Historisch Archief 1877-1940
LEVENSVERZEKERING
MY. ARNHEM
waarborgt U en Uw gezin een onbezorgde toekomst.
N.V.DE HMEMSCIE
HïPOTHEEKBm
Directie. _
A E. THIERIÏY os BYE DÓLLEMAN en Mi A E C os G ROOI VAN
Hypotheken / 36 034 072 - Partdbr rveu 17 ozft 400
Reserves . . .. i 100000
'»1
*
NV
ROTTERDAMSCHE HYPOTHEEKBANK
l.^
VOOR NEDERLAND
Vfc
V VERZEKERING-MAATSCHAPPIJ
f
OPGERICHT A« 1894.
i. >
AMSTERDAM.C-KEIZERSGRACHT 570.
INBRAAK; BRAND; ONGEVALLEN-EN
WATERLEIDINGSCHADEVERZEKERING.
N.V. DE HOLLANDSCHE
VOORSCHOTBANK
KRUISWEG 7O HAARLEM
De Bank verstrekt voorschotten met
een minimum van ? 1000.-op billijke en
wat de terugbetaling betreft gunstige
voorwaarden, onder borgtocht of
zak«lijke zekerheid. Een prospectus werrit
op aanvraag gaarne toegezonden.
VAN RUN S
KMOSTERD
Losse nummers van De Groene
20 et. Ouder dan 3 maanden
60 et. Toezending uitsluitend
na ontvangst van het bedrag
HEERENKLEEDING VOOR
VA D ER EN ZOON
TOT REDELIJKE PRIJZEN
ADRIAAN SCHAKEL
HCILIGEWEG ? TELEFOON 37273
Er kwamen twee heeren uit het Noorden
Toen ze eenmaal van SCHAKEL hoorden
Kochten ze daar een Ja»
Tegelijk ook een da»
En schoenen en hoeden en boorden
Bezoekers aan Amsterdam
Victoria Hotel - Damrak t 0 c. Station - noodigt U uit.
Wij verzorgen U in ons hotel tegen matige prijzen.
U zult tevreden zijn!
'Kamers met Holl. ontbijt Lunch Diner
vanaf f 3.50 f 1.50 en f2.- f2.?, f 3.?en f
4.ALS U OP REIS GAAT
en U wilt in den kortst mogelijken tijd op prettige wijze op de
hoogte worden gehouden van wat er in de wereld gebeurt,
dan moet U zich elke week DE GROENE laten sturen. U hebt dan
bovendien prettige verpoozing voor een regenachtigen middag.
Tot 31 DeC. 1936 f 3.50. Zre bon in dit nummer.
GOUD BIJ DE BANK OF ENGLAND
C. A. Klaasse
NADAT in Septembir 1931 de
gouden standaard in Engeland
werd opgeschort is zeer
geluimen tijd de goudvoorraad van de
Bank of England volkomen onver
anderd gebleven. Hetgeen ook nauwe
lijks anders denkbaar ware want aan
gezien de wettelijke goudinhoud van
het pond nog steeds niet, gelijk bij den
dollar, is veranderd, kon op normale
wijz» geen goud bij de centrale bank
binnenkomen. To;n dan ook kort na
den val van het pond kapitaal naar
Engeland bsgon terug te stroomen en
daardoor de betalingsbalans actief
werd mo:st de stroom worden opge
vangen buiten de Old Lady om, het
geen geschiedde door het Exchange
Equalisation Fund. Dat fonds was dan
ook al vrij gauw volgekocht, zoodat
het met / 100 milliosn moest worden
verhoogd. Tosn reeds vond daarnaast
een transactie plaats tusschen de
Bank of England en het
kosrsnivelleeringsfonds waarbij ongeveer / 70
millioen goud naar de centrale bank
werd overgeheveld, waarna dus het
fonds weer ruim van middelen voor
zien was om zijn operaties voort te
zetten. Afgezien van die eenmalige
transactie is dus jarenlang de Bank
of England geheel afzijdig van de
goudbsweging gebleven. Daarin nu is
sedert eenige maanden verandering
gekomsn. Regelmatig vindt er thans
een toevloed van goud naar d:
Engelsche centrale bank plaats, welker
goudschat daardoor zeer belangrijk is
toegenomen. En het schijnt dat aan
dezïtransacties nog geen eind is
gekomen.
Wat is nu de aanleiding tot dez;
gewijzigde situatie en welk: conse
quenties zitten eraan vast? Daartoe
dienen wij ons in d? eerste plaats te
realiseeren wat het gevolg v.r.j van de
uitschakeling van de Bank of Eng
land uit de betalingsbalansbaweging.
Zoolang de gouden standaard
functionneerde bsteekende elke activiteit van *
de betalingsbalans een binnenvloeien
van goud naar de centrale bank en
inhaerent daaraan de creatie van
bankpapier, dat of in circulatie kwam
óf diende tot vorming van
bankdeposito's bij het banking-department
van de Engelsen» Bank. Op zulk een
beweging volgde dus automatisch een
uitbreiding van de circulatie, een ver
ruiming van het geldaanbod in Enge
land. Toen nu de gouden standaard
werd opgeschort en het
koersnivelleefingsfonds zijn functie begon kwam
daarin een algeheele ommekeer. Het
fonds nam goud of deviezen op, de
verkoopers kregen daarvoor ook geld,
maar die middelen moest het fonds
zich verschaffen door de plaatsing van
schatkistpapier in de markt, zoodat
de gelden die aan de markt toevloeiden
in betaling voor het aangeboden goud
resp. deviezen daaraan ook werden
onttrokken. Met het resultaat dat de
goudbsweging feitelijk geheel buiten
de geldmarkt omging. Een soortge
lijke situatie dus als in die gevallen
waar de centrale bank de goudbs
weging steriliseert" door openmarkt
operaties.
ZULK een toestand kan geruimen
tijd gehandhaafd blijven wanneer
de verhoudingen op de geldmarkt
daarvoor geen bezwaren opleveren. Als
regel kan men zeggen dat het
gewenscht is dat goudbewegingen
directen terugslag hebban op de geldvoor
ziening omdat pas daardoor de ver
langde monetaire prikkels daarvan uit
gaan en op het heele economisch ver
keer doorwerken. Juist ten aanzien
van den voornaamsten factor die in
Engeland de goudbsweging beheerscht,
n.l. de kapitaalsverschuivingen, geldt
dat echter in veel mindere mate of in
het geheel niet. Zoodat het volkomen
gemotiveerd was in dat verband een
zuiver opportune politiek te voeren en
de technische situatie van de geld
markt den doorslag te laten geven,
zonder zich te bekommeren over
verderstrekkende monetaire conse
quenties. Nu is juist met betrekking
tot de technische positie van de geld
markt recentelijk een verandering
ingetreden doordat de vraag nr.-.r
bankpapier belangrijk grooter is ge
worden, mede doordat dit werd opge
pot door Franschen die hun kapitaal
naar Londen overbrachten. Konden
wij hier boven constateeien dat zoo
lang de Bank of England buiten de
goudbsweging bleef de geldmarkt ook
geen invloed van die beweging onder
vond omdat de door het
nivelleeringsfonds als gevolg van goudaankoopen
aan de markt toegevoegde middelen
daaraan ook weer werden onttrokken
door plaatsing van schatkistpapier,
onder deze omstandigheden trad zelfs
een verkrapping van de geldmarkt in,
ondanks de goudtoevloeiing, omdat
het uit hoofde der goudaankoopen in
de markt vloeiende geld in biljetten
door de betrokkenen werd opgenomen
bij de banken, die dus haar liquidi
teiten zagen verminderen. De Bank
of* England zou nu door toepassing
der opsnmarktpolitiek die
geldschaarschte hebben kunnen keeren,
maar tenslotte ondervond het bank
ingdepartment ook den druk van de
bankpapieronttrekking. De behoefte
aan bankpapier kan alleen door het
issue-department gedekt worden en wel
tegen goud. Zoodat er dus maar n
afdoende oplossing was voor dit geval:
hervatting door de Bank of England
van haar normale functie in het inter
nationale geldverkeer door opneming
van goud.
De substitutie in die functie door
het Exchange Fund was alleen maar
* mogelijk binnen z;kere grenzen en
zoolang de situatie op de geldmarkt,
resp. de behoefte der biljettencirculatie,
dat gedoogde. Toen dat niet mier het
geval was moest de meest logische^
oplossing dus zijn, de centrale bank
weer in te schakelen. Zoolang de
gouden standaard opgeschort blijft zit
daarin natuurlijk wel iets kroms, wat
zich o.a. ook daarin moet uiten dat
de Bank het goud dat zij nieuw ver
werft, op de balans moet opnemen
tegen den ouden goudprijs. Hetgeen
dus beteekent, dat het egalisatiefonds
daarop een dik verlies moet nemen.
Ook dat is tenslotte slechts formeel,
want dat verlies kan t.z.t de regeer ing
dekken uit de evenredige winst die de
Bank of England maakt bij herwaar
deering van het goud.
In elk geval volgt uit het voren
staande dat het volkomen ongemo
tiveerd is aan de nieuwe politiek ver
strekkende consequenties te verbinden,
zooals b.v. wordt gedaan door hen» die
de stelling verkondigen dat op deze
wijze de basis wordt gelegd voor een
credietinflatie. Natuurlijk wordt de
geldmarkt verruimd en kan op grond
daarvan de credietuitzetting door de
banken grooter worden, maar precies
hetzelfde doet zich voor bij een vol
komen normaal functionneeren van
den gouden standaard. Toegegeven dat
in zulk een geval dan ook automatisch
aan de inflatorische werking, die eruit
kan voortvloeien, een rem is aange
legd, juist door de
goudafvloeiingsmogelijkheid die theoretisch Engeland
niet heeft. Maar of die rem de facto
in werking zal worden gesteld, hangt
geheel en al af van het
nivelleeringsfonds. Principieel behoeft er dus geen
verschil te zijn met een normaal
functionneerenden gouden standaard.
PAG. 16 DE GROENE No. 3088
mr m MIE
De Olympische Spelen hebben Jantjes ontvan
kelijk gemoed in verrukking gebracht en in
zijn jeugdige fantasie ziet hij in de geheelc
wereld thans overal den Olympischcn geest.
't-,
WAAR MOETEN WE MET DE MELK BLIJVEN?
Willem de Geus
O wyn l O machtigh nat ! O
wyngaerts soete vruchten!
Ghy doet de bleecke sorgh en alle
droefheyt vluchten,
Ghy jaeght de vreese wech en geef l
den blooden man
Dat hy oock voor een prins
vrymoedigh spreken kan.
Vader Cats
IK ken meer van dergelijke rijmen,
doch daar zullen we het nu niet
overhebben. Wij zullen dit verhaal
aan de zuivelweken
wijden. In vollen
ernst!
De inspiratie werd
mij verschaft door
een zindelijken op
tocht van kaas- en
melkslijters, een.
ouden
vaderlandschen drank en een
zeer merkwaardig
kaartje van Frank
rijk, dat tot mijn
liefste bezittingen behoort. Aanvanke
lijk zei het alleen, als je die ouwe brug,
die hier is afgebeeld, overgaat, en je
volgt den goeden weg, dan kom je bij de
wijntuinen van Champagne terecht.
Meer naar het Zuiden en de zon toe,
beland je in de genoegelijke streken van
Bourgogne en Beaujolais, waar ieder
dorp den naam draagt van een wijn, die
vroolijke of teedere herinneringen op
kan roepen. Nuits St. George om u een
j-/e oogen van Amsterdam l
ken dooreen bril van Schmidt
J. M. SCHMIDT. opt;cu-n, Rokin 72
idee te geven. Om koit te zijn, d?zc
kaart wees aanvankelijk den weg naar
duizenden wijngaarden, waarvan ik er
helaas nog geen honderd heb kunnen
bezoeken. Die weinige pelgrimstochten
hebben mijn kaart echter aan waarde
doen winnen. Ik heb er pleisterplaatsen
op geteekend. Niet met stippen, zooals
mij vroeger op school geleerd werd,
maar met de figuurtjes, die thans op
enkele kleuterschooltjes in zwang zijn
en de spes patriae wijzen waar zij haar
jasjes bergen kan.
Daar is ten eerste
het stadje met den
herberg: den
onversaagden Haan,
en dat is een
plaatsje waar niets
menschelijks aan
vreemd gebleven is,
met uitzondering
van de gerechten,
die Alkmaar alleen
in tallooze vari
teiten kan leveren.
De zon zoekende, bereikt men ver
volgens de stad, waar Abraham den
mosterd gehaald moet hebben. Neen
lezer, weliswaar op dezelfde breedte,
doch oostelijker dan Parijs.
Parijs wekt bij mij geen herinnering
aan Franschen mosterd; wél aan
wodka, riz hindou en arak. Daarom
heb ik er een Coupole bij geteekend,
hoewel ik nog niet zeker ben of het
niet juister geweest zou zijn, er Knam
bij te schrijven,
Knam is een goed en goedkoop Rus
sisch eethuis, dat te vinden is in de
rue Collard (Tweede zijstraat links in
de rue Gay Lussac, komende van den
Jardin du Luxembourg).
Van Willem de Geus, die in De
Grosne reeds eenige verhalen publi
ceerde en wiens eersteling Wilde
Vaart" door een jury, bestaande
uit dr. P. H. Ritterjr., Victor E.
van Vriesland en J. W. F.
Werumeus Buning gekozen werd als
Nederlandsche inzending voor de
Internationale Romanprijsvraag,
plaatsen wij nevenstaande schets.
Laat ik mij echter tot het zuivel be
palen. De eerste wagens van den
melken-kaas-optocht waren afgeladen met
stoere mannen, die zich uit flesschen
en bekers aan melk bezatteden.
Het was een misselijk gezicht.
Daarop verscheen er een schuddende
bolderwagen met een gigant.'sche papbleeke
maagd in een reform-japon. Door de
melk blijkbaar waren haar vormen
uitgedijd tot den omvang van drie
Italiaansche matrones.
Ik kan veel verdragen, maar deze
uitstalling deed mijn ziel geweld aan
en ik voelde de zorg der tijden in al
haar zwaai te over mij komen. Toen
dacht ik gelukkig aan het rijm van
Vader Cats, doch ik had een medicijn
van groote potentie noodig om den
flauwen smaak, die in mijn mond ge
komen was, met spoed te verdrijven.
Ik heb subiet een glas voor den dag
gehaald en er den drank uit gedronken,
waaraan Schiedam een wereldreputatie
te danken heeft. Minstens drie gla
zen", zei het slogan van den optocht,
en daar heb ik mij dan ook aan gehou
den.
Daarop ben ik naar een zuivelzaak
gewandeld, alwaar ik mij van een halve
kaas voorzag. De juffrouw vroeg met
een verheugd gezicht, of ik den optocht
gezien had. Inderdaad", antwoordde
ik, maar hoe komt het, dat de
wijnhandelaren en de geneverstokers niet
vertegenwoordigd waren? Dat voel ik
als een groote leemte in uw voortreffe
lijke sales-promotion ?"
Ondank is echter 's Werelds loon,
want de juffrouw weigerde niet alleen
mijn goed bedoelde suggestie in over
weging te nemen, zij weigerde tevens,
de conversatie voort te zetten.
In gezelschap van mijn kaas heb ik
bemoediging uit de woorden van onzen
burgerdichter geput en mjj verder in
den aanblik van mijn kaart verlustigd.
En ik bepeinsde tijdens het nuttigen
van de goede kaas, hoe ik in Verdun,
Dyon, Beaune en Avignon, tot
Carcassonne toe, mijn gehemelte altijd heb
kunnen streelen met den Bonum
Vinum, maar hoe ik er naast de Roque
fort, Camembert en Brie, wel Gruyère
en Tilsiter, zelfs Gorgonzola gevonden
heb, doch «immer een stuk oprechte
Hollandsche kaas, waarmede ik den
smaak van den wijn recht zou kunnen
doen. Als men mij vragen zou ,,waar
moeten we nu met de melk blijven?"
zou ik antwoorden maak er kaas
van." Stuur die kaas naar het land van
den wijn en haal hier meer wijn naar
toe. Ik let niet op de moeilijkheden.
Maar waar blijft de optocht van de
wijnverkoopers, om mee te beginnen?
HET is een slechte gewoonte van
den mensch, dat hij zich niet in
een ander verplaatsen kan. Het is zelfs
de grondsl^, onzer maatschappelijke
groepeeriiy .-n. Een gunstige uitzon
dering is het ComitéPractisch Wer
ken Amsterdam" voor jeugdige
werkloozen. Het bewijs hiervan is de
tentoonstelling kleurenpracht II. Hoe
wel alles relatief is, ook kleuren
pracht. Want zooals wij menschen,
hebben ook rozen zon noodig en ev
nzoo is te veel water slecht voor beiden.
Tusschen de rozen staan 32 moderne
beeldhouwwerken; ze staan er wat
vochtig en druipen wat. Maar als de
zon begint te schijnen, slaat de damp
er af, dat het een lust is. En dan is het
er ineens prettig en mooi. Dan toonen
de machtige boomgroepen rondom,
on-Amsterdamsche gravure-schoonheid
en knersen de witte schelpenpaden,
gezellig onder den voet. De wijde bloem
bedden schudden de waterdroppels van
zich en het is een lust in dit rozenpark
zich een oogenblik te vermeien. F.
PAG. 17 DE GROENE Ne. 3080
>
f
\: