Historisch Archief 1877-1940
Film
\
Droste
Verpleegster
Cacao
Nimmer afwijkend in
kwaliteit. Voedzaam,
lekker en voordeelig,
daardoor Altijd
welkom"!
Spaart bons voor kop, ketel, beker of blad
Onze condities luiden:
Voor l kop en schotel 40 bons
Voor l beker . . . . 40 bons
Voor l ketel. .... 200 bons
of 100 bons f 75 et.
Voor l presenteerblad 150 bons
of 75 bons + 60 et.
Oiiscfïinsfïi
3de lustrum
omedie om
c?en uiftefone
CWill &uscKins(ïi prcduct
isieqie; }-/llax (jpnüls
WoorzietQt tijdig uan plaatsen. Q~oegang 14J ai
VEILIG VERZEKERD
tegen de kosten der zïekenhuisverplegririg *"
operatie, met een duidelijke polis der Verg.
v. Ziekenhuisverpleglng in de Ned. Herv. Diac. Inr.
Vraagt inlichtingen aan het kantoor der Verg.:
overtoom 283, (Dlaconessenhuls) Telefoon 80202 - 82002
9-M NOVEMBER VEILING
der biblotheken en prenten van Dr. J. F. M. STERCK <*e ged.) en wijlen
den Heer J. LISSONE (Haarlem).
Kljkdagen: 6?8 November.
Decemb.e_r: BiWIothcek_A.^M. STOLS g-*ggJ3ERi ,A. K. CASTELEYN.
PAG. 10 EN II DE GROENE No. 3100
EEN KOMEDIE OM GELD",
D* C van der Poel
(Theater Tu«cnln«kl,
Amsterdam)
WIJ hebben reeds eenige malen
vastgesteld, dat n ding een
nieuwe productie bij alle
vergeeflijke kinderziekten niet te
vergeven is: gebrek aan intentie.
Wat dit betreft kan de nieuwe film
van de Cinétone-Will
Tuschinski-productie Komedie om Geld" onder
regie van Max Ophüls onze volle in
stemming hebben. Wij zijn hiermede
op een ander plan dan de serie van
Jantjes" tot Oranje Hein" en het
tot vervelens toe gevarieerde thema
jongetje krijgt meisje".
Met de Komedie om Geld" is een
prijzenswaardige poging gedaan tot
een spel met werkelijkheid en onwerke
lijkheid, waarbij recht en onrecht door
het geld dat recht maakt wat krom
is en krom wat recht is" worden ver
wisseld. Een spel, waarbij juist de
onwerkelijkheid de werkelijkheid in
een scherper licht stelt. Het hoofd
motief van het scenario is hierbij een
prachtige vondst: het onaantastbare
crediet van de weggejaagde bankloper,
die een grote som geld verloor en bij
gebrek aan bewijs vrijgesproken werd
van diefstal. Zelfs ontkenning dat hij
het geld heeft kan dit crediet niet aan
tasten althans in de'financieele we
reld, omdat deze ontkenning zo voor
de hand ligt dat niemand het gelooft I
De melkboer en de bakker poffen al
lang niet meer en de man wil juist
uit ellende en vernedering zelfmoord
plegen als de haute finance" met dit
crediet grote zaken opzet.
GESLAAGD is de poging welke aan
deze film ten grondslag ligt slechts
ten dele. In de eerste plaats doordat het
tempo te zwaar en het verhaal daar
door op sommige plaatsen te zwaar
wichtig werd. Vooral door de te na
drukkelijke intermezzi van den spre
ker". Bovendien is dit meer een toneel
dan een film-figuur, al hebben
Granowski in de 13 Koffer" en Brecht
in de Drei Groschen-Oper" eveneens
van de spreker in beide gevallen
Busch gebruik gemaakt. Bij Brecht
kwam deze figuur intussen direct van
het toneel en in de Komedie om
Geld" wordt door hem te veel gezegd,
wat de film had moeten vertellen.
Daarbij vertoont het scenario zwakke
plekken o.a. in de figuur van
Ferdinand", die daarin niet tot zijn recht
komt op de wijze welke de inzet doet
vermoeden. 4
Zo werd hier bij alle waardering1
die wij voor de opzet moeten hebben
de onwerkelijkheid niet onwerkelijk,
de werkelijkheid niet reëel, het spel
niet speels en de zelfspot niet scherp
genoeg. Het geheel als mengsel van al
deze elementen mist het brio, dat dit
behoeft. Hierdoor gaat van vele aardige
vondsten een deel verloren en komt
ook de zelfspot met de film en de eisen1
van het bioscooppubliek niet zo tot"
zijn recht als wij het gaarne hadden
gezien. Een dergelijke film doet ons
juist door haar kwaliteiten *?nog ster
ker het gemis van een Lubitsch of Ren
Clair gevoelen.
Desondanks echter krijgen wij hier
het bewijs van een intentie en van mo
gelijkheden, welke doen zeggen: door
gaan", terwijl wij tot dusverre bij de
voortbrengselen van onze nationale
industrie maar al te vaak uitscheiden"
hebben gedacht.
Intussen wenschen wij deze Korne*
die" op het witte doek gaarne het succc
dat zij ondanks onze critiek ver
dient.
Nederlandsche Filmkunst
Ballade van den hoogen hoed"
HET zo juist gereed gekomen
filmpje Ballade van den hoogen
hoed" van de Nederlandse
FilmAssociatie Visie" rechtvaardigt de
verbinding van de woorden Nederland
en filmkunst. Er waren in deze rich
ting belangrijke verwachtingen gewekt
door het eerste optreden van de jonge
Nederlandse avant garde, waarbij wij
in de eerste plaats denken aan Joris
Ivens en Marmus Franken. Zij werden
grondig verstoord door een Nederlandse
filmindustrie in haar opkomst, di^
meende van de krachten die zich na
V *>^ai*y *.
''.T.KÏ'
deze pioniers hier te lande ontwikkel
den, geen gebruik te moeten maken.
Hoewel af en toe nog eens een on
afhankelijk filmpje tot stand kwam,
'dat een bescheiden poging in de rich
ting van een Nederlandse filmkunst
demonstreerde, en enkele opdrachten
met succes werden vervuld, was er de
laatste jaren toch weinig aanleiding
om verwachtingen in deze richting ge
spannen te houden. Tot dat plotseling
dit kleine groepje onder leiding van
Max de Haas met een verrassing kwam.
De ,, Ballade van den hoogen hoed"
is een belangrijk stuk werk. Niet omdat
het een volkomen gaaf en groot kunst
werk is, maar wel omdat hier een po
ging is gedaan tot zuivere filmkunst
?ii een bewijs is geleverd van mogelijk
heden die hier liggen door mensen die
in staat bleken deze te verwerkelijken.
Dit filmpje van ruim een half uur
geeft associaties om een hoge hoed.
Geen verhaal, geen geschiedenis van
een hoed. Geen story telling, maar een
stukje film, waarvan vorm en inhoud
n zijn.
Het begint met prachtige beelden
van de Amsterdamse grachten, tot een
hengelaar de oude hoge hoed ziet drij
ven en zijn blik van deze hoed afdwaalt
naar de krant waar zijn brood op ligt
op een afbeelding van het volkenbonds
gebouw. De afbeelding gaat over in
de werkelijkheid en van de verdronken
hoge hoed springen de gedachten in
het beeld over op de hoge hoeden
der diplomaten. Hoge hoeden en kale
hoofden oorlogsgedruis begeleidt de
zitting een reeks vulpennen wordt
.uit de vestzak genomen een reeks
geweren wordt afgezet de pennen
i'jigen zich tot schrijven ? kanonnen
leigen zich tot ruststand enz. Hier
is door de makers gedacht aan het
Ballet Jooss. Dit te constateren bete
kent geen verwijt maar lof. Wat Jooss
in zijn Grtine Tisch" verwerkelijkte
in de door de mogelijkheden van het
ballet bepaalde vorm, werd hier
veri werkelijkt in de door de mogelijkheden
van de film bepaalde vorm, in volkomen
li zuiverheid.
Ij Er volgen verder een trouwpartij,
j een begrafenis, een feest en verdere
lot' gevallen van een hoge hoed totdat deze
' weer in het water terecht komt. De
j/beeldwisselingen zijn steeds verrassend
(alleen is een enkel beeld nog iets te
lang) sor. anecdotisch en komisch, in
Je meer''' gevallen zuiver en met een
Ptstekend toegepaste geluidsmontage.
i Deze laatste is volkomen in de
stem
t ^
Scène u/t De ballade van den hoogen hoed" (WsfeJ
U KOMT TOCH OOK IN DE
TANZ KLAUSE?
Marnixstroat b/h Leidichepleln
Matiné4-6.30 - Avond 8-1
ming bij de hengelaar, grappig bij de
veiling, zuiver en logisch bij de twee
kleine jongetjes die in de straat met de
hoed voetballen, waarbij dit schoppen
met de hoed in alle variaties volkomen
juist wordt begeleid door het gejuich
van duizenden op een groot voetbal
veld.
Deze film vertelt geen verhaaltje,
maar al schrijvend zou men juist
daarom ? alles willen vertellen. Doch
dit moet gezien en gehoord worden.
Als een gaaf stukje filmkunst en als
een knap werkstuk, dat bewijst wat
kan en welke mogelijkheden door een
kortzichtige industrie bewust worden
genegeerd.
Schilderkunst
THEO BENNES
Kunsthandel Santee
Idmdwee*, Amsterdam
THEO Bennes, een der vele Ne
derlanders die Parijzenaar werd,
schildert het proletariaat en de
menschen van den zelfkant in de
groote metropool. Hij schildert hen
zóó, dat men in de voordracht sociaal
medegevoel herkent, maar eigenlijk
nergens sociaal protest. Hij is gemoe
delijk en hij is niet zonder humor,
maar hij heeft ook te veel waarheids
liefde, schijnt het, om de zaken over
de schreef te jagen. Hij ziet de stad,
met al haar ellende, met de vele mis
lukkelingen, uitgeworpenen, lieden van
den schralen kant, en hij aanvaardt
deze stad zooals zij is. Zij is hem geen
picturaal Leckerbissen, om het zoo uit
te drukken, zij levert hem niet de stof
voor werken waarin haar bouw pictu
raal schoon is weergegeven, noch geeft
hij weer het pittoreske aan houding en
plunje van haar proletaren, maar hij
schenkt ons de onopgesmukte, de niet
versierde en ook niet tragisch gemaakte
werkelijkheid van haar volksleven. Hij
is als hét ware de chroniqueur van dat
volksleven. Hij doet ons denken aan
het speciale soort van na-oorlogsche
Fransche literatuur waarin de
ongedramatiseerde eenvoud des levens sprak:
vol nauw-merkbare fijnheden van sen
timent en dictie, en die misschien haar
beste uiting heeft gevonden in ,,Le
Paquebot Tenacity" van Vildrac, des
tijds door Copeau en zijn troep zoo
treffend vertolkt.
Theo Bennes blijft zoodoende ver
wijderd van het groote en monumen
tale. Zijn kunst is eerder intiem, vol
eenvoudige menschelijkheid l Maar hij
blijft ook verwijderd van de onver
werkte tendenz en het pathetische??
van die onaangename valschheid en
dikdoener ij, welke zoo menig kunste
naar bedreigt, die meent sociaal te
moeten ,,getuigen''.
Een oogenblik dreigt hij sentimen
teel te worden en tóch nog naarden
kant van het melodramatische te zwen
ken: in zijn,,Blinde Guitaarspeler", die
niet simpel genoeg meer is, waarin
effectbejag valt te bespeuren. Het is
ook, qua mise-en-page, geen goed schil
derij. Gewoonlijk echter vermijdt Ben
nes dit. Hij heeft voorts zijn kleur nog
te verzorgen (het Portret van de
Cabaretière is te grof gedaan). Maar buiten
deze bedenkingen is hij, niet afhanke
lijk van de bekende Parijsche picturale
codes, een aantrekkelijke verschijning
in den kring van buiténlandsche schil
ders die zich tot de lichtstad voelden
aangetrokken. Geen brillante picturale
figuur, maar een geestig en gevoelig
kroniekschrijver met het penseel.
JAN ENGELMAN
Zij komen!
DE DRIE
KONINGEN DER
BRPTHERS
?'SIn
EEN AVOND
IN DE OPERA
DINSDAG A.8. PREMIERE
ALHAMBRA THEATER
Amsterdam
met
Kitty Carlisle
en Allan Jones
PEREZ
PERZI
AMSTERDAM C
ROTTERDAM
U
APIJ
N
SINGEL 480 b h Koning s p lei u
TJEÜ4. 32958
'S-GBAVEltfHAGX!
VTBBCHT
Etaleert een by zonder mooie collectie.
LOSSENUMMERS VAN DE GROENE:
het nieuwe nummer . . .... 20 cent
nummers ouder dan een week. . . 30 cent
nummers ouder dan 3 maanden . . 60 cent
(verhoogd met eventueele portokosten)
Wilt U bij bestelling het verschuldigde bedrag meteen zenden?
Anders kunnen wij Uw aanvraag niet in behandeling nemen!
DE ADMINISTRATIE