De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1936 1 augustus pagina 9

1 augustus 1936 – pagina 9

Dit is een ingescande tekst.

Li DE VERTAALDE ROMAN Antwoorden op den vierden prijsvraag EEN steeds grooter animo deed ditmaal het aantal inzendingen tot een heuveltje aan groeien. Van alle zijden hebben stijl-vreese» lijkheden ons aangegrijnsd, hebbén kwasi-letterkundige vondsten ons verheugd. In het algemeen is opgevallen, dat de inzenders zich weinig gehouden hebben aan den eisen der gebrekkige vertaling, die besloten lag in de woorden: in een vertaling, die door den gemiddelden Nederlandschen uitgever nog zou worden geaccepteerd. En zij, die er wel mee rekenden, toonden weder een te groote min* achting voor het critische vermogen der litteratuur* promotors. De opgave eischte het uitwerken, als fragment van een vertaalden roman, van dit motief: Hij maakt haar een verwijt van haar handelwijze en zegt het te betreuren geen macht over haar te hebben. Zij lacht hem uit en zegt overtuigd te zijn geheel op eigen beenen te kunnen staan, waarvoor zij bewijzen opsomt. Op dat oogenblik wordt het gesprek door een van buiten komende oorzaak verstoord. Zij was in zulke neutrale termen gesteld, dat men de grootste verscheidenheid had kunnen verwachten. Toch bleek men met voorliefde de situatie gekozen te hebben van een echtelijken twist, waarbij de man de vrouw een zijsprong op het pad der liefde verwijt. Anderen kozen een twistgesprek tusschen vader en dochter; tot de handelwijzen, die voor een vrouw in dit geval werden afgekeurd, behoorde kranten schrijverij (voor den Franschen roman), tooneelspel (Duitsche) en het hebben van een minnaar (in alle talen). In het algemeen schijnt onterving daarvoor de gerechte straf. Alsof er in dezen tijd nog veel te onterven viel! MEJ. N. DE H. TB A. vindt het al erg genoeg als de vrouw wil gaan naar Parijs, die stad van licht en vroolijkheid, omdat ze er genoeg van heeft gevangen te zitten op dit kasteel, met als eenige af leiding den houtvester, die verslag komt uitbrengen. Het schijnt dat haar man, de baron, meer bezwaar . heeft tegen een vaag gevaar in Parijs, dan tegen den houtvester zoo vlak in de buurt. Lady Chatterley's Lover nog eens overlezen! W. L. TE L. stelde zich de opgaaf een vertaald fragment uit D. H. Lawrence te creëeren. Wij lichten hieruit: Hatelijk arro gant liep Harold daar heen en weer, meende Edith, natuurlijk denkt hij imponeerend te zijn of misschien probeert hij mij nerveus te maken. Pedant als een haan. Vermakelijk is ook na te gaan, hoe men in het algemeen het gesprek door een oorzaak van bui ten" heeft laten eindigen. Op dat moment rinkelde de telefoon is de meest gebruikte wending. Beter is al, de gebeurtenis uit te buiten ter versterking van de locale kleur: een butler met cocktails (J. J. H. TE A.), maar juister nog is, die gebeurtenis tot sluitsteen te maken van de in het fragment geschetste ont wikkeling: het opbellen van den tot nog toe geloochenden minnaar, het binnentreden van dezen, (D. W. L. TE H.). Het Duitsche fragmeiit EEN aparte groep vormden de Duitsche ver talingen. Niet die, welke het eenigszins platte realisme van den na-oorlogschen Duitschen zedenroman nabootsen, gelijk J. H. B. TE 's G. verdienste lijk doet, maar de romans, die het nieuwe Duitschland tot onderwerp hebben. Het conflict, dat hier tot het twistgesprek aanleiding geeft, is de verhou ding van een Jood en een Arierin". Zoo b.v. het fragment uit Wir Wollen Weiter" van Gerhard Hahnmann en De Lachende Derde", familieroman door Dr. Heinrich Folmer, met een Bandteekening van Kurt Kistener, Berlin 1936. Uit de inzending van CHR. B. TE A. halen wij het slot aan: Een hevig getrap tegen de deur deed haar verschrikken. Als ze de deur geopend had, keek ze in het gelaat van een geuniformde. Is U Helene Boden", vroeg hij koel. Ze knikte. Hij zwaaide een stuk papier en zei: He laas mejuffrouw, dan ben ik verplicht U in beschermings-hechtenis te nemen. Mooie germanismen heeft ook G. J. L. TE R., die spreekt van menschelijke zorgen en verdrietelijkheden en hij liep weer aan haar voorbij. Eenige inzenders doen den strijd gaan over hét frequenteeren van kommunisten-verzamelingen" of het hebben van communistische vrienden. MEJ. L. E. VAN W. TE B. beschrijft zulk een gesprek: Het schemerde reeds in de kamer, waar de twee menschen woordeloos bij het venster zaten. Plotseling vatte Heinz zich samen: Dat kan toch niet wezen, Anna, dat jij bij d» Muller» was gisteravond?" Natuurlijk was ik daar". Heregod, Anna, als ik toch maar dn macht had om je te dwingen. Het ligt toch op de vlakke hand, dat je je in het ongeluk stort /" Ach jij, Anna, jij"-..., zuchtte Heinz zacht. Blijkbaar heb je gelijk, zooals...." De deur werd opengeworpen en Friedrich in S.A.-uniform, oogen schijnlijk van de parade komend, kwam in de kamer. Voor het uit het Duitsch vertaalde fragment wil len wij de inzending van W. A. F. TE A. afdrukken. Op eenmaal pakte hij haar aan de arm. Jij alleen hebt schuld eraan. Jij, slechts jij l De gevolgen van je daad mag ik je niet vertellen; die weet je zelf voel. Ik wil je dit maat zeggen dat wanneer mij ooit om opklaring gevraagd mocht worden, ik niet zat nalaten alle schuld op jou te schuiven !" Haar helle oogen keken hem zoo spottend aan, dat hij niet meer vermocht verder te praten. Om haar blik te ontwijken, ving hij aan heen en weer te gaan in de enge kamer. Plotseling maakte hij echter halt voor haar. De toornige uitdrukking op zijn aangezicht had zich omgesteld in een eindloos liefdevolle. Mijn schat, waarom wil je toch nooit naar mij hooren? Je weet dat ik alles graag voor je maak en toch wil je me niet vertrouwen. O, wanneer ik maar macht over je had/" Jij nar", riep ze hoonend uit, watredeneer je daar toch voor waanzin ! Laat mij maar in rust / Ik verzeker je dat ik niemand gebruik om door het leven te komen. Op mijn zestiende jaar was ik reeds wees en sedert dan heb ik door luchtig werken in mijn levensbehoeften voorzien. Ik heb altijd geweten wat te doen was en.. .." Zij hield plotseling in, want op de gang verhieven zich brutale stemmen. Even later werd aan haar deur gebonkt. Het Enffelsche fragment DE Engelsche oogst is niet zoo rijk geweest. A. STE V., heeft eenige aardige zinnen: Maar ik weet* dat die man een houvast op je heeft, en Hij hield zijn hand over den hoorn, zeggend: Mr. Sirkoff voor jou." De inzending van MEVR. A. L. R. K. TE M. ver dient reproductie. Sir V/illiam A very wachtte tot de butler de deur ? geluidloos achter hem had gesloten. Toen liep hij met een paar groote stappen de kamer door en bleef fronsend staan voor Pamela, die hem tamelijk koel verwelkomde: Hallo Bill! Wat wil je, thee of iets anders?" Sir William bewoog niet. Bij Jupiter" barstte hij uitt ik wilde dat ik het recht had op je te passen. Weet je, wat die vervloekte Teddy Alten op de St. James Club heeft zitten uitkramen?" Wel?" mompelde het meisje. In 's hemelsnaam ga zitten, Bill." Dat jij met Hugh Bowden en die dronken troep van hem mee naar zijn f lat in Powderham Crescent ging gisterenavond en niet voor vijf uur vanmorgen thuis kwam", verklaarde hij. In de stilte die volgde, hoorden zij beiden duidelijk het geluid van het verkeer langs Whitehalt. Dan begon het meisje zachtjes te lachen. Je schijnt je te verbeelden dat je mijn beschermengel bent," spotte zij. Ik ben al lang meerderjarig geweest en heb jouw voogdij niet noodig". De baronet ging naar het raam en richtte zijn ondoorgrondelijke oogen op het prach tige gezicht. Probeer een van deze sandwiches, ze zijn heel goed." Op dit moment begon de telefoon te rinkelen. De Fransche roman VELE inzendingen hadden een Franschen roman tot onderwerp. J. M. TE A. heeft eenige prach tige détails: Een bescheiden klopje op de deur onderbreekt haar woorden. Madame," vraagt Elisabeth, moet de kleine Henry twee of drie gram crème op zijn billet j es hebben?" Voortreffelijk is ook de inzending van L. W. TE V.: Le Sénateur Lagadou", hoewel deze inzender te zeer chargeert. De prijswinnaar De kroon spant o.i. de inzjnding van den heer I. K. TE B. A/Z., die een vertaald Fransch fragment, met het origineel" er bij, zond. Beide drukken wij af. Ma petite chérie, tu sais bien que je t'aime, que je t'adore, mats ta frivolitém'inspire parfois des cauchemars et m'effraie parfois. Notre ménage serat-il si heureux que je V ai espérédans laprofondeur de mon dme? i i lun& Assez, tu m'agaces, Marius, avec ton amour hypocrite. Tout ce que tu veux c'est mon corps, pour me traiter ensuite comme bonne d tout faire, pour têter tes enfants, maïs je te laverai plutót la tête, espèce de cornichon malfoutu', moi je te ris au nez; je suis une femme moi, qui ne se laisse pas traiter de cettefafon-la, oh ld la non ! Jusqu'ici j'ai pu m'entretenir moimême comme midinette et je me tirerai d" af faire sans toi.... Nom d'un chien, t u m'embrasses sans ma permission. Méchant, voyou, ah que tes baisers sont doux. Ne me touche pas, te dis-je. Attention, voild mon amant, qui nous guette a travers lafenêtre. Sauvetoi mon coeür. Il te giflera, ilteréduira enpdté. Et toi, mon amour? Ta gueule. Je l'embrasserai et il me pardonnera tout. A ce moment un coup de revolver brisa ta fenêtre et Marius et la jeune femme rAlaient aussitöt. Maar mijn kleine lieveling, je weet wet, dat ik je liefheb, dat ik je aanbid. Maar je f rivaliteit inspireert me soms nachtmerries en verschrikt mij soms. Ons huishouden zal het wel zoo gelukkig zijn als ik het van plan was in het diepst van mijn ziel? Genoeg, je prikkelt me, Marius, met je hypocritenliefde, al wat je wilt is mijn lichaam, om me daarna te behandelen als meid om alles te doen, om je kin deren te zuigen, maar ik zat je eerder je hoofd wasschen, soort slecht gevormd augurkje; ik lach je aan je neus uit. Ik ben een vrouw, ik, die me op deze wijze niet laat behandelen, o la la neen. Tot nu toe heb ik mezelf kunnen onderhouden als midinetje en ik zal me uit zaken terugtrekken zonder jou.... Naam van een hond, je omarmt me zonder mijn toe stemming ! Stoutert, schooier, oh wat zijn je kussen zoet. Raak me niet aan, zeg ik je. Attentie, ziedaar mijn liefde, die ons door het venster bespiedt. Red je, mijn hart. Hij zal je slaan en je tot pasta verminderen. En jij, mijn liefste? Je smoel ! Ik zal hem omhelzen en hij zal me alles vergeven. Op dit oogenblik brak een revolverschot de ruit en Marius en de jonge vrouw rolden dadelijk om. Wijmeenen, dat aan dezen inzender de prijs toe komt. Voor den tweeden prijs komt in aanmerking W. A. F. te A., wiens fragment als laatste in de Duitsche af deel ing is afgedrukt. ONZE PRIJSVRAAG No. 5 Berichtgeving Gevraagd wordt een proeve van berichtgeving over den toestand in Spanje, zooals een Nederlandsch dagblad, naar keuze van den inzender, zou leveren, indien de opstand niet van rechts, doch van links zou zijn gekomen. ? Als eersten prijs loven wij wederom uit: een Dunhil bureau-vulpenhouder met artistiek uitgevoerden standaard ter waarde van ? 17.50; als tweeden prijs een plastiek van Hildo Krop. De redactie heeft het recht déinzendingen te publiceeren. Op de beslissing der redactie is gesn beroep. Inzendingen uiterlijk Maandag zo Augus tus. Verslag en prijstoekenning in het nummer van 15 Augustus. HET GEHEELE SEIZOEN KAMER MET VOLLEDIG PENSION PRIJSREDUCTIES KURZAAL - BUITENBADEN . NEB PAG, U DE GROENE N0.ME7 A-i Uit het dagboek van Pierken . J), OVER HET LEGER VERBOTEN te lachen mit meine soldaten heeft Hitler gezegd, als mede van een genezaal zijne broek te laten afzakken op het tooneel tot amuzement van den uilebak. Waarmede ik volledig instem. Het leger dient inderdaad niet om onzen spotlust op te wekken, maar wel om ons onze oogen uit ons hoofd te doen schreien. Zooals ge overigens uit den loop der geschiedenis ten overvloede kunt leeren. Het leger is samengesteld uit gemoto riseerde paarden, voetgangers, vaandels, koperen knoopen, foeragiemagazijnen, trommels en soep met ballekes wan neer de prins jarig is. Het leger woont in de kazerne en moet geen huishuur betalen zooals wij. Een kazerne brengt leven en nering in den wijk onder den vorm van ijsroommarchands, kaartlegsters, foto grafen en draaiorgels. Het leger is het sieraad van het land en dient om muziek te spelen, stand beelden in te huldigen en de kinder meiden de Hefde tot het vaderland in het oor te fluisteren na zonsondergang. Iedereen die over twee beenen en twee armen beschikt kan soldaat wor den. Een hoofd is ook toegelaten. Maar liefst geen. Hoe minder er op uw schou ders staat, hoe minder er kan afge schoten worden. Een soldaat wordt in een speciaal pakje gestoken om hem van de overige viervoeters te kunnen onderscheiden en hem in de kast te draaien wanneer hij zonder permissie over den muur klautert. Er bestaan verschillende soorten van soldaten: lijntrekkers, deserteurs, afgezwaaide, levende en doode. De doode soldaten worden op hun beurt onderverdeeld in bekende en on bekende. De bekende zijn de goed koopste. Een steen met hun naam er op gebeiteld en ze zijn tevreden, terwijl de onbekende een graf moeten hebben met bloemtuilen en eeuwigdurende electriciteit. De bestuurder van het leger noemt men eenen generaal. Een generaal kunt ge herkennen aan zijn rhumatisme en zijn 200 percent invaliditeit. Een generaal dient evenwel niet om naar te schieten zooals een eenvoudig soldaat. Overigens, daarvoor dragen de kanons nog niet ver genoeg. Het beroep van den generaal is den oorlog. Een oorlog is altijd rechtvaardig en mocht ge er aan twijfelen dan zullen een paar gendarmen u daarvan wel overtuigen. Een soldaat die per ongeluk blijft leven in den oorlog en zijn been ver liest krijgt een ander in de plaats om den Zondag met zijn familie te gaan wandelen. Moest elkeen soldaat zijn het ware afgeloopen met de werkloosheid en de ondersteuning en het budget ware wel. dra weer in evenwicht. Zie naar Duitschland en Italië. Hoe velen ten onder gaan aan eigen verdiende honger LUITENANT Knakkerman wil ontslag vragen uit de dienst wegens oplichting van z'n vrouw die in alle kranten heeft gestaan, maar zijn arme Mama is dadelijk uit het Zuiden gekomen om hem op haar oude knieën te smeeken deze onzalige inbla zingen te laten schieten, daar hij ge boren is voor de wapenrok, die z'n voorvaderen gedragen hebben, tot zelfs op het slagveld van Waterloo, waar Archibald Knakkerman achter de Prins van Oranje aanliep tot ie z'n be roemde wond kreeg, waarmee ieder schoolkind hem in het museum heeft zien hangen. Ze bezwoor hem dus, dat de tijd alles heelt, dat z'n booze supe rieuren in laatste instantie óók men schen waren, dat ie z'n eer niet moest overdrijven, dat Amélie tenslotte ook niet uit voorbedachten rade had gehan deld, dat ie overal moest doen of z'n neus bloedde en door de tijd heen bijten tot alles vergeten zou zijn. Ze trok de lavendel sjaal dichter om haar schouders van oude dame, en zei huiverend, dat ze er niet aan denken moest, waarna de geneesheer-directeur opbelde over Amélie, die nog steeds ieder voedsel weigerde, en de patiënten uit de belendende kamers aan het schrikken maakte met plotselinge gil len als ze dacht aan de uitspraak van de karbonades in blik. Toch was alles met de beste bedoe lingen begonnen. Het land, dat overai leed lenigt, geeft zooals iedereen weet oranje gehakt voor zoo goed als niets aan ongelukkigen, die zich geen cht vleesch kunnen veroorloven, wat Am lie zóó mooi vond, dat ze op bescheiden schaal particulier iets dergelijks op touw ze'te voor de Helden der Zee en hunne veduwèn uit de badplaats Zuidwijk Binnen en Buiten, waar ze voor haar huwelijk altijd met ha^r ouders naar toe ging in het Kurhaus in 't vroege voorjaar. Ze stelde zich dus in verbinding met voedselexperts, chemici, accountants en blikfabrieken voor een maatschap pij, die goedkoope karbonades in blik zou verstrekken aan bovengenoemde personen, die Amélie zou voorzien van gestempelde kaarten, waarmee ze zich dan konden vervoegen, hetgeen alles en alles samen zóó was ingericht dat 't liep op coöperatieve leest waarbij nie mand iets te kort kwam, integendeel, wat de Karbonades in Blik onder scheidde van het Staatsgehakt, dat schatten verslindt. Enfin, ik zal kort zijn. Amélie, die na haar huwelijk geen raad wist met haar tijd, vond zoodoende iets om haar leven te vullen. Ze werd de nooitvermoeide zie} van de Maatschappij voor Zuidwijk Binnen en Buiten, waar ze aldoor voor het stadhuis stond met haar twoseatertje tot de burgemeester moei te kreeg met z'n vrouw, diéer niet van hield. * De dag?dat de eerste karbonades uit kwamen was een feestdag voor Amélie en luitenant Knakkerman, die een diner^aangeboden kregen in het Kur haus met een deputatie van dankbare visschers aan 't dessert. Zoo bleef het evenwel niet. De dank baarheid slonk omdat er iets scheen te zijn met de karbonades, die Amélie toen aanraadde met Russische Sla, en mosterd en azijn om de smaak weg te krijgen in een officieele rubriek van het Plaatselijk Nieuws. De menschen in Zuidwijk echter, die zich hadden moeten verbinden voor minstens twaalf blikken per gezin, ne geerden haar wenken en schreeuwden of ze vergiftigd werden, wat zoo mis plaatst was als iets omdat er tot dusver nog niemand werkelijk aan de karbo nades gestorven was. Maar zooals 't altijd gaat, menschen die dankbaar be hoorden te zijn met alles, hadden noten op hun zang over de kleur die te wit was, en over de vorm en de smaak. Vooral de smaak. Daarover begon het Plaatselijk Blad (de krant die con curreerde met het Plaatselijk Nieuws) een campagne, maar omdat de karbo nades volkomen schadeloos waren voor de gezondheid, kwamen ze aanvanke lijk niet verder. Tot de oude Swemmer, een redder van 70, die een gereduceerde knipkaart voor de heele zomer had genomen met 24 blikken in zes kwar talen, viel over het etiket, waarop stond Karbonades in Blik, wat hij weigerde te gelooven omdat hij zich stellig meende te herinneren, dat chte karbonades anders zijn. Hij klaagde dus de maatschappij met de burge meester, en Amélie, en allerlei andere kopstukken aan wegens leugen op aan raden van een kostelooze ingenieur, die alles met chemische oogen zag, en die de karbonades meenam om ze te ontleden, wat ie deed, waarbij bleek, dat 't geen intacte karbonades waren, maar onherkenbare brokstukken,waarmee hij de maatschappij voor het Ge recht confronteerde. De maatschappij gooide toen alles op haar voedselkundige raadsman, die 't weer op anderen gooide, die allemaal samen terecht stonden, waarbij de kostelooze ingenieur van Swemmer met tabellen aantoonde, dat 't geen vleesch was, maar visch, en wel synthetische kabeljauw. Waarna de maatschappij weer met tabellen aantoonde, dat 't geen essentieel verschil was, en alleen een gevolg van het smaakgemiddelde, dat eenigszins naar rechts was ver schoven, wat ontaardde in een chemisch debat, waarvan de maatschappij helaas de dupe werd op grond van de mislei dende etiketten, met als aansprake lijke persoon Amélie, die al in het sana torium lag vóór de einduitslag, die haar levenswerk stuk sloeg, wat zoo schandelijk was, omdat de blikken, waar ze dan ook naar smaakten, in elk geval volkomen schadeloos waren ge weest, en zonder eenige ziektekiem. En luitenant Knakkerman schaam de zich zoo door het Plaatselijk Blad, dat zijn naam er bij betrok, en Amélie zette het heele sanatorium op stelten omdat ze niet meer durfde eten door een complex, wat allemaal zoo onnoodig was omdat er geen haar kwaad bij de onderneming had gezeten, want voedsel is voedsel, of 't naar visch smaakt of naar vleesch, en al die narig heid is weer het bewijs van een verre gaande ondankbaarheid van een zekere klasse, die zoo goed als gegeven eten in de bek kijkt en muggen zift, waarmee ze hun graf graven en waarmee ik maar zeggen wil hoe velen ten onder gaan aan eigenverdiende honger. HENRIETTE VAN EYK HOOFDSEIZOEN 1 JULI-31 AUG. KAMER MET VOLLEDIG PENSION rtuSREDUcnis KUBZAAI . BUITENBADEN . PUR PAO. I7flk GROENE N», «r 575 A2 f LAND f K ? ZUDE l Vl 75 ZEE ZIJDE l' i t

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl