Historisch Archief 1877-1940
? fe. .»*-"_
^n'"vröuwënievfff^
DE VROUW OP DE BOERDERIJ
Het landbouwhuishoudonderwijs
Gr. G. SMIT
(Inspeccrice Nijverheidsonderwijs)
DE verschillende vormen van het
Landbouwhuishoud-onderwijs
zijn slechts te begrijpen wanneer
men het ontstaan en de geschiedenis van
deze jonge onderwijstak voldoende kent.
Toen aan het einde van de vorige
eeuw bleek, dat de landbouw in Neder
land zich alleen staande kon houden
wanneer de boer zijn bedrijf tot het
uiterste rendabel maakte, bleek al
spoedig, dat de vrouw bij dezen ontwik*
kelingsgang een belangrijke belemme
ring vormde. Zij begreep niet,dat,,de
cost aen de baet" vooruitgaat en dat de
boer verschillende uitgaven voor ma
chines en kunstmeststoffen moest doen
om daarna grotere winst te kunnen
behalen. In haar huishouding kende
zij deze bedrijfsvoering evenmin; het
gezin leefde van datgene wat de boer
derij opbracht en verder legde men in
de goede tijd wat voor de kwade op zij.
De landbouw-autoriteiten oordeelden
het daarom noodzakelijk, dat ook de
vrouw meer bedrijfskennis werd bij
gebracht. Het is merkwaardig dat men
daarbij niet in de eerste plaats dacht
aan de opleiding van de vrouw voor
de huishouding, maar het onderwijs
eerst grotendeels gaf als zuiver land
bouwonderwijs. Al spoedig bleek dat
de belangstelling van de vrouw alleen
gaande gehouden kon worden, wanneer
ook haar eigen werkzaamheden daarbij
werden betrokken, zodat men tenslotte
kwam tot het
landbouwhuishoudonderwijs, dat in Duitsland, Denemarken en
enkele andere landen reeds tot vrij
grote bloei was gekomen.
Het is onmogelijk, deze ontwikkeling
na te gaan zonder met waardering de
naam te noemen van Me j. Th. W. S.
Mansholt, die de eerste cursus gaf, het
landbouwhuishoudonderwijs in het
buitenland bestudeerde en daarna de
taak van directrice van de
rijksopleidingsschool voor leerkrachten op
BIJ DE FOTO'S
Rechts: Hier verrichten de vrouwen van het platteland van
geslacht op geslacht haar zware taak.
Links: Modern landbouwhuishoudonderwijs in de
gymnastiekzaal van de dorpsschool.
zich nam, die zij ook thans nog vervult.
Het onderwijs werd eerst hoofd
zakelijk gegeven in de vorm van am
bulante cursussen. Ook nu nog bestaat
dit onderwijssysteem. Meestal heeft
de lerares een standplaats, welke in
het midden van haar werkterrein is
gelegen en geeft zij van daar uit in de
verschillende dorpen ambulante cur
sussen. Haar bestaan is rijk aan af
wisseling en ervaring. Zij trekt door
weer en wind op de fiets of op de motor
naar de afgelegenste dorpen, waar aller
lei gebouwen als leslokaal kunnen dienst
doen. Er worden cursussen gegeven in
leegstaande schoollokalen en vereni
gingsgebouwen, in dorpsherbergen en
boerenkeukens. Het kan de vrouwen en
meisjes van het dorp niet schelen, maar
het is voor een onvoorbereiden toeschou
wer een fantastisch gezicht, haar met
kookmutsen op en witte schorten voor
in de pap te zien roeren tussen de decors
van een bostafreel. U kunt zich voor
stellen dat dit alles de gemoedelijke
sfeer ten goede komt. De leveranciers
lopen onder de les binnen om een emmer
melk of andere levensmiddelen te
brengen en ieder vindt het heel gewoon,
dat het water bij de pomp op het dorps
plein gehaald moet worden. De boeren
meisjes hebben meestal een grote,
rustige aandacht, zij zijn hard werken
gewend en zij zijn blij dat zij bij haar
moeilijke arbeid raadgevingen ontvan
gen van een deskundige lerares, die
haar leven begrijpt.
DE cursussen worden meestal een
maal in de week gehouden, zodat
de meisjes doorlopend werkzaam blijven
in de praktijk. Zo kan dan ook met een
betrekkelijk klein aantal lessen veel
bereikt worden. De band tussen de
lerares en de leerlingen is meestal zeer
nauw en het afscheid bij het einde van
de cursus aan beide kanten moeilijk.
Door de verenigingen van oud-leer
lingen en de bosrinnenbonden worden
dikwijls de vriendschapsbanden aan
gehouden. Het geleerde wordt daar
voortgezet door middel van inleidingen
en excursies.
Een goede landbouwhuishoudlerares,
die leeft voor har.- werk en dat doen
NIEUWS UIT DE VROUWENBEWEGING
PARIJS is op het oogenblik het /~\NOPHOUDELIJK wordt
geparadijs, niet meer uitsluitend ^ klaagd over de paradoxen van
voor de vrouw als vrouw, maar ook onzen tijd. Dat er echter ook
paravoor de feministe. De drie vrouwe- doxen ten goede zijn, bewijst het
lijke assistent-ministers vormen nog jaarverslag van de ,,Blauwe Vogels".
steeds een dankbaar onderwerp in Deze tak van de padvindsters heeft
de pers, terwijl nu ook het groote ontdekt, dat men gebrekkige kinde
congres van de internationale ver- ren het best helpt door ze niet te
beeeniging van Businessmand Pro- klagen, maar hun te leeren, anderen /r
fessional Women de aandacht trekt. helpen. Wie wel eens de stralende
geDe Amerikaansche vrouwelijke mi- zichten gezien heeft van deze
Flonnister van arbeid (wanneer zullen kerende Sterren", zooals, een groep
wij het in Nederland eens zoo ver mismaakte meisjes zichzelf
noernbrengen!), MissFrances Perkinsiser de, die weet wat een ontroerende en
voor overgekomen; geen wonder, dat diepe waarheid in deze paradox
verde Fransche regeering een manne- scholen zit.
lijken onderstaatssecretaris
afvaardigde om al deze werkende vrou- F)E strijdsters voor het
vrouwenwen welkom te heeten. kiesrecht in Frankrijk beijverer
zich nu om de afgevaardigden vat
de Chambre des Députés aan d.
MEVROUW Brunschvicg legde gedane beloften te herinneren. Louis
er in een redevoering op boven- Weisz, veterane in dezen strijd, feoc.
staand congres den nadruk op, dat met eenige charmante helpsters der
het recht, ongehinderd mee te kunnen heeren een boutonnière aan var
dingen op de arbeidsmarkt, voor de vergeet~mij-nieten. Om de
ongerustvrouw npg belangrijker is dan het heid van de meer conservatieve sen^i
kiesrecht. In Nederland hebben de toren iveg te nemen is hun ieder w
vrouwen althans gemerkt, dat bezit paar sokken overhandigd, vergezel
van het laatste recht aantasting van van de mededeeling: ..Gfi/f '>"« h,
het eerste in het geheet niet uit- kiesrecht. Uw sokken noorden
sluit ! als voorheen !
7.
ZWEDEN ETEN
eigenlijk alle
landbouwhuishoudleraressen kan dan ook een zegenrijke
invloed hebben op de streek waar zij
gevestigd is. Wanneer het onderwijs
enige tijd doorwerkt, kan men van den
dokter en den veearts horen; dat zij
dadelijk aan een gezin kunnen merken.
wanneer er een dochter op de cursus
is geweest. De gehele levenswijze is
dan meer verzorgd en men heeft meer
belangstelling gekregen voor het maat
schappelijk leven. Dat met dergelijk
eenvoudig onderwijs reeds zulke resul
taten bereikt kunnen worden, komt
naar mijn mening omdat men op het
platteland nog niet door veelheid van
indrukken is afgestompt. Over een les
of een lezing wordt in de familiekring
lange tijd nagepraat, het vóór en tegen
wordt grondig besproken en onder
zocht en wanneer men dan eindelijk
tot toepassing overgaat is het geleerde
verwerkt en tot eigendom geworden.
Op het platteland te werken geeft hier
door een grote voldoening.
Dit eenvoudige ambulante onderwijs
wordt nog jaarlijks in ongeveer
tweihonderd plaatsen in ons land gegeven.
en l
hoot
clan
bove
Tot ;
Elders heeft men geleidelijk de
sussen tot kleine schooltjes gece
liseerd met verbeterde huisvéstiti
enigszins uitgebreider leerplan.
het systeem, waarbij de leerling s!«
n of twee dagen de school be.
en verder thuis werkzaam is, v
grotendeels aangehouden, omda
geregeld contact met de praktijk gi
werkt. Meestal heeft men bij
kleine schooltjes, en dikwijls oo
de ambulante cursussen, een s
tuingrond waar allerlei groenti
wordt verbouwd. Hierdoor wort
leidelijk verbetering gebracht i:
bekende plattelandseuvel van volK
gebrek aan variatie in de groent
Het is dan ook niet alleen se:
achtig, maar ook zeer hoopv
meisjes met armen vol groent
bloemen uit de tuin te zien terugk
Internaten voor het landbou
houd onderwijs zijn tenslotte voot
lijk opgericht in katholieke s*
De opleiding tot boerin wordt o«
aangepast aan de praktijk, zo
dikwijls boerderijen aan ver'
zijn, waarde meisjes product'ef v
WEDEN eten heel anders dan
wij ! Iedereen heeft daar wel
eens van gehoord. Internatio
naal bekend is de uitgebreide keuze
, m hors d'oeuvre, die smörgasbord
, 'et, een woord dat ook al weer heel
a ders wordt uitgesproken !
Ons eerste werkelijke contact met
h< > echte Zweedsche eten kwam in
di provincie. In Stockholm bestaat
ht niet meer. Het schijnt dat de
vi emdelingen, met name zekere
eetgi. .;e Arische volksstammen er een
jeii l aan hebben gemaakt, doordat zij
?de Smörgasbord in een oogwenk
?lef schrokken en niet zooals de
Zwewiei zelf met groote zelfbeheersching
|hie en daar eens wat uitkiezen en
'da: weer gaan zitten.
, itten en opstaan speelt een groote
|rol ^ij deze wijze van eten. Maar laat
ik ystematisch en in strict logische
vol orde beschrijven hoe de lunch
ier onze hoofdmaaltijd verloopt.
On ,,klockan hilj (vu" gaat een gong
en neteen begeeft zich een deftige
doi ; doelbewuste menigte ter eetzaal.
Zweden is dat vrij vroeg, hetgeen
rer md houdt met de deftigheiri van
;>ension. We hebben allen plaatsen
:. kleine tafeltjes, maar het is
tijd?erh-s zich daar eerst neer te zetten,
iar ezien alles wat we noodig hebben,
ior'.-n. messen, lepels, vorken, brood,
>t , koffie, thee, het koude eten
?n ?? warme schotels in een hoogst
kar 'kkelijke uitstalling op een groote
'?aft de smörgasbord, prijken. Voor
>er. 'iidige Hollanders is de aanblik
??eldigend en het is hier, dat de
daarbij bijna hardop ,,en dan ben ik
nummer twee".
Voor ons Hollanders is het geheel
niet zonder bezwaren. Het eten is
uitvoerig en lekker, dat moet gezegd
worden. Maar of men tijdig de goede
schotels bereikt is een tweede. Als
men van het een geniet, gaan onwille
keurig de gedachten al weer uit naar
hetgeen dat volgen zal, terwijl het
ook geraden is de tafel goed in de
gaten te houden om te registreeren wat
daar gebeurt. En om alles bij elkaar
te zoeken is ook geen kleinigheid.
Net zit je goed en wel en zal je den
eersten hap nemen van het toch altijd
met eenige moeite verkregene of je
zucht nijdig (op je zelf): Wat ben ik
een uil, nu heb ik nog vergeten een
vork mee te brengen !" P. V.
>??? d een grootert voorsprong heeft.
T wijl hij met n oogopslag het
i veld overziet, neemt zijn
linkerr. automatisch een bord van den
100. n stapel en gaat zijn rechter
;elo- d doch vastberaden uit naar
i<'Men 'hotel, die hem het best aanstaat.
deftii : t>emt op zijn betrekkelijke kleine
ion: een betrekkelijk kleine portie,
loc t -en onmiddellijke keuze uit de
leve of acht verschillende
broodior' -i, neemt met n van zes
lessen een balletje boter en
ferd- .int, na nog een mes en vork te
iebb i opgeladen, naar zijn plaats.
:i lievelingsschotel bezet, dan
.ij den tijd dooden door een
iee< - brood of een knackebröd
z.'-i hand te smeren en er vast
te appen, ondertusschen een
strateisch positie innemend, die hem het
irst: >mend acces tot de begeerde
.oet geven. Want wie het eerste
imt die het eerste maalt!
MP. r, en hier doet een opwindend
;ci: itie-element zijn intree, alles
it log niet op tafel. Naarmate de
iotr is leeggegeten worden, hetgeen
on e deftige herrgard ondanks alle
:re zelfdiscipline, zeer snel gaat,
rdt-.i nieuwe en soms andere
gehti L aangevoerd. Heerlijke kleine
stzf 'bokkingen, lekkere gebakken
rtj» ,, verrukkelijke pannekoeken,
i ai. -s kan nog komen, tot vrij laat
i e; dan is het natuurlijk jammer
je £: definitief genoeg hebt gegeten !
ssch'an is dit ook wel de reden, dat
Zw.ed zoo kleine portfes neemt en
Ikens terugkeert. Nog een andere
*'~ .eem ik waar bij een blonden
igeirm, die telkens haastig
ppals zeker eveneens blond
!isje zich ter smörgasbord begeeft,
das dan een allergezelligst gesprek
* ' tar begint over het laatste
omelet met kantarellen of
'r eiken schotel ook, die zich
'to* leent. Psychologische studiën
'don de smörgasbord zouden nog
1 w. t interessant materiaal kunnen
'e-' n. Afgezien van alle fijnere
?nc< treft als hoofdtoon bij al deze
' »v icdende" menschen de
vastbeid, waarmee ze op hun doel
afrene t, getemperd door een ingeboren
r'1;:uheid. Steeds zeggen ze: Oh
'> neemt U eerst", maar denken
13 r- GROENE No. 3090
NEDERLANDSCHE
VROUWEN ACHTERAAN.'
UIT het algemeene verslag van de
jongste internationale vergadering
van de business and professional
women te Parijs komen twee punten
duidelijk uit. Ten eerste heeft men
overal getracht, naar aanleiding van
de crisis, de vrouwen in haar w.>rk te
beperken en ten tweede, daar waar de
regeeringen tot een positieve bestrijding
van de werkloosheid zijn overgegaan
en waar de vrouwen tegelijkertijd vol
doende eensgezindheid en energie had
den om met beslistheid te protesteeren
tegen haar achteruitzetting is deze
tot een minimum gereduceerd of
zelfs weer geheel opgeheven. Het
strekt den mannen tot eer, dat zij een
aantal malen de vrouwen bij deze
protesten ter zijde stonden. Uit de
diverse rapporten bleek, dat de vrou
wen het in de meeste beschaafde lan
den beter hebben, wat betreft haar
vrijheid van arbeid, dan in Nederland,
een mededeeling, die aan den eenen
kant bedroevend is, maar aan den
anderen kant opwekkend door de
overweging dat het ook anders kan
dan bij c-ns !
Het hoogtepunt van het congres
was de redevoering van Miss Alice
Perkins, de Amerikaansche minister
van arbeid, die ,,uit de eerste hand"
kon vertellen .van den grooten strijd
tegen de werkloosheid, die op het
oogenblik in de Vereenigde Staten
wordt gevoerd. Met stijgend enthousi
asme werd naar haar meesleepend
relaas geluisterd, maar het geest
driftige applaus aan het slot gold toch
niet alleen de indrukwekkende werk
verschaffing, maar ook voor een goed
deel de energieke vrouw zelve onder
wier verantwoordelijkheid deze maat
regelen worden genomen.
m EEN RECEPT VAN CE QROEKE , mum mj
ICfiineesche soep f
\EZE soep is uitsluitend voor f
Nederlandsche magen en dit f
i recept voor niet-Chinèesche oogen i
| bedoeld. =
l k hoop dat ik met deze
principi| eele verklaring allen toorn van de f
i zonen en dochteren des Hemelschen f
Rijks heb voorkomen, want ik kan f
j mij voorstellen, dat zij dit brouwsel |
\ barbaar sch vinden, een teeken van |
i onze Westersche on-beschaving.Maar i
i het smaakt zoo gek niet. |
i Neem ruim een liter duinwater en f
i een handje vol gedroogde Chineesche f
champignons i), de grootste gebroken f
en alle ontdaan van steeltjes. Breng |
dit mengsel aan de kook, gooi er i
twee pakjes Maggi of Honig's draad- |
vermicetli in, die in j?6 minuten \
gaar zijn. Serveer met twee of meer |
gehalveerde hardgekookte eieren. |
Houdt voor uw gasten de ingrediën- f
i ten geheim. |
/) Naast bijzijnd adres Piccadilly Circus, s
= maar in de Blnnenbantammerstraat schijnen £
5 er or>k wtl eens een paar af ie vallen. s
TIIIIHIHII iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiimmmiiiiiiiii
ff, :-v
-^lliiir* *&£ltf&%2tffs *%
is de film,
die u onder alle
omstandigheden de
beste kiekjes geeft
Een heerlijk bezit
zoo'n prisma-kijker!
(voor reis, sport, theater)
Het moet echter een
echte Leits zijn, wilt U er voldoening van hebben. De
naam Lttiti is synoniem met prima kwaliteit. Vraagt
mooi geïllustreerd prospectus bij :
N.V. ODIN, 69 van O l de n ba r n e ve lts t raat, Nijmegen
Levering aan particulieren door opticiens en fotohandelaars
VOORKOM FINANCIEELE ZORGEN
met een polis der Verg. voor Ziekenhuisverpl. in de Ned. Herv. Diac. Inr.
VERZEKERING TEGEN ZIEKENHUISVERPLEGING
EN OPERATIEKO8TEN
Vaste premies Duidelijke polisvoorwaarden
Inlichtingen : Kantoor der Verg. : Overtoom 283, Amsterdam-W. (Diacon.
huis) Telefoon 80202 -82002
? ? . U kunt uitstekend
dineeren
in het restaurant in
Ouwehand's Dierenpark
Rhenen
op den Grebbeberg
HEERENKLEEDING VOOR
VA D ER EN ZOON
TOT REDELUKE PRUZEN
ADRIAAN SCHAKEL
HEILICEWEG ? TELEFOON 37273
Een dame woonachtig in Assen
Die wilde haar man eens verrassen
Zij reisde per spoor
Naar Oroot-Mokum daarvóór
En kocht toen bij SCHAKEL zijn dassen
Als U geregeld losse
nummers koopt...
hebt U kans dat juist het
nummer dat U speciaal
interesseert U door een of
andere oorzaak ontgaat.
Neem liever 'n abonnement!
f
i
*
I;
?'?
''J
? (f
ft-