De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1936 1 augustus pagina 4

1 augustus 1936 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

Ivl zeg NOG EEN STEM TEGEN IK meen mijn stem te moeten voegen bij die van den heer Deterding tegen de erkenning van de Sowjet-Unie door de Nederlandsche Regeering, ten zij die erkenning gepaard gaat met een erkenning door de Sowjet-Unie van de voor-oorlogsche schulden. Ik ben overtuigd dat de chefs van de vele effecten-kantoren in Nederland even eens tegen een erkenning van de Sow jet-Unie zonder meer gekant zijn. Immers in de jaren voorafgaande aan den wereldoorlog, toen de verschillende Russische leeningen, hetzij voor con versie van bestaande leeningen, hetzij voor het verkrijgen van gelden voor aanleg van spoorwegen, door de groote Amsterdamsche bankiers-firma's Hope & Co., Lippmann Rosenthal &Cie, den vertegenwoordiger van het huis Rothschild, en anderen aan de markt werden gebracht, werden de obligaties dier leeningen ter belegging der spaar penningen van Nederlandsche burgers door de effecten-kantoren als solide aanbevolen. Zij mochten dit doen op grond van hetgeen in de prospectussen der lee ningen werd medegedeeld, alsook naar aanleiding van de rapporten der be voegde Nederlandsche instanties over de ontwikkeling van het Russische Rijk. Ik zal mij niet begeven in een beoor deeling van het toenmalige Russische régime, noch in die van het tegenwoor dige. Ten slotte hangt het van de per sonen af, die de leiding hebben in welk régime ook, of wij met zulk régime vrede kunnen hebben. Het moge waar zijn, dat een zeker percentage van de opbrengst der hiervoren vermelde leeningen in de zakken van corrupte ambtenaren terecht kwam, vast staat, dat een wezenlijk deel dier leeningen werd aangewend tot ver betering en uitbreiding van het spoor wegen-net, dat de geheele Russische bevolking ten goede kwam, en waar van de tegenwoordige Sowjet-Unie nog steeds profiteert. EEN der schrijvers in Uw blad zegt terecht, dat de niet-erkenning der oude schulden door de SowjetRegeering een heel bedenkelijk ding is. Maar hij loopt toch wel heel gauw daarover heen. Zooals men over aller lei dingen in onzen tijd wel heel gauw heenloopt. Dat is zeker de nieuwe zakelijkheid. Men vraagt vooral of iets doelmatig is, of men kans heeft zijn doel op deze wijze snel te bereiken. De moreele kant van de zaak, waarover het gaat, komt daarbij vaak in het gedrang. Wij hebben gelijksoortige opvattingen gezien bij de discussies over de al- of niet-wenschelijkheid van devaluatie van den gulden. Of men zaken met het tegenwoordige Rusland wil doen moet ieder voor zich zelf weten. Ik kan mij voorstellen dat er menschen zijn, die niets te maken willen hebben met een firma waarvan de chefs zich op het standpunt stellen, dat zij de door hun voorgangers aan gegane verplichtingen niet behoeven te honoreeren. Zij hebben toch maar de firma van die voorgangers over genomen, en willen thans wel de lusten genieten maar niet de lasten dragen. Of, om het anders te zeggen: de tegenwoordige leiders van de SowjetUnie hebben zich voor het tegenwoor dige Rusland in het bezit gesteld van alles wat tot dat land behoort en van wat hun voorvaders tot stand gebracht hebben. Dit moge hun goed recht zijn. Maar daar staat dan de plicht tegen over om na te gaan in hooverre dit bezit door diezelfde voorvaders belast was met schulden waarmede rekening behoort te worden gehouden. Zelfs al zou de Nederlandsche Regeering de eenige zijn, die op grond van het gemis aan goede trouw van de zijde der Sowjet-Unie deze niet zou erkennen, dan zou haar dit tot eer strekken. Het zou een obstakel zijn tegen verder verval van onzen tijd. IN Uw blad werd ook gezegd, dat de wereld niet door sentiment, maar door harde werkelijkheid geregeerd wordt. Ik geloof niet dat dit juist is. Het sentiment speelt zeer zeker een groote rol. En de regeer ing van de Sowjet-Unie zal daarmede wel degelijk rekening houden. Men zal niet het on redelijke van haar verlangen. Houders van Russische obligaties van vóór den wereldoorlog zullen niet het volle pond eischen. Zij zullen begrip toonen voor wat het ongelukkige Russische Volk heeft moeten doorstaan. Maar zij zullen terecht verlangen, dat hun vorderingen niet geheel ge schrapt worden. De regeering van de Sowjet-Unie zal ten slotte tot e«n bevredigende regeling met de credi teuren van het oude Rusland moeten komen, waarbij rekening gehouden zal worden met de draagkracht van de bevolking en met de hulpbronnen van het land. Pas wanneer op die basis een regeling zal zijn tot stand gekomen moge de Nederlandsche Regeering haar bezwa ren tegen de erkenning van de SowjetUnie laten varen. Den Haag, 27 Juli 1936 J. H. KANN DE GETUIGE (Daily H e ra ld, Londen) \ Ac/ cca Zamora Spaanaehe anarchie ZIEHIER een overzicht van d»' voornaamste opstandige bewegin gen in Spanje sinds het aftreden van Alfons XIII: 1981 12 April. Voor het eerst sinds 1925 algemeene verkiezin gen. Verpletterende meerderheid voor de republikeinen. 14. April. De Tweede Republiek uitgeroepen. De ko ning treedt af. Voorloopige regeering on der Zamora. Kolonel Marcia roept in Cataloniëde republiek uit. 27 April. Arrestatie van generaal Berenguer. ix A f ei. Monarchistische onlusten te Madrid. 12 Mei Algemeene werkstaking. De staat van beleg wordt afgekondigd. 14 Mei. De rust is hersteld. 18 Juni. Verkiezingen voor de Cortes. Overwinning der republikeinsch-socialistische coalitie. 14 Juli. Opening der constituccrendc Cortes. 1032 21 Januari. Communistische woelingen in Catalonië. Steden en dorpen door 15.000 opstandelingen bezet. 23 Januari. De opstand in Cataloniëis onderdrukt. 24 Januari. Algemeene werkstaking in Sevilla. 10 Augustus. Militair complot onder leiding van generaal Sanjurjo; onlusten te Madrid en Sevilla. ii Augustus. Generaal Sanjurjo, door zijn troepen verlaten, vlucht en wordt te Sevilla gearresteerd, Admiraal Majaz <^ ij Juli. De monarchistenleider Calvo Sotelo op zijn beurt te Madrid vermoord Schietpartij te Sevilla: een doode. 18 Juli. Militaire opstand in Spaansch Marokko. Troepen der opstandelingen ontschepen zich te Cadiz. Eén ding is zeker: onder alle regimes, onder alle omstandigheden blijft er in Spanje een ondergrond van anarchie bestaan die sterker is dan de verschillende regimes en regeeringen die deze anarchie de baas trachten te blijven. (Marianne, Parijs) Profetie van Lenin ALPHONSE Daudet placht te zeggen. dat Spanje meer tot Afrika dan tot Europa behoort. In sommige opzichten is dit misschien waar. En sinds Spanje zijn oude hegemonie geheel verloren heeft, zijn wij er aan gewend geraakt de dingen die aan de overzijde van de Pyreneeën gebeuren te beschouwen alsof zij ons slechts matig aangingen. Alles goed en wel, maar Lenin heeft gezegd dat Spanje na Rusland het eerste land zou zijn dat bolsjewistisch zou worden. De gebeurte nissen schijnen dezen genialen politicus weer eens gelijk te zullen geven. (News Chroniclc, Londen) Held uit de verte DIT is het oogenblik om er op te wijzen, dat de gewcldsatmosfeer in Spanje van dug tot dag zwaarder geladen wordt; dat de burgers zich van den weg der democratie geheel ver wijderen. ,.De opstandige beweging, die zich van de harten der Spanjaarden heeft meester gemaakt, is gezond en zelfs heilig. Gij kunt er van overtuigd ^ dat het bloed van Calvo Sotelo. aan u\v handen kleeft en dat gij het er nimmer van zult kunnen afwisschen. De verant wetefd en generaal Berenguer zitten te Madrid woordelijkheid rust op alle partijen die het Volksfront steunen en tast het geheele parlementaire stelsel aan. Wij, wij wenschen deze klucht niet voort te zetten ! Zet gij haar voort als gij wilt: ik weet dat gij een politiek van vervolging, geweld en uitroeiing tegen al wat recht is zult instellen. Maar gij ver gist u: hoe gewelddadiger uw politiek is, hoe heftiger de reactie zal zijn. Ik geef u de verzekering dat gij, die dit regime van geweld hebt opgebouwd, de eerste slachtoffers zult zijn. Thans gevoelt gij u veilig, maar de dag komt waarop het geweld, dat gij ontketend hebt, zich tegen u zal keeren." (Gil Robles op 15 Juli in de Cortes) gevangen maar zijn meester van den toestand in Sevilla. 15 Augustus. De opstandige beweging ge'heel onderdrukt. 1933 p Januari. Extremistische elementen verwekken een bloedigen opstand te Barcelona. Een poging tot algemeene werkstaking mislukt. De opstand wordt onmiddellijk onderdrukt. 26?27 April. Algemeene werkstaking te Barcelona, door dezelfde rechtsche extremisten uitgelokt. Juli. Gedurende de geheele maand verwekken de uiterst rechtschen onlusten te Madrid. 14 Juli. Aanslag op het bureau der Vrienden van Sowjet-Kusland. 23?26 Juli. De uiterst rechtsche par tijen verwekken onlusten in geheel Spanje; oproeren, die snel onderdrukt worden, breken uit te Madrid, Malaga, Oviedo, Jigön, Granada en Sevilla. 1934 4 October. Zoodra het nieuwe kabinetLerroux is gevormd, wordt het parool der algemeene werkstaking uitgegeven. Talrijke onlusten. 5 October. In Asturie wordt de staat van beleg uitgeroepen. 6 October. Cataloniëverklaart zich onafhankelijk. Azana vormt te Barcelona een voorloopige regeering. De militaire autoriteiten verzetten zich. In geheel Spanje wordt de staat van beleg uitge roepen. Woelingen en algemeene werk staking in Marokko. Overal oproer en vechtpartijen. 1935 7 Juli. Companys, president van Cata lonië, en de leden van zijn voorloopige regeering gearresteerd. Bevel aan de stakers om het werk te hervatten. 8 Juli. Uitbreiding der anarchosyndicalistische en communistische woe lingen. Onderdrukking der beweging in Asturie, die verscheiden weken aanhoudt. Het vreemdelingenlegioen en de Marokkaansche tirailleurs worden op de op standelingen losgelaten. 1936 Februari. Gedurende de geheele maand verwekken de rechtsche partijen alom in den lande opstanden en woelingen. 13 Juli. Luitenant Joséde Castello vermoord. Den i;den Juli brak de opstand Doch op 16 Juli was Gil Robles naar Biarritz vertrokken. Hij is nog niet teruggekeerd. Abessynic* In den doofpot VREEMDE geruchten doen in Londen de ronde en zij komen uit te goede bron dan dat zij genegeerd zouden kunnen worden. Zoo zou de Negus bericht hebben gekregen, dat een terug keer naar West-Abessyniëvia den eenig mogelij ken toegangsweg, door den Soedan, hem niet kan worden toegestaan. Telegrammen van den Negus aan Ras Imroe in Gore zijn van de lijn Ca roKhartoem naar Asmara doorgezonden en daardoor in han den der Italianen gevallen. De .vroe gere goeverneur van Gore, die eenigen tijd geleden door derf Ne gus als civiel n«et| militair gezagheb ber naar zijn provin cie werd teruggezon den, is in Cairo bijna een maand lang opge houden omdat hij geen visum kon krijgen om naar zijn eigen provincie te gaan. Een vliegtuig, door Lady Gladstone uitge zonden om voor de Abessyniërs roode 'kruis-werk te doen, werd eveneens een maand in Caïro opgehouden en staat nu nog ergens in den Soedan. Deze verhalen komen zoo volmaakt overeen met de klaarblijkelijke bedoeling der regeering: het slachtoffer snel te begraven en den moordenaar een hartelij welkom toe te roepen, dat zij waarschi,'? lijk geloofd zullen worden als de regeerii niets doet om ze te neerleggen. Zij PAG. 6 DE GROENE No. 3C Hailie Selassie \ Jan tegelijkertijd kunnen zeggen of zij bereid is, verslaggevers in West-Abessyni toe te laten om met eigen oogen te zien of Abessyniënog een regeering en een legermacht heeft, zelfs al zou het resultaat van hun onderzoek strijdig zijn met het geen minister Eden heeft verteld. (Manchester Guardian) Een soldaat over de Zwarthemden ONLANGS had ik gelegenheid» met een ontwikkeld Italiaansch officier te spreken. Hij is door zijn opvoeding fascist, maar hij gebruikt zijn verstand en denkt zelf. Vele officieren denken als hij. ,.De Militie der Zwarthemden," zei hij is uit militair oogpunt snert; dat weet iedereen. Het zijn politietroepen, een soort politieke politie; de kerels deugen nergens voor en zijn er alleen maar op uit, hun eigen huid niet te wagen en anderen het werk te laten opknappen. Politietroepen zijn in het veld niets waard. Zelfs de Carabinieri, die in hun eigen dienst onwaardeerbaar zijn, waren aan het front onbruikbaar. Maar zij waren tenminste dapper. De Militie zorgt alleen dat ze haar buik vol krijgt en loopt weg als er wat te doen is. De gewone soldaten zijn jonge kerels van een jaar of twintig, meest boerenjongens, fatsoenlijk en humaan. De zwarthemden zijn een troep bandieten, dieven en erger. .... In Italiëweten ze deze dingen heel goed. Toen de Duce op de Piazza Venezia sprak en den val van Addis Abeba ver kondigde, probeerde hij de Zwarthemden te prijzen, maar niemand reageerde. Het was het eenige gedeelte van zijn rede waarop geen applaus kwam." ,,U schijnt geen vriend van Mussolini te zijn " ?A Mussolini is een opsnijder. Hij wil voor een groot strateeg doorgaan, maar als het aan hem had gelegen zouden we op 't oogenblik nog voor Makale staan. Ia den oorlog hadden we een groot militair leider in Badoglio en een grooten diplomatieken idioot in Mussolini, die niets beters te doen wist dan ons de tegenwerking van twee en vijftig staten op den hals te halen .,..." Gelooft u, dat, als de troepen terug komen, Mussolini achteraf zal probeeren een heldenlegende om de Zwarthemden te spinnen?" Dat geloof ik niet. Het legerbestuur zou het hem wel beletten. Niet alleen de eer van het leger staat daarbij op het spel, ook het vraagstuk der voorbereiding voor toekomstige oorlogen, vraagstukken van organisatie en tactiek. Badoglio, dat » is een generaal...," . Wat denkt u van de politieke situatie ?tn Italië?" Mussolini kan het niet ten eeuwigen dage uithouden. Zijn roem is ondermijnd en .zijn demagogie is doorzichtig. De Militie zal ontbonden moeten worden omdat zij voor den oorlog onbruikbaar is. WTat het leger betreft, dat mag Musso lini niet." over de Fransche New Deal", die in de provincie gunstig is ontvangen. In de provincie hoopt men dat de nieuwe koers tot economisch herstel zal leiden en er is geen verzet tegen de verbetering van den socialen toestand der arbeiders massa, zooals in Parijs. In de Amerikaansche kranten van Juni 1933 en de Fransche van Juni 1936 vindt men dezelfde spankracht terug. In beide landen wordt deze kracht door machtige particuliere belangen bestreden. Maar eenzelfde mystiek is in beide de drijfkracht der beweging. (Prager Presse) Hitler en Ooatenrljk WELKE redenen Hitler ook moge hebben gehad voor zijn verdrag met Oosten rijk, het is een goede zet geweest voor Duitschland. Of het op den langen duur ook voor Oostenrijk zoo gunstig zal blijken te zijn, moet nog worden afgewacht. Als gebaar maakt de overeenkomst een sympathie ken indruk op de wereld voor zoover die wereld niet te ver vooruit kijkt. En het is niet alleen een gebaar. Het is wellicht de eerste stap naar de totstand koming van een Midden-Europeesch blok, doch dan langs diplomatieken weg in plaats van den weg van geweld waarvoor velen bevreesd zijn geweest. Duitschland offert bij dit verdrag niets op. Hitler verkrijgt een moreelen en zelfs economischen invloed in Oostenrijk, en hij kan er op rekenen dat hij later nog meer krijgt. Onder de schaduw der Duitsche vriend schap kan het nationaal-socialisme in Oostenrijk hoewel de partij er nog altijd verboden blijft beter door dringen, en de inkt van het verdrag was nog maar nauwelijks droog of die invloed begon zich al te doen gevoelen. Het kon er voor Joden en socialisten straks wel eens leelijk uit komen te zien. (New Statestnan and Nation, Londen) Hitler Jt. Léon Blum (Manchester Guardian) Léon Blum's New Deal" OP hetzelfde oogenblik waar op in Amerika het experiment van Roo sevelt vrucht begint af te werpen; gaat Léon Blum in Frank rijk iets dergelijks ondernemen. Beiden breken met het ver leden. Het is te ho pen dat het Fransche volk begrijpt dat de wetten van Juni -8936 een nieuw tijdperk inluiden, even als het Amerikaansche volk dit in Juni 1933 heeft begrepen. Zelfs de werkwijze van de nieuwe Fransche regeering lijkt op die van Roosevelt. Evenals deze wil ook Léon Blum beginnen met het lot der arbeiders massa te verbeteren. En de tegenstan ders van het Volksfront gebruiken precies dezelfde argumenten waarmede de vijan den van Roosevelt zijn New Deal hoopten ten val te brengen. De historicus, die later de taren der Parijsche pers op d maatregelen vergelijkt met die der provinciale kranten, zal een groot verchüopmerken. De Parijsche bladen 'taan over het algemeen vijandig tegenGROENE No.3067 Het Joodsche kind op de Dultsclie school LAAT ons aannemen dat slechts n Joodsche leerling deel uitmaakt van een schoolklas, dan zal deze juist het struikelblok vormen voor een goed nationaal-socialistisch onderwijs. Hoe im mers kan een klasse, die een op zichzelf mogelijk onschadelijk Jodenkind bevat, worden opgeleid tot een behoorlijk peil van rasbewustzijn ? Hoe kan zoo'n klas eens vooral immuun worden gemaakt tegen pro-Joodsche sympathieën ? Zoo wel op paedagogische als tactische gron den is het daarom niet altijd raadzaam, Joodsche leerlingen ruw te behandelen, te bespotten of hun slechte rapporten te geven. De jonge onderwijzer, die de dingen bij den naam noemt, vertelt over den Talmud en neemt iedere gelegenheid te baat om te wijzen op de misdadige rol, die de Jood in de politiek speelt; hij vertoont de Stürmer, en bestrijdt het sprookje van den z. g. fatsoenlijken Jood. Met al zijn overwicht bereikt hij hiermee echter niets;, want op de achterste bank zit een Joodsch jongetje, dat het hulpelooze mikpunt van deze aanvallen op het Jodendom is. Hij kan zich niet verdedi gen, maar zit daar met gebalde vuisten en zijn tranen wegslikkende. Een dergelijk schouwspel is in strijd met den ridderlijken Duitschen geest en kan tot gevolg hebben, dat de Duitsche kameraadjes het voor het Joodsche slachtoffertje opnemen. En daarom moeten de Joodsche kinderen van de Duitsche scholen! (Dr. Walter Scharrcr in Der Weltkampf, Berlijn) Jupan's moeilijke taak roeping van Japan is stabiliteit het Verre Oosten te bevorderen. Het is Japan's taak om verandering te brengen in de houding van een Aziatisch buurland, dat opWesterschelanden pleegt (Miyako, Tokio) De kleine caricaturen in den tekst zijn uit Marianne." HITLER PROBEERT EEN NIEUWE ROL ,En Goering, hoe stoot me dat ?" (Glasgow Record) Eden tot Blum : DE Heb jij STEM IN DE WOESTIJN (DIE ZWIJGT) al wat gehoord ?" . (News of the World, Londen) OPERETTE-LIEDJE Tea for two and two for tea ; Me for you and you for me, (Daily Express, Londen) « l» * m,a blijven r (Glasgow Evening Times) --,1 l f ?y

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl