van het Oosten A. Viruly EVEN is het beklemmend stil. De Japanner naast mij heeft zich geruisloos voorover gebogen, en tuurt nu het schemer duister in. Over een half uur zal het aardedonker zijn, de maan komt pas tegen negenen op. Dan beduidt hij mij, dat ik kijken moet. Ik zie de gele, vlugge handen een paar snelle, doelbewuste grepen ver richten. Nu zijn ze weer stil de stilte voor de pantersprong. Maar ineens hebben die scherpe beluste ogen in het duister een teken gezien, dat mij ontsnapt is ? maakt een van de duimen een snelle verschuiving, en de hel breekt los. Takketakketakketakketak.... tak-tak-tak takketakketakketakketak.... takketakketak.... met dolzinnig felle vuurstoten begint de mitrailleur te ratelen. De Japanner is in gespannen aandacht, maar in de weerschijn van het miondingsvuur zie ik de tanden van een lachende mond. Zijn ene hand regelt de vuursnelheid, de andere doet de loop draaien, welke soms even regelmatig sproeit, dan weer plotseling even vinnig naar een flank ge zwaaid wordt en daar dan een extra lange vuurstoot legt. Twintig pas links van ons heeft de andere Japanner een ander machinegeweer op gesteld en ook hij opent nu het vuur. Tussen de twee dolzinnig knetterende, vuurbrakende loopen wacht ik gelaten het einde van dit helse duo af, een einde dat zich laat wachten, want die twee gele knapen blijken geheel meegesleept door hun infer naal concert. Maar dan is het plotseling weer stil n duister; nu het mondingsvuur is gedoofd) is het, of de tropennacht verrassend snel nader is geslopen. TOEAN ....?" vraagt de ene Japanner. ,,Nee!" zeg ik. Tóch maar liever alleen de lo comotief en die grote verfdoos." Met zichtbare teleurstelling en twijfel, of ik mijn eigen belang wel begrijp want hoe kan iemand zulk natuurgetrouw werkend speelgoed als deze machinegeweren, die Tokio voor slechts zesentachtig centen voor de kinderen van het gehele Verre Oosten levert, laten staan? bergen de beide bedienden van de Japanse toko de mitrailleurs weer in hun dozen en ik krijg het andere speelgoed mee naar buiten, waar, direct over'de drempel van de winkel, de Bandoengse avonddrukte voorbij rumoert. . Auto's, fietsen, deleusaunen, demmo's, opelettes vullen de hele straat; de inlandse verkeersagent vlak voor de toko heeft er zijn handen aan vol. Telkens als het rode stopbord de Postweg afsluit, vormt zich een file met wereldstadssnelheid, een prachtig doelwit voor een avontuurlijke kleine bende opgewonden Japannertjes en Soendaneesjes, die in het gelukkig bezit zijn van dergelijk speel goed als ik zo juist heb laten staan, en met prijzenswaardige onbevooroordeeldheid inzake het rassenprobleem met het vinnig ratelende mitrailleurtje gele, bruine en blanke wachters in de file afsproeien. En dat was dan het laatste punt van mijn pro gramma: speelgoed koopen voor de kinderen. Daar mee sluit het zooveelste Bandoengse verblijf. Nu nog terug naar 't hotel, koffers nazien, telefoneren, vroeg naar bed, en dan morgen weer vliegen' opdat de verfdoos en de locomotief, die 't nu al van Tokio tot Java gebracht hebben, met een laatste zesdaagse ruk hun Amstelveense bestemming zullen mogen , bereiken. Een electrische locomotief in een afwer* king en complete uitvoering, die elk jongenshart tussen zes en zestig in verrukking moet brengen, voor een paar rijksdaalders; een verfdoos met een verrassend aantal tubes voor nog geen daalder.... Zou iemand, die een beetje econoom is, hier nu uit kunnen berekenen hoe lang het nog duren kan, voor de Europese lonen óók aan een dagelijkse consumptie van een kommetje rijst, twee visjes benevens voor vijf centen vliegertouw en vuurwerk zullen moeten zijn aangepast ? Voorlopig laat mijn levensstandaard echter nog de huur van een klein benzinevehikeltje naar ons bergpensionnetje toe, en dat wordt nu de laatste Bandoengse rit; voor het laatst langs de kleine kamponkjes, waar onder petroleumlampen de inlanders in den avond zitten uit te kijken over de hellingen en de vlakte, het leven stil en vriendelijk geworden is en het ook aan een Westers hart uit het radiotijdperk duidelijk kan worden, dat het een kostelijke rijkdom betekent als een volk zo natuur lijkerwijs nog de avond beleeft als avond, dat wil zeggen, als rustige inkeer, een steeds geluidlozer nadering van rust en bevrijdheid van spanningen. De mandoer komt mij al tegemoet lopen en zegt een paar lange Maleise zinnen. ???????" Hij is een mandoer van den ouden stempel. Hij weet, dat ik geen woord van de taal versta, maar omdat de adat hem verbiedt, mij in het Nederlands aan te spreken, heeft hij mij alle acht dagen van mijn verblijf eerst zijn mededeélingen hoffelijk en langzaam in het Maleis gezegd. Dat is een soort ritus geworden, waar ik me aan gehecht heb. Als steeds glimlach ik hulpeloos en antwoord mijn moeitevol geleerde Saja tida mingarti" (ik begrijp het niet). Als steeds herhaalt hij dan in zijn werkelijk goede Hollands, waar alleen de klem tonen zo maar bovenop willekeurige lettergrepen vallen, dat de auto's voor morgenvroeg besteld zijn, of ik een telefoonnummer op wil bellen, en wat er morgen voor lunch mee moet. 't Is waar: Singapore geeft morgen geen lunch mee, daar moet ik de eerste dag zelf maar voor zorgen. Anderhalf jaar geleden heb ik hier ook gelogeerd en de mandoer heeft dat onthouden. Wér tientjes met suiker?" oppert hij lachend. En flensjes met suiker, djeroeks en sand wiches zullen het weer wezen. Zie zo, dat is dat. Het speelgoed in de grote koffer, die gaat nu vóór Amstelveen niet meer open en blijft met de Bandoe. igkleren in 's Nachtegaals bagageruim. De kleine koffer, die elke avond mee naar 't hotel zal moeten, kan morgen dicht. Nu nog wat? Ja, natuurlijk de telefoontjes. Elke laatste avond in Bandoeng eindigt met telefoontjes. Met de dokter. Met de K.N.I.L.M. Met de kennissen. ,,.... en tot over drie maanden dan maar weer, hè?" Nee, tot morgen, want wij komen nog even naar Andir. Je krijgt een tak orchideeën voor thuis mee; moet je zien, goed te houden." Fijn ! Nou, tot morgen dan." /l champoonc kruq (TT\ ? ~~L -? C ' -? nncs ca z.ooa- rorunc.ca NOORD AFRIKA ALGIERS - TUNIS - MAROKKO Thint is U in de teleenheid een onvergelijkelijke relt nur het lind van de zon, Oostersche zeden en Mystiek te maken, dank il) de aanzienlijke reductles ' op de spoor- en zeereis, waarbij noj het devaluatie voordeel van de Fransche franc komt V raat t Inlichtingen en brochure over de CIRCUITS TRANSAT bij de Generaat-A(enten: A6ENCE FRANCAISE DE VOYAGES Den Haaai Lang* Houtstraat Sa, Tel. 110568 EN DE VOORNAAMSTE REISBUREAUX A LLEMAAL gehad? Natuurlijk niet. Nog n, ^\ maar die kan ik zelf niet aanroepen; die heb ik alleen maar besteld, en moet over tien minuten vanzelf komen. In de donkere avond op het voorgaierijtje luister ik nu weer voor het laatst naar Java. In verre kampongs klinkt doffe muziek, voorzichtig ritselt een koele wind door de hoge koningspalmen, waar boven alle fonkelende wijsheid van God geschreven staat. They are God's own guides on théLong Trail" en ik denk aan die lange, lange weg terug over de zeven zeeën en Sumatra, Malakka, Siam, Burma, Indië, Beloedzjistan, Perzië, Irak, Palestina, Egypte, Europa.. .. die lange weg, die zo'n groot stuk van ons leven geworden is, en die straks, na zes vliegdagen, weer leiden gaat tot in die andere avond, waarin we de eigen sterren van ons eigen hoekje wereld zullen zien staan boven een voortgonzende Douglas, die de stal weer ruikt. Veertieriduizend kilometer.... Ver over de. vlakte van Bandoeng staat de silhouet van de Malabar achter déglimlichtjés van de stad; daar hangt over de oude krater de zware antenne aan betonblokken, die maar op n ogen-blik afstand is gespannen, van dat andere stel kabels, waarin nu op een zomerse namiddag in de duinen bij Noordwijk de wind van de Noordzee zingt. Tegen de bergen zijn de kampongs al stiller en donkerder geworden, maar ginds zijn de kinderen nu met een kwartier uit school thuis en zitten rond de tafel, en mijn vrouw doet suiker PAG 16 DE GROENE No. 3111 in de kopjes terwijl ze met haar rug naar het raam zit. Tenzij Maarten weer school heeft moeten blijven, dan wachten ze nog een kwartiertje, en dan komt hij straks aangehold ? ? ? ? Rrrrrrring.. .. rrrrrring.. .." Ha, daar komt mijn laatste telefoontje. Ja, daar spreekt u mee." Wilt u even spreken?" Gelaten begin ik: Januari, Februari, Maart, April, Mei.... Maandag, Dinsdag, Woensdag, Donderdag .. .." Wat vreemde mechanische geluiden, gezoem, een oplopende toon dan een dichtbije meisjesstem: U spreekt hier met het telefoonkantoor in Amster dam; ik kan u goed verstaan, ik zal u nu uw huis geven.... spreekt u maar." Hallo l Hallo, levensgezellin, hoe vlot 't daar aan den anderen kant?" Een opgewekte stem, duidelijk als van een an der voorgaierijtje af, zegt dat 't daar in Amstelveen puik gaat. Nou, de hele bemanning heeft 't hier weer fijn gehad. Niemand ziek geweest. Als je vannacht om n uur wakker wordt, mag je je voorstellen, dat wij net weer van Bandoeng wegvliegen. Is er nienws?" Er is nieuws. Van vrienden. Van ouders. Van school. Dat de poes nu eindelijk gelukkig definitief weggelopen is. Dat Maartie sinds mijn vertrek vier uur heeft moeten schoolblijven Hèjasses, da's gemeen" hoor ik het slachtoffer vlak bij de horen verontwaardigd zeggen dat allebei de F 22*5 op Schiphol in revisie zijn.... Dan komen de kinderen. Voor mij is dit een groot moment maar voor hen is er weinig verwonderlijks aan; zij hebben nooit beter geweten dan dat je, als je met iemand in Indi wou spreken, hem dan, allicht, maar opbellen moest. Maar het amuseert ze. Maarten zal alvast de rails uit gaan leggen voor de nieuwe Japanse locomotief. Aviola bedankt alvast voor de vele, vele verftubes. Maar hoor je de ijsco, pappa?" Verdorie, inderdaad hoor ik hier op Java door een zeker open raam op de Amsterdamsche Straatweg het bekende tingeltje voorbijgaan. Mógen we er een?" Vooruit dan maar, elk een van vijf." Ha i" M*1** ? En de haak wisselt weer van handen. Nou, dus tot over zes dagen dan maar. Kijk je een beetje uit met die moesson van jullie?" Dat loopt wel los. Van hier tot Bangkok is er trouwens geen, en als we Karachi voorbij zijn, is er verder ook al geen spatje meer; daar kan je op rekenen. O ja, en vraag of de garage olie wil ver versen. Ja, en over zes dagen die nieuwe blauwe jurk. En kip met gember. En...." ,,Nog twintig seconden," waarschuwt een f4cheuse troisième. Twintig seconden. Twintig seconden, waarin je de adem van de ander nog hoort, en waarin de wereld eerst maar een glimlach en een hartslag meer wijd is de eerste vijf nog licht en vrolijk om deze wonderlijke nabijheid, de laatste al zwaar van bezinning op afstand. O, het bestaan is fel, diep en rijk en hoe kostbaar zijn de seconden waarin een mens wordt doorstroomd van de vreugde een mens te zijn en het leven; reikend naar de'vruchten, te mogen plukken! Twee klikken van metaal. Afgelopen. In verre kampongs klinkt nog dof f e muziek, voor zichtig ritselt een koele wind door de hoge konings palmen, waarboven alle sterren van Indiëflonkeren. Ver over de lichtjes van de vlakte van Bandoeng staat de ernstige silhouet van de Malabar. Op n hartklop afstand van de Hollandse duinen. Op Veertienduizend luchtkilometers daar vandaan. Kom, scheren, koffer dicht, vroeg naar bed. Morgen in Medan, maar zes uur slaap. De machine was fijn bij 't proefvliegen. Op gewekt klonken hun stemmen. Hier de zaak in orde, thuis de zaak in orde.. .. 't is alles . K., we kunnen weer draaien. (Rechten» voorbehouden) en overspannen, onrustig ? vwi«<»_v en slapeloos. Men gebruike hiertegen de zenuwstillende en zenuwsterkende Mijnhardt's Zenuwtabletten Glazen 8uisje75ct. Bij Apothek.en Drogisten Nerveus l'V Hendrik Kist, Ober-Kellner: GRIEP en ZOMER IK ben nog gén mensen. Ik ben weer beter, maar veel is het nog niet, en als ze roepen: Kist, aan nemen, dan schrik ik wakker uit mijn dutje, want als een poes sta ik te soezen met mijn rug tegen de verwarming. En nou voel je pas, dat een mensch voor meer dan negentig procent uit vocht is samengesteld, en dat bij koud weer en griep dat vocht een beetje gaat schiften. En net als ze voor de automobielenbenzine een anti vriesmiddel hebben, een extra vluchtig stofje, dat ze er door heen doen, zoo moeten wij menschen gebruik maken van het natuurlijke antigriepmiddel dat ons gegeven is en iets vluchtigs door het bloed mengen, en achter de hand drink ik maar weer een cognacje of een grocje want daar kikker je van op. En als ze mij dan roepen, dan slof ik met mijn gummibeenen maar weer naar mijn tafels: om ook anderen een antivriesmiddel te brengen. Als je verstandig ben, zeg ik tegen een Heer Medicus, een vaste klant voor de zaak, dan doe je als de rijkdom, die de Azurenkust opzoekt, of de Witte Wereld van de Wintersport", of, nog beter, als de Heeren Ministers Deckers en Gelissen, die nu het Hooge Noorden opzoeken, hoewel het de laatste jaren meer het Roode Noorden is geworden. En toch, zeg ik, zou je je nog ver bazen wat dat met die griep is. Ik zeg, u als Medicus wil ik dat wel eens ver tellen: ik zeg, de griep is meer een geestesziekte dan een lijfziekte, zeg ik. Want het is niets dan sikkerneurigheid want zoo lekker is het in de wereld niet En van een Arts en Dokter als u, die eigenlijk meer voor de zenuwen is en het overprikkelde in den mensch, ver baast het, dat u nog niet uitgevonden hebt, dat, wat de menschen griep noe men,' niets is, dan opgezouten narig heid, die er bij iedereen op zijn manier uit moetj bij den een met een griepje, dat hij ligt te huilen met 40 graden koorts, bij den ander op een meer geestelijken weg, zooals bij dien mantelsnijder die in de binnenstad de Dames hun jassen kapot sneed. Laatst komt er bij ons een met zoo een def tige bontjas met een snee overdwars, en toen we keken, zagen we een hoop, dat die snij-boon ook nog doorgesneden had, en dat, zoo gezegd, niet voor publicatie bestemd was. En als je dat allemaal bedenkt, dan in eens voel je iets warms voor de op timisten in Aalsmeer, die een tentoon stelling hebben van Lente in Januari". Ik zeg tegen Willem van de Biljarten, die in zijn vrijen tijd een volkstuintje heeft van de De Vereeniging; ik zeg: het zou beter zijn als we in Januari een fatsoenlijken winter hadden met schaatsenrijden voor de kinderen en een flirt op het ijs voor de jonge men'schen, en voor ons, ouderen, een helder hoofd bij helder weer en jonge klare voor het geweten. En dan op Zondag een tochtje met moeder de vrouw naar Leiden, met onderweg hier en daar een opwarmertje. Maar nee, zeg ik zoo zijn de tijden, en dat is de na-oorlogsgeneratie: Lente in Januari! En zoo zie je, de wereld staat op zijn kop. Lente in Januari! Zoo zien ze er uit; dan zeker winter in Juli en herfst pp Goeden Vrijdag, en het heele jaar door crisis. Dan denk ik bij mijn eigen: en wan neer komt de zomer? De zomer, dan gesproken in de beeldsprakige zin, als de zomer van welvaart, van geluk eri tevredenheid, dat ze aan mekaar in de politiek en in hun ras en geloof en hun nationaliteit niet meer het land hebben. En dan denk ik, om te spreken met den titel van den Heer C. Laseur: de zomer ? met St. Juttemis! PAG. 17 DL'GROEN E No. 3111 The Undersigned beg to inform their numerous clients in this country that their well-known brand GOLD FLAKE will be reduced in price snortly. As from the 15 th January next this brand \vill be obtainable at all high class Tobacconists at 40 cents per 20 CIGARETTES whilst other packings of the brand will be reduced accordingly. Their Patrons may rest assured ihat the high standard of quality and merit hitherto offered under this brand ol worlcl widr renown will be fully maintained in every detail at the new price. They take this opportunity to request the Trade to send in their old stocks for exchange as soon as possible. so that tKe public can get the benefit of the reduced price at the earliest possible moment. l li e Successors to W. D. & H. O. WILLS BRISTOL & LONDON England CHARIVAR1A Verrassende mededeelingen ,,Na den dienst zat hot.ds. Kra.fft aangenaam zijn persoonlijk van zijn vrienden afscheid te nemen." (Hbl.) ,,Do Koning verviel niet in de fout van zijn voorgangers om zijn favo rieten te zoeken onder een der hof dames." '(X.K.C.) Uit de hoogeschool der journalistiek ,,Het opstijgen evenmin als het da- ; len van den grooten metalen vogel bemerkt men bijna niet, noch door de bewegingen, noch door liet geraas." (N.R.C.) ,,Daartoe door een belangstellende in staat gesteld, zal in het museum in de Jodenbreestraat voortaan een reeks rondleidingen op Zaterdag-middagen plaats hebben." (Tel.) Op de glibberige paden ,, Symbool voor het werk van H., voor wie n na al zijn inooite on mis kenning thans de vrucht open bloeit." (N.R.C.) ,,Even later komt een gevonden doos met juweolen roet in 't eten gooien en de poppen zijn aan 't dansen." (N.H.C.) Feestklanken ,,Dc voor oiize gemeente zoo lang verbeide dag van 7 Januari brengt hier nog steeds veel voeten in dr aarde." (Eindlï. en M. C. ) ,,Het was een buitengewoon aan trekkelijk gezicht dit gezelschap te mogen gadeslaan." (Hbl.) In het vuur der rede ,,Spr. noemde dit ccn ?'contra-' dictato-intcrminus. Er zijn twee stroo mingen die aan elkaar tegenoverge steld zijn. Wat daartusschen ligt, beweegt zich tusschen deze beide polen." fWWJ Journalistieke microscopie ,,Het is interessant de psychische houding o. d. 1. te nemen." (Hbl.) ,,Spreker zal de N. S. 13. o. d. 1. ne men." (Vrijh.) ,,Nemen wij thans de M. v, A. nader o. d. 1." (In de Drie hoek), ,De gemeente begrooting o.d.l." (X.H.C. J,,Resultaten van Veneti o. Fransche 1." (Tel.) Ministers ' o. d. 1." (X.R.C.) Vooruit ,,llij legde veertig jaren tt-rug de fundamenten." (Hbl.) ..Ik betwijfel of het erger i.s dan vierhonderd jaar terug." (Til.) ,,Het kwantum is veel grooter dan enkele jaren terug." (Vl.C.) Na vooruit Voor een half jaar terug stond de zaak nog op losse schroeven." (Tel.) ,,2ijn ziekte voor enkele jaren terug bracht een groote ongerust heid." (Apollo-Nieuws). Tot slot gaf men een herhaling van het voor twee jaar terug uitge voerde Te Deum." (Hbl.) Frissche varianten ,,Keulen en Rome zijn niet op ccn dag gebouwd. ? Zooals wij zeiden, Keulen en Rome zijn nu eenmaal niet op n dag gebouwd." (U.D.) ..Engeland verloor ruim oodooden" (Tel) Wat zou dat? Daar kende men het: ,,Hodi miki crastibi."/.Zi£'. Xbl.) Hier niet. ?n it