mm Ir 1 t 4 onverbindendverklaring der onderne mersovereenkomsten. Minister Slingenberg heelt nog na laten gaan of hij de verbindendverklaring der loontn kon nalaten, doch dan bleek de waarde van de verdere bepalingen op vrijwel niets uit te loopen; hij heeft daar dus van afgezien. Daarnaast is hij tot de over tuiging gekomen, dat hoe meer hoe liever t.a.z. van de sociale voorschriften aan arbeiders en ondernemers samen ter regeling moet worden overgelaten. Betreft het hier in het publieke recht opnemen van private overeenkomsten, omgekeerd voelt de minister van Landbouw de noodzaak om de crisis organisatie voor land- en tuinbouw te decentraliseeren, waarbij aan de ver tegenwoordigende organen op dit gebied werkzaam, een taak gegeven wordt. Deze nieuwe organen" zullen in de eerste plaats een uitvoerende taak krijgen, maar in beperkte mate toch ook een regelende. HET BEGROOT1NGSWERKDER TWEEde Kamer wordt regelmatig en zonder veel moeilijkheden voor de re geering afgehandeld. De onderwijs- en de waterstaatsbegrooting zijn er zelfs zonder hoofdelijke stemming doorge gaan. Dat de motie tegen de opheffing van de kweekschool te Oostburg is aangenomen is niet van principieele beteekenis. Principieeler hoewel niet bijzonder krachtig, waren de bezwaren tegen de manier waarop de kweekelingen en aankomende onderwijzers worden be handeld. Niet alleen worden volwaardig bevoegden voor de vervulling van een volwaardige taak met een paar guldens in de week afgescheept, maar boven dien verdient de staat aan de examens van hen, die zoo gehonoreerd worden blijkens het voorloopig verslag nog ruim ? 23000. En dat, terwijl ons volks onderwijs korter is dan in de omlig gende landen. Maar waar niet is, heeft de keizer zijn recht verloren en mi nister Slotemaker bezwoer* de Kamer dat er inderdaad niets was. Het is wel een van de eerste dingen die bij wat meer geldruimte noodig zijn, want de onderwijzerssalarissen zijn hier te lande niet van dien aard, dat men de ont beringen in de jeugd later gemakkelijk inhaalt. Trouwens, bij de hoogere beroepen, waarbij dat vroeger het geval was, bestaat die toestand ook nauwelijks meer. HET K.L.M. VLIEGTUIG, DAT ONDER zeer zware weersomstandigheden in Londen het vliegveld moest ver laten, is daarbij op rampzalige wijze op een huis terecht gekomen, waardoor niet minder dan 14 dooden te betreuren zijn. Door hun zeldzaam heid treffen ongelukken bij ons natio nale luchtvaartbedrijf ons extra. Mis schien dat er nog een veiliger methode om bij mist te starten gevonden kan worden? Dan kan ons ten minste de troost blijven, dat ook deze ramp weer tot grootèr veiligheid voor het vervolg heeft gestrekt. * Rectificatie Ons Donderkopje" in het nummer van de vorige, week betreffende een zin uit de N.R.C, over Queipo de Llano blijkt bij nadere beschouwing niet juist te zijn: wij hebben de meening, die Queipo de Llano in den mond is ge legd, voor een eigen meening van den schrijver van het artikel in de N.R.C. gehouden. Voor deze vergissing onze excuses. Geef adresveranderingen TIJ DIG op! Als wij 'sWoensdags Uw nieuwe adres weten ontvangt U daar 's Zaterdags de nieuwe s^^ GROENE ''^55 SIR BASIL ZAHAROFF Commis-voyageur van den dood SIR Basil Zarahoff is een handels reiziger van den dood geweest. Een reiziger moet goed gekleed zijn: Sir Basil Zaharoff was Engelsch Baronet, Commandeur van het Fransche Legioen van Eer, Hertog van Spanje etc., etc.: dat was het schoone boordje van Sir Basil. Niet altijd zijn zijn overhemden ech ter zoo smetteloos geweest. Deze man heeft den dood georgani seerd. Had hij het niet gedaan, dan was hij nu nog brandweer man of een armzalig vreemdelingengeleider in Constant inopel, een ge vluchte, kleine oplichter in Londen of Athene. Voor dit lot is hij bewaard door een uit de lucht ge vallen vriendschap met een Griekschen minister, later minister-president, Stefaan Skouloudis, die hem een opengevallen post bij de Engelsche bewapeningsfirma Nordenfeldt wist te bezor gen. Hij werd haar vertegen woordiger voorden Balkan. Zaharoff's vader was een Griek. Zaharoff werd ge boren in Anatolië. Hij be hoorde tot de GriekschKatholieke kerk. Een va derland kende hij niet en hoewel hij er tenslotte vier of vijf bezeten heeft, heeft hij er nooit een gezocht. Na zijn indiensttreding bij Nor denfeldt in 1877 geraakt Griekenland in oorlog met Turkije. Hij verkoopt de Grieksche regeering een duikboot, te leveren door Nordenfeldt. Hoe edel en hoe vaderlandslievend! De vloot van zijn land heeft nu een overtuigend over wicht op de schepenmacht van Griekenland s aartsvijand Turkije. Waar is nu Zaharoff op een zoo ver heven moment ? De Griek Basileios Zaharoff staat op dit oogenblik met zijn orderboek voor de Turksche regeering. Zaken zijn zaken. En wijl de Turksche regeering over grootere geldbronnen beschikt, kan de heer Zaharoff daar buigend een order op twee duikbooten in ontvangst nemen. ZOO was zijn debuut, en zoo ging het verder. Zijn vaderland was Zaharoff's eerste liefde. Zijn tweede was de mitrailleur. De Zweedsche di recteur Nordenfeldt maakte zich al een tijd ongerust over de successen van zijn Amerikaanschen collega Sir Hiram Maxim, die een machinegeweer zeid uitgevonden te hebben, dat 666 schoten per minuut zou kunnen lossen. Nordenfeldt's zaken liepen terug. Het factotum Zaharoff moest helpen. Als Maxim in Oostenrijk voor de eerste maal het geweer wil demonstreeren, is het onverklaarbarerwijze defect. Sir Basil Zaharoff kon een succes boeken. Maxim, die een geniaal ingenieur is, geeft den strijd niet op. Hij organiseert yn Ween en een tweede demonstratie. '' De Keizer is aanwezig en hooge officie ren. Op een afstand staan de Weensche en buitenlandsche journalisten. Tus schen hen staat een donkere, slanke man, men fluistert een Griek of een Rus uit Londen. Maxim demon streert zijn vinding. Hij schiet in een schutting binnen weinig seconden en kele initialen. Stomme verbazing bij de aanwezigen. Tusschen de verbaasde journalisten klinkt de stem van den geheimzinnigenman: Is het machine geweer van Nordenfeldt geen wonder ?" Als Maxim dan den volgenden morgen in alle kranten zijn machinegeweer on der dien naam ziet, begint hij zijn tegen stander te vreezen. En als hij op het ministerie, dat door Zaharoff bewerkt is, een volkomen veranderde instelling merkt, gaat hij in arren moede naar de hotelkamer van Basil Zaharoff. De firma Maxim-Nordenfeldt wordt gesticht. dien is het morgen geen Donderdag doch Dinsdag." Morgen i» het Donder dag", geeft Zaharoff hoffelijk ten ant woord. , ,Pardon,morgen is het Dinsdag.'' ,,Goed", zegt Sir Basil, ik wed met u om 100.000 francs, dat het morgen Donderdag is l" Sir Basil Zaharoff heeft de wedden schap verloren. De staat werd een zijner beste klanten. Er zijn andere manieren om met de grooten dezer aarde in contact te ko men. Zaharoff kende ze. Hij was steeds eerder bekend met de vrouw of de ge liefde van een staatsman, dan met den staatsman zelf. Zoo bevestigde hij zijn macht in Rusland, daarbij zijn Franschen concurrenten den pas af snijdend, door Vickers in combinatie met een Russische firma groote fa brieken te doen oprichten. Hij verbond zijn firma met de Duitsche Krupp-fabrie ken, met de Fransche Schneider & Creusot. Er kan op de aarde geen con flict uitbreken, dat nie* voordeel brengt aan der handelsreiziger in moord tuig. En zoo was hij in het jaar 1914 reeds een der rijkste mannen der wereld N Zaharoff in 1924 met zijn bruid, de hertogin De Villa Franco ds los Caballeros, voor dien Prinses de Bourbon Eenige jaren later koopt de groote bewapeningsfirma Vickers & Zonen te Sheffield de firma Maxim op. Zaharoff vergroot zijn invloed. Hij blijft reizen met nouveautés op bewapeningsgebied. En verkoopen. Den Transvaalschen Boeren verkoopt hij Engelsche wape nen, om den Engelschen, zijnlandgenooten krachtens woonplaats, te be strijden en hij verraadt daarmede ten tweede male zijn, tweede, vaderland. In den Russisch-Japanschen oorlog verkoopt hij wapenen aan Japan, dat Engeland's bondgenoot is. Maar ook aan Engelands tegenstander Rusland. De Spaansch-Amerikaansche oorlog is een nog voordeeligtr zaak. Aan beide partijen heeft Zaharoff millioenen ver diend. Hoe werkte hij ? Hoe drong hij zich in bij ministers, generaals en poli tici ? Een anecdote toont den weg, dien hij met succes gedurende meer dan 40 jaar bewandeld heeft. Er is op den Bal kan een staat, die zich nog steeds heeft weten te bewaren voor Zaharoff's aan prijzingen. De minister van oorlog heeft zich onverbiddelijk getoond. Nog n maal vraagt de kanonnenkoning een onderhoud bij den weigerachtige. Het is Maandagavond. De minister ont vangt hem met de woorden: Ik heb u voor het laatst een audiëntie verleend, om u nu eens en voor altijd te zeggen, dat verdere moeite uwerzijds overbodig is. ,,Dacht u?" antwoordt Zaharoff; morgen, Donderdag, kom ik nog eens bij u terug." Dat is volkomen onnoodig", antwoordt de minister. Boven** Marchena. IET alles aan dezen man getuigt van een f el en onverzettelijk realis me. Hij kende zijn roman tiek. Toen hij ten tijde van den Spaansch-Amerikaan schen oorlog in Madrid ver toefde, op een hofbal, en juist het feest wilde ver laten, werd hij een zeer jonge vrouw gewaar, dia aan den arm van een zwaar gedecoreerden man door t) e. corridors schreed, waarbij de aanwezigen eerbiedig. opzij gingen. Juist toen htt paar Zaharoff passeerde, zag hij, hoe de man zijn gezellin bij den arm greep en haar zoo krachtig bee pakte, dat zij een kreet van pijn uitstootte. Zond-r nadenken sloeg Zaharoff den man in het gelaat. Et n duel was het gevolg. Z<-o duelleerde Zaharoff met Don Francesco de Bourbo.i, den neef van den Spaa.ischen Koning, hertog van En zoo ontstond eon idylle tusschen den kanonnenkoning en de negentienjarige Prinses de Bour bon. Kort na dit voorval moest de Prins van Bourbon wegens een geestesziekte opgenomen worden. De Prinses wei gerde echter te scheiden. En zoo wacht te Zaharoff meer dan 30 jaar, totdat de Prins stierf, en de prinses vrij werd. -ij huwden in 1924. Na 18 maanden over leed de Prinses de Bourbon. Zij 'iet twee dochters na... HET is eerst kort geleden bekend geworden, dat hij in 1920, op hoogen leeftijd, voor het eerst en voor het laatst uit eigen zak een oorlog van de Grieken tegen de Turken h^eft gesubsidieerd, daartoe bewogen door zijn vriend Venizelos. Zaharoff verloor daarbij vele millioenen. Aan vankelijk heeft de strijd succes. Za haroff levert Vickers-wapenen aan de oorlogvoerende Grieken. Maar Creusot (met Vickers gelieerd) doet h etzelfde aan de Turken. En zoo donde ren de kanonnen van Zaharoff broe derlijk tegen elkaar. En de Grieken ?en Turken sterven broederlijk op het zelfde slagveld. Zaharoff's groote rol is hierna uitgespeeld. Hij wordt grootste aandeelhouder van de bank in Monte Carlo, hij blijft wapenhandelaar en wordt petroleummagnaat. Het leven van Sir Basil Zaharoff i* niet volledig te overzien. En waarom ook? Immers: de mortuis nilnisi bene. H. B. FORTUI* PAG. 4 DE GROENE Ne. 3IC6 DE GROENE HOUDT KOERS! Zestig jaar lang is De Groene democratisch, radicaal, bovenpartijdig, nationaal en vooral: onafhankelijk geweest. Hij zal dit blijven. De Groene staat los van de slagwoorden van den tijd, laat zich in geen enkelen hoek dringen en aanvaardt geen enkel -isme. De Groene schuift niet op naar links of rechts, hij houdt zijn koers : recht vooruit. HEEL NEDERLAND taT^r^n^" ^ h" EereC°m"é' dat zlch heeft *ev°""d ter ««'egenheid van de verschijning (op 19 Decem ber) van ons Jubileumnummer Zestig Jaar Nederlandsch cultuurleven" en bestaat uit de.volgende'personen: Df- H_ l^fll.1W %JT«?*«dt^A.** w*_*_??* _- _ _ * * Dr. H. COLIJN, Minister van Koloniën en Minister van Defensie a.i. Mr. P. J. OUD, Minister van Financiën Pfo'- Dr. J. R. SLOTEMAKER DE BRUINE, Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen Dr. W. DE VLUGT, burgemeester van Amsterdam Prof. Mr. P. J. M. AALBERSE, Minis ter van Staat, Voorzitter van de Tweede Kamer Ir. J. W. ALBARDA, Hd Tweede Kamer Prof. Mr. A. ANEMA, Hd Eerste Kamer Mevr.LIZZYANSINGH.kunstschilderes W. BERDENIS v. BERLEKOM E. BOEKMAN, wethouder van Am sterdam Dr. MENNO TER BRAAK, letterkundige JOH. BRAAKENSIEK Prof. Dr. H. BRUGMANS Mr. D. CRENA DE IONGH, President Ned. Handel Mij. G. H. CRONE, voorzitter v. d. Kamer van Koophandel en Fabrieken A. VAN DUINKERKEN, letterkundige Jhr. Mr. D. J. DE GEER, Minister van Staat JOAN GELDERMAN, lid Eerste Kamer J. TER HAAR J r., voorzitter Chr. Hist. Raadsfractie, Amsterdam D. HANS, voorz. Ned. Journalistenkring Prof. Dr. J. A. VAN HAMEL Mej.Mr.C.F.KATZ, lid Tweede Kamer Prof. Dr. G. W. KERNKAMP. Mr. L. G. KORTENHORST, lid Tweede Kamer. HILDO KROP, beeldhouwer Mr. G. C. J. D. KROPMAN, wethouder van Amsterdam Ir. W. H. VAN LEEUWEN, pres.- dir. Ned. Gist- en Spiritusfabrieken Dr. F. E. POSTHUMA. oua-minisier van Landbouw, Handel en Nijverheid Mevr. TOP VAN RHIJN?NAEFF, letterkundige A. ROLAND HOLST, ' letterkundige Prof. Mr. F. G. SCHELTEMA ARTHUR VAN SCHENDEL, letter kundige JAN SLUYTERS, kunstschilder Mr. L. J. A. TRIP, president van de Nederlandsche Bank Prof. Mr. J. A, VERAART Mr. Dr. L. E. VISSER, vice-president van den Höogen Raad Mr. J. A. DE VISSER, procureur-gene raal bij het Gerechtshof, Arnhem Mr. W. C. WENDELAAR, lid Tweede Kamer Dr. F. M. WIBAUT f DE INHOUD VAN HET JUBILEUMNUMMER « als steeds van de hand der [meest bevoegde medewerkers, ongeacht hun richting of kleur" Ultf* f^9 T\M ^> w v ? ? » ^ _^b_ _^ _?_?-?_ Prof. Dr. G. H. W. KERNKAMP Prof. Dr. F. G. GERRETSON Dr. J. G. VAN DILLEN Dr. I. J. BRUGMANS Prof. Dr. H. R. KRUYT Prof. Dr. J. LINDEBOOM Prof. Dr. H. A. IDEM A Prof. Dr. H. BRUGMANS Mr. M. KANN en ANTON VAN DUINKERKEN JAN DE ROODE EDUARD VERKADE VICTOR E. VAN VRIESLAND WILLEM PIJPER ALBERT PLASSCHAERT D. C. VAN DER POEL Ir. J. B. VAN LOGHEM Dr. JAC. P. THIJSSE JOH ANNA NABER JAC. JONGERT maakt een vergelijking tusschen het jaar 1876, waarin De Groene werd opgericht, en onzen tijd. schrijft over het politieke leven gedurende de zestig jaar van het bestaan van ons blad. behandelt de economische geschiedenis van dien tijd. schrijft over zestig jaar socialen groei. draagt een artikel bij over de ontwikkeling der wetenschap vertelt iets over het geestelijk leven van toen en nu. levert een bijdrage over de politieke geschiedenis. schrijft een artikel, getiteld: Zestig jaar Amsterdam. belichten de ontwikkeling der journalistiek. vertelt belangwekkende herinneringen uit den tijd van De Koo en Van Maurik, toen hij zelf redactie-secretaris was. schrijft over het tooneel gedurende zestig jaar. behandelt de literatuur van dit tijdvak. de muziek. de schilder- en beeldhouwkunst. schrijft over de film, waarvan De Groene de geboorte heeft aanschouwd. bespreekt den ontwikkelingsgang der bouwkunst ?£rieti f°T t natuurbes<*erming, die ons blad als een der eerste heeft gepropageerd. schrijft over zestig jaar vrouwenleven. draagt een artikel bij over de ontwikkeling der reclame. DE GROENE IS EN BLIJFT: . - . . ? ..,.,?? ^^ ^^m m mm mm m mw m m * het lijfblad van denkend Nederland NIEUWE ABONNÉS ONTVANGEN KOSTELOOS HET JUBILEUMNUMMER Voor den nieuwen Jaargang staan al weer eenige belanawekkende speciale nummers op het programma, o.a. een fraai nummer gewijd aan VORS7ENHUWELUKEN van overal en alle t.jden, dat zal verschijnen ter gelegenheid van het ,M«D±T^,KK-H- Prïnse5 Jülfema' en ee" n""»? over INTERNATIONALEN HUMOR, waarvoor medewerking van vele zi|den reeds is toegezegd. De Groene wordt steeds beter/dus: De Groene... ook Uw lijfblad BON Mijne Heeren, AAN DE ADMINISTRATIE VAN DE GROEN l IxcIZERSGRACHT 355 AMSTERDAK TEL. 37964- POSTGIRO 72880 - GEM. GIRO G ICXX i . luiiiiHiiniiiMiitiiiMiiiiiMmiii ,PAG. 21 DE GROENE No. 3106 l ^" ? 4>m r Naam: Straat: .......... ............ .'.: .............. ....................... ' ^Woonplaats: ....?_... M ^ * ? : "«?????^?i %^ aniwi 'i einde van een Jaargang, na opzeggln| ' jj 'j Nr.