoordige omstandigheden onvermijdelijk een groot deel van de socialistische kiezers zou teleur stellen. Dat zou leiden tot een versterking van de communisten en een streven bij die socialisten door nieuwe verder ingrijpende maatregelen aan die groeiende oppositie den wind uit de zeilen te nemen. De heer Alberda heeft eenige weken geleden op hoogen toon en in felle bewoordingen zijn veront waardiging uitgesproken over mijn twijfel, of een min of meer socialistisch bewind de socialistische volgelingen in toom zou kunnen houden. Wat op dit oogenblik in Frankrijk gebeurt, nu eindelijk een min of meer socialistisch bewind de socialistische wenschen zal bevredigen, is weinig geschikt om de twijfelaars gerust te stellen. Het is onduldbaar, dat een regeering gedoogt, dat stakende arbeiders de fabrieken en hier en daar zelfs een stadhuis bezet houden, dat de regeering die stakers steunt en ze weer aan het werk tracht te krijgen door onder de pressie van die aldus uitgeoefende staking allerlei toezeg gingen te doen. Een regeering, die aldus handelt, laat de teugels van het bewind uit haar handen glippen. Men zal zeggen, dat gebeurt in Frankrijk en dat zal hier niet gebeuren en, wanneer dat hier toch mocht gebeuren, zal de regeering krachtiger op treden. Ik geloof niet, dat een regeering, waarin de soci alisten een invloed van eenige beteekenis hebben, daartoe de kracht zou vinden. Eenige dagen geleden (Vrijdag 5 Juni) bevatten de bladen van de socialistische arbeiderspers een ongeteekend hoofdartikel, waarin de bezetting van de fabrieken door stakers, zooals in Frankrijk ge schiedt, niet alleen werd vergoelijkt, maar zelfs ver dedigd. In dat artikel stond, dat men het bezetten van de fabrieken niet tragisch behoeft op te nemen" dat bewegingen als deze onvermijdelijk altijd een tweeledig karakter hebben: het karakter van vreugde en strijd tegelijk". En dat een dergelijk optreden on vermijdelijk is daar, waar de arbeidersklasse leeft onder voorwaarden, die in strijd zijn met haar gevoel van eigenwaarde." De heer Albarda duide het mij niet euvel, dat een dergelijke verklaring mijn twijfel aan de kracht van een min of meer socialistisch bewind, om in critieke omstandigheden het gezag te handhaven, niet vermindert. Ik beweer niet, dat de leider van de RoomschKatholieke staatspartij op de onverholen aanzoeken van de socialisten tot samenwerking moet ant woorden: nooit, maar wel, dat hij moge bedenken dat in de huidige omstandigheden, waarin het van de allergrootste beteekenis is, dat de regeering haar gezag en de orde weet te handhaven, in velerlei opzich eert min of meer extra-parlementair Kabinet valt te verkiezen boven een Roomsch-KatholiekSocialistisch Kabinet. PAG. 2 DE GROENE No. 3060 liiiimiiiiiiiiniiimiimimiiiiii IIIIIIIIHIIIIHIMIIIMMIIIIMMItllMIIIIIII Geen woord schijnt meer treffend l unct-inspecteur een kapitein van den GeneZWART front" citeert de brochure teg< hn Staf toe t Mannheimer, door de Nationale Unie i. Op de bekwaamheden dezer twee heeren willen gegeven: . i< niets afdingen. Technisch en organisatorisch Geen woord schijnt meer treffend, dan ja zij ongetwijfeld bevoegd voor hun taak. Bijbetspreuk door Groeninx aangehaald: Duc f ar dat is hier niet het belangrijkste. Waar het de Danaè'ers, ook den wanneer zij geschenk r onzent op aankomt is de sympathie en de ? brengen." edewerking der bevolking te verkrijgen. Dat Bijbelspreuken zijn natuurlijk gemakkei :hans gevallen benoemingen daartoe een goed treffend te noemen. Maar dit woord is van «l gin zijn, mag als hoogst twijfelachtig worden Romein Virgilius, niet van een der vele JoJ --' J die den Bijbel schreven. Daar de sympathie vi Zwart Front Romeinen (stijl Mussolini) onein^ veel hooger stelt dan Joden, moet dit vers< voor hen nogal diepgaand zijn. Maar misschien hebben zij zich met U o?*i"» schouwd. aal en gezag gronden voor hun antisemitisme wel evenz vergist.... l Op verkeerd spoor l l UCHTBESCHERMING is zelfbeschermibn goe L.Luchtbescherming is een zuiver burgerhjLjijng: 5 aani»1*or*»nVi»i/1 T it/«tifK»»<«t«».«~J?'~ --'- J _^ _ _^ ._ «?«»» ?.«.**«.* fcrMA£CAA aangelegenheid. Luchtbescherming is zaak gemeenten. NZE Taal", het blad der taaipuristen, kent zichzelf een absoluut gezag toe, want het ft een raad van deskundigen, bestaande uit il professoren, achter zich en deze kan en y-'t door ieder onbevangen Nederlander worden kend als het gezag" (Aprilnr. blz/xj). Vervolgens ibt vindt u op blz. 14 het antwoord van een {kundig lid van Onze Taal op de vraag naar - goed Nederlandsch woord voor stabilovering: Ten aanzien van stabieloverstelling" ver:dt ons lid dat dit in de wereld is gebracht __..--*-« - -? s i l voor i SL2SS: l»?^"<*«^* «qui^len, daar- I In overeenstemming hi l mede ressorteert de burgerlijke luchtbesclu \ ming dan ook onder het Departement van B | nenlandsche Zaken. f En ziedaar, juist als wij Nederlanders | volgens Huizinga een burgerlijk volk zijn | bijgevolg altijd min of meer kopschuw v \ militaire maatregelen en organisatiemethoc * er iets van beginnen te begrijpen en gaan in:: dat er eindelijk wat gedaan moet worden, j op dit oogenblik benoemt de Regeering tot specteur der luchtbescherming een gepens f neerd luitenant-generaal en voegt hem _ _ .** c |S:abilo heet onder vliegers het horizontale I L- ,-f«t«t, ?_1J_-J_-!- ' i l s i O-"" "?" »«>r»««>W«»W«fciC * u rtvlafc van een vliegtuig. Bij groote vlieg- | igen is dit verstelbaar: vandaar stabilo-ver- | J ing. | Dns lid" heeft echter stiekum een 0 in het rd gesmokkeld. Hij heeft blijkbaar gelezen f ibiel-overstelling" en dus niets van het geval f tapt. Maar dit belet hem niet te decreteeren | het woord in de wereld is gekomen en aan f lieden er een Nederlandsch aequivalent voor f ledenken. In het blad dat zich het gezag op | itl gebied aanmatigt. | ^ indaar de uitdrukking crisis van het gezag''. | E IIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIHIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIU N 111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 De regeering ^ mste lastgn ?VATIAT J» |M~.?«??«?- -' -? 'ADAT de algemeene beschouwingen beide wetsontwerpen tot vermindering uaniei geest hadden aangedrongen. Zij hebben dus vaste lasten beëindigd waren, bleek bij f s geen poging aangewend om de ontwerpen te stemming over de artikelen i der wetsontwerpen een groote meerderheid in de Tweede Kamer bereid zou zijn die ontwerpen te aanvaarden, niet ze door amendeer ing meer aannemelijk te \b< teren. 3 regeer ing had misschien door de portefeuille' tie te stellen enkele tegenstanders kunnen winnen* is echter allesbehalve uitgesloten, dat het aan" _ _- __..._. »..yuu<^..u.w M>»£coti/tef() uut net aun De Minister van Financiën heeft daarop het eerttdigen van het heengaan van het Kabinet, wanneer gedaan, wat hem overbleef. Hij verzocht schonlontwerpen zouden worden verworpen, een aantal van de beraadslagingen. Er is geen twijfel, dat Koningin den Minister zal machtigen die werpen in te trekken. De partijen, die bereid waren althans de discus voort te zetten het staat nog geenszins vast dat M?. voortzetting niet tot nieuwe moeilijkheden zou hefc vindt de regeering geen aanleiding om heen te aelp.iti m/iran tta ,\*it*ittttii*-tt*tiiAM>*****f. **- -'"? - geleid waren de vrijzinnig-democraten, de SM listen, de communisten, eenige anti-revolutionnai^ die thans bij de eerste stemming de zijde van n'geer ing hebben gekozen, tot de tegenovergestelde 'ctting zou hebben gebracht, omdat deze leden liever zouden zien, dan dat dit Kabinet zou toch is haar prestige door deze verwerping in mate geschaad. Zij heeft het land een jaar l~ ?«*? ""??» gcj<.r«uuu. f,ij neeji nei tana°een jaar en enkele dissidenten. De socialisten hadden eer ? ,-?onzekerheid gelaten, het hypothecair crediet amendementen ingediend, welke voornamelijk strekking hadden aan de wetsontwerpen de oorspr e.rvc?. kelijke redactï*, die zij hadden, toen zij werden 11 ),, dit oogenoiik kon zij niet anders handelen» diend terug te geven. Een algemeene verlaging van - - huren en de erfpachten van ten minste 20 pCt. daardoor worden voorgeschreven en elk geval zou /j meer, zooals de redactie later luidde, op zich bekeken worden. De regeering had zich reeds moetkomend over die amendementen uitgelaten. De meerderheid van de Kamer bleek echter van de ontwerpen, in welken vorm dan ook, gedi Opvallend is, dat daartoe alle Roomsch-Katholi behoorden, die indertijd juist op wetsontwerp k' verleden jaar heeft zij de oan. verkeerde keuze A. C. J. J. DB STAKINGEN m FRANKRIJK zijn aan het afnemen. In de metaal-industrie, wcar het _ conflict begonnen was, is men tot overeen| stemming gekomen, waarbij aan de voornaamste \ eischen der arbeiders voldaan is: erkenning der | vakvereeniging en der bedrijfsvertegenwoordiging, l loonsverhooging en bij voorbaat erkenning van de l straks wettelijk in te voeren maatregelen. Dit snelle f resultaat is vooral te danken aan het optreden van l den nieuwen minister van Binnenlandsche Zaken j Salengro. Alleen in de provincie en in de kan| toren spookt de stakingsbeweging nog wat na. l Het is merkwaardig, dat men zich hier te lande bezorgder heeft gemaakt over deze stakingen dan in Frankrijk zelf. In twee opzichten heeft men zich hier op de zaak verkeken: In de eerste plaats heeft men zich laten misleiden door den term bezetting der fabrieken" en daarbij dadelijk aan de beweging, die in Italiëaan het fascisme vooraf ging, gedacht; maar terwijl het toen een bezetting was, die be doelde de bedrijfsleiding in handen te nemen en die zich letterlijk in de fabrieken had verschanst, was er hier geen anderen opzet dan zich niet te laten vervangen door onderkruiperij in tijden van werk loosheid zoo verleidelijk zonder eenige neiging tot gewelddadig verzet. De werkgevers hebben dit ook zoo opgevat en geen assistentie gevraagd voor gedwongen ontruiming. En, hoewel onwettig, had deze vorm van staking, met echt-Franschen humor uitgevoerd, de sympathie van het publiek. Hier ligt het tweede punt, waarbij men zich heeft vergist: de positie van de werknemers, niet alleen arbeiders, maar ook winkelpersoneel en kantoorbedienden was zoo slecht, dat hun strijd voor verbeteringenden algemeenen steun had van de openbare meening. Voor een deel der arbeiders waren in de laatste jaren de loonen met 40% gedaald, terwijl het laatste jaar de eerste levensbehoeften 20% duurder waren ge worden. En dat deze sympathie niet alleen in de kringen van het Volksfront heerschte, wordt wel bewezen, doordat ook een deel der rechtsche pers, aartsbisschop Verdier en.... de leider van het Croix de Feu de billijkheid der eischen erkenden. VAN BLUM'S MINISTERIE heeft behalve Salengro ook de rest geen slechte pers. Ook de maatregelen, die genomen zijn en aangekondigd worden vinden instemming zoowel in de Kamer las bij de publieke opinie: Bij de Banque de France, die veel te een zijdig de belangen der tweehonderd families" be hartigde, is de wet verzet, te beginnen met een nieu wen directeur. De arbeidsweek wordt verkort en wettelijke vacantie ingevoerd. Nog niet duidelijk is, hoe de regeering het financieel wil bolwerken zon der devaluatie. Weinig is nog de aandacht gevestigd op de maat regelen die BlUm heeft genomen voor het co rdineeren der werkzaamheden van zijn kabinet. De zes en dertig minister- en sous-secrétaire-posten zijn in zeven groepen verdeeld, die door een der mi nisters worden gepresideerd, terwijl Blum zich met enkele helpers vrijgehouden heeft voor het aan geven van de algemeene richting dezer groepen. Opmerkelijk en een bewijs dat ,dez<v regeering haar geestelijke taak niet voor het economische verwaarloosd, zijn de functionarissen voor licha melijke opvoeding, kinderverzorging, organisatie van den vrijen tijd en sport en voorwetenschap pelijk onderzoek. De laatste post wordt vervuld door Mme Juliot-Curie, die met twee andere vrouwe lijke collega's accentueert, dat door het Volksfront ook het anti-feminisme verdrongen is. IN BELGIËvlot het politiek en sociaal nog niet zoo erg. Vandervelde is, zooals verwacht, niet kunnen slagen in zijn regeeringsformatie, zoodat de heropgetreden Van Zeeland nu vrijwel op alle punten de partij-hobby's kan doorbreken. Tenzij er te veel verzet komt en de formateur faalt; maar dan zijn de moeilijkheden nog niet te overzien. De verkiezingen voor de Provinciale staten heb ben de verliezen van katholieken en socialisten nog eens geaccentueerd; alleen de vooruitgang der communisten is in tegenstelling tot de successen van de Vlaamsen nationalen en Rex, wat minder groot dan bij de Kamerverkiezingen. Deze achter uitgang is vermoedelijk te danken aan den schrik, die de zeer ernstige en naar verwachting langdurige havenstaking er onder heeft gebracht. in die gebieden beantwoord zou worden: Het schijnt althans dat er tusschen Italiëen Duitschland een verdrag in voorbereiding is, dat de onafhanke lijkheid van Oostenrijk zou bevestigen, MiddenEuropa en den Balkan in invloedssferen tusschen beiden zou verdeelen, Duitschland buiten den Vol kenbond zou houden en het daartegenover van den krachtigsten Italiaanschen steun voor al zijn koloniale eischen zou verzekeren. Daarbij komen dan nog geruchten van een herstel der Habsburgers in Oostenrijk, en een verlaten van den Volkenbond door Hongarije, op den dag dat Italiëzich genood zaakt zou zien dien Bond te verlaten. Maar zal er krachtig worden opgetreden tegen Italië? De wederopneming van HOARB in de Engelsche regeering, wekt vermoedens van niet, al be hoeft dit op een technische post als de Admiraliteit niet waar te zijn. IN AMERIKA begint het voorspel der presidents verkiezingen. De republikeinsche Conventie ver gadert te Cleveland in den staat Ohio. De demo cratische Conventie komt binnenkort bijeen. Deze verkiezingen beteekenen voor het volk der V. S. niet meer of minder dan een plebisciet of men het New-Deal bewind goedkeurt en wenscht voort te zetten of te wel: verwerpt. Met deze Conventies wordt het verkiezingsme chanisme in werking gesteld. Echter nog niet van staatswege. Dit zijn zuivere partij vergaderingen. Formeel gebeurt er niets anders, dan dat door de beide groote partijen de candidaten worden gesteld, niet voor het prseidentschap, maar voor het college van kiesmannen, dat den President moet kiezen. De presidentsverkiezingen zijn dus getrapte ver kiezingen. De officieele partij-candidaten verbinc'en zich echter om hun stem te zullen uitbrengen op een bepaalden presidentsi h ips-candidaat, zoodat in de praktijk de conventie-besluiten dus neerkomen op het aanwijzen diergenen, die dingen naar de positie van staatshoofd. De eigenlijke verkiezingen hebben dan in den herfst plaats. Het schijnt dat Laqdon het van Borah zal winnen (misschien is zijn overwinning reeds een feit ge worden bij het afdrukken dezer regels) en dan als Republikeinsch candidaatzal fungeeren?als tegencandidaat tegen Roosevelt. De Grand Old Party heeft dan wel een candidaat, maar nog steeds geen programma. Men geeft den Republikeinen dan ook geen kans. En het schijnt vast te staan dat heel veel Republikeinen weer op Roosevelt zullen stemmen. Roosevelt's politiek is, behalve in de kringen van het groot-kapitaal een bevolkingslaag welks invloed steeds overschat is uiterst populair. Zijn persoon nog veel populairder. Dat hij zijn tweeden termijn gemakkelijk haalt, schijnt dan ook zeker. IN CHINA heerscht een ernstige spanning; naast de Japansche bedreiging, heeft nu ook de interne verdeeldheid weer het hoofd krachtiger opgestoken. De semi-onafhankelijke regeering in Canton heeft de gehoorzaamheid opgezegd aan het opperbestuur in Nanking dat nog weer verdere concessies doet aan de Japanners. Zij dreigt met afscheiding en zelfs geweldadig verzet. De communisten kunnen het geval als lachende derde aanzien. Ondertusschen waaien er telkens ook weer geruchten van expansieplannen naar het zuiden uit Japan over. En al zou de fusie van de Java-China-Japanlijn meteen Japan sche maatschappij een brug tot verbeterd contact kunnen zijn, toch blijft voor de NederlandschIndische regeering groote waakzaamheid geboden. Een belangrijk punt in dit geheele spel van krachten zal zijn in hoeverre Engelands handen in Europa geheel dan wel gedeeltelijk gebonden zijn. ZIJN BR IN MIDDEN-EUROPA belangrijke veran deringen op til ? Er zijn geruchten, dat, wan neer de Volkenbond eind Juni streng zou optreden tegen Italië, dat inderdaad met nieuwe verrassingen DE BENOEMING TOT GOUVERNEUR-GENERAAL van jhr. Tjarda van Starkenborgh Stachöuwer heeft hier te lande groote voldoening gewekt. Dat op een onzer allerbeste diplomaten dékeuze is gevallen, is mede in verband met de in het Verre Oosten heerschende spanningen (zie o.a. .hierboven) zeer op zijn plaats. De snelle ver anderingen, die Indiëvoortdurend doormaakt, en vooral in de laatste vier jaar van ingrijpende be zuiniging heeft doorgemaakt, maken koloniale ervaring, die niet tot op het laatste jaar is bijge houden, van weinig nut, zoodat benoeming van een persoon, die vrij is van iedert groepsvooroordeel, verre de voorkeur verdiende. Gezien deze laatste eigenschap mag men verwachten dat de nieuwe G.G. met alle erkenning van de waarde van een krachtig gezag, toch met begrip en tact ten aanzien van de inheemsche bevolking zal optreden. PA6. 3 DE GROENE Ne. 3010 l l