l rouwen en vrouwenleven DE VROUW OP DE BOERDERIJ Leven en werken ' Mejuffrouw Gr. G. Smit, Inspec- S trice bij het Nijverheidsonderwijs be- f gint hierbij een serie van drie artike len over het leven en de taak van de vrouj) op de boerderij. De schrijf ster behandelt hierin demosidjkheden, waarmede de vrouw op het platteland te kampen heeft en het tandbouwhuishoudondvrwijs, dat haar daarin wil terzijde staan; een afsluitend artikel zal de huishoudelijke voorlichting en wat deze reeds tot stand gebracht heeft tot onderwerp hebben. HMUIIIIMUimilIti f ie m. 'V ? sch hei WIE het leven van de vrouw op de boerderij van nabij kent moet zich wel verbazen over het feit, dat men onder de vrouwen van betekenis waarover biografieën ver schijnen nimmer een boerin aantreft. Maar dit heeft zijn oorzaak. Wanneer Felix Timmermans boer Wortel laat overdenken hoe hèt toch komt, dat er zo weinig boeren heilig zijn verklaard, laat hij hem zeggen: ,,Een boer heeft het te druk om met een teiloor achter de kop tegen een pilaar te gaan staan." En zo is het met de boerin ook. Haar gezin, haar bedrijf en de burenkring daaromheen laten haar weinig tijd om haar kwaliteiten aan de grote massa te tonen en zo de lof te oogsten die zij ongetwijfeld verdient. Want haar taak is niet gemakkelijk. Daar is in de eerste plaats de ver zorging van haar gezin, waarbij zij niet kan rekenen op.de sociale voor zieningen, de jeugdverenigingen, de technische hulpmiddelen bij de huishuishouding, die in de stad beschikbaar zijn. Haar taak als huisvrouw is dus p zichzelf reeds moeilijk en verantoordelijk. Daarnaast heeft zij nog haar werk het bedrijf en in de dorpsgemeenap. Met de aard en de grootte van bedrijf varieert ook het aandeel de vrouw in het bedrijfswerk. Het zijn dat dit bijna al haar krachten <t. Dat zij des morgens vroeg naar ?eld trekt om eerst in de avond naar huis te keren. Zo is het leven van de vrouw van den kleine n boer, die bij gestaan door het gehele gezin op de schrale grond het eenvoudig voedsel weet te winnen. Dagelijks verricht zij met bijna bovenmenselijke krachts inspanning haar driedubbele taak in gezin, bedrijf en buurtschap. Daar is veel zorg en bij ziekte en moeilijkheden zijn de buren op elkaar aangewezen. Onder deze vrouwen is de sterfte het grootst van alle bevolkingsgroepen in ons land. Er zijn ook de grotere bedrijven waar de vrouw na haar huwelijk zich meer aan haar gezin kan wijden en waar haar meer hulpmiddelen ten dienste staan. Hier werkt zij als een gewaardeerde hulp naast haar man, als boerin naast boer. Samen bespreken zij de zorgen van het bedrijf, samen streven zij naar vooruitgang en ver betering. En dan zijn er nog de groote boer derijen, waar de boer bedrijfsleider is en waar de geldmiddelen zo ruim zijn, dat men bijna evenveel van de moderne techniek profiteert als in de stad. Daar dreigt de vrouw het verband met de boerderij, met het land, met het dorps leven te verliezen, omdat zij kan leven als een stadsdame. Gelukkig de vrouw, die ook deer haar plaats weet te, vinden, die meeleeft met bedrijf en arbeiders en naar vermogen bijdraagt aan de ontwikkeling van een gezond dorps leven. ER is geen vrouwenbeweging nodig geweest om voor de boerin een plaats te veroveren. Haar taak in het gezin, in de boerderij en in het dorps leven spreekt vanzelf, zij behoeft geen verdediging. Zij kookt omdat men hongerig van de arbeid thuis komt, zij kweekt er. plukt de groenten voor het dagelijkse maal en zij helpt de zieke buren die op deze hulp zijn aangewezen. Het voorrecht om te ,,mogen" werken heeft zij altijd bezeten soms met vreugde genoten, soms geduldig ge dragen, soms vertwijfeld getorst. Zij heeft niet moeten vechten om als een volwaardige arbeidskracht te worden erkend. Maar voor haar is er een andere gestadige strijd: die voor ontwikkeling. De rijke ervaring, die van geslacht op geslacht werd overgedragen vormt een traditie met waardevolle inhoud, die echter bij verstarring gemakkelijk ontaardt tot zinloze sleur. Toen ook het boerenbedrijf geraakt werd door de moderne ontwikkeling en de boeren bemerkten dat voor goede bedrijfsuitkomsten traditie allén niet genoeg was, maar nieuwe kennis en voorlich ting vereist waren, moest ook hun strijdmakker, de vrouw, hierin delen. Voor haar kwam tenslotte het landbouwhuishoudondei wijs tot stand,waarover u de bizonderheden vindt in een volgend artikel. Het eerst hebben de vrouwen en meisjes, werkzaam op de middelgrote bedrijven, hiervan gebruik gemaakt; de dochters van de grote boeren zochten een opleiding in de stad. Zij beginnen echter in te zien, dat zij hierdoor in dis harmonie met het boerenbedrijf raken, en ook zij zoeken meer en meer een ontwikkeling, die haar past. Het moeilijkst zijn de vrouwen uit de zeer kleine bedrijven te bereiken. Haar leven, dat van jongs af aan haast niet anders dan arbeid is, laat haar geen tijd en energie om scholen of cursussen te bezoeken. Uit de nood der tijden is de ,,huishoudelijke voor lichting ten plattelande" geboren, die haar, nu de economische moeilijk heden bij de gezinsverzorging haar boven het hoofd dreigen te wassen, een helpende hand toesteekt, die gretig wordt aanvaard. Er leeft tegenwoordig in de vrouwen van het platteland een sterke drang naar ontwikkeling. Zij willen leren haar werk beter te doen, de schoonheid van de natuur te kennen en haar taak in het maatschappelijke leven te begrij pen en goed te volbrengen. Zij woe keren met haar tijd en haar geld om deel te nemen aan de ontwikkelings cursussen die in korte internaten voor haar worden gehouden in de geest van de Deense Volkshogescholen, zij bezoe ken de landbouw-ontwikkelingsdagen en verenigen zich in Boerinnenbonden. Met recht kon men zeggen dat in Nederland de plattelandsvrouw in be weging is gekomen. GR. G. SMIT UITERLIJKHEDEN" J. h'o t> ..f o l t'/i t Hij, 7ULLIE hebt natuurlijk allang ge merkt, dat er van het jaar leer gezet wordt, daar waar het maar kan. Het effect is dikwijls matig, maar i'n de bijgaande wit en blauw piqu jurk van Worth staan de donker blauwe knoopen en riempjes op de ceintuur heel erg netjes, Een beetje leer bijna steeds boxcalf en geen suède op een ceintuur gemaakt van het goed van de japon, een paar teeren knoopen, alles in de kleur van een bijpassende tasch, zijn zelfs aangewezen en eenvoudige middelen om een zomerjurk weer a la page te brengen. De snit van die jurken verandert au fond weinig en dat is een geluk want met die paar weken zomerweer zouden wij dege lijke menschen ónze zomerkleeren niet op kunnen slijten, wat jullie ? De dames in zwempak zijn ge kleed door het Grande Maison de Blanc; vooral het witte met den lagen rug ts een riant modelletje voor ambitieuse en breilustige moeders om na te maken ' (Jficolin? armslag (Ruimte en exclusiviteit zijn duur ..../) EEN van de grootste moeilijk heden voor in het wild groeiende planten op onze overvolle we reld is, ruimte te vinden voor het groeien en bloeien. ,,Armslag", zooals men dat noemt. De planten eischen dien armslag in hun taal-zonder-woorden en naar de harde wetten der natuur drukken ze de kleinere plantjes, die hun in den weg staan, kalm dood. Dit leer je al, als kind, op school. Maar denk je er ooit nog aan, als je een eerzaam-getrouwde mevrouw bent geworden, met een adres in een flatgebouw, derde verdieping, rechts? Of als je, als werkende-vrouw-met-een baan, ergens op kamers bent en de altijd-weer-hopelooze moeite doet om de kamerverhuurster te laten terug nemen : haar masker van Beethoven in gips, haar katoenen sarongs uit Twenthe, haar mimi-tafeltjes, haar penantkastje met de verzamelde portretten van ooms en tantes plus opa's-zaliger, omdat je zélf meubelen wilt ? Bedenk je dan, met genoeg intensiteit, dat je als mensch eigenlijk toch óók wel recht hebt op dat snippertje armslag, dat ieder rechtschapen grasplantje nog voor zichzelf opeischt? ! ,,Glücklich ist, wer vergisst, was doch nicht zu and'ren ist" zingt een lichtzinnige meneer in Strauss' ,,Fledennaus". Is misschien nóg gelukkiger zij, die er geen seconde van den lieven, lichten dag aan denkt, dat een mensch ruimte noodig heeft, om te leven en een ietsje gelukkig te zijn? ,,No room to swing a cat here", klaagde een veeleischende miss ergens aan boord ?' van een schip, toen ze haar hut zag. Waarop de zwijgende stewardess in wendig dacht: Wat bezielt het mensch om hier katten te willen rondslinge ren.... ?" Die katten nu daargelaten, gelukkig misschien zij, in wie deze begeerte nimmer ontwaakt! Het motten er ve len zijn. Vanwaar kwam anders de vrouw, die het gezellig vindt ieder on bekleed reepje wand te bezetten met een netgewreven stoel of een bloementafeltje of een piedestal met een clivia? Vanwaar de familiezieke ziel, die overal portretten van de nog levende en reeds verscheiden familie neerhangt in keu rige lijstjes ? En vanwaar zij, voor wie het een zielsbehoefte is om overal op den grond tot voort-schrijden-bestemd, kleedjes en kussens neer te leggen, die zoo oostersch" staan? En die maken dat men nergens de strakke lijnen van houten lambrizeeringen, die heel goed bedoeld zijn, kan volgen, vanwege de aankleeding.. .. ? Van deze gelukkigen zijn er velen. Laten we eerlijk zijn: de velen zijn in de meerderheid. Misschien zelfs een overweldigende meerderheid. Maar laat mij dan hier bepleiten het recht van een minderheid ! Een minderheid, di«* snakt naar ruimte! Die het devies: Minder meubelen!" voert naast: Mér armslag ! Mér oppervlakte ?!" WEET ge wat het is? Ruimte is duur ! Net zoo duur als exclusi viteit, in deze samenleving ! Er leeft in de meesten onzer heusch wel zoo nu en dan de neiging om ons terug te trekken in onze binnenkamers en te denken over dat nige waarvan we zeker zijn in ons aardsche bestaan: het naderen van den dood l Maar waar blijven de verheven gedachten als de?'?J radio van de buren rechts ons brokPAG. 12 DE GROENE No.3088 uiEEN RECEPT VAN CE BROENEiiiiiiiiniiiiuiiiiiMiinii : s . l Spaansche gr t) enteschot el f | T TOE heet dat lekktre gozdje, dat \ ^ | ?** jullie daar eten, vroeg ik aan f \ 's mijn vriendin uit de Bohème, die\ | we om half negen 's avonds aan | l tafel vonden. Oh, dat weet ik niet, | | zei hit hariji, 'wij atsn dit al'ijd in f | Spanje. Het is heel gsmakks'.ijk, S | alleen je most sr tijdig aan beginnen | l en ze keek vsrwijtend nacr di k'.ok. f | doe daar dan in k'cine aardappe- f | len en stukken blosmkool, spruitjes, i | worteltjes, knol of ble&kstldrrie, i i kortom alle groenten die geen blad- l groenten zijn. Dan nog de nosdig-: | | specerijen, thijm, rosmarijn, pim-1 i pernel, e d. Doe er een, deksel op, f | zet in den oven of op een klein pitje i | tot Jat de groente zacht is. Voeg er dan | i vrij veel tomaten, in stukjes en | l zonder pitten, aan toe en laat nog | I zeker twee uur zonder deksel heei = ~ - - a J "ïiiimiMiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiimiiitMMii'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii stukkan brengt van een nadrukkelijk l/,toog over de binnenscheepvaart of mossoorten in d? Zwitsersche Jura en d; radio van de buren links juicht over iemands hartje gelijk een autobus.. ?" Natuurlijk kunnen we beginnen die Linn2nkam»r-Z2lf uit te hollen gelijk een tomaat bjstur.d voor een ga r nabnvulling. Maar wj moeten niettemin slapen en een legerstede kost ruimte, ook al is die overdag vermond als divan 'of couch ofwel verbergt hij zichzalf in de handgeweven plooigordijntjes van den opklapbed-ombouw. We mo*ten ook eten aan een tafel, en werken aan een schrijfbureau of schrijfmachine tafeltje; er zijn stoelen noodig om ons te zetelen en een groot gezin schikt zich het gezelligst om een tafel, die ovaal en nogal omvangrijk is! Geen b;zwaar wanneer dit alias maar op de noodige en begeerde vierkante maters oppervlak gepoot kan wordïn. Maar waar wilt ge die vandaan halen zonder te dokken ? ! Het is onbillijk jegens die, naar ruimte en stilte en exclusiviteit snak kende minderheid, dat men haar dit alles zoo duur laat bitalen, terwijl de rmerdsrheid, die van de gezelligheid houdt, zoo goedkoop af is. ledere verinardag levert nieuwe prulletjes en pulletjes, msubeltjss en doosjes, en geltjes om aan de lamp te hangen, metalen schemerlampen en smyrnakusssns op. Er komt in ds buurt" altijd nog wel eens een pianola bij, met rollen waarop alle opera's van het repertoire vertegenwoordigd zijn. Er is ook altijd wel een gezellige ziel van een buurvrouw, die aangemarcheerd komt, met eigengebakken koekjes en een patroontje voor een nieuwen jumper of inzichten over films in het algemeen. Dezj dingen kosten volstrekt niets en er wordt van genoten. ARME minderheid! Wie brengt u armslag op uw verjaardag! Of ge luiddempende wanden voor uw, als een tomaat uitgeholde, binnenkamer ? Of de eenzaamheid, die ge op een avond rmt vele schittersterren aan den hemel - «üudt bsgeeren ? Misschien moet ge een landgoed koopen van een verarmde adellijke familie ergens diep in de provincie" en wat dan begonnen met die bunders opgaand hout?" Het huis is oud en verwaarloosd, zonder modern comfort en zonder verf. Er zijn geen ge dienstigen meer, die deze marmeren of blauwhardsteenen gangen nog boe nen en schrobben en als ze er waren, konden wij ze toch niet .betalen. En we willen ook eigenlijk deze restanten van vergane grootheid niet. We willen moderne ruimte en gewone stilte en vinden we sporadisch en nooit -ónder geld. ERICA PAG. 13 DE GROENE Nó. 30B8 Als 't warm is of drukkend... waardeert Zij" het dubbel als ge haar met een fraaie flacon Boldoot verrast. ? Juist dan is Eau de Cologne BOLDOOT eigenlijk onmisbaar. De heer lijk verfrisschende geur neemt alle loomheid weg. ? Een paar druppels op een zakdoek, de geur diep ingeademd en ge voelt U weer echt verkwikt, naar lichaam en geest. Let altijd op den naam Boldoot op den flacon. Om zeker te zijn, dat ge de echte Boldoot hebt. IMPERIALE 25 et en hooger VERITABLE 20 et en hooger Eau de Coloone \. TAFELZILVEP Ouwehand's Dierenpark Rhenen op den Grebbeberg Holland's mooiste natuurpark / \ Is de film, die u onder alle omstandigheden de beste kiekjes geeft VEILIG VERZEKERD k tegen de kosten der ziekenhuisverpleging en operatie, met een duidelijke polls der Verg. v. Ziekenhuisverpleging inde Ned Herv. Diac. Inr. Vraagt inlichtingen aan het kantoor der.Verg.: Overtoom 283, (Diaconessenhuis) Telefoon. 80202 - 82002 ? W