Historisch Archief 1877-1940
Dot doet hij nu a! sinds zijn vrouw bij hem wegge/oopen fs don hoeft hij thuis geen
eten te koken." (II 420, Florence)
'A
*, v
IV
J
\
MJ
Ba
il
Kerstman: Kon ik iets voor je doen, jongetje?"
Het jongetje: Kunt u niet maken dat Vader bij die aardige juffrouw weggaat... ik
heb al een spoortrein." (Humorist, Londen)
Tandarts: 't Spijt me, mijnheer, moor o/s het met deze tang 6ók niet goot, zal ik mijn
toevlucht moeten nemen tot dynamiet." (Mauïanne, Parijs)
Majesteit, de voor/oopige regeering, ge
vormd ter bescherming der heilige goederen
van ons oud Vaderlandsch erf, heeft mij
opgedragen U te verzoeken, den troon uwer
vadeiyiïwederom te bestijgen..."
l» ' ' ^ __ '~ "
Jakkes, net nu ik naar de bioscoofTwou l"
(U_Rlr«,J»trlji)
HET GELE GEVAAR, ANNO 1936
(De uitdrukking het gele gevaar" Is afkom
stig van keizerJNUhelm II.)
(L« Sol r, Brussel)
Miagreep
DE GENERAAL
Franco heeft een
sappigen term uitge
vonden om de
Duitsche vrijwilligers"
die onder zijn orders
zijn komen vechten
aan te duiden. Dit
zijn", zoo schijnt hij
gezegd te hebben,
onze blonde
MooFranco ren". Daarop is een
Duitsche officieele. functionaris woedend
geworden en heeft een langen brief aan
den generaal gezonden, om te protes
teeren tegen de ontoelaatbare gelijk
stelling der arische Duitschers en de
nikkers" uit Afrika.
En generaal Franco heeft zijn excuses
moeten aanbieden.
(Marianne, Parijs)
Spanje en Europa
DE Duitsche en Italiaansche regee
ringen hebben hun antwoorden
gepubliceerd op het Fransch-Engelsche
voorstel tot beëindiging der interven
tie in den Spaanschen burgeroorlog
en tot bevordering van den vrede, door
middel van een wapenstilstand, die ge
volgd zou moeten worden door een volks
stemming. De fascistische mogendheden
verklaren hun bereidheid om de non
interventie-overeenkomst te versterken,
op voorwaarde, dat de nieuwe voorstel
len ook alle vormen van indirecte
interventie omvatten, maar zij ver
werpen de pogingen tot verzoening als
onuitvoerbaar. Zij beschouwen het
anarchistische element" onder de
Spaansche Republikeinen als onhandelbaar en
verklaren, dat de opstandige junta ,,in
toenemende mate de meerderheid achter
zich krijgt".
Tegelijkertijd is het duidelijk, dat
ondanks het doodloopen der militaire
operaties (waarbij naar het schijnt
generaal winter" aan de zijde der
Republikeinsche regeering staat), geen van
beide partijen in Spanje bereid is een
wapenstilstand of een gecontroleerde
volksstemming ook maar te overwegen.
Van het begin af was het duidelijk, dat
de Fransche en Engelsche regeering een
buitengewoon moeilijke taak op hun
schouders hadden genomen, om te trach
ten tegenstanders te verzoenen, die
verbitterd zijn door den buitengewoon
wreeden strijd, verscherpt door den steun
der fascistische landen, die zich moreel
verplicht hebben tot de overwinning der
rebellen.
Bovendien heeft alleen reeds het
voorstel tot verzoening, dat onuitge
sproken beide partijen in Spanje min of
meer gelijkwaardig verklaart, de
Spaansche regeering en hen die haar steunen
beleedigd, daar zij zich terecht beschou
wen als een wettige regeering, die een
misdadige door het buitenland gevoede
samenzwering bestrijdt. Was het geen
vergissing zooveel voorstellen tegelijk te
.doen? Eén stap tegelijk lijkt ons beter.
Laat eerst de non-interventie van kracht
worden; daarna zijn de twee partijen
misschien meer geneigd tot een wapen
stilstand.
(Manchester Guardian)
Ierland neemt de kans waar
DE monarchale crisis in Engeland was
voor de regeering van De Valera
tegelijk een moeilijkheid en een kans.
Het was een moeilijkheid omdat het hem
dwong te beslissen tusschen het zich
geheel losmaken van het Britsche Rijk
of de erkenning der souvereiniteit van
de Britsche Kroon over Ierland. En het
was een mooie kans. omdat deze zelfde
moeilijkheid reeds een rem geweest was
voor de nieuwe grondwet der lersche
Vrijstaat, die er nu doorgejaagd kon
worden als een spoedzaak, voordat de
oppositie aan een van beide kanten van
de regeeringspoliliek de kans kreeg zich
te cristalliseeren. Hoewel het visioen van
een vereenigd Ierland" nog niet geheel
en al verstoord is door de uitroeping van
de republiek der 26 graafschappen", is
de staatsrechtelijke band tusschen den
Vrijstaat en de Kroon radicaal gewijzigd
door de twee maatregelen die het lersche
parlement heeft aangenomen. In de eerste
plaats wordt de functie van
GouverneurGeneraal afgeschaft, en daarmee al die
overblijfselen van macht en
praerogatieven des Kouings, die in de Domini
aan zijn vertegenwoordiger worden t
gekend: het recht tot teekening <
wetten, de bijeenroeping en ontbindt
van de volksvertegenwoordiging ei
Deze functies worden nu door andcn
uitgeoefend, in het algemeen door d<
voorzitter van de Dail (Kamer) of 4
voorzitter van den Uitvoerenden Ra»
Deze verandering mag men misschii
begroeten als de afschaffing van ei
ongezonde schijnvertooning. Is het m
beter voor de waardigheid van de Krog
om uit de inmenging in de binnenla
sche zaken van den Vrijstaat ontzet
worden dan om gepersonifieerd te wo
als een derderangs winkeliertje, dat
handteekeningsstempel hanteert ?
De tweede maatregel geeft den Kcni
de macht om namens den lerschen V
staat te handelen (door middel en
advies van zijn ministers aldaar) op
gebied der buitenlandsche betrekkit,
zooals het teekenen van verdragen
diplomatieke vertegenwoordiging.
blijft evenwel een vraag in hoeverre
Koninklijke macht hiermee omschre
is; want de Grondwet van den Vrij si
bevat nog steeds een passage, waarin
omschreven wordt als een gelijkgerechtj
lid van het Britsche gemeenebest, we'
leden volgens de definitie van Balfi
,,vereenigd zijn door een gemeenscha
lijke verbondenheid aan de Kro
Dat zelfs De Valera op dit punt onz
is, bleek uit zijn overhaastige indien
van een amandement, dat duid"
maakt dat Koning Edward's t r
afstand niet alleen geldig was vo»r
functie naar buiten, maar ook
,,alle andere functies van de K
indien al aanwezig". Het is wel een m
waardige formuleering, waarmee ct-n
de fundamenteele tradities in de Ie
geschiedenis wordt afgeschreven
s hok, dien zijn gezondheid heeft onder
gaan na drie jaar verblijf in concentratie
kampen. Ook is in het geheel nog niet
duidelijk wat er gedaan moet worden met
let hem toegekende geld. In enkele
/wcedsche bladen heeft de
nationaalst>cialistische propaganda voorgesteld,
(hit het geld bij de Duitsche regee,ring
..in bewaring" zou worden gegeven!
In deze omstandigheden doet het ons
genoegen te vernemen, dat twee
EngelM hèdoctoren naar Duitschland
ver11 ukken zijn om aan Ossietsky de beste
\u-nschen van zijn vele Engelsche be
wonderaars over te brengen, met hem te
U-spreken, wat hijzelf wenscht, dat met
/iin geld gedaan moet worden en om zoo
n nodig een onderdak als vrij man voor
h-'in te vinden in een of ander sanatorium.
(New Statesman and Nation, Londen)
De kortste oorlog
IN Augustus 1896 verklaarde de sultan
van Zanzibar den oorlog aan den koning
va» Engeland. Zoodra deze oorlogsver
klaring in Londen was overhandigd,
ontving een Britsche kruiser, die in de
buurt van Zanzibar op zee voer, het bevel
on: het paleis van den sultan te beschieten.
Deüe order werd onmiddellijk uitgevoerd
en de kruiser bracht ook het eenige vijan
delijke oorlogsschip, dat in de haven van
Zanzibar voor anker lag, tot zinken.
Precies 37 minuten na de oorlogsver
klaring nam de sultan de vlucht en werd
de \vitte vlag op het dak van het paleis
gplu'schen. Hiermee eindigde de oorlog
die zeker de kortste is geweest in de
gch'-ele wereldgeschiedenis.
(Pariscr Tagesseitung)
|))e omzwervingen van een kogel
r l \ Hongaarsch landarbeider,
Ossdoor het volk van de kolonie met groote
voldoening worden ontvangen.
In den Volksraad heeft onlangs een
hevig debat plaats gevonden over de op
heffing van Boven-Digoel; aan den drang
van hen, die opheffing van dit verban
ningsoord hebben bepleit, is geen gevolg
gegeven. Maar deze opheffing kan nog tot
stand komen, niet als gevolg van den
drang van Thamrin c.s. in den Volksraad,
maar door een amnestie welke door het
Koninklijk Huis in Nederland verleend
zou kunnen worden.
In vele landen wordt bij het verleenen
van amnestie inderdaad ook in de eerste
plaats gedacht aan de politieke gevange
nen; en in deze kolonie zuchten nog vele
politieke gevangenen in verschillende
gevangenissen en in het verbannings
oord van Boven-Digoel, zoodat indien
ook in deze kolonie die algemeene amnes
tie mocht worden verleend, die zoo
geroemde theorieën over eenheid van het
Kijk ook duidelijk zullen blijken voor de
oogen van het volk van deze kolonie.
(Pertja Selatan, Java)
Fotografieën van de zon door
opnaname uit de lucht
GEDURENDE de totale
zonsververduistering, die op 19 Juni Van
dit jaar plaats vond, hebben twee
Sowjetastromen-Papijantst en Stanjoekowitsj
hun waarnemingen uit vliegmachines
gedaan. Gedurende de oogenblikken van
algehe?le verduistering van de zon bevond
de e^nevliegmachinezich op een hoogte
van 5000 M. en de andere op 5500 M,
Op deze hoogte konden de beide geleer
den acht fotografische opnamen maken.
Na langdurige en zorgvuldige voor- j
bereidingen zijn deze fotografieën nu
geheel gereed. Zoo is de kring om de zon
op deze foto's belangrijk grooter dan op de
v,^ UGAC iut<j » LfciwiigrijK grooier aan optie
f- Aald Janos uit Csaktornya, werd foto's, die van de aarde af zijn genomen.
oi-11 hii in IQI4 aan het Russisrh*» frnnt r».-* .-.. *- '-' -J ?
Hoarc
Vliegtuigbommen en oorlog^sth
pen
HET
meenigsverschil over de ver
houding tusschen het
marine- en het
luchtwapen is nu beslo
ten door een zeer
vage conclusie van
het rapport van de
Britsche staatscom
missie voor de ver
dediging van het Em
pire. Het ondersteunt
min of meer het standpunt, ei at
middel van afweermiddelen als pa
ring, luchtdoelgeschut e.d. oorlog.-sch
beschermd kunnen worden tegui i
lottige aanvallen en dat Engdandj
ieder geval, zoolang andere naties r
schepen bezitten, er ook moet hr'
om zijn zeeverbindingen te besihe
De afstanden tusschen de plaats
dergelijke schepen zouden oper:ere«j
de vliegtuigbases, zouden de eerster
kelijk grootendeels buiten de gt.vai'1
zones brengen, zoo betoogt het rap
Dit alles is echter slechts ven»
stelling. Alleen een oorlog kan be«jj«
of de zee zichzelf als verdedigir.gsnr
heeft overleefd. Ondertusschen sch
verschillende landen van plan ie af\
35000 tons forten op te laten * arenj
8 millioen pond sterling per stuk ko*
in de hoop dat zij niet tot zinken ku
worden gebracht, terwijl r\ t
tegelijk bang zijn, dat de schcepv
tot welker bescherming zij dienen.
doemd zal zijn zich op volle zet- tel"
ven, omdat de havens en dokken v
lucht uit in gruizelementen gegooid*
zijn. Dergelijke waanzin zou bel»
zijn, ware er niet het sombere j'ors
van uithongering op den achtergr
de schoone kans die ligt in de lucht
in dienst van een internationale'
orde, die er op ligt te wachten om«
pakt te worden door de vrcdelw
volken.
(New Comtnonwealtli.
Von Ouletaky
HOEWEL de Duitsche aut
verklaard hadden, dat hij een
man was, was Von Ossietsky toe
aanwezig op de plechtigheid in
waar hem de Nobelprijs voor den'
zou worden uitgereikt. Zijn? afvfl
schijnt niet toe te schrijven te zij
hoen hij in 1914 aan het Russische front
vor'it door een kogel in het hoofd
genroffi n. Geen enkele chirurg had zich
\vjllrn wagen aan de buitengewoon
ge?iijke operatie, die het verwijderen
ran den kogel vereischte. En Osswald
Jan»-, die op wonderbaarlijke wijze zijn
verwonding overleefde, werd uit den
lien>t ontslagen en gepensioneerd als
orlu-sverminkte wegens zijn chronische
Eenige jaren later verdween de
loof'pijn; daarentegen voelde Osswald
achtereenvolgens stekende pijnen
hals, in zijn rug en nog later in
lijn linker dijbeen. Enkele dagen geleden
ek Int hem of de pijn gelocaliseerd was
i linker hak. Osswald Janos be
de plek en voelde duidelijk een
er tiurd vreemd voorwerp onder het
HecM-h. Daar zijn ervaringen hem wat
an t n ui wig tegenover doktoren hadden
lema.ikt, besloot hij zich zelf te opereeren
or .-net zijn scheermes een snede te
laken. De lezer zal reeds geraden hebben,
at liij uit zijn voet haalde: niets anders
in «k- kogel, die de reis van zijn hoofd
ar /jjn voet had gemaakt en die zoo na
i verblijf van 22 jaar het lichaam van
Janos verliet.
(A£ Est, Boedapest)
J ^ ^ .-.
Dit is te verklaren door de grootere door
zichtigheid van de atmosfeer op 5000 en
5500 M. hoogte. Bovendien is op deze
hoogte het doordringen van het licht
geringer dan op den aardbodem. De
planeten Venus en Mercurius zijn zeer
duidelijk op deze luchtfoto's te zien. Dit
interessante experiment van foto's te
nemen uit vliegmachines door astrono
men werd bij deze gelegenheid voor den
eersten keer gedaan
News Service)
dealderatum bij het
PrinR huwelijk.
11' :s het geheele Volk van Nederland
t<-n zeerste verheugd over de
ver"K der Kroonprinses, en als straks het
|wel.nk voltrokken zal worden zal deze
l'.- nog grooter zijn.
[Indachtig aan de traditie welke reeds
TWOU geheele wereld is ingeburgerd, is het
P bes t mogelijk en vertrouwen wij er op,
t ook Nederland een of ander waardige
zal schenken, welke vele menschen
l verheugen.
*at Xederland zelf betreft, dat staat
ten het bestek onzer bespreking; maar
ochotóve van zijn, deze kolonie in de
"c. voelen wij ons gedrongen, om op
P'aats de kwestie der amnestie te
Preken, de kwestie der algemeene
sning, welke niet zelden door
1 s'aat is doorgevoerd.
In het donker zien
DUITSCHE onderzoekingen hebben
het vraagstuk van het zien in het
donker opgelost. En wel met behulp van
infra-roode stralen, die zelf niet te onder
kennen zijn voor het menschelijk oog.
De omzetting van deze onzichtbare
stralen in zichtbare geschiedt door het
activeeren van electronen met behulp van
een speciaal geconstrueerde electrischc
lens.
De onderzoekingen in deze richting zijn
in Duitschland begonnen, maar men is er
thans ook in andere landen, met name in
Amerika intensief mee bezig. De Duitsche
onderzoekingen hebben geleid tot de
vervolmaking van een toestel dat bekend
is onder den naam , .beeldtransformator",
een soort mechanisch oog waarmee men
in een donker vertrek menschen kan
waarnemen zonder dat zij er iets van
merken. Hiertoe wórdt gebruik gemaakt
van gewoon licht, afgeschermd met
donker glas dat alleen dn onzichtbare
infraroodc stralen doorlaat. Het mecha
nische oog" werpt het opgevangen beeld
op een scherm, waar het zichtbaar wordt.
Met dit toestel kan men ook op een
afstand door mist zien, echter niet door
wolken. Het waarnemen van dieren bij
nacht is eveneens mogelijk. Ook voor
het geneeskundig onderzoek opent deze
uitvinding belangrijke perspectieven.
(Berliner Zeiinng am Mittag)
Oxford» exces
OP het oogenblik lees ik een boek met
gegevens betreffende werkloosheid en
. 8*T"01U> Bcgcveus oecreiienae werkloosheid en
'uonesia is het aantal der politieke ondervoeding in Engeland. Als ik niet het
Stnen met gering, menschen die antwoord hierop in God's leiding had ge*
luif' ?/? zitten in de gevangenis vonden, zou het beeld hier gegeven mij
iwmtmg van hun straf. Indien aan hebben doen ontstellen.
Wï^SSVfft ?± <°t»*- G?p*°'? <« * *««*
ontstaan is uit het feit der ver- Weekly, Londen)
der Kroon- De kleine caricaturen in de tekst zijn
deze daad uit toarianne"
PAG. 4 DE GROENE *?? l DE GROENE No, 3l«
h*
l
(Bango Commercial, U.S.A.)
In den Australischen Senaat is voorgesteld een wereldhulptaal in te voeren als middel
om den vrede te bevorderen. In Spanje zou dit zeker te pas komen.
(Glasgqw Record)
ALGEMEENE VERONTRUSTING
Wat i$ dat voor vreemde interventie ?"
(MarJanne, ParljiJ
U