FUNSd FUUNCIEELE POLITIEK C. A. Klaasse MEER dan een maand lang zijn de verwachtingen inzake de financieele en monetaire poli tiek van de nieuwe Fransche regeering de voornaamste factor geweest die het verloop van de internationale wissel markten heeft beïnvloed. In de eerste plaats had de franc zelf zoowel op de contante als op de termijnmarkt te lijden onder een groot aanbod, maar ook de andere goudvaluta's ondervon den den terugslag daarvan. Resultaat: betrekkelijk omvangrijke termijndisagio's voor die munten, en als gevolg van overheerschend contant aanbod: goudverschepingen. Sedert kort is de situatie algemeen verbeterd, de termijndeports zijn aanmerkelijk ge daald en ook de contante koersen geven blijk van hersteld vertrouwen. Welis waar heeft men zich b.v. in Zwitser land genoopt gezien, maatregelen te nemen tegen speculatieven druk op de valuta, maar ook zonder dat zou op dit moment de marktpositie van den Zwitserschen franc aanmerkelijk gunstiger zijn. Ten onzent is de jongste bankstaat de eerste sedert eenige weken die een onveranderden goudvoorraad aantoont, en in Frankrijk heeft men zelfs een discontoverlaging ingevoerd. Zooals ook de directe aanleiding tot de onrust van de laatste weken geheel in Frankrijk te zoeken was, ligt daar nu de bron van het evenwichtsherstel. Na de min of meer sphinx-achtige uit latingen van- de regeeringspersonen voordat zij het roer*in handen hadden genomen, zijn inmiddels meer positieve uitingen gevolgd, op grond waarvan men met vrij groote zekerheid kan aannemen dat op monetair gebied geen verrassingen te wachten zijn in den. zin van moedwillige devaluatie, zooals Belgiëdie het vorige jaar heeft beleefd. Die acute dreiging is dus weggenomen, en de eenige brandende vraag die is overgebleven is deze: of men op den duur misschien niet toch gedreven zal worden in de richting van muntverzwakking als long-run-consequentie van de maatregelen op financieel ter rein die wél op het program staan. DEZE kwestie: de spanning tusschen de geprojecteerde finan cieele politiek, gevoegd bij bepaalde onderdeelen van de economische poli tiek der regeering en haar monetair conservatisme, heeft in de laatste weken overal de discussies levendig gehouden. De economische politiek wijst duidelijk op een streven tot prijs stijging in verschillende richting, zoo wel op agrarisch terrein als in de in dustrie (consequentie van de loonsverhooging en werktijdverkorting); de financieele plannen culmineeren in groote uitgaven door den staat zoowel op den gewonen als den buitengewonen dienst. Twee programmapunten dus die lijnrecht in strijd zijn met de tot nu toe zij het zeer slap j es gevoerde deflatiepólitiek, die men bewust den rug wil toedraaien. Is daar inderdaad sprake van een dualisme dat er noodwendig toe moet leiden, dat er een botsing komt tusschen de monetaire en de financieeleconomische aspiraties? De redenee ring die voor zulle een aanrijding spreekt is betrekkelijk eenvoudig: de goudlanden zuchten onder een relatief te hoog prijsniveau, vooral voor de kosten van levensonderhoud. Wanneer men nu door agrarischen steun, loonsverhooging, werktijdverkorting enz. den index nog meer omhoog drijft, wordt de dispariteit tusschen nationaalen wereldprijspeil nog grooter, te meer wanneer die- maatregelen nog ver scherpt worden - door een budgetaire inflatiepolitiek. Zij die om deze reden de duurzame houdbaarheid van de muntpariteit ontkennen, steunen der halve die stelling geheel op de kwestie van de verhouding tusschen inheemsch en buitenlandsch prijsniveau. Inderdaad is dat een factor van zeer groote beteekenis voor de ontwikkeling van het internationale goederen- en dienstenverkeer. Maar de beteekenis wordt geringer naarmate dat verkeer in de economie van het betrokken land minder zwaar weegt. Denkt men het internationale verkeer weg, dan is het prijsniveau voor den wisselkoers geheel irrelevant. En is er een verkeer waarbij de export uit typisch nationale pro ducten bestaat, op welker prijs het exportland overwegenden invloed heeft, dan doét het algemeene prijspeil er ook niet zoo erg toe. Men denke b.v. aan Amerika vóór de dollardevaluatie: de koopkracht van den dollar was destijds relatief veel en veel lager dan de pariteit, maar de typisch Amerikaansche exportindustrieën werkten zoo efficiënt, dat zij toch konden concurreeren. En wanneer Frankrijk alleen fancy- en modewaren uitvoerde, zou zich een zelfde geval voordoen. Alleen voor de stapelartikelen van de zware industrie, textielnijverheid e. d. moet op den duur de kwestie van het relatie ve prijsniveau van invloed zijn. Maar ook daarvan is de beteekenis evenredig aan den betrekkelijker! omvang van den uitvoer in vergelijking tot de totale productie. Het is bekend dat de Fransche nijver heid voor het overgroote deel voor de eigen markt werkt, dat Frankrijk als geheel in hooge mate autarchisch is (niet met opzet, maar natuurlijk, historisch gegroeid). En bij zulke ver houdingen kan men een hoog prijsniveau zeer goed handhaven of op voeren bij een wisselkoers die boven de koopkracht-pariteit ligt. Desnoods geeft men waar noodig exportsubsidies, te putten uit een heffing op de importen. Maar in principe blijft er toch iets on natuurlijks in dergelijke verhoudingen, hetgeen de kiem beteekent voor een tendens tot muntcorrectie. EVENEENS is dat het geval met de financieele politiek. Wanneer men het reeds door de Banque de France in disconto genomen schatkist papier consolideert tot een permanent voorschot, is dat op zich zelf geen daad van inflatie. En wanneer de voor gestelde verhooging van de credietlimiet tot nieuwe geldschepping leidt, hoeft zelfs dat nog niet de pariteit in gevaar te brengen. Weliswaar kan men de situatie geenszins vergelijken met die in Amerika. Want in de eerste plaats kon daar de overheid de om vangrijke uitgaven financieren uit het in den vorm van goud binnengestroom de kapitaal (wat op zichzelf feitelijk niet eens zulk een enorm onderscheid maakt met de financiering door bij de centrale bank gecreëerd geld), maar vooral geldt daar het argument, dat rst de devaluatie plaats vond, waarna de financiering op dien voedingsbodem kon voortwoekeren. Voorloopig vinden óók in Frankrijk de staatsuitgaven voldoende reserve aan kapitaal en ar beid om hun effect te beperken tot omzetvermeerdering zonder noemen$waarde prijsstijging. En ten slotts zou toch pas via zulk een prijsstijging de munt kunnen worden aangetast, be houdens dan de kans op psychologi sche werkingen als gevolg van simpele inflatie-angst. ' ? Nogmaals: de centraje-bank-credietschepping, zooals die thans wordt voorgesteld, kan men genist verduren zonder catastrofale gevolgen voor de munt. De stelling, dat feitelijk dit Schaken Schakende jeugd Dr. S. G. TARTAKOWER MEN kan niet direct van Kinderschaak" spreken, daar het hier om jongelui scholieren tusschen 14 en 16 jaar gaat. In de Russische hoofdsteden werden schaaktournooien tusschen pionniers" gehouden, waarbij een enorm aantal mededingers bij de voorwedstrijden in Moskou bedroeg het aantal spelers in de voorwedstrijden 12.000 i elkaar te lijf gingen. Als de beste spelers onder de 17 jaar" gelden R. Renter en Smysslow, terwijl in Moskou Malinin en Jeltzow op den voorgrond treden. (Onthoudt deze namen, lezers, want wie weet! wellicht kan er een wereldkampioen onder hen zijn). Het spelpeil van deze schakers wordt het beste gedemonstreerd door onder staand gevecht tusschen Gerassimow en Smysslow (Leningrad 1930). Na de eerste schermutselingen: i. d4, d5. 2. Pf3, Pf6. 3. es, eó. 4. Ld3, 05. 5. b3, Pc6. 6. Lb2, Ldó. 7. o?o, Dc7. 8. as, bó. 9. C4, Lby. 10. Pc3, aó. n. Tei, cxd. 12. exd, o?o. 13. Pa 4? (beter was 13. c xd met gelijken stand). 13. ..".., Lf4. 14. Pes, d x c. 15. b \ c, PxeS, 16. dxe, Dcó. 17. Lfi, Tfd8. 18. Dbs, Pg4. 19. h3Kwamen de pionniers" tot de hier nevens afgebeelde stelling. Er volgde in den stijl der groot meesters : 19. Td8?ds ! ! Een probleemachtige wending! 20. Dbs x b6 Vanzelfsprekend noch 20. L x d3 ? ? D xg2 mat, noch 20. Dxd3, Lh2 + , 21. Khi, Pxf2 en zwart verovert de vijandelijke dame. 20 Td3 x h3 U Voortzetting der heldendaden. 21. Lb2?d4 En weer vanzelfsprekend noch 21. gxh?? Dhx mat, noch 21. Dxcó, Lh2+. 22. Khi, P xf2 mat. 21 Lf4?h2+ 22. Kgi?hl Lh2xe5+ en wit gaf op, want na 23. Kg x, Lh2 +. 24. Khi, Lc7+ gaat de witte dame verloren. Zoo speelt de schakende jeugd in Rusland. abcdefgh ? m i EEN MEESTER IN MOEILIJKHEDEN Hier zit u nu eens niet tegenover een buitenlandschtn collega-metster: nu hebt u MIJ te doen/" (Caricatuur uit een Russisch blad/ crediet de plaats inneemt van de op gepotte kapitalen der bankpapier- en goudhamster aar s, zoodat van een fei telijke inflatie geen sprake is, moet echter grootendeels als een drogreden worden gekwalificeerd. Die opgepotte gelden waren grootendeels reeds via bankdeposito's geïnvesteerd kapitaal, dat met behulp van de centrale bank mobiel is gemaakt. Men kan dus niet voor een tweede maal dat geld gaan beleggen, resp. bij gebrek aan investeering er geld voor creëeren. Maar voor den invloed op de monetaire situatie is dit betrekkelijk irrelevant. Van veel meer beteekenis is, dat het hier niet gaat om de projecten van dit moment, maar om het principe: begint men eenmaal, dan is de vraag waar het einde is, en wanneer men op den ingeslagen weg voortgaat, komt er per se een moment waarop dit punt wél in gevaar komt. Alleen wanneer men door de eerste financieringsstooten de economische machine weer op gang kan brengen en dan op een gegeven moment de financiering kan stoppen, kan de monetaire politiek met de finan cieele in overeenstemming worden gebracht. Wat het voornaamste kenmerk van de financieele politiek is, is dus niet zoozeer dat zij onmiddellijk clocheert met de monetaire plannen, maar dat zij niet voldoet aan den primairen eisch van sluitende rekening. Voor een aan tal overgangsjaren in depressietijd mogen er tekorten zijn, maar in het huidige stadium is het falikant om, in plaats van aan te sturen op een geleidelijk aaneenknoopen van de eind jes, pas goed te beginnen met ongedekte uitgaven. Het monetaire vraagstuk kan dus speciaal in Frankrijk juist door de slechts relatieve beteekenis van d prijsniveauverhouding nog geruimen tijd onopgelost blijven, maar een stevige basis voor een in elkaar passen de financieel-economische en mone taire politiek is er allerminst aan wezig. Zoodat de rust op de wissel markten wel weer tijdelijk zal zijn, tot dat weer n of andere, uiterlijk wel licht onbelangrijke, aanleiding op nieuw de stemming in beroering brengt. In geen der goudlanden-is nog een ste vige basis voor de saneering gevonden, en zoolang dat niet het geval is zullen er telkens weer uitbarstingen komen. En telkens ook is er de kans dat de regeer ing, vooral een nieuwe regeering, de aanpassing in de monetaire politiek gaat zoeken. PAG. 30 DE GROENE Na. 3083 PAG. 14 DE GROENE Ne. 3083 LEVENSVERZEKERING MY. ARNHEM de bails voor «en zorgenvrij bestaan. 3INVIZ ROTTERDAMSCHE HYPOTHEEKBANK l VOOR NEDERLAND 1 Bezoekers aan Amsterdam Victoria Hotel - Damrak */o C. Station - noodigt U uit. Wij verzorgen U in ons hotel tegen matige prijzen. U zult tevreden zijn! Kamers met Holl. ontbijt Lunch Diner vanaf f 3.50 f l .50 en f2.- f 2.-, f 3.- en f 4.. Da MiMtlt N.V. CIVIELE EN MILITAIRE, KLEERMAKERIJ DEKKER & DIJKSTRA voorheen de erven H. van Dijk {Leveranciers van Indische Uitrustingen | UTRECHT, Nieuwe Gracht 6 TEIEFOON DOOR HET OEHEELE LAND TE ONTBIEDEN 13416 BWEH KI PENSION DE WILG" Vóór- en nétalzoan f3.. f3.50. Stlzosnpr. f3.50 f4.Aanbwtend L HENNEMAN Geef adresveranderingen (ook tijdelijke) vroegtijdig op! Als wij Woensdag met de eerste post bericht van Uw verhuizing krijgen ontvangt U die week DE GROENE reeds aan Uw nieuwe adres. N.V. DE HOLLAND8CHE VOORSCHOTBANK KRUISWEG 70 HAARLEM De Bank verstrekt voorschotten met een minimum van ? 1000.-op billijke en wat de terugbetaling betreft gunstige voorwaarden, onder borgtocht of zake» lijke zekerheid. Een prospectus wordt op aanvraag gaarne toegezonden. F Aug. Uilkema Grootste horloge magazijn HOTEL DE WITTE" Het beste ter plaatse Amersfoort * Telef. 22 Ringers' Chocolade Bloemen Dikwijls nagebootst, nimmer in kwaliteit geëvenaard. ORCHIDEEËN (seer pittig) Violen (pittig Margrieten (zacht Chrysanten (melk Voor elke smaak een bloem RINGERS MR. W. J. ENHEVER STICHTER VAN HET PELMAN-INSTITUUT Het Pelman-lnstituut werd opgericht in 1900 -nu 36 jaar geleden ? en telt thans Instituten in alle Werelddeelen. De Pelman-Training wordt gegeven in alle moderne talen en meer dan een half millioen mannen en vrouwen van alle rang en stand hebben de groote waarde van de PelmanTraining in hun leven leeren waardeeren. Geleerden van naam hebben het Pelmanisme bestudeerd en hun instemming met de gezonde Pelman-principes betuigd en nog steeds gaat het Pelmanisme voort de wereld te veroveren. Nu pas weer is een Pelman-lnstituut in Ned. Oost-lndiëgeopend! PELMANISME IS OOK VOOR U! De Pelman-Training leert U hoe succes (e hebben. Het Pelmanisme rekent af met: V*r*tr«oldh«ld V«rUg«nh«ld G«br*k mmn ??lfv«rtreuw«n Onnoodlg* angitcn Sy*t*«mlooih«id Traagheid Humeurigheid hU*rtl«chtlgh*M Indofonti* Wlliiwakt* mmn «n«rgl« C«br*k mmn InltlatM B««lulUleoih*ld en geeft U ervoor in de plaats: Julit* togrlpivormln* Originaliteit OrganliatJa-taUitt EUtrauwbaarhald Z«lfv*rt»vw*n ??trouwbaar gahauaan Opo«wakthald Meraala m««d Ambnia ZalfcontrAla Tact IM d«n omgang Convariatla-talant TaganwcMrdlghald van g««at VaardJghald In iprakan vaar kat puMlak De Pelman-Training maakt U tot een succesvolle PERSOON LIJKHEID, iemand, d/e weef wal hij wil en iemand, die weet te werken aan zijn VOORUITGANG. ? Mijn oordeel over de Pelman-tralning is, dat men er nooit l* vroeg mee kan beginnen, dat iedere man en vrouw het even noodig hebben als brood en water". A. M. - Oud-Planter - Cursist 35134. ? Uw cursus is voor mij werkelijk een succes geweest Mijn geest werd geopend voor deze wereld, welke mij, voor ik Uw cursus begon, dreigde te overweldigen". H. F. de R. - Kantoorbed. - Cursist 35105. ? De Cursus heeft mij gemaakt tot een mensch, die In alles meer belang stelt en In plaats van teruggetrokken en schuw te zijn, als voorheen, durf ik nu het leven aan en zoek de menschen en de kansen op". P. H. - Stuurman - Cursist 35041. ? Dit kan ik U wel zeggen, dat zonder de Pelman-training ik niet tot een dergelijke prestatie in staat zou zijn geweest De Pelman-training heeft mij het doorzettingsvermogen gegegeven". M. H. - Administrateur ? Cursist 36518 ? Door Uw oefeningen betreffende het classificeeren van de ervaringen in mijn vak, verhoog ik op het oogenbllk reeds mijn inkomen. Het Cursusgeld heb ik nu re«ds terugverdiend". J. v. d. V. - Wever - Cursist 36521. Aanbevolen door; Z.K.H. Prins Karel van Zweden; Sir Arthur Qulller Couch; Dr. F. W. Norwood; Str Herbert Austln; Prof. Dn A. Marique; Prof. Dr. Herbert Barker; Prof. Dr. Devauxj Canon Hannay; Lord Baden Po wel l; Edgar Wallace; Lord Riddell; Baronesse Orczy; Gen. Maj. F. Maurice; Slr Max Pemberton; Lady Nelsh. AMSTERDAM - MALANG LONDEN ? PARIJS - NEW-YORK - MELBOURNE - DURBAN - DELHI EEN GRATIS BOEKJE -?T Aan het Pelman-lnstltuut, Damrak 68, Amsterdam-C. M.H. Verzoeke toezending van Uw gratis boekje: De Volwaar dige Mensch". Schrijf mmt bloklettmr* *.y.p. 0*nnY*'0l>P* ?'? drukwerk verzonden worden. PAG. 31 DE GROENE Ne. 3083 l" i i i ?\\ i'l ?w'l i l » \ i : M 'l r i, IL., r 'f