Ks BERICHTGEVING UIT SPANJE Antwoorden op onze vijfde prijsvraag MMMMMUIIIIIIIUHUIUUIj DE PRIJSWINNAARS De eerste prijs is gewonnen door den Heer H. R. te S., voor het Handels blad-artikel, dat afgedrukt staat in de 2de en 3de kolom ; de tweede prijs werd verworven door M. de Z. voor de berichtgeving uit Het Volk "" ' ??" minimmmuiiiiiiiuiiuuii EVENALS onze eerste opgave, die, zooals men zich herinneren zal, persstemmen over een dreigenden ijstijd vroeg, bleek het parodieeren van dagbladen in den smaak van onze lezers te vallen. Wederom mochten wij ons in een groot aantal inzendingen verheugen op onze vijfde prijsvraag, welke als volgt luidde: Gevraagd wordt een proeve van be*ichtgeuing over den toestand in Spanje, zooals een Nederlandsen dagblad naar keuze van den inzender zou leveren, indien de opstand niet van rechts, doch van links zou zijn gekomen. De Telegraaf Verreweg het grootste aantal berich ten is aan De Telegraaf" ontleend: het verzet tegen de huidige regeering wordt in al deze barichten thans plotseling een groote misdaad. Uit een inzending van Mr. A. Th. te A. welke iets te veel een Hoofdartikel" is citeeren wij be gin en eind: Eindelijk heeft de Sovjet-regeering haar zin. Haar lang gekoesterd? wsnsch : de roode revolutie en terreur naar Europa ovir te planten, begint zich te verwezenlijken.... De roode vloedgolf nadert reeds bedenkelijk Madrid. Wannezr deze stad door het gepeupsl zal zijn ingenomen, zullen wij daar het zelfde beleven als des tijds in Rusland, waar de Bolsjewiki het Kerenski-bewind eenvoudig heb ben weggevaagd, nadat dezen eerst voor de heeren (?) de kastanjes uit het vuur hadden gehaald Uit het bericht van den heer J. J. L. te A. voegen wij. daarbij nog de volgende interessante zinnen: .... ongetwijfeld een noodzaketijk besluit, nu het blijkt, dat de opstan delingen zich zelfs in kerken en kloosters hebben genesteld om deze als vestingen te gebruiken, waardoor beschieting helaas noodzakelijk was. De regeer ing heeft per manifest aan gespoord de kunstschatten zooveel mogelijk te sparen, waaraan zonder uitzondering gevolg is gegeven.... Niet minder is de algemeene afkeer nu het blijkt, dat de opstandelingen zelfs het internationale rapalje, het welk het Vreemdelingenlegioen vormt, op de welgezinde burgers heeft losgelaten.... Van groot belang is mede het verslag van den heer Jhr. Mr. L. v. Bever en, die met groot gevaar uit de handen van het moordend en brandstichtend gespuis is ontsnapt. Zie pag. 4. Het Algemeen Handelsblad Volhdig meenen wij echter een der inzendingen uit het Algemeen Han delsblad" te moeten opnemen: Madrid, Aüg. 1936. Drie weken gaat Spanje nu reeds gebukt onder den geesel van den burgeroor leg, die door het verraad van de door duistere machten vergiftigde elementen van het leger is ontketend. Tragisch is het lot van het nobele Spaansche volk, maar grootsch is de wijze waarop het dit lot draagt en zich schaart achter het wettig gezag. Voorbeeldig is het enthousiasme waarmede vreedzame burgers zich ter beschikking van de eenig wettige Regeering stellen, om informaties, die dankbare herinne ringen wekken aan de ten onzent in de benarde Novemberdagen van IQ i 8 zoo spontaan geboren Burgerwach ten, te strijden voor de handhaving van orde en democratie en tegen de huurlingen, duistere elementen uit het Vreemdelingenlegioen en door Moskou geïnstrueerde kleurlingen uit Marokko, die door de gewetenlooze rebellen tegen hun medeburgers in het vuur worden gebracht. Niet minder dan schandelijk moet onder deze omstandigheden de hou ding van de Fransche Regeering en het Front Populaire worden genoemd, die nog steeds weigert het wettig gezag in Spanje in de gelegenheid te stellen zich te voorzien van de wapens en de mun'tie die het behoeft in zijn strijd voor de legaliteit tegen de horden der opstandelingen en verraders van hun land. Het staketsel van juridische drogredenen, waarmede men de dusgenaamde noninterventie tracht te motiveeren, is te doorzichtig dan dat men daarachter niet de hand van Moskou zou ontdekken. Zoo ooit, dan blijkt nu wel hoe iedere volksfrontregeering moet dansen naar de pijpen van het internationale communisme. Men zij gewaarschuwd. Het Volk Ook het artikel van M. de Z. te A. heeft het bezwaar, dat het een hoofd artikel en geen bericht is, maar als aardigste proeve van een artikel uit Het Volk" kunnen wij toch niet nalaten het grootendeels op te nemen: Wat Spanje ons leert Voorop dient te worden gesteld, dat wij het geweld, zooals dat door de Spaansche arbeidersklasse wordt toe gepast, niet goedkeuren. Zoowel blij kens het nieuwe ontwerp-beginsel program als blijkens de op ons laat ste congres door pg. prof. mr. dr. G. v. d. Bergh verdedigde resolutie, heb ben wij nadrukkelijk vastgesteld, dat wij alle geweld verafschuwen. De democrati eis ons, democratischen socialisten, doel en middel beide. Alle beoordeelaars van de Spaansche gebeurtenissen zouden wij echter wil len wijzen op den bedroevenden toe stand waarin het Spaansche volk sinds eeuwen verkeert. De Katholieke kerk, die elders, en met name in ons land, een belangrij ken cultuurverheffenden in vloed uitoefent, is op het Ibe risch schier eiland helaas te weinig aan de nooden ent behoeften des^yolks tegemoet gekomen. In de Een strijd ter verdediging v. d. democratie! In dit nummer begint De Groene een serie schet:en van den teekenaar W. Bielkine, getiteld: Zij en Wij"; Zij het buitenland en de buitenlanders en Wij, de Nederlanders. Karakteristieke verschillen, bijzaken, die hen en ons teekenen, verwerkte hij in een aantal luchtige schetsen. Wij beginnen de serie met: Strand" waarin het de strandzeden en -gebruiken hier en elders zijn, die het voorwerp van zijn spottende teekenstift uitmaken. DE NIEUWE PRIJSVRAAG Een Nederiandsche film Een nog onbekende Nederlandsche film zal dit najaar gelanceerd wor den. In een perscommuniquépubli ceert de producent gegevens over deze nieuwe aanwinst voor onze nationale filmproductie. Hoe luidt dit com muniqué, dat niet langer mag zijn dan 250 woorden ? Als eersten prijs loven wij weder om uit: een Dunhilt bureau-vul penhouder met artistiek uitgevoerden standaard ter waarde van f 17.50; als tweeden prijs een plastiek van Hildo Krop. De redactie heeft het recht de inzendingen te publiceeren. Op de beslissing der redactie is geen beroep. Inzendingen uiterlijk Maan dag 24 Augustus. Verslag en prijstoekenning in het nummer van 29 Augustus. laatste jaren is de toestand eer ver slechterd dan verbeterd. Gedreven door de brutale eischen eener fascis tische camarilla stond de burger lijke regeering op het punt om over te gaan tot de instelling van een dic tatuur gelijk die in Italië', Duitschland en ook Rusland wordt uitge oefend. Wanneer de arbeidersklasse in die omstandigheden haar demo cratische rechten en vrijheden wil verdedigen, valt dat streven slechts toe te juichen. In werkelijkheid blijkt deze strijd haar dan door de semifascistische regeering te zijn opge drongen. Deze noodzakelijkheid betreuren wij des te meer nu wij constateeren moeten, dat de Spaansche catastrophe te voorkomen ware geweest. Had de regeering een actieve crisispolitiek gevoerd, was zij aan de in breede la gen der bevolking levende behoefte naar cultureele ontwikkeling tege moet gekomen, de gebeurtenissen . hadden een ander verloop genomen. Thans kunnen wij er voor ons land deze les uit trekken, dat slechts het Plan van den Arbeid aan hoofd- en handarbeiders, middenstanders en boeren uitkomst bieden kan. De Tribune Ten slotte een van de berichten uit de Tribune" waarin de omkeering ook internationaal zeer sterk volgehouden is van F. M. W. uit N. in Engeland: (VAN ONZEN ARBEIDERCORRESPONDENT IN CEUTA). De positie van onze Spaansche en Moorsche kameraden in Marocco is een heet stuk beter geworden door de aankomst van oorlogsvliegtuigen en munitie uit Sowjet-Italiëen SowjetDuitschland. Toen de heldhaftige rode vliegeniers hier vandaag in hun met hamer en sikkel getooide vlieg tuigen aankwamen gaven de massa's aan hun vreugde over dit prachtig stuk solidariteit blijk in een driewerf Rood Front". De Internationale weerklonk en kreten van Lang leve kameraad Mussolini, de dappere leider van het Italiaansche proleta riaat" en Rot Front voor Kam. Hitler" vulden de lucht. Ondanks de vuige berichtgeving van de burgerpers (?Het Volk" in begrepen") die wilden doen voorkomen, dat de regeer ing aan de win nende hand is, zijn de roode strijd krachten overmachtig. ....Kameraad Mola,' die zooals bekend is, geheelonthouder is, heeft in een van z'n bezadigde redevoerin gen aangekondigd, dat de eerste Sowjet-regeering te Burgos sterk staat. Het gaat goed kameraden, we winnen ! Helpt de Spaansche arbeiders in Marokko, Sevilla en Burgos f Weg met de fascisten-regeering inMadrid! Protesteert tegen de interventie pogingen van fascistisch Rusland! Zij STRAND Wij PAG. 14 DE GROENE No. 3089 fc" t', TWEE jonge Hollandsche meis jes en twee Hollandsche stu denten zijn in ons Belgisch vacantieoord komen binnenwaaien, binnenzwaaien en binnenkraaien. De rust is nu definitief weg. De min of meer ceremonieele stilte, die elk door Latij nsche beschaving ook maar even aangeraakt milieu eigen schijnt te zijn gaat onder in deze al te frissche NoordNederlandsche geluiden. De bolle Noordsche wind en de bolle Noordsche wan gen blazen door het gammele hotel pension, welks handdoeken zwart zien en welks patron meester in het garnalenpellen een voorkeur heeft voor Péguy boven AndréGide. Heel dit Hollandsche gezelschap wordt merk baar afgezet: zij betalen allen iets te veel, geloof ik, en het duurt verschei dene dagen eer de Belgische gasten de hardheid van de stemmen der Hollan ders en het oorverscheurend schuiven van hun stoelen over den granietvloer voor lief nemen (en dan nog!). Dit stel landgenooten nu dringt zich om mij heen, koestert mij, verleidt mij volgens de regelen der kunst. Zij weten, dat ik eenige jaren geleden ,,lid" was van de Speelzaal te X. hier in de buurt ; als onervarenen zien zij daar tegenop; en nu moet ik ze op hun beurt ,,erin werken"; zou dat gaan, mijnheer?"; zij willen in dat Casino aan de roulette zitten en de heerlijke sensatie" genie ten van de baccarat-tafels, maar zij zijn geen van allen 25 jaar en dan heeft men een paar handteekeningen voor verantwoording" noodig, wil Sesam zich openen. En ik laat hen voocloopig ?n de meening, dat het secretariaat van het Casino slechts door invloedrijke protectie daartoe bewogen ? ? ? ? aan hen geld zal willen verdienen. Dien schijn van selectheid en lastig heid neemt de Casino-bureaucratie in derdaad ook zelf aan. (Nergens wordt meer de schijn opgehouden dan daar, waar zonder schijn het leven al te on eervol zou wezen). In waarheid zijn die Casino's er dol op, volle speelzalen te trekken, met veel Onbezonnen menschen erin, die hun geld verspelen. Doordat ik echter mijn schijnvertooning met die van de speelzaal laat samenvallen, kan ik voorwaarden stel len. Men zal zijn hebben-en-houden voor 't grootste deel aan mij afgeven eiv slechts spelen met een te voren be paalde som. Wij zullen dus allen gaan. De moei lijkheid voor mijn vrouw en mij zit, in wat wij met onzen achtjarigen jongen doen. Dien kunnen wij moeilijk in de speelzaal brengen. Maar Jean, een knecht van 't hotel, zal 's middags met hem uitgaan. Er is wel hier of daar wat te zien. De ingang van de speelzaal bestaat uit een groote hall met een soort Tuschinski-tapijt en diepe vestiaires; zelfs een roestige tank zou zich over al de molligheid van de vloeren geluidloos voortbewegen. Dan gaan wij stille betapijte trappen op en komen op een fel rood en wederom dik tapijt te staan en vóór een half-cirkelvormigen slaperigen toonbank. Een paar gedecoreerde heeren ontvangen ons; hun gezichtshuid is van menschenleer, zij moeten onder lamplicht zijn geboren en daar onder zijn blijven leven. Het kon hier de entree des Hemels zijn, maar ook een andere entree. Men zegt mij, ,,in de boeken" mijn naam te hebben gevonden, en nu be gint het invullen van formulieren. Mijn jeugdige vrienden worden niet allen toegelaten. De minderjarigen, een student van 20 en een studente van 19, staan even onthutst. Maar dan be sluiten zij, in afwachting van ons, te gaan dansen in de bar van de Kursaal... Het is nu maar de vraag, of de Wet hen zoo door dat speelverbod beter beschermd heeft. Intusschen passeeren wij vergulde zuilen en onder lamplicht zich verve lende sierpalmen en arriveeren in een rookerige lange zaal met twee of drie strijkplank-lange, groenbespannen rou lettetafels en twintig kleinere voor het kaartkansspel baccarat. Het is een mooie Augustusmiddag, buiten stormt de zee onder de zweepslagen van de rukwinden, die ook in het uitspansel de wolken opstuwen en ze om en om wentelen in het diffuse, melkwitte zon licht. Hier binnen is alles mat lamp licht. De natuur buiten is als een geu rende zomersene bloem, het leven bin nen als een papieren bloem. Geen van al die menschen, die hier slenteren en om de tafels samengroepen heeft een lach op 't gevoelskale, fiche-achtige ge zicht. De verveling ligt hier over de hoofden, kruipt over de tafels, verlamt de beenen. MIJN vrouw en ik zagen dit gehenna reeds rneer en zijn enkel benieuwd, d.w.z. meenen enkel benieuwd te zijn naar 't effect op de jeugd bij ons, die haastig geld voor fiches wisselde en nu zet: rood, weer rood, dan zwart, dan rood, weer rood, nu er achter komende, hoe anderen doen op grenslijnen of knooppunten van cijfer vakjes. Heb jij nog wat?" vraagt na een paar kwartier de een den ander. Ja, nog drie rooie fiches l" Ik niets meer." Na weer eenigen tijd zie ik den geluk kigen jongen, die niets meer heeft, aan een tafeltje zitten.... Wij kijken: Een van zijn oudleeraren ! Arme oud leerling ! De student hoort met grap pige verbazing toe, de grijzende oud leermeester glimlacht door zijn brille glazen. Het gesprek is al gauw, ook voor ons, die reeds zonder wiskunde sceptisch waren, instructief. Kijk eens", hooren wij, waarom heb je wiskunde geleerd, als je werkelijk nog meent, dat er iets anders kan bestaan dan gelijke kansen, volkomen gelijke en volkomen blinde kansen? Syste men? Een systeem om te winnen be staat niet, maar kan ook niet bestaan. Kun jij, door ze maar altijd te verleg gen, van twee maal twee sinaasappels vijf sinaasappels maken? Net zoo min kun je, door op andere cijfers of kleu ren te zetten, de eeuwige kanswet, die hemel en aarde in evenwicht houdt, verwringen. Elk z.g. systeem is maar een omstandige camouflage van een oud systeem, dat ook geen systeem is: het systeem om, na te hebben verloren, het dubbele bedrag op te zetten, dus eerst zeg 2 gulden, dan indien ver loren 4, dan 8, dan 16, dan 32 enz. Win je b.v. pas bij 32, dan krijg je er 32 bij en verdient dus 32-16-8-4-2 = ? 2. Als je nu zooveel geld meeneemt naar de speeltafel, dat je b.v. van de honderd en n keer, dat je opnieuw begint volgens dat systeem te zetten, honderd keer ? 2 zult winnen, staat daartegenover, dat je in n keer (wan nér, dat weet je nooit) je héle mee genomen som achter elkaar verliest. Dat groote verlies weegt dus weer pre cies tegen de honderd kleine winstkansjes op.... Wacht, ik reken het eens voor je uit: als je, om ? 2 te win nen, op rood blijft zetten, en het is maar 7 maal achter elkaar zwart, dan ben je al ? 254 kwijt, die je meenam om ? 2 te winnen.. .." De jongeren van ons keken tenslotte met afgrijzen naar hun vroegeren leeraar : Hoe kon een mensch er pleizier in hebben, alle poëzie uit het leven te ne men ! Ik erken, dat het ook mij te nuchter was, en ik kocht dus van den weeromstuit ook een paar fiches en, waar het lot mij gunstig was, kon ik den magister een handvol Belgische bankbiljetten als eerlijk verdiend" vertoonen. Hetgeen hem koud liet. U denkt zeker vanmiddag veine te hebben?" zei hij. Op mijn bevestigend antwoord, vroeg hij, waarom ik dan niet gauw doorging? Omdat ik voel, dat mijn veine weg is, zei ik om hem te hinderen. Dat kan", antwoordde de realist, maar gelooft u aan veine?" Ik aar zelde. O, ik wel," riep mijn vrouw. Vraagt u dan eens aan uw man, waarom er wel N.V.'s bestaan tot ex ploitatie van goudmijnen, of van tooneeltalenten, of van onzichtbare wa terbronnen, en geen enkele N.V. tot exploitatie van veine?" Wij keerden ons definitief van dit Mefistofelische kilte-centrum af en verloren ons onder de nu sterk aan gewassen en heen en weer golvende, geldverliezende menigten, die nog steeds met van geldzucht strakgespannen of doodelijk verveelde of ontevre den gezichten rondgingen en neerzaten. Een bedompte atmosfeer drukte alles in de zaal omlaag. Als er zooiets als veine in het leven bestaat, dan moet men die toch juist niet aan de speeltafeltjes zoeken. WAT zou onze jongen in den tusschentijd beleefd hebben ? Hij zou zeker al thuis zijn. Meer opgekwikt dan wij zelf en mijn studenten-vrienden, het danspaar misschien uitgezonderd. Wij voelden ons allen muf, ik kan niet an ders zeggen, en een beetje suf. Daar was de jongen dan! Hij had, zei hij, een beerlijken middag gehad. Met Jean was hij langs den muur van het Vlaamsche kerkhof komen wande len en had gevraagd, eens zoo'n kerk hof te mogen zien. En Jean verklaarde, dat hij er niet was weg te slaan, zoo interesseerde hem alles. Van alle steenen had het ventje de opschriften wil len lezen. Toen men weg moest, merkte hij, dat er nog een hoek was, waarvan hij niet alle inscripties had nagegaan en wou opnieuw beginnen. En er wa ren bloemen en vlinders geweest.... Hij heeft op zijn kerkhof", zei mijn vrouw, meer gevonden dan wij in ons knekelhuis met de fiches !" Hij was er dan ook veel meer ver vuld dan van wij van de speeltypen, die, met hun systemen op een papiertje aan de roulette hadden gezeten, een panopticum van dooie levenden. Hij had van levende dooien genoten. En van de, voor hem wonderlijke plechtig heid der opschriften vooral ! Toen wij 's avonds, mijn vrouw en ik, in een makkelijken stoel en op de canapélagen en het ventje ons goeien nacht kwam wenschen, hoorden wij hém volkomen ernstig tot ons zeggen: Rust zacht, lieve Vader en Moeder". Hij was zijn lieve kerkhof je nog niet kwijt. Is dat geen veine hebben f H. P. SPEELMAN VACANTIE IK was van plan geen vacantie te nemen, want ik heb een zeer drukken winter achter den rug en ik zag dus ?rg op tegen de vermoeienissen van de ?acantie. Mijn vrouw probeerde mij te overtuigen, dat het juist een goede rust ? oor mij zou zijn, maar gelukkig be-oefden wij daarover niet lang te onlerhandelen, want ik had ook geen 'eld. En nu zit ik toch aan zee. Net veertien dagen vpor mijn kinderen vacantie zouden krijgen kwam de ngelsche vertaling uit van mijn iaatste boek en het ongeluk wilde, dat ? iie dadelijk verboden werd. Zeker had rie vertaler het veel mooier gemaakt ?Jan ik, want mijn boeken waren nog nooit opgemerkt, laat staan verboden geworden. Het verboden boek werd natuurlijk druk verkocht en een week /óór de kinderen van school kwamen, Kreeg ik een cheque van ? 700 ! Daar had je de poppen aan het dansen en hier zit ik nu. Het is trouwens heerlijk vacantieweer, niet eiken dag regen, maar toch wel zes dagen in de week en de zevende waait het zoo hard, dat je geen raam open kunt hebben. Dat is een groot geluk, want wat moesten wij anders beginnen in een kamer met slechts n klein, dichtgespijkerd raam ? De pensionhouder heeft dat handig ingepikt, want nu kunnen de muggen er tenminste niet uit; als je dus 's avonds de deur dicht hebt en alle muggen uit de buurt houden hun dagelijksche samenkomst met de schoenlappers in je kamer, dan is het een prachtige lichaamsoefening, die beesten achterna te loopen en ze kunnen fijn niet ontsnappen door het venster. Ik heb een prachtig middeltje ontdekt om 's nachts gén last van ze te hebben. Ik jaag ze zoo op, dat ze allen boven tegen de muren en het plafond gaan zitten uitpuffen. Dan ga ik gauw in bed en trek het laken over mijn hoofd. Val ik dan niet in slaap vóór de muggen weer op adem zijn gekomen, dan jaag ik ze weer net zoo lang in het rond, tot ik niet meer kan en dan val ik zoo gauw in slaap, dat ik hun prikken niet meer voel. Ik schijn anders heerlijk bloed te hebben, volgens den tegenwoordigen muggensmaak. Er is maar n bezwaar tegen mijn middeltje, anders had ik er al pa tent op genomen. Het is nog al duur aan drinkglazen, gloeilampjes en spiegels. En dan de zeebaden. Op het bord staat precies hoe warm het is, in Celsius of Fahrenheit of kilowatt of zoo iets, maar daar kijk ik nooit naar. Voor mij is 'taltijd rillius als ik er in kom. Daar word je zoo sterk van zeggen ze. Geloof ik graag, wie dat overleeft is geen zwakkeling. Ze hebben groot gelijk, dat ze voor dit prachtige middel om gezond te blijven niet te weinig rekenen. Eén visite van den dokter kost tóch nog meer dan vijftig cent en die duurt soms maar tien minuten. Heb je hier twee kwartjes betaald, dan mag je net zoo lang in het water blijven als je kunt. Niet dat ik het lang uithoud, maar dat kunnen zij niet helpen. Kuilen graven doe ik prachtig en altijd voor een ander. Toch val ik er zelf niet in; ik zou wel willen, dan kon ik eens uitblazen, maar dat gaat niet, want als ik hem diep genoeg heb, gaan de jongens er over heen springen, zooals dat heet. Het gevolg is, dat hij in vijf minuten weer dicht gesprongen is en dan is er weer een nieuwe noodig. Mijn vrouw zegt, dat het graven zoo goed voor mij is. Kan zijn; ik kan best nieuwe visitekaartjes laten drukken met Graaf voor mijn naam. Ik luister al lang naar den roep Graaf Jansen". Gister kwam ik Jan tegen in zee. Hij bibberde ook rond en riep, zoodra hij mij zag: Heerlijk water hè?" Ja.," zei ik, maar een beetje veel voor mij." Hou jij niet van de zee?" vroeg die schijnheilige, maar ik lachte hem finaal in zijn gezicht uit. Zijn wij nu menschen of visschen, vraag ik maar; komt een karper ooit zijn vacantie genieten door een wandel tocht op de Veluwe? Waarom moeten wij dan beslist net doen of we nog zwemvliezen hebben? Maar Jan heeft niets bij zijn vrouw in te brengen, arme stakkerd. D. D. ?jn. PAG. 15 DE GROENE No. 3089 l