De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1936 19 september pagina 4

19 september 1936 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

V r ?» 'IC hc! DE GROENE AMSTERDAMMER ó»«n^ yrr T rïotwfflrtïT- ^ r" i"; Opgericht In 1877 Redictle: Mr. M. KANN, TH. MOUSSAULT, Dr. P. H. RITTER Jr.. Mr. N. J. C. M. KAPPEYN VAN DE COPPELLO en Mr. R. H. DIJKSTRA Red. en admlnistr : Keizersgracht 355, Amsterdtm C efefoon 37964 - Postgiro 72880 - Genri.ro^G 000 De abonnementsprijs bedraagt f 10.- per \?' Het Raadsel van ellan M. KANN De beteekenia van Spanje ?voor het fascistische blok IN deze kolommen heb ik meer dan eens de ge legenheid gehad, uiteen te zetten, welke rol grondstoffen spelen in de wereldpolitiek. Wanneer wij allen in pais en vree zouden leven met onze naaste buren en wanneer geen tariefmuren en con tingentenbarrières de vrije uitwisseling van goe deren zouden bemoeilijken, dan zou deze geheele bezorgdheid omtrent onbelemmerden toevoer van grondstoffen eenvoudigweg niet bestaan. Het is een sprookje, dat de Haves", de ver zadigde landen, over grondstoffen beschikken en dat de ontevredenen, de Have-nots", deze missen. Wanneer zij hun economie niet enkel-en-alleen op bewapening zouden instellen, zou de normale kringloop van in- en -uitvoer hun het noodige kunnen bezorgen. En het is zuivere demagogie, dat het bezit van koloniale gebieden de onderdanen van Mussolini of Hitler in een betere positie zou bren gen. Een bijzondere rol speelt het vraagstuk der grond stoffen-voorziening evenwel in den oorlog. De moderne oorlog heeft een 200 hoogen graad van industrialisatie bereikt, dat de ingenieurs van den oorlog zich uitteraard nog wel een denkbeeld kunnen vormen omtrent het in-beweging-brengen van de oorlogsmachine, die zij zelf hebben geconstru eerd, maar niet meer van het in-beweging-blijven van deze alles vernietigende en alles verslindende machinerie. De wereldoorlog is in '18 voor een deel op het slagveld gewonnen, voor een ander deel door het feit, dat de geallieerden de beschikking hadden over een ongelimiteerden toevoer van grond stoffen. Natuurlijk houdt het een met het ander verband. Aanvoer van koper, staal en katoen stelt in staat tot het vervaardigen van de voortdurend benoodigde kwantiteiten munitie. Benzine is voor de luchtmacht al even onontbeerlijk. Zonder grond stoffen dus geen strategie. Hangt in de vredes-maatschappij de voorziening met grondstoffen samen met de mate waarin zich het ruilverkeer kan ontplooien hetgeen dus zeg gen wil dat de grondstoffen, die een bepaald land moet importeeren, ook moeten worden betaald in tijd van oorlog is dat niet zoo. Dat wil zeggen, de heele oorlogseconomie is een va-banque spel: het komt er niet op aan. Grondstoffen worden opgevorderd waar ze gevonden worden en met requisitie-bons betaald. Het systeem van opvorderen is een machtskwestie. In een economisch stelsel passen, doet het niet evenmin overleeft het den duur van den oorlog. Wij kunnen dus kortweg poneeren dat een staat die zonder grondstoffen-reserves in den oorlog gaat, niet de minste kans heeft en dat de staat of groep van staten, die over groote reserves van die grond stoffen beschikt, welke in den modernen oorlog m geweldige hoeveelheden noodig zijn, althans een redelijke kans heeft den krijg een tijdlang vol te kunnen houden. Non-interventie . . . is een afspraak van een aantal i om allemaal te intervenieeren en aflemaal doen alsof ze 't van de anderen niet merken. VA/AT hebben nu deze theoretische bespiegelingen * «n voor de hand liggende conclusies te maken met den Spaanschen burgeroorlog? Alles. Wanneer de fascistische staten samen met Spanje een blok konden vormen en instaat zouden zijn htm verbindingswegen te beheerschen, zou Spanje een groot deel van de grondstoffen kunnen leveren, die in den oorlog onontbeerlijk zijn. Spanje kan ijzererts leveren, koper, lood en kwik. Van dit laatste metaal is Spanje verrewég de grootste exporteur. Het heeft bijna een monopolie. En kwik is een onmisbare grondstof voor de munitiefabricage, evenals voor de foto-chemische industrie. In dit licht gezien worden verschillende dingen duidelijk. Het is geen pure sport geweest, en zeker geen puur idealisme, dat fascistische en nat onaalsocialistische invloeden aan het werk zijn gegaan ter voorbereiding van den Spaanschen opstand. De Manchester Guardian heeft onlangs opzienba rende onthullingen gepubliceerd over den nationaalsocialistischen ondermijningsarbeid. Publicaties in dit liberale en industrieele hoofdorgaan plegen niet lichtvaardiglijk te geschieden. Begrijpelijk wordt ook de zwenking van de Duitsche nationaalsocialisten tegenover de Kerk. Zij valt volkomen te verklaren uit den loop van zaken in Spanje. Gemeenschappelijke haat tegen het communisme bindt de nazi's aan de Kerk. Wat ook begrijpelijk wordt, is de houding van Mussolini, die sprak uit zijn laatste redevoering. Aan den eenen kant oorlogsvoorbereiding, aan den anderen kant: wachten. Vooreerst gén oorlog. Dat is ook werkelijk geen wonder. Want om de vruchten te kunnen plukken van Span j e's opname in het fas cistische blok zijn er twee dingen noodig. Allereerst, dat de fascisten in Spanje de definitieve overwinning behalen. En vervolgens en dat is juist onont beerlijk voor het eenige geval dat men werkelijk de Spaansche schatten noodig heeft de beheersching der verbindingswegen. Dit laatste nu is nog vol strekt niet het geval. De Spaansche militaire opstand heeft niet het onmiddellijke succes gehad, dat zijn fascistische be gunstigers ervan verwachtten. Intusschen liep deze begunstiging al te zeer in de gaten. Zoo kwam het dat zoowel Rome als Berlijn, om hun prestige te redden, meededen aan de non-interventie af spraken. Maar hoe ! Slepend houden, eerst van de onderlinge afspraak, nu van het werk van de com missie die het wapenembargo moet regelen. Het is de vestpocket-dictatuur van Portugal, die met de vereerende taak belast is deze besprekingen, die te Londen plaats hebben, te vertragen. Rome en Berlijn spelen tegelijkertijd op rouge en op noir. Loopt het den militairen staatsgreep tegen, of is de buitenlandsche druk te groot, dan gaat het hart van de heeren uit naar het Europeesche concert. Lijkt de fascistische overwinning nabij, dan gaat het Europeesch denken weer uiterst langzaam. Haast heeft Mussolini overigens niet. Hij moet eerst komen tot de ongestoorde beheersching van de Middellandsche Zee. Want zonder een veiligen verbindingsweg zijn alle grondstoffen, zijn al het erts, al het koper, al het lood en kwik en alle fosfaten en graan van Spanje en Noord Marokko geen cent waard. Maar de Duce droomt van een Romeinsch Imperium. Hij noemt dit jaar: het jaar n. Het zal dus nog wel eenigen tijd duren voordat de wenschdroom van de dictaturen, op voldoende oorlogs-grondstoffen de hand te kunnen leggen, in vervulling zal gaan. En tegen dien tijd kan er nog veel gebeuren juist in deze dictatuur-staten die financieel en economisch op leemen voeten staan. Maar wij willen het speculeeren over de toekomst aan anderen overlaten; ons geeft het heden zorg genoeg. Wij begrijpen intusschen met welke be doeling het vuur in Spanje is opgestookt. Het is geen toeval dat tegelijkertijd in het olie-rijke Roemeniëde'èintrige hoogtij viert en dat Engeland met ongewonen spoed een emancipatie- en vriendschapstractaat sluit met Egypte. De grondstof f envoorziening in tijd van oorlog, dat is de oplossing van het raadsel van de Middellandsche Zee. Dubbel tactloos DE vorige week hebben wij op deze plaats uithangen van de hakenkruisvlag m Ned land (door Mussert in een officieele dagorc zij het facultatief, den zijnen bevolen) een fc loos gebaar genoemd. Daartegenover is van andere zijde bete dat het volkomen correct, ja, hoffelijk zou _, den aanstaanden prins-gemaal te eeren door i officieele vlag van zijn vaderland uit te stdw Op grond van de Duitsche wetgeving moet i sterk in twijfel worden getrokken. Immers, art. 4 van de wet van 15Septe IQ3S ter bescherming van het Duitsche , en de Duitsche eer" (een der z.g. Neurenburi wetten) luidt: Joden is het uitsteken van Rijks- of nationale vlag en het vertooneni de Rijkskleuren verboden." En m het offica n-,.'ientaar op deze wet wordt dit verbod aldus :notiveerd: ,S>mboIen van het Duitsche volk, zooals de en nationale vlag en de Rijkskleuren wit, rood, zijn slechts voor Duitschers . Daar de Joden volgens nationaal'ütische opvatting niet tot het Duitsche :ehooren, doch een eigen volk zij het Staat vormen, komen de Duitsche Jen voor hen dus niet in aanmerking." ,jk wij, Nederlanders, vormen een eigen volk zij het mét Staat. Volgens letter en geest van Neurenburger wet komt de hakenkruisvlag voor ons niet in aanmerking. fcliswaar geldt de Duitsche wet voor ons ;. Maar het lijkt ons een wonderlijke wijze ee i prins te eeren" als men met het sym| van zijn volk demonstreert op een wijze te^en de wet van zijn land indruischt. liistoire se répète wordt beweerd, dat de brand in Spanje t door de communisten is aangestoken. s de Rijksdag niet voldoende gebleken ? Depositie vanhlabinet-Colijn T* yET Kabinet-Colijn is zijn laatste ronde ir) F""/ gaan. Menschelijkerwijze gesproken zalt * ?*? de verkiezingen, die uiterlijk in het 'wwi van '1937 gehouden zullen worden, niet o Hoogstwaarschijnlijk zal het Kabinet, zooals kelijk is, op den dag, die aan de stemming uoorq/j zijn portefeuilles ter beschikking van de Koi stellen, zoodot Hare Majesteit, onmiddellijk de uitslag van de verkiezingen bekend is, de l van de fracties uit de Tweede Kamer en eenige l functionnarissen zal kunnen raadplegen, om bevind van zaken te handelen. Vierderlei gebeurtenissen van de laatste hebben ons weer de eigenaardige positie van ) tende Kabinet duidelijk voor oogen gesteld: de b rede, waarin de Regeering haar programma m nieuwe zittingsjaar ontwikkelt; de millioe\ waarin de Minister van Financiën 's fan tieele positie schetst; de motie-de Bruyn, een vrij groote meerderheid in de Eerste Kamer! ongunstig oordeel uitspreekt omtrent de zoo jm werking getreden wijzigingen van de stewvt waarvoor het Kabinet de verantwoordelijkheid i en de aangekondigde interpellatie van den Kupers in de Tweede Kamer. De Troonrede bevat weinig nieuws. Het houdt aan zijn gedurende ruim drie jaren_ politiek vast. Men heeft een tegenstrijdigheid i zien in de omstandigheden, dat de Regeerinf l zijds waarschuwt voor een -al ie diep ingrijpen l bedrijfsleven, doch anderzijds een wetsontaxrn kondigt, dat de mogelijkheid opent, bepalim collectieve contracten verbindend of onverbin verklaren. Ik kan die tegenstrijdigheid niet i De Regeering volgt hier precies den juisten '<« overheid moet niet pretendeeren het bedrijft leiden, maar zij moet corrigeerend ingrijpen regelen, die de belanghebbenden in onder/mg J hebben opgesteld, waar zij daartoe termen v\ prijzen" of te laken", zooals men dat in i waterstaatsrecht bij den schouw placht te Wat thans reeds met ondernemersoverein kan geschieden, zal, wordt dit ontwerp wtt, aanzien van collectieve contracten kunnefi\ vinden. De millioenennota opent een ietwat perspectief, omdat de inkomsten niet lfl« en hier en daar eenig herstel in de bedrij?*! constateeren. l Na de zeven vette jaren (1024?1930)1 schotten hebben opgeleverd, zullen binni magere jaren (1931?1936) zijn doorstöP\ naar het klassieke voorbeeld na de zeven "KI weer betere jaren komen? Men moet het1 hopen. De motie-de Bruyn heeft een aantal betrekking tot de steunregeling uitges interpellatie Kupers, die daarop zoo wel i'i de eerste plaats de bedoeling hebben van de ?in% te vernemen, welk gevolg zij aan de motietyn zal geven. Wie de rede van Minister Stinm de Eerste Kamer gevolgd heeft, zal zijn :htlngen dienaangaande wel niet hoog spannen. misschien is het mogelijk, dat de Regeering Lan de hoofdpunten (intrekking van den ijsfag en verlaging van den steun aan de ge lde arbeiders) te tornen, in de wijze waarop die geleidelijk verwezenlijkt zullen worden, eenige ie doet. boot .'uilen die concessies wel niet zijn en het is nchijntijk, dat de Heer Kupers andermaal met tnotit zal komen, die de wenschen vervat in de ie-de Bruyn nog eens zal onderstrepen. De ch-Katholieken zullen zich waarschijnlijk in ede Kamer wel evenmin als in de Eerste d 'ir de sociaal-democraten op sleeptouw laten i. /:/ zulten dus allicht, zooals reeds dikwijls \ied s, stemmen tegen de motie-Kupers, doch een 11 gen motie komen. \ocht Het zoover komen maar wij zijn hier op terrei! der onderstellingen, waar een vergissing goed mogelijk is dan zal alles van de strekking die motie afhangen. De Roomsch-Katholieken ten er met zekerheid op rekenen, dat een dergelijke It, waaneer zij wordt ingediend, een groote meer'nd :<?! verwerven. De sociaal-democraten en de iunisjen zullen er stellig hun stemmen aan geven He>.<- Westerman zal wel niet aarzelen het illusvan de beide aanhangers van de N.S.B. Et'-te Kamer te volgen, wanneer het tegen de turt die motie zeer positief het beleid van de ftring af, zoodot zij ah een motie, van wantroumoe: worden opgevat, dan staan wij voor een ernsug conflict, waarvan men dégevolgen niet onderschatten. Een regeeringscrisis zou op dit "u'\ nu de wetsontwerpen tot grondwetsherzie>l« wetsontwerpen, die verband houden met piaiw.v/c van Prinses Juliana in behandeling ? k, ten, zeer\ongelegen\zijn. Temeer, omdat het Qt, dat het Kabinet toch op zijn laatste beenen J vertrouwen, dat de heeren, die de verant'd dragen, zich zullen bezinnen, alvorens n. ?..''.' ?.. . A. C. JOSEPHUS JlTTA t i c a t i e. In het slot van het artikel beweging blaast verzamelen" in ons no. voiige week, wijzigde een zetfout de zinsnede '?Belgische (niet de Nedertandsche en EngetRocmsch-Kathotieken" zich van medewerking - Vredescongres te Brussel onthouden hadden t de Nederlandsche" ... enz., wat den zin Ie. Hetwelk wij hierbij met excuses rectifiDB PARTIJ-DAG TB NEURENBERG HEEFT WEL eenige zeer onverwachte gevolgen gehad Die betreffen zoowel Engeland als Frank rijk. Merkwaardig genoeg in veel mindere mate Rusland, waar men zich van Hitlers bedreigingen al heel weinig aantrekt. Wij waren toevalligerwijze in de gelegenheid de Engelsche reactie ter plaatse gade te slaan. De publieke opinie pleegt daar slechts langzaam te reageeren. Men laat zich niet gauw door zijn hartstochten op sleeptouw nemen. Niets bewijst dit zoozeer als het proces tegen Mac Mahon. Men wil een zaak van alle kanten bekijken, het hoor en wederhoor toepassen en dan behoudt men zich zijn oordeel liefst nog zoo lang mogelijk voor, vooral in zaken van buitenlandsche politiek. Wordt echter eenmaal een nauwkeurig omschreven meening kenbaar gemaakt, dan kunnen wij ervan verzekerd zijn dat, in een geval als het onderhavige, de overeenstemmende opinie van de belangrijkste dagbladen ook de vaste meening der regeering is. Tegenover Hitlers koloniale eischen kan men nu een krachtig en eensgezind ,,neen" hooren. Dat Britsche koloniën of Britsche mandaatgebieden overgedragen zouden worden men dénkt er een voudig niet aan. Maar dat is volstrekt niet het eenige: Hitler heeft een nieuw en belangrijk op onthoud in de ,,Locarno"besprekingen veroor zaakt, door op diplomatieke voorbesprekingen aan te dringen, die hierin zouden moeten bestaan, dat zij het verschil zullen overbruggen tusschen een Europa waarin de belangrijkste staten elkanders integriteit garandeeren, en een ander Europa, waarin alleen de westelijke staten dat doen en Duitschland zich alle vrijheid ten opzichte van Rusland voorbehoudt. Het verschil dus tusschen de voor de hand liggende collectieve garantie vol gens het Volkenbondspact en Fttlers conceptie van een Europeeschen vrede, die in waarheid een dreigende wereldoorlog is. Dat dit verschil niet te overbruggen valt, is iets dat den meest insulairen Brit nu ook duidelijk geworden is. Mocht Hitler hierop hebben gespeculeerd, dat wellicht de Engelschen Blum zouden aanraden nu toch maar het Fransch-Russisch verdrag te laten vallen om zoo doende Duitschlands coöperatie tot een WestEuropeesch garantie-tractaat te krijgen, dan heeft hij zich terdege vergist en slechts bereikt dat de Engelschen tot het inzicht zijn gehomen hoezeer het ideaal der collectieve organisatie van den vrede principieel-onvereenigbaar is met Hitlers politiek gedrijf. HITLER VERKONDIGT IN DE BUITENLANDSCHE politiek dezelfde propagandistische stelling als in de binnenlandsche: de menschheid heeft te kiezen tusschen dictatuur en bolsjewisme. Wanneer dat nu maar honderdduizend maal herhaald wordt en onweersproken blijft, vindt zooiets wel geloof. Maar hoe ongefundeerd is deze demagogische, ook bij ons vaak gehoorde, bewering! Er is toch waarlijk niet alleen maar extremisme in de wereld ! Het Britsche vakvereenigingscongres is daarvoor wel het beste bewijs. Labour vervult nu geheel en al de rol van de vroegere liberalen, met dit onderscheid dat deze partij haar socialen inslag houdt. Maar er is van het revolutionnaire element geen zweempje te bekennen. In royalistische loyauteit doet Labour voor de con servatieven niet onder. Een voorstel dat de leden zich bij de komende kroningsfeesten afzijdig zouden houden, is met een overweldigende meerderheid afgestemd. Evenzeer een voorstel tot samenwerking met de communisten. Het is de soliede middenmoot, die hier aan het woord is geweest. Het zou het ver. melden niet waard zijn, wanneer niet hierdoor (en door zooveel andere feiten) het bewijs geleverd werd dat Hitler slechts een voorwendsel zoekt en blijkbaar een goed-geloof vindend voorwendsel gevonden heeft, om Rusland te lijf te gaan. Of moeten wij voor Rusland lezen: Frankrijk? HET LAAT ZICH AANZIEN DAT IN FRANKRIJK Hitlers dreigementen als een consolideerende factor werken. Rechtstreeks heeft Hitler zich wel niet tot Frankrijk gewend, want hij heeft zich eenerzijds op de noodzakelijkheid van grondstoffen^ ravitailleering beroepen om zijn aanspraken, niet alleen op de vroegere koloniale bezittingen, maar ook op de Oekraïne en den Oeral te rechtvaardigen, anderzijds op zijn cultuurplicht de wereld voor een dreigenden communistischen aanslag te bewaren en uit dien hoofde tegen Rusland te moeten" op trekken maar dit alles vormt een bedreiging van Frankrijk. Hoe licht kan niet de wensch de vader der gedachte zijn. Oekraine en Oeral.... het noopt wel haast tot de ontdekking" van Sovjet-russische plannen tot een nieuwe Attila-invasie in Europa t Zooiets als de ontdekking van de medeplichtigheid ,,eener vreemde Mogendheid" aan de zoogenaamde revolutionnaire plannen waartoe de Rijksdagbrand het signaal geweest zou zijn. Een nieuwe Rijksdagbrand is nooit uitgesloten en in Frankrijk is men nog niet vergeten, welke eischen Duitschland in de critieke dagen van '14 durfde stellen toen het zich door Rusland bedreigd achtte. Wanneer morgen dat geval zich opnieuw zou voordoen, wellicht in nog veel scherperen vorm en met veel ongegronder vrees voor Rusland, dan zou dat weet men zeer goed Hitler den eisch stellen de ligne Maginot aan hem uit te leveren. Verdrag of geen verdrag, een tweede wereldoorlog zou beginnen. In zooverre antecipeerde Hitler daar reeds op, door te zeggen dat hij zich vrijheid van actie voorbehield wanneer het bolsjewisme tot Duitschlands grenzen kwam. Hij kon niet anders bedoelen dan de eventualiteit dat de nog steeds voortdurende arbeidsconflicten in Frankrijk tot gewapenden strijd zouden leiden, naar Spaansch model. Hij heeft dit echter noch te vreezen, noch te hopen. OOK TENOPZICHTE VAN DB KLEINE ENTENTB heeft Hitler als consolideerende factor ge werkt. Het is merkwaardig, zoo snel als de wereld tegenwoordig reageert. Wettigde Titulescu's ver dwijnen inderdaad de vrees, dat de borende, onder» mijnende en springladingen leggende nationaalsocialistische invloeden zooal geen breuk, dan toch een flinke barst konden schieten in de voor het behoud van den vrede zoo noodzakelijke samenwer king van de staten der Kleine Entente, de uitslag van de jongste conferentie bewijst dat de jongste gebeurtenissen den heeren de oogen geopend heb ben. De ministers van buitenlandsche zaken van Zuid-Slavië, Roemeniëen Tsjecho-Slovakije waren bijeen. Zij nebben ook met den Tsjechischen staats president Benesj kunnen spreken en van zijn erva ring kunnen profiteeren. Het is te verwachten dat het, na het bezoek van Rydz Smigly te Parijs, ook tot nauwer samenwerking met Polen Zal komen en dat de relaties van Polen met Tsjecho-Slovakije zullen verbeteren. Een merkwaardig incident heeft zich intusschen te Warschau voorgedaan. Maarschalk Rydz Smigly had zich op zijn Parijschen reis niet laten vergezellen door Beek, maar door den oud minister van buitenlandsche zaken Zaleski. Nu verscheen in den Kurjer Porany een artikel waarin Zaleski in een interview te kennen gaf, dat een herstelde samenwerking en Oost- en West-Europeesche staten tot gevolg zou hebben dat de vrede bewaard zou kunnen blijven. Immers, een FranschPoolsche coöperatie, een moderniseering van Polens weermacht en een Poolsch-Tsjechische overeen stemming zouden een zoo soliede overmacht scheppen, dat Italiëer niet aan zou denken Duitsch lands zijde te kiezen maar weer naar het bjlok der garantie-verdragen zou overhellen. Dit Was wat al te ondiplomatiek gesproken. De ex-minister loochende het interview en de Kurjer redde zich er uit met de verklaring dat zij niet den ex-minister Zaleski geïnterviewd had, maar een journalist, die zoo heette. Deze heer blijkt echter onvindbaar. En de verklaring zal wel wezen dat Zaleski niet als oud-minister of toekomstige minister deze dingen heeft gezegd, maar als ietwat loslippige particulier. TEN AANZIEN VAN HET LOT VAN SPANJE kan^men niet pessimistisch genoeg zijn. De rebellen hebben zich nu van de Biskaajsche havens meester. gemaakt, op Bilbao na. Maar levensmiddelen en munitie beginnen de regeeringstroepen te ontbreken. Madrid en Cataloniëzijn nog in handen van het gouvernement. Het ligt voor de hand dat in de ,,loyale" gebieden het links-extrernisme zegeviert. De regeering daarvoor aanspra kelijk stellen, dat kan men echter niet. Het heele verloop van den Spaanschen militairen opstand geeft alweer duidelijk te zien, dat de manier waarop de democratische mogendheden het fascistisch ge vaar ^ bezweren, weinig doel heeft. Er wordt vertrouwen' geschonken, waar wantrouwen op zijn plaats zou zijn. Het is een herhaling in 't klein van de be scherming die de Volkenbond Abessyniëbood. En van de a.s< Volkenbondsvergadering is geen hulp voor Spanje te verwachten. "J-WEE VERKIEZINGEN ZIJN SYMPTOMATISCH VOOr l komende gebeurtenissen. In de V. S. heeft de nederlaag die de Democraten bij de proefver kiezing in den Staat Maine hebben geleden, nogal indruk gemaakt en de papieren van Roosevelt en zijn groote uitgavenpolitiek zijn hiermee aanIM H PAC. l DE GROENE No. 30M PAG. 3 DE GROENE No. 3094 r 4 ? *

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl