Historisch Archief 1877-1940
Een verhaal van De Groene
?-7"
ia
B<
v
en
ho
da
[b'o
Toii
SCHERVEN IN DE GANG
Jan Campert
DE flesschen staan in de gang.
Het is hier kil," zegt Monsieur Pommard.
Hoe kan het anders", bromt de kleine,
gezette meneer Bokma, het wordt herfst."
Dan, met iets van medelijden in zijn stem:
Voor u moet het wel hél erg zijn.... "
Affreus, ik zal zeker ziek worden. Dat u het
niet koud heeft, meneer Bokma!"
Ik.... och, ik ben er aan gewend.... Meestal
sta ik op het ijs."
Op het ijs? Afschuwelijk! Ik heb eens een dame
gekend, een weduwe, Mevrouw de wed. Clicquot,
die deed dat ook altijd.... De arme heeft haar
echtgenoot niet lang overleefd."
Kwestie van gewoonte, m'n beste, alles went."
En de kleine gezette meneer Bokma vervalt in
een diepzinnig stilzwijgen, Hij heeft het niet koud.
Hij vindt het hier alleen maar ongezellig. Zij staan
met z'n allen dikbuikige, rankhalzige, groene,
lichte, groote en kleine flesschen, lichtbruine en
donkerbruine kruiken bij elkaar in een hoek,
den donkersten hoek van de gang. Er komt nooit
zon. Het is er duister, naargeestig en klam. Een
oord om zich voor te bereiden op den dood
Ik ben nog zóó jong," klaagt een hooge, heldere
stem. De stem van een slanke, lichtgroene flesch.
De stem der Jonge Klare. Moet ik nu al sterven?
Ik ben nauwelijks geboren. Het is een misdaad.
Kan daar niets tegen gedaan worden? Er had nog
alles uit mij kunnen groeien."
Doe niet zoo hysterisch," bromt de 2eer Oude
Heer Rynbende, ten eerste moeten we allemaal
sterven en ten tweede zou er toch nooit iets
behoorlijks uit je gegroeid zijn, Klaar t j e. Wees blij,
dat je den dood onder oogen moogt zien te midden
van zulk een uitgelezen gezelschap. Vindt u ook
niet, monsieur Hennessey?"
Ik vind voor alles," antwoordt de ietwat hau
taine heer Hennessey, dat men een jongedame
met wat meer egards dient te behandelen."
Barst," bromt de Zeer Oude Heer Rynbende.
Apres vous, mon vieux, après vous...."
Het is om sou te zsgge 'n schandaol een
fesoendeluk maassie op dusdaonige waaze te
veraffronteire," stuift Amstelpils op, en dat kenne waa
prolletaoriers niet neime! Me benne allemaol
gelaak en omdatteme allemaol gelaak benne hebbeme
gelaike rechte, verstaon u dat, stukkie rummetiek?
Het wordt taad datteze hier net zooas in Spanje "
Verder komt Amstelpils niet. Een groote, witte
klauw strekt zich naar toem uit, houdt hem tegen
het licht. Er is een stem die zegt:
Waarachtig, d'r is nog l"
IN den hoek van de gang valt een stilte, die
enkele oogenblikken aanhoudt.
Jammer", zucht Jonge Klare, aardige kerel.."
Wees gerust, m'n kind," zegt meneer Bokma
en probeert wat dichter in haar buurt te komen,
ik ben er toch ook nog. Ik heb...."
Ga weg, engerd!"
Spanje.... zooals in Spanje...."
Don Malaga spreekt de woorden zacht voor zich
uit. Er ligt in zijn stem een eindelooze triestheid.
Ze weten niet wat ze zeggen noch wat zij doen.
Allen gelijk. Heilige Moeder Gods, breek mij tot
scherven, sla mij aan gruizels, voordat dit lot over
ons moge komen. Voordat men een Amstelpils
met evenveel smaak nuttigt als een Don Malaga.
Dat wensen ik niet te beleven. Nog liever "
Maar voordat Don Malaga zich kan verdiepen
in een bespiegeling omtrent de wijze, waarop hij
een einde aan zijn leven zou kunnen maken, wordt
hij in de rede gevallen.
Mij" de stem is rauw en heesch en komt
ergens uit de achterste gelederen der batterij mij
brachten ze uit St. Petersburg naar deze landen en
ik dank daar den hemel voor. Want denkt n
uwer soms dat ik, ik een echte, onversneden Wodka,
geledigd zou willen worden op de gezondheid van
dien Georgiër? In een stad die Leningrad heet?
Bah l Geef den moed niet op, Don Malaga, wij zijn
allemaal bannelingen, u en ik, maar de historie
is er om te bewijzen dat geen régime van dezen
aard lang kan duren. De tijden veranderen. Ik weet
dat ik het niet meer zal beleven, maar wellicht zal
nog een mijner kindskinderen worden gedronken
op de gezondheid van,. .."
Van den Führer," gilt Fraulein Niersteiner
enthousiast, wij zullen de Oekraïne bezetten, wij
zullen Siberiëexploiteeren, wij zullen...."
Oud kreng! Crapule! Jij met je
Führer !.. .. Is Stalin soms geen dictator?...."
Een tumult van stemmen staat op in den hoek.
De flesschen en kruiken gaan elkaar te lijf.
Heinekens heeft zijn breede werkmanshand op Fraulein
Niersteiner's mond gedrukt: Sou lieffie!", ze
hijgt naar adem. Meneer Bokma drukt zich tegen
de Jonge Klare aan, die krijscht: Moeder l
Moe-oèderrr !!" Don Malaga snelt haar te hulp,
zijn oogen schieten vonken. Mesjogge zijn ze
allemaal," zucht de Advokaat. King George kijkt
belangstellend toe. Er is een luid geweld van rinke
lend glaswerk. Een kreet.... Mon Dieu," stamelt
monsieur Pommard verschrikt,,,die kleine adorabele
Parfait d'Amour is gestorven. Waar is de bruut?"
De deur gaat open.
Een breede schaduw valt over het slagveld.
Een orkaan van geluid davert over de ontstelde,
angstig zwijgende flesschen.
Een man spreekt:
De kat is op de flesschen gesprongen l"
De deur gaat dicht
AH, ma petite.... chérie," monsieur Pommard
heeft een prop in zijn hals om de stoffelijke
resten van Mademoiselle Parfait d'Amour.
Kom jaa maor hier, maad," zegt Heinekens
goedhartig tegen de Jonge Klare, laot dat gam
mele stelletje ouwe snoepers de kolèire kra&ge!"
Meneer Bokma, in de onmiddellijke nabijheid
van den Zeer Ouden Heer Rynbende, kijkt hem
woedend aan. Heb ik soms ies van je anr" infor
meert de pootige Heinekens. De Advokaat en
Fraulein Niersteiner fluisteren. Poging tot dood
slag. Absoluut poging tot doodslag," betoogt de
eerste, als u honderd gulden wilt storten voor de
eerste kosten dan...." Ach, du lieber Gott,"
snikt Fraulein Niersteiner geagiteerd, hundert
Gulden, und wir durf en nicht mehr als zehn Mark
mitnehmen ins Ausland.. .." Ja dann.... also
Wiedersehn." De Advokaat wendt zich af.
Een kleine flesch begint jammerend te snikken.
Gottegot," zegt de Jonge Klare medelijdend,
daar hebben ze Perltje aan het schrikken ge
maakt .... Wees maar zoet, kleintje.... Kom
maar hier Zóó...."
Perl-tje ?"De stevige Lucas Bols kijkt verbaasd op.
Wie is dat in 's hemelsnaam?"
Een bastaard, mon vieux," antwoordt mon
sieur de Chambertin somber, een ondergeschoven
kind. Men moest er eigenlijk medelijden mee
hebben wanneer het niet zoo duidelijk van een
inferieur ras was. Kijk die kleur eens. En 'n bouquet
om van te rillen. Dat zooiets zich maar straffeloos
mag vermenigvuldigen."
Is dat nou-niet wat erg?"
Juffrouw Melk mengt zich in het gesprek.
Het is een gezond en onschuldig wichtje en
het ken er toch beslist ook niks an doen dat htt
niet weet wie z'n vader is,.... 't is zonde....
We zijn toch allemaal kinderen van n...."
Monsieur de Chambertin werpt haar een zijne
hooghartigste blikken toe.
Madame," zegt hij. Madame..... u waag'
het den edelman die mijn vader was op n lijn
te stellen met...."
Maar Lucas Bols kalmeert hem.
Misschien weet u dat zoo niet, meneer, maat
de juffrouw deer hoort eigenlijk niet in ons ge
zelschap thuis. Die komt van een koe. Er is eea
wijs man geweest, een zekere Erich Wichmann,
een aardige vent, we konden uitstekend met elkaar
overweg, en die heeft eens geschreven...."
Smaadschrift," barst Juffrouw Melk uit.
die heeft eens geschreven dat de juffrouw
daar bij uitstek goed is voor jonge kalveren. En
nog een hoop meer heeft hij geschreven ook, maar
dat zal ik maar voor me houden."
Een wijs man, inderdaad," beaamt monsieur
de Chambertin, ,,was hij lid van de Académie?"
In deze nationale hoogtij-dagen...." begint
een stem.
Daar begint Oranjebitter ook weer," steunt
meneer Bokma, die is het in z'n hoofd geslagen."
De stem gaat verder: .nu overal de vlaggen
waaien, de vaandels zwieren en mijn kleuren <'e
gevels en straten sieren, nu in alle lokalen waar
gelagen worden gezet maar n roep klinkt: Drent;
mij een Oranjebitter met-of-zonder.... in deze
dagen nu de klokken beieren en meneer Hans
weer zijn aandoening heeft uitgejubeld.. .. "?
Nog n wourd, faoder," dreigt Heinekens,,, "n
ik slaon je het' Willemienegasthuis in !"
Dat wordt King George te bar.
Take care, young fellow."
Right you are, Sir," zegt monsieur Pommard.
Een duidelijk geval van bedreiging," momp"K
de Advokaat.
Deis je of ik geif je 'n makke."
Heinekens wordt nijdig.
Ojèssus, daar beginne ze weer...."
Juffrouw Melk bezwijmt en valt tegen tien
Zeer Ouden Heer Rynbende aan, die wankelt en
zich niet meer staande weet te houden. Heinekens'
makke" treft den Advokaat recht tegen de bo.st.
Hij breekt. King George geeft den aanvaller een
juweel van een uppercut: Take this, you son of
a bitch l".... Moord. Moó-d-órd I" gilt de Jonge
Klare. Ich hatt' einen Kameraden," zet de fauet
van Fraulein Niersteiner in. De bescheiden heer
Harteval krijgt een verlamming aan zijn eerste
lettergreep. Monsieur de Chambertin's ziel breekt.
WEER die beroerde kat. Nou is het uit"
Een nummer wordt aangeslagen.
Met de firma Dorstig? Ik heb hier nog altijd
wat flesschen staan.... Met Campert, ja.. ? ? L^j
die even weghalen.... Hoe eerder hoe liever l"
UIT HET Umi m PIEKEN
HET vloeipapier dient om de
kladden te verwijderen uit ons
schrijfboek en om munitie te
vervaardigen om naar het bord te
schieten binst de les van geschiede
nis.
Het vloeipapier is honderd jaar oud
heeft den Meester gezegd en in Enge
land, waardat ze niet meer weten met
wat zich te amuseeren, gaan ze dat
feestelijk vieren.
Ik hoop zei de Meester dat ge u daar
allen eensgezind zult bij aansluiten en
om u gelegenheid te geven uwe dank
baarheid publiek te veropenbaren zult
ge mij daar tegen morgen een schoon
opstel over maken zei hij.
Gelijk al de groote mannen is het
vloeipapier van nederige afkomst en
van een onbekenden vader.
De Meester zegt dat het vloeipapier
het daglicht heeft aanschouwd dank
zij de onoplettendheid van eenen
plichtverzuimenden werkman, maar ik heb
al zoo dikwijls mijne plichten verzuimd,
den Zondag gelijk in de week, en er is
daar nog nooit eene uitvinding uit
voortgekomen. Integendeel: niets an
ders of ongemakken en miserie.
In den ouden tijd als het vloeipapier
nog niet bestond om de fouten te doen
verdwijnen moesten ze 't al laten staan.
Hetgeen ge kunt zien in oude boeken,
waardat ze zich alle vijf voeten tegen
spreken zegt de Gaspijp, die lid is van
de vrijdenkersvereeniging.
Er is natuurlijk nog veel te zeggen
over het vloeipapier en de
inktellectueelen die kunnen schrijven zullen mij
gelijk moeten geven.
Het gebeurt aan iedere2n van af en
toe eene dwaasheid neer te pennen,
maar dank zij het vloeipapier kunt ge
Het vloeipapier
dat oogenblikkelijk doen verdwijnen.
Deze uitvinding zuigt inderdaad
alles op wat ge onder haar bereik
brengt: de onbekende meesterwerken,
de taalfouten, het fransch, het vlaamsch
het ietaliaansch, de opstellen, de
valsche fakturen, de internationale ver
dragen en de andere voortbrengselen
van het menschelijk genie.
Moest het vloeipapier kunnen spre
ken het zou veel duistere geheimen
kunnen ontsluieren, maar het is voor
het voedsel en de rust en het draagt het
biechtgeheim mee in zijn graf.
Moest ik een vel vloeipapier zijn ik
zou insgelijks van niks gebaren binst
mijn werk, maar 's avonds, in de duis
ternis, zou ik mij amuseeren met alles
te lezen en te overknabbelen wat er op
mijnen rug en op mijnen buik geschre
ven staat en daar nadien dikke boeken
over maken die veel centen zouden
waard zijn.
Telesphore beweert dat zooiets niet
mogelijk is en dat ik eenen grooten
ezel ben omdat het al van achter naar
voor staat op het vloeipapier zegt hij
en dat eene mensch niet gemaakt is
om in den achteruit te gaan gelijk
eenen automobiel.
Maar ik zeg dat het de kunst is in
het leven van met het einde te begin
nen en dat al de groote ontdekkingen,
gelijk de filozofie, de godsgeleerdheid,
enzoovoorts, aldus ontstaan zijn en
nog zullen ontstaan.
Ge moet zwijgen heeft den Meester
gezegd, want ge zijt aan het dolen ge
lijk eenen ketter zei hij en als het op
die manier voortgaat zult ge weldra
met uw beide voeten in het vagevuur
staan en het verlakt zal van uw
zondagsche schoenen springen.
$zm
v;
'a,.
b
Schaken
Redacteur: Dr. S. G. TARTAKOWER
Een Fransche schaakamazone
OOK de Schaak-Republiek der
dames is in den laatsten tijd
in beroering. Men twijfelt aan
de onvoorwaardelijke heerschappij van
Miss Vera Menchik.
Op den Semmering (Oostenrijk) vond
onlangs een damesschaaktournooi
plaats, waaruit de Duitsche
juftrouw Sonja Graf, met loj punt uit
n partijen, zegevierend te voorschijn
'rad.
Weliswaar nam Miss Menchik aan
'Ut tournooi niet deel, hetgeen voor
Fraulein Graf aanleiding was te
be?veren, dat Miss Menchik haar vreesde.
Ken strijd om 't wereldkampioenschap
Msschen beiden zal de stand van zaken
moeten uitwijzen.
In Frankrijk heetten de laatste kam
pioenen Maud Flandin en vervolgens
Mlle. Schwartzmann.
In den laatsten wedstrijd om 't
kampioenschap zegevierde echter
onvrwacht de 17-jarige Mlle. de Silans,
de thans in 't wereldconcert der
S' haakspelende dames een woordje
g>'at meespreken, daar haar
fantasieri:ke stijl vol ondernemingslust beloften
v<-or een succesvolle toekomst inhoudt.
Hieronder volgt haar overwinning
te ;en haar gevaarlijkste rivale in den
la itsten wedstrijd om het Fransche
kampioenschap:
FKAN8CHE PARTIJ
gespeeld te Parijs 17 Jool 1930
Wit: Zwart:
M'ie de Silans M'"* Schwartzmann
Lc8?d7;
pion op
Pg8?e7;
a7?a6;
d4
Lf8?67;
Ta8?c8;
D x b2 is niet
14- Tbi,
I 62?64
2. d2?d4
3. 64?es
4- C2?03
67?c6;
d7?ds;
Wit wil het centrum bezetten.
Op 4. Pf3 geschiedde in de partij
KeresEuwe, Zandvoort 1936:4 c x d.
5. D x d4, Pc6. Df4, f5 ! en Zwart
won.
4 Pb8?có;
S. Pgi?f3 Dd8?bó;
6. Lfi?d3 csxd4;
7. C3xd4
Nu wordt de witte
werkelijk bedreigd.
8. Ld3?C2
9. Pb i?C3
10. o?o
n. as?a3
12. Lei?03
De pionroof 12. . . _
goed wegens 13. Pa4, Dbs,
Das, 15.
Txb713. Pf3?d2 Dd8?c7;
14. f2?f4 Pcó?as;
15. Ta i?ei Dc7?d8;
16. Dds?RS Pas?có?;
Waarom terugtrekken in plaats van
met 16 Pc4 moedig de vijandelijke
stelling binnen te dringen?
Overigens kon Zwart hier door
16. ....Lxaj zonder gevaar een
pion veroveren.
17. f4?f5
Het begin van een sterken aanval.
17 Pd7?f8;
Beter was 17. ex f.
18. fs?fó g7xfö;
19. esxfó Le7?do;
Op 19. .... Lxf6 zou beslissend
volgen 20. Lgs ! l
20. Pd2?f3 Dd8?b6;.
21. Pf3?gS Pc6?d8;
22. Tci?b i Db6?a7;
23, Dhs?h6 Th8?g8;
Om de dreiging 24. Dg7 te pareeren.
24. Lca x h7
Dit is ook vooldoende, doch was ook
het prachtige dame-offer 24. Dg7l
mogelijk
24. .... ... ? Pf8xh7;
25. Dh6xh7 Tg8?f8;
26. Dh7?g7 Ld7?có;
27- PgS?h7 b7?bs;
28. Pc3?62 Tc8?07;
29. Le3?hó
Hiermede heeft de omsingeling het
hoogtepunt bereikt.
Zwart geeft op.
Puzzles
iiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiimiiiiiriiiiiiiiii
s s
| Prijswinnaars voor deze week zijn:
voor het letter raadsel M. Blokland, |
i Mcrwcstraat 66, Sliedrecht; voor de f
| vermenigvuldiging Ir. W. C. Smit, f
f Hugo de Grootstraat 164, Delft, f
f Voor elke puzzle wordt een plastiek s
I van Hildo Krop uitgeloofd. Inzendin- f
f gen vóór Dinsdag op een BRIEFKAART; \
I op de adreszijde met de vermelding i
| LETTERRMDSEL of OMZETRAADSEL f
iiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiifiiiiiiiiiiitiii
Nieuwe opgaven
Letterraadsel
Van de onderstaande lettergrepen
moeten 18 woorden gevormd worden,
welker ie letters, gelezen van boven
naar beneden, en 36 letters, gelezen
van beneden naar boven, een vers
vormen van Is. P. de Vooys.
ar - at - bel - bi - buut - ca - ca- den
eer - ech - en - fé- gen « go - gu - hoe
hoo - i - kei - kie - H - lier - lijk - me
mo - nie - nie - nisch - no - pen - re
sa - teit - ter - ter - ti - tri - tro - troe
ve - wa - zen - zen - zy.
Omschrijving
i. voertuig, 2. gelijkhoekig, 3. orga
nische katalysator, 4. een keus doen,
5. geregeld, 6. kenmerkende eigen
schap, 7. koffiehuis, 8. bewaken,
9. gelaat, 10. niettemin, n.
verkoudheidsverschijnsel, 12. vlugheid, 13. op
stel, 14. klein bootje, 15. opstapelen,
16. drabbig, 17. vlechtsel, 18. oprecht.
Omzetraadsel
Laat van onderstaande woorden een
letter weg, en maak van de overblij
vende letters door omzetting zelf
standige naamwoorden.
Voeg telkens achter de weggelaten
letter de beginletter van het nieuwe
woord. De dertig aldus verkregen
letters vormen een spreekwoord.
garen
graad
faun
vleet
steil
kram
makker
moes
lach
slaap
steen
tien
slee
tholen
barok
Oplossingen
Letterraadsel
Duizendmaal duizenden is het getal.
(Gerard Wijdeveld)
i. d e e l e n
2. urn e
3. i e d er
4. z i e l i g
5. e en der
6. n eigen
7. dosis
8. maharadja
9r a f «
10. a l t ij d
iz. l o gica
12. d i e v e n
13. u l t ram a r ij n
14. in activiteit
15. z a lig
Vermenigvuldiging
586926x198374
PAG. 16 DE GROENE No.3097 ? '*G. 17 DE GROENE No. 30»7
M
t
EMl:
»"?'?
'lii