V' .1 ! Fr 51 Financiën en economie maii«-i*.i ? -. BÉTE» DER RENTEVEKLUGING C. A* Klaasse DE staatsleening is meermalen overteekend ondanks het feit dat het rentetype lager was dan men in meer dan dertig jaar had kun nen emitteeren. Dat beteekent natuur lijk niet dat door beleggers 350 millioen ter beschikking werd gesteld om in de nieuwe leening te investeeren. Er schuilt in de inschrijvingen een zeer behoorlijk bedrag mal oratie, door inteekenaars zelve of door hun banken erop gelegd", om een zoo hoog moge lijke toewijzing te verkrijgen. Maar zelfs wanneer men zou aannemen dat er maar 75 of 100 millioen regele inschrijving bij zou zijn, dan is dat nog een zeer groot succes, gegeven het feit dat vele groote lichamen als verzeke ringmaatschappijen en pensioenfond sen zich van inteekening hebben ont houden omdat zij niet wilden mee werken aan een verderen druk op den rentevoet. Want het algemeen ge voelen was: de leening is een proefballon en een voorbereiding voor een groote conversie. Slaagt de .leening, dan beteekent dat een algemeene daling van de kapitaalrente. Hetgeen voor de genoemde groepen bedrijven en fondsen nadeelig is. Uit een oogpunt van winstderving is rentedaling natuurlijk altijd schadelijk, maar wanneer de rente naar 3 % zou gaan, beteekende dat voor deze be drijven verlies, omdat de basis voor de calculatie meestal 3l/2 % voor een deel en 4 % voor een ander deel der porte feuille is. Desondanks kan natuurlijk een tendenz van de markt niet tegen gehouden worden, al kan tijdelijk door een gezamenlijken actie, of juister een gezamenlijk onthouden het verloop geremd worden. DE obligatiën van de nieuwe lee ningen noteeren alweer boven den koers van uitgifte. Eenige hypotheek banken hebben de nog zoo kort ge leden hervatte afgifte van 4 % pandbrieven alweer gestopt en zijn begon nen met het verkrijgbaar stellen van 3V« % stukken. Dit alles duidt op een kapitaalmarktsituatie zooals wij die in tientallen iaren niet hebben gehad, al is er dan ook de laatste dagen eenige reactie waar te nemen. Is er dan zulk een groote ruimte" op de kapitaalmarkt? Is er zulk een omvangrijk aanbod dat de rentekoers omlaag geforceerd wordt? Inderdaad er is aanbod; velen die gedurende den onzekeren toestand vóór het loslaten van den gouden standaard de kat uit den boom keken, geen belegging kozen voor braak liggend kapitaal, komen nu in de markt om weer naar een rentegevende uitzetting om te zien. Goud komt uit safes en zoekt weer loonend emplooi. Weliswaar kan het goud nog niet op de wereldmarkt worden ver kocht, maar de prijsafwijking is niet groot meer, nu het egalisatiefonds koopt. Bovendien begint er geleide. lijk meer gevlucht kapitaal terug te komen. Maar veel belangrijker dan het toe nemende aanbod is misschien ook de geringe vraag. De groote vraag op de obligatiemarkt stamde meest van over heidslichamen. Staat, gemeenten en provinciën hebben geen omvangrijke bedragen noodig, zooals in de eerste crisisjaren. De tijd van de groote te korten op de gewone begrooting is voorbij. En voor investeeringen in den buitengewonen dienst is bij de huidige situatie van de conjunctuur geen aan leiding Natuurlijk kan daar op den duur een factor zijn die een tegengestelden invloed heeft: conjunctuurverbetering. Maar men moet daarbij wel bedenken dat de meeste ondernemingen nog in zulk een ruime jas zitten, dat ver grooting van rendement en/of afzet zeker nog niet dadelijk grootere kapi taalbehoefte met zich brengt, ook niet al gaat dit met hoogere prijzen gepaard. U KOMT TOCH OOK IN DE TANZ KLAUSE? Marnixstraot b/h Leidscheplein Blmtlné«-«.80 Avond 8-1 DE daling van de kapitaalrente is niet alleen voor de obligatiemarkt van beteekenis. Wat zal b.v. de invloed op de huizenmarkt zijn? Aan den eenen kant beteekent lagere rente: daling der exploitatiekosten, zoodat de huren omlaag kunnen, in welk geval de huizenwaarde onveranderd zou blijven. Voor vele huizen echter is er geen direct verband tusschen de ex ploitatiekosten en huren, meer in het bijzonder voor panden die geen con currentie van nieuwbouw op de huizen markt ondervinden. Wanneer daar de huur gelijk blijft, stijgt bij dalenden rentevoet de gekapitaliseerde waarde van grond en pand, terwijl de exploi tatiemarge tusschen huren en kosten grooter wordt. Deze overweging is waarschijnlijk n van de voornaamste factoren welke de krachtige rijzing op de pandbriefmarkt sedert den val van den gulden tot gevolg hebben gehad. Men moet zich er natuurlijk voor hoeden algemeen aan te nemen dat de waarde der huizen, zijnde een kapita lisatie van de huuropbrengst, per se bij rentedaling zal stijgen, juist omdat men den band met den kostprijs voor nieuwbouw niet uit het oog mag ver liezen. Maar in vele gevallen is die band er niet of werkt hij met veel inertie, zoodat daar wel degelijk een invloed op de waarde van de rente uitgaat. Wat de aandeelenmarkt betreft moet de factor van de rentedaling ook niet onderschat worden. Wanneer men de koersstijgingen van aandeelen be ziet hoort men vaak de conclusie, dat de stijging overdreven is. Afgezien van het feit dat bij de jongste koers beweging behalve de invloed van de depreciatie ook de verwachtingen ten aanzien van algemeene conjunctuuropleving meespreken, bedenke men dat de rentefactor hier ook gewicht in de schaal legt. Een kapitalisatie van de winstkansen tegen 3*/2 inplaats van 4Va % algemeenen rentevoet motiveert alleen al een koersstijging van circa 30 % l De invloed dien de tinnenlandsche conjunctuur zal ondervinden van de rentedaling is moeilijk te voorspellen. Over het algemeen kan men zeggen dat daling van de kosten voor crediet de rendabiliteit doet toenemen. Dit geldt natuurlijk in de eerste plaats voor bedrijven die met relatief veel vreemd geld werken. Natuurlijk staat tegenover de daling van den rentelast voor de betrokken bedrijven een even redig lagere koopkracht van de geld gevers. Maar dat geldt voor alle kosten verlagingen, en men kan toch niet zeggen dat om die reden de volkshuis houding nooit voordeel kan hebben bij verlaging van den kostenlast. Van de mogelijkheid van een opleving, door dat de rentedaling zal stimuleeren tot uitbreiding en financiering daarvan met nieuw goedkoop crediet, kan men zich natuurlijk niet te veel voorstellen. De beteekenis van een lage rente kan weliswaar in het huidige stadium van de conjunctuur grooter zijn dan een paar jaar geleden, maar overschatten moet men haar toch niet. Schaken Redacteur: Dr. S. G. TARTAKOWER Schaken tn Zuid*Amerika IN de schoone Argentijnsche bad plaats Mar del Plata heeft dit jaar een Zuid-Amerikaansch tournooi plaats gehad. Voor den zesden keer in successie won een Argentijn den eersten prijs. Uit een veld van 16 spelers slaagde Pleci erin met 11 */* punten eerste te worden. De Argen tijnsche schaaksuprematie manifes teert zich het duidelijkst doordat de eerste zes plaatsen door Argentijnen werden ingenomen. Als zevende eindig de de talentvolle vertegenwoordiger van Chili, Rodrigo Flores. In de lagere regionen eindigden eenige gedelegeer den van Braziliëen Uruguay. De stijl van den eersten prijswinnaar Pleci is zeer combinatie-rijk. Hieronder volgt een staaltje van zijn kunnen: Engelsche Opening (overgaand in Slcilaanseh Fiauchetto) Wit: Zwart; Pleci Fenoglio i Steinitz) 35 Pc5- & Td6' *7. Tc6, T xcó. 38- b xc, Pas. 39- c?, Kd7.4o. Kg5, Kxc7. 41. ***?**' 42. Kxfy, Kdy. 43- Kg?, Ke8. 44K xh?, Kf7. 45- Lba» Pb4- 4«- 84, P«f3. 47- gS l, «5 (Op 47 Pxï2Wm 48. hs, gxh. 49. gót, etc.) 48. Lcil (dreigt wederom 49- h 5) 48 Pcs. 49. hs, P«6. 50- Lx g, K»; S'C7-H Dit is eleganter dan direct 51. Last, SS. S*- «7, Pxg5t-53. Kg6) 07-05 Pb8-c6 Pg8-f6 c5 x d4 g7-g6 i. C2?04 2. Poi-cs 3 4 5 6. C2-C4 (Hiermede werd door zettenver wisseling de Sicilaansche Partij met den door Maroczy gaarne gespeelden opstoot 04 bereikt.) 6. ...... Lf8-g7 7. Lei-es d7-d6 8. Lf i-es Lc8-d7 (In plaats van deze passieve voort zetting is8 Pg4 !! zeer inte ressant; b.v. 9. Lxg4, Lxd4l 10. Lxd4, Lxg4. ii. fs-es ! 12. Lf2-Le6 met gelijk spel; of 9. Pxcó, Pxe310. Pxd8, Pxdi. xi. Pxdi, Kxd8 en zwart staat goed.) 9. o-o o-o 10. Kgi-hi Dd8-c8 ii. Tai-ci Pf6-g4 12. Lez xg4 Zwart geeft op, want er kon nog volgen: 51 Pxg7. 52. Lasf, Kf7. 53- g6f. Kf6. 54- Le7f, K x e7.55K xg7 en wint. Een goede partij. Puzzles tflIIIIHIIIIIHIIIIIIIMIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMniHIIIIHIIIIIIIIM s ~ I Prijswinnaars zijn deze week voor r het letterraadsel Mej. A. Bering, | | Zuiderstraat f, Leeuwarden; voor | f het visitekaartje Mej. j. E. Kok, | | 's Gravensandep/ein 25, Amsterdam, i | Voor efke puzzfe wordt een plastiek f | van Hifdo Krop uitgeloofd, /nzendin| gen vóór Dinsdag op een BRIEFKAART; i op de adreszijde met de vermelding | LETTERRAADSEL of DEELING. Ttiiiiiiiiiiittitiiuiitiitiuiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiuiiiiiiiiun % Nieuwe opgaven Letterraadsel Van de onderstaande lettergrepen moeten 14 woorden gevormd worden, welker ie letters, gelezen van boven naar beneden en 36 letters, gelezen van beneden naar boven, een vers vormen van Maurits Uyldert. a - a - bo - cro - cu - den - der - di - e ech - ern - gen - gie - krui - lie - lo - lo ma - me - me - ment - na - ne - ne - nie o - or - ra - ruw - stig - ter - ter - ter tie - ur - va - va - wa - ij - zer. Omschrijving i. zuivelproduct, 2. niettemin, 3. doodsbericht, 4. voertuig, 5. over dreven liefde voor de muziek, 6. in ernst, 7. ontruiming, 8. gissen, 9. familielid, 10. versiersel, il. vloeistof, 12. metaal, 13. vaas, 14. middellijn. *4 - (dreigt door 15. Pxcó direct te winnen. Wit heeft door het bezit van het belangrijke veld ds het beste spel.) 14. Dc8-d8 15. Ddi-d2 Ta8-c8 i i i i i (Hierdoor wordt de strijd naar den Damesvleugel verplaatst. Weldra wordt de c-lijn ten gunste van Wit geopend). 16. ...... Pc6Te5 (op 16 aó zou het tusschen manoeuvre 17. Lbo onaangenaam zijn en op 16 ...... bó zou gevolgd zijn: 17. Pxa7l, Pxa7. 18. Lxb6, bene vens Lxa7- Betrekkelijk het beste was 16..... Ta8). 17. bz-bs Ld7xbs 18. 04 xbs TcSxci 19. Tfi xci e7-e6 (Zwart wil het lastige Paard ver drijven, daar ook 20. Tc8 dreigde). 20. Les-gsl Dd8-b8 (Indien 20 fó, 21. Tc8!, Dd7. 22. Px: 23. T x f8 +K x f8i 24. L x f6 met buit voor Wit.) 2i.Pds-f6f Lg7xf6 22. Lg$xf6 23. Tci-di 24. Lf6-e7 dan volgt Pxfóf, Lxfó. Tf8-c8 l Pes-d7 Db8-c7 Dank zij zijn fijne manoeuvres heeft Wit een vitale pion veroverd. De rest is techniek.) 25. Dcz. 26. h4, D xdz. 27. T xd2, Pb6. 28. Les, Kf8.29. Lf6, Ke8. 30. Kh2, Pd7. 31. Ld4, b6. 32. Kg3, Key. 33. Lb2, Ke8.34. Las, Tc7.35. Kf4 (?De Koning is een sterk figuur", zei Van deze opgaande deeling zijn nie> alle nen gegeven. Deeler en quotiënt bevatten de 10 verschillende cijfers. Hoe luiden deze beide getallen? Oplossingen Letterraadsel En No'éduizelde bij al die wetei schap" (Richard Minne) egaliseer en nalatig n e d e r l a n d o lie energie duwen u l e v e l internationaa zielig eindig lossen dochter echter brani Ij s p e r i o d e i. 2. 3 4 56. 78. 910. n. 12. 1314. ISVisitekaartje Het beroep van E. E. A. Kina te Arnhem was hannekemaaier. PAG. 22 DE GROENE N«. 3104 Winter in Zwitserland Wintervacantie De gulden is thans in Zwitserland ongeveer 15% meer waard Ondanks devaluatie: geen verhooging der spoorwegtarieven geen verhooging der hotelprijzen geen geldformaliteiten ? prijzen voor elke beurs ? modern comfort ? prettige en goedkoope reis ? directe spoor- en luchtverbindingen ? systematisch skl-onderrlcht In de offficleele ski-scholen Zwitserland »pr«ekt tot U vla Rudlo Baromdnftfer, 556 Kc, 530.6 m. van 21.35 tot 22.05 (Nederlandsche tijd) Maandag 7 Deo. over «klloopen voor oudere menschen Zondag 13 Dao. over het A B C van de wintersport l Goedkoope Wintersportabonnementen voor de bergbanen. om de hooger gelegen skivelden vlug en gemakkelijk te kunnen bereiken. Voordeelige Hotelarangementen (alles mbe: grepen) reeds vanaf fl 21.?per week! 13 cent per liter (minimum verblijf 3 dagen en tot een maximum van 300 liter). Boekt nu reeds uw Zwitsersche wintersportreis! Voor volledige inlichtingen, prospectussen en reisbiljetten gelieve U zich t wenden tot alle reisbureaux en tot het Zwitstrsch VirkecrsburtBU, Officieel Reisbureau der Zwitsersche Bondsspoorwegen, Koningsplein 11, Amsterdam in GRAUBUNDEN ENGADIN het uitgestrektste wintersportgebied 7000 km2 * Meer dan 100 zonnige Alpen-dalen, welke ten gevolge van hun hooge ligging tot in het voorjaar zeker sneeuw hebben. Wereldberoemde sportcentra met zeer beschaafde en door de devaluatie voor breede kringen bereikbare hotels: AROSA DAVOS KLOSTERS 1800 m 1000 m 1200 m LENZERHEIDE PONTRESINA 1500 m 1800 m ST. MORITZ 1800 m Meer dan 70 plaatsen zijn er verder met zeer bij' zondere sport- en verblijfmogelijkheden tegen beschei den prijzen - Zwitsersche ski-scholen - Internationale wedstrijden in alle takken van wintersport - Aantrekke lijke abonnementen voor de berg- en sportbanen Gemakkelijk bereikbaar per spoor en vliegtuig Voor inlichtingen wende men zich tot de reisbureaux en het Zwitsersch Verkeersbureau te Amsterdam r\ J SEEFELD OOSTENRIJK SEEFELD ZONNIG EN MISTVRIJ Tirol 1200 Meter 45 min. van Innsbruck, 3Va uur van München. Ideaal Skigebied. Tochten voor beginners en gevorderden. Schaatsen rijden (Holl. groote afstandbaan). IJsschieten, Rodelbaan, etc. Skischool: Leiding van den beroemden Wereldkampioen A. Seelos. INLICHTINGEN: VERKEH RSVER EIN SEEFELD EN REISBUREAUX Hotel Klosterbrau Historisch huis, centrale ligging, moderne kamers stroomend warm en koud water, bekende zorgvuldige verzorging uit een hygiënische onberispelijke keuken KEURIGE BEDIENING, RUIME EETZAAL, BEHAGELIJKE TIROLER KAMERS RESTAURANTBEDRIJF Werthers GRAND HOTEL POST" Ie huis ter plaatse Heerlijk winterverblijf, alle comfort, 150 bedden, centrale verwar ming, stroomend koud en warm water. Telef. No. I. Prospectussen STRANDHOTEL SEESPITZE" Mooiste ligging. Het eerste-en meestbezochte huis.?Teleph. No.24 i1 !? : iM f : ! ( l NAAR DE WINTERSPORT! * W , Vergeet regen en nevel, vergeet uw zorgen en de crisis maar neem vooral De Groene mee. U zult hem in de bergen nog meer waardeeren dan thuis! ""TÉ» <zi«> a*» bon op paar. PAG. 23.DE GROENE No. 3104 r; ii ?m ?