Historisch Archief 1877-1940
l
V L
enj!
M
T
DE N.S.B. ALS PARODIE OP DE S.D.A.P.
A» C. Josephus Jitta
ONGEVEER drie iaar geleden, toen de Heer
Mussert zich nog wel eens bezondigde aan
de demo-liberale" methode, om door middel
van discussies de waarheid te vinden, heb ik hem
eens in een debat de vraag voorgelegd, waarom zijn
geestverwanten zich toch socialisten" noemen,
terwijl zij tevens de pretentie hebben, genadelooze
tegenstanders te zijn van het
wetenschappelijksocialistische stelsel, het Marxisme. De Heer
Mussert heeft daarop geantwoord, dat hij onder
socialistisch" verstond de mentaliteit van degenen,
die den Keulschen Dom gebouwd hadden. Toen ik
interrumpeerde, dat ik meende, dat die kerk niet
door socialisten, maar door Roomsch-Katholieken
was gebouwd, verweet hij mij, die beroerde debat
methode toe te passen, die in parlementen gebrui
kelijk is. Mijn slotopmerking over dit punt was, dat
ik wenschte, dat alle argumenten, die in parlementen
gebezigd worden, zoo sterk zouden zijn als dit
argument.
Sindsdien heeft dat niet opgeloste probleem mij
altijd bezig gehouden. Ik meen thans eindelijk de
oplossing gevonden te hebben.
De N.S.B, en de S.D.A.P. dienen zich aan het
publiek aan als elkanders antipoden. Toch vertoonen
zij zeer belangrijke punten van overeenkomst in de
wijze, waarop zij propaganda maken voor hun
denkbeelden en hun tegenstanders trachten te
bestrijden,
De N.S.B, heeft heel wat van de strijdmethode
van de S.D.A.P. overgenomen, helaas, zooals dat
met navolgers dikwijls gaat, meer van de ondeugden
dan van de deugden, welke laatste eigenschappen
een goed opmerker met een beetje goeden wil toch
ook wel in het socialisme kan ontwaren.
De N.S.B, is in verschillende opzichten een
caricatuur van en een parodie op de S.D.A.P., al
zal het misschien eenige moeite kosten in de
caricatuur het model te herkennen.
DE S.D.A.P. en de N.S.B, vertoonen belangrijke
punten van overeenstemming in de wijze
waarop zij beide onze regeering, waarvan zij geen
deel uitmaken, plegen te critiseeren.
De socialistische pers wemelt van felle critieken
op het beleid van het kabinet-Colijn. Al komt in
vrijwel iedere rede en ieder artikel van den Heer
Albarda een klein tusschenzinnetje voor, waarin
hij wel zoo goed is te erkennen, dat de crisis, waarin
wij verkeeren, niet door het kabinet-Colijn is ver
oorzaakt, de algemeene strekking van vrijwel alle
artikelen in de socialistische pers en van vrijwel
alle redevoeringen van de socialistische leiders in
en buiten de vertegenwoordigende lichamen is, dat
de crisis reeds beëindigd of althans aanzienlijk ver
beterd zou zijn, indien de regeering maar beter op
de hoogte was, of meer durfde.
De socialisten hebben voor de zoogenaamde
burgerlijke partijen slechts een goed woord over,
wanneer deze dezelfde denkbeelden verkondigen als
de socialisten. De Roomsch-Katholieken met name
zouden toonen goede Roomsch-Katholieken te zijn,
door met de socialisten samen te gaan regeer en.
De Vrijzinnig Democraten waren principieel zuiver
op de graat, zoolang zij met de socialisten in de
oppositie verkeerden. Nu zij mede regeeren hebben
zij hun democratische beginselen geofferd.
Men moet trachten zich niet al te zeer over deze
strijdwijze te ergeren, wanneer men nog voldoende
kracht wil overhouden om kennis te nemen van de
wijze, waarop de aanhangers van de N.S.B, tegen
de regeering en de politieke partijen te keer gaan.
Het is in principe dezelfde methode, die de S.D.A.P.
gebruikt, maar toegepast op een wijze die de
gebreken van het model verre en verre overtreft.
Om critiek van hetzelfde gehalte te vinden, moet
men niet Het Volk" en de Vooruit" lezen, maar
De Tribune".
Ieder redelijk mensch, devaluïst of antidevaluïst,
moet erkennen, dat de regeering op 28 September
den gouden standaard los moest laten. Alleen de
N.S.B, en de communisten wenschen van die nood
zakelijkheid niets te begrijpen. Zij hebben zich,
naar de bekende uitdrukking van Minister Oud,
buiten de volksgemeenschap gesteld.
En hoe de N.S.B, haar politieke tegenstanders
kwalificeert, kan men afleiden uit haar beweringen
dat prof. Aalberse en Mgr. Poels met de commu
nisten willen samenwerken.
IN de tweede plaats hebben de strijdmethoden
van N.S.B, en S.D.A.P. dezen karaktertrek
gemeen, dat zij pretendeeren zelf de oplossing van
alle moeilijkheden in den zak te hebben.
De wijze waarop met het Plan van den Arbeid,
waarvan de moeilijkheden verre boven het begrip
der massa gaan, gecolporteerd wordt, is een sterk
staaltje van demagogie.
Het denkbeeld zelf is door de socialisten ontleend
aan de Duitsche nat ionaal-socialisten, die op hun
beurt weer het Russische vijfjarenplan als model
hebben gebruikt. Dat het eerste socialistische plan
van den arbeid, het Belgische, ontstaan is onder den
invloed van de actie d er Duitsche nat ionaal-socialis
ten, is mij door den hoogst verdienstelijken ontwerper
van het plan, Hendrik de Man, zelf verzekerd.
Dat is geen schande. Het is geen schande een
plan te maken. Zelfs niet een plan, dat vijf jaren
noodig heeft om verwezenlijkt te worden, of een
plan van den arbeid.
Het plan van den arbeid is zelfs een serieus plan,
door ernstige mannen gemaakt, waarin tal van
belangrijke gegevens en verschillende
behartenswaardige opmerkingen voorkomen. Betreurens
waardig is slechts de demagogische wijze, waarop
met dat plan wordt gecolporteerd.
Welke ernstige plannen hebben de
nationaalsocialisten hier te lande echter ooit te berde ge
bracht? Het zijn slechts groote woorden en holle
frases, die aan het buitenland worden ontleend.
Ook in dit opzicht is de strijdwijze van de
N.S.B, een parodie op de strijdwijze van de S.D.A.P.,
waarin van het model een nauwelijks herkenbare
caricatuur wordt gemaakt.
MIJN conclusie luidt, dat de strijdmethoden der
S.D.A.P. en der N.S.B, zeer belangrijke punten
van overeenkomst vertoonen, namelijk dat zij beide
den indruk trachten te wekken, dat hun tegenstan
ders niet voldoende bekwaam zijn, om de moeilijk
heden op te lossen, of dat zij daartoe niet den moed
hebben. Bovendien pretendeeren beide groepen om
strijd, dat zij voor alle moeilijkheden de oplossing
in den zak hebben. Neemt men die beide punten
als maatstaf, dan heeft de Heer Mussert het volste
recht zich een socialist te noemen.
In die beide ondeugden Weet de N.S.B, echter
verre de S.D.A.P., van wier strijdwijze zij beweert
zulk een afkeer te hebben, te overtreffen.
Ten slotte is een zeer groot verschil, dat de
S.D.A.P. evolueert in de goede richting en de N.S.B.
n de tegenovergestelde richting.
De strijdwijze van de N.S.B, is een caricatuur
van de strijdwijze van de S.D.A.P. en zelfs een sterk
overdreven caricatuur. Maar een caricatuur is in
den politieken strijd een uiterst nuttig leermiddel.
Het model, de gecritiseerde en het publiek kunnen
er veel van leeren.
HET JUBILEUMNUMMER VAN DE GROENE
ter herdenking van den 60sten verjaardag van dit blad, verschijnt in December.
Het wordt een overzicht van zestig jaren Nederlandsche cultuurgeschiedenis waaraan
tal van vooraanstaande landgenooten hebben meegewerkt.
Maar nog vóór dien tijd komt het
TENTOONSTELLINGSNUMMER
van de pers, waarin een uitgewerkt plan (in tekst en teeken i n ge n) voor een
AMSTERDAMSCHE WERELDTENTOONSTELLING wordt opgenomen.
Nieuwe abonnés ontvangen ook deze speciale nummers kosteloos! Zie den bon
op bladzijde II.
Nationaal geschenk
VOOR de gedachte van n algemeen ge
van het geheele Nederlandsche volk aan l
jonge prinselijke paar valt alles te zeggen. J
zeer als de vreugde over de verloving van prit
Juliana alle schotjes in ons volk doorbro
heeft, zoo zeer zou zich dat ook in een gezai
lijk geschenk, dat dan ook een royaal kara
zou kunnen dragen, moeten kunnen uiten.
Helaas, het bestaan van een algemeen cc
heeft toch weer niet kunnen beletten, dati
allerwegen kleine comitétjes met eigen cadeautjJ
plannen als paddenstoelen uit den grond rijz
Schotjesgeest ? Van eenigerlei principieel gr
is nergens iets gebleken. En de veel nuchti
uitleg ligt voor de hand, dat er allerlei hc
en dames bij deze gelegenheid persoonlijk
voren willen dringen; aan wie dat bij een n
naai eenheidscomiténiet zoo gemakkelijk
Maar zijn zij dan vergeten dat nationaal
beteekent: zich zelf in het algemeen volksl
wegcijferen; niet zich tegen het algemeen
belang in als nationaal" op den voorg
dringen ?
W
schrijvers
|£jj fascistisch blaadje publiceerde naar
aanleiding van de benoeming van prof. Van
i Bergh een lijstje waaruit zou moeten blijken
hij de zevende Jood der negen leden van de
dtsche faculteit te Amsterdam zou zijn.
zichzelf zou men dit onbesproken voorbij
iien iaten gaan, maar bedenkelijk wordt het
[bladen van betere standing als het
BrusselKatholieke weekblad Elkerlyck" en de
?sche Courant" deze gegevens gaan
over
> verhouding is n.l. omgekeerd. Van de zeven
I op deze wijze de ronde doen behoort n niet
de faculteit omdat hij een bijzonderen
leert, n is er afgetreden, n is lector,
l zijn privaat docent. Blijft over n. Maar
niet de godsdienstige maar de
ras-kenfken aanlegt, zooals men dat in deze moderne
te kunst pleegt te doen, dan heeft men den
gen jood die vóór de benoeming van prof.
den Bergh in de faculteit zitting had
veru p: of. van Embden....
icid en hetze zijn broertje en zusje.
DE KOMENMMBRVERKIEZINGEN
Con t intimern ieuwing ?
,,In een land waar het afwisselen de taak
van den dood schijnt, waar men, om hem die
zit niet te laten opstaan, steeds herkiest, zout
wettige beperking dezer, men kan niet zeggen, t
heid, maar gewoonte, ja slavernij, onredelijk
heeten?"
(Thorbecke, Aanteekening dl. L, blz.
S INNEN afzienbaren tijd zijn de
zingen voor de Tweede Kamer te w
En daarna zal dit lichaam wederom
vier jaar het Nederlandsche volk vertegenwoor
in zijn wetgevenden en controleerenden arbeid.
tal van partijen is men dan ook reeds ijverig l
met het samenstellen van min of meer voorh
candidatenlijsten. De gewone kiezer merkt
weinig van. Hoe belangrijk ook: personenku
zijn geen zaken, die men in het openbaar of
maar met velen kan bespreken. En het kam
maatschap is zulk een eigenaardige functie,
slechts een kleine kring kan beoordeelen of
mogelijke candidaat hiervoor de capaciteiten '
Wel is het mogelijk, en zelfs noodig, een
meenen kant van de personenvraag te bespreken,
die der vernieuwing en verjonging van ons parlem
De laatste honderd jaar verkeert onze Wi
Europeesche wereld in zulk een snelle geestés
verandering, dat elke nieuwe generatie (die wij
ongeveer dertig jaar kunnen stellen) onder ~*
aniere verhoudingen en met geheel andere geda
werelden opgroeit dan de vorige. Zeer in het bijl
is dit het geval met de generatie, die tijdens en
den wereldoorlog zich zijn gedachten over de
schappij heef t gevormd. Er is in 1014 een gedat
wereld ineengestort van geloof in nafuur/ifl
vooruitgang, in natuurlijke" goede verstandhc"
ondanks belangentegenstellingen, in tal van
tioneele zekerheden" van theologischen, maat
pelijken en politieken aard. Deze geestelijke
andering heeft in de niet-oorlogvoerende landen,
het in minder scherpe vormen, evenzeer gewerkt
in de oorlogvoerende. En wat de verandering i«
ex-neutrale landen aan intensiteit mist, "lllrf
terug aan de grootere quantiteit dier ge
immers in de oorlogvoerende landen is de
der front-generatie" niet teruggekeerd.
Deze breuk, die door de generaties loopt en
zijn scherpste (én daarmee vaak wat caricat'*1
uiting heeft gekregen in de jeugdbeweging '
zaakt, dat van de jongste helft van ons ki"
juist degenen, die liet meest bewust het
beuren hebben medebeleefd, de meer-dan
jarigen slechts met moeite verstaan. Zoo <
wegens den inhoud van hun idealen, dan toch*
de wijze waarin zij die formuleeren en tot &
brengen. Tot deze jongere generatie behooren $
door de mobilisatie uit hun studie- en opleidingstij'1
gerukt, zij, wien het oorlogsgebeuren omstre'W
puberteitsjaren overviel en allen die na hen
Dat wil dus zeggen: de oud-gemobiliseerden <
48, en verder vrijwel allen onder de «40 jaar.
zi:h moeilijk vertegenwoordigd voelen door
rieden boven dien leeftijd, enkelen, die op lateren
|/<f n<>g een sterken geestelijken ommekeer hebben
naikt, daargelaten. (Wij denken hierbij b.v.
\itmaridalsjhr. de Geer.) Tot de oudere generatie
t e< 'iter minstens 85 pCt. dezer zittende Kamer.
inze volksvertegenwoordiging in den
votzrner uiteengaat, zal de gemiddelde leeftijd
feuvn tusschen de $6 en 57 jaren liggen.
\tien leden der Kamer zijn dan ouder dan 6$,
rmale grens voor pensioengerechtigdheid, die
de S.D.A.P. ook als normaal maximum voor
ke functies is gesteld. En al is de leeftijd van
! 6 f er n, waarbij velen nog over hun volledige
racht beschikken, toch is het niet meer
heele1 een gezond teeken wanneer bijna déhelft van
'en der Volksvertegenwoordiging 60 jaar of
is. Bij de Christelijk-historischen en de
isten is dan zelfs de gemiddelde leeftijd
omzestig. Dat evenwel jongeren lang niet altijd
ind^r goede politici beschouwd behoeven te
n, b'-ikt wel uit het feit, dat bij de
Vrijzinnigater de jongste, en van de Katholieken
op-drie?jongste afgevaardigde fractieleider is; ook bij
tialis'en en anti-revolutionnairen is de helft der
e ouJtr dan haar voorzitter.
N1GE lessen van het buitenland tot slot.
'oen de Duitsche Rijksdag in 1930 aftrad,
w ge; ? iddelde leeftijd harer leden eveneens 57
BIJ t Ie daaropvolgende verkiezing steeg het
' naiïmaal'Socialisten van 24 tot 107 en het
communisten van 54 tot 77. De gemiddelde
l van de leden dezer twee extremistische fracties
? ? Jo jaar. De stem van de jongeren, die in
düiomele partijen niet meer tot uiting kwam,
ich andere wegen gebaand.
Belgiëbleek het in 1034 onder invloed van de
nischc en financieele moeilijkheden slechts
ijk een regeering te vormen, waarvan de
onanssen alle beneden de 50 jaar waren, wilde
L"f vertrouwen in het overheidsgezag in breede
hertellen. En bij de verleden jaar hierop
de kamerverkiezingen werd de juistheid van
«fe bevestigd, doordat in alle partijen de
generatie vrijwel weggevaagd werd door de
lak der kiezers.
\hier te lande verschuift de politieke gezindheid
generaties. Typeerend was bij het referendum
* Groene" in dit opzicht de verschuiving van
ang voor het economische liberalisme van
'!? de oudste naar 14 pCt. bij de jongste
oep. Wanneer de normale groei der
gene«cft in het politieke leven niet kan uiten, zoekt
een'gewelddadigen uitweg in het extremisme.
hierom is het van belang, er reeds bij de
iatstelling op aan te dringen deze zoo te doen
nebben, dat de verkiezing van het komende
* vele nieuwe, en wel jongere gezichten zal
MR. W. VERKADE
PAG. 2 DE GROENE No. 3101
ROOSBVBLT HEEFT BEN ECLATANTE
OVBRwinning behaald opzijn tegenstander Landon,
die hem zoodra dat duidelijk werd op goed
democratische wijze heeft gelukgewenscht. In plaats
van een kleinere overwinning dan vier jaar geleden,
zooals verwacht werd, is Roosevelt's meerderheid
van 1932, die reeds belangrijk was, nog sterk ver
groot. De verhouding der kiesmannen 523 tegen
over 8 overdrijft de stemmenverhouding natuurlijk
zeer sterk, maar in het Congres is de Democratische
meerderheid toch ook zoozeer vergroot, dat
Roosevelt zoo noodig de grondwet zal kunnen amendeeren
en daarmee zelfs het Opperste Gerechtshof, het
eenige staatsorgaan dat hem nog trotseerde, kan
dwingen zijn politiek te aanvaarden. De overwin
ning in de vertegenwoordigende lichamen bewijst
wel, dat het niet alleen Roosevelt's innemende per
soonlijkheid is, die hem de overwinning heeft be
zorgd, maar wel degelijk de New Deal"-politiek.
Het Amerikaansche volk heeft zich uitgesproken
voor een sociale politiek in Europeeschen zin en
tegen de heerschappij der belangengroepen, waar
door vroeger de Amerikaansche politiek
beheerscht werd. En het heeft zijn dankbaarheid ge
toond aan den man, die door zijn moedige politiek
de crisis heeft overbrugd.
Heeft het Amerikaansche volk zich hiermee ook
uitgesproken voor Roosevelt's buitenlandsche poli
tiek? De gedachten daarover zijn in dit groote land,
vooral waar het Europa betreft, wel heel vaag.
Maar men kan wél zeggen dat deze politiek althans
geen bezwaar heeft opgeleverd om den president
voor de volgende vier jaren plein pouvoir" te
geven. Zal Roosevelt nu de politiek voortzetten,
waarin hij in het vorige najaar werd geremd door de
naderende verkiezingscampagne en den slechten
indruk dien de halfslachtige Europeesche politiek
in de Vereenigde Staten, maakte? Dat Roosevelt
voorstander is van een ruimeren internationalen
handel en minder protectionisme, is een hoop
volle belofte voor de economische nooden der
wereld. En het zou niet de eerste maal zijn dat
een Amerikaansch president, die in zijn eerste
ambtsperiode het vertrouwen van zijn volk wist te
verwerven, na zijn herkiezing zijn krachten ging
inzetten voor verbeterde internatir .iale verhoudin
gen. Mogen wij van Roosevelt thans een initiatief
voor een nieuwen aanpak" in de wereld verwachten ?
MUSSOLINI HEEFT TE MILAAN KLANKEN LATEN
hooren, die eer tot verdeeldheid dan tot ver
broedering aanleiding zullen geven en hij heeft
daarbij de denkbeelden van Roosevelt's voorganger
Wilson gehoond. Openlijk heeft hij wederom het
Macchiavellisme als systeem aangeprezen. Tot de
leer van Macchiavelli behoort echter behalve het
cynisme en de list ook de bluf, en wie zich niet door
de groote woorden van den Duce laat verschrikken
doorziet de leegheid en het gebrek aan perspectief
der rede. Is Italiëmet Duitschland de spil rond
welke alle Europeesche volken" moeten samen
werken", zoo zij mede willen? Wat de twee tot n
spil zou maken blijft in het duister en dat versterkt
er de aantrekkingskracht niet van. Op Hitler's
ideaal van een anti-Russischen kruistocht is hij
althans niet ingegaan. Bovendien kloppen
Duitschlands avances tegenover Engeland weinig met den
dreigenden toon die Mussolini tegenover dat land
heeft gebezigd, wanneer het niet bereid zou zijn tot
een accoord, waarbij het de voorrang van het
Italiaansche belang in de Middellandsche Zee er
kende. Ook voor het Britsche Rijk is de zeeweg naar
Indiëhet leven zelf" en de beloften van Mussolini
zijn volgens zijn eigen politieke theorie en practijk
niet voldoende waarborgen voor het behoud daar
van. Frankrijk is door Mussolini zeer uit de hoogte
gekapitteld over zijn formeele houding inzake
Abessynië.
VA/AT MUSSOLINI OVER MIDDEN-EUROPA GEZEGD
v* heeft was althans veel interessanter. Eener
zij ds de erkenning van het Hongaarsche
irredentisme in een omvang, dien men in Boedapest zelf niet
meer geloofd heeft: Mussolini sprak over 4 millioen
Hongaren onder een vreemd juk terwijl, de zeker niet
te lage Hongaarsche statistiek van niet meer dan
3.400.000 Hongaren spreekt die als minderheden
in het buitenland leven. Anderzijds waren er de
vriendelijke woorden voor Joego-Slavië. Maar de
twee andere leden der Kleine Entente bleven onge
noemd. Tegenspraaken die nog niet opgehelderd zijn.
Dat Oostenrijk een goedkeurend knikje kreeg lag
voor de hand. Al heeft Schuschnigg nu zijn laatste
Heimwehrministers uit de regeering gezet en door
meer Duitschgezinden vervangen, hij houdt het
PAS. 3 DE GROENE No. 3ioi
roer stevig in de hand en de kans op een nazi-over.
rompeling is voorloopig tot een minimum
gedaaldMaar zou dat zoo blijven als Italiëde Kleine Entente
of twee harer leden weer tegen zich in het harnas
jaagt?
HOEZEER OP ENGELAND ALLE POLITIEKE ZORGEN
van het wereldgebeuren terecht komen, blijkt
wel uit het feit,[dat de Engelsche regeering en haar
pers zich de luxe niet blijkt te kunnen veroorloven
onvriendelijk op het Italiaansche
aanbod-onderdwang in te gaan. Blijkt ook uit de koortsachtige
haast waarmee de bewapening wordt voortgezet.
Deze moeilijkheden worden ook weer vergroot door
den staatsgreep in Irak; de verjaagde en ver
moorde ministers waren toch al niet bijster
proEngelsch, maar de nieuwe heeren" zijn het zeker
nog minder en zullen de nationale en godsdien
stige minderheden, waarvoor Engeland zich als
oud-mandataris extra verantwoordelijk voelt, in
nog grootere mate dan vroeger in gevaar bren
gen. Dat de oppositiepartijen in Engeland bij
deze nationale gevaren weinig principieel optreden
spreekt wel van zelf; en ook dat zij door deze
situatie innerlijke tegenstrijdigheden en weinig
krachtige perspectieven laten zien. De grootste
oppositiepartij Labour,, heeft dan ook bij de ge
meenteraadsverkiezingen een groot deel van de
winst, bij de vorige gelegenheid behaald, weer
verloren en de socialistische aanval op de
regeeringsverklaring klonk weinig constructief. Uitgesloten
is het o.a. dat er iets komt van het linksche
desiratum der nationalisatie van de wapenindustrie, al
bewijst het conflict tusschen hét
luchtvaartministerie en Lord Nuf field, dat het pad via de particuliere
industrieën voor de regeering ook niet over rozen
gaat. Maar voor principieele politiek heeft Engeland
thans geen tijd!
DE NEDERLANDSCHE
VOLKSVERTBGBNWOORDIging slaat zich met groote vaart door een aantal
kleinere wetsontwerpen heen om straks zooveel
mogelijk achter den rug te hebben, als de begrooting
in de openbare zitting komt. De Eerste Kamer be
zegelde de verbeterde rechtspositie der handels
reizigers, remde de al te snelle mechanisatie in de
sigarenindustrie, welke den staat op groote sociale
lasten brengt en gaf den ministers groote volmach
ten voor het beperken van de rijtijden van
chauffeurs en heerrijders"; dit laatste evenwel
niet zonder aanzienlijke oppositie. De Tweede
Kamer kon zich niet vereenigen met het
initiatief-voorstel-K. ter Laan om den leerplicht
tot acht 8 jaar te verlengen. Hoewel wij op dit
punt verre bij het buitenland achterstaan en een
dergelijke maatregel bovendien de werkloosheid
zou inperken, oordeelde de Kamer het beter,
dat voor een dergelijke materie het initiatief
van de regeering komt en dit onderwerp niet in
de sfeer der naderende verkiezingen wordt behan
deld. De geleden nederlaag heeft den heer ter Laan
echter niet afgeschrikt een tweede wetsvoorstel tot
steun aan de mobilisatieslachtoffers in te dienen.
DE VEREENIGING EENHEID DOOR DEMOCRATIE"
hield haar nationale betooging in Amsterdam's
Apollohal. Deze organisatie doet voortreffelijk werk.
Allereerst voor de versterking van het onderling
begrip der verschillende volksgroepen: zeer juist
gezien was het in deze stadsbijeenkomst allereerst
een plattelandsvertegenwoordiger op te laten treden
die de posities zoo voortreffelijk heeft geschilderd
als de heer Louwes deed. De rol der arbeiders in
onze volksgemeenschap werd aangestipt door dr.
Banning, hoewel de nadruk lag op den geestelijken
achtergrond der democratie. Heel duidelijk was
wederom de gemeenschappelijke ondertoon bij alle
sprekers, dat in Nederland de democratie gegrond
vest is in het Christendom. Uit de massale opkomst
(de Apollohal was geheel gevuld) blijkt, dat deze jonge
beweging nog steeds in sterken groei verkeert. En
misschien nog verheugender was het feit, dat, hoewel
er N.S.B.ers in de zaal waren, incidenten als bij de
Haagsche vergadering zich niet hebben voorgedaan.
Dit was, behalve aan de ernstige kracht der betoo
ging, vooral ook te danken aan het voortreffelijk
georganiseerde toezicht, waarvoor de
Amsterdamsche politie had gezorgd; een zooveelste bewijs, dat
de democratie, mits zij de kracht waarop zij recht
heeft toont en geen verraad in eigen kring duldt, van
extremisme niets te vreezen heeft. *
F kruq brut
\ i (. ' - (? i *
la toure prerriLcre quaUte
's, ?