Historisch Archief 1877-1940
ei
ht
d;i
bi
t(
DE GROENE AMSTERDAMMER
Opgericht in 1877
Weekblad voor Nederland onder hoofdredactie van
PROF. MR. A. C. JOSEPHUS JITTA
60e jaargang No. 3093
Redactie: Mr. M. K A N N, TH. M O U S S A U L T,
Dr. P. H. RITTER Jr., Mr. N. J. C. M. KAPPEYNE
VAN DE COPPELLO en Mr. R. H. DIJKSTRA
Red. en administr : Keizersgracht 355, Amsterdam C
Telefoon 37964 - Postgiro 72880 - Gem. giro G 1000
De abonnementsprijs bedraagt f 10.?per jaar.
Abonnementen kunnen met elk nummer ingaan, doch alleen tegen het einde van een jaargang worden opgezegd.
PRINSES JULIANA VERLOOFD
De beteekenis van ons koningschap
Heugelijke gebeurtenis voor bet gansche volk
DE verloving van Prinses Juliana is niet
slechts een heugelijke gebeurtenis voor het
jonge paar en voor de Koningin, maar van
die verloving is terecht door het overgroote deel
van ons volk met vreugde kennis genomen, omdat
aij beteekent de waarschijnlijkheid van de besten
diging voor ons land van de dynastie van Oranje.
Meer misschien dan eenige andere dynastie in
de weinige monarchieën, die er nog over zijn, is
de dynastie der Oranje's de belichaming van het
beste deel der nationale traditie.
Willem van Orauje was het verzamelpunt van
het verzet tegen de willekeur van den Spaanschen
Koning.
Toen in 1072 de nood hoog geklommen was
de regeering radeloos, het volk redeloos, hét land
naar het scheen reddeloos wist Prins Willein III
de verspreide krachten te vereenigen en de over
winning te bevechten.
In 1813 werden de Franschen verdreven en werd
de onafhankelijkheid van het land uitgeroepen.
Koning Lodewijk polste van uit Zwitserland een
Hollandschen vriend, of hij misschien in aan
merking zou kunnen komen om andermaal den
Nederlandschen troon te bestijgen. Het antwoord
luidde, dat er naar het algemeen gevoelen in ons
land slechts n dynastie in aanmerking kwam:
die van Oranje.
Toen men in November 1918 een oogenblik kon
meenen, dat de tijd rijp was voor een revolutie,
kwamen de gespannen gemoederen tot rust in een
spontane huldiging van onze Koningin.
DE vraag, welke de reëele functie is van een
vorst in een parlementaire democratie, heeft
men op zeer verschillende wijzen zoeken te beant
woorden.
De invloed van den vorst is niet deze, dat hij
de richting bepaalt van het te volgen staatkundig
beleid. Dat beleid wordt voor het belangrijkste
gedeelte, voor wat betreft, de wetgeving en de
begrooting, bepaald door de regeering (de Koning
en zijn ministers) in gemeen overleg met de vrij
gekozen volksvertegenwoordiging. En het verant
woordelijke element in de regeering (de ministers)
pleegt te worden aangewezen in verband met de
samenstelling van de volksvertegenwoordiging.
De Koning is in het geldende Nederlandsche
staatsrecht geenszins een sinecure. Hij heeft, naar
de teekenende Engelsche zegswijs, het grondwettig
recht den, niet alleen aan de Staten-Generaal,
maar ook aan den Koning, verantwoordelijke
ministers,'ten aanzien van alle punten van staat
kundig beleid vragen te stellen, die ministers aan
te moedigen, of ze te waarschuwen.
Wanneer de staatkundige machine hapert, door
dat het niet duidelijk is, wat de meerderheid van
het volk of de meerderheid van de volksvertegen
woordiging wil, neemt automatisch de macht van
den Koning toe, omdat op hem de taak rust een
ministerie te benoemen, zonder dat er duidelijke
aanwijzingen zijn, hoe het moet worden 'samen
gesteld.
De omstandigheden maken het waarschijnlijk,
dat in dit opzicht de macht des Konings door
den loop derjomstandigheden^nog aanzienlijkjzal
toenemen.
MEN heeft de jbeteekenis van den vorst ineen
parlementaire democratie trachten weg te cij
feren door hem te vergelijken met het haantje op
den toren, dat wel aangeeft uit welke richting de
wind waait, maar dat op dien wind niet den minsten
invloed heeft. Mr. 8. van Houten gaf eens in onze
Tweede Kamer blijk van denzelfden te beperkten
kijk, toen hu zeide, dat het koningschap in den mo
dernen Nederlandschen staat geen fundament meer
is, doch slechts een ornament.
De katholieke staatsman Dr. Schaopman vond
toen de beste weerlegging door op te merken, dat.
het Koningschap stellig een ornament is, doch
tevens ook een gewichtig deol van do constructie
van het gebouw van onzen staat. ..Het Koning
schap", zeide hij, is als de sluitsteen van het
gewelf, tegelijkertijd ornament en do onmisbare
steun, die het gebouw voltooit."
Mr. Cort van der Linden gaf van een juist
inzicht blijk, toen hij eens hot Koningschap naar
ons Nederlandsen staatsrecht vergeleek met een
vliegwiel, dat weliswaar niet de drijfkracht levert
van de machine, maar dat toch onmisbaar is, omdat
het den rustigen gang van de machine waarborgt. .
STBUYCKEN gaf naar mijn weten het beste
antwoord op de vraag, naar de beteekenis van
het koningschap in een parlementaire democratie.
als de onze, toen hij den Koning noemde: het gewe
ten der partijregeering. In het bijzondere college, dat
hij aan de Universiteit van Amsterdam den 4en
Mei 1909 wijdde aan Ons Koningschap", ter eere
van de geboorte van Prinses Juliana, drukte hij
zich als volgt uit:
,,Hoe kan men de waarde onderschatten van dat
..voortdurende toezicht over alle
regeeringsb.and.e.,lingen door iemand, wiens woord door niemand
,.met dat van een gewoon burger wordt gelijk ge
steld? Het koningschap is in dat toezicht het
..geweten der partijregeering ter verzekering van
,,een eerlijk democratisch bewind. Reeds het feit
,,dat tal van besluiten alleen schriftelijk
getnoti..veerd ter onderteekcning kunnen worden
voor,,gelegd, dat van alle besluiten die motiveering
..kan worden gevraagd door iemand, die ongevoelig
,,is voor partijbelang, dwingt de ministers tot een
zelfonderzoek, dat een eerlijke gezonde
volks,,regeering zal ten goede komen.
Zoo heeft ons koningschap in onzen tijd zijne
taak begrepen. Daarom staat het hoog vereerd.
buiten, boven, naast de twistende partijschappen.
,.de noodzakelijke elementen in de
cultuur-demo..cratie. Zóó is het koningschap van blijvende
,"groote waarde voor onzen tijd en moet het volk
worden benijd, dat een historisch koningschap
bezit, dat zóó zijne roeping aanvaardt."
Die woorden uitgesproken ter gelegenheid van
de geboorte van Prinses Juliana hebben hun volle
waarde behouden op het tijdstip van de verloving
der Prinses.
Voor zoover men tot oordeelen in staat is, bestaat
er alle reden aan te nemen, dat Prinses Juliana
eenmaal tot den troon geroepen, de voetstappen
der Oranje's, die haar zijn vooraf gegaan, zal druk
ken. Wie, zooals ik, in het Uitvoerend Comitévan
het Nationaal Crisis Comitéherhaaldelijk in de
gelegenheid is de Prinses in haar werkzaamheden*
als Eerepresidente van dat Comitégade te slaan,
heeft alle redenen om aan te nemen, dat de beste
verwachtingen in dit opzicht niet teleurgesteld
zullen worden. Een simpel, maar duidelijk sprekend
blijk hiervan, zijn de aanzienlijke bijdragen, die de
Prinses voor dat werk pleegt te geven en die vaak
bijna het geheele bedrag opleverden, dat Prinses
Juliana krachtens de Grondwet, uit de schatkist
als inkomen geniet.
Den aanstaanden Prins-gemaal moet men
toewenschen, dat hij er in moge slagen, spoedig in
alle opzichten een burger van zijn nieuwe vader
land te worden. Dat is geen gemakkelijke taak maar
de illustere voorbeelden van Koningin Emma en
Prins Hendrik bewijzen, dat dit toch zeer goed
mogelijk is.
Onder die omstandigheden kan de verloving
van onze Prinses een groote zegen worden, niet
alleen voor het Koninklijk gezin, maar ook voor
het geheele land.
.Moge die wensch in vervulling gaan.
A. C. JOSEPHUS JITTA
PAO. 2 DE GROENE No. 3093
Bestendigheid
IN lang heeft Nederland niet zoo duide
het besef gekend n te zijn. Een gro<|
gebeurtenis als de verloving van onze Prins
is noodig geweest om dit gevoel vannationa
eenheid te wekken. Maar wat, als de fee
vreugde voorbij is .. -. ?
Tactloos gebaar
DE ontvangst, welke prins Benno hier
lande ten deel is gevallen, is een
te meer voor de stelling, dat wij niets heb
tegen ,,de Duitschers". Nederland begroet
De vredesbewegi^
GEVAREN
T\E vredesbeweging is een dier menschtli
IJ bezigheden die voor buitenstaanders niet c
spoedig het voorwerp is van vroolijkheid, i
ook zelfs van verdachtmaking en hetze. En htt
ook niet ontkend worden, dat er voor spot m
keuring vün tijd tot tijd aanleiding bestaat. #4
grip vrede" geeft zoo uitgebreide mogelijkheden
persoonlijke interpretatie, dat de eigenschap
groote aantrekkingskracht voor tal van vreemdsoa
lieden, die elke idealistische strooming eigen
hier wel een uitermate weligen voedingsbodems
In den loop van een tiental jaren is schrijver rfaajl
m de gelegenheid geweest de volgende middelva
verdediging van den wereldvrede te hooren aanprijs
het dragen van fantasie-uniformen, het aanh
van muziek, het gebruiken van gebroken gei
scheermesjes, het ongebreideld laten groeien
hoofdhaar, het plegen van sabotage, het zingen
esperanta-liederen, het onteigenen van alle grondt
en het houden van fakkel-optochten. Doch er u i
een ernstiger gevaar voor de vredesbeweging den,
er een aantal maniakken in rondwandeten. Zijl
n.l. een groot aantal mannen en vrouwen met t
argeloos vertrouwen, die maar al te gemakkelijk',
prooi vallen aan politieke drijvers en listigaardi,
den goeden wil en offervaardigheid van hun slachti
gebruiken voor hun doeleinden, die f"-,' uor/o
burgeroorlogsgevaar eer vèrgrooten dan verkl
Vooral in tijden van internationale spanning i
dit gevaar op en wordt de belanglooze vredesbei
tot een belangrijke mate van krachteloosheid gec
omdat de gedachte, die zij voorstaat, doon
politieke strooming' die op groote volksma
speculeert, wordt geëxploiteerd en vervalscht. h
organisatie in dienst van de vredesgedachu
dan op zijn hoede zijn voor andere, die
weer een pion van een bepaalde groep van
heden, ook wel weer een planeet van een bef
politieke strooming zou kunnen zijn. Telkens
moet men immers weer in de vredesbeweging li»
die als eenigen weg voor den vrede de vriendschap
de Sowjet-Unie zien, telkens ook weer hen, diti
pure vredelievendheid willen wijken voor elkt
kracht gestelde pretentie van ontevreden staten.
Door dit onderlinge wantrouwen en vadi
rechtvaardigde wantrouwen wordt elke s
werking op groote schaal moeilijk en is het
groot, dat de vredelievenden op deze wereld feg<
het oorlogsgevaar nauwelijks meer hun krachta]
een eenigszins effectieve wijze kunnen gebrüi
Dit wordt onbedoeld nog verergerd doof\
krachtige groep al dan niet godsdienstige indiw
listen, die op het standpunt der geweldloosheid
en die hun handen en gewetens zelfs niet beu
wenschen te zien met een in dienst van het M
tionale recht staand machtsapparaat.
Nu kan de onbaatzuchtige vredesbeweging op <
situatie in twee richtingen reageeren: Aft»1
eenerzijds in een kleinen kring van vertro&l
studiearbeid ter voorbereiding van betere tijdtt
richten en zich verder aan elke uiting eri J
werking naar buiten onttrekken, waarvan de vtih"
en het fatsoen niet in elk opzicht bij voorbaat g?
borgd zijn. Men kan ook blijven doorgaan tf
standpunt Wie niet tegen ons, is met ons" dot»
loopt men risico's. En deze risico's zullen a
niet tot catastrophen uitgroeien, als er een
leiding is, die elk onderdeel van de ondernomen*
zaamheid strak in handen houdt.
AANLEIDING tot deze beschouwingen J|
*"*? twee internationale bijeenkomsten, dit ^
afgeloopen dagen gehouden zijn. Bij de n*
vreugde den Duitschen prins als bruidegom
onzer kroonprinses, straks als landgenoot
Maar er zijn altijd lieden die kans zien in
a.gemeene blijdschap een druppel gal te werpen.
D- N.S.B.-wmkel in de Kalverstraat, in het
z<:ht van het Koninklijk paleis, meende naast
o,,e driekleur te moeten uithangen - niet
d. kleuren van Lippe-Biesterfeld, maar het
ro. >de doek met het hakenkruis. Een vlag die
vo.-r de meeste Nederlanders niet datgene ver
te. nwoordigt wat zij in Duitschland en de"
Du 'schers waardeeren en liefhebben, maar een
sU..tssysteem dat vreemd is aan het wezen
vat) ons volk.
I<- tact hebben onze nazi's nu eenmaal nooit
uitt; munt.
jlaast verzamelen
MOGELIJKHEDEN
ie n dewerking uit ons land een slecht, bij de andere
ten '>ed figuur geslagen. De eerst bedoelde was een
ioor '? 700 jongeren bijgewoond congres van de
van Volkenbondsvereenigingen te Genève, dat
md veel moeilijkheden (behalve dat de Duitschers
]jn l \ilianen, aan wie een billijke kans tot
medeL.'i -ig was gegeven, ten slot te aan het congres zelf
iet hebben deelgenomen) is verhopen, en dat
en l nd gelegd heeft tusschen een aantal voor de jeugd
an f m landen representatieve jongelui op de basis
in t Volkenbondsbeginselen en dat het contact
m i Unie van Volkenbondsvereenigingen met de
tagd dat leelijk zoek was geraakt, weer aanzienlijk is
?ersti. /. Nederland behoorde tot de weinige landen,
\ie d-- ir niet door een offideële delegatie waren
vertjerti/ tordigd. Reden was een samenloop van
facbren, :te alle terug te brengen zijn tot bovenaangeduide
trste Houding van vóór-alles-voorzichtigheid: De
Mm ;nasche ,,Vereeniging voor Volkenbond en
ht?eft zich altijd wat huiverig getoond van
trking met jeugd, anders dan via het
onder-uneel. Toen zij op het laatste nippertje
,' de jeugdorganisaties bijeenriep bleek
daarzoozeer het wederzijdsch vertrouwen te
onfleels uit communistcnvrees, deels uit
fascisteni de eene groep na de andere zijn medewerking
en tenslotte slechts de jeugdgroepen van
isch gezinde protestanten en
vrijzinnig-demoL'crbleven.
'iet Rassemblement Universel pour la Paix"
i / was de andere methode gevolgd. Inderdaad
?i daarbij de risico's niet, meer dan eens
m ijdens de voorbereiding geruchten geloopen
(n f -ngen om van deze bijeenkomst een
anti'i volksfront" te maken en tijdens het congres
ik beruchte communistische
planetenorgaMünzenberg in het beste hotel van Brussel.
?. massale bijeenkomsten van de door 5000
gen en niet-gedelegeerde bezoekers bijgewoonde
?<ond en door 20.000 Brusselaars bezochte
? monstratiezijn wel een paar honderd gebalde
?nhoog gegaan. Maar wie, zooals
decorresnn het Handelsblad", hieruit afleidt, dat
; onder communistische leiding stond, leidt
-v op een dwaalspoor. De kracht van dit
is juist, dat, dank zij de actieve leiding
Lord Cecil's rechterhand, Noel Baker, moet
md worden de communistische deelname
;nd en Frankrijk geen enkele gelegenheid
'nders dan loyale medewerking te verleenen
at dit congres tot stand bracht en er dan ook
'w van afzag nog verdere pogingen tot het
oe-halen te doen. Zeer streng is ook in
en plenaire vergaderingen gewaakt tegen
? i<e demonstratie contra fascistische
mogend' feit, dat de Belgische (met de
Neder? n Engelsche) Roomsch* Katholieken en
'h uit vrees daarvoor onthouden hebben
geweldloozen zich achteraf in een kleine
i-sani ? ebetooging hebben vereenigd, is daarvoor
t enk>: bewijs. Juist de op dit congres verkregen
enwe>!.tng, die in de veelzijdige samenstelling van
"ede; lundschécomitéeen treffende afspiegeling
en waaraan de Voorzitter van Volkenbond
f rede' nr. Everwijn,ook zijn volledige medewerking
V&gLy'n, maakt het des te beter mogelijk^ afglijden
P" ««//?.? n kant ook te voorkomen en alle krachten
Kernceren op een internationale rechtsorde die
\tonii\,'iev'ing zonder voortdurende angst en
wan?<-;/ moet schragen.
a"' leze weg, door de regeeringen onder den
publieke opinie gevolgd, is Europa's
?« le-rnskans. MR. W. "
Vredi
pmt'f
fc'V'
n
tssch
teken
at, ,,
waten
1
VnIfirn
ftbrui
aciiti
HET CIRCUS ADOLFO HEEFT TE NEURENBERG
zijn poorten weer geopend. Dat is een seizoen
verschijnsel geworden, zoo langzamerhand.
De jaarlijks opgetrokken tenten zijn intusschen
vervangen door nieuwe vaste gebouwen, van een
hechtheid en stevigheid die er op berekend schijnt
om zelfs het duizendjarige Derde Rijk nog in duur
zaamheid te overleven. De klaroen der reclame
schalt harder dan ooit. Alles werkt dan ook mee om
met succes een goed nummer te kunnen geven.
Mocht in voorafgaande jaren de Volkenbondsver
gadering te Genève op dit tijdstip van het seizoen
in de allereerste plaats 's werelds aandacht vragen,
nu is de volgorde omgekeerd. Duizendkoppige
menigten worden eenige dagen eerder dan anders
naar de stad gedirigeerd, terwijl de Heerente
Genève dit jaar wat later bij elkaar komen. Verder
zijn de reclame-teksten goed gekozen. Men kan
wel zien dat vaklieden daar aan 't werk zijn geweest.
Maar boven het begrip ,,reclame" komt hun werk
dan ook niet uit. Het thema luidt thans, dat het
Communisme Staatsvijand no. i is voor de geheele
wereld. Laten wij even op een inconsequentie wijzen:
nog niet zoo heel lang geleden heeft de heer Hitler
beweerd dat, al mochten er groote tegenstellingen
heerschen tusschen de economische stelsels van het
nationaal-socialisme en het marxisme, toch de
diplomatieke en commercieele betrekkingen tus
schen Duitschland en het Rijk der Sovjets heel
hartelijk konden zijn. Dat was in den tijd toen men
hoopte tot mér zaken met de Russische handels
delegatie te komen. Deze tegenspraak kunnen we
echter gevoegelijk voorbij gaan. Het is er een van
de vele, maar dat telt niet in het land van de
roodgeschilderde reclame-treinen en overgenomen
reclame-slogans. In Amerika is liet immers ge
bruikelijk den meest gevreesden gangster aan te
duiden als staatsvijand no. i, een titelt dien
rivaliseerende meesters elkander dan betwisten.
Overigens begrijpt men daar heel best dat de opge
geven reden van grondstof f envoorziening slechts
een doekje voor het bloeden is.
OF DE KATHOLIEKE WERELD Hitler bij zijn
anticommunistische kruistocht-propaganda in de
kaart zal spelen staat nog te bezien. Het manifest
der bisschopsconferentie van Fuldau, dat in dit
opzicht wat vergaand de in Duitschland gebruikelijke
terminologie overnam, is door de Duitsche pers
dadelijk uitgebuit ter versterking dezer propaganda.
En van alle kanten maakt het nationaal-socialisme
plotseling vriendelijke gebaren tegenover Rome:
de zedelijkheidsprocessen in Rijnland zijn geschorst
en Mussert heeft zijn wit-geelboek uitgegeven.
Het is duidelijk dat Hitler (op aanwijzing van
Mussolini?) niet de tegenstellingen wil bestendigen
van een internationaal fascisme dat in Spanje de
conservatieve katholieken steunt en een
nationaalsocialisme dat met de Roomsche kerk overhoop ligt.
Dat dit niet anders dan een tijdelijke ,.modus
vivendi" kan zijn ligt in het wezen van beide groot
machten; en dit wordt ook wel zeer duidelijk ge
demonstreerd door het feit dat het R.K. blad, dat
den volledigen tekst publiceerde van de Fuldauër
resolutie, waarin ook de bezwaren tegen het
nationaal-socialisme en den geestelijken kant van den
strijd tegen het communisme naar voren werden
gebracht, onmiddellijk door de Gestapo in beslag
werd genomen. Blijkt ook uit de aantijgingen van
Volk en Vaderland" tegen mrg. Poels, de
Limburgsche Katholiekenleider.
Mor
op
Itgeei
adion
isten
nden'
! pub
\ voort.
r g?ri
Ru.s
! on
IN FRANKRIJK LAAT MEN ZICH NIET van de WIJS
brengen door deze al te luid schallende
reclametrompetten. Schacht heeft het onlangs ook te
kennen gegeven, toen hij eens kwam sondeeren
hoever de heeren hart en beurs zouden kunnen
openen wanneer zij eenmaal over hun vrees voor
Duitschland heen zouden zijn. Wanneer Frankrijk
maar zou willen inzien hoe groot gebaar er van de
Sovjets dreigde en wanneer Frankrijk het verdrag
met Rusland maar zou willen opzeggen, dan zou
Zuster Germania het duidelijkste bewijs leveren dat
van-hddr zijde nooit en nimmer gevaar zou dreigen !
Dit was het eenige en laatste punt dat beide volkeren
scheidde. Maar Frankrijk wantrouwt instinctief
deze zusterlijke omhelzingen en het weet zich vele
eenige en laatste" punten te herinneren, die Hitler
tot excuus moesten dienen om zich aan den meest
elementairen vormvan internationale samenwerking
te kunnen onttrekken. Het is duidelijk, dat noch het
dreigend wereldgevaar van de Sovjets het object
is van al deze demonstraties, noch Duitschlands
neiging tot het Fransche Volk, maar enkel en
alleen : het ondermijnen van het Fransch Russisch
Verdrag. De Franschen denken er niet aan zich aan
deze raadgevingen te storen ; zij hebben wel andere
zorgen. Een nieuwe vloed van financieel wantrouwen
en arbeidsonrust bedreigt thans den onvermoe«den
Leen Blum. Hij heeft ook te kampen met nauwelijks
te bedwingen sympathie-uitingen voor de Spaansche,
intusschen vrijwel socialistisch geworden, regeering.
ENGELAND VOELT ZICH minder door de gebeur
tenissen in West-Europa bedreigt dan door de
ontwikkeling van den toestand in het nabije Oosten,
meer speciaal in de Arabische wereld. Maar ook
dat blijft voor den gemiddelden Engelschman een
gevaar van den tweeden graad, waaraan nu door
de zending van een groote troepenmacht naar Pale
stina onder commando van luitenant-generaal Dill
wel op een of andere wijze een einde zal worden
gemaakt. De gemiddelde Engelschman ziet dit als
een onderdeel van een veel grootere kwestie : de
toekomst der koloniën, 's Werelds loop gaat den kant
uit van steeds grootere zelfstandigheid. Ook Palestina
zal eenmaal uit het mandaat-verband moeten komen
en Joodsch worden of Arabisch, of allebei tegelijk
zoo is nu eenmaal de lijn der ontwikkeling. Dat deze
staat van zaken geen nieuwe internationale experi
menten gedoogt, dat land en inwoners geen koop
waar zijn of ruil-object dat is iets waarvan the man
in the street terdege doordrongen is. Nu Duitschland
binnenkort met openlijke koloniale eischen aan
komt, zal het Engeland recht tegenover zich vinden.
PAG. 3 DE GROENE No. 3093
DE VERLOVING VAN ONZE PRINSES JULIANA
houdt boven alle andere gebeurtenissen de
gedachten van ons volk bezig. Allen voor wie
de crisis nog geen directe levensnood beteekent,
(dezen kunnen slechts door rechtstreeksche be
strijding daarvan geholpen worden), ervaren deze
gebeurtenis als een licht, dat door de donkere
wolken breekt. Het bericht van het voorgenomen
huwelijk van onze kroonprinses met den man harer
keuze is ongetwijfeld met groote vreugde ontvangen.
Voor Den Haag is deze uitdrukking zelfs nog te
zwak. Naast het karakter als residentiestad, moet
dit hieraan toegeschreven worden, dat de vreugde
over dit engagement nog toeneemt als men het
jonge paar tezamen heeft gezien.
Het is een gelukkige gedachte geweest, dat men
het geheele volk reeds in staat heeft gesteld hen te
hooren, en door het democratische middel van de
radio Prins Bernhard aan ons voor te stellen; en
de hartelijke woorden van de Koningin, Juliana en
den jongen Prins zelf hebben algemeen weerklank
gevonden. Bovenal is het gewaardeerd, dat onze a.s.
Prins-gemaal reeds dadelijk het woord in het
Nederlandsch heeft gevoerd en wel met een inhoud,
die getuigde van eenvoud, trouwhartigheid en een
groote bereidheid zich te voegen in de tradities van
ons nationaal Vorstenhuis. Het kan niet anders,
of hij heeft hiermee reeds velen voor zich gewonnen.
ook onder degenen, die in hun vreugde eenige aarze
ling ondervonden hebben, toen zij van den verloofde
onzer prinses nog slechts naam en nationaliteit
kenden. Wij bedoelen hen, die nog meer dan de
doorsnee-Nederlanders reden hebben, om niet al te .
gelukkig te zijn over den heerschenden geest in het
land van zijn afkomst. Het gevaar dat in dat land
propagandistisch gebruik zal worden gemaakt
van deze nieuwe relatie met Nederland is ook niet
denkbeeldig. Maar het zou onjuist zijn, als wij ons
lieten beïnvloeden, door de daar levendig gehouden
suggestie, dat de individu door zijn nationaliteit,
en zelfs door het heerschende regiem in zijn staat,
volkomen bepaald wordt.
En te onjuister zou dit zijn, nu prins Bernhard
door zijn voorgenomen huwelijk zelf en dit door
zijn radio-speechje nog heeft bevestigd prijs
blijkt te stellen op zijn a.s. Nederlanderschap. Als
hij zich met zijn hart en verstand daarop met even
veel kracht blijft richten, als hij thans toont, en
Alweer een pracht prestatie
der niéuwe Ford V 8:
Hij heeft aan Neerlands natie
een Prins-Gemaal gebracht.
CLINGE DOORENBOS.
(Ingezonden Mededceling)
m