De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1936 19 december pagina 22

19 december 1936 – pagina 22

Dit is een ingescande tekst.

'-?u \ H. ?. A. Schintz ZESTIG jaren geleden lag 's win ters de sneeuw ongerept op het dak van Europa, geen menschelijk wezen stoorde de witte stilte en alleen de Bergdohle streek met tragen vleugelslag over de verwaaide bergkam. Thans trekken duizenden en duizenden skiloopers van December tot Mei hun sporen door de witte Alpenwereld, maagdelijke sneeuw vindt men alleen nog maar in het hooggebergte, berghotels en skihutten liggen overal ver spreid in de dalen, op de hellingen en zelfs op de toppen, en waar vroeger slechts Koning Winter heerschte, re geert thans de schoonste aller sporten, de skisport. Er is veel veranderd in deze zestig jaren, maar n ding is gebleven: de schoonheid van het gebergte in den winter. Alleen, vroeger wisten wij dat niet. De machtige Alpenwereld was voor ons afgesloten in den tijd van de diepe zonnewende, wij schuwden de witte hel, wij waagden ons niet in den ijzigen wintergreep, waaruit geen ont komen mogelijk was. Tot de Noren den sleutel vonden tot deze wondere winterwereld en hem brachten aan ons, die er slechts aarzelend de hand naar uitstrekten. De ski ontsloot voor ons de poort van de witte hel en wij vonden een paradijs, zoo onbeschrijfelijk schoon, als er sedert Adam's tijd niet is geweest. Duizenden jaren geleden werd er reeds ski geloopen, maar toen was het geen sport en geen genoegen, maar harde noodzaak in den strijd om het leven. In het skimuseum in Fiskatorpet bij Stockholm vindt de bezoeker stuk ken van versteende ski's, waarvan de ouderdom op meer dan vijf duizend jaren kon worden vastgesteld. De lan delijke bevolking van Scandinavië, van Rusland, van de Balkanlanden, bleef door alle eeuwen heen de sneeuwschaats gebruiken als een middel om zich te kunnen verplaatsen over de vlakten en de bergen, als de wintersneeuw het gebruik van elk ander ver voermiddel onmogelijk maakte. In verhandelingen uit de lye en i8e eeuw lezen wij van wedstrijden en skispron gen op de latten, maar daarna slaapt de ski zijn winterslaap, die bijna twee eeuwen moest duren, totdat hij werd gewekt door de Telemarker boeren jongens, die in 1879 op den Husbyheuvel bij Kristiania hun skisprongen aan de stomverbaasde menigte ver toonden. Op dien historischen lyen Februari werd de skisport geboren en sedert dien heeft zij een wereld ver overd. Nansen trok op ski's door Groenland, Amundsen bereikte op ski's de Zuid pool. En in Midden-Europa zijn het de Noorsche studenten, die voor het eerst op hun Telemarkski's den Feldberg afdalen. Van het Schwarzwald uit heeft de skisport zich over de Alpenlanden verbreid. Dr. Herwig uit Davos was in 1883 een der eersten, die in Zwitserland de latten onderbond. In Oostenrijk was Zdarsky de pionier, die ontzaglijk veel voor de skisport heeft gedaan en wiens Lüienfelder techniek jaren lang het skiloopen heeft beheerscht. In 1901 werd de Ski-Club Arlberg opgericht, in 1903 werd de Zwitsersche Skiyereeniging geboren, een paar jaar later werd een i7-jarige boerenjongen uit Stuben de eerste skileeraar van de Ski-Club Arlberg. Die jongen heette Hannes Schneider en hij was het, die een ommekeer in de alpine techniek van het skiloopen heeft ge bracht, een techniek, die jaren lang als de alleen zaligmakende heeft ge golden en die ook thans nog de basis vormt van het moderne skiloopen. PARSENN. Dit woord heeft een magischen klank bij alle skiloo pers, want het b et eekent een samen vatting van bergbanen, restaurants, skihutten, sneeuw en zon, maar bovenal een verrukkelijk skiterrein met tallooze Abfahrten en Schuszfahrten tot in het oneindige. Altijd heeft men gemeend, dat Oscar Schuster en Johann Engi de eersten waren geweest, die het gebied van Davos naar Küblis op ski's hadden doorkruist. In werkelijkheid echter wa ren het echter de beide Engelschen Steele en Danday, die op 12 Maart 1895 met hun ski's Davos verlieten, met bestemming Arosa, doch die hope loos verdwaalden en den volgenden dag in Küblis terecht kwamen. Arlberg. Een even beroemd begrip voor alle skiloopers ter wereld. Moei lijker skiterrein dan het Parsengebied, maar niet minder een skiparadijs. Op 18 December 1889 besteeg Hermann Hartmann uit Lindau op ski's den Galzigg en dol van vreugde daalde hij af naar Stuben, de eerste skitoer in het Arlberggebied achter zich latend. 14 dagen later bestegen dezelfde Hartmann, samen met Victor Sohm uit Bregenz en zijn stadgenoot Josef Ostler, den top van den Scesaplana, een hoogtoer tot 3000 m. en alle drie op ski's. Dat waren in die jaren prestaties, waar men met diep ontzag naar luisterde. En thans ? Thans draait een middelmatige skilooper zijn hand niet meer om voor een (skitoer in de drieduizenders. Skiuitrusting en -techniek hebben zich in den loop der jaren der- mate ontwikkeld, dat iedereen de vreugde van het skiloopen in de bergen zonder veel inspanning en zonder ont beringen kan genieten. Dertig, twintig jaren geleden was een skitocht een expeditie, vol risico's en gevaren. Nu is het een uitstapje, vol van vreugde en gezonde sport. Bergspoor t j es, kabel banen en Raupenschlepper brengen ons in luttele minuten tot op een hoogte van twee-, drieduizend meter en zonder vermoeienis dalen wij af naar ons com fortabel hotel. Nog niet zoo lang geleden beteekende een sprong van 40 meter van de schans een record, nu vliegt de skispringer met een 100 k.m. vaart van de Schanzentisch, om 100 m. verder als een reiger neer te dalen. Nog niet zoo lang geleden hielden de toeschouwers den adem in, als een Abfahrtslaüfer met een snelheid van 40 k.m. voorbijsuisde; thans raast Leo Ga sper l uit Kitzbühel de kilometerlancéin St. Moritz af met een electrisch gemeten snelheid van 136 k.m. per uur ! Een paar jaren geleden vermaakte iedere skilooper zich met het draaien van zijn boog j es om eenige tientallen op de helling uitgezette vlaggetjes; nu maakt de slalom een belangrijk onder deel uit van eiken skiwedstrijd en de meest perfecte skitechniek is noodig om de moeilijkheden van de geraffi neerd uitgezette vlaggenpoorten te overwinnen. Twintig jaren geleden moest de be ginneling maar zien, hoe hij zonder hulp van anderen kon leeren skiloopen, thans heeft ieder bergdorp zijn skischool, in Oo&tenrijk met staatlich geprüfte Skilehrer, in Zwitserland met Ski-instructoren, die over geheel Zwitserland skionderricht geven volgens de Schweizerische Einheitsmethode, vastgesteld door het Interverband für Skilauf. En de toekomst ? In de toekomst zal iedereen skiloopen, tot er in de geheele Alpen geen plaats meer is om nog een boog te trekken. Telde niet Dr. Henry ?t «s loopers, die op dien dag een der ve e Parsenafdalingen af skiden? Het w s er vol, gelijk in de Kal verst raat. Het zal ieder jaar moeilijker wordt n om rustige bergstreken en onbetreden boog re treKK.cn. ieme mei JL*I. cmy sneeuwhellingen te vinden en dat is Hoek uit Davos reeds in 1934 op een toch, wat wij skiloopers zoeken: allef n zonnigen Zondag in Maart 4000 ski- te zijn met de bergen en met onze ski s. iiiiiiitiiiiiiiiuiuiiiiitniiiiiiiiiiiiniiinittnii iiimiHUiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiuiuiuiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiii iiiiiimiiiiniiiiiiinnuiBMiitiiMMMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiitiiiiiiuuiiiiiiiuiiiiiiiiiuiitMiuiutiiMiiimniiiiiiiiiiiiiiiii bruiken materialen en machines. Ver- meest uiteenloopende vraagstukken & , schillende drukwerken verschillen van van technisch vernuft. Alles in ons beduiden. Het verkeersteeken heeft de het oude handwerk eigenlijk alleen dagelijksch leven wordt in den kring aandacht overal, in Oost en West, in door het tempo van werken. De van de bedrijfsreclame naar binnen Noord en Zuid, en dwingt tot begroote moderne persen hebben den getrokken, vooral wanneer men ver- ::~A~ aanslag zoo volmaakt aangepast bij wacht, dat het een of ander object het te gebruiken papier, dat bij door kleur-rythme of beweging het oog IIIUIIIIIIIIIIIHIItll"""""""111 '" geven, wat een teeken of beeld kan voorlichtingsdienst en propaganc i' i"1 ''" J~ middel voor maatregelen van regteringswege. Door een reeks van be> lden, cijfers en curven wordt verklaa d het waarom, en het hoe van een ha ideling. Deze beelden en teekens word -n door de kunstenaars tot een spreke id grijpen. E pioniers in de reclame hadden zeV* W* 4 ij * v» ??«?> w»» ? ? ?. -w zonken schoonheid. aanslag zoo voimaaiti cutugci/o;... ^.j , het te gebruiken papier, dat bij door kleur-rythme of beweging het oog f"V E pioniers in de reclame nadoen ze- aoor ae Kunstenaars «.ui <=cu op^-n.v .een groote snelheid het beeld nog van het publiek tot zich zal trekken. L/ ker een uitgesproken aanleg, en en boeiend geheel verwerkt. In 60 jar ui zuiver op het papier verschijnt zonder De reclamekunstenaar bedenkt ver- zijn geleidelijk mét de uitbreidingvan het is de reclame geworden tot de onm s-, den geringsten doorslag. Kleurendruk- pakkingen in velerlei materialen voor vak gevormd. Voor de jonge krachten bare spil in het handelsleven Wann< er machines, gebaseerd op het principe elk artikel, dat aan de markt wordt is het vrijwel onmogelijk in de chao- de Groene weer 60 jaar ouder zal z jn van diepdruk, het procédéwaarmede gebracht. Hij gebruikt de fotografie tische veelheid en verscheidenheid een geworden, misschien is dan d< ee Rembrandt het fluweeldiepe zwart als uitbeeldingsmiddel, hij teekent, weg te vinden. Zij hebben voorlichting nieuwe maatschappelijke voorlichtin; sbereikte van zijn onvolprezen etsen, schildert en componeert voor de film en studie nocdig. dienst, de publiciteit, uitgegroeid ot zijn zoo perfect gesteld, dat zij in snel als reclameobject. Het altijd lokkende Esthetisch bevindt de reclame zich een sterke en levende kunst, vol t erythme drukken vervaardigen, waarbij avondlicht wordt door hem gevormd; in dalende lijn. Onopgeleide krachten de verf als een veredeld materiaal als de wereldstad, in de avonduren eri vele hongerige teekenaars ontwrichop het papier wordt gebracht door gloeiende arabesken van velerlei ten het vak. Het scherpe oordeel van Het doordringen van den kunstenaar kleur is omgetooverd tot een sprookjes- den industrieel en een van goede hulpin het samengestelde organisme van stad, was het zijn smaak, zijn geoefende middelen voorziene en principieel gehet grootbedrijf plaatst hem voor de hand die deze vormen vaststelde. Als leide school kunnen systematisch de etaleur is hij een afstammeling van reclame opbouwen. den. stillevenschilder en den lichttech- Onderwijs-inrichtingen als de Haagnicus van het tooneel. sche en Rotterdamsche academie plaatOok het snelverkeer werkt aan de sten de reclame als onderwijsvak op vorming van de reclame mee. Hier is hunprogramma. Geef hun de midde* noodig de hoogste graad van duidelijk- len om het plan uit te voeren. De beheid. De mogelijkheid om snel te be- drijfsreclame als zakelijkste van de grijpen en den wil tot snel begrijpen, groep publiciteit heeft zich het snelst Het verkeersteeken voedt niet alleen ontwikkeld. De Oorzaak Van geluk in 't leven l m«a «*o*n *s«sN^+i-sl f*a<TAv/an ls meest een tip Op tljO gegeven, Dus de moraal: Neemt allemaal (Neemt aiiciuaai «,.?..,. ,_ CCMTintf AU DflfiT7 c -t de vormgevende teekenaar op, maar In drie landen van Europa gebruikt ttN tlr VAN bUU 14 van 5 tOt7. het publiek dat zich rekenschap moet men nu de beeldehrijke publiciteit als CHAMPAGNE | PIPER-HEIDSIECK Anc"*MCB HEIDSIECK Fonduen 1795 KUNKELMANN & C? Successeur» R El M 5 AGENTEN: KEULS& CO'S Handelmij. N.V 257 Keizersgracht - Telefoon 36960 AMSTERDAM PAG. tl DE GROENE No. 3107 REENS A F D E E L l N G THEE- EN MOKKA-SERVIEZEN in speciale REENS-KLEUREN. Binnen- en buitenlandsche kunstnijverheid in hout, leder, metaal en glas. Kleinmeubelkunst naar speciale ontwerpen. Voor bestellingen per post en aanvragen prospecti: AMSTERDAM. Hetligeiueg 49-51 DEN HAAG: Passage 76 REENS AMSTERDAM DEN HAAG . LONDEN NATUURBESCHERMING Dr. Jac. P. Thijsse HET zal altijd een veer in de pluim van De Groene blijven, dat dit blad een der eerste is geweest, waar de intelligente en ge voelige natuurvriend gelegenheid vond tot getuigenis en aansporing. Niemand minder dan de groote voorganger Heimans deed iedere week de lezers van De Groene deelen in het levens geluk, dat hij vond in de aanschouwing van de natuur en in zijn medeleven met den ontwikkelingsgang der weten schap. Hij bracht hen tot het besef van de groote waarde van de Nederlandsche Natuur en van het kostelijk genot, dat er kosteloos is te verkrijgen. En hij deed dat geheel als uiting van zijn eigen gelukkig leven. In dien tijd begon het echter al te rommelen van bedreiging van onze flora en fauna, onze mooiste en belang rijkste landschappen. Eigenlijk was dat al lang doende, maar men had er niet veel acht op geslagen. De onder gang van den Breesaap ging slechts weinigen ingewijden ter harte, de Amsterdamsche Waterleiding onttrok aanvankelijk minder water aan de duinen dan de regen er bracht. De ontginning van de woeste gronden ging in zulk een traag tempo, dat er een Heide-Maatschappij moest worden opgericht. Eerst later begonnen de natuurvrienden, wier aantal en energie steeds toenam, bezorgd te worden en de crisis kwam met de bedreiging van het Naardermeer. Kort daarop kwam het Leuvenumsche Bosch en het was alweer Heimans, die hier den weg baande. HET is een groot genot, aan dien tijd terug te denken. Klap op >;lap kon de Vereeniging tot Behoud van Natuurmonumenten groote daden verrichten: Hagenau, Oisterwijk, Rhederoord, Korenburgerveen, Texel. De vvereldoorlog zelf gaf nauwelijks opmthoud. Intusschen was ook het Staatsbosch beheer begonnen en wel in de eerste plaats door zijn werkzaamheid op Texel, waar in de dagen van het nog duister besef zonder opzet ernstig ver grijp was gepleegd aan het heerlijkste 1 andschap. Maar tien jaren daarna >egon het Staatsboschbeheer op dat zelfde Texel met de stichting van het eroemde reservaat de Muy en thans -ijn haast alle nog niet beboschte 'exelsche duinen echte natuurmonu menten. Alleen twee kilometers be noorden en bezuiden de badplaats -£oog hebben een andere bestemming. Het Staatsboschbeheer deed nog een ^ewichtigen stap door het instellen van een Commissie van Advies voor Natuurbescherming. Bij ministerieele beschikking werd het werk dezer commissie nog uitgebreid. Het werk van de Vereeniging tot Behoud van Natuurmonumenten vereischt door het heele land speciale studie en onderzoek en verwacht overal medewerking. Dit onderzoek en deze medewerking leidden tot het stichten van regionale stichtingen, de welbekende Provinciale Landschappen. Elke Provincie heeft thans zoo'n Landschap, dat zelfstandig prachtig werk kan doen, zooals Utrecht, Gelder land en Friesland hebben bewezen. Bovendien zijn er nog kleinere plaat selijke organisaties ontstaan o.a. de Haagsche Vereeniging voor Natuur bescherming, die voorbeeldig werk ver richt door haar prachtige publicaties. DAT is dus een heele phalanx: de Vereeniging tot Behoud van Na tuurmonumenten, het Staatsbosch beheer, de Elf Provincies, de Haagsche Vereeniging, de Stichting het Gooisch Natuurreservaat, de Stichting de Beer aan den Hoek van Holland en dan nog in het grensgebied zulke lichamen als Heemschut, het Oversticht, Kurtevenne enz., allemaal kinderen van deze eeuw. Bovendien ontwikkelde zich een uitgebreide literatuur in dagblad, weekblad, maandblad, jaar verslag, brochure, wetsontwerpen enz. Eén groot samenvattend werk kan in al die woeling nog niet tot stand komen. Het slotaccoord ontbreekt nog: de lang gewenschte en ook al lang be loofde Natuurbeschermingswet. Met den besten wil ter wereld en met de grootste geldelijke offers kunnen wij nog niet slagen, zoolang die wet ontbreekt. De gevaren, die thans dreigen, zijn veel talrijker en ernstiger dan die van dertig jaar geleden. Het lust mij niet, ze alle op te noemen, ge kent ze genoeg. Het ontginningswerk, dat vroeger in bedachtzaam tempo geschiedde, grijpt thans, begunstigd door de crisismiilioenen, wijd om zich en legt beslag op landschappen, die voor wetenschap en ontspanning voor altijd onmisbaar mogen heeten. De prijzenswaardige trek naar buiten vernietigt de schoon heid zelve, die men zoekt, door de wilde bebouwing langs de plassen en over de heiden. Steden breiden zich uit tot in het zesvoudige van een halve eeuw geleden. Nieuwe wegen en kanalen doorsnijden het land in alle richtingen. De groote landgoederen worden groo tendeels onhoudbaar. 'OCH behoeven wij niet te wan hopen. De term natuurschoon" EXQUISE KERSTDINERS OP VRIJDAG 25 EN ZATERDAG 26 DECEMBER A.S. SPECIALE MENU'S Attractief artistenprogramma t.w.: Bea Zoltana in haar dansfantasieën. Brook & Rosfield, the one crazier than the other. Marguitte & Gaston, danseurs mondains. Danspaar Rudy & Mariene. Speciale Shows van het JAZZ ORKEST NEVILLE BISHOP Tango Orkest Verde. Tzigane Orkest Lajos Kiss. s SURPRISES EN CADEAUX KERSTDINER Fl. 6.- per couvert Reserveert tijdig uw tafel (Tel. 34000) CARLTON HOTEL AMSTERDAM |M V 'i' Recherche- en Informatie Bureau ALEX. SNATAGER & Co. 133c Stationweg Den Haag Tel. 115512, 110608 Aanbevolen door: Hooge autoriteiten - notarissen - advocaten groot industrieelen - particulieren etc. Het OUDSTE" en Z.G.: DUURSTE" bureau hier te lande, doch inde practijk HET GOEDKOOPSTE" Door: betrouwbaar personeel, vakkundige behandeling, zuivere rapporten. i; de brand 00)^ nog 300 fel tyinimaxjiie blufcht hem welf N.V. IFFA-MINIMAX, BUSSUM. me ubile ereni adviseeren ve r b ouwen BMIIIBEIM; -SE v) QJ ^=-D U =§1 -00 is van kracht geworden, al is men het over de beteekenis nog lang niet eens. Er wordt ernstig gearbeid aan streek plannen", al ontbreekt helaas de bindende kracht. Er melden zich weer meer leden aan voor de Vereeniging tot behoud van Natuurmonumenten. Velen bekommeren zich over de schaduwen van morgen. Maar ik voel in al mijn oude botten de zonneschijn van overmorgen en weet dat de wereld altijd beter wordt. Reeds nu vraagt men naar het gebruik dat de menschheid van den vrijen tijd", die ieder wacht, zal maken. Welnu, dien vrijen, tijd hebben w*J allen reeds .gekend, als kind, toen we vreugde hadden aan alles wat mooi" was, in het bijzonder aan alles wat buiten leefde en groeide. Ik denk, dat de menschheid in den vrijen tijd, die haar te wachten staat, tot dat stand punt zal terugkeeren en dat de Minister voor Vrijen Tijd (er is in Frankrijk al een Ministre des loisirs") zich dan ter dege met de Natuur bescherming zal dienen bezig te houden. Intusschen hoop ik dat die ministeri eele belangstellingzich al eerder zal uiten in de thans bestaande Departementen. n PAG. 33 DE GROENE Ne. 3107 *-?

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl