De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1936 12 september pagina 3

12 september 1936 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

N _i ( IC CHINA RUST ZICH TEN STRIJDE Tokio, vind Augustus IK heb nu definitief besloten, mijn zoon groot te brengen voor den werkelijken oorlog tegen Japan", zei een Chinees tot een landgenoot. ,,En waarom strijdt gij niet zelf tegen Japan?" luidde het antwoord. Deze nieuwste anecdote uit China doet den patriotten uit dat land slechts ten deele recht weder varen. Het is waar dat ze de volgende generatie groot brengen voor den strijd tegen Japan. Maar ondanks hun neiging, persoonlijk hun toevlucht te zoeken achter hoop op de toekomst, richten ook de politiek bewuste Chineezen der tegenwoordige gene ratie zich meer en meer op dienzelfden strijd. Zoo is, langzamerhand en voor den buiten staander bijna onmerkbaar, een principieele ver andering ingetreden in de verhouding tusschen Japan en China. Voor het eerst in zijn geschiedenis weet China, dat zijn voorbereidingen er vroeg of laat toe zullen leiden, dat het als een normale staat verdedigend of zelfs aanvallend op het slagveld tegenover Japan zal komen te staan. En dit be wustzijn heeft invloed niet slechts op de diploma tiek? houding der Chineesche regeering, maar ook op de gezindheid van een toenemend aantal Chinee sche individuen. Aan den anderen kant echter heeft Japan sinds eenige maanden ingezien, dat de dag nadert waarop China niet langer als een willoos object kan worden behandeld. En ten slotte komt deze verandering ook tot uitdrukking in de houding van die Westersche mogendheden wier diplomatieke vertegenwoordigers in het Verre Oosten de situatie hebben doorzien. Zij streven er tegenwoordig meer dan ooit naar, China als zelfstandige politieke factor in hun berekeningen op te nemen. Eenerzijds komt dit doordat men langzamerhand het nationale ontwaken van China ernstig begint op te vatten; aan den anderen kant vindt het echter ook zijn oorzaak in de symptomen van een toenemende binnenlandsche crisis in Japan, die de mogelijkheid laat veronderstellen dat de verhouding der krachten in het Verre Oosten op den duur wel eens geheel anders zou kunnen worden. JAPAN maakt zich tegenwoordig ernstig onge rust over de ontwikkeling van den toestand in China. Werden tot voor kort de militaire toebereidselen der centrale regeering belachelijk ge maakt en als een phrase in den permanenten" Chineeschen burgeroorlog beschouwd sinds korten tijd vraagt men zich in Tokio steeds open lijker en met steeds toenemend gevoel van onbe hagen af: Rust China zich ten strijd? De Japansche pers bevestigt Nanking tegen woordig dat het nieuwe Chineesche leger te velde waarschijnlijk een goed figuur zou maken. Zij is vooral onder den indruk gekomen van de groote luchtvloot die de militaire leider van China, maar schalk Tsjang Kai Tsjek, met behulp van buitenlandsche raadgevers, buitenlandsche leveranties eii zeer bekwame Chineesche aviateurs samenstelt. Volgens Japansche gegevens zal de regeering te Nanking tegen het einde van dit jaar over niet minder dan 350 verkeersvliegtuigen, 300 jagers, 200 lichte en 100 zware bombardementsvliegtuigen beschikken. Bij deze getallen, die op zichzelf al respect inboezemen, zou men nog de 300 gevechts vliegtuigen van de Kanton-groep moeten rekenen, indien wat Japan vreest bewaarheid wordt en er straks toch eindelijk een blijvende verzoening tusschen Nanking n Kanton tot stand komt. Toen kort geleden de strijdkrachten van Kanton onder de leus van strijd tegen Japan naar de grenzen Günther Stem der door Nanking beheerschte provincies werden gezonden, lachte men in Tokio, want het was immers voor iedereen duidelijk dat bedoelde leuze slechts moest dienen om een binnenlandschen strijd om de bronnen van inkomsten en de bestuurposten van het land te maskeeren. Ongetwijfeld was dit motief bij de zuidwestelijke politici ook zeer sterk aanwezig, maar bij de keuze van zulk een parool is de anti-Japansche gezindheid van het politiek actieve deel der Zuid-Chineezen toch een minstens even wezenlijke factor geweest. Hoezeer dit het geval is bleek duidelijk toen begin Juli een deel van het leger van Kanton openlijk overliep naar het kamp van de regeering te Nanking en in een rondgezonden telegram zijn handelwijze als volgt moti veerde : Als China niet profiteert van de thans op handen zijnde gelegenheid om zich tegen zijn buiten landsche vijanden te verzetten, zal het nooit in staat zijn, het bestaan der natie als zelfstandig geheel te verzekeren. Als niet het geheele volk zich vereenigt onder leiding van een nationale regeering, wordt de eenige mogelijkheid, de Japansche agressie af te weren, verspeeld. Na deze verklaring zag Japan den strijd tusschen Nanking en Kanton eensklaps met andere oogen: Japan begon dien strijd te beschouwen als een krachtige poging van een aantal politieke leiders (die weliswaar volstrekt niet onbaatzuchtig zijn) om tot een werkelijke nationale nheid te komen. Japan vreest nu, dat de zeer sterk anti-Japansche invloed der leiders te Kanton na aaneensluiting met Nanking in de politiek der centrale regeering nog duidelijker aan den dag zou treden dan thans reeds het geval is: met andere woorden, dat China voor goed n zou worden onder een anti-Japansche leuze. Intusschen ontbreekt het ook onder het Chinee sche volk zelf niet aan symptomen van een toe nemende vijandschap jegens Japan. In het geheele land is de actie zoowel van de studenten als van breede lagen der bevolking tegen Japan toege nomen. De boycot-beweging tegen Japansche arti kelen laait weer op. Individueele moorden op Japanners in Sjanghai en andere plaatsen nemen toe. In Chineesche restaurants zijn geen Japansche maaltijden meer te krijgen. Overtuigde Chineesche pacifisten, die nooit vóór oorlog zijn geweest, eischen nu den oorlog tegen Japan. En uit alle kringen wordt het maarschalk Tsjang Kai Tsjek duidelijk gemaakt dat hij alleen voor het geval van een doelbewuste actie tegen den Japanschen vijand op den duur het volk achter zich heeft. In Mandsjoekwo, het noordoostelijke gedeelte van China, dat vijf jaar geleden door de Japanners in bezit is genomen, strijden nog altijd tienduizenden vader landslievende Chineezen tegen het sterke Japansche garnizoen. Het aantal bandieten neemt maar niet af. Dagelijks maken de Japansche kranten melding van nieuwen strijd en nieuwe Japansche verliezen aan dooden en gewonden. En indien daar de Chineesche tegenstanders niet officieel als ,,ban dieten" werden aangeduid, zouden zelfs de Japan ners openlijk moeten toegeven dat althans daar de Chineezen sinds vele jaren hebben getoond, dappere strijders te zijn. H OEWEL Japan onder de leus Handen af van China" er naar streeft, alle Westersche mogend heden te verhinderen met China samen te werken* schijnt het in zijn desbetreffende politiek toch niet zooveel succes te hebben als het tot voor kort zelf geloofde. De ergste vijand van Japan, SowjetRusland, wordt er van beschuldigd, dat het met China een defensief verbond heeft gesloten. Welis waar valt deze bewering niet te bewijzen, maar het is duidelijk dat, ondanks de oude tegenstellingen tusschen Nanking en Moskou en ondanks het probleem dat hen nog steeds scheidt van de Chineesche roode legers, die door Tsjang Kai Tsjek te vuur en te zwaard worden bestreden, een toe nadering tusschen beide landen langzamerhand tot stand komt. Engeland en de Vereenigde Staten worden er van beschuldigd, door moreelen steun en economische hulp China te steunen in zijn voorbereiding van den strijd tegen Japan. De rechtvaardiging der Angelsaksische politiek: dat het n.l. in het belang der geheele wereld is, China niet in den steek te laten bij zijn veelbelovende pogingen om zijn bin nenlandschen toestand te consolideeren, wordt honcend misduid als een poging om den Angelsaksischen strijd tegen Japan te maskeeren. De diepste teleurstelling en den meesten schrik heeft in Japan echter het optreden van Duitschland gewekt. Tot voor kort beschouwde het dit land als zijn eenigen vriend in een vijandige wereld. Doch nu heeft Duitschland de regeering te Nanking een crediet van 100 millioen Mark voor de levering van wapenen en machines voor de vervaardiging van wapenen toegestaan. Bij deze transactie zijn de Duitsche officieren der Rijksweer, die sedert vele jaren onder de militaire adviseurs van Tsjang Kai Tsjek een vooraanstaande plaats innemen, de be middelaars geweest. Weliswaar schijnt hun motief in hoofdzaak gelegen te zijn geweest in de keerzijde van deze transactie: de voorziening van de Rijks weer met belangrijke Chineesche grondstoffen maar Japan kijkt alleen naar de uitwerking, en deze beteekent dat het Chineesche leger wordt versterkt. Japan heeft ook geen begrip voor de diepere beweegredenen die Duitschland voor zijn handel wijze opgeeft: terwijl het zijn eigen machtspositie in het Verre Oosten herovert, als welwillend bemid delaar China en Japan samen te brengen en zon in het Verre Oosten een stevig front tegen de Sowjet Unie te vormen. Want Japan beschouwt zichzelf als den eenigen handhaver van het evenwicht in Oost-Azië, het heeft zijn eigen plannen met China en is niet gezind, deze op te geven ter wille van een of ander compromis. Japan vergeet niet dat het Chineesche volk, dat 400 millioen menschen omvat, Japan met zijn 60 millioen inwoners al zijn tot dusver gemaakte veroveringen zou afnemen zoodra het eenmaal sterk en n was geworden. Japan weet, dat China's haat tegen Japan niet weer zal verdwijnen. China's toerusting tot den strijd geldt niet het huidige oogenblik. Daarvoor is het land ook nu nog te zwak. Maar niettemin vreest Japan niet slechts den oorlog in een verre toekomst: het vreest reeds nu den Chineeschen tegenstand tegen een eventueele actie, die Japan heden zou kunnen ondernemen met het doel dezen strijd in de toe komst te verijdelen zoolang het nog tijd is. Japans zwaarste zorg is echter, dat de toenemende macht der aangrenzende Sowjet Unie en steeds meer huif van Angelsaksischen kant aan China binnei afzienbaren tijd wellicht zelfs de voortzetting vai Japans preventieve acties waarmee het onop houdelijk bezig is onmogelijk zullen maken. en als hij met haar, die menschelijkerwijs gesproken eens onze Koningin zal zijn, een kern vormt in ons volk, die geluk uitstraalt, dan kan hij verzekerd zijn van de blijvende liefde en trouw van ons Neder landers. ZONDAG J.L. IS GEKENMERKT DOOR DRIE POLI TIEKE MANIFESTATIES. Twee daarvan hadden in Limburg plaats: een N.S.B, landdag aan welke god Pluvius weinig gunstig gezind bleek en daar overheen en daartegen een veel grootere. RoomschKatholieke betooging, die in tegenstelling' tot Mussert's landdag geheel uit Limburgers bestond. Ditzelfde was het geval met de Plan-meeting in Maastricht, om de eenvoudige reden, dat er elf van deze meetings georganiseerd waren; die tesamen 170.000 deelnemers hebben geteld. Een dergelijke praestatie van een bijeenroeping van een kwart van zijn geheel kiezerscorps is reeds technisch zeer groot, en toont wel dat de push" die er achter de Plan"-politiek van de S.D.A.P. zit, niet vermindert en de ontstemming over het feit, dat Nederland maar geen deel krijgt aan de internationale economische opleving, aan het regeeringsbeleid wordt geweten. DE EERSTE KAMER is in het zicht van de nieuwe opening der Staten-Generaal nog enkele dagen bijeen geweest. Snel heeft zij zich door de ontwerpen der Werkloosheidssubsidie aan de gemeenten, het Militaire Hospitaal in Utrecht en de Indische eilandprovincies heen gewerkt. Ietwat meer tijd is er be steed aan het Weerkorpsenontwerp, waartegen mr. Van Vessem elkaar wedersprekende argumenten aanvoerde, n.l. dat de N.S.B.-korpsen hadden gediend tot noodzakelijke zelfverdediging en dat de N.S.B. zijn korpsen reeds getrouwelijk had ontbonden. PAG. 4 DE GROENE Na. 3093 Duidelijk werd van verschillende kanten aang' toond dat de nationaal-socialisten ook hier te lan< niet de onschuldige lammeren waren, waarvoi : zij wenschen door te gaan. Minder duidelijk w;.; waarom den heer Van Lanschot meende den Spaa: schen burgeroorlog aan de orde te moeten stelle, Bij het ter perse gaan van dit nummer wordt m dezelfde Kamer een interpellatie van socialistisch- i kant tegen de aangekondigde steunwijzigingen ge houden. Als de R.K. fractie in deze kamer een ever duidelijke houding aanneemt als het Tweede Kamer lid Kuijper op een vergadering van het R.K. wer>liedenverbond in den Haag, zal minister Slingenbe; g nog een harden dobber hebben om geen afkeurende motie tegen zich aangenomen te krijgen. En zoo neen, dan zal de interne spanning in de R.K. politieke wereld, (waarmee zelfs de heer Kuiper in den Haag reeds moeite had) nog aanzienlijk toenemen. VLIEGENIERS VOOR DEN VREDE Indrukken van het Rassemblement Vniversel pour la Paix A. VIRULY liT'S go ! I say. . lot's gct out of this." De stem was als van een schooljongen. die uit wil knijpen maar niet durft. ,jo..-~ -* ,,--.. .MOOI mei aurir. En de andere stem mot zwaar pathos over de doofden der vijfduizend ,. r'est en souvenir des .?fforts que j'ai tentrs, au noin de la Franco, il y a douze aus . .." Dat was de stem van Minister Herriot, vierde van de twee en twintig sprekers bij de opening van het congres van het Rassemblement Universel pour la Paix. De grote xaal van het Brusselse Tentoonstellingsgebouw ? was stampvol; F.mile Vandervelde, Pierre Cot en Lord Ceci! hadden al gesproken. Herriot was in zijn tweede kwartier, en dan na hem nog achttien. De luidsprekers werden al heet: ., ? ? ..il s'agit de donner raison contre les tueurs d'hommes a Voltaire et a Kant. Nous montons vers un somniet: nous ne l'atteindrons pas tous. L'honncur est de montrer la route et de s'y cngager. Nous ....." ..Let's go. I want a glass'of beer. By all means, t ome along." Dat was Scott, die wél deMelbourneiace van Parmentier had kunnen winnen, maar die tegen al deze rhetoriek niet op kon, de woorden mochten dan schoon, ? de vrede een noodzakelijk heid, de oorlog nog zoo verwerpelijk wezen. Hij wou een glas bier. En vijf minuten later waren we ^teels het zijtrapje van het podium afgeslopen, en tond de Australiër allerplezierigst over zjn Bock van zijn ervaring met de kunstmatige horizon in Ven zandstorm uit te pakken terwijl het daarbinnen nog daverde van ..inviolabilitédes obligations .. .. >écurité.... arbitrage désarmement.. .." En de anderen ? RénéFonck, na Guynemer !-'rankrijks beroemdste oorlogsvlieger, Boussotrot, Höuchéen al die overige luchtmensen, die toch ?oor dit Rassemblement naar Brussel hadden .villen komen? Hoeveel zaten zelfs maar die eerste .'lenaire zitting uit? Hoevelen luisterden nog naar i>i. Wang voor China, Lupu voor Rumenië, Krisiamendu uit Indië? Helaas: ze waren hem allen gesmeerd. Dat is nu eenmaal zo de gewoonte in Jo vliegerij: als ergens iemand over iets anders '!an vliegen praat moet je. daar niet te lang naar .luisteren. Maar de volgende ochtend om tien uur werd er over vliegen gesproken! Toen kwamen de werk1 ommissies bijeen; er was geen zaal vol ondefinieer bare pacifisten meer maar er waren vele werk-' ilokken, waarin vakgenoten bijeen zaten; toen ging net niet meer om goede redenaarsstijl of veel voorden maar om wat de nuchtere vakervaring 't'gen de oorlogsgedachte leen!?. Het eerste wereldongres voor de Vrede had de gezonde gedachte '<>t grondslag, dat de pacifisten wél verenigd f noesten worden maar dat niet hun algemene over'uigingen of ethische inzichten betreffende de zaak van de Vrede zozeer van belang waren als wel het bijzondere standpunt, dat ze uit hoofde van hun beroepen innamen. Daarmee viel te werken. DE luchtvaartcommissie telde zowat veertig ge delegeerden behalve de toehoorders: er waren vliegers en oud-vliegers, ingenieurs, werklieden uit vliegtuigfabrieken; zij was in drie zittingen acht uren bijeen. Moge dit op zichzelf al verwonderlijk zijn voor wie de roerigheid van de luchtvaartmens-an-sich kent er is nog een verwonder lijker resultaat. Heeft u al eens drie vliegers tot een gemeenschappelijk inzicht in een vliegtechnische kwestie zien komen? Welnu: hier waren vliegers van verschillende nationaliteiten, uit geheel ver schillende milieu's en met geheel uiteenlopende be langen en het ongelofelijke geschiedde: ieder onder deel van de resolutie, welke de luchtvaartcommissie aan het Congres aanbood, was met algemene stemmen aangenomen ! De resolutie spreekt voor zichzelf. Ze gaat ver en drukt zich positief uit; ze kon dat doen, omdat ieder wist, waarover hij sprak. Geen dezer luclitvaartmensen zat hier om een bevolking met slaapsussen welgevallig te zijn, noch om verouderde be grippen kunstmatig in het leven te houden, daarom noemt de resolutie luchtbescherming van bevol kingen Zonder v*>tvl»«-a f..~_:- «- Van links naar rechts: generaal H. £. Pouderoux. H. Bouchéen A. Viruly, resf). voorzitter en rappor teurs, en een der piloten-leden van de Commissie voor de Luchtvaart op het Vredescongres te Brussel. voorbaat verloren spel, wat overigens ook al moeilijk anders te zien is als men van de mogelijk heden van nachtoriëntatie, blindvliegen, radiopeilen, trefkans op de verschillende vlieghoogtes, moderne snelheden enzoovoort dagelijkse praktijk heeft. Geen hunner zag de wereld meer als een aantal elkaar, superieure nationale hokjes, ieder was tegen militaire inmenging in de ontwikkeling der lucht vaartbedrijven; ieder was vóór gezamenlijke op bouw. Een ieder verwierp de weerloosheid der volkeren in de Europese samenleving op grond van de gevaren voor de internationale orde, maar zag in de weerbaarheid der naties tegen een ver storing daarvan allerminst een beveiliging; wie nationale weerloosheid en nationale weerbaarheid beide verwerpt, komt al welhaast vanzelf tot de voorkeur voor de instelling van een internationale politiemacht in de hand van een Internationale Rechtsautoriteit boven de soevereiniteit der naties, zoals de resolutie die aanbeveelt. Het besef van de noodzaak van een nieuwe eercode, nieuwe be grippen van loyauteit en saamhorigheidsgevoel vloeit uit de praktijk der luchtvaart al evenzeer welhaast vanz?lf voort. TWEE dagen was de luchtvaartcommissie bijeen. Ze zullen voor mij onvergetelijk blijven door de nuchtere vanzelfsprekendheid, waarmee, toen voor het eerst in de historie mannen uit het luchtvaartvak met een gevoel van hun medeverantwoor delijkheid uitsluitend terwille van de vrede bijeen gekomen waren, uit de uitwisseling hunner op blote feiten gebaseerde overtuigingen zulk een unaniem sterke veroordeling van de oorlogs gedachte voortkwam. Doordat het zo helemaal geen vergaderaars van nature, geen speechaanhoorders noch redenaars waren, die daar om hun presi derende oude Verdunvlieger generaal Pouderoux in Brussel acht uur lang om een tafel wil'den komen zitten, doch zo maar vliegmensen, die elk voor zich begrepen hadden, dat er een nieuwe tijd gekomen is, waarin noch voor de ideologie, noch voor de methoden van een vorige plaats meer mag zijn. De drie plenaire zittingen en de massameeting tot slot van het Rassemblement in het Stadion maakten, met al de wapperende vaandels en de eensgezindheid tegen de oorlogsgedachte der poli tiek of anderszins zo ver van elkaar verwijderde groepen deelnemers op mij zoveel indruk niet, als de in de luchtvaartcommissie opnieuw gewonnen overtuiging, dat de luchtvaart, die de toekomst der bevolkingen zou kunnen breken, aan hun welzijn zal bijdragen niet alleen door het technische feit van de overbrugging der afstanden, maar juist ook door een doordringing van de wijdere en ruimere begrippen, welke 7.\\ -m «??«»??<* *-ou _.0 ___ u.^v»i>vicii. maar juist ook _______ ^ .w»,.n.uc3i.ncrming van bevol- door een doordringing van de wijdere en ruimere kingen zonder verdere franje hopeloos en een bij begrippen, welke zij zo vanzelfsprekend inspireert. ?MiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiMiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiniiHiiiiiiiHiiimiiiiiiu HiiiiiiiHiiimiiiiiiu Tekst der luchtvaartresolutie, te Brussel aangenomen T*"\£ leden van de Commissie voor da ////-/»/- '' ' «--?"?? s l I i leden van de Commissie voor de lucht vaart van het Rassemblement Universel pour la Paix i) zijn van meening, dat de voortdurende verbetering in de prestaties der vliegtuigen (wat betreft snelheid, draagvermogen, bereikbare hoogte, actieradius, mogelijkheid van gebruik onafhan kelijk van weersomstandigheden) alle bestaande en voorzienbare methoden van luchtverdediging en passieve bescherming der burgerbevolking waardeloos maakt; 2) zien geen andere weg om de veiligheid der volkeren te verzekeren dan de geheele afschaffing der nationale militaire luchtmachten, en de daar mede verbonden afschaffing van nationale be wapeningen te land en ter zee. Om dit doel te bereiken stelt de commissie voor; i) de internationalisatie der burgerluchtvaart, door deze, ter voorkoming van ieder militair gebruik der verkeersvliegtuigen, te stellen onder gezag en toezicht van een internationaal orgaan, _ dat belast is met de leiding der ontwikkeling der S luchtvaart ten bate der beschaving en van den vrede; s 2) de vorming van een internationale l chtmacht, tot de beschikking van een internationaal gezagslichaam, ter uitoefening van de taak eener internationale politie, tot waarborg van het inter nationaal toezicht en tot elke andere taak die ten itininniiifnmnmn PAG. 5 DE GROENE No. 3093 doel heeft het uitbreken van gewapende conflicten af te wenden; ? 3) de vorming van een internationale voorlichtings- en propagandadienst betreffende de luchtvaart, met het doel de tendentieuze bericht geving betreffende vragen van nationale lucht machten, waardoor de bewapeningswedstrijd wordt aangewakkerd en het uitbreken van oorlog be vorderd, te bestrijden; 4) a) de vorming van een permanente inter nationale commissie van luchtvaartdeskundigen (vliegers, ingenieurs en technisch personeel) en nationale commissies, tot studie van en steun aan dit doel. De commissie verklaart, dat het zoowel mogelijk als dringend geboden is de bovenstaande maat regelen uit te voeren, zelfs al zou in den aanvang het aantal deelnemende staten beperkt zijn. Ten slotte wijst de commissie er met nadruk op, dat niet technische maatregelen alleen de ontwikkeling der luchtvaart ten dienste der menschheid, haar veiligheid tegen oorlogsgevaar en haar economisch welzijn kunnen verzekeren, maar dat deze ontwikkeling tevens moet worden | gedragen door den groei van een door de verovering l der lucht geschapen, nieuw, alle grenzen over- f schrijdend gevoel van eer en van saamhoorigheid \ tusschen de vliegers van alle landen. \ 3 S t iiiifiniiiiiiifiiHiiinMniiifiiiiHiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiittnnfiiMniHmuHMMi IIHMII. i! Mi]! m '."*!' m\ .'? ??

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl