Historisch Archief 1877-1940
mm
, '.,.?"*
1850 m. zekerheid van sneeuw, «fit
Wintersport in volop zon.
Makkelijke oefeningsheuvel direct vóór het
Hotel. Ongevaarlijke skihellingen tot 3000 m.
Skischool onder leiding van J. Dahinden.
Eigen ijsbaan met nieuwe curlingplaats. Voor
Januari en Maart nieuwe extra arrange
menten. Winterprogramma, prospectussen
en prijzen door de
directie J. Wil liman n
Seizoen van 1 December tot Paschen.
^p.
j.slflt
:,,?"*?Naar de Wintersport
^WITSEKLAXD, land van '/on en
^r sneeuw, biedt lederen
vacantieganger wat hem het meest bekoort:
Daar hebt ge die beroemde landschap
pen en plaatsen, die evenzeer bekend zijn
door hun ideale ski-terreinen als door hun
bob-, ijs- en rodelbaanen,
ijshockey-wedstrijdèn en rennen van allerlei soort. St.
Moritz, Pontresina, Celerina, Samaden,
Zuoz, Davos, Arosa, Klosters, Bergün,
Andermatt, Kigi, Engelberg, Grimmi- en
Griesalp, Kandersteg, Adelboden, Gstaad,
Wengen, Grindehvald, Mürren, Saanen,
Zweisimmen, Diablerets,
Montana-Verraala, Lcukerbad, Champéry,
VillarsChesierès, Les Avants, Zermatt, Leysin,
Caux.
Op de ijsbanen in St. Moritz en Davos
nieten zich de snelste hardrijders ter we
reld; op den beroemden Gresta-run
tusschen St. Moritz en Celerina worden de
rennen op den bliksemsnellen skeleton
uitgevochten. En wie kent niet de befaam
de springschanseri van deze plaatsen: de
Jungfrau-schans in Wengen, de
Titlisschans in Engelberg, de Bernina-schans
in Pontresina, de Olympia-schans in St.
Moritz, de Bolgen-schans in Davos, de
Selva-schans in Films ? Paardenrennen
op het bevroren meer van St. Moritz,
Mondscheinfahrten" van de
Berninabaan, skijöring achter motorrijwielen in
Glarus, het wereldberoemde slederennen
van Grindehvald en het skirennen van
Wengen zijn even karakteristiek als de
klassieke afdalingen: Corviglia,
Diavolezza, Parsenn, Piz Sol, Titlis, Jochpass,
Eiger- en Aletschgletscher, Mannlichen...
Indien gij in de gelegenheid ertoe zijt,
nesmt dan nu uw vacantie, onder het
zelfde devies, dat de Zwitsersche
Verkeerscentn: Ie sedert verleden jaar in haar
wapen voert: Wintcrferien doppelte
Ferien", oftewel: wintervacantie telt
dubbel!
Gij zult er geen spijt van hebben, wan
neer gij dien raad opvolgt!
N.V. DE HOLLANDSCHE
VOORSCHOTBANK
KRUISWEG 70 HAARLEM
De Bank verstrekt voorschotten met
een minimum van ?1000.- op billijke en
wat de terugbetaling betreft gunstige
voorwaarden, onder borgtocht
ofzakeHjke zekerheid. Een prospectus wordt
op aanvraag gaarne toegezonden.
VAN RIJN S
SMOSTERD
Was DE GROENE juist
uitverkocht toen U er naar
vroeg? Een goede raad:
NEEM EEN
ABONNEMENT!
ZJE DEN BON OP PAG. 21
LEVENSVERZEKERING
MY. ARNHEM
waarborgt U en Uw gezin een onbezorgde toekomst.
ROTTERDAMSCHE HYPOTHEEKBAl
l VOOR NEDERLAND
N.V.VERZEKERINO-MAATSCHAPP
OPGERICHT A°1894..
-' AMSTERDAM C-KEIZERSGRACHT 51
INBRAAK; BRAND;ONGEVALLEN Eh
WATERLEIDINGSCHADEVERZEKERING
een groet uit
'e
w verwanten en vrienden in het buiten
land zullen het heerlijk vinden, wanne* r
U hen met KERSTMIS of NIEUWJAA A
verrast met een groet in de vorm van ei;ri
doos heerlijke vaderlandse Ringers' bonbons.
Zij zijn overal en altijd een welkome verras
sing, destemeer wanneer men ze lange ti'd
heeft moeten ontberen. RINGERS' speciali
teiten zijn goed verpakt in fijne houten doze i,
welke gemakkelijk zijn te verzenden, Stuar
Uw familie en vrienden in den vreemde zulk
een doos bonbons van
IllfflIL
ien en economie
DE GULDEN
C. A. Klaasse
IN de eerste weken, men kan wel zeg
gen in de eerste maand, na het ver*
laten van den gouden standaard is
de positie van den gulden op de inter
nationale wisselmarkt betrekkelijk on
bestemd geweest. Van eenige uitge
sproken tendens was nauwelijks sprake.
Vraag en aanbod waren ongeveer in
evenwicht, en de markt, die toen nog
volkomen werd overgelaten aan zich
zelf, vertoonde geen al te groote koers
fluctuaties. Een oogenblik zag het er
naar uit dat het aanbod de overhand
zou krijgen, en toen werd door de
Nederlandsche Bank aan het egalisatie*
fonds een bedrag van 100 millioen
goud overgedragen opdat zoo noodig
op de wisselmarkt tot steun van den
gulden kon worden geopereerd.
Ongeveer tegelijk daarmee wel
licht ook in verband met den
psychologischen invloed van dezen voorzorgs
maatregel kwam er een ommekeer
in de tendens van de markt. De daling
van den guldenskoers hield op, zonder
dat het voor het fonds noodig was om
te intervenieeren. Geleidelijk accen
tueerde zich de ommekeer in de stem
ming ten aanzien van den gulden, de
vraag naar ons devies begon geleidelijk
het aanbod te overtreffen, de koersen
van dollar en pond liepen terug.
De voornaamste oorzaak van deze
tendens, die sindsdien voortdurend
heeft aangehouden en in de laatste
weken steeds grooteren omvang heeft
aangenomen, moet gezocht worden in
een factor die reeds onmiddellijk na de
depreciatie werd verwacht, nl. de
repatrieering van kapitalen die destijds uit
guldensangst naar het buitenland wer
den overgebracht of in goud werden
opgepot. Dat deze beweging pas eenigen
tjd na het verlaten van den gouden
standaard haar intrede deed, zal aan
twee momenten voornamelijk zijn
toete schrijven. In de eerste plaats bleef de
gulden zwevende. Zoolang de beleggers
niet den indruk hadden dat een verdere
belangrijke daling uitgesloten of althans
onwaarschijnlijk was, bleef de neiging
om in den gulden terug te keeren ge
ring. Toen meer en meer de kans op be
langrijke verdere koersdaling kleiner
werd geacht, verviel deze overweging.
In de tweede plaats was er de situatie
op de Amerikaansche beurs. Veel ge
vlucht kapitaal was destijds in Ameri
kaansche aandeden belegd. Terwijl
deze destijds waren gekocht alleen als
middel tot het doel, n.l. uit den gulden
te vluchten, was langzamerhand dat
bezit tot doel zelf geworden, n.l. een
speculatieve belegging, die men op
grond van de tendens in Wallstreet
attractief achtte. Ook nu is de stem
ming voor Amerikaansche aandeelen
nog geenszins gedrukt, maar verschei
den houders hebben toch aanleiding
gevonden om voor een deel van hun
bezit een omzetting in Nederlandsche
en Indische aandeelen te overwegen.
Daarbij komt nog deze factor: de eerste
tijd na de depreciatie van den gulden
viel samen met een zeer bullishe"
stemming in Amerika. De invloed van
de toen reeds plaats vindende
repatrieering op den guldenskoers werd
daardoor deels gecompenseerd door de
vraag naar dollars uit hoofde van spe
culatieve vraag naar Amerikaansche
shares. Nu die beweging ietwat geluwd
is komt de volle invloed van de
terugvloeiing van kapitaal op de wissel
markt tot uiting.
Maar het spreekt vanzelf, dat wat
men daarvan laat zien, dusdanig wordt
gemanipuleerd, dat daardoor niet het
geheim zijn tot een aanfluiting wordt.
Onder de noodige reserve dus wat
betreft het verwarring stichtende ele
ment der camouflage zou men de
goud- en valuta-aankoopen thans
kunnen taxeeren op om en nabij de
150 millioen. In den eersten tijd heeft
het fonds zich practisch geheel gefinan
cierd door schatkistpapier waarvan
het, zooils bekend, bij de oprichting
300 millioen als kapitaal ontving
bij de Nederlandsche Bank te beleenen.
De beleeningen bij deze instelling
zijn sedert den val van den gulden met
rond 190 millioen gestegen. Daarvan
was xoo millioen bestemd voor de
financiering van de boven reeds ge
releveerde goudoverdracht van de cen
trale bank aan het egalisatiefonds.
Zoodat er 90 millioen werkelijk uit deze
financiering vrijkwamen voor aankoop
van deviezen.
In de laatste weken echter moet aan
genomen worden dat het fonds ook be
langrijke bedragen middelen tot zich ge
trokken heeft door plaatsing van schat
kistpapier op de open markt. Door den
agent van de schatkist werd regelmatig
over de toonbank drie- tot
vijfmaandspapier verkocht dat niet in de publi
caties van de schatkistpositie
paraisseert en dus moet komen uit de porte
feuille van het fonds. De aldus ge
plaatste bedragen taxeert men op
circa 60 millioen. Tezamen met het
genoemde bedrag dus 150 millioen,
of wel ongeveer de helft van het kapi
taal van het fonds. Natuurlijk is het
mogelijk dat een deel van dat bedrag.
door het fonds nog niet is verbruikt
en als deposito bij de Nederlandsche
Bank is geplaatst, maar gezien den
omvang van de operaties die in den
laatsten tijd het fonds op de wisselmarkt
verricht, mag men aannemen, dat»
wat in dien tijd is opgenomen tegen,
schatkistpapier ook wel ongeveer is
verbruikt.
Bedenkt men dan nog dat intusschen
onze betalingsbalans nog is verzwaard
doordat 20 millioen katoenwissels weetf
tot het disconto werden toegelaten»
dan zou men in totaal komen tot een
kapitaalbeweging van 170 milUoeof
/"NMTRENT den omvang van deze
V*/ beweging is het niet gemakkelijk
schattingen te maken. De operaties
van het egalisatiefonds zijn immers
geheim. De taxaties kan men slechts
baseeren op het spiegelbeeld van de
interventie op de wisselmarkt, nl. de
financieringsoperaties van het fonds.
ZOOALS gezegd zijn schattingen als
deze altijd zeer speculatief, vooral
ook omdat een taxatie van het bedrag,
dat in de open markt is geplaatst,
feitelijk geheel een slag in de lucht is.
In elk geval staat het vast dat het
fonds zeer omvangrijke bedragen
deviezen heeft moeten opnemen om te
vermijden dat de guldenskoers steeg
boven een peil van circa 20 pCt. de
preciatie. Men heeft dat gedaan op de
overweging, dat, wanneer men nu
onder den druk van den tijdelijken
factor der kapitaalbeweging den koers
hooger liet stijgen, daarop later een
reactie zou moeten volgen, hetgeen in
strijd zou zijn met den opzet: ver
mijden van koersfluctuatie.
Indien de bovengenoemde cijfers
approximatief juist zijn, dan beteekent
zulks, dat van de 300 millioen schat
kistpapier die het fonds bij de oprich
ting ontving, 250 millioen is gebruikt.
Daarvan is natuurlijk zoo millioen
weer vrij te maken, indien men de
100 millioen goud, aanvankelijk ont
vangen van de centrale bank, weer
tenigverkoopt. Men kan zelfs verder
gaan en ook het sedertdien verworven
goud overdragen, al heeft men daarbij
dezelfde formeele moeilijkheid als bij
soortgelijke transacties tusschen het
Engelsche egalisatiefonds en de Bank
of England, nl. dat bij ongewijzigde
muntwet de Bank alleen nog maar
onder den ouden goudprijs kan koopen.
Schaken
Redacteur: Dr. S. G. TARTAKOWER
Een dynamisch meester:
G. KOLTANOWSKI
IN het tournooi om het kampioen
schap van Belgiëbehaalde George
Koltanowski den titel met de fraaie
score van 6Y8 punten uit 8 partijen.
Verdere deelnemers waren:
Dunkelblum, Perlmutter, Lempert, Bert,
Sapira, Sultanbejew, Defosse en Paché.
Koltanowski staat sinds jaren be
kend als een uitmuntend schaker. Voor
den dood van den in Holland zeer be
kenden grootmeester Colle was hij
diens gevaarlijke concurrent in Belgi
sche wedstrijden. In vele Maj
ortournamen ts" te Hastings wist Koltanowski
een eersten prijs te behalen en hij zal
ook in het komende Kerst-tournooi een
moeilijk te verslaan rivaal blijken voor
Landau, Prins, Van Seters en anderen.
Opvallend is Koltanowski's
ondernemingsglust met blindspelen, die o.m.
geïllustreerd wordt door zijn ingrijpen in
den recordstrijd destijds tusschen Réti en
Aljechin. Hij speeldehetklaar tijdens een
simultaan-seance tegen dertig borden te
kampen, welke prestatie later door Al
jechin met de allergrootste moeite
slechts met twee partijen meer kon
worden verbeterd.
Geruimen tijd was hij in Spanje
woonachtig, totdat voor enkele maan
den de burgerstrijd hem dwong dit land
te verlaten.
Vroeger was hij uitgever van
schaaktijdschriften in het Engelsch en
Vlaamsch. Zelfs bemoeide hij zich
met de Belgische binnenlandsche poli
tiek, en streed met woord en daad voor
de Vlaamsche emancipatie.
De nu volgende partij, onlangs ge
speeld te Gent, bezorgde hem den
schoonheidsprijs.
Dameplon-opeoing
Wit: Koltanowski Zwart: Defosse
i. d2?d4, Pg8?f6.2. Pgi?f3, e7?e6.
3. e2?03, d7?ds. 4. Lfi?d3, cy?05.
5. C2?C3, Pb8?cö. 6. Pbi?da, Lf8
07, 7. o?o, o?o. 8. d4 xcs, Le7 xcs.
9. e3?4, !?
Het voorafgaande is de bekende
hoofdvariant van het Colle-systeem,
dat bestaat uit de vorming van den
vasten pionnen-driehoek: 63?64?03
en dat in het vervolg streeft naar den
opstoot 63?64.
9 Dd8?c7
10. Ddi?e2 Les?do
Om het oprukken 04?«5 te verhin
deren. In aanmerking komt echter
10 Te8, om na u. es,
Pd712. Tez met 12. ...... f61 te ripostee
ren (daar de pion op eó door den toren
gedekt wordt).
ir. Tfi?ei Pf6?g4
12. h2?h3 Pg4?«S
13. Pf3xe5 Pcóxes
14. 04 xds e6xds
15. Pd2?f3
In plaats van den tot op heden
gebruikelijken terugtocht 15. Lc2 (waarop
15. ...... d4 sterk is) denkt Kolta
nowski met zijn nieuwen zet in het
voordeel te komen.
15. ......
Pesxf3-jOf 15 Pxd3. 16. Dxd3,
Dc4. 17. Tdi, D xds. 18. Txd3 en wit
oefent druk uit op den geïsoleerden
pion ds.
16. De2xf3 Lc8?e6
Fataal zou zijn 16 Td8 we
gens 17. Dxds, Lh2+. 18. Khi,
T xds??? *9« Te8 mat.
17. Lei?03 Ta8?d8
Plausibel, maar zwak. Door de her
groepeering Ld6?es?f6 kon zwart
gelijken stand behouden»
18. Lds?C2 b7?bs
19. Le3?d4 Ld6?cs
20. Tax?dr bs?4>4
Zwart zoekt zijn heil in tegenwer
king op den damevleugel, wordt echter
aan den rochadekant grandioos onder
den voet geloopen.
Op 20 Lxd4 zou 21. Txd4
(met de dreiging 22. L xhy-f, Kxh7.
23. Dhs+> Kg8. 24. Th4) zwart aan
een gevaarlijken aanval blootstellen.
21. Ld4?es Les?<16
gedwongen, want op 21 Dbtf
zou 22. Dg3, g6 23. Lcy de kwaliteit
winnen. Nu volgt echter een dubbel
looperoffer.
22. Lc2 x h7 + Kg8 x h7
23. Df3?hs+ Kh7?g8
24. Lesxg7 ......
Ofschoon dergelijke looperoffers reeds
uit vroeger tijden bekend zijn (b.v. de
prachtpartij Lasteer?J. H. Bauer,
Amsterdam 1889) vertoont dit dubbele
looperoffer bizondere finesses.
24. ?? KgSxgy
Ook na de afwijzing van het tweede
looperoffer door 24 fS of
24 f6 zou de witte aanval
doorslaan.
25. Dhs?«5+ Kg7?h7
26. Tdi?d4 Ld6?h2 +
Een schaakje uit wraak". Zwart
zou hier evengoed kunnen opgeven.
Vergeefsch was ook de reddingspoging
26 Dc4 wegens 27. T x 04,
dxc. 28. Te4.
27. Kgi?hi Dc7?f4
28. Td4xf4 Lh2xf4
DgSxf4 Tf8?g8
30. Tei?es Zwart geeft op.
Puzzles
IMiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiimiiiiiiiiMiMiiiM
i Prijswinnaars zijn deze week, voor 5
f het letterraadsel Mejuffrouw Ariane \
| Boon Hartsinck, Nieuwe Gracht 183, f
| Utrecht, de vermenigvuldiging Mevr. f
| M. Kooy-Mul, Roerstraat 811 Amster- i
i dam Z., Voor elke puzzle wordt een f
| plastiek van Hildo Krop uitgeloofd, f
| Inzendingen vóór Dinsdag op een f
l BRIEFKAART; op de adreszijde met I
l de vermelding LETTERRAADSEL of f
| VISITEKAARTJE. f
s s
itilimiiHiiiiiiiiiiHiiiiiiMiiiiitiiimititiiiiiiiiimiiiuiiuiuiUM
Nieuwe opgaven
Letterraadsel
Van de onderstaande lettergrepen
moeten 16 woorden gevormd worden,
welker ze letters, gelezen van boven
naar beneden, en 36 letters, gelezen van
beneden naar boven, een vers vormen
van A. Den Doolaard.
der - di - dur -e-e-em-ge- gel
geu - gin - har - i - kè- len - me -
merna - na - nen -
nie-nie-re-ren-renrisch - ro - rol - sa - sluis - so - te - tee
tie-u- um - ven - wah - war-wijk -
ijijs - zen.
Omschrijving
i. op die plaats, 2. beven van vrees,
3. wagen, 4. schamper prijzen, 5. in
gewijd, 6. gekrakeel, 7. plaatsen, 8.
vat, 9. calcqueeren, zo. wentelend be
wegen, ii. verbond, 12. rijstveld, 13.
gedijen, 14. hulpmiddel, 15.
winterbeslag, 16. welriekend zijn
Visitekaartje
DIRK TWEEME
BA AR N
Wat is het beroep van dezen heer?
Oplossingen
Letterraadsel
Intusschen was het nacht volslagen
(Aime de Marest)
i. Interventie
2. noninterventie
3. t i a r a
4. .u l c era t i e ^
5. s c ha ven
6. situatie
7. cavalerie
8. hoogel ijk
9, e i l o o f
zo. nestel
iz. wellen
12. adagio
13. sigaret
14. hieratisch
15. e enig
Vermenigvuldiging
230698 X 47552
?
PAG.22 DE GROENE No.3106
PAG. 33 DE GROENE Ne. 3106