DE GROENE AMSTERDAMMER rVi VI Opgericht In 1877 Weekblad voor Nederland onder hoofdredactie van PROF. MR. A. C. JOSEPHUS JITTA 60e Jaargang No. 3097 Redactie: Mr. M. KAN N. TH. MOUSSAULT. Dr. P. H. RITTER Jr. Mr. N. J. C M. KAPPEYNE VAN DE COPPELLO en Mr. R. H. DIJKSTRA Red. en admlnlstr : Keizersgracht 355, Amsterdam C Telefoon 37964 - Pongiro 72880 - Gem. giro G 1000 De abonnementsprijs bedraagt f 10.?per jaar. Abonnementen kunnen met elk nummer Ingaan, doch alleen tegen het einde van een jaargang worden opgezegd. ZELFVERDEDIGING DEI DEMOCRATIE DE nieuwe hoogleeraar in het staatsrecht aan de Universiteit van Amsterdam, prof. Mr. G. van den Bergh, heeft de vorige week zijn ambt aanvaard met het uitspreken van een rede, die aan bovenvermeld onderwerp was gewijd. Men kan zich afvragen, of de keuze van dit onderwerp verstandig was, omdat het licht den schijn kan wek ken, dat de rede meer handelt over politiek, dan over wetenschap. Wie echter van de rede kennis neemt, wordt volkomen gerust gesteld. Deze rede draagt een zuiver wetenschappelijk karakter. Beslissend voor de vraag, of een bepaalde verhandeling een politiek, dan wel een wetenschappelijk karakter draagt, is trouwens niet het onderwerp, dat men behandelt, maar de wijze, waarop men dat doet, de methode. Men zou bijvoorbeeld een zuiver wetenschappelijke verhande ling kunnen schrijven over de psychologie van den heer Mussert, maar weinigen van degenen, die voor dat onderwerp belangstelling koesteren, zouden objectief genoeg zijn, om dat onderwerp weten schappelijk te kunnen behandelen. De spreker ving zijn rede aan met de opmerking, dat het vraagstuk, dat hij zou behandelen, veelal niet juist wordt gesteld. Gewoonlijk stelt men de vraag aldus: mag een democratische staat maat regelen nemen tegen hen, die verandering in de rechtsorde voorstaan met toepassing of bevorde ring van onwettige middelen" ? Deze vraag moet stellig bevestigend worden beantwoord, al is het niet gemakkelijk aan te geven, hoe die staat dat moet doen. Maar deze geheele vraagstelling raakt de kern van het probleem niet. Die kern is: hoe moet de democratische staat zich gedragen tegenover partijen, die met wettige middelen d. w. z. door het veroveren van een meerderheid in de Staten-Generaal, groot genoeg om de Grondwet te wijzigen onzen democratischen staat in een dictatorialen willen veranderen? Bijna alle democraten zullen geneigd zijn op die vraag te antwoorden, dat een democratische staat de vrijheid van spreken en handelen van haar burgers, mits deze binnen de perken van de wet blijven, in alle opzichten moet eerbiedigen, ook indien som mige burgers van die vrijheid gebruik willen maken, om de democratie te vermoorden. De spreker komt tot de merkwaardige conclusie, dat de vrijheid in een democratie in dit opzicht niet onbeperkt kan blijven en dat de democratische staat partijen, die met wettige middelen de democratie willen omverwerpen, als verboden vereenigingen moet beschouwen, omdat zij in strijd zijn met de goede zeden. Politieke partijen, die langs wettigen weg d democratie willen vernietigen, zijn evenzeer in strijd met de goede zeden, als een vereeniging, die zou beoogen ons wetboek van strafrecht te wijzigen, zoodat het dooden van personen, die tot een bepaald ras of een bepaalde groep behooren, voortaan straffe loos zou kunnen geschieden, of als een vereeniging, die op wetswijziging aanstuurt tot wederinvoering van de slavernij. De bewering, dat partijen, die de despotie voor staan, in Nederland in strijd zijn met de goede zeden, geldt natuurlijk evenzeer voor communistische, als voor fascistische partijen, zij het ook dat de eerste soort soms de pretentie heeft via de dictatuur weer tot een soort van democratie te komen. HIJ licht deze stelling als volgt toe. Een der sterkste zijden van de democratie wordt gevormd door haar zelfcorrectie". Ieder democraat moet toegeven, dat de democratie vaak tot verkeerde beslissingen leidt. Zij biedt echter waarborgen, dat die beslissingen kunnen worden herzien. Er is slechts n uitzondering op dien regel. Dat is de beslissing, welke de democratie zelve opheft. Daardoor verschilt dat besluit principieel van ieder ander besluit. Heel scherp en juist werd dit gevoeld door iemand, die aan den Engelschen fascist Sir Oswald Mosley de vraag stelde: Hoe kan ik van u afkomen, wan neer gij mij als regeerder tegenvalt? Het antwoord op de vraag, hoe een democratie zich moet gedragen tegen haar burgers, die met wet tige middelen de democratie willen omverwerpen pleegt aldus logisch te worden geformuleerd: De democratie heeft eerbied voor een ieders over tuiging, dus ook voor de overtuiging van hen, die dezen eerbied niet koesteren. De democratie is verdraagzaam tegenover een ieder, dus ook tegenover de onverdraagzamen. De democratie schenkt vrijheid aan een ieder, dus ook aan hen, die anderen hun vrijheid willen ontnemen. In de democratie zijn allen gelijk voor de wet, dus ook zij, die deze gelijkheid willen opheffen. In de democratie beslist het volk zelf over den staatsvorm. Het kan dus ook beslissen, dat het niet meer over den staatsvorm beslissen zal. Prof. van den Bergh rafelt deze paradoxen uiteen. Hij leert ons inzien: Dat de eerbied voor de persoonlijkheid van iederen mensch, slechts bij wederkeerigheid gelden kan. Dat het beginsel der verdraagzaamheid mét zich brengt, strijd tegen de onverdraagzaamheid. Dat de vrijheid aan haar vijanden geen vrijbrief schenken mag. Dat de gelijkheid voor de wet veronderstelt: eer bied voor dit beginsel zelf. ' Dat een beslissingsrecht niet impliceert de be voegdheid om een besluit tot opheffing van dit be slissingsrecht te nemen. De spreker komt zoo tot de conclusie: dat de democratie de machtsmiddelen der dictatuur mag aanwenden voor n enkel doel, namelijk tot ver dediging tegen de dictatuur. HET komt mij voor, dat dit betoog de verdienste heeft, het vraagstuk, waarom het gaat, juist te stellen (beter dan dit tot dusverre gebruikelijk was). Heel wat moeilijker is echter de vraag te beantwoor den, die de spreker ten slotte even aanroert, of en hoe deze theorie moet worden toegepast. Wie moet beslissen, dat een politieke partij, die de despotie voorstaat, een verboden vereeniging is, omdat zij in strijd is met de goede zeden en naar welken in de wet neergelegden maatstaf moet hij dat doen? Natuurlijk was de spreker zich deze moeilijkheden bewust. Hij verlangt een speciale wet op de staat kundige vereenigingen, een beslissing in alle ge vallen door den Hoogen Raad en het in een demo cratie zeer ongebruikelijke voorschrift, dat het ver bod slechts met algemeene stemmen zal kunnen worden uitgesproken. Wat zal het criterium zijn, dat de Hooge Raad in deze gevallen zal moeten aanleggen? De spreker antwoordt: het verbod zal moeten betreffen de staatkundige vereeniging, die ter bereiking van een wettig doel onwettige middelen toepast dan wel wil toepassen, en bovendien, wier doel in strijd is met de wet, met de openbare orde of met de fundamenteele zedelijke beginselen, die leven in het Nederlandsche Volk. De Hooge Raad zal zijn kennis omtrent het doel en de werkwijze der politieke partij moeten putten uit de statuten van de vereeniging en uit de gedra gingen van haar leden. De moeilijkheden, die aan dit systeem kleven, zijn niet gering. Men zal, óf aan den Hoogen Raad een schier onbeperkte macht in een uiterst teere materie, die alle politieke hartstochten in den felsten vorm zal ontketenen, moeten geven, óf een scherpere formuleering moeten geven, die onvindbaar lijkt. Opgelost is het vraagstuk dus nog niet. Wat hier als rechtmatig wordt verdedigd, behoeft nog niet als doelmatig te worden aangenomen. Maar de redenaar heeft de zeldzame verdienste gehad, in een kort bestek op een reeds herhaaldelijk behandeld vraagstuk een nieuw en verrassend licht te hebben geworpen. Wat kan men meer van eeninaugureele oratie eisenen? A. C. JOSEPHUS JITTA PAG. 2 DE GROENE No. 3097 Deballotage gewenscht HET Verbond voor Nationaal-Herstel er bij de regeer ing op aangedrongen, de kenbond voor het alternatief te stellen, uit te werpen of Nederland te zien Het is natuurlijk waar; de Russische stuit ons brave Nederland in theorie en pr« tegen de borst. Maar moet Spanje er dan J niet uit? En Frankrijk met zijn regeerinJ zich door communisten laat steunen? En dat Abessyniëzoo onnet behandelde? En om dan het half-dictatoriale Polen en de landen ook maar niet? Zoodat er b.v. een keurige dub van traleni overblijft, waarin weinig overlegd! worden, omdat iedereen het eigenlijk al bij baat eens is. Maar of dat het oorlogsgevaar in de sterk zou kunnen verminderen en onze veiligheid sterk zou vergrooten ? K. Een goed geweten is een zacht kus IN Ons Leger" komt de volgende voor: tegenover de tragiek van den me oorlog staat, dat de slachtoffers als r machinale wijze buiten gevecht worden ge de moderne oorlog is onpersoonlijk; hij mist dierlijk-wreede, het uitzinnig-bestiale van strijd van man tegen man." [bok hier dus werkt de machine tot heil der nschheid. Dank zij haar arbeid, behoeft ortaan geen enkel geweten meer geschokt te den als er slachtoffers buiten gevecht worden stek'. niet ziet, deert blijkbaar niet.... alonboot e Ruyter" 'ER gelegenheid van de indienststelling van 'Ii. Ms. kruiser De Ruyter" zijn aan dezen ^bodem eenige geschenken aangeboden, ..-onder zilveren candelabres, achttien zilvevingerkommen, een wit-perkamenten gasten1 voor den commandant en een zilveren ce milieu voor de longroom van de officie. Verder nog een mooie ets", bronzen plates", en door de geschutfabriek Bofors een |ierli.iken zilveren corbeille, twee zilveren cockjl-shakers met cocktailglazen en twee bonbonres". De Duitsche Wapenfabriek Krupp onk een uit speciaal staal vervaardigde iendoos". C '**< hier dan^het bewijs van de boven gecistelling, dat de moderne oorlog het dijk wreede, het uitzinnig-bestiale van den tijd van man tegen man mist. De publieke opimp het schellinkje ET i's verre van mij, het nut van een j ot uiting gebrachte publieke opinie te\ kennen. Maar juist wie daar nog waarde aan hecht, mag niet blind zijn voor hè' « aan consequentie, aan den dag e*l*isd door i OnbavaUüto, nigt «/ri7r/./ngf«r&«» en 77ICCT nOOt gevoel dan naar het verstand handelende Wanneer ooit in 's werelds bestel deze onberec kracht haar voorlichtende en controleerende fu weer geheel zal hervatten, wanneer de contr6lt\ openbaarheid weer iets zal zijn dat vanzelf spr een herboren democratische beschaafde wereld, zal deze publieke-opinie-der-toekomst bevrijd worden van de lichtelijk hysterische agitatie tn\ consequentie, die haar nu kenmerken. Want) reageert in deze belemmerende tijden nu eens en overdreven, dan weer in 't geheel niet. Doch laat ik met voorbeelden komen. Daaii b.v. de Overwinning van het Recht inzake de synische kwestie, op de Volkenbondsvergc Genève. De publieke opinie van de geheele in beweging gebracht (eigenlijk was zij dat hit nog steeds) en zij dwong een resultaat af, de gegeven omstandigheden van geen enkel dirt practisch nut was. Zeker, wij hebben er in ditl op gewezen dat het goed was dat er nu cmde/i/M klare wijn geschonken werd en dat men zich gt»\ gelegen liet liggen aan fascistische afdwingerij. Jf dat effect had men tenslotte niet bedoeld. HA\ slechts een secundair en tot op zekere hoogte ru resultaat van de heele actie. En van dit resulti men ongetwijfeld nog een beetje geschrokken Neen, de primaire bedoeling was heel iets recht te doen geschieden aan de verdrukte dat ook geschied? Och, kom....?. Het is noodig om naast dit voorbeeld oajtj warmloopen van de publieke opinie voor de nische zaak, een jaar lang en heelemaal t» eens een andere zaak" te stellen: Spanje. U wij er geen doekjes om winden. Het is precitl zelfde. Maar met dit onderscheid dat de histcrui wat dichter bij huis afspeelt. Ook hier een '*? gevestigd gezag. Het zelfde procédé: deels van de zelfde nationaliteit, deels van fanatieker thuis-havens, verspreiden fascistisA schaving. Zooveel tonnen beschaving als om eerst een normaal functionneeren van vesttgd gezag onmogelijk te maken, daarna o"1 regeering of haar opvolgers-in-rechte weg te anderszins te liquideeren. De rede die Del Spaansche oud-journalist en tegenwoordige V van buitenlandsche zaken te Genève hield, t)in echo. De publieke opinie is verstomd. Morgen etn ander op 't kussen, een jonge Rivera, een t i. Hij neemt zijn plaats in ter volkenvergadering Genève. Zal daar iemand zijn, die diens recht en ' in twijfel trekt? Laat ons er geen illusies over n officieel is Spanje immers niet overrompeld een vreemde" mogendheid. Er is dus geen leformeele grond te vinden om deze toekomstige >atie de toegang te weigeren en slechts de oude te twen PI kennen, zooals men den Negüs bleef ermn. En je wilt toch ook niet zeggen dat de Publieke mie bij dergelijke formalistische redeneeringen zou iten blijven stilstaan? Wat voor den een geldt, li immers ook voor den ander. 'en dsrde voorbeeld: Rusland. Processen worden vt t:i executies bevolen met geen ander kenbaar voor het centraal bewind, dan om mogelijke J' onschadelijk te maken. Het onderzoek heet nu genoeg resultaten te hebben >levei.i om ook tegen hem rechtsingang te ver"i. A' is de beschuldiging absurd, hij is ten doode ?Jiïcr->n. terec/iK 'ijke moorden zijn in de Russische gettdeni. geen zeldzaamheid. Zij waren dat ook niet \den Ciarentijd. Maar wanneer toen dergelijke ? bedreven werden, kwam de heele wereld in 't r. ? '?. ' ?.-.'"' Vat schelt er eigenlijk aan de publieke opinie? brom agiteert zij zich voor een zaak van zoo onderhikt belang, als tenslotte de Abessynische kwestie |0ns h--~r-t krimpt bij het vernemen van wat er in n/e gebeurt. En bij wat er al zoo lang in Duitschf geschiedt. Maar we zijn afgestompt. Wat er in land & beurt, kan ons al minder schelen. En het iet te -niskennen, dat het menschelijk gevoel van dijden daar misschien misplaatst zou zijn, zoo W .fgens misplaatst ware. Maar dat doet otte.nvt ter zake. Het feit blijft bestaan dat de "'v opinie zich slechts roert, wanneer zij geen locpt. Zij dwingt met veel misbaar sancties 'nee'- zij in geen troebelen meegesleept kan en beroept zich op formeele uitvluchten ' ht' standje dicht bij huis valt, zooals in ?? #< ? moet al heel bar zijn en schokkend, wil lgeg>epen voelen, afgestompt als zij is door de l«e daden van geweld der laatste jaren. fc democratie heeft een zintuig verloren dat ^ zij zich zelf beluisterde en zich zelf gadel'Het ii nog niette laat om het te herstelten, maar |fle66«r? we mér nuchterheid noodig, meer zin iHaliteit, en ook meer bereidheid tot handelen. "' H&en allen schuld. We hebben zooveel deuken dat we alteen nog op melodramatische ' reageeren en op des Negus zwarten rok. Wat over hebben, is de publieke opinie van het **" M. KANN ONLANGS WERD DOOR DEN RECHTER VAN Old Baily de veearts Leese tot een halfjaar gevangenisstraf veroordeeld wegens een op ruiende en beleedigende rede tegen de Joden. In Engeland is reeds lang beleediging van volksgroepen een ernstig delict. Dit is dan ook niet het eerste vonnis uit dien hoofde, wel het zwaarste. De Engelsche fascisten hebben den tijd reeds achter zich dat zij de antisemitische leuzen nog bedektelijk voerden. Naarmate het succes van hun beweging achterwege blijft, grijpen zij naar grover middelen. Verleden jaar heeft Oswald Mosley zelfs niet genoeg aanhang kunnen krijgen om als candidaat op de verkiezingslijsten te paraisseeren dit moet nu beter worden. En hij heeft Zondag getracht de goede stad Londen te vergasten op een vertooning die aan Huxley's Point Counterpoint doet denken: een marsch naar East End en jodenbuurt met vertoon van uniformen. Het was een duidelijke provocatie. Toen gebeurde er iets, dat in Engeland een datum in de historie zal blijven. Spontaan weigerde Whitechapel Mosley den toegang. Het waren niet de joden, die zich te weer stelden. Het was de heele bevolking. HET BOVENVERMELDE ZAL VOOR VELE JAREN wel een unicum blijven. Van onrust en op stootjes is de Engelschman niet gediend. Ook de arbeiderspartij is er anti-revolutionnair". Haar hooge heeren vergaderden van de week te Edinburgh en kwamen het was reeds lang een publiek geheim dat dit het geval zou zijn tot de ontdekking dat de geweldige bewapening, waartoe Engeland zich op 't oogenblik inspant, waarlijk niet onnoodig is om, zooals zij dit zeggen, de chantagepogingen der autoritaire regeeringen het hoofd te kunnen bieden. Maar hoe zeg ik het mijn kinderen? Er is besloten dat de Labour-afgevaardigden tenslotte toch niet voor de begrooting van defensie zullen stemmen omdat deze bewapening verkeerd is, daar de regee ring haar niet vergezeld laat gaan van een collec tieve veiligheids-organisatie. Zou de regeering dat wél doen, dan zou Labour wel degelijk voor een sterke bewapening kunnen stemmen. Dit ruikt verdacht naar demagogie. De collectieve vredes organisatie is niet iets dat van Engeland alleen afhangt. Wel zou Groot-Brittannië.neer en verder strekkende waarborgen op zich kannen nemen. Maar het is zeer de vraag of het parlement scherper geformuleerde waarborgen b.v. voor CentraalEuropa zou aanvaarden. Het is zeko> dat de tegen kanting even goed van links zou komen als van rechts. VOOR FRANKRIJK IS HET FASCISME EEN DREIgender gevaar dan voor merry England. Blum heeft zijn handen vol met la Rocque, die als een duvel uit een doosje telkens weer te voorschijn springt, maar die met dat al toch niet zoo gevaarlijk is als die andere fascist, de gewetenlooze volks menner Doriot. Tenslotte is het echter geen kwestie van personen of politieke stroomingen. Het is er een van economie, zelfs van internationale econo mie. Wanneer de rede die Neviüa Chamberlain uitsprak aan het jaarlijksch diner, dat de Lord Mayor in Mansion House geeft, mér is dan ijdele woorden en wij hebben alle aanleiding om eerder aan economische ontwapening te gelooven dan aan al het gepraat, te Genève en elders, over een mo gelijke hervatting van werkelijke ontwapenings besprekingen?, wanneer wij nu van eenig econo misch vertrouwen blijk mogen geven, dan ziet de toekomst van Europa er inderdaad wat rooskleuriger uit. Het schijnt dat nu reeds een groot deel van het gevluchte kapitaal naar Frankrijk terugvloeit. De vraag naar francs drukt den koers van het pond. Maar tenslotte moet de verbetering niet van zulke kapitaalbewegingen allén komen. Behalve het herstel van de sociale rust, is het het afbreken van contingenteeringen en andere invoerbelemmeringen, waarop het herstel wacht. En inderdaad: het gaat snel. Frankrijk aarzelt niet de slagboomen op te ruimen. En andere landen volgen. Nu is dat niet allemaal pure weldadigheid en menschenliefde! Die maatregelen zijn alleen daarom al strikt nood zakelijk uit een oogpunt van direkt eigenbelang, omdat zij een tegenwicht vormen tegen de prijs stijgingen die anders het gevolg der devaluatie zouden zijn: uit het buitenland geïmporteerde koop waar wordt eenerzijds duurder (vanwege het wisselverschil), anderzijds goedkooper omdat de daarop geheven rechten voor een groot deel wegvallen. Wij mogen intusschen niet blind blijven voor het feit, dat de menschheid pas dan verstandig wordt als het uit lijfsbehoud noodzakelijk is. Hoeveel ellende PAG. 3 DE GROENE No. 3097 had een eerder tot rijpheid gekomen inzicht ons kunnen besparen! Maar hoe het ook zij: econo mische opleving is de dood voor het fascisme. Slechts een mislukking hiervan kan in Frankrijk deze fanatieke fracties in 't zadel helpen. DB DEVALUATIE-GEVOLGEN BEHBERSCHEN NOG steeds volkomen het Nederlandsche openbare leven. Zelfs met het bloote oog is dit zichtbaar. Het verdwijnen der opgelegde schepen, de toege nomen drukte op de parkeerterreinen in de steden, de overvolle magazijnen, de drukbezochte café's wijzen op een psychologischen omslag. Het is goed, dat het zware pessimisme der goudgedekte aan passingsperiode is verdwenen, maar het gevaar bestaat, dat een overdreven optimisme tot nieuwe teleurstellingen leidt als de uitkomsten maar iets minder zijn dan al te rooskleurige verwachtingen. Ook door een al te groote en aanstekelijk werkende kooplust zou het publiek zich zelf leelijk dupeeren, omdat deze juist de prijsstijging in het leven roept, die het hoopt vóór te zijn. Tegen onredelijke prijs stijgingen treden de regeering en de gemeentelijke overheid trouwens kordaat op en voor de eerste levensbehoeften worden, door wijziging der steun maatregelen, zelfs noodzakelijke prijsstijgingen ongedaan gemaakt. In de verwachting van een opleving, vermin derend werkloozenaantal en ietwat stijgende kosten van levensonderhoud is naast de omzetting van de oude huurbijslagen in een overgangsbijslag nu ook de opschorting van het wetsontwerp tot korting der pensioenen en den maatregel der standaardloonen gevolgd voor die arbeiders, bij wie zonder twijfel bereidheid tot arbeiden bestaat. Mits de bewijslast hierbij niet op den werklooze gelegd wordt, is tegen deze discrimniatie niet veel in te brengen. Doch in dat geval zal het aantal waar schijnlijk ook niet schrikbarend groot blijken. Al met al blijkt er dus voor de angstpsychose, waarop het devaluatiepamflet der N.S.B, specu leerde, niet de minste aanleiding te zijn. Mogen de rood-zwarte insignes die de ter zake kundige leden dezer organisatie na kennisneming van dit biljet op de beurs met verachting van hun revers gerukt hebben een goed voorteeken zijn voor een ommekeer ook in de politiek-psychologische crisisgevolgen. HET BEWUSTWORDINGSPROCES DER KERKEN, dat de onchristelijke elementen in het politieke extremisme, ook waar dit zich met de Christelijke woordenkeus tooit, steeds duidelijker gaat her kennen, schrijdt regelmatig voort. Ook in Nederland. Na de veroordeeling van de N.S.B, hebben de R. K. bisschoppen nog weer eens een hernieuwde waar schuwing tegen communisme en de daarmee meestal hand in hand gaande vrijdenkerij" laten hooren en de centrale commisie die het geheele Neder landsche Vrijzinnig Protestantisme vertegenwoor digt heeft eveneens een verklaring gepubliceerd, waarin elke vorm van totalitairen staat of volks beweging wordt verworpen. Dit geestesproces is zeer nuttig. Er dreigt echter voor de kerken gevaar wanneer een dergelijke keuze zou leiden tot identi ficatie met een of meer politieke partijen; dan dreigt de schijn gewekt te worden dat politieke belangen zwaarder wegen dan zuiverheid in de leer. Zoo gaat de Gereformeerde Kerk toch wel wat ver, als zij het lidmaatschap van de Christen Democratische Unie voorwerp maakt van kerkelijke tucht. En nog gevaarlijker wordt het voor het leven van een kerk wanneer zij door reorganisatie dat deel harer leden dat het meest openstaat voor een ontwikkeling der belijdenis" als tweederangslidmaten gaat behan delen. Een gevaar dat in het gezamenlijke reorgani satievoorstel van de genootschappen Kerkopbouw en Kerkherstel ligt en waartegen de Vrijzinnig Hervormden op hun congres terecht waarschuwen. ONZE OPMERKING OVER DE INDISCHE AMBTEnaren in de Kantteekeningen" van de vorige week berustte in zooverre op onjuiste gegevens dat wij vooral de inheemsche ambtenaren van deze psychologisch gevaarlijke en op zijn minst voorbarige loonactie hebben beschuldigd. De Vereeniging van .Overheidsdienaren" die het beruchte telegram heeft gezonden bestaat echter uitsluitend uit Europeanen en als er bij de andere organi saties, die adhaesie betuigden ook inheemsche waren ligt de hoofdschuld toch bij den initiatiefnemer. Onze oprechte excuses derhalve aan onze Indonesische ambtenaren, die als geheel een corps vormen, waarop Indiëen Nederland trptsch mogen zijn. v U O . "^ * / rl'!