'KI ei hc: d bc Te « zienlijk gedaald. Toch blijft het slechts een voor postengevecht dat voor den uitslag niets hoeft te zeggen. In Denemarken schijnt nu eindelijk de Eerste Kamer om" te zijn. In deze Landesting was geen meerderheid voor de regeering van socialisten en democraten en dus hinderde deze het kabinet, dat in de Tweede Kamer wel op een dergelijke meerderheid steunde, steeds in zijn be wegingsvrijheid. De boerenpartij heeft de groote klap gehad: haar verloren stemmen zijn tusschen conservatieven, een kleine fascistische groep, en de socialisten verdeeld. DB OPBNING DER STATEN-GENERAAL heeft in verband met de blijde Oranjedagen een uitzon derlijk feestelijk karakter gedragen. En de socialis tische kamerfractie heeft wel blijvend den moed gevonden om door haar aanwezigheid aan haar volgelingen te toonen, dat de eenige gelegenheid in het jaar, dat de Koningin zich naar de Volksverte genwoordiging begeeft en daar het program van een op parlementaire basis steunenden ministerie uitspreekt, een traditie is, die door elke democrati sche partij gewaardeerd moet worden. Men moet t.o.z. van de socialisten echter altijd bedenken, dat zij te doen hebben (en het contact niet mogen verliezen) met een volksdeel, dat slechts een zeer spaarzaam aandeel heeft ont vangen aan de historische cultuurschat, waarop onze Oranjeliefde is gebaseerd en dat hetgeen het van die Oranjeliefde gedurende het tijdperk zijner eigen bewustwording heeft ondervonden, niet bepaald geschikt is geweest dit tekort aan te vullen. De duidelijke bevestiging in de Troonrede van minister Slingenbergs maatregelen inzake de werkloozensteun, zal aan de ontstemming die in de Nederlandsche pers (buiten de liberale en antirevolutionaire) tot uiting is gekomen, ook wel niet vreemd zijn. Want met alle waardeering die de Eerste Kamer gevoeld zal hebben voor het feit, dat deze minister bij het debat daarover de verlovingrsurprise voor de gesteunden eerst na aanneming van de zeer goed-geformuleerde motie-De Bruijn ter sprake heeft gebracht: de werkloozen, welke het bericht van beide maatregelen gelijktijdig heeft bereikt en die in drie weken meer achteruit gaan dan zij door die ne feestgave ontvangen, zullen dezen rijksdaalder, hoe welkom overigens ook, toch moei lijk anders dan als doekje voor het bloeden kunnen ervaren. Meer zullen de door de afschaffing van den huur bij slag getroffenen hebben aan maatregelen als die der gemeente Amsterdam, wier raad besloot tot een huurverlaging van gemiddeld ruim 70 cent per week voor 21000 woningen. Echter, deze maat regelen brengen weer een grooter tekort voor de gemeentebegrooting voort, die van den anderen kant ook weer in het nauw worden gebracht door de verlaging van het Werkloosheidssubsidiefonds. Op die wijze blijft er echter van de gemeentelijke auto nomie niet veel meer over en dit kan niet gunstig werken op de vindingrijkheid en het initiatief der gemeentebesturen zelf. DE NIEUWE GOUVERNEUR-GENERAAL heeft in een plechtige zitting van den Volksraad zijn ambt aanvaard. Bij deze gelegenheid hebben de oude en nieuwe ambtsdragers beide een rede uit gesproken, waaruit voer den goeden verstaander duidelijk is, dat de verwachting van eenige koers wijziging inzake het Indisch beleid niet ongerecht vaardigd is. De scheidende landvoogd heeft vooral zijn financieel beleid verdedigd: ,,Indiëis aan gepast, maar doodarm", zoo is de formuleering die Mr. Hart er indertijd van heeft gegeven; en al zijn er misschien bij de bezuiniging wel vitale deelen van het volksleven geraakt, terecht heeft Jhr. de Jonge toch mogen zeggen, dat door de versobering de Indische staatshuishouding en samenleving innerlijk gezonder is geworden. In dit opzicht heeft de nieuwe ambtsdrager ook aan zijn voorganger allen lof toe gezwaaid die hem toekomt. Hij heeft zich ook en als nieuweling in de Indische maatschappij terecht onthouden van een óórdeel over concrete vraag stukken. Maar toch heeft hij zich op drie principieele punten uitgesproken: Een woord van waardeering voor den Volksraad, waarmee een einde belooft te komen aan de lange, lange reeks van conflicten tusschen de Indische regeering en dit lichaam, dat juist nog van jhr. de Jonge eenige verkapte terechtwijzingen te hooren had gekregen. Een principieele uitspraak voor de vrije meeningsuiting, binnen de grenzen van het toelaatbare (gemeten naar de normen ook van De Jonge's voor gangers). En een bereidverklaring om raad en voor lichting te ontvangen uit alle bevolkingsgroepen. Uit deze uitspraken klinkt een gezindheid, die lijnrecht staat tegenover die, welke diverse N.S.B.leiders in den aftredenden G.G. hebben meenen te moeten huldigen, maar die de eenige gezindheid is, waarop de nauwe samenwerking van de Europeesche en Aziatische rijksdeelen op den langen duur kan steunen. . ENGELAND EN HET MANDAAT OVER PALESTINA Pro/. Dr. D. Cohen DE opstand der Arabieren in Palestina, zich richtend tegen de Joodsche immigratie, ver zet zich tegelijkertijd tegen het Engelsen gezag. Het heeft daarom in vele kringen, niet alleen Joodsche, verwondering gewekt, dat de Engelsche regeering tot nu toe met zóó weinig kracht ertegen was opgetreden, dat de opstand, na vijf maanden, nog altijd niet is onderdrukt, integendeel in kracht schijnt toe te nemen. Zeker is de plaatselijke ge steldheid een beletsel voor de Engelsche troepen: de Arabieren kennen de geschikte plekken voor hinderlagen, kunnen na den overval hun wapens gemakkelijk verbergen, en staan, als ontdekking dreigt, elkander bij. Maar Nederland heeft in zijn koloniën bij opstanden met dezelfde moeilijkheden te kampen gehad, en ze overwonnen. Men mag voor dit geval niet zeggen, dat kolonies iets anders zijn dan mandaatsgebieden. Deze laatste zijn ge schapen juist in die landen, waar de bevolking tot zelfbestuur nog niet in staat was; de mandaatsmacht heeft er de handhaving van orde en veiligheid als een der voornaamste van de haar opgelegde plichten. HET schijnt dat de Engelsche regeering dit thans inziet. Nieuwe troepen worden, naar de cou ranten melden, gereedgemaakt om naar Palestina te vertrekken; het heet zelfs, dat de, lang verwachte, afkondiging van den staat van beleg nu eindelijk zal geschieden en het militair gezag daardoor de volledige bevoegdheid tot handelen zal verkrijgen, die het voor zijn prestige noodig heeft en voor het volvoeren van zijn taak. Ook heeft de Engelsche Minister van Koloniën, Ormsby Gore, verklaard, dat de vrees van de vertegenwoordigers der Joden voor stopzetting der Joodsche immigratie, onge grond is. Maar geheel gerust voor de toekomst kan men in Joodsche kringen toch niet zijn. Tijdens den wereldoorlog heeft de Engelsche regeering de Balfourdeclaratie gepubliceerd, waarin den Joden een nationaal tehuis in Palestina" werd toegezegd. Deze verklaring is opgenomen in het mandaat over Palestina, door den Volkenbond aan Engeland verleend, en maakt dus een onafschei delijk deel daarvan uit. Kan Engeland haar niet uitvoeren, dan schiet het derhalve in zijn plicht als mandaatsland tekort. Het kan natuurlijk de ver klaring naar omstandigheden interpreteeren en heeft van dit recht ook al gebruik gemaakt om haar beteekenis te verzwakken. Bovendien kan het de uitvoering ervan naar goeddunken regelen, en derhalve de immigratie in Palestina beperken of uitbreiden, naar gelang de economische toestand dit eischt of toelaat; ook deze mogelijkheid heeft het meermalen toegepast. Het kan wellicht (hiervan is althans reeds eenige malen sprake geweest) de uitdrukking een nationaal tehuis in Palestina" aldus verklaren, dat het voldoende is, indien een beperkt gebied in dat land den Joden ter beschikking wordt gesteld en de rest den Arabieren gelaten als onverkoopbaar bezit. Het heeft echter naar geen van al deze kanten gehandeld. Het heeft gegrepen naar het middel, dat de Engelsche politiek al meermalen, niet zonder succes voor Engeland, heeft toegepast: het heeft een Commissie van Onderzoek benoemd. Ditmaal heeft het middel niet gebaat; de opstand is feller opgelaaid dan te voren. Wat kan deze Commissie ook uitrichten? De immigratie is door de Palestijnsche regeering altijd reeds beperkt gebleven in strijd met de wenschen der Zionisten; en de mogelijkheid tot landbouw en veeteelt is door dezelfde instantie den Arabieren gewaarborgd. Van een commissie konden deze dus niet veel verwachten; en inderdaad is thans n van hun eischen een belofte der Palestijnsche regeering, dat de Commissie zal voor stellen de Joodsche immigratie zoodanig te be perken, dat de positie der Arabieren niet in gevaar wordt gebracht. Een eisch, die een onafhankelijk oordeel der Commissie reeds bij voorbaat wil uit sluiten en deze het vertrouwen ontzegt. Maar ook in andere opzichten heeft de Engelsche regeering zwakheid getoond. Zij heeft zich niet ontzien toe te laten, dat de Hooge Commissaris onderhandelingen voerde met de leiders der Ara bieren, opstandelingen dus, die nog tijdens de onder handelingen niet ophielden te moorden en Britsche troepen aan te vallen. En om de kroon op het werk te zetten; toen de minister van Buitenlandsche Zaken in Irak, Nuri Pasja, zijn bemiddeling aan bood, heeft de Hooge Commissaris dit niet alleen toegelaten, maar zelfs den Minister met Arabische leiders in zijn huis ontvangen. En dit, terwijl daar buiten, in Jerusalem zelf, menschen door sluip moord om het leven werden gebracht. WAAROM dit gebrek aan kracht? Men kan het slechts uit twee motieven verklaren. Engeland heeft, ook in zijn koloniën, zijn sterkte PAG. 4 DE GROENE No.J094 meer gezocht in overreding dan in geweld, en pas toegeslagen, als alle andere middelen waren uit geput. Voor Palestina geldt nog een tweede reden. De opstand in Spanje en het imperialisme van Itali bedreigen Engelands machtspositie in het Westen en het centrum van het Middellandsche Zeegebied; het Oostelijk deel daarvan is hierdoor voor Engeland van meer belang geworden dan ooit. In dit gedeelte nu interesseert zich de geheele Arabische wereld voor het conflict in Palestina; Emir Abdullah van Transjordaniëheeft zijn bemiddeling aangeboden; hem is de koning van Irak gevolgd; Egyptes belang stelling is gebleken. Het verluidt, dat deze alle den opstand gaarne beëindigd willen zien; en dit is ook waarschijnlijk, omdat, na den oorlog in Abessinië, zij Engelands prestige tegenover Italiëwillen hoog houden. Des te meer echter moet Engeland er op bedacht zijn, hun vriendschap niet door een al te gewelddadig optreden in Palestina te verstoren, en aanvaardt het hun bemiddeling, ook al hebben zij met het geheele conflict niets te maken. Waarom het nu plotseling, en geheel onverwacht, een meer krachtige houding heeft aangenomen, en zelfs, in een brief van Ormsby Gore, heeft verklaard dat den Minister van Irak geen beloften zijn ge geven omtrent een stopzetting der Joodsche immi gratie, noch eenige rol als bemiddelaar tusschen de regeering en de Palestijnsche Arabieren hem is opgedragen" een verklaring, die voor Nuri Pasja allesbehalve aangenaam kan zijn is niet duidelijk Wellicht hebben de door hem overgebrachte eischen, waarvan ik hierboven een staaltje gaf, de regeering doen zien, dat krachtig optreden noodzakelijk is. Wellicht ook heeft de algemeene verontwaardiging, in de Engelsche pers, in Amerika en in Joodsche kringen tot uiting gekomen, over de mogelijkheid, dat Engeland voor geweld zou wijken, indruk op de regeering gemaakt. Zal zij echter in deze standvastigheid volharden ? De zwakheid, die een wapen voor de Arabieren i; gebleken, en de motieven, welke ik hierboven noemde, zijn een ernstig beletsel. Wil Engeland doorzetten, dan moet het, allen tegenstand der Arabieren en Mohamedanen ten spijt, elke beper king der Joodsche immigratie, om andere dan economische redenen, afwijzen. Op dit punt echter wekt het verleden vrees voor de toekomst. Engeland vat zijn taak in Palestina aldus op, dat het de twee bevolkingsgroepen, de Joodsche en de Arabische, tevreden moet stellen. Het zal zijn gansche houding bewijst het ? be perking der immigratie zoo niet doorzetten, dan toch in elk geval overwegen, als de Arabieren het eischen. Dat het hiervan thans heeft afgezien, zoolang de terreur voortduurt, is een ommekeer ten goede. Te hopen echter is, dat het ook daarna deze houding zal handhaven. Niet alleen eischt dit het mandaat en Engelands prestige; niet alleen het succes der Joodsche immigratie, die het land ontzaglijke voordeelen heeft gebracht. Er staan daarnaast hooge waarden op het spel. Plechtige overeenkomsten zijn in den laatsten tijd gebroken; het gezag van internationale verplichtingen is geschokt. Zou Engeland, hoeder van het gegeven woord, zijn belofte aan het Joodsche volk, bekrachtigd door den Volkenbond, zelfs voor korten tijd intrekken, dan zou men waarlijk zijn geloof in de geldigheid van recht en rechtvaardigheid gaan verliezen. Daarom is, wat in Palestina zal gebeuren, een aangelegen heid, van gewicht voor gansch de wereld. ll_U. SEN. STUD. AMST. AVONDKLEDING naar maat Smokingcostuum v.ct. 78.Enkele rek...... v.a. 64.Gevangen opstandelingtn^worden ..verhoord". Van verhoor naar executie /, ,/echts n stop - e?soms nog minder Jacquetcostuum v.a. 69.City-dress...... v.a. 59.NIEUW-ENGEL AND De zaak van 'i Koningsplein {« A'dam HET AVONTUUR VAN SPANJE ?R is misschien geen - - - ER is misschien geen beter middel om een denkbeeld te geven van de algemene toestand m Spanje, dan de volgende geschiedenis, die in rechttreeks verband staat met dit artikel. De tele grafische opdracht daar>oe, die De Groene mij Jeed toekomen, heeft mij lamelijk 22 uur hechtenis .-an de meest onaangena me soort, en een dag van u iet onaanzienlijk levens gevaar gekost. Het in het 1 rans opgestelde telegram 'iat o.m. de woorden beatte: 1300 mots infor:iation gouvernementaux ! ebelles", kwam alvorens i nj te bereiken in handen \ -m het Comitémilitar" ? '.t alle gezag draagt in ? et dorp waar ik woon. '.'i t comitéis begrijpelij.erwijze samengesteld uit rbeiders en boeren, die Lou Lichtveld ininiiui men uit onderstaand stuk kan lezen, is de heer Lou Lichtveld, nog meer bekend onder zijn schrijversnaam Albert Heiman, bijna het slachtoffer geworden van een telegram onzer redactie. Op het gerucht nl. van zijn aanstelling ' bij den regeeringspersdienst te Barcelona, zonden wij hem de volgende uitnoodiging voor een artikel over de propagandamethoden bij regeering en rebellen: Prions article 1300 mots methodes | d'information gouvernement et rebelles". De verminking van dit telegram bracht Heiman in levensgevaar, maar ons- een artikel midden uit het strijdgewoel, dat niet alleen feiten weergeeftt \ doch zich ook tot analyse zet. Met name de positie van de Kerk lijkt ons daarbij in tegenspraak met gegevens uit andere bron en van andere fronten, daar ook aan den regeeringskant getrouwe RoomschKatholieken en zelfs geestelijken staan. Toch willen wij niet nalaten dit stuk te plaatsen als een goede weergave van een ander standpunt dan dat waarvan de artikelen en berichten getuigen waar* ' mee sommige andere bladen in ons land worden overstroomd. iiuuiuuuiuiinmii heid van een korte maar onherroepelijke executie gerekend heb tijdens de nacht die ik in een souter rain tussen twee bewapen de arbeiders doorbracht, is geloof ik minder een be wijs van pessimisme dan van een vrij nauwkeurige kennis van zaken. .?m,- »»«*«-*"*B«S wijze waarop de .?_t, uwcicu, aie hoofdsteden Madrid, Bar>ch van de franse taal, noch van de internationale celona en Valencia de opstandelingen onder de knie egramstijl de flauwste notie hebben, maar die kregen, deed geloven dat m*n J« «i.-t-* < ? allerlei. imp»«fai'«?-*???' ?-*. ___..?_ «uw, tiu^ii van ue internationale i legramstijl de flauwste notie hebben, maar die ^ el allerlei, meestal gefundeerde geschieder.ssen hebben gehoord omtrent spionnage, geheime ' des en dergelijke. Met het telegram in handen ''. cht men een fascistische misdadiger op het spoor '?? zijn, en daar de anarchisten van de F.A.I. bij - ;Ike zaken korte metten maken, werd een bevel ''-??t inhechtenisneming uitgevaardigd, en man happen uitgezonden om mij in Barcelona te ..teken. Van bevriende politieke zijde werd hiervan kennis .nomen voordat ik er zelf iets van wist, en daar i-en hier de ervaring heeft dart de opgewonden anar<iisten binnen het uur een doodvonnis uitspreken '?:-. voltrekken, daarbij vaak geheel op eigen gelegenl -id handelend, hebben de bezorgde vrienden het l s te gedaan wat onder de gegeven omstandigheden '?'' ogelijk was, zij hebben mij zélf gevangen genomen, '?'. een soort Schutzhaft" gehouden, en weigerden f i tinent mij uit te leveren, totdat de zaak precies uiteengezet en beoordeeld was, en mijn schuld b'wezen zou zijn. Het kostte bijna een etmaal voor a;les opgehelderd was, terwijl al die tijd mijn woning ^«>or drie bewapende milicianos" bewaakt werd, d'<; ook al aanstalten maakten een huiszoeking te doen, en alleen maar terugschrikten voor de aanwazige Nederlandse literatuur en Helmanniaanse manuscripten die hun, ook al weer terecht, niet zeer aanlokkelijk voorkwamen. Zonder de zeer positieve bescherming die ik hier :n bepaalde kringen geniet, had deze op zichzelf onschuldige geschiedenis een heel lelijke afloop lrnn««.?«- -* « DE toestand in het le gale deel van Spanje, en in het bizonder in Cata lonië, is uitermate gecom pliceerd. Er heerst natuur lijk grote nervositeit en spanning, omdat het neer slaan van de rebellie welis waar binnen afzienbare tijd bereikbaar geacht word t, maar toch veel lang zamer en met veel. meer offers gepaard gaat, dan men aanvankelijk ver moedde. De snelle en krachtige wijze waarop de hoofdsteden Madrid, Bar,4. I-I-' '- «.?wjxdMaiiuciiiigen onaer de knie kregen, deed geloven dat men in gelijk tempo het overige Spanje tot het wettige gezag zou kunnen terugbrengen. Helaas weet thans iedereen hier, dat de rebellen geholpen worden door een paar fascistische regeringen die voor geen bedrog en geen gemeenheid terugschrikken, terwijl de legalen zichzelf gespeend weten van alle effectieve hulp van Frankrijk en Rusland, de twee rijken waarnaar het grootste deel van de volkssympathie uitgaat. Doch om juist te zijn: er heerst wel bezorgdheid, maar geenszins pessimisme. Dat blijkt wel uit de moed en de vaardigheid waarmee, terzelfdertijd dat de strijd aan vijf fronten tegelijk gevoerd wordt, in het achterland, en vooral in de hoofdsteden, gearbeid wordt aan de sociale hervorming van de . republiek. Zo is bijvoorbeeld het gehele onderwijs gereorganiseerd en op moderne leest geschoeid, en dit nieuwe, breed-opgevatte onderwijsplan (een eenheids-plan dat van voorbereidend tot hoger onderwijs loopt) treedt al met i October a.s. in werking. Van nog ingrijpender aard is de nieuwe structuur van het economische leven, waarbij Cataloniëaan de spits gaat, en Madrid slechts langzaam volgt, door allerlei omstandigheden die een speciale be spreking vergen. Van socialisatie" of collectivering" is nog lang geen sprake, ondanks het geschrei van talrijke lieden die zich bedreigd" voelen. Maar de Economische Raad welke van de Catalaanse regering opdracht gekregen heeft te zorgen dat zoveel mogelijk rekening gehouden wordt met de belangen van arbeiders en boeren die hun leven ter beschikking gesteld hebben van de democratische Reublie &- scauucuenis een neel toiïilr* afin.».* v < ;.. . *??? "«cicn cue nun leven tfr Sr? Jhebl)en- Drt'"?* ?«* *? «K t« T SSSE*' gef'd hebbm ? * *"*£5d ^rw^JttWsss SSS??S ~ ^*~~»«*-x*?t>t.ï^. S^^jSKï^«*55: monopolie. Zij zorgt ervoor dat het grootgrondbezit in handen komt van de boeren-syndicaten, oefent controle uit op de banken, en organiseert de op neming der werklozen in landbouw en industrie. Is dit dan geen begin van een socialistische ar beiders-republiek? Dat zal voor een groot deel af hangen van het verloop dat de antifascistische strijd, niet het minst buiten Spanje, neemt, alsook van het tempo daarvan. Want zeker is, dat deze burgeroorlog voor Spanje m elk geval een aderlating is, die bij langere duur de ergste catastrofen tenge volge heeft. Dit weet de tegenpartij evenzeer, en wanneer zij, gelijk al met zekerheid bekend is, in Badajoz 1300 arbeiders en in Cordoba meer dan 3000 arbeiders neerschiet, om de overige bevolking en heel de rest van Spanje te intimideren, dan doet zij dit omdat zij, gelijk van meet af aan het geval geweest is, vabanque speelt. Waar de fascisten een landstreek moeten ontruimen, wordt alles te vuur en te zwaard verwoest; deze nationalen" willen liever dat hun vaderland niet meer bestaat, dan dat het door hun ideologische (en klasse-) tegenstanders wordt ge regeerd. De rebellen verdedigen zich met de moed der wanhoop, zij zijn haast altijd in defensieve positie, daar zij hun soldaten niet meester zijn en geen massa achter zich hebben. De enige morele kracht die zij naar buiten tonen, is die welke van de Kerk afkomstig is; immers deze heeft aan de rebellie het karakter van een godsdienstoorlog ver leend. En wie met eigen ogen gezien heeft hoe geestelijken in soutane, tussen de fascisten het ge weer op de arbeiders richten, of Marokkaanse huur lingen met medailles en scapulieren omhangen alvorens ze los te laten op hun eigen landgenoten, die kan er niet langer aan twijfelen dat deze burger oorlog in wezen een dubbele oorlog tegen Rome moet zijn. Tegen dat van Mussolini en tegen dat van het Vaticaan. Maar welk blad in Nederland -geeft gelegenheid daar open en eerlijk over te schrijven? Het valt ook niet te ontkennen dat de rebellen, dank zij de versterking die de onbeschaamd voort gezette buitenlandse hulp hun biedt, ook nog een aantal aanmerkelijke voordelen hebben weten te behalen; vooral door de verovering van Badajoz, waardoor zij nu een gesloten front hebben gekregen van Algeciras tot aan de Pyreneeën, terwijl zij Madrid half omsluiten, en de legalen aan verspreide fronten moeten vechten. De opstandelingen weren zich ook met de moed der wanhoop, wel wetend dat de wederzijdse verbittering zó groot geworden is, dat er noch aan genade, noch aan verzoening valt te denken. De bemiddelingsvoorstellen waarmee vooral buitenlandse diplomaten of in beide kampen onmogelijk geworden staatslieden gelijk Alcala Zamora zich druk maken, worden hier slechts met hoongelach beantwoord. Het volk heeft geleerd wat de macht waard is, en hoeveel het in korte tijd bereiken kan op sociaal gebied, wanneer het eenmaal zelf de wapens in de hand houdt. Het denkt niet meer aan retireren. En het dilemma van het avontuur waarin men Spanje te kwader ure gevoerd heeft, luidt dan ook: óf volkomen vernietiging van de fascistische reactie, met tot gevolg het ontstaan van een Federatie van mér en minder socialistische Spaanse republieken hetgeen natuurlijk van ontzaglijke invloed zal zijn op de Europese politiek, óf volkomen vernieti ging van het anarco-marxisme" (deze typischspaanse fusie van opvattingen en tendenzen die bezig is te ontstaan bij het Arbeidersfront"). Het geen gelijkstaat met vernietiging van de gehele arbeidersklasse in dit land, waar men zonder dit element echter aan vreemden overgeleverd is, niet slechts aan hun invloed, maar ook aan een invasie van vreemdelingen: in de eerste plaats Duitsers en Italianen. En wat daarvan de gevolgen voor Europa zullen zijn, daarvoor is al genoeg gezegd door anderen. DE rebellen, niet de weinig snuggere generaals maar de conservatieve" politici die hen tot dit bedrijf hebben aangezet, moeten zich dit alles stellig welbewust zijn. Ze vrezen echter de invasie, het verdelen van Spanje onder de fascistische grootmachten, niet. Dat blijkt het duidelijkst uit de Marokkaanse politiek van Franco, die rustig het protectoraat discrediteert en prijsgeeft. En nóg duidelijker blijkt het uit de houding van de begeiige bondgenoten, die weten waarvoor ze maling hebben aan alle non-agressie-pacten. Wat de lictoren-bijl aan moten gehakt heeft, zal tot aas worden van de zwarte adelaar. Pero no Pasaran l Het zal ze niet lukken" schreeuwen de spaanse arbeiders en boeren en repu blikeinen. Men kan slechts diepe bewondering ge voelen voor de heldenmoed waarmee zij, alleen gelaten door hun beste vrienden, tot nu toe dit parool gestand doen. PAG. 5 DE GROENE No. 3094 IK;.. V