f V ' 'v t 'v; .' f :\'. EN HET REFERENDUM Een gesprek met den Leider BIJ de voorbereiding van het Referendum Vrede, Welvaart, Staatsorde" waarbij zoo veel mogelijk sociale en politieke groepeerin gen in het Nederlandsche volk bereikt moest worden, kruiste onze weg natuurlijk ook dien van de Nationaal-Socialistische Beweging in Nederland. Als secretaris van de organiseerende commissie hadden wij daarbij het genoegen een gesprek met den algemeenen-secretaiis van den N.S.B., den heer van Geelkerken en met Ir. A. A. Mussert, den Algemeenen Leider, te hebben. De bezoeken aan de heeren Mussert en Van Geelker ken hadden ten doel: den heer Mussert te verzoeken een toelichting te schrij ver, bij n der vraagstuk ken van het referendum, en wel ter verdediging van den autoritairen staats vorm. Toen wij dit gesprek aanvroegen was het ons reeds bekend dat d» N.S.B, niet wilde meewerken aan het verspreiden onder haar leden van de stem biljetten naar het vastgestelde verhoudingscijfer. Op de aanvankelijk toeschietelijke houding van den algemeenen secretaris Van Geelkerken was na een onderhoud met dezen functionaris een schriftelijke weigering gevolgd. Daar het ons echter bij andere partijen ook overkomen was, dat medewerking tot verspreiden der stembiljetten onder de leden niet verleend werd, doch de voormannen dier groepen wel bereid waren hun standpunten in het referendum nummer toe te lichten, listen wij ons door deze weigering niet weerhouden om ons voor het artikel tot Mussert zelf te wenden. Een daartoe aangevraagd onderhoud had op 16 April j.l. plaats in het par ticuliere hoofdkwartier van den Algemeenen Leider, een heerenhuis in de Hobbemastraat te Utrecht. De Algemeen leider over bet Referendum ONS gesprek begon hiermede dat wij den heer Mussert een memorandum overhandigden waar ons referendum-plan in groote lijnen in weerge geven was en waarin met name alle vragen die ge steld zouden worden, waren afgedrukt, gevolgd door de namen van hen, die aangezocht waren een bege leidend artikel te schrijven. Dit waren ongeveer dezelfden als zij wier bijdragen men in ons referen dum-nummer heeft aangetroffen, alleen stond toen voor ds. Buskes nog Prof. Heering op de nominatie en was naast Albarda, oud-minister De Geer als kampioen voor het parlementaire stelsel uitgenoodigd. Op de vraag of hij aan deze artikelenreeks wilde medewerken had de Algemeene Leider zijn In eeh critieken tijd als deze, critiek zoo wel in geestelijk als in economisch opzicht, meenen wij deze belangrijke uitspraken over groote volksbelangen, opgeteekend uit den mond van een man die beweert uitkomst te kunnen brengen en die daarom door tienduizenden wordt gevolgd, niet te mogen onthouden aan ons volk, dat voor zoo moeilijke beslissingen staat. Redactie DE GROENE antwoord onmiddellijk gereed: Met deze heeren wil ik niet op n stoel zitten !" Welke heeren bedoelt u daarmee?" was onze wedervraag. Een vinger gleed op het memorandum langs de namen der schrijvers: Prof. van Asbeck was hem onbekend, maar toen deze keuze was toe gelicht, was het oordeel: Dien zullen wij wel uitmesten!" En op onzen eenigszins verbaasden blik: Dat kunt u hem uit mijn naam ook gerust mededeelen." Ook de heer Gybland Oosterhoff, onder voorzitter van Nationaal Herstel, was den N.S.B.leider onbekend". Toen volgden de schrij vers over de Volkenbondsvraag: Professor Heering maakt mij sprakeloos. Van Embden is een landverra der." Over mevrouw Kluyver volgde het niet zeer par lementaire commentaar: Dat wijf dat wel eins schrijft, maar nooit goed." Mr. Pollema is tachtig jaar, en iemand diétachtig is heeft geen vitaliteit tot schrijven." Helaas be schikten wij niet over het materiaal om te bewijzen dat mr. Pollema in feite 46 jaar oud is, en zonder dit materiaal bleek het niet mogelijk den Algemeenen Leider hiervan te overtuigen. Met Westerman is gek als hij meedoet" was het oordeel over deze vragengroep geveld. In de groep over den staatsvorm prijkte de naam Mussert tegenover die van Albarda en De Geer; het commentaar was kort maar krachtig: Albarda en De Geer zijn altijd al vriendjes geweest" en Mussert trapt er niet in t" Uit de schrijvers over de maatschappij-orde kan juffrouw Van Dorp net zooveel onzin schrijven als zij wil"; mr. Van Walsum is onbekend evenals Prof. Kors, maar de kerk, die hij vertegenwoordigt is een macht!". Als Van der Waerden over Vrije volksgemeenschap op socialistischen grondslag" zou schrijven liegt hij, want dat willen tui j". Alleen de communisten worden als principieele menschen erkend. En deze opsomming werd be sloten met de conclusie dat het geheel links" georiënteerd was. Mussert over de politieke toekomst, de kerk en het Germaansche volkskarakter DE gelegenheid, in aansluiting op deze openharti ge uiteenzetting over ons referendum en zijn medewerkers nog eenige andere vragen te stellen en daarover het oordeel van den heer Mussert te ver nemen, was te schoon om er geen gebruik van te maken, en hoewel van tijd tot tijd een secretaresse kwam binnenwandelen met de kennelijke bedoeling VIRTUS POST NUMMOS (Kort spel van levenswijsheid) Tooneel: Zesde klasse van een gymnasium. Personen: Leeraar en leerlingen. Leeraar: TFc zullen vandaag eens een proef nemen met vrij vertalen, 'k Heb een spreuk uit Horatius uitgezocht" (hij schrijft op het bord virtus post nummos). .Hannes, jij bent de eerste van de klas. Lees het mij eens." Hannes (leest): Virtus post nümmos." Leeraar (verbetert): Virtuspost nummos: het is een vers." Hannes: ,,'k Vind het ook stichtelijk." Leeraar: Goed. Vertaal het nu eerst eens let terlijk." Hannes: De deugd komt na de centen." Leeraar: Hm. 't Klinkt wat kras. Maar nu weten jullie dan ook de bedoeling goed. Nu zullen we er een vrije vertaling voor zoeken. Albertien, probeer het eens." Albertien: De vaderlandsliefde ia van min derbelang dan het loonpeil." Leeraar: Neen, dat klinkt te klassenstrijdachtig. Van Rechten, wat zeg jij V Van Rechten: 't Geld, dat stom is, maakt recht, wat krom is." als Leeraar: Dat klinkt revolutionnair." Van Rechten: Maar ik bedoel het niet verwijt." Leeraar: O ??*t is toch niet overtuigend. De Jong, wat is jouw lezing T' ? De Jong: Eerst moet de begrooting in even wicht zijn." Leeraar: Het verband met den tekst ia ver te zoeken maar de strekking is wel goed. Lucie, geef eens weer, wat jij er van denkt." Lucie: Om de deugd te kunnen betrachten heeft ieder mensch een zekeren welstand noodig." Leeraar: Dat zul je wel ergens gelezen hebben! Er waren vroeger menschen, die zoo dachten, maar dat is verouderd, niet waar Hannest" Hannes: Ja Mijnheer! Zulk een leer brengt ons af van de oude beproef de paden." Leeraar: Geef je eigen vertaling maar," Hannes: Ook naastenliefde moet economisch verantwoord zijn." Leeraar: Jongen, jongen. Jij zult het toch ver brengen. Je bouwt nog eens den muur voor de volkswelvaart." Doek. PAG.4 DB GROENE No. 3005 den bezoeker duidelijk te maken dat het nu mooi genoeg was, bleek ir. Mussert bereid ook deze vragen te beantwoorden. Hoe ziet u de politieke ontwikkeling in de naaste toekomst?" was onze eerste vraag. De Leider bleek het als volgt te zien]: Binnen afzienbaren tijd zou er een RoomschRoode coalitie optreden, waarbij de werkverdeeling tusschen de partners zoo zou zijn, dat de socialisten het economische gedeelte van het programma en de Katholieken het geestelijke zouden verzorgen. Dan dreigen alle Protestanten Katholiek te worden, want zij zijn zoo verdeeld en hebben onder een dergelijke coalitie natuurlijk niets in te brengen." Naar aanleiding van dit antwoord * ontwikkelt zich dan een gesprek over de verhouding van de N.S.B, tot de Roomsen-Katholieke wereld, dat eindigt in de vragen: Hoe komt het, dat de N.S.B. de Roomsch-Katholieken zoo weinig trekt? En hoe is de laatste brochure met zijn Raad van Kerken te rijmen met het katholieke standpunt?" Mussert beroept zich in zijn antwoord op zijn raad van adviseurs in kerkelijke aangelegenheden". Als deze ten aanzien van de Katholieken fouten heeft gemaakt, kan hij er ook niets aan doen, want ik heb wel een bisschop gevraagd, maar die had geen belangstelling voor mijn zaak." Overigens acht de Algemeene Leider de R.K. geestelijken in het algemeen volksverdommers" en landverraders". Kijk maar eens naar Spanje !" En de besten zitten nog in het klooster". Maar het heele zaakje zal wel opgeruimd worden." Maar," werpen wij op, de steeds meer naar voren komende Germaansche theorieën kunnen zoowel voor de Roomsch-Katholieken als voor de Protestanten toch nooit aannemelijk zijn ? Waarom wordt daar dan den laatsten tijd zoo over geschreven in uw Beweging, zooals laatstelijk in de brochure van mr. Reydon ?" Wij zijn toch geen Chineezen?" luidt het ant woord, derhalve mogen wij gerust over de Ger manen schrijven." Natuurlijk, maar dan moet dit geschrijf over de Germanen toch wetenschappelijk verantwoord zijn, en niet zuiver mythologie worden." Officieel hebben wij ook niets over de Germanen geschreven," haast Mussert zich dan te zeggen. Het standpunt van de N.S.B, als zoodanig staat alleen in de Brochures l tot V." Maar waarom wordt er dan wel officieus zooveel in deze richting geschreven?" Het antwoord luidt, dat de N.S.B, eigenlijk een boerenbeweging" is. En de boeren vinden het prachtig! Vooral de boeren in Drente, Groningen en Overijsel, maar ook op de Veluwe." En wat is er tegen deze Germaansche denkbeelden te verkon digen? Zoo worden de vrijzinnige en wereldsche boeren tot den Schepper-God terug gebracht. De N.S.B, werkt zoo mee aan de godsdienstige ontwa king van ons volk." Wij merken hiertegenover op, dat het op wekken van religieuze gevoelens" nog wel iets anders is dan het prediken van het Evangelie, en dat een streven, de menschen naar God terug te voeren via Germaansche theorieën, iets is waarmee men ieder Christelijk mensch tegen zich in het harnas jaagt! Geen enkele theoloog zal ooit zooiets kunnen onderschrijven. Mussert antwoordt hierop echter, dat hij al die geestelijken wel zal opruimen". En hij heeft daartoe alle recht. Immers, wanneer in de geschiedenis van een volk een beweging opkomt, die de menschen godsdienstig wil maken, is er altijd een macht, die dat tracht tegen te houden; en die macht is de Kerk. Zie b.v. de Reformatie!" Hiermee is dan het onderhoud geëindigd. TOT publicatie van een en ander meenden wij gerechtigd te zijn. De heer Mussert, die ons heeft zien schrijven, heeft ons geen geheimhouding opgelegd. Met betrekking tot professor Van Asbeck heeft hij ons zelfs uitdrukkelijk tot openbaarmaking gemachtigd. Voor de nauwkeurige weergave van het onderhoud kunnen wij instaan; tijdens het gesprek maakten wij voortdurend aanteekeningen, die wij dadelijk na het bezoek uitwerkten. De weer gave van het gesprek is dus zeer getrouw. ANTON M. BROUWER Huid en tanden spreken. Bij een bruine zomerteint valt de kleur Uwer tanden bijzonder op. Poets ze dus met wat goeds. Poets met IVOROL. Deze tandpasta maakt Uw tanden blank en geeft ze tevens 'n mooie ivoorglans. In tuben van 60 en 40 cent. Doos 20 cent. m T HET VERKIEZINGSMANIFEST DER NIEUWE Antwoorden op onzen prijsvraag no» 3 voorkomt, met een flits van lichten spot, niet eens zoo heel ver. Wij drukken van dit slechts een gedeelte af: D E opgave, die wij onzen lezers ditmaal ge steld hadden, luidde als volgt: Jn het zicht van de komende verkiezingen heeft een aantal energieke mannen netplan opgevat een nieuwe partij te stichten, die zich ten doel stelt reeds dadelijk met zoo veel mogelijke leden in de Kamer te komen en op den duur daar zelfs de meerderheid te bereiken. Voor het overige heeft deze groep geen voorkeur voor bepaalde beginselen. Gevraagd wordt nu naar een ontwerp-verkiezings-manifest, dat op zulk een wijze het klavier der volksconsciëntie" weet te bespelen, dat de nieuwe partij daarop in zee wil gaan. Uit de zeer vele antwoorden, die hierop zijn bin nengekomen, bleek allereerst, dat onze lezers de massa, die zij met hun verkiezingsmanifest willen bewerken, tamelijk hoog hebben aangeslagen. Voor beelden van grove demagogie, zooals in de practijk toch nog wel eens willen voorkomen, opwekken van afgunst en nijd, zaaien van haat door het lanceeren van tendentieuse berichten, opwindende aan vallen op anderen, onze lezers zouden zich er in het algemeen slechts met mate van willen bedienen, wat voor hen pleit, hen echter niet zeer geschikt maakt tot aanstaande volksmenners. Sommige inzenders meenden, o. i. terecht, de volks sympathie te verwerven door een soort mystieke eenheid te propageeren. Deze eenheid wordt dan verge7eld van de leus van onpartijdigheid", niet politiek", of hoe dit verder moge heeten. Een goed voorbeeld is het hieronder gereproduceerde manifest van D. K. te Z.: KIEZERSVOLK VAN NEDERLAND! Tot U een ernstig woord. Weldra zult ge weer ter stembus worden geroe pen. Weer zal het stembiljet een toonbeeld zijn van verbrokkeling. Wij ontwoekeren grond aan de baren, maar hebben wij grond onder de voeten ? Neen: wij zitten in een moeras. Tot hoever ? Tot aan den hals. Slaan wij de handen ineen om er uit te komen ? Neen. Er wordt wel aan gewerkt, maar in plaats van samenwerking is er tegenwerking. Verdeeldheid is de kanker die onze staatkundige organen teistert. Wat zal het einde zijn ? DE DICTATUUR Alva redivivus Wilt ge dit voorkomen ? Maakt dan met ons front tegen de partijdigheid. Brengt uw stem uit op onze candidaten. Geen schoone beloften. Geen voorkeur voor bepaalde beginselen. Onze mannen zullen onpartijdig het algemeen belang dienen. Schaart u achter het vaandel van de partij der onpartijdigen. Ons devies is: t» UIT HET MOERAS!' Meer gedetailleerd, in schijn althans, is de inzen ding van Mr. H. P. te 's G. Hier is al partij getrokken van de mogelijkheden, die schuilen in de programmaloosheid; en de inzender bediende zich op voor treffelijke wijze van politieke gemeenplaatsen: P. G. V. (Partij van het Gezond Verstand) Vrouwen e.i monnen van NeJerland! De verkiezingen staan voor de deur. Gij zult uit de vele partij-programma's een keuze moeten doen. Daarbij zult Gij stuiten op dezelfde moeilijkheid, die wij ondervonden. Bij den overvloed van partijen is er geen, die U biedt wat Gij zoekt .. WIJ staan frank en vrij tegenover het Nederland sche volk, dat met ons het volgende program zal willen verwezenlijken: I. WIJ zullen Nederland wakker schudden. 1. WIJ zullen Nederland regeéren door gebruik te maken van het gezond verstand. 3. WIJ zullen tegen loonsverlaging en pensioen korting waken. 4. WIJ zultenden belastingdruk verminderen,door het kostbare Staatsapparaat rationeel te vereenvoudigen. 5. WIJ zullen voor goede scholen zorgen, waar heen ieder zijn kinderen zonder gewetens bezwaar kan zenden. 6. WIJ zullen het probleem Kerk en Staat" op bevredigende wijze oplossen. 7. WIJ zullen de werkloosheid met doeltreffende middelen bestrijden,. 8. WIJ zullen Landbouw, Veetelt, Handel en Industrie tot nieuwe welvaart brengen. ?9. WIJ zullen de mogelijkheid onderzoeken vin Staatspensioen op een leeftijd, dat de gepension neorde nog volop van zijn Staats lijfrente kan genieten. 10. WIJ zullen ten aanzien van Leger, Vloot en bultenlandsche politiek doen, wat onze tijd eischt. H. WIJ zullen Uw verdere bezwaren tegen het huidige Staatsbestel wegnemen. Volk van Nederland! Geeft ons Uw steun en Uw stem. Gij dient daar mede de waarachtige belangen van ons dierbaar Vaderland ! In de volgende inzending van A. v. d. B. te A. leken ons de voornaamste voorwaarden van de op gave uitmuntend vervuld. De vereischte dosis holle demagogie, voldoende sterk sprekende beeldspraak en de noodige verdachtmakingen zijn met groote vaardigheid hier bijeen gebracht. NEDERLANDERS! KAMERADEN! VOLKSGENOOTEN! Hoe lang nog zult gij het machteloos aanzien, dat met uw belangen wordt gespot, dat gij wordt uitgezogen en getrapt, dat, terwijl werkloosheid u bij de keel grijpt, zware lasten u verstikken en oorlog en oproer u aangrijnzen, een stelletje hoogwaardigheidsbekleeders met eeuwige glim lachen en stijve boorden niets anders daartegen weten te doen dan bruggetjes en radio-omroepen openen, en uw parlementsleden meenen uw nooden te kunnen lenigen door steeds te praten en te praten en te praten ? MEDEBURGERS! Die toestand moet beëindigd worden' Stellers dezes, hoezeer oorspronkelijk onJerling verschillend in politiek inzicht, zijn door den nood der tijden naar elkaar toe gedreven, hebben elkaar gevonden en de handen ineen geslagen om u te redden uit dien schrikkelijkcn nood. Zij hebben een nieuwe beweging gesticht en d ie, onzen grooten Bol land gedachtig, genoe md. EENHEID DER TEGENDEELEN (E. D. T.) E. D. T. brengt U: I. Afschaffing der werkloosheid door aanleg van wegen en kanalen en door werkzaamheden ten behoeve onzer weerbaarheid, bevorde ring van handel en industrie door middel van leeningen op langen termijn uit 's lands kas, opheffing van den middenstand. 2. Tiërceering der belastingen. 3. Verhooging van 's lands weerbaarheid tot maximum-sterkte, niet om anderen aan te vallen doch om uw heiligste goederen te ver dedigen. 4. Afschaffing van het bonzensvsteem en zijn vervanging door een organisatie van politieke en economische ordening door middel van concentrische divergentie. 5. Muntcorrectie doch geen muntbesnoeiing en mitsdien met volledig behoud der goudwaarde van onzen gulden. 6. Een verscherpte volkenbondspolitiek, getem perd door een systeem van volkomen vrijheid van handelen voor iedere mogendheid. 7. Erkenning van het bloed als oerelement van ons volkswezen met gelijktijdige toelating van onze Joodsche en gekleurde medeburgers tot het bloedsverbond. MEDEBURGERS! Gij ziet, dat wij in staat en bereid zijn voor u te strijden, u te redden uit het stinkende moeras der politieke en economischeverwording, in n woord u weder te maken tot vrije en welvarende burgers van een vrijen en welvarenden staat. STEMT DUS ALLEN op de candidaten van E. D. T. In het algemeen is het opgevallen, dat de inzen ders, zooals ook de hiervoorgaande, zich hebben laten inspireeren door de politieke hebbelijkheden van uiterst rechts. N. B. te R. ziet, naar het ons PAG. 5 DE GROENE No.3085 VËRKI EZINGSMANIFEST DER NATIONALE RATA-PLAN PARTIJ Vaderlanders! De tijd is daar! Op voor het Rata-Plan. Vraagt niet, praat niet, maar doet! Sluit U bij ons aan ! Elk 100e lid een vulpenhouder, elk 1000e lid een burgemeesterszetel. REDT HET VADERLAND! Program der Nationale Rata-Plan Partij fieg/nsef: Volledige Rata-Planisering der Maat schappij. Monetaire Politiek: De nationale munteenheid wordt tot op de helft harer waarde gedevalueerd. Voor elke oude gulden zal de Regering nochtans twee nieuwe verstrekken. F/noncie/e Pofitiek: Alle belastingen worden afge schaft. Spellingsprcblean: Alle spellingen worden afge schaft. Onder den grooten hoop verdient verder nog ver melding de inzending van S. C. C. R. te Z. De in zender toont wel een groote overschatting van de politieke belangstelling van zijn medeburgers, door zijn manifest een omvang te geven ruim 10 volgeschreven blocnotevellen, die echter veel aardigs bevatten. De nieuwe partij Handel Snel" is sterk gericht op activiteit, zonder veel ideologie of principe. Het manifest eischt, dat politieke beginselen tijdelijk, gedurende een periode van vier jaar, op non-actief worden gesteld, met de motiveering: Ten deele i's het eigenlijk al zoo, dat wij beginselloos worden geregeerd, maar men gaat in die rich ting niet ver genoeg". Verder gaat de beschouwing uit van de staking van betaling, die op nationaal en internationaal economisch terrein tot gewoonte is geworden, en die, volgens de inzending, ten onrechte nog stelselloos is". Maar dan volgt er een economisch betoog, dat zijn uitwerking op de poli tieke slachtoffers, door de consequente ontwikkeling van het foutieve, zeker zou missen. Ten slotte moeten wij de inzending vermelden van Mr. W. v. d. B. te 's G., die ons het volledige partij programma der N.S.B, deed toekomen. Hij stelde ons hierdoor voor een moeilijk dilemma. Eenerzijds kan niet ontkend worden dat deze inzending voor treffelijk beantwoordt aan inhoud en bedoeling van de gestelde opgave; anderzijds echter meenen wij te mogen betwijfelen of de inzender wel zelf de auteur is van den ingezonden tekst. Wij hebben den knoop doorgehakt door hem een plastiek van Hilcb Krop toe te kennen en een tweede (verguld) beschikbaar te stellen voor Ir. A. A. Mussert te U., die, indien hij al niet de auteur van het geschrift is, dan toch.de verantwoordelijkheid voor den inhoud draagt. De eerste prijs komt toe aan A. v. d. B. te A., den geestelijken vader van de politieke Eenheid der Tegendeelen", afgedrukt in het midden der pagina. ONZE PRIJSVRAAG No. 4 Vertaalde roman Gevraagd wordt de hieronder in groote trekken aan geduide scène uit te werken als een fragment, gelicht uit een Engelschen, Franschen of Duitschen roman, in een vertaling die door een gemiddelden Nederlandschen uitgever zou worden geaccepteerd. Het fragment, dat ten hoogste 20/0 woorden mag tellen, moet de groote lijnen van onderstaand motief volgen: Hij maakt haar een verwijt van haar handel wijze en zegt het te betrewen geen macht over haar te hebben. Zij lacht hem uit en zegt overtuigd ie zijn geheel op eigen beenen te kunnen staan, waarvoor zij bewijzen opsomt. Op dat oogenblik wordt het gesprek door een van buiten komende oorzaak verstoord. Als eersten prijs loven wij ook nu uit: een Dunhill bureau-vulpenhouder met artistiek uitgevoerden standaard ter waarde van ? 17.50; als tweeden prijs een plastiek van Hildo Krop. ? De redactie heeft het recht de inzendingen te publiceeren. Op de beslissing der redactie 'is geen beroep. Inzendingen uiterlijk Maandag 27 Juli. Verslag en prijstoekenning in het nummer van i Augustus. 77? .?