? Naar Oostenrijk HET AANGEWEZEN LAND VOOR UWE WINTERSPORT ELL AM S E E, 780 M. boven Zee. jeaie wintersportplaats. Prima hotels en verzorg ing alle gewenschte prijzen. Academische wereld-win.rspelen in Zeil a m See van 2 tot 7 Februari 1937. In alle wintersportplaatsen uitstekend ski-onderricht door leeraren, voorzien van staatsdiploma Ondanks waardevermindering van den gulden is een verblijf in Oostenrijk nog alt ij d goedkoop SPECIALE GOEDKOOPE HOTELARRANGEMENTEN VOOR EEN VERBLIJF VAN 7 DAGEN VANAF O.Sch. 40. Wedstrijden en feestelijkheden BELANGRIJKE REDUCTIES op de Oostenrij ksche Bondsspoorwegen: Na een ononderbroken 7-daagsch verblijf In Oostenrijk 60% op de terugreis, alsmede 30°/0 op willekeurige andere reizen. VRAAGT UITVOERIGE BROCHURES Inlichtingen bij alle reisbureaux en bij den Oostenrijkschen Propagandadienst voor Vreemdelingenverkeer, Stationsplein 22, Utrecht. iCHMITTENHOHEBAHN 2000 N bmn Zn in het Wintersportparadijs ZELL AM SEE 6 Bergtochten 18 S., 11 Borgtochten 30 S. vin de kabelbaan gebruik te maken kan men zander vermoeiende bostUging dagelijks ,rnv.len van het borgstation (2000 M.) naar ZELL AM SEE van de 7 K.M. lange [j.»fd .ling genieten. Beste oefen- en tralnlngsmogelljkheld voor beglnnenden en geoefenden. DÉOOEDKOOPE WINTER8PORTBAAN VAN OOSTENRIJK. foor wintersport naar VORARLBERG iet l eerlijke Alpenland in het westen van Oostenrijk! trlherg - Silvretta - Montafon - Bregenzerwald |n «'e schoonste ski-gebieden van Vorarlberg hte nationale Wintersportplaatsen - Arlbergtechniek Lid tingen en Prospectussen: Oesterr. Verkehrswerbung Utrecht, Tel. 14470, de reisbureaux en het Landesverband für Fremdenverkehr in Vorarlberg Bregenz am Bodensee HET ZONNIGE SKIPARADIJS! 1140-1467 M. b.d. zee, boven Dornbirn aan de Arlbergbaan. Alpenhotel 80 bedden. Kamers met stroomend water. Alle comfort. van S 10.?af. Kortste verbinding met K.L.M. Prospectussen. KORBERSEEHOTEL SEEFELD ZONNIG EN MISTVRIJ Tirol 1200 Meter 45 min. van Innsbruck, 3*/i uur van München. Ideaal Skigebied. Tochten voor beginners en gevorderden. Schaatsen rijden (Holl. groote afstandbaan). IJsschieten, Rodelbaan, etc. Skischool: Leiding van den beroemden Wereldkampioen A. Seelos. INLICHTINGEN: VERKEHRSVEREIN SEEFELD EN REISBUREAUX Hotel Klosterbrau Historisch huis, centrale ligging, moderne kamers stroomend warm en koud water, bekende zorgvuldige verzorging uit een hygiënische onberispelijke keuken KEURIGE BEDIENING, RUIME EETZAAL, BEHAGELIJKE TIROLER KAMERS RESTAURANTBEDRIJF Werthers GRAND HOTEL POST" Ie huis ter plaatse Heerlijk wlnterverblijf, alle comfort, 150 bedden, centrale verwar ming, stroomend koud en warm water. Telef. No. I. Prospectussen STRANDHOTEL SEESPITZE" Mooiste ligging. Het eersteen meestbezochte huis. Telef. No. 24 i Schroeien on Ar' 1700 M. b/z, 36 Kamers no bedden, alle comfort. Hotelauto-reisdienst van LINDAU?BREGENZ FELDKIRCH. G_ B a ??? Ideaal skigebied voor beginnenden ?^^ l T ? ? Br* en geoefenden. Centraal oord voor d l L U l de heerlijke Silvretta tochten.jRS AM ARLBERG 1780 M. Spoorwegstation L a n d e c k aan de lijn Arlberg Vlugste verbinding met K.I..">!. 1600 nieter Intern, wintersportplaats HOTEL ZURSERHOF HOTEL FLUCHTHORN GaltUr ALLE COMFORT ? DAGELIJKS NAMIDDAGCONCERTfcN EN| AVONDAMUSEMENT £N Matige prijzen Prospeitussenpdsci ooi Zürserhof. Het voornaamste huis in Arlberg. 80 bedden, 20 baden, alle comfort. Prospectussen PoSthotel ROSSLE" _ GALTÜR|CH AM ARLBERG Alle comfort - 80 bedden - Goede keuken - Billijke prijzenf G A s T H U l s,- P E N s l o N Centrale verwarming, goede keuken, PAZNAUNERHOF" bill'Jke prijzen. - Speciale condities O ALT U R 16OO METER voor Jamtalhütte (2167 Me* er). Skischool Silvretta" Galtür Doorloopend Ski -ónderren en tochten van midden December tot einde April, voor beginne 'den en geoefenden IC TEL TANNENBERGERHOF LLE COMFORT CENTRALE VERWARMING STROOMEND WATER AMERICAN BAR. 100 BEDDEN. PROSPECTUSSEN JERGHOTEL SONNENBURG OBER-LECH AM ARLBERG, 17OO M. et g» /ellige tehuis voor Uw ski-vacantie. Alle comfort. Prospectussen. AS FHOF PENSION ONIESBERG nnig gelegen, voortreffelijke verzorging, matige prijzen. Prospectussen. Solden OTZTAUT'ROL HOTEL SONNE" WVIUWII 1377 M. BOVEN ZEE 55 BEDDEN HOGhSÖIden Berghotel Hochsbïden" i, ^^ HOOGSTGELEGEN HOTEL IN OOSTENRIJK - 2070 M. BOVEN ZEE Alle wintersport. Alle moderne comfort. Aangename en door Hollanders gaarne bezochte Hotels. ? Vraagt inlichtingen en prospectus bij den eigenaar van belde hotel» S. QURSCHIER l sc h g l 1377 m. Paznauntal, Tirol Wintersportplaats - Zomerverblijf Heerlijke skitochten voor n. beginnenden en geoefenden SKISCHOOL - RODELBAAN - ZON - WINDSTIL Kortst, verbinding met K.L.M. Alpenhotel Post 91 centrale J verwarming, stroomend koud en warm water, voornaamste huis ter plaatse THERMALBAD HOFGASTEII 870 M. b. d. zeespiegel. GRAND HOTEL Ie RANG Telefoon 56 en Alle comfort Thermalbaden Dans Bar Regelingen voor gezelschapp Internationaal publiek Volledig pension S 15.?tot S 24.?. Van 3 Januari af weekarrangementen inclusief Thermalbad en belastingen S130.-<| Seizoen 19 DECEMBER tot einde FEBRUARI. PARKHOTEL MARIENHOF Ho f g a s t e i n Het geheele jaar geopend. onder nieuw beneer ||i| Dir. HANS STRASSHOFcR Eersterangs Hotel Fraai aangelegd park. Installaties voor] physische therapie, diathermie, hoogtezen. Gedurende den winter voordeelige l prijzen voor gezelschappen JO FICIEELE TRIBUNES DEN HAAG 7 JANUARI t ska ar t e n: Staanpl. ? 6.-: Zitpl.: ? 10.-, ? 12.50 en ? 15.rc'-ibune Zitpl.: ? 12.50, ? 15.-, ? 17.50, ? 20.- en ? 25. RADIO-REPORTAGE OP ALLE TRIBUNES ingen en kaarten verkrijgbaar: DEN HAAG, Bijkantoor: j. J. L. van Zuylen, ?Hstraat 57. Tel 392870. Giro 79575. Ver. V. Vreemd. Verk., Lange Voorhout 101, M28. Wagon Litz Cook, Hoogstraat 17, Giro 5870. Nederlandsche ReisverKurhaus Seniof, Stroomend koud- en warm water, centrale verwarming, lift. zonnige ligging, groote terrassen «Auto, Garage, Thermitbaden In huls. Het geheele (aar geopend (van l October te t 20 Met vol pension Inclusief alle kosten 12?13 Sch.) »w* CTA£vll AJ11A WUAfl ' iwv,j»n ?»»?* ? »* wn** *wrw« , AI «uu* iwuuavuw jnBiavoA r g, Zeestraat 102, Giro 33333. NAARDEN: J. H. Bergmaan, Amersf. straat* iro +4599. AMERSFOORT: Passage & Relsbur. Amersfoort", Bergstr; 27, 1774. UTRECHT: Centropa. Vredenburj- 27, Giro 67021 en de Centropa-kantoren l An-terdam, VUzelstr. 28; Den Bosch, Vkchstraat 23; Nijmegen, Groote Markt 35. RDAM: All* kantoren Cebuto", Postglro 236433. Mitropa, Leldschestr. 106. 69837. Rederij J. H. Beremann, Dam rakbrug, Postgiro 54704. Hoyman & an, Rokln 80. Poitglro 164550 en b IJ het CENTRAAL VERKOOPBU 50; s man, Rokln 80. Poitglro 164550 en b IJ het CENTRAAL VERKOOPBUREAU: aatiehappl] C. de Ruiter, Afd. Stalen Steiger- en Tribunebouw, Postbus 732, (4 lijnen) Amsterdam, vanwaar ook toezending volgt na ontvangst op Postglro 43845. PAG. 30 DE GROENE No. 3107 GROENE N*. 3107 DE 19e eeuw was een heel merk waardige periode voor Neder land. Na Hollands Gouden Eeuw daalde het economische en cultureele peil tot in het midden van de vorige eeuw. Dit verval komt tot staan na 1850, waardoor tusschen 1880 en 1900 de eerste levensteekenen met nieuwe ideeën te voorschijn treden. Tot deze nieuwe theorieën behooren publici teit en reclame. In de 60 jaar tusschen 1876 en 1936 is de reclame ontstaan, ge groeid en tot bloei gekomen. Het is een vak geworden, dat aan velen een be staan geeft, en vaak een goed bestaan. De reclame heeft veel toekomst, de publiciteit een wijden horizon. Reclame is de naam voor het doen JAC. JONGERT: tot neonlicht tijd ontplooide zich in Engeland en Cen traal Europa een nieuw handwerk op esthetische basis. Dit vernieuwde hand werk had invloed op de groeiende recla me. In onsland, nog vol tegenstand tegen den artiest, begon, voorzichtig zoeken de, Verkade met teekeningetjes van den fijngestemden schilder Wenckebach. Later vervolgde hij met werk van bij Hoffmann geschoolde jongeren. De invloed van William Morris, die de hervorming van het gezette boek krachtig en daadwerkelijk propageerde, steunde de lettergieterij Tetterode bij het streven de typografische letter in Nederland te vernieuwen. In Duitschland vormden zich nu de eerste spe ciale reclamekunstenaars, wier wervan aankondigingen, mededeelingen ken door propaganda van den Werk en bevelen over een bepaald artikel, bund gretig werden toegepast en verHet is aandacht vragen voor, en aan prijzen van een product van de in dustrie. Publiciteit is een verzamel naam voor bedrijfsreclame, proclama tie en de populair wetenschappelijke mededeeling en verklaring. De maat schappelijke behoeften aan bekend makingen is enorm. Buiten de radio toespraken (en ook dit behoort tot de publiciteit) is het de eenige verbinding van fabrikant of regeering met het publiek. De publiciteit behoort tot de kunst, omdat zij gebruik maakt van het beeld en het woord, voertuigen waardoor de kunstenaar zich uit spreekt. Het beeld geeft de duidelijkste begrenzing van een begrip. Teekenen is spreken en schrijven tegelijk, schreef Alberdingk Thijm. spreid. In Nederland ontwaakte rond 1910 bij enkele jonge kunstenaars het verlangen aan deze stroomingen te kunnen deelnemen. Op de Quellinusschool in Amsterdam, werden in de lessen moderne reclameplaten en kalenders ontworpen, deze voort varende richting, geïnspireerd door buitenlandsche voorbeelden, kon in de oogen van onze ondernemers geen genade vinden. Men durfde dat niet aan het publiek voor te zetten. De school en de kunstenaar van toen wilde niet alleen reclames teekenen, maar door de reclame het publiek opvoeden tot een anderen smaak. HET is in 1915 dat deze 'eerste schuchtere pogingen werden overReclame is n, het eerst tot bloei troffen door opdrachten van Oud, gekomen tak van publiciteit, en zij werd Lucas Bols en de glasfabriek Leerdam. tijdens de ontwikkeling begrensd door Dat was nu niet meer een enkel plaatje den groei van het zakenleven, en de op- of briefhoofd. Het was de verzorging vattingen die gehuldigd werden in de van alles wat in een groot bedrijf voor wereld van den kunstenaar. Vele be- reclame en verpakking noodig was. drijven, thans een concern, waren in 1880 nog plaatselijke zaken, waar men over de toonbank reclame voor zijn artikel maakte. De zekerheid van her. komst van het artikel was begrepen in het doen van zijn inkoopen in steeds dezelfde zaak, tegen den bekenden prijs. Eerst toen consumptie-bedrijven wer den uitgebouwd tot groote fabrieken met een wijd vertakt afzetgebied, werd het handelsmerk van beteekenis, en ging elke mededeeling over het fabri kaat via de reclame. In deze vroegste jaren van economischen opbloei in het zakenleven stond de kunstenaar buiten Het was de eerste poging in Neder land de artistieke talenten van een kunstenaar karakter te laten geven aan het bedrijf. Ook dat wat binnen de muren van fabriek en kantoor bleef werd met artistieke oogen critisch aan gezien. Dat was nieuw. Nieuw voor den zakenman en voor den kunstenaar. Het bedrijf kreeg door deze ver door gevoerde samenwerking een zeer spe ciaal karakter, en de kunstenaar een nieuwe bron van bestaan. De kunste naar kreeg, en terecht, medezeggingschap in het grootbedrijf, hij, die eens was de ziel van het handwerk in den den handel, ook al gebruikte de fabri- gildentijd. Nadat Van Nelle in de ontkant voor zijn reclame wel de beeldrijke voorstellingen van den kunstenaar. De kunstenaar verachtte het materieele handelen, en de fabrikant had totaal geen verwachtingen van den kunstenaar als medewerker op zakengebied. En toch bediende de zakenman voor zijn reclame zich van de uitbeeldingsmiddelen van de kunst. Zijn manier van voorstellen, en de schikking van figuren en kleuren in het beeld, was aan de groote kunstprestaties ontleend. Het was alles zonder talent. De koop manwilde de compositie samenstellen en daardoor moest hij gebruik maken van 2e rangs teekenaars. Zijn voor stellingen hielden meer of minder ver band met het aan te prijzen artikel, en werden dan van willekeurige letters voorzien op een willekeurige plaats. De gedachte dat beeld en opschrift een harmonisch geheel konden zijn, of tegen elkander kunnen worden af gewogen, bestond nog niet. Het was de Fransche kunstenaar Chéret, die met n slag kunstenaar, hande laar en publiek er van over tuigde, dat schoonheid en za kelijkheid in de reclame vereenigd konden worden. Zijn prachtige affiches inspireer den. Omstreeks den zelfden wikkeling der Nederlandsche reclame het grootst en best opgezette voor beeldwas geweest, volgden verschillende groote bedrijven deze methode meer of minder serieus na. In de bedrijven ontstonden hierdoor de reclame-afdeelingen, die even regelmatig werken als de administratie. De complicatie bij het fabriceeren en handelen tijdens de wereldcrisis maakte een specialisatie van de be drijfsgroepen noodzakelijk. Wat den uiterlijken vorm van reclame betreft, deze schommelde en schommelt nog heen en weer tusschen artistieke kunstopvattingen en de ambachtszuiverheid. De artistieke opvattingen van het beeld worden het zuiverst gegeven in de werken van den vrijen kunste naar. De kunstenaar richt zich naar de schoonheid. Ambachtszuiverheid wordt uitgedrukt door het in acht nemen van die regelen bij de technische uitvoering van het ontwerp, welke het meest over eenkomen met den aard van de te geHet minst e tand bed erf, indien U poetst met wat goeds, dus met IVOROL Tube 60 en 40 et. Doos 20 et, 'J.