Historisch Archief 1877-1940
*
?? -v
* ? ' '
i*n n - ? ? -
*-* .'?-S
Wat mankeert hem ;'$ hij gek geworden ?"
Nee\ .. hij heeft in de bioscoop Ben Hurjgez/en."
(Smith's Weekly, Sydney)
Keurig hoedje_meneert zeer modern, dat noemen wij het Anthony Eden-model."
? ; (Sydney Bulletin)
HET PROFÊSS/ONEÊLE GEBAAR IN DE BALZAAL
van: den arts (I), den cellist (II) den verkooper (III),
den tandarts (W), den phrenoloog (V) en den zwemkampioen (VI).
(Humorist, Londen)
Ttihet
Hjalmar Schacht
Duttschlands keuze
VERLEDEN jaar had het Nieuwe
Duitschland een harden winter ^
door te maken, maar de huidige
winter wordt nog erger gemaakt, hoofd
zakelijk door Hitler's eigen besluiten.
Want terwijl Duitschland tevoren slechts
een deel van zijn import behoefde te
verminderen en andere categorieën te
betalen met gesubsidieerden export om
zijn groote bewapeningscampagne vol
te kunnen houden, is het thans genood
zaakt zelfs aan de noodzakelijkste
vredesindustrieën kapitaal en arbeid te ont
trekken, om zijn nieuwe vierjaren-plan
te verwerkelijken. Dit plan heeft het
dubbele doel: de bewapening op volle
kracht gaande te houden en de ver
sterking van de nationale poging om in
het binnenland zooveel mogelijk grond
stoffen voort te brengen die in normale
omstandigheden ingevoerd worden. Het
onvermijdelijk gevolg van deze poging,
om een Duitschland, dat door de historie
heen bestemd is geweest op de interna
tionale markt mede te dingen, in het
keurslijf van zelfvoorziening te wringen,
is een loonsverlaging geweest en het nu
dreigende voedseltekort.
Een dergelijk plan heeft gevaarlijke en
paradoxale consequenties. Want, terwijl
de opofferingen, die aan de Duitsche
burgers worden gevraagd, goedgepraat
worden als middelen ter verkrijging van
economische en politieke concessies (het
zij in de koloniale, hetzij in de
centraalEuropeesche sfeer), vermeerdert de huidi
ge verwringing van de Duitsche volkshuis
houding den binnenlandschen druk der
ontevredenheid. Op
grond van dezen druk
heeft dr. Schacht den
laatsten tijd aange
kondigd, dat een ..ex
plosie" nabij is. Maar
een land, dat opzette
lijk zijn loonen laag
houdt en voedselte
kort onder zijn burgers
veroorzaakt in vredes
tijd, veroorzaakt zelf
de meest voor de hand liggende bronnen
van onrust.
De redevoeringen van Eden te
Bradford en een dergelijke van Blum zijn door
de semi-officicele pers in Duitschland uit
gelegd als een aanbod van economischen
bijstand in ruil voor ontwapening. Maar
dan antwoordt deze pers: ,, Duitschland's
veiligheid is niet te koop. Geen gezond
volk zal ooit zijn vitale rechten voor
economische voordeelen verkwanselen."
?Maar toch. (wederom een tegenstrijdig
heid) hoopt Duitschland zelf uit zijn oor- ?
kigsvoorbereiding de economische voor
deden te behalen, welke naar het zelf
volhoudt alleen kunnen voortkomen uit
het bezit van politieke macht. Wat te
zeggen van een dergelijke geestesgesteld
heid ? Is het een nationaal minderwaar
digheidscomplex', dat zich alleen staande
kan houden door voortdurend op de
groote trom te slaan, omdat Duitschland
beseft dat het wegens zijn zoo toegejuichte
verdragen met Italiëen Japan zich zelf
in Europa buiten de wet heeft gesteld?
Het is zeker, dat er in de Duitsche
regeeringskringen twee hoofdstroomingen
zijn. De eerste bepleit, dat een nieuwe
verrassing als de herbezetting van het
Rijnland noodig is, en bespreekt de keuze
tusbchen Spanje, Tsjecho-Slowakije en
Dantzig. De gematigder strooming wordt
vertegenwoordigd door dr. Schacht, die
vooreen kleine kolonie pleit,om Duitsch
land van een bezitlooze tot een bezittende
natie te maken. De eerste methode is die
van de ijzeren vuist, en de tweede die van
de chantage. Laat ons hopen.dat Duitsch
land beide methoden zal verwerpen en
terug zal keeren tot de vredelievender
richting, zooals de redevoeringen van
Hitler in Maart die aangaven. Want in
Europa is de tijd nu voorbij, dat con
cessies door dreigementen kunnen worden
afgedwongen. (Manchester Guardian)
Het toppunt van tact
DE gematigden \n de Sowjetregeering
hopen, dat de kapiteins der
Sowjet; schepen, die naar de Middellandsche Zee
gezonden zijn, bescheiden zullen optreden
en geen onuitgelokte aanvallen van de
oorlogsschepen der rebellen zullen veroor
zaken.
(Daily Express, Londen)
A
Hertog van Wlndsor
Naklauken van net Eogelsche
Koningadrama
DE afscheidsrede
van ex-koning
Edward is, naar be
kend is, vastgelegd
op een
gramophoonplaat. Noch in Enge
land, noch in de V.S.
heeft ooit een
gramophoon plaat zulk
een succes gehad.
Den dag na deze rede
werden de winkels in
Londen letterlijk overstroomd door be
stellingen. In Boston heeft een zaak in
drie dagen meer dan duizend van deze
platen verkocht, die bijna vier gulden per
stuk kosten. (Marianne, Parijs)
WANNEER een gebeurtenis, als in
deze hachelijke week, zoo .de beste
Britsche eigenschappen toont, beseft de
rest van de wereld waarom
Groot-Brittanniëhet recht heeft op de eerste helft
van zijn naam. (News Review, Londen)
OP Zaterdag na de abdicatie werden
de radioprogramma's weer normaal-;
maar een typische B.B.C.-iaaatregel was
de censureering van de titels der dans
muziek, opdat hieruit geen zinspelingen
op de crisis zouden worden gehoord . . .
Van de uitzending op den laten avond
van Ambrose's op Zaterdag werden op
aanwijzing der B.B.C, bijvoorbeeld ge
schrapt ,,No regrets", ,,Crazy with love",
,,I don't want to get hot" en ,,We go
well together". Een algemeen veto was
er ook tegen het nummer ,, Front-page
news". (The Melody Maker, Londen)
Daar al* hier
Mijnheer de Redacteur,
STA mij toe, als iemand die geen
bijzonder belang heeft bij het dragen
van een uniform van welken aard ook,
er op te wijzen dat de ..Public Order Bill"
welke thans is aangenomen een
rechtstreeksche aanval is op de vrijheid en
onafhankelijkheid van het Britsche volk,
dat meer dan alle andere er prat op gaat
zich nimmer tot slavernij te verlagen.
Nu de geweldige macht, tot in details
uit te maken wat precies als uniform
moet worden beschouwd, in handen is ge
legd van onafzetbare bestuursmandarijnen
die in geen enkel opzicht verantwoording
schuldig zijn aan het Parlement of aan
het volk, doet ons land een nieuwen stap
waardoor langzaam doch zeker de elemen
taire rechten (waarvoor onze vaderen
hebben geleden en gestreden) worden
afgeknaagd tot wij ten'.slotte' volledig
verslaafd zullen zijn aan een verborgen
dictatuur, machtiger en zielverstorender
dan eenige fascistische of communistische.
(Ingezonden stuk in de Glasgoui Record)
ngelscho kleurenmystlek
DONDERDAGAVOND h'cpft voor
mij altijd de beteekenis gehad van
lichtrose met een mat-gröene streep, die
tot negen uur steeds breeder wordt. Ik
ben overtuigd, dat al uw lezers hiervoor
de grootste belangstelling zullen hebben.
(Ingezonden stuk in de
Radio Times, Londen)
Bijgeloof in Oost-Europa
DEZER dagen heeft de politie in
Djisinau in Bessarabiëeen priester
?gearresteerd, die nog iets beters verkocht
dan aflaten: hij reisde in niet meer of
minder dan plaatsen voor het Paradijs".
Hij had een kaart van den hemel, verdeeld
in genummerde vakjes. De boeren en
vooral hun vrouwen kwamen bij den
priester hun plaatsje in het hemelrijk
uitzoeken.
De plaatsen ,,dicht bij God den Vader"
kostten het dubbele van de overige; die,
welke dicht bij den aartsengel Michaël
lagen, waren ook zeer gezocht, terwijl de
gewone plaatsen voor 1200 lei (ongeveer
14 gulden) werden verkocht. Toen deze
handel ontdekt werd had de priester al
200 plaatsen verkocht.
(Dimineatza, Boekarest)
AndréGide en het Communisme
AANDRËGide's boekje Retour de
l'U.R.S.S." heeft de Ware Gelóóvigen
tot woede gebracht. En dat is gemakkelijk
te begrijpen. Gide is als enthousiast voor
het communisme en voor Sowjet-Rusland
in Leningrad aangekomen, nog juist op
tijd om een grafrede op Gorki te houden.
En daarna is hij er op uitgetrokken om
PAG. ft DE GROENE No. 910»
\
l
uwe/U
het leven in de Socialistische
SowjetRepubliek te bewonderen. De oorspron
kelijke geestdrift kon de ervaring niet
geheel overleven en zijn boek, dat in
menig opzicht een dapper en eerlijk
boekje is zegt dit ook. Dit is natuurlijk
een misdadige, d.w.z. een burgerlijke,
beleediging in de oogen van iedere Ware
Geloovige. Want politiek is in 1936 wat
de godsdienst in 1936 was; men mag
alles alleen óf wit óf zwart (of moeten wij
zeggen,,rood") zien, als men tot het ware
geloof gerekend wil worden; van minder
dan een jota in een woord van de Marxisti
sche of Hitleriaansche geloofsbelijdenis
kan de keuze van uw redding of ver
doemenis afhangen. Naar de maatstaven
van een vijfentwintig jaar geleden zwaait
Gide groote lof toe aan wat hij in Rusland
prijzenswaardig vond en dat zijn juist de
dingen, die een socialist steeds slechts
mogelijk heeft geacht in een socialistische
maatschappij. Zijn critiek is uitsluitend
gericht tegen de fanatieke onverdraag
zaamheid, die elke gedachte of geestes
houding, die afwijkt van de officieele, tot
een misdaad verklaart en die het geheele
volk wordt opgelegd, van
denCommunistischen artiest af tot den kleinen jongen
in den trein toe, n machinaal gevormde,
geest. De Ware Geloovige heeft, zooals
gezegd, Gide reeds uitgeworpen en hem
veroordeeld als niets meer dan een
bourgeois en liberaal. Maar de Ware
Geloovfgen hebben altijd ongelijk gehad.
en zijn bezig nu weer ongelijk te krijgen.
Op zich zelf is er niets in het begrip
socialisme of communisme, dat het
noodig maakt, dat een socialistische
staat tot een kerk wordt, met Paus en
inquisitie en al, of dat staatseigendom
van de productiemiddelen uitgebreid
moet worden tot staatseigendom van
het denken. Maar ik vrees, dat de commu
nisten even langen tijd noodig zullen
hebben om dat teleeren, als de Christenen
noodig hadden om téleeren dat er in het
Christendom niets is dat het noodig
maakt, dat Christenen ketters verbran
den.
(New Statesman and Nation, Londen)
I>e Fransche begroeting
DE senaat durft
de regeering niet
ten val te brengen.
Maar zij laat geen
gelegenheid voorbij
gaan, om haar te
laten merken, dat zij
in het geheel niet op
haar gesteld is. Fei
telijk is er een abso
lute tegenstelling
tusschen deze
vergade. ring van- plattelandsburgerij en het
kabinet-Léon Blum, dat de uitgesproken
gedachten van het algemeene vakverbond
vertegenwoordigt.
Zoolang de regeering, zoo goed of zoo
kwaad als het gaat, binnen het kader van
de republikeinsche wetgeving blijft han
delen zal de senaat haar tolereeren,
echter niet zonder haar wantrouwig in
het oog te houden. Maar bij den eersten
maatregel, die ,, radicaal, laat staan
socialistisch is" zal de hooge vergadering
optreden. Men zegt wel, dat zij niet
durven; maar dat is een vergissing. Zij'
durven wel op den dag, dat een nieuwe
capitulatie voor hen gelijk zou staan
met zelfmoord. Zooals een der senatoren
zei: ..Sterven om te sterven en zich ver
dedigen komt op het zelfde neer."
In de Kamer is de algemeene geest heel
anders. De begrooting is aangenomen,
met de meerderheid niet alleen van het
Volksfront maar ook van die der centrum
afgevaardigden. De regeering heeft zoo
489 stemmen achter zich gekregen,
zooveel als zij nog nooit heeft verworven.
Van de begrootingsdebatten is weinig
te zeggen, daar zij niet alleen bekort wa
ren, maar ook van weinig belang. De
coryphaet'n der Ka
mer zwegen. Alleen
Paul Reynaud voer
de het woord op zijn
bekende talentvolle
wijze. Maar de ge*
schiedenis leert dat
het voor elke
regefering goed is, om een
welgekozen opposi
tie-leider te hebben.
In de acht dagen dat de
begrootingsVlnceni Aurlol
Reynaud
debatten geduurd hebben heeft de Kamer
gegoocheld met milliarden, alsof het te
verwaarloozen kleinigheden waren. Het
is waar, alles went; en al zijn de inkom
sten en uitgaven van den staat astrono
mische getallen, zij verschrikken niemand
meer. Men kan zelfs niet meer op een
millard nauwkeurig ramen en zoo hoorde
men een der bekende afgevaardigden ver
klaren, dat het begrootingtekort dit jaar
,,2o a 30 millard" zou bedragen, zonder
dat iemand gechoqueerd werd door deze
gigantische schatting. (Marianm, Parijs)
Japan, kan China niet veroveren
EEN oorlog tusschen Japan en China
zal eigenlijk heelemaal geen oorlog
zijn in den zin dien wij daaraan hechten.
China is een land dat nagenoeg geheel
landbouwend is en de administratieve
machine is zóó ingericht, dat iedeie pro
vincie ongeveer een onafhankelijke positie
inneemt. De vijand zou Nanking kunnen
bezetten en China zou er betrekkelijk
weinig van merken; de regeering zou een
voudig naar een andere plek verhuizen.
Er is geen enkel punt waarvan de vijan
delijke bezetting de nationale economie
zou verlammen. (Times, Londen)
Het gedrag van Australië* Jeugd
KOSTBAAR meubilair is verbrand en
mooie tapijten zijn bedorven door
cigaretten-eindjes, en fijn glaswerk is
gebroken en in een hoekje verstopt om er
niet de onmiddelijke aandacht op te laten
vallen. Het schandelijkste voorbeeld is
meegedeeld door een gastvrouw die enkele
dagen nadat zij een partij had gegeven,
bemerkte dat haar vleugel volledig
onbruikbaar was geworden. Zij liet hem
repareeren en haar werd toen medege
deeld, dat er cigarettenendjes,
sigarenpeukjes en groote hoeveelheden asch uit
gehaald hadden moeten worden. De ,,ge
zellige jongelui" hadden het waarschijnlijk
als een goede mop beschouwd of als iets
handigs, om het mooie instrument als
aschbak te gebruiken.
Dergelijke grove voorbeelden van bar
barisme geven een afschuwelijk beeld van
de huidige ,,society-manieren" en zullen
thans tengevolge hebben, dat vele namen
op de invitatielijsten zullen ontbreken.
(Smith's Weekly, Sydney)
Doodende en niet doodende stralen
REEDS dadelijk na de ontdekking der
hoogfrequente stralen door Hertz
had men er een vermoeden van dat zij
zouden kunnen worden gebruikt om te
dooden. Doch de betrekkelijk primitieve
hulpmiddelen van dien tijd maakten dat
meri er practisch niet veel mee bereikte.
Toch slaagde d'Arsonval nog vóór den
oorlog er in, in het laboratorium bij
proefdieren een belangrijke
tcmperatilurverhooging te verwekken met behulp
van stralen van korte golflengte.
Na den oorlog werd! het onderzoek in
deze richting met kracht hervat. Prof.
Essau in Jena wist in 1929 stralen te
produceeren waardoor muizen en ratten
oogenblikkelijk werden gedood. In Ame
rika ging men een stap verder en nam
men in 1930 proeven met honden,
koeien en menschapen. De koe bleek
'het best tegen de doodende straal be
stand te zijn: haar hart hield eerst na
29 seconden op met kloppen. Bij ai deze
dieren constateerde men het z.g'.
Jouleeffect : temperatuurstijging van alle weef
sels door het doorgaan van een
electrischen stroom. '.''?;
Intusschen is men nog niet zoo ver dat
de doodende s raal tot oorlogswapen is
geperfëctionneerd. Hiertoe zou men
nieuwe zenders van ongekende capaciteit
moeten uitvinden. Doch wel is hét
mogelijk gebleken, met koite
golfzenders troepen te, desorganiseeren.
Terwijl een zender van 1500 Watt op
15 meter golflengte bij den mensen die
zich in de nabijheid bevindt na ongeveer
een uur zenuwstoornissen teweegbrengt,
is dit bij een zender van 400 Watt op
3 meter reeds na enkele oogenblikken
het geval. De uitwerking is van
psychischen aard: angst, nervositeit, pessi
misme en minderwaardigheidsgevoel tre
den op en verlammen de activiteit van
den getroffene.
(Prager Tageblatt)
De kleine caricaturen in den tekst zijn
cit?.,,Marianne".
KERSTETALAGES
| (Glasgow Record)
l
Uw vredesduif komt er nooit, meneer [Rooseve/t... zou het geen tijd worden om
een vredeshar/ng te trainen?" (Le Canard Enchainé, Parijs)
PAG. 7 Dl GROENE No. 3109
\
Dankbaar dot oceanen hem scheiden van de anderen!
(Washington Star)
end
stel oo: l
SLOT ENZESFELD
t »»Zijne Hoogheid verzoekt den heeren hem alleen te laten met zijn smart."
(Le Canard Enchainé, Parijs)