Historisch Archief 1877-1940
Een verhaal van De Groene
STEFAN ZWEIG
IN het boek van het begin der wereld is de ge
schiedenis beschreven van de eerste duif die door
vader Noach uit de ark werd gezonden om de
omgeving te verkennen, toen de sluizen des hemels
zich hadden gesloten en de wateren der diepten
waren uitgedroogd. Doch de reis van de derde duif,
wie heeft die beschreven ?
Op den top van den berg Ararat was de reddings
boot gestrand, die in haar schoot de overlevenden
van den zondvloed borg, menschen en dieren, en
toen de blik van vader Noach uit den mast slechts
golven en water zag, onmetelijke watervlakten,
toen zond hij een duif, de eerste, uit, die hem de
boodschap brengen zou, of er ergens al land te
vinden was onder den wolkenloozen hemel.
De eerste duif, zoo werd daar verteld, steeg op
en spreidde haar vleugels uit. Zij vloog naar het
Oosten en naar het Westen, maar overal was nog
water. Nergens vond zij een plekje om te rusten en
langzamerhand werden haar vleugels moede. Toen
keerde zij terug naar de eenige rustplaats in de
wereld, de ark, en fladderde om het rustende schip
op den bergtop, tot Noach de hand uitstrekte en
haar tot zich nam in de ark.
Zeven dagen wachtte hij nu, zeven dagen, waarin
geen regen viel en de wateren zakten. Toen ham
hij wederom een duif, de tweede, en zond haar op
verkenning uit. De duif vloog 's morgens uit, en
toen ze tegen den vesper terugkeerde, droeg zij als
eerste teeken van de bevrijde wereld een olijf blad
in haar snavel. Zoo vernam Noach dat de toppen
der boomen al boven het water uitstaken en de
beproeving doorstaan was.
Na wederom zeven dagen zond hij opnieuw een
duif, de derde, uit en ook zij vloog de wereld in.
's Morgens vloog zij uit, maar zij kwam des avonds
niet terug. Toen wist vader Noach, dat de aarde
vrij was en het water gedaald. Van die duif, de derde,
heeft hij nooit meer iets vernomen en ook het
menschdom niet, nooit werd haar legende verteld
tot op den huidigen dag.
DIT nu was het lot van de derde duif. 's Morgens
was zij uit het donkere scheepsruim gevlogen,
waarin de opeengepakte dieren aan het morren
waren van ongeduld en waar een gedrang was van
hoeven en klauwen, een woest gebrul, gefluit en
geblaf, zij was daaruit gevlogen, de wijde, wijde
wereld in, van het donker in het licht. Toen zij
nu opeens haar vleugels uitsloeg in de heldere, door
regen zoet gekruide lucht, gewerd haar eensklaps
de vrijheid van het onbegrensde. Diep onder haar
glinsterden de wateren, en gelijk vochtig mos staken
de bosschen daartegen af, van de weilanden zweefden
de morgendauw en de geur van de rijpe aarde
haar tegemoet. Langs de bergtoppen steeg de op
gaande zon in een prachtig morgenrood, en bloed
rood leek daardoor de zee, en gelijk warm bloed
dampte daarvan de bloeiende aarde. Goddelijk was
het, dit ontwaken te aanschouwen en met een
zaligen blik zweefde de duif boven de purperen
wereld, over land en zee vloog zij al droomende,
en werd daardoor zelf een zwevende droom.
Gelijk God zelf zag zij als eerste de bevrijde aarde
en aan haar kijken kwam geen einde. Noach uit
de ark, met zijn witten baard, had zij al lang ver
geten en al lang vergeten was ook haar terugkeer.
Want nu was de wereld haar vaderland geworden
en de hemel haar tehuis.
' Zoo vloog de derde duif, de ontrouwe bode van
vader Noach, over de leege wereld verder, altijd
verder, gedragen door den storm van haar geluk
De witste tanden,
indien U poetst met wat goeds, dus met
IVOROL
Tube 60 en 40 cl. Doo* 20 et.
en gedreven door den wind van haar zalige ruste
loosheid. Verder vloog zij, steeds verder, tot ha,-,;
vleugels moede werden en haar veeren loodzwaa .
De aarde trok haar omlaag met sterken dran^,
steeds dieper zonken de matte vleugels, zoodat 2 j
de toppen der vochtige toornen al raakten, en tege i
den avond van den tweeden dag liet zij zic'i
eindelijk zinken in de diepte van een bosch, dr t
nog naamloos was, zooals alles in het begin va i
dezen tijd. In het dichte gebladerte van de t wij ge i
verborg zij zich en rustte uit van haar tocht. Hu
gebladerte dekte haar toe, de wind wiegde haar i i
slaap, koel was het in de twijgen des daags ei
warm in de boschwoning des nachts. Al gau v
vergat zij den wind en den hemel en het lokke \
der verten, het groene bladerdak omsloot haar ei
de tijd ging ongemerkt voorbij.
Het was een bosch in onze nabijheid, dat de du. f
als haar tehuis gekozen had, maar nog waren «.-r
geen menschen in en deze eenzaamheid werd ze f
tot een droom. In het donker, in het groen van de i
nacht, bouwde haar nest. De jaren gingen aa:i
haar voorbij en de dood vergat haar, want al de: e
dieren, van iedere soort een paar, die namelijk
welke de wereld nog voor den zondvloed hebben
aanschouwd, zij kunnen niet sterven en geen jag r
kan hen_dooden.
MAAR eensklaps in deze dagen begon het bosc.1
te dreunen, het donderde, alsof de aarde splet ?.
Door de lucht suisden fluitend zware metaKn
massa's en waar zij neerkwamen, sprong de aan e
ontzet in de hoogte, en boomen braken als gla
staafjes. Menschen in kleurige kleeren wierp»-a
elkaar den dood toe, en vreeselijke machin s
spuwden vuur en brand. Bliksemflitsen voeren véi
de aarde in de wolken en de donder rolde er acht?
aan, het was alsof het land in den hemel sprong t i
alsof de hemel op het land viel. De duif ontwaak e
uit haar droomen. Dood en ellende kwamen ov r
haar; zooals eens de wateren, zoo zwol nu het vu' r
over de aarde. Plots spande zij haar vleugels -\
schoot in de hoogte, om zich een andere plek *e
zoeken dan het omvallende bosch, een plek wa r
vrede was.
Zij schoot in de hoogte en vloog over on e
wereld om vrede te zoeken, maar waarheen .}
ook vloog, overal waren deze bliksemflitsen ? <\
donderslagen der menschen, overal oorlog. Een z e
van vuur en bloed overstroomde als eens de aan \
een zondvloed was weergekeerd en haastig vlo g
zij door onze landen, om een rustig plekje te vind .1
en dan naar vader Noach te vliegen, om het olijfbl d
van de belofte te brengen. Maar nergens was h 't
te vinden in deze dagen, en steeds hooger zwol e
vloed des verderfs over de menschheid, steeds verc -r
drong de brand door onze wereld. Nog steeds hè't
zij geen rust gevonden, noch de menschheid d n
vrede, en eerder mag zij niet terugkomen en n -t
rusten.
Niemand heeft haar gezien, de dolende lege "
darische duif, de vredezoekende in onze dag- i,
maar toch fladdert zij over onze hoofden, angs'ig
en haast vleugellam. Dikwijls hoort men 's nach's,
als men uit den slaap opschrikt, een geruisch bov n
in de lucht, een haastig jagen in het donker, en
schichtig geklapwiek in radelooze vlucht. Op hc ir
vleugels liggen onze donkerste gedachten, in hèr
angst drukken zich onze wenschen uit. En zij, < e
daar tusschen hemel en aarde zweeft, die zoeker Ie
duif, verkondigt ons eigen lot. De ontrouwe boie
van eens, die ontrouw was aan den vader »:?r
menschheid, zweeft weer over de aarde, en w x
wacht, als duizenden jaren geleden, een wereld ?r
op, dat iemand haar de hand zal toesteken en h, ir
zal zeggen dat de beproeving is doorstaan.
Amerikaanschc Triangle parachute.
Het valschermdoek is driehoekig,
hetgeen volgens den construc
teur de stabiliteit vergroot.
{illustratie uit Patria's
Lichtvaartalbum)
t^kf5*'13
i
>*,'?
Van
jongens,
vliegen en
vlieglectuur
HET Nieuwsblad voor den Boek
handel is een deftig en solide
vakblad. Ik herinner me nog de
eerste keer dat ik het in handen kreeg:
er stond een artikel in over een ver
en:.ring waarvan ik bestuurslid was en
an. -tshalve rustte op mij dus de plicht
da<~r kennis van te nemen. Dies toog
ik aar de openbare leeszaal en vroeg
ar£ 'loos het Nieuwsblad ter inzage.
i ^denkelijke gezichten.
,.'s u boekhandelaar?"
T a t was ik helaas niet.
, Ziet u, het Nieuwsblad wordt door
de\ ereeniging ter Bevordering van de
Bel-ngen des Boekhandels uitgegeven
allén voor haar leden, en we mogen
het 'liet aan buitenstaanders ter inzage
gevv-u."
G lukkig kon ik me legitimeeren.
De ( rectrice van de leeszaal werd er bij
gehc-.ild, constateerde dat in het
desbetr ffende nummer van het Nieuws
blad mijn naam werd vermeld, en
leidt; ^ hieruit af dat ik voor deze keer
als innenstaander kon worden
beschc wd. Ik mocht het artikel lezen.
Sr dsdien ben ik een beetje aan de
boek landel geparenteerd geraakt,
zoodat l._'t Nieuwsblad voor mij thans geen
geh( .nen meer heeft. Maar die eerste
erva :ng ben ik nooit vergeten, en ik
heb <T een zeker ontzag voor dit
eem arde Orgaan (het is over de
hom; -d jaar) uit overgehouden. En
daan ior was dit artikel bijna
ongeschre en gebleven.
W at in het Najaarsnummer 1936
verteil een oude rot van een
boekhatuHaar over zijn inzichten betref
fende de uitzichten van het oogenblik.
Hij c et dit onder de aanmoedigende
W*l: ,,Ik zou zeggen, het gaat wat
beter' En dan vertelt hij: Ook bij
de jen,-,d schijnt de fantasie af te nemen
*Me.:in voor nuchterheid, voor reali
teit tv overheersen, althans bij de
jongens." En even verder: Wat de
vliegboeken" betreft: ik geloof dat
dat voorbij is, tenminste: de eerst
komende jaren voorbij."
Als de meer-dan-honderdjarige gelijk
had zou het schrijven van een artikel
over vlieglectuur nakaarten zijn. En
omdat ik haar ervaring zo hoog aansla,
heb ik deze uitspraken in mijn omge
ving getoetst. Op grond van mijn
waarnemingen kan ik verklaren: In
derdaad leggen onze jongens een sterke
zin voor realiteit aan de dag in hun
voorkeur voor bepaalde boeken, maar
wat hen betreft is de belangstelling
voor vliegboeken er nog niet uit. Bij
lange na niet l
Ik ben begonnen met Patria's
Luchtvaartalbum. Dat is eigenlijk heelemaal
geen boek in de zin van de Vereniging
tot B. van de B. des B., maar een
reclame-album, te illustreeren met
plaatjes die verzameld moeten worden
door biskwie te eten en goedhartige
ooms en tantes te verzoeken hetzelfde
te doen en mag ik dan de plaatjes
hebben?
Als ik de populariteit van een
vliegboek onder jongens als maatstaf neem
voor het succes, staat dit album boven
aan. Ik heb er maar n bezwaar tegen:
wanneer er meerdere jongens in huis
zijn zal het gezin meerdere albums bij
elkaar moeten eten, anders ontstaan er
vechtpartijen om het bezit van het ne.
MNIUMtUIIIIIIHIUmuHIUIt
MUNINinilllHII
CHARIVARIA
Paindeluxe-brood
Niet meer dan een paar luttele
jaren heeft het lot hem vergund."
(Tel.)
De dag zal worden herdacht
dat hij voor 25 jaar terug zijn
vliegbrevet behaalde." (Hbl.)
Dat lastige Hollandsen
Dit wilde bergland bergde tal
van gevaren." (Alg. Ind. Dbl.)
,,Het water waste snel." (Tel.)
En die moeilijke vreemde
woorden
Hij is geneutraliseerd
Franschman.'' (Leeuw. Nbl.)
Hij was naar Luzern geweest voor
het concours hypique." (Tel.)
Journalistieke maagdelijkheid
Hebt gij wel eens moeilijke
oogenblikken beleefd als er bv. een vriend of
maagd in een wedstrijd uitkwam?"
Op de glibberige paden
Tusenius, voorheen een der
rech' terhanden van Mussert." (Vrijh.)
't Is alsof we in een spinneweb
geraakt zijn. Is er een weg ter ont
koming?" (Versl. Hbl.)
Zoo staan zij weer voor ons,
de grooten van het Huis van Oranje,
die hun namen hebben gegrift in
een monument, duurzamer dan
metaal/' zeide de heer Van Duyl
te Batavia volgens De Indischman.
Het is zeer verdienstelijk, maar het
haalt niet bij wat Horatius deed;
die grifte niet in andermans werk,
maar maakte een heel monument
zelf: Exegi monumentum aere
perennius." (C. III, 30)
Het beeld blijft onvoltooid, zoo
ge voorbijziet welken zin hij ver
zuimde aan te kweeken of hem heeft
gefaald." (Potgieter. Krit. St.)
De Engelsche ziekte
,,Hij deed het zelfs zonder de krach
tige assistentie van den heer Caspers
himself." (Tel.) ,,Er is een groot
kinderfestival gegeven." (N.R.C.)
,, Amerika's aandeel in de traffic door
het Suez-Kanaal." (Alg. Ind. Dbl.)
Aan boord hebben de Nederlanders
hun house partij voortgezet." (Hbl.)
Waarom heeft deze afscheidstalk
zo'n indruk gemaakt?" (Theosophia)
Transito
Bij doorvoering van dat besluit
zullen de bioscopen gesloten worden."
(N. Haarl. C.)
De gebeurtenissen hebben getoond
welke opvattingen niet mogelijk of
niet doorvoerbaar zijn." (Hbl.)
Naasting
. .Naast behoud van school en
onderwijspeil moet hij bezuinigen." (Tel.
Naast dit besluit zullen bovendien
de eerste klasse-tarieven sterk ver
laagd worden." (Alg. Ind. Dbl.).
Het instrument onderscheidde zich
naast andere kwaliteiten o.m. door
een extra hooge stemming." (H.P.)
Zij wilde naast de producten, welke
zij geregeld verscheepte, ook andere
lijnen gaan voeren." (Ind. C.) Naast
de qualiteit der toestellen draagt de
firma ook zorg voor een uitstekende
service." (Hbl.)
De nominatief-accusatief
constructie
Het geval is niet onaardig en
vCeft Milne ook wel grappig
uitgeerkt." (H.D.)
w
lltllttfl
Narigheden
Naar een grooter Beverwijk."
(Tel.)
Naar een uniformverbod in Enge
land." (N. Haarl. C.)
Zalig uiteinde
Het was hem hetzelfde waar uit
eindelijk de match gespeeld werd."
(O.H.C.)
Uiteindelijk zegepraalt het leven."
(Hbl.)
iiiiHitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiii iiiiiiiiiiiiiiniMinwHiiiuniiiiiniiinu
llllllltlHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Leeftijd schijnt hierbij geen rol te spelen:
mijn jongste zoon, die een technische
knobbel schijnt te hebben, is onmiddel
lijk zijn Autoboek ontrouw geworden,
en heeft zich van het
Luchtvaartalbum meester gemaakt, en hoewel de
jongenski el me lang geleden van de
schoudren is gegleden, heb ik het hem
slechts'afgestaan op voorwaarde dat ik
er af en toe ook nog eens in mag lezen.
Zo is de vrede in ons gezin bewaard
gebleven. Hans is vol geestdrift voor
de plaatjes en hij behandelt het boek
met een eerbied die doet voorzien,
dat hij mettertijd de vlotte tekst van
Henri Hegener nog ongeschonden zal
kunnen lezen.
Het Luchtvaartalbum geeft in
woord en beeld een overzicht van zoo
wat de hele vliegerij. Het begint met
de luchtballon, stapt dan over naar het
bestuurbare luchtschip, vertelt inte
ressante en weinig bekende dingen over
het valscherm en zijn toepassingen en
gaat vervolgens over tot de bespreking
van verschillende vliegtuigtypen! waar
bij de allernieuwste. La Cierva's auto
giro krijgt een afzonderlijk hoofdstuk,
evenals de zweefvliegerij en de
luchtacrobatiek. Een aanbeveling van
Geysendorffer waarborgt de degelijkheid
van dit alles en als u wilt weten of het
boek geslaagd is moet u doen als ik en
het een aantal jongens van diverse
leeftijd in handen stoppen.... en dan
proberen het er weer uit te krijgen.
Ik heb vernomen dat dit al het
tweede luchtvaartalbum van Patria is.
Vertel het in vredesnaam 'niet aan
Hans, anders zie ik aankomen dat we
ons een indigestie moeten eten.
Intussen hoop ik niet dat de verkoop
van echte" vliegboeken (in de zin van
de Ver. tot B. van de B. des B.) door
dit biskwie-product zal worden
geschaad. Eigenlijk verwacht ik eerder
het omgekeerde: zo'n reclame-uitgave
is een prachtige luchtvaartpropaganda,
en een toenemende luchtgezindheid
waarborgt grotere belangstelling voor
andere vliegboeken. En ook daaronder is
lectuur die de aandacht waard is. Ik
noem in de eerste plaats ,,Wij vliegen"
van Piet Marée en Bert Prinsen
Geerlings (uitg. Leopold), een twintigtal
artikelen en verhalen over allerlei on
derwerpen uit de vliegerij, geïllustreerd
met mooie foto's en tekeningen, waarbij
aardig denkbeeld volledige
werktekeningen voor een aantal vlieg
tuigmodellen. Hieraan is bovendien
een prijsvraag verbonden : de inzenders
van de beste modellen krijgen vluchten
met de K.L.M en boeken cadeau. Ik
beloof u dat dit boek er in zal gaan
bij onze jongens ! .
En voorts maar dit is iets voor
grotere jongens wier belangstelling
voor vliegtechnische dingen al wat
dieper gaat moet ik De Haan 's
luchtvaartwoordenboek Tusschen grasmat
en stratosfeer" vermelden. Dit is geen
leesboek maar een echte encyclopedie.
Wilt u weten wat prikken is, wat een
vlieger onder soep verstaat, wanneer
de eerste vlucht naar Indiëis geweest,
hoe men vlieger wordt .... dit boek
geeft het antwoord, kort en helder,
vaak met een verduidelijkend plaatje
erbij. Ik heb twee kleine bezwaren:
er zitten nogal wat drukfouten in, en
de uitgever heeft door de keuze van
papier en letter het boek een onnodige
omvang gegeven. Vliegmensen houden
niet van dikdoenerij. B. HILMAN
KUNSTZAAL VAN LIER
ROKIN 126 ? AMSTERDAM
Doorloopend Tentoonstellingen .
lil*
f.;'i
l'
PAG. 17 DE GROENE No. 3102