»???»?» Hl' ECONOMISCHE BETREKKINGEN TUSSCHEN en J <\, lETTEGENSTAANDEdoor Dr. L. G. KORTEN HORST De milllarden roebels vertegen?''*' - ""- - - ? ?* woordiEcnde bestellingen door de Lid N de revolutie van 1917 alle officieele banden tusschen het nieuwe wereldrijk SowjetRusland en het buitenland volledig waren verbroken, heeft de handel toch als altijd de wegen kun nen vinden om de uitwisseling van goederen met dat land gaande te houden. Van de zijde der Nederlandsche Regeering zijn aan deze beweging nooit beletselen in den weg gelegd. De Nederlandsche belangheb bende was in hoofdzaak op zich zelf aangewezen en het is hem ook gelukt met Rusland zaken te doen. Hij had zich daarbij in de eerste plaats rekenschap te geven van de beginselen op handelsgebied die in dat groote rijk, met zijn onbeperkte mogelijkheden op eco nomisch gebied, gehuldigd worden. Deze komen hierop neer. Bij den opzet van den nieuwen Russischen Staat werd als een van de primaire staatsbelangen tegenover den Buitenlandschen gelegd. Kort en krachtig werd bepaald: de Buitenlandsche Handel is in handen van den Staat. Dit standpunt heeft men tot nu toe onwrikbaar gehand haafd. Niets mag er het land in en niets mag er uit dan door staatshanden. Anders geformuleerd: de handel is, zoowel ingaande als uitgaande, vol ledig gecontingenteerd; wat niet zeggen wil, dat bij de nieuwe ordening" alles even vlot verloopen is. De bovenmenschelijke opdracht, die de bolsjewis tische leiding zichzelf op de schouders heeft gelegd om van een achterlijken agrarischen staat, die pas een ontzettenden oorlog achter den rug en nog een burgeroorlog voor den boeg had, den meer industrieelen staat van heden te maken, eischte maat regelen, welker omvang kwalijk overdreven kan worden. ,,Reculer pour mieux sauter", is verschei dene malen moeten worden toegepast. Eerst in 1928 dorst men met het 5-jarig plan te beginnen. De uitvoering ervan eischte een bovenmenschelijke in spanning voor de medestanders en harde maatrege len tegen hen, die hun medewerking niet volledig verleenden. .. \j. r\x/r\i ciNnwrw i der Tweede Kamer woordigende bestellingen door de QCr iweeae l^amer sowjetregeenng in het buitenland, Secr.Alg.R.K.Werkg.Ver. de houding Handel vastvooral in Duitschland, moesten coüte que coüte betaald worden, wat alleen kon geschieden door export van landbouwproducten, die de Russische bevolking eigen lijk zelf hard noodig had. Toen heeft men de tanden op elkaar moeten zetten en den buikriem bedenkelijk moeten dichthalen om te kunnen over winnen. Het tweede vijfjarenplan be doelt consolideeren der gemaakte vorderingen. De werknorm, die zeer laag is, zeei begrijpelijk als men alle gegevens kent wordt zienderoogen verhoogd door de Stacha novbeweging", een volgens Stalin van onderen opgekomen vrijwilligen onderlingen wedijver om de productie op te voeren. Thans is de toestand als volgt: De geheele buitenlandsche handel is in handen van den Staat. 2e. Alle schulden, dateerend uit het 5-jarig plan, zijn volledig afbetaald of geconsolideerd. 3e. Stiptheid wordt in acht genomen bij de nako ming van alle verplichtingen voortvloeiende uit handelsovereenkomsten. Men stelt hooge eischen aan de gekochte goederen, doch eveneens aan de te leveren goederen. De afwerking van het tweede vijfjarenplan eischt minder offers van de bevolking: de binnenlandsche koopkracht begint langzamerhand te stijgen 1). Men tracht den productienorm van den arbeid op te voeren door de z.g. Stachanovbeweging. ie. 4e 6e. EN nu de handel met Nederland. Sedert 1917 waren alle officieele banden met ons land verbroken. Midden 1933 begon echter het bedrijfsleven meer aandacht aan Sowjet-Rusland te schenken: het bekende Comitévoor den Handel met Sowjet-Rusland werd in het leven geroepen en ves tigde onlangs zijn Bureau te 's-Gravenhage aan den SOWJET-RUSLAND en NEDERLANDS-IND1 Wat betekent erkenning voor onze koloniën? Mr.A.M.JOEKES Voorz. Vrijz. Dem. 2de Kamerfractie SINDS de Unie van Sowjet-Repüblieken is toegetreden als lid van de Volkenbond dringt zich, sterker dan te voren, de vraag op of ook Nederland niet moet overgaan tot de staatkundige erkenning van de Sowjet-Unie. Naast afkeer van de gewelddadige methoden, in Rusland tijdens en na de bolsjewistische revolutie toegepast tegen grote groepen van de burgerlijke bevolking, hebben drie redenen de opeenvolgende Nederlandse regeringen er toe geleid de staat kundige erkenning van het nieuwe Rusland af te wijzen: ie. de omstandigheid, dat het huidige Russische bewind zich heeft los gemaakt van vroegere door de Keizerlijke Russische regering aangegane geldelijke verplichtingen; 2e. in de latere jaren vooral de wijze waarop het Sowjetbewind de kerken en kerkgenootschappen heeft behandeld en zich over de Christelijke religie moet hebben uitgelaten; Kneuterdijk 8, onder leiding van den Heer Rethmeier. Wij kregen contact met de Sowjetautoriteiten: onmiddellijk ontstond samenwerking met volledig begrip van beider moeilijkheden; deze onderhan delingen, die onzerzijds werden gevoerd door den Heer van Walree, culmineerden in een bezoek aan Moskou in Januari verleden jaar. Het Comitéheeft den zakenweg naar het nieuwe Sojwet-Rusland gebaand en de deuren geopend. Werkelijk heeft men van Russische zijde zijn best gedaan om de aankoopen in Nederland te verH 3e. het gevaar voor communistische propaganda, in het bijzonder in Indië. In een beoordeling van de eerstgenoemde twee argumenten treed ik thans niet; dit geschiedt door anderen in dit nummer. Ik merk slechts op, dat het eerste punt, bij principiële bereidheid tot erkenning, een onderwerp van onderhandeling zou kunnen vormen en dat de vorderingen op Rusland bij hand having van de tegenwoordige verhouding m ieder geval voorbestemd zijn te eniger tijd te verjaren. Wat het tweede punt betreft, de verhouding tussen staat en kerk behoort tot de aangelegenheden van interne aard, welke als zodanig niet ter beoordeling staan van andere staten. Indien het optreden van het staatsgezag in enig land tegenover predikers en be lijders van het Christelijk geloof de maatstaf zou moeten zijn voor het al of niet erkennen van die staat, zou de staatkundige verhouding tussen Nederland en verschillende andere landen aan een grondige herziening moeten worden onderworpen. Aan zulk een herziening denkt echter niemand. Moet nu, indien men afziet van de eerstgenoemde overwegingen, de derde hierboven genoemde reden doen besluiten de tot nog toe in deze ingenomen houding te handhaven ? ET is duidelijk, dat de erkenning van SowjetRusland door Nederland met zich zou brengen de bevoegdheid tot vestiging niet alleen van diploPAG. « DE GROENE N». *»* grooten. Ziehier eenige cijfers (Nederlandsche statistieken) : 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 Uitvoer naar Rusland uit Nederland, in duizend gld.: ? 2,537 n 4,203 4,663 5,264 10,997 Invoer uit Rusland in Nederland, in duizend gld.: ? 40,553 ,> 60,550 72.047 I. 36,267 M 35,858 26,743 ?. 22,499 Hierin is duidelijk de groote invloed te zien van het werk van het Comité'. Nog duidelijker blijkt de opleving van onze exporten naar Sowjet-Rusland, wanneer men de Rus sische statistieken bekijkt, die den Nederlandschen en Nederlandsch-Indischen handel tezamen omvatten. De Russische autoriteiten zijn eerst in de laatste jaren begonnen aandacht aan de samenstelling der statistieken te schenken, zoodat ik veiligheids halve slechts de importen in Rusland vermeld. (Russische statistieken) (i R. = ? 1.30) Importcijfers (uit Nederland + Nederlandsch Indië) * ^ o?*?,-* 1931 1932 1933 1934 1935 Rs. 6.809.000 5.488.000 6.089.000 15.751.000 19.525.000 ~ 7«SW " -r » » Tot zoover een globaal overzicht van den stand van zaken op dit moment. IK stel er prijs op tot slot nog een enkel woord te zeggen omtrent de kwestie der erkenning van de Sowjet-Unie door de Nederlandsche Regeering. Ik ben van oordeel, dat in deze kwesti; het han delsbelang niet den doorslag geven kan. Meent de Regeering op gronden, aan het algemeen belang ontleend, Rusland niet te moeten erkennen, dan sluit ik mij' daarbij aan. Maar aanstonds rijst dan de vraag: gelden de motieven der Regeering tegen erkenning dan niet even sterk tegen het onderhouden van handelsrela ties met dat rijk? Hierop is mijn antwoord ont kennend. goed" te noemen is, materieel maar ook moreel. Tegenover de tastbare voordeelen van uitbreiding van onzen handel met Rusland en van verminde ring der werkloosheid zouden misschien, geheel bijkomstig, eenige nadeelen geconstrueerd kunnen worden. Deze zouden aldus zijn samen te vatten: inschakeling van Rusland in het wereldverkeer consolideert het bestaande politieke en geestelijke regiem in de Sowjet-Unie. Het is echter de groote vraag, of de geestelijke basis van het Russische stelsel veranderd zou kunnen worden door op mislukking van het daar geldend economisch systeem aan te sturen. Is niet veeleer te verwachten, dat een kentering ten goede zal intreden, wanneer de welvaart in Rusland zal terugkeeren? In elk geval lijkt mij de verhouding tusschen het goede, dat met uitbreiding der handels, relaties met Rusland bereikt kan worden en het l'*** kwade of minder goede, dat op den koop toe moet worden genomen, dusdanig ten gunste van het eerste uit te vallen, dat ik niet heb geaarzeld aan de verdere ontwikkeling van de economische verhou dingen tusschen beide landen mijn bescheiden aan deel te leveren. Ik stel daarbij echter n voorwaarde, nl. dat het land, waarmee wij handel drijven, niet van ons eischt, dat wij afstand doen van onze volledige ge wetensvrijheid omtrent zaken, waarin onze opvat tingen strijden met de zijne. Verloochening van onze eigen levens- en wereldbeschouwing eischt de Rus sische Regeering echter niet, geen enkele geesteMijke dwang (ook niet om te zwijgen) wordt door ?haar uitgeoefend. \ De hardnekkige fabel, als zouden de Nederland sche kooplieden in de lyde en x8de eeuw, teneinde als eenige Europeanen handel op Japan van het eiland Dshima uit te mogen drijven, zich schuldig hebben gemaakt aan het zoogenaamde Yefumi (het ver trappen van het beeld van den Gekruiste) is gelukkig op alleszins aannemelijke gronden weerlegd. Het Nederlandsche volk zou zeker niet dulden, dat in de twintigste eeuw eenige blaam van karakterloosheid of zelfs een schijn daarvan al zou deze verbonden zijn aan het afsluiten van een voordeelig handelstractaat den Nederlandschen naam zou bezoedelen. Uit den aard der zaak geldt dit echter niet alleen tegenover een land als Rusland; het is een eisch, die altijd en overal dient te worden gesteld zoowel aan den koopman als aan de Re geering; zoowel ten aanzien van erkende als van niet-erkende buitenlandsche mogendheden, onver schillig of deze dicht bij onze grenzen dan wel ver daarvan verwijderd wonen. Mogen onze Nederlandsche kooplieden niet alleen door hun energie, maar ook door hun fierheid anderen ten voorbeeld strekken I 'S A* A. van Sandick SECR. DER D1R. ROTTERDAMSCHE BANK VER. l) Men vergelijke Le stade actuel de Vévolution volution et sociale de l'ö'.R.S.S." door Lewis L. Lor w in en A. Abrahamson in Revue Internationale Op zichzelf is onder de benarde omstandigheden, j Lorwin en A. Abrahamson in Revue Inten waaronder ons volk thans moet leven, uitbreidmg^L^ du Travau van januari t936, blz. 37 en v.v. <.«._.*,».i;;irtiAjian een daad, die positief t van exportmoge matiefce vertegenwoordigers over en weer in de hoofdsteden van beide landen, doch ook van con sulaire vertegenwoordigers in andere delen van de twee landen. Gevolg van de erkenning zou derhalve moeten zijn de toelating van een Russische consu laire post te Batavia. Gevreesd wordt, dat zulk een vestiging, gedekt als deze zou zijn door het beginsel der exterritorialiteit, misbruikt zou worden voor het voeren van communistische propaganda. Deze zou inderdaad bij de ontvankelijkheid van de Oos terse gemoederen en in het stadium van ontwikkeling, waarin grote groepen der Inheemse bevolking zich bevinden, in hoge mate schadelijk zijn. Het kan niet ontkend worden, dat de ervaring met Russische vertegenwoordigers hier en daar in het bui- . tenland opgedaan, in deze tot grote voorzichtigheid noopt. Daarom kan staatkundige erkenning van Sowjet-Rusland slechts dan in overweging worden. genomen, wanneer waarborgen kunnen worde,'': verkregen, dat de vestiging van een consulaire posjr in Indiëniet zal worden misbruikt voor politieke propaganda. Is onthouding van zodanige propaganda eet: plicht voor alle diplomatieke vertegenwoordigers. in dubbele mate zou dit gelden voor een Russischen vertegenwoordiger. De communistische partij toch behoort in Indiëtot de verboden verenigingen. Bij toelating van een Russischen consulairen vertegen woordiger in Indiëzou derhalve de uitdrukkelijke voorwaarde gesteld moeten worden, dat deze en hét aan hem toegevoegde personeel zich van elke poli tieke propaganda zullen onthouden. De door de ervaring gewettigde vraag rijst, of o verklaringen in die geest vertrouwd zal kunnen worden. Op die vraag past in de eerste plaats een IN het algemeen wordt de crêdietwaardigheid van een debiteur bepaald door drie factoren: i) zijn solvabiliteit, 2) zijn liquiditeit, 3) zijn moraliteit; of met andere woorden de tegenwaarde der vordering moet aanwezig zijn, moet geleverd kunnen worden en de debiteur moet gezind zijn zijn verplichtingen ook inderdaad na te komen. Solvabiliteit en liquiditeit kunnen, op min of meer exacte wijze, door den crediteur worden beoordeeld aan de .hand van balansen en winst- en verlies rekeningen. Ter beoordeeling van de moraliteit moet men afgaan op de houding van den debiteur in het verleden en op het oordeel en de ervaring van an deren. De groote moeilijkheid nu bij het zaken doen met Rusland is, dat men in feite steeds te doen heeft met den Staat. En Staten maken geen balansen op en geen winst- en verliesrekening. Als een van de grootste bezwaren, in economicis, tegen het com munisme wordt dikwijls beschouwd het feit, dat onder het commu nisme, in den (zui ver) socialistischen Staat in het alge meen, de Wirtschaftsrechnung" ontbreekt. Het ont breken van een Wirtschaftsrechnung is echter een inconveniënt, dat aan eiken Staat (voor zoover het de zaken van den Staat zelf betreft) eigen is, ook aan den pursang liberalen Staat. Het opstellen van een begrooting van inkomsten en uit gaven is slechts een poging om aan dit bezwaar, van de formeele zijde, tegemoet te komen. Wat dit punt betreft, is de staatsvorm dus eigenlijk van ondergeschikte beteekenis. Hiermede zijn niet de bezwaren van het ontbreken van een Wirtschaftsrechnung in het algemeen weerlegd en is nog veel minder het cummunisme verheerlijkt, maar is alleen bedoeld te zeggen, dat het bezwaar van het ontbreken van exacte gegevens omtrent de crêdietwaardigheid A. A. van Sandick herinnering aan de vermaarde woorden, door Thorbecke gebezigd met betrekking tot de uitoefening van publieke functies in het algemeen: dat vertrou wen edel is, doch dat het bedriegt en dat derhalve waakzaam toezicht geboden is. In het geval, dat ons thans bezig houdt, zou vertrouwen-alleen stellig niet voldoende zijn. Daarom zou tot verzekering van de nakoming van de boven bedoelde verplichting zijn te bedingen, dat het aantal der aan het consulaat te verbinden personen zodanig beperkt blijft, dat uitsluitend de normale werkzaamheden, verbonden aan een consulaire post, kunnen worden verricht. De landsoverheid in Indiëbeschikt over voldoende middelen om na te gaan of nog andere personen, dan die op het consulaat werkzaam, hetzij door persoonlijke bezoeken, door correspondentie of door toezending van gedrukte stukken, daarmede in rei gelmatige verbinding staan. Propaganda op enigszins uitgebreide schaal zou daarom, bij enige waakzaamheid, niet aan de aan dacht van de overheidsorganen ontsnappen. Zou daarbij van enig verband met het consulaat blijken, dan zou daarin reden moeten worden gevonden de erkenning weder in te trekken. W " rOOROP stellende derhalve dat bij behoorlijke regeling en voldoende waakzaamheid het niet te miskennen?gevaar voor communistische propaganda ook met betrekking tot Indiëgeen reden behoeft te zijn om de staatkundige erkenning van Sowjet-Rusland bij voorbaat af te wijzen, staatkunen economische redenen pletten er m.i. ook voor Indiëvoor om, indien voldoende waarborgen tegen het genoemde gevaar kunnen worden verkregen, in deze de gedragslijn te volgen, door tal van andere staten reeds eerder aanvaard. Krachtens het pact van de Volkenbond hebben beide landen verplichtingen op zich genomen ten behoeve van de handhaving van de territoriale integriteit, welke bij mogelijke spanningen rondom de Pacific voor Indiëvan het grootste belang kunnen zijn. Te wensen, dat aan deze verplichtingen te goeder trouw n door Nederland n door de SowjetRepubliek de hand zal worden gehouden en tege lijkertijd te weigeren laatstgenoemd land staat kundig te erkennen, is naar mijn mening een tegen strijdigheid, welke niet duurzaam kan worden vol gehouden. ? Hoe grote invloed herstel van de staatkundige betrekkingen tussen Nederland en de Sowjet-Republieken op het handelsverkeer tussen Rusland en Indiëzal hebben, is moeilijk bij voorbaat te zeggen. Met zekerheid kan echter worden verwacht, dat daarvan invloed ten goede zal uitgaan, vooral wan neer dit verkeer door een handelsverdrag zou worden bevorderd, waarbij tegenover afzet van Russische producten in Indiëde invoer van produc ten der Indische cultures zou worden bedongen. Het komt mij daarom voor, dat er aanleiding is, mede met het oog op de belangen van Indië, om de staatkundige erkenning van Sowjet-Rusland op nieuw in overweging te nemen. Al hetgeen strekken kan tot toenadering tussen de volkeren en tussen de staten dient, thans meer dan ooit, te Worden gedaan, zowel ter bevordering van de goede onderlinge Staatkundige verhoudingen als ter wille van het economisch herstel, waaraan ook in ons land en in de overzeese gewesten zó dringend behoefte bestaat. PAG. 7 DE GROENE No.3066 vrijwel altijd bestaat, indien de Staat als debiteur optreedt. Toch zijn, zooals ook de ervaring leert, liquiditeit en solvabiliteit beslissende factoren indien het gaat om de externe verplichtingen van den Staat. En ook al mogen exacte gegevens nagenoeg ontbreken, geheel zonder aanwijzingen zijn wij dienaangaande niet. WAT de (externe) liquiditeit betreft zijn wij aangewezen op het conglomeraat van gege vens en schattingen, dat met een weidsch woord de betalingsbalans wordt genoemd. Ruslands betalings balans voor het jaar 1935, ontleend aan het Monthly Review van Juni 1936 van de U.S.S.R. Trade Delegation in Great Britain, zag er als volgt uit: INKOMSTEN in millioenen Roebels (i Rb. is 3 Fransche f r.) Goederenexport (f.o.b.) 1800 Inkomsten uit vrachten en verzekeringen .. 76 Toeristen en andere uitgaven van buitenlanders 29 Verkocht goud 52 Niet commercieele ontvangsten 62 Diversen 165 2184 UITGAVEN Goedereninvoer (c.i.f.) 860 . Budgetaire uitgaven in valuta 57 Rente voor leeningen en credieten 89 Uitgaven voor technische installaties 23 1029 Overschot der loopende posten 1155 2184 Het overschot ad Rs. 1155 millioen is als volgt gebruikt: Aflossing op importcredieten .. Rs. 694 millioen Aflossing op bankcredieten .... 311 ,, Saldo toename goudreserve .... ,, 150 Deze betalingsbalans maakt een zeer gunstigen indruk, vooral de aflossing van credieten tot een totaal van ruim Rs. 1000 millioen. Kapitaliseeren wij den rentepost in het credit ad Rs. 89 millioen tegen 7J/2 pCt., dan komen wij op een beginschuld van Rs. 1200 millioen. Gezien de verrichte aflossing ad Rs. 1005 millioen, komt de mededeeling van den Volkscommissaris van buitenlandschen handel in de Prawda van 7 November 1935, dat de externe handelsschuld van Rusland op i October 1935 Rs. 139 millioen bedroeg, geloofwaardig voor. De externe liquiditeit lijkt dus in ruime mate aan wezig, en men mag aannemen dat deze ook, voor zoover de toekomst kan worden overzien, gewaar borgd zal blijven. Dit is een van de weinige voordeelen van een gemonopoliseerden buitenlandschen handel en een gecentraliseerd credietverkeer. Moeilijker is het zich een beeld te vormen van de solvabiliteit, voor zoover de buitenlandsche credi teuren hiermede te maken hebben. Want hoe wil men nagaan of de tegenwaarde van de opgenomen credieten en leeningen steeds ten volle aanwezig is ? Het eenige wat men kan doen is zich, op grond van den algemeenen economischen en financieelen toe stand, een beeld te vormen van de voorhanden mogelijkheden om intern de middelen op te brengen die noodig zijn om aan de aangegane externe ver plichtingen te voldoen. Het is niet doenlijk hier een overzicht te geven van den algemeenen economischen toestand van Rusland, dat ons een inzicht moet geven in zijn solvabiliteit. Wij dienen echter te erkennen, dat op economisch gebied Sowjet Rusland een zeer bijzonde re prestatie heeft geleverd, door, vrijwel zonder fi nancieelen steun van buiten, een belangrijke ka pitaalvorming tot stand te brengen, in den vormvan een uitgebreid industrieel apparaat en moderne, ge mechaniseerde landbouwbedrijven. Een schaduw zijde hierbij was, dat zulks aanvankelijk gepaard ging met het opleggen van groote ontberingen aan de eigen bevolking. Maar thans stijgt de levens standaard en dit beteekent onder meer dat er lang zamerhand een marge begint te komen, waaruit (Slot volgende pagina) 'V? »1 7.