Historisch Archief 1877-1940
GANGSTERLAND
Bedrijfsorganisatorische methodes
in de onderwereld
HET bendewezen behoort bij Amerika, zooals
de film en de auto en zooals in een nog nau
welijks afgeloopen tijdvak de drooglegging
er om zoo te zeggen tot het landschap behoorde. De
tegenwoordige periode van groote gangsterorgani
saties (Amerika heeft mér van die perioden gekend)
kenmerkt zich dan ook doordat zij als 't ware uit
drukking geeft aan de eisenen des tijds". Juist in
de efficiency van de Amerikaansche misdaad en in
de nauwgezetheid waarmee zij de wetten volgt
niet de codes", maar de sociologische wetten
van de maatschappelijke ontwikkeling die zich
tijdens de Aera Roosevelt in het bestel des volks
voltrekt, juist in haar rol van ordenende" factor
in het bedrijfsleven zal zij haar einde vinden. Want
Amerika maakt een aanpassingsproces door; het
is bezig zich te richten naar West-Europeesche
sociale voorbeelden. En lang voordat dit aanpas
singsproces heeft doorgewerkt, zal de sociale nuttig
heidsfactor van het racketeering hebben opgehou
den te bestaan, waardoor de georganiseerde misdaad
haar bestaansrecht zal hebben ingeboet en derhalve
haar bestaan. Zoo vergaan zelfs van de misdaad
profijt en glorie.
Maar zoover zijn we nog niet. Op dit oogenblik
bloeit het bedrijf der racketeers nog welig en zij
richten dan ook hun belangstelling op die onder
werpen, die in de Vereenigde Staten de aandacht
vragen van universiteitsprofessoren, van politieke
hiders, van den president n van de hoofden der
W. P. A., n.l. op het gebied van vakvereenigingen,
bedrijfsorganisatie, bescherming van gesloten be
drijven, kortom van datgene dat met een groot en
weinig zeggen woord heet: ordening.
Na de opheffing van het drankverbod was de
onderwereld" een tijd lang radeloos. De heeren
hadden op een wijze, die men toch eigenlijk niet
voor onfatsoenlijk kon uitmaken, langen tijd goed
geld verdiend. Wat nu? De economische depressie
woedde nog op zijn hevigst. Het legioen der
wetteloozen kreeg wel nieuwe recruten, doch geen nieuw
arbeidsveld. Het kidnapping kwam in de mode,
maar dat was tenslotte het werk van enkele
desperado's. Het was niets voor den kleinen man, den
bootlegger of racketeer.
Toen kwam het beschermingsvak" in eere. Er
vormden zich organisaties, die zich aanboden om
in een of anderen bedrijfstak, in n bepaald district,
beschermingsdiensten te verrichten. Zij konden er
voor zorgen dat b.v. het aantal wasscherijen niet
zou worden uitgebreid, dat geen concurrenten zou
den worden geduld en dat de prijzen in het bedrijf
zouden worden gehandhaafd. Daarvoor vroegen zij
een kleine vergoeding, protection money, die de
waschbazen maar moesten verhalen op een hooger
prijs per kilo droogtoegeslagen of kastklaar. Wan
neer een baasje nu toch onder den prijs ging werken,
dan kon hij er zeker van zijn een dreigbrief onder
zijn eerste post te vinden. Hielp dat niet, dan tui
melde er, bij ongeluk, een vrachtwagen met vaten
zwavelzuur doof de schamele etalage van zijn
itrijkinrichting. ? Of er ontplofte een bom, die een
paar strijkstertjes het leven koste. Weigerde er
eens een dappere om nog langer protection money
te betalen, dan was hij zelf zijn leven niet zeker.
Dergelijke bedrijfsorganisaties" ontwikkelden
zich als kankergezwellen in alle mogelijke bedrij
ven. Het vatbaarst waren die, die veel kleine baasjes
telden en waar toch een zekere organisatie met
prijsafspraken noodig was. Bakkers, barbiers, lood
gieters e.d. Het was niet altijd mogelijk hierbij de
grens te trekken tusschen bona f ide organisaties en
rackets. Een patroonsvereeniging die jaren lang
soliede en betrouwbaar geweest was, kon morgen
aan den dag veranderen in een racket, Het komt
tenslotte slechts aan op de moraliteit van de
vereenigingsbestuurders, of liever van de employé's,
die in het vereenigingskantoor werkzaam zijn en
van het toezicht dat op hen wordt uitgeoefend. Het
spreekt vanzelf dat de heeren van de
beschermingsbedrijven daar graag een lepel in de brei hebben.
Vandaar dat zij in hun diensten nog een stap verder
KUNSTZAAL VAN LIER
ROKIN 126 ? AMSTERDAM
Doorloopend Tentoonstellingen
gaan en alles doen om den patroons te bewijzen dat
zij wel degelijk kostbare en hoognoodige protectie
kunnen verleenen voor vitale bedrijfsbelangen.
De loonen zijn b.v. wat hoog? Geen nood, daar
weten de heeren wel raad op. Zet u gerust de loonen
naar beneden l En als het tot staking komt, bel dan
dat en dat agentuur maar op. Een agent" zorgt
dan voor een aantal goed bewapende en goed
geinstrueerde onderkruipers. Tegen duur geld, maar
zóó kan de staking gebroken worden.
ZAKENMORAAL en integriteit staan in de Ver
eenigde Staten in het algemeen gesproken nog
niet op dien trap van ontwikkeling waarop wij in ons
deel van de wereld beweren aanspraak te kunnen
maken. Een bedrijfsleider zal al gauw een flink
douceur betalen om iets te bereiken. Maar deze
praktijk maakt hem natuurlijk toegankelijk voor
de afpersingen van de lieden die met niets-doen
protection money willen opstrijken. Tenslotte Iqopt
zooiéts spaak. De bedrijfsleider is geen sucker" ~
hij wil zijn douceurs tenminste strategisch aan
wenden.
Een mooi voorbeeld daarvan geeft de volgende
gebeurtenis, die mij vertrouwelijk uit de
eerste hand werd meegedeeld, reden waarom ik mij
veroorloof namen en plaatsen te wijzigen.
De slotenmaker Simmons te Philadelphia had al
jaren lang te stellen met de Union waarbij zijn
arbeiders waren aangesloten. Hij kon niets doen,
of de Union moest het goed vinden. Wanneer een
machine moest worden verplaatst, moest hij voor
een paar honderd dollar machineverhuizers laten
komen. Want het kon nóg zoo slap in zaken zijn
en er konden nóg zooveel handen beschikbaar
wezen, werk dat hun Union niet voorschreef, deden
za niet. Toen nu in het laatste jaar de zaken beter
begonnen te gaan, kwamen de arbeiders met nieuwe
en onevenredig hooge looneischen. Er scheen niets
aan te doen. Simmons, die op geschoold personeel
aangewezen was, had geen andere keus dan prak
tisch zonder winst door te werken of te sluiten.
Totdat er op een goeden dag aan de deur van zijn
fabriekskantoor geklopt werd door een zekeren
Mallory. De man die gedurende vijf jaren de Union
in elkaar getimmerd had tot de hechte en machtige
organisatie die zij geworden was, bood de
vakvereeniging" voor driehonderdduizend dollar te
koop aan. Als hij dat bedrag kreeg, zou hij ervoor
zorgen dat de arbeiders voortaan naar de pijpen
van de directie dansten. Mallory zei dat natuurlijk
niet zoo cru. Hij praatte over veranderde tijden en
aanpassing maar daar kwam het toch op neer.
Simmons liet hem praten en wachten. Eenige
dagen lang. En ondertusschen zocht hij contact
met de twee luitenants" die die boss er op na
hield. Die legde hij uit wat 'n gemeene verrader die
Mallory eigenlijk wel was, zoodat ze hem weg
joegen. Hij noemde alleen Mallory's vraagprijs niet.
Maar ,,voor de moeite" om hun boss weg te jagen
betaalde hij hen ieder vijftigduizend dollar zoodat
hij de vakvereeniging" voor een derde van den
gevraagden prijs in zijn zak had....
NATUURLIJ K zijn lang niet alle bestuurders van
arbeidersorganisaties onbetrouwbaar. De wei
nige samenhang tusschen de vakvereenigingen en hun
totaal andere geaardheid, met Europa vergeleken,
is er echter de oorzaak van dat gangsters ook van
dien kant binnendringen. Zoo komt het voor dat
door denzelfden gang", die de onderkruipers
fourneert, eerst een staking geprovoceerd wordt.
Een geliefkoosd terrein voor den racketeer is
verder de wereld van de speelholen en de prostitutie.
Een aantal arrestaties, een maand geleden, in
sommige van de grootste hotels van New York
bracht een geweldige opschudding te weeg. Ik had
het twijfelachtige genoegen van een van deze
arrestaties de onvrijwillige getuige te zijn. Ik
logeerde eenige dagen in het Commodore" en
stond op de siste verdieping op de lift te wachten
om naar beneden te gaan. Het lichtje flitst op, de
lift is er, de deur gaat open. Twintigste en dan
direct naar beneden, want dit is een expréss to
twenty". Maar op dézestiende stopt hij. Eenige
heeren, een verwilderd uitziend jongmensch en een
politieagent stappen in. De heeren bestaan uit twee
breedgeschouderde knapen met hoeden op en de
PAG. 6 DE GROENE No. 3004
rechterhand veelbeteekenend in een eenigszins
uitpuilenden rechterjaszak: revolvers. Zoo schiet de
heele zaak naar de eerste, waar de jonge maner
verder uitgeleid wordt.
's Avonds las ik in de krant dat deze arrestatie
nog maar een van de kleinere heldenfeiten was. Hét
groote nieuws was de arrestatie, op straat, van
Lucky Luciano" een aanzienlijk Italiaan diéin
hét Waldorf Astoria hotel beweerde te wonen.
Diens arrestatie was mogelijk geworden door een
heel lang en grondig politie-onderzoek, en door het
feit dat juist een paar uur te voren, en zonder dat
Luciano daar nog lucht van gekregen had, zijn
luitenants waren ingerekend.
Deze heeren hadden namelijk een geniale en
haast volmaakte organisatie opgebouwd. Zij waren
er in geslaagd van de prostitutie in New York een
gesloten bedrijf" te maken. Dat hadden zij bereikt
door het gilde der souteneurs gestrengelijk te
organiseeren. En door verder met zekere elementen uit
het politiecorps samen te werken.
De politie in New York is zeer streng en de
stad is, op dat gebied, zeer schoon", hoewel het
toch een groote havenstad is. Wat de politie niet
afkon, deed Luciano's gang. Zijn menschen zorgden
er voor dat meisjes, die aan lager wal geraakt waren,
op straat geen emplooi konden vinden. De arme
kinderen werden terstond bij de politie aangegeven,
tenzij zij er in toestemden in bepaalde
nachtgelegenheden of speelclubs te werken of bereid waren zich
onder de hoede van georganiseerde souteneurs te
stellen. Georganiseerd" is een vreemde uitdruk
king, maar zij is hier op haar plaats. Van ouds ge
vestigde souteneurs hadden de keuze tusschen: te
verdwijnen of op commissiebasis voor Luciano's
bende te werken en voorgoed den arbeid voor eigen
rekening er aan te geven.
Voor de vrouwen werden in bepaalde straten
reeksen van kleine apartementen gehuurd, waar
met zorg uitgekozen madams toezicht hielden. De
georganiseerde commissie-agenten zorgden voor
omzet en betaling aan het centrale bureau der orga
nisatie. Maar deze bookers" stonden onder een
strikte hiërarchische indeeling, zoodat van het
actief personeel bijna niemand Luciano of zijn lui
tenants persoonlijk kende.
De vrouwen moesten verder aan de organisatie
wekelijks twee dollar betalen als bijdrage voor de
medische controle en evenveel als premie voor een
verzékeringsfonds waaruit dan een waarborgsom
betaald kon worden bij een eventueele arrestatie.
(In Amerika kan men vaak een depot geven om
uit een voorloopige hechtenis ontslagen te worden
en toch de noodige waarborgen te bieden dat men
ter terechtzitting zal verschijnen. In dit geval had
de gang zoodoende macht over de vrouwen, daar
zij kon weigeren bail te fourneeren.) Wanneer de
bail, de waarborgsom, betaald was en de vrouw
vrijgelaten, wist de gang haar wel veilig en wel
New York uit te brengen. Kortom, het was een door
en door georganiseerd systeem, een closed shop, en
alle's zag er althans uiterlijk zoo keurig uit
als het maar zijn kon. Zooals men vroeger de
speak-easies moest weten, zoo wisten nu de inge
wijden bij welke clubs en aan welke appartementen
zij zich te vervoegen hadden.
Maar zelfs aan haar volmaaktheid kan een zaak
te gronde gaan. Dat was ook hier het geval. Het
feit dat New York uiterlijk zoo verschrikkelijk
netjes was geworden, werd suspect. En twee of drie
daden van bedreiging en terreur tegenover leden
der organisatie, die zich aan de strenge voorschrif
ten niet steeds wilden storen, waren ruchtbaar ge
worden. Een meisje, dat den moed gehad had zich
aan het leven te ontworstelen en dat kellnerin was
geworden, was door bedreigingen gedwongen om
terug te gaan. En haar vriend was half dood ge
slagen. Betrouwbare, extra uitgezochte recher
cheurs werden op de zaak afgestuurd. Bende-leden
uit de onderste rangen werden door de politie ge
hoord. Deze hadden motieven genoeg om te be
kennen. Zoo kwam de zaak aan 't rollen en nadat
de politie voldoende bekentenissen had uit de ran
gen van het gemeene volk en van de onderofficieren
van deze bende, ging zij allereerst over tot arrestatie
van Lucky Luciano's luitenants en lijfwacht, toen
tot die van den grooten organisator zelf.
Dit was het einde van dezen gang.
Zoodat ik maar zeggen wil, dat in dit geval de
partij van de ordening en de bedrijfsorganisatie het
toch niet gewonnen heeft. M. K.
v
l
Letterkundig leven
MIDDELEEUWSCHE POËZIE
H. Marsman
D
, ICHTERS DER MIDDELEEUWEN",
een bloemlezing
samengesteld door Dr. W. H. Beuckens
met een inleiding door Anton van
Duinkerken vormt het eerste deel van
de ,,Bloemlezing uit de Katholieke
Poëzie, van de vroegste tijden tot
heden" onder redactie van Anton van
Duinkerken, waarvan het 2de deel,
Dichters der contra-reformatie" even
eens door van Duinkerken ingeleid, en
ook samengesteld, reeds in 1932 bij De
Gemeenschap verscheen. Laat ons ho
pen, dat het verschijnen van het derde
en laatste deel Dichters der Eman
cipatie" geen vier jaar op zich laat
wachten. Maar in ieder geval, met dat
deel zal een, voortreffelijk uitgevoerde,
bloemlezing gereed zijn, waarin de
Nederlandsche Katholieke poëzie, goed
gekozen en ingeleid, verzameld zal zijn
in een unieke, uiterst representatieve
uitgave, die alle aandacht, en een sterke
waardeering en verbreiding verdient.
Geheel afgezien van de poëtische
waarde der verzen, die men hier bijeen
gebracht vindt, bewijzen zij dat men
niet slechts verkeerd deed door de
Middeleeuwen zonder meer duister
te noemen (een misverstand trouwens,
dat meer en meer tot het verleden
behoort), maar dat men zich minstens
evenzeer vergist als men zich het leven
dier eeuwen te weinig geschakeerd
denkt. Natuurlijk, de antieke bescha
ving was ondergegaan, en de Hervor
ming nog niet in zicht, maar al heeft
men het recht op grond van deze
eenheid van geloof een in den grond,
ook van cultuur, de middeleeuwsche
beschaving, haar godsdienst, haar
filosofie, haar kunst en poëzie als een
katholiek geheel te beschouwen, men
verwaarloost de boeiendste individuen,
en overgangen, conflicten en nuan
ceeringen als men niet let op den
geweldigen rijkdom aan individueele
schakeeringen, aan antithesen in
het denken, aan strijdbare tegen
krachten binnen dat geheel.
De bloemlezer, Dr. W. H. BeuCkens,
doet in zijn keuze aan het
rijk-geschakeerde middeleeuwsche leven volkomen
recht. Doordat hij zich niet alleen tot
de lyriek heeft bepaald, zooals de
overigens zoo uitstekende anthologie
van Kéuchenius en Tinbergen doet,
vindt men hier o.m. het vehralende en
didactische element, waar zonder de
middeleeuwen niet denkbaar zouden
zijn, goed vertegenwoordigd, en in het
algemeen kan men zeggen dat, welke
wenschen en bezwaren men in
onderdeelen ook nog koesteren mag, de
samensteller een rijke en geschakeerde
verzameling bijeen heeft gebracht,
waarin men zich, aesthetisch en
cultuur-historisch, langen tijd met geest
drift of met grieven, maar innig
geboeid kan verdiepen.
VAN Duinkerken heeft de uitgave ook
ditmaal van een inleiding voorzien,
en het ligt voor de hand, dat hij deze
taak ook in het derde deel op zich zal
nemen. Daarmee zal hij dan een werk
hebben voltooid, dat de uitdrukking is
van n der kanten zijner vruchtbare
en veelzijdige persoonlijkheid. Ik blijf
gelooven, ook met deze uiterst lees
bare en belangwekkende inleiding vóór
mij, dat de grootste kracht van den
essayist van Duinkerken ligt in de
apologie, en hoewel de trilogie
Hedendaagsche Ketterijen", Katholiek Ver
zet", en Welaan dan, beminde
geloovigen" ongetwijfeld het Katholicisme
van een door zijn persoonlijkheid
bepaalden kant laat zien, en door haar
dogmatisch intellectualisme de ge
voelswaarden, de mystiek, de litur
gische en intuïtieve elementen van
zijn geloofswereld wellicht te kort doet.
Hij is stellig het meest in zijn element,
als hij, hartstochtelijk en scherp, kan
betoogen en redeneeren, en, metho
disch, tot de conclusies kan komen, die
in de axioma's en praemissen waarvan
hij uitgaat, in kiem reeds besloten
liggen. Zijn historische kennis moet
groot zijn, zijn theologische belezen
heid en bedrevenheid frappant, maar
ik ben steeds bizonder op mijn hoede
wanneer hij zich beweegt op aesthe
tisch en psychologisch terrein. Soms
komt hij, vooral op het tweede gebied,
tot verrassende vondsten, maar het is
alsof hij die zelf niet opmerkt; ze staan
er, hij heeft ze gezegd, en zelfs niet
terloops, maar men voelt n aan het
accent n aan den stijl, dat zijn tref
fendste trouvailles hem zelf weinig
zeggen, hij schrijft er overheen, alsof
het storende futiliteiten waren in den
dwingenden gang van zijn betoog. Hij
heeft niet alleen behoefte aan zekerheid
maar minstens zoo zeer aan stelsel
matigheid, en zijn neiging om niet
alleen redeneeringen, maar ook
menschelijke organismen a. h. w. sluitend
te-maken, brengt mee dat hij te sche
matisch en te haastig reageert op de
psychologische werkelijkheid. Hij kan
niet lang genoeg afwachten, twijfelen,
toetsen, vergeten, laten liggen, ver
rijken. Hij begrijpt iets te gauw en
doorleeft het daardoor niet aandachtig
genoeg. Hij mist de langzame, bijna
vrouwelijk-passieve nadenkendheid die
b.v. Engelman in acht neemt tegen
over het kunstwerk. Maar daar staat
tegenover dat zijn forsche onder
nemingsgeest gebieden onderzoekt en
in kaart brengt, die Engelman ver
waarloost voor een gedempt gesprek
in een zomernacht. Zou er uit een
samenwerking tusschen hen beiden,
niet iets voortreffelijks kunnen ont
staan?
TOCH is de inleiding waardevol. Men
mag, met mij, verschillende figuren
scherper, gevoeliger en geschakeerder
geteekend wenschen, men heeft hier
een boeiend, goed geschreven, helder
samengevat en overzichtelijk betoog.
Het is geneigd trekken te
verwaarloozen of te verkleinen die niet passen
bij zijn vereenvoudigende psychologie
van tijd en individuen, maar het biedt
wat het geeft, in klaren, dikwijls zeer
pregnanten vorm. Men concludeere
niet, uit de bezwaren die ik hier for
muleer, dat van Duinkerken's intel
lectualisme verdorrend zou werken op
de gevoelsqualiteiten van zijn werk:
noch de beperktheid van zijn dogma,
noch de hermetisch gesloten vorm van
zijn wijze van denken (binnen zijn
grenzen zijn hem overigens de meest
curieuze capriolen niet vreemd) ver
minderen zijn hartstocht, zijn royaal
temperament, dat in zulk een opval
lende tegenspraak staat tot de jezu
etische slimheid van zijn betoog. Soms
echter overstroomt zijn gevoel dit
betoog, soms overbrugt het betoog den
gevoelsstroom, maar vrijwel nooit zijn
intellect en gevoel twee ten nauwste
verwante functies, zooals zij dat zijn
bij een psychologische natuur. Des
ondanks heeft hij ook hier werk ver
richt waarvan de beteekenis het gevolg
is van een ruime kennis van zaken,
toewijding, begrip en overtuiging, en
een persoonlijken stijl.
Nieuwe Engelsche boeken
JOHN GARRETT
DE trosknechten der letterkunde
voelen zich altijd veilig op hun
gemak als zij een paar namen en.
onderwerpen hebben die steeds te pas
kunnen worden gebracht in kringen
waar men aan literatuur doet. Een
paar jaar geleden kon men niet met
goed fatsoen uit dineeren gaan als men
geen zeer bepaald oordeel had over de
respectieve waarde van Priestley's
The Good Companions" en Angel
Pavement". Galsworthy was in den
tijd toen de
Forsyte Sage eindeloos
dreigde te worden
ooksteeds een dank
bare opening voor
gesprekken. De
laatste vijf jaar is
het mode geworden
W. H. Auden, Ste
phen Spender en
Cecil Day Lewis als
dichters met elkaar
te vergelijken, drie
jonge letterkundi
gen dis op het oogenblik wel de inte
ressantste verschijningen in de
Engelsche literatuur zijn. Behalve het feit
dat zij toevallig allédrie omstreeks
1926?1928 in Oxford hebben gestu
deerd en alle drie aanhangers zijn van
de theorie dat aan de literatuur geen
absolute waarde toegekend mag wor
den daar zij een sociale taak heeft,
hebben zij weinig gemeen. Doch de
letterkundige kritiek heeft de verleiding
niet kunnen weerstaan» hun verdien
sten tegen elkaar af te wegen. Als er
een nieuwe bundel van Spender ver
scheen, kon die nooit naar zijn eigen
waarde worden beoordeeld: altijd wer
den de beide anderen er bij gehaald en
het einde was dan een antwoord op de
vraag, wie der drie voor het oogenblik
als koning in het zandkasteel der poëzie
moest gelden. De drie dichters, vrien
den tevens, waren het al lang moe als
paarden in een dichterlijke Derby-race
te worden besproken, en indien de
andere litteratuurvormen, die zij thans
als uitingsmiddel hebben gekozen, niet
zoo klaarblijkelijk voortkwamen uit de
rijke verscheidenheid van hun talenten,
zou men haast gelooven dat zij dit
opzettelijk hadden gedaan om een einde
te maken aan een even foutieve als
zinlooze vergelijking. Auden heeft twee
tooneelstukken geschreven, alsmede uit
muntende essays over Oxford en de
Groep-beweging; Spender een belang
rijk literair-critisch werk (?The
Destructive Element") en Lewis het beste
boek over hetgeen de jonge dichters
in Engeland op het oogenblik nastre
ven (?A Hope for Poetry"). Thans volgt
hij de heerschende vraag naar litteraire
sensatielectuur; zijn eerste roman
Case to be Proved" heeft het leven op
een kostschool als achtergrond doch
geeft de atmosfeer hiervan beter weer
dan menig boek dat de uitbeelding van
dit leven ten doel heeft, en zijn jongste
werk THOU SHELL OF DEATH" levert
het bewijs dat hij het nieuw gekozen
uitingsmiddel steeds beter gaat
beheerschen. Het verhaal gaat over den dood
van een soort Kolonel Lawrence, doch
zijn verdienste ligt niet zoozeer in de
intrige als wel in het inzicht in de kronkel
wegen van karakter en omstandig
heden, dat er uit blijkt. De dag zal ko
men waarop Lewis meer over menschen
dan over moorden zal schrijven, en het
boek dat dan zal verschijnen zal een
bijzonder boek zijn, n middel om het
leven te verlichten, niet om het te ont
vluchten. .
BESPROKEN WORDEN:
W. H. Auden en Christopher
Isherwood: The Dog Beneath
the Skin (Faber & Faber)
Stephen Spender: The Burning
Cactus (Faber & Faber)
Cecil Day Lewis: Thou Shell of
Death (Collins)
New Writing (John Lane The
Bodley Head)
Auden's tooneelstuk is de beste
satire diésinds vele jaren in Enge
land is verschenen. Het
psycho-analytisch jargon, de dagelijksche goede
daad van den padvinder, de egocen
trische niet-sociale dichter, de
kampeerwoede, de filmmaniakken, de
goedgeloovigen die geld steken in de N.V
Sahara Electriciteitswerken alles en
allen worden genadeloos gekastijd. D
overgave der wereld aan
domheidsmacht wordt in naakte taal blootge
legd, en de tragiek
schrijnt des te die
per omdat wij er
bij schateren van
den lach. Leering
en vermaak heb
ben elkander hier
op volmaakte wijze
gevonden. En even
zeer heeft Auden
hier de twee aspec
ten van zijn eigen
temperament har
monisch in dienst
van het drama gesteld: aan den
eenenkant zijn geestigheid, speelsch
en onweerstaanbaar; aan den ande
ren kant zijn mannelijke ernst en
diepe verontwaardiging, zijn doelbe
wust streven naar een betere wereld.
Zoo is déleering niet dor geworden en
de vroolijkheid mér dan een tijdelijke
ontvluchting der werkelijkheid. De
invloed van zijn medewerker Chris
topher Isherwood (die jaren lang in
Amsterdam heeft gewoond) is vooral
merkbaar in de zorgvuldige weergave
der gesprekken, zooals dat van den
kolonel die zegt: Kan geen woord ver
staan, meneer. Stokdoof, goddank". De
zelfde eigenschap vindt men ook in het
verhaal The Nowaks", dat de beste bij
drage is van NEwWRiTiNG. I". Deze
uitgave, die tweemaal per jaar zal ver
schijnen, is gewijd aan scheppend werk
van jonge schrijvers, wier werk wegens
omvang of stijl niet voor de gewone
tijdschriften in aanmerking komt. Zij
staat onafhankelijk van alle partijen,
doch zal haar bladzijden niet open
stellen voor schrijvers met reactionaire
of fascistische gevoelens". Dit eerste
deel bevat werk uit Tsjecho-Slowakije,
Rusland, Frankrijk, China, twee
geemigreerde Duitschers en veelbelo
vende jonge Engelschen als Edward
Upward en William Plomer en verdient
de aandacht van alle goede Europeanen
NEW WRITING" bevat ook vier
mooie gedichten van Stephen
Spender, die wellicht de verklaring be
vatten waarom het eerste verhaal van
de vijf die in THE BURNING CACTUS"
vereenigd zijn als mislukt moet worden
beschouwd. Het korte verhaal vereischt
een economisch gebruik van het proza,
en Spender beheerscht dezen uitings
vorm blijkbaar nog niet ten volle. De
geestelijke autobiografie The Dead
Island" (deze vermoedt men er althans
in) had zich wellicht beter geleend voor
weergave in poëzie dan in dichterlijk
proza. Hier staat tegenover dat in The
Cousins", een studie van de verhou
ding tusschen n intelligente jongen
die op het vasteland is opgevoed n
twee Etonians, die een vacantie door
brengen op een Engelsche buitenplaats,
n By the Lake", waarin een knaap
tastend zoekt naar een eerste sexueele
toenadering, n diep inzicht verraden
in het zieleleven van oudere kinderen.
Het ware te wenschen dat Spender aan
een dergelijk onderwerp eens een
volledigen roman wijdde.
ff
HOOFDSEIZOEN 1 JULI -31 AUG.
KAMER MET VOLLEDIG PENSION
MUSREDUCTICS KURZAAL ? BUITINBADEN - PUR
PAG. 7 DE GROENE No.3084
f. 8.50»
l
- -,
i
N-W"
li«y
!
f H
1. v
Tt., t
f. ~