ootxlcUssat avpyraunui zaïkdoekavin Uuxdoozav cav welkom. J OP DEN DAM :: AMSTERDAM FAPARTE AFDECLING HEERENKLEEDING NAAR MAAT DE PLAAT L. J. Jordaan Itac EEN van de eerwaardigste in stituten, welke niet slechts c'it weekblad doch tevens de heele Nederlandsche periodieke pers, kent, is ,,de plaat". Heel in het begin heette het ,,de plaat van Braakensiek" of,,de plaat van De Groene" .. . .tegen woordig is het kortweg: ,,de plaat". Misverstand mag van te voren uitge sloten worden geacht het moderne woord prent" werd voor iederen vorm van journalistieke caricatuur sinds lang geadopteerd. Alleen De Groene, gehoorzamend aan ik weet niet welk instinct voor traditie, hand haafde de oude benaming en aldus bleef de plaat" een unicum in Nederland en het onbestreden prerogatief van zijn oudste weekblad. Hoezeer de wekelijksche politieke prent óók binnen onze redactioneele muren met al de reverentie wordt be handeld welke men aan een geheiligde traditie verschuldigd is, blijkt wel hier uit, dat zij naar mijn weten het eenige onderdeel der loopende we kzaamhe* den vormt, waarbij de volledige staf van directie en redactie in het geweer komt. In de zoemende bijenkorf van een groot weekblad pleegt iedereen den vasten weg te gaan, dien een plan matige organisatie nu eenmaal voor schrijft. Maar Wocnsdagsmorgens doen wij een schoon boordje om, zetten een ietwat plechtig gezicht en scharen ons om de langwerpige tafel, die sinds menschenheugenis het middelpunt vormde der gewichtige besprekingen: het is platen-vergadering" en een iegelijk is zich diep bewust van de verantwoordelijkheid der situatie. Nu ik zooveel van de zaak verklapt heb is de lezer allicht nieuwsgierig geworden naar het verdere proces, dat zich bij de geboorte van ,,de plaat" afspeelt. Wel er is geen enkel bezwaar tegen, dit kijkje in onze journalistieke keuken verder uit te breiden.... binnen de grenzen eener behoorlijke discretie natuurlijk. Aan het hoofd van de conferentietafel zit (ook alweer sinds menschenheugenis) de hoofdredacteur en om de een of andere mystieke reden plaatst zich de teekenaar onveranderlijk aan de hoog geleerde rechterhand, terwijl de se cretaris even onveranderlijk aan het benedeneinde gezeten is. De directie en de overige redactieleden kiezen hun zetels ad libitum en zoo vangen dan de werkzaamheden aan. Wij beginnen te rooken! Ook dit behoort tot de onvermijde lijke ceremoniën, zonder welke een platenvergadering" niet denkbaar is. Reeds mijn vroegste herinneringen aan deze gebeurtenis zijn gehuld in een aangenamen blauwen nevel en het eenige verschil, dat zich in den loop der jaren heeft voorgedaan bestaat hierin, dat het zware geschut van Braakensiek's Duitsche pijp en de monumentale sigaren der vroegere redactieleden plaats maakten voor de lichte artillerie der moderne sigaretten. Voor het ove rige echter wordt ook aan deze traditie streng de hand gehouden. WIJ beginnen dus te rooken ! Nadat de eerste rookwolk j es zich in peinzende spiralen hemelwaarts hebben gekronkeld, haalt de hoofdre dacteur een lijstje voor den dag (meest al gekrabbeld op de keerzijde of de enveloppe van een brief) bevattende de belangrijkste politieke gebeurtenissen der afgeloopen week en leest dit me morandum aan de vergadering voor. De debatten over ,,het onderwerp" zijn begonnen. Gewoonlijk zijn ^ sprekingen van tamelijk lai.g^ want de keuze van het even? in beeld zal worden gebr, eindig moeilijker dan de leek v« Immers het is lang nie politieke of historische belangrij) die de selectie bepaalt. Het een onderwerp is een quaes ie van journalistiek instinct politieke importantie. De p0 prent in haar modernen vjrm vóór alles de weers'ag te zij i vj gene wat de publieke gemoede beweging brengt en iedere k; anti weet bij ervaring hoe weini ; kan strooken met de ,,histo beteekenis der feiten. Het ka" i __ dat zich drie pointes vóórdo -n -] een donderrede van Mussol ni mutatie in het kabinet en etaj hooging van het tramtari 'f. kader der historie bezien vo-men] phenomena zonder twijfel e- n i reeks maar toch is het zettj mogelijk dat desniettegenst iar laatste feit als basis voor dti wordt uitverkoren. Niets is g ? (de ondervinding heeft het fa dan bij de platenkeuze een subje norm te stellen het puliieki er nu eenmaal een zeer gepr< >no eigen meening op na en het i eerste taak van den joun alistj meening te distilleeren uit uet< van elkaar kruisende berichten,! om werd het systeem van ee.i; mogelijke conferentie gehai dh ieder brengt zijn eigen intimi' en ,,du choc des opinior.i... enfin, u raadt nooit w. t ontstaat! En zoo gaan we dan aan h :: Stuk voor stuk vallen de n et iil iiiiiiniiiiiiiiiniuiuiuiuiiumiuii i CH ich ?re?. er im." nar. f Merkwaardige be ,,Een hartelijk gejuich l verloofden, die zeer vri< bijeengestroomde publio ten." (O. H. L.). ,,Ecn vergeetachtige kv eens een liefdesbrief ach vriend, die een echtschei zaakte toen de eigenlijke volgende lezeres de bri terug ontving." (Ontwikk. Volksuii Paindeluxe-br-tod Onbekend eiland ont okt ,,Probeer bij wijze van pr«: van 8 cent." (Tel.) Dat lastige Hollands ,,Een mengelmoes van iller partijen, waarin echter i m overweegden." (Hol.). ,,De verdediger ligt e n «l toe. Bekl. is niet ster i in l landsch." (Alg. Ind. D'L} Uit de hoogeschooli journalistlei Het comitéheeft eer ai gehad; 607 vrouwen ui' l'«: wezen knoopen." '(N. K C /.Behalve een voordrai it.' daar gehouden heeft, is .iet; lukt voor het Museum 11 I.« vreemdsoortige, hier tot vutl kende kwallen te ben? htijj (Leidsch Uni Op de glibberig P» ,,De eenige lichtstree] di«| Duitsche bevolking d boven den Chineesch-Ja PAG. 34 DE GRCENM jls in pk m te na h ils12 kd< g' roi er br il o il.' m komende sujetten af en de gebiedt te erkennen, dat de hierbij soms zeer levendig zijn, aangezien ieder zijn iet hand en tand verdedigt. ?d eindelijk zijn we het geworden en gaan we over tweede punt: het zoeken ; pakkenden vorm. 11 bijwijlen verrassend snel in l gaan?andermaal aanleiding t; hetgeen wij in een gynaecobui een ,,zware bevalling" noemen. Ook hier stuit men op onverwachte contrasten. en onderwerp ter tafel liggen .tisch en zóó eenvoudig dat ?jnt met een handomdraaien zijn.... het resultaat is soms ..> ingewikkeld, en eerst na n-en-weer praten tot zijn proporties teruggebracht.... . : de geest blaast werwaarts het beeld wordt bijna dadelijk ukkigste omstandigheid doet wanneer een der aanwezigen kant-en-klaar idee voor den it. Dit draagt meestal het eener frissche, directe inspi.vordt dan ook gewoonlijk bij ie aangenomen. Moeilijker zaak wanneer wij de vondst blauwen nevel boven onze uoeten plukken. Ieder plukt op ier en de menschelijke ijdeligt mee, dat men zijn eigen ? niet graag zonder slag of iaat. Merkwaardig is ook de nde mentaliteiten na te gaan, stempel op de beeld-metapho~>n te drukken. Daar is onze redacteur, die gaarne op het ir opera verwijlt?onze litteItIA 't, is het feit, dat de kwestie I's ','tao schijnt te zijn bijge.R.C.) 11 een sterk gevoelen dat de i ad, welke de doelen van ijeenhoudt, d.i. de persoon monarch, niets mag verUit maar het minste kan i van de waardigheid van re positie." (Hbl.) iehoort tot een M'jfeld behoorde Pavlov tot yrootste physiologen van :." (Tel.) ?n der weinigen die hun it zagen verbleeken, beuelangelo." (N. Haart. C.) De als-gruwel ks kunnen wij ons ver over de grilligste levensn, ontstaan als deze zijn wrichte periode/' (Ons Tcon.) i nacht van 4 Juni had hij i xam gezeten, lijdende als .n slapeloosheid." (Hbl.) [i April 1868 schoot Theois van Abessynië, zichzelf Ir u hij niet door de hand "U'nsch wilde sterven." (V: en V ad.) ft dus zijn zin niet ge' orrespondentie - Gutta cavat lapidem, etc. f bij Gariopontus Passio: 'l totius corporis, etc. i, 17). i Jicianus (Gyn. C. 24) u. GROENI No. 3107 raire collega, die het verschil tusschen een prent en een essay niet altijd in het oog houdt onze technisch-georienteerde secretaris, die den teekenaar bij voorkeur met gecompliceerde machine rieën gelukkig wil maken. Tenslotte is er het nuchtere oordeel der directie, dat nooit verzuimt de plaat als zakelijke aantrekkelijkheid af te wegen. Ge noteerd dient nog, dat wanneer een verbeelding erg ingewikkeld is gewor den en men met de juiste voorstelling niet meer van in of uit weet, de moei lijkheid gewoonlijk elegant wordt w ggewuifd met de beslissing dat dit de zaak van den teekenaar is l" Hetgeen dan ook inderdaad juist blijkt te zijn.... Is de voorstelling eenmaal gevonden, dan wordt het globale karakter van op en bijschrift aangegeven. Men gaat n.l. van het gezonde principe uit, dat,de definitieve tekst behoort te groeien met de prent zelf, die nu eenmaal in de uitwerking der détails en de heele tournure door den teekenaar wordt bepaald. Gelukkig heeft men in zoo verre met de traditie gebroken, dat deze functionaris niet meer is ver oordeeld op de plaats des onheus en stante pede een schets te vervaardigen. Zonder iets aan het effect der oude methode af te doen, is men terecht in gaan zien dat de compositie een proces vormt hetwelk overleg en tijd vergt. En zoo is de zitting dan beëindigd en gaan de participanten, na het opsteken van een laatste triomfantelijke sigaret uit elkaar. HET werk van den teekenaar.... maar ja, dat is een chapiter op zich zelf. Hoe moet ik u deelgenoot maken van de wekelijksche spanning, welke hij altijd weer opnieuw door maakt? Van het rustelooze ijsbeeren, dat het zoeken naar een goede compo sitie vergezelt? Van de schetsen en probeersels die ongeduldig en nerveus worden samengeknepen en in de pa piermand gesmeten? Van het tobben met een gelijkenis, die maar niet wil lukken? Van het tijdroovende zoeken naar technische details, terwijl de cliché-maker als het Noodlot-zelve onver biddelijk op zijn prooi wacht? Van de emotie bij het zetten der eerste, onher stelbare inktcontour ? Van het simultaanspel der tekst-vinding, die al teekenend tot den eenvoudigsten, pakkendsten vorm wordt teruggebracht? Tenslotte zijn dit alle zuiver persoon lijke ervaringen, waarvan het stellig de moeite zou loonen ze eens met die van collega's te vergelijken.... wie weet, misschien komt het nog eens zoo ver. Voorloopig willen- wij ons bij deze schildering houden van den gezamenlijken arbeid, die het product vooraf gaat, dat zoo luchtig met zijn groene arrogantie aan de wanden der kiosken wappert,.. .. in zijn schertsenden vorm het resultaat van nauwkeurig en wel overwogen overleg. Want ,,de plaat" is n door haar karakter, n dank zij een goede traditie nog altijd het paspoort van de krant en tot op zekere hoogte, haar politieke geloofsbelij denis. Meer dan ooit vereischt zij in deze bewogen dagen overleg en ver antwoordelijkheidsbesef, omdat zij te vens het symbool is geworden van de steeds meer bedreigde vrije critiek, door de spotprent vertegenwoordigd. Nóg vindt de politieke en maatschap pelijke spanning haar veiligheidsklep in de scherpe formule der caricatuur nóg kan onze samenleving haar toet sen aan deze onbelemmerde controle nóg verwekt iedere poging om aan dit recht op vrije meeningsuiting te tornen een spontaan verzet. Laat ons niet somber zijn en ook in dit opzicht ver trouwen op den gezonden kern van het Nederlandsche volk. Want als de plaat" er niet meer zal zijn, zal er mér verloren zijn gegaan dan het onvolmaakte product dat redactie en teekenaar van De Groene" naar beste krachten voortbrengen. AUG, UILKEMA VERLOVING5EN TROUWRINGEN PRACHTIGE AFWERKING; UIT N STUK GESMEED; 14-18-33 Kts. goud l /a"nrv graveeren gratis J ? 3.90^ 39 Reguliersbreestraat. HARDE NOGAen CARAMELin een nieuwe, aantrekkelijke vorm. 40 cents per ons. DINGEDS o(ë/ op ak najctsn/ HOTEL DE WITTE" Het beste ter plaatse Amersfoort * Telef. 22 1850 m. zekerheid van sneeuw. Wintersport in volop zon. Makkelijke oefeningsheuvel direct voor het Hdtel. Ongevaarlijke skihellingen tot 3000 m. Skischool onder leiding van J. Dahinden. Eigen ijsbaan met nieuwe curlingplaats. Voor Januari en Maart nieuwe extra arrange menten. Winterprogramma, prospectussen en prijzen door de diractie J. Wlllimann Seizoen van 1 December tot Paschen. ZWITSERLAND voor opvoeding en onder wijs het ideale land LAUSAN N E (Zwitserland) Hoogere Handelsschool COLE SUPÉRIEURE DE COMMERCE Erkende school voor jongelieden van beiderlei kunne van 14 tot 20 jaar. Bijzondere klassen voor leerlingen wier voertaal niet het Fransch is. Bijwerken in een specialen cursus met 18 lessen Fransch per week. Inlichtingen en programma kosteloos. (Jura Zwitserland) ,,Le Presbytere" Courtelary Instituut voor jonge damet. Fraugch, talen. Volledige opleiding voor de huishouding. Muziek. Sport. Zeer gezond klimaat. Dennebosschen. Hoogte 700 Me Prima referentJen en protpectu». Dt. en Mevr. VOUMARD. £en echte JLeity' vervaardigd door de beroemde fabrieken van de Lelca-oamera! Het ideaal voor theater, reis en sport. In kwaliteit ongeëvenaard. DevergelijkingnevenQoedal»Leitx" kan slechts als lof voor de LEITZ' fabrikaten bedoeld zijn. Prospeotut gratis op aanvrage Levering door den erkenden foto- of optlekhandel Hoofd vertegen w. v. Nederland N.V. ODIN NIJMEGEN