De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1936 15 augustus pagina 4

15 augustus 1936 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

,,vrije" clowns als Grock en de Fratellini's, waren knappe kerels. Zoo ook clown Sarrasani. Misschien is het geen journalistieke verbeelding, als wij aannemen dat de latere magnaat Stosch altijd iets van den ex-clown heeft behouden; dat hij er vaak aan terugdacht is zeker, IN Rotterdam brachten" wij de wa terpantomime: op den kunstvijver, drijvend in een enorm zeildoek, ped delt een kano, Rotterdamsche zwem sters (behalve Willy den Ouden, die niet mocht van haar vader) zwemmen rond, een witte man staat aan den kant; de directeur in zijn olifantentemmersuniform. Op 't water snateren de drie Argentijnsche ganzen. ,,Wer hat die Ganse d'r in gesch missen l ?" stoot Stosch in eens uit. Bang, dat het ver keerd is, blij dat zij het niet gedaan hebben, haasten de omstanders zich: Herr de Jong, Herr Direktorl'Vk Was n.l. Diereninspecteur. ,,Waarom heeft u die beesten er bij in gedaan, ze kleu ren er immers niet bij ?" Nu had ik een zwak voor die ganzen, die, toen ik eens een radioreportage Circusklanken" moest uitzenden, flink hun bekje had den opengedaan; bovendien v/aren het z.g. geluksganzen, de onderneming tij dens de eerste Amerikaansche tournee aangeboden als mascottes die pech aanbrachten, waar ik nu weer den ' humor van inzag. ,,Welle, Herr Direktor, omdat ik het zulke.... eenige beesten vind," kwam ik, niets beters kunnende bedenken. Zijn het ook," beaamde Sarrasani, en.. .. als ik weer van voren af aan moest beginnen...." en hij laat zijn blik gaan over het spaarzaam ge vuld chapiteau (o, crisis!) ,,dan be gon ik weer met een komische ganzenact." Het is als droomt de oude Hans even, die man van in de zestig, die kalm spreekt en denkt over wat hij gaat doen als hij, die eens millionnair was en solliciteerde voor burgemeester van Berlijn, weer beginnen moest. ,,Wil je ganzen iets leeren, dan moet je je umstellen en als africhter dommer willen zijn dan je ganzen, dan kom je d'r. Wat had ik een schik in mijn ganzenarbeid.. .." Dan richt hij zich, als Stosch, ineens weer op, van het kleine overschakelende naar het groote: Re gisseur Delbosq, nog tien zwemsters engageeren ! 't Water is me te leeg onartistiek!" Wat de romancier S. v. Praag op merkte is zoo waar: Meer nog dan zijn publiek geniet een Sarrasani zélf van de pompe van zijn organisatie." In tegenstelling met andere selfmade men werd hij na behaald succes het Lot niet ondankbaar. Hij kon nooit geheel wen nen aan zijn roem en geld, bleef ver eerd als vooraanstaande personen on der zijn chapiteau zaten. Zoo was het een alledaagsch gezicht, Herr Direktors arm in pyjamamouw uit het venster van zijn slaapwagen te zien schieten en den eersten den besten een geldstuk te zien toewerpen om alle" kranten te koopen. .Hij verslond zijn recensies (zonder zich eraan te storen) als een jongmensch zoo van de muziekschool. Was een verslag minder naar zijn zin, dan vloog Stosch-Sarrasani reclame wagen nr. 174 binnen met een naïef: ,,In dit prulblad meer adverteeren, heeren ! Ik zal die kerels leeren recenseeren l" Zijn persdienst was dan ook een organisatorisch wonder. Vooral onder perschef Dr. Kober tijdens Sarrasani's hoogconjunctuur later was bet min» der, want mét het afnemen van zijn gezondheid en van het fluïdum, dat van hem uitging, zakten ook het ge halte en de ijver van zijn menschen over de heele linie klonk die als n klok. Op verslaggeversvragen als: Wat is uw ideaal? Hoe staat u als eerelid van de Dierenbescherming te genover het Jack London Verbond, dat alle circusdressuur wil afschaffen ? Wat is volgens u de maximale grootte, die een circus bereiken kan zonder finan cieel topzwaar te worden?" had hij kunnen antwoorden: Mijnheer, zie hier persklaar: Mijn Levensbeschrij ving, deel III, Interviewschema 483 en Standaardantwoorden 210 t'm 232, alles in drie talen met foto's.. .." EN toch.... Toon de zaak op het Amsterdamsche Stadion gasteerde stelde Ds., nu Professor, De Vrijer voor om een preek te houden voor het gezamenlijke circusvolkje. Met weinig passend meu bilair en veel goeden wil werd de tent koepel er voor ingericht; de piste vol stallesstoelen was het middenschip voor dezen kerkdienst, de lessenaar van den kapelmeester het preekgestoslte, voor de gelegenheid stemmig gemaakt" met Perzische tapijten van de Arabi sche Springers Troupe waarop gebor duurde spreuken uit den.... Koran, 'n orgeltje op een zemelenkist waar over nog meer Mohammedaansche kleedjes. Toen ik den Alten" vroeg of hij er voor voelde om de pers uit te noodigen en om geheel in zijn lijn de krant" te epateeren met een geïmpro viseerde consistoriekamer in een woon wagen, knikte de Oude natuurlijk: ja. Maar terwijl ik in het telefoonboek zocht naar het nummer van De Groene, scheen het als leverde de patroon een binnenduel tüsschen Stosch den Dege lijke en Sarrasani den Dikdoener. Toen keek hij me aan met zijn pientere komediantenoogen achter een professo ralen bril en: Toch maar niet.... Wat de dominee te zeggen heeft, zal wel zijn.. .. nur für uns...." Uns.... De nomaden en kameraden, de zwervers en zigeuners, de komedianten en komieken, de onrustigen en ongedurigen, de voortrekkers en doortrekkers .... Uns l ZES maanden later leefde hij niet meer. Toen Hans 16 jaar was nam hij zijn boeltje op en verdween. Zonder geld trok hij er resoluut van door in een guren lentenacht om als circusknechtje werk te zoeken in de stad Bentschen. Om het leven te beginnen. Toen Hans 61 jaar was nam hij zijn boeltje op en verdween. Zonder geld trok hij er resoluut vandoor in een guren lentenacht om als circusdictator werk te zoeken in de stad Rio de Janeiro. Om het leven te eindigen. G. DE JOSSELIN DE JONG (Jti hel tveiefd EUROPA 1936 (Birmingham Gazette) Een internationaal gevolg van den burgeroorlog ?«?i R is een nauwe Eransch-Engelsche t" samenwerking noodig, alsdcbelanIM pen dezer beide landen in Spaansch Marokko eri in de wateren die dit gebied en Gibraltar bespoelen, en in de gehcele Middellandsche Zee intact willen blijven; en zelfs in den AtlantLschen Oceaan, want Spanje bezit immers de Canarischc eilan den, die een bolwerk zijn geworden voor de intrigues en spionnage van het Hit IerKijk. Zeker, wij moeten ons verdedigen. En de Uuitsche en Italiaanschc schepen, die in de buurt van Tanger en Ceuta kruisen, bewijzen hoe wij moeten waken over de verbindingen met Noord-Afrika, n van de steunpunten van onze mobilisatie. Maar laat ons vermijden om, als hier conflicten om mochten ontstaan, deze onder de tegenstelling fascisme en antifascisme te brengen; want dan zullen wij niet al onze vrienden aan onze zijde vinden en onze vijanden zullen er hun voordeel mee doen. De berichten uit Spaansch Marokko zijn niet best. Gene raal Franco neemt de inboorlingen in zijn leger op; hij schrikt er niet voor terug hun een soldij van 8 pesetas uit te keercn. Hij perst het land leeg, heft wederrechtelijk belastingen van de handelshuizen, ver stoort de voedselvoorziening. Sommige steden zooals Larachc hebben nog slechts voor enkele dagen voedsel. Vroeger of later moet hieruit een verschrikkelijke vraag ontstaan:, ,Wie zal Spanje in NoordAf rika opvolgen ?" Laten wij althans niets van onze kracht verliezen. (Pertinax in de Echo de Paris) Gevolgen van een fascistische over winning in Spanje: SPANJE, dat bekend is als een den Volkenbond welgezinde mogend heid, zou zich dan bij de machten voegen, welke hem tot onmacht terug willen dringen. En dergelijke ver andering, welke ook vroeger niet onbeteekenend zou zijn geweest, kan in de huidige critieke situatie van den Bond van een beslissende noodlottigheid zijn. Spanje zou dan gaart handelen volgens het ge meenschappelijk belang van landen met een bepaalden regeeringSvorm, hetwelk er toe zou leiden, dat het niet het heil van den Bond. maar do wenschen van twee machtige naburen ha ging streven. Bovendien zou generaal Etanco's over winning nog een ander belangrijk internatiüilaal gevolg met zich slepen, want het zou een vdtltidigt' ommekeer in het Middellandsche Zce-even\vitht bfeteekenen. Ook dit zou op een zeer crltiok oogenblik komen. Gedurende bijna tw;htig jaren Voor den oorlog werd de Engilsche positie irt dt'Middöllandfiche Zee ver zekerd door zijn vriendschap niet Italic (vastgelegd in eert geheime overeenkomst door Lord Salisbury). In dfe laatste twefc jaren heeft de Engelsche regeerihg door een serie opmerkelijke blunders kans ge zien, Italiëtot vijand te maken, zonder zich eenige versterking te verzekeren van het internationale rerht en de collec tieve veiligheid, Om uit te compensceren. In de moeilijkheden tusschen Italic en den Volkenbond heeft het zoo gemanoeu vreerd, dat het aan Italiëen de gehcele verdere wereld den indruk gaf, dat zijn belangen als Middellandsche Zeemogcndheid het meer ter harte gingen, dan zijn belangen als Volkenbondslid. Er zijn mi nisters geweest, die te verstaan hebben gegeven dat er oogcnblikken zijn geweest waarin dit conflict Engeland op den rand van oorlog had gebracht. Wat zou daarbij de positie zijn geweest als Spanje een vij andige inplaats van een bevriende buur staat was geweest ? Als Engeland de mo gelijkheid onder oogen had moeten zien, dat de Spaansche havens e.d, beschikbaar waren voor gebruik door den vijand ? Er is geen twijfel, of in wereld verband gezien is Engeland's positie in de Middel landsche Zee ietwat kunstmatig; en zij zal niet voor eeuwig zijn. Vroeger of later zal de herziening van het zeerecht en de regeling van de macht ter zee volgens redelijker beginselen, in het gezichtsveld der staatslieden komen; en de wereld heeft er genoeg onder geleden, dat Wilson dit deel van zijn taak in Parijs liet vallen. Maar de verandering van evenwicht, die volgen zou op een fascistische dictatuur in Spanje, die op Italiëen Duitschland ge oriënteerd zou zijn, zou alleen maar eei> nieuw gevaar voor den vrede vormen en een nieuwe bron van rivaliteit, waarva-i ,,prestige" de drijfkracht is. (Manchester G uardian i De financier der generaal* JUAN March heeft een aanzienlijk fotuin verworven door den smokkel handel in tabak in Spanje te organiseerei.; gedurende den wereldoorlog heeft de. i> Middellandsche Zee-gangster, die op cc Balearen veel grond bezat, daar een vorrraadschuur voor de Duitsche ondcrzeei ??<? ingericht. Als agent van den Duitschen ^->. heimen dienst, hield hij de duikbooten v 11 de geallieerde vlootbewegingen op ihoogte en gaf hun aan waar schepen ^o torpedeeren waren: March stond op Ie Engelsche zwarte lijst van de spionnen in Duitschen dienst. Thans financieert dezelfde March, .He ondertusschen multimillionair is gev» irden, den opstand der Spaansche genera;,!.;, en eerst in San Sebastiaan en later in Parijs bracht hij de verbinding tusscl en Franco, Mussolini en Hitler tot stand. (Le Canard Enchatné, Parijs) .innen. Toen echter de vijand van het ;,u-de. die in den Jood is belichaamd, in mitschland de macht aan zich trok, ?i-klonk het Duitsche lied en wij moesten n oorlog verliezen. Wanneer het Duit!ie volk niet meer zou zingen, dan zou A- toekomst verduisterd zijn. Het is ?n toeval, dat het Duitsche volk de ?t-stc en mooiste volksliederen zijn ciulom noemt en het is geen toeval, l liet Joodsche volk niet zingt en n liederen heeft. En een volk, dat :t liederen heeft, een volk, dat niet ?cti kan en zingen wil, is voor de laad geboren. (Julius Stretcher in Der Stiiniicr) miinentuar 'O' der redactie van De IH-: Ich weiss nicht, was soll es uteii, dass ich so traurig bin , . . ?H') . n« ui lar . lar|l«i. oo:jM|t.i ei'S wi on-rap " Het eenstemmig besl uit der Fr a u gclic regecring DE omstandigheden waarop de minis terraad op een Vrijdag in het eind van den namiddag bijeen werd geroeren zijn reeds voldoende om den ernst er.ai aan te tooncn. Wanneer ,,alles norm; al is, is het reeds niet gebruikelijk om de leden van een regecring per telefooi. ei per bode met spoed bijeen te laten konen De zitting begon even na zessen en was eerst na tien uur 's avonds ten einde zil was vrijwel uitsluitend aan de Spaan < hei zaken gewijd. De lange duur is een . in' wijzing voor de moeilijkheden in den i oe-i zem der regeering op dien avond. De ?'?"?' minister was voor een directe interv» volgens de Duitsche methode, maar aan den anderen kant. De andere een energiekcn diplomatiekcn stap. derde voor een collectieven stap bi Duitsche regeering. De meerder' onder aanvoering van Yvon De verdedigde de stelling der absoluti zijdigheid. En deze won het tenslot e. !:Ba< De reden voor den langen duur de; m t vergadering was de volgende: Léon Blum Avcnschte, dat er den volgenden dag bij den ministerraad in tegenwoordigheid van president Lebrun geen verschil van meeiiing aan den dag zou tmU-n tusschen de leden ll^r rcjji-.ering. Daarom xvilcte hij dien Vrijdag avond de zaak-,,uitpraten toen zich zoozeer uitspreken als h)» wenschtc. Vervolgens werd er gest ral en het besluit van de meerderheid -\crJ ,,eenstemmig besluit". Wat een tv^ht Net zooals het bij het stemmen v..n d? socialistische Kamerfractie gaat: de lede; van de partij dcbatteeren, een me- "l"' heid wint het; en dan moeten alle van de fractie de partijtucht ji< KW zamcn. (Mariannc, ./'"<; Joden zonder dat zij het steif wctei INDIEN er nog steeds millioenei Joden zijn, die het thans nog deze vreemdelingen opnemen, dan vooral te wijten aan het feit, <! Joden er door rasvermenging i geslaagd, zich in deze kringen te ve Velen van hen, die het zoo opv opnemen tegen het anti-semitism» ben zelf Joodsch bloed in hun a zonder het te weten. De familie 4a boom geeft in dit opzicht geen voi inlichtingen. Een niet-Jood zal .. dan het anti-semitisme verwerpt \ dien hij door een zekeren geestelijken b en een verbinding via het bloed ir 't Jodendom is verbonden. Ook de overtredingen der 1-Vatu kaner monniken waren Joodscli ? daden".... (Julius Streickcr in Der Si '<? HET Duitscho volks- en solda'cnlijj heeft ertoe bijgedragen, dat wijl den grooten oorlog veldslagen '"""" .. George van ?iekenland jl>4- Crlcksehc staatsgreep II ET constitutioII neelkoningschap heeft het maar heel kort uitgehouden in de gerestaureerde Grieksche monarchie. Met hulp van den koning heeft de tilt raconservatieve pre mier, Generaal Metaxas, iets voltrok ken, wat er uitziet als een,,coupd'état". Hij heeft den staat ?leg afgekondigd en de Kamer ont. Als excuus voert hij aan. dat de rseen 24-urige proteststaking had.-.?.?kondigd, en dat hij een comimfrevolutionnair complot vermoedl.it Kamer bewezen had onbruikxijn. De gedeeltelijke mislukking staking wekt het vermoeden, dat zulke gestrenge voorzorgen neen ilc was. De communistische tactiek hans evenals overal elders onder ,i\ve voorschriften van gematigd>e Kamer vormde inderdaad een k punt, daar de communistische op de wip zat tusschcn de liberale ivrinen, die zich tot de monarchie . bekeerd, en de royalisten. Maar ?lergelijke situatie is een militarisi conservatief premier wel de laat:i. dien een verstandig Koning ge?ou hebben om een verzoening te -telligen. De gedane stap lijkt op >rspel voor een soort koninklijk ? naar Joegoslavisch model. it ! v Statesman and \'ation, Londen l u «l ing van de City ^preekt vanzelf dat de gebeiirtefii in Spanje thans niet bepaald zijn, om groote kapitalen aan te .... Maar misschien zal de beian nieuw kapitaal die de Spuan?ubliek na de troebelen onvennijil hebben (en dit geldt voor welk het ook zal zijn), de leid?rs van Ier toe brengen de eventueele .iiiclsche schuldeischers met meer tkomendheid te behandelen en ?((gunstiger te toonen tegenover en die in Spanje met -Engelsen ken. '(The Stalist, hoofdstuk over de Soedan een van de pijlers van de Engelsen-Egyptische over eenkomst zal zijn, laat haar inhoud /ich echter gissen. De Soedan is een achterlijk land met een toekomst, die op verschil lende manieren, en misschien ook in ver schillende mate. de belangen van beide partijen raakt. Daar, evenals in alle ande re onontwikkelde Afrikaansche landen, die, hetzij juridisch, het/ij moreel onder voogdij staan, het belang van de inheemsche bevolking op de eerste plaats staan bij het ontwerpen van een politiek, mag elk van beide voogden van de Soedan cischen, dat het lange proces van de op voeding tot zelfregecring der Soedan niet zoo geleid wordt, dat dit land voor Egypte of voor de Engelsche protectora ten en koloniën in Oost-Afrika een slechte buur kan worden. Het zou verrassend zijn als het niet zou blijken, dat de bepalingen niet aan deze algemeenc voorwaarde zou den voldoen. (The Economist, Londen) Japan's nieuwe poort naar Azi IX het uiteinde der Japansche Zee ontstaat een nieuwe stad, die bestemd is oni de kaart van Oost-Aziëgrondig te veranderen. Dit is Kasjin, de nieuwe toegangspoort tot Mantsjoekwo. Hier is Japan nl. bezig een groote haven stad te scheppen die de concurrent van Dairen kan worden, de stad, welke de huidige toegang tot zijn nieuwe protec toraat is. De Noord-ooste lijke provincies van China raakten den Stille Oceaan alleen in het /uiden : in het Oosten scheidde het schiereiland Korea hen ervan. Kasjin is een Koreaansche nederzetting, maar zijn heteekenis ligt in de directe verbindingen met Japan en Mantsjoekwo. En niet ver van daar per vliegtuig minder dan een uur ligt Wladiwostok en het land der Sowjets. De haven van Kasjin is een nieuwe poort voor Mantsjoekwo en is logisch gelegen om een grooter stuk binnenland toegang tot de zee te geven. De haven zal niet alleen goeclkoopen uitvoer van Mnntsjoerijsche producten bevorderen, maar verschaft Japan ook een dircctin en veiligen .weg naar het hart van zijn nieuwe rijk op het vasteland. Door dezen weg wordt de afstand van Tokio naar Hsiking met 750 KM verkort. Samenwerkende boot- en treindiensten verbinden de twee hoofdsteden thans in twee dagen. Een jaar geleden was buiten Dairen de eenige toegang tot Mantsjoerije langs \\lailiwostok en den door de Kussen gebouwden Chineeschen Ooste'rspoonvcg, die onlangs aan Mantsjoekwo verkocht is. Elk jaar ligt deze haven 's winters eenige maanden dicht cn.de politieke barrières zijn nog erger :lan die van het ijs. Kasjin verschaft Japan een ijsvrije, onder eigen beheer staande haven langs den meest directen weg en enthousiaste steden bouwers hebben reeds een bevolking van eenige honderdduizenden binnen een paar jaar voorspeld. (Machurian Economie Rei'ie u1) Keizer Hiro Hito vncj «i .i'-ïi* liet b* .ind. Egypte en de Soedan iccesvolle overeenkomst inzal.e Knrl May en de Illtlcrjengd .?...v.inuiuni. uiiui-e Roodhuiden zijn een vreemd ras .... .militaire paragrafen in het Anglo- /*""\l> ecn bijeenkomst van de Hitlcr1) ontwerp-verdrag is nu, veel v./jeugd te Brunswjjk werd de vraag !an verwacht w;rd, gevolgd door behandeld, of de Hitlerjongen de boeken ".?tring van een door beide par- van Ka'rl May mag lezen. Eén der sprekers .?ilgckcurdehtekstovcrdc Soedan. verklaarde zich op hartstochtelijke wijze 111 niet overmoedig meer op kor- hiertegen, daar deze boeken het vreemde 'iiijn een completen tekst te ver- ras der röodhuiden beschrijven, dat dan 'i. die thans veertien jaar (of mis- tot ideaal zou worden verheven; de blajïke moeten wij zeggen 54 jaar) in de wordt daarentegen als massa-moordenaar ?k Want het Engelsch-Egyptische voorgesteld. De meerderheid der 'verga' ""*??*?' -!-?? - dering was niet van deze meening, daar bij vermelding van deze bijzonderheden de jeugd zou worden beroofd van de zoo noodigc romantiek. jypt Iw leer |coI1S! hij.. ontstond op den dag van de ikelijke militaire bezetting van loor Engeland, veertig jaar voor verklaring van de Britschc in 1922. In het licht van het t thans eindelijk een ovcreen,,rclijk i's gebleken, moeten beide thans oordeelen over de details (Frankfurter Zeitüng), N.B. Algemeen wordt verteld, dat de ._, ~ . May tot d behooren. .. , thans oordeelen over de details werken van Karl May tot de lievelings s zouden uit hun verband gerukt lectuur van Hitler behooren. ht der belangstelling komen als ukjes en beetjes, bekend werden De kleine caricaturen in den tekst zijn f n de veronderstelling, dat het uit ,,Marianne." ,lk breng de beschaving in Afrika" Prachtig l] Ik brengj[/7oarjn£Europa" (Daily Herald, Londen) Dictator Hitler tot democraat Blum: Hé, zeg, hou je vingers uit andermans zaken" (News Chronicle, Londen) De muiters blijven in opstand tegen de De vijandelijkheden zijn gestaakt, generaal rebellen!" (Marianne, Parijs) Radio-Scvilla heeft een storing!" PAG. 6 DE GROENE 7 De GROENE No. 3089 NEUTRALITEIT , Goed nieuws uit Spanje ?" Hoe kan ik dat nou weten; u hebt niet eens een partij-insigne." D£ OLYMPISCHE SPELEN De wedstrijd voor rookcrs (Kladderadatsch, Berlijn) ;M il l i:«; 1: i/ V' .J

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl