DE GROENE AMSTERDAMMER Al. u: :-.*t.* \' i Opgericht in 1877 ONAFHANKELIJK WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 6lc Jaargang No. 3111 Redactie: Mr. M. K A N N, TH. M O U S S A U LT, Dr. P. H. RITTER Jr., Mr. N. J. C M. KAPPEYNE VAN DE COPPELLO en Mr. R. H. DIJKSTRA Red. en administr.: Keizersgracht 355, Amsterdam C. Telefoon 37964 - Postgiro 72880 - Gem. giro G 1000 De abonnementsprijs bedraagt f 10.?per jaar. Abonnementen kunnen met elk nummer ingaan, doch alleen tegen het einde van een jaargang worden opgezegd. FASCISME contra NAZISME DE neiging der partijen, zich naar rechts" te ontwikkelen, gematigder en konservatiever te worden, is niet van vandaag of gisteren; het spreekwoord on est toujours Ie réactionnaire de quelqu'un" is al oud. Het geldt speciaal voor radikale partijen, want er kan altijd een ander komen die nóg radikaler is. Wat de binnenlandse politiek betreft schuilt hierin een stuk gerechtigheid. Het radikalisme wreekt zich aan zijn aanhangers. Het communisme vergeldt de sociaal-demokratie datgene wat deze vroeger het burgerlijke liberalisme heeft aangedaan. Deze ontwikkeling der dingen is overigens even natuurlijk als het ouder worden der individuen en het volgen van de ene generatie op de andere dikwijls vallen al deze verschijnselen zelfs samen. Veel interessanter dan dit eeuwige probleem is de uitwerking ervan in de buitenlandse politiek. Dit is een nieuw verschijnsel, althans een verschijnsel dat nog nooit zo goed waar te nemen is geweest als in onze dagen en dat niettemin gemakkelijk over het hoofd wordt gezien. Inzicht in dit verschijnsel is onmisbaar voor een juist begrip van een aantal beslissende gebeurtenissen. Het communisme in de vorm die Lenin er aan heeft gegeven, heeft zich tot Stalinisme ontwikkeld. Daar tegenover staat het Trotzkisme. Het is niet onze taak te onderzoeken wie van de twee zich met het meeste recht op Lenin beroept. Trotzki heeft misschien gelijk als hij zegt dat Lenin net zo zou denken als hij, maar dan kan Stalin daar tegenover stellen dat Lenin net zo zou handelen als hij. En het laatste is ongetwijfeld gemakkelijker te bewijzen dan het eerste. Want reeds ten tijde van Lenin zagen de Sowjets zich gedwongen in de wijn hunner leer stellingen het water te doen der dingen die voor de Russische staat noodzakelijk waren. Déze dwang tot verantwoordelijk, politiek (in staatkundige zin), nationaal-russisch handelen zou in elk geval van jaar tot jaar sterker zijn geworden, ook indien geen nieuwe oorlogsgevaren waren opgekomen die Moskou, wat de buitenlandse politiek betreft, in een verdedigende houding hebben gedrongen. De vraag 'of het raadzaam was aan een verbreiding van het communisme in andere landen te werken, moest ondergeschikt worden gemaakt aan de belangen der russische buitenlandse politiek. /"\PGEMERKT dient te worden, dat deze onder\^/ , geschikte positie geenszins betekent dat. be doelde vraag noodzakelijkerwijs ontkennend moet worden beantwoord. Zelfs een russische minister van buitenlandse zaken die volkomen los stond van elk leerstuk zou onder bepaalde omstandigheden kunnen zeggen: Het komt in mijn kraam, in de kraam van mijn volkomen ondogmatische buiten landse politiek tépas dat de staat X communistisch wordt, want dan zal hij met mij een verbond sluiten; het komt ook in mijn kraam te pas dat de staat Y communistisch wordt, want de gevechtswaarde van zijn leger zal daaronder lijden. Men ziet dus, dat een nationale russische gezindheid der Sowjets volstrekt niet onder alle omstandigheden een hinderpaal voor de Komintern behoeft te zijn. Ook een nationaalrussische regeering zou van dit werktuig der wereld revolutie verder gebruik kunnen maken, zij het ook om andere redenen. En hier komt nu een nieuwe speler ten toneele: het Trotzkisme alsfaktorin de buitenlandse politiek. Wat dit betekent vóór de russische buitenlandse politiek is het gemakkelijkst te begrijpen aan de hand van een citaat uit de Frankfurter Zeitung. Op 30 Augustus 2936 schreef de moskouse korrespondent van dit blad over de benoeming van Marcel Rosenberg tot gezant der Sowjets in Madrid: Men is er blijkbaar bezorgd over dat de ontwikke ling der situatie in Spanje ook op die in Frankrijk een sterke invloed zal hebben, en dit schijnt de reden te zijn dat men besloten heeft een eigen politieke vertegenwoordiger in Madrid aan te stellen. Men hoopt hierdoor de volksfrontregering een steun in de rug te geven, m de eerste plaats om een verder afglijden naar links in de richting der denkbeelden van Trotzki en van het anarcho-syndicalisme te verhinderen." Wat betekent dit? Niet meer of minder dan dat de Komintern in handen der Sow j et regering een bot en misschien weldra een onbruikbaar werktuig is geworden. En wel, zoals wij reeds hebben gezegd, niet omdat de Sowjetregering het niet meer wil of kan gebruiken, doch wegens het Trotzkisme. Want waar, ook ter wereld de Komintern er in zou slagen het communisme veld te doen winnen, zou onmid dellijk het gevaar ontstaan dat het in handen der Trotzkisten viel. Dan zou het echter niet een wapen vóór Rusland, maar een wapen tégen Rusland vormen ! En nu zegge men niet dat dit gevaar slechts klein is omdat Stalin rijk en Trotzki arm is. Onder extremisten overwint altijd diegene die radikaler is dan de anderen. In Rusland zelf staan tegenover het Trotzkisme de politie, het leger en heel het nationale verantwoordelijkheidsbesef. Buiten Rus land ontbreekt dit tegenwicht. NIET minder belangwekkend is een soortgelijk verschijnsel dat op de zogenaamde rechter vleugel met het hier beschrevene parallel loopt. Het fascisme zelf is tot dusver verschoond gebleven van splitsing in elkaar bestüjdende richtingen. Misschien alleen doordat de man die het heeft gegrondvest nog leeft, waarschijnlijk echter ook doordat het fascisme op zichzelf niet zoo extremistisch is be gonnen als het bolsjewisme. Het heeft belangrijke en waardevolle tradities onaangetast gelaten. De italiaanse buitenlandse politiek zou het fascisme, indien en voor zover het in haar kraam te pas kwam, als uitvoerartikel kunnen beschouwen indien niet het nazisme was ontstaan, dat tot het fascisme onge veer staat als het Trotzkisme tot het Stalinisme. Dogmatisch-kri'iisch beschouwd zou men tegen deze vergelijking heel wat kunnen inbrengen. Voor ons is echter de overeenkomst in de praktijk beslis send. Het nazisme is radikaler dan het fascisme. Weliswaar draagt het, in tegenstelling tot het Trotzkisme, de verantwoordelijkheid voor een staat, doch daardoor laat het zich niet weerhouden. De drang van de Nazintern" tot uitbreiding van het nazisme blijkt in vele gevallen sterker te zijn dan de voor de hand liggende belangen van zijn vader land. Daardoor is het internationaal veel besmettelijker dan het fascisme, waarvan het de karikatuur is. En daarom kan de italiaanse regeering in de verbreiding van het fascisme niet langer een werk tuig zien voor haar buitenlandse politiek. De oogst zou voor het nazisme zijn; het succes zou niet aan Rome ten deel vallen, maar aan Berlijn. Uit verschillende voorbeelden blijkt dat dit zo is, maar ook dat Mussolini dit gevaar heeft ingezien. Het eerste voorbeeld is Oostenrijk. Denkt men aan de jaren 1933 en 1934» waarin Oostenrijk slechts met bovenmenselijke inspanning vermocht stand te houden tegen de druk van het binnen- en buiten landse nazisme en waarin het slechts bij Itali werkelijk steun vond, dan zal men moeten toegeven dat Mussolini * enkel uit een oogpunt van machts politiek bezien toen wel in staat zou zijn geweest een begin te maken met de verbreiding van het fascisme in Oostenrijk. Hij deed dit niet, hij ging zelfs pogingen in die richting van de Heimwehrbeweging tegen, omdat hij scherpzinnig genoeg was, tijdig in tézien dat een Oostenrijks fascisme onver mijdelijk op nazisme had moeten uitlopen. De tweede ervaring deed het fascisme in Honga rije op. Nauwelijks had Hitler de greep naar de PAG. 2 DE GROENE No.3lll Continuïteit Jongeren in generatie heeft haar eigen karakter en idealen, zeker in onze zoo snel veranderende moderne wereld. In het bijzonder is de afstand tusschen hen die vóór, en hen die tijdens of na den wereldoorlog volwassen werden, in geheel Europa zeer groot. Een van de oorzaken van politiek extre misme is, dat de jongere generatie zich door de oudere politieke leiders niet begrepen voelt. En het beste middel ter bestrijding van dit ook in Nederland bestaande verschijnsel is, bij de komende verkiezingen de candidatenlijsten zoo in te richten, dat het percen tage leden uit deze jongere generatie in onze nieuwe volksvertegenwoordiging veel grooter wordt dan het zeer kleine aantal, dat daarin thans zitting heeft. Dit was de strekking van een artikel, dat wij op 7 November op deze plaats afdrukten, en dat naar ons is gebleken eenigen weerklank heeft gevonden, al dan niet voorzien van commentaar. Tevens heeft zich bij de verkiezingen voor het Kanton Genève een dergelijk streven in een tamelijk drastische jongerenactie onder de niet-socialistische partijen geuit, met het gevolg dat er van de 60 zetels twintig door jongeren uit deze partijen zijn bezet, en is over de voorloopige candidatenlijsten onzer partijen voldoende bekend geworden, om voorloopig na te gaan, in hoeverre ons streven bij de meeste dezer partijen weerklank heeft gevonden. Alles tezamen biedt voldoende aanleiding, nog eens in het kort op deze kwestie terug te komen. T n de verschillende partijen blijkt het door ons ?*? bepleite streven in zeer verschillende mate tot uiting te zijn gekomen. Verheugend is, dat dit bij de grootste twee partijen in sterke mate het geval schijnt te zijn. Op de j. l. Maandag gepubliceerde groslijst der S.D.A.P., die nog aan een referendum onderworpen wordt, blijken onder de 22 candidaten die de beste kan sen. maken, niet minder dan acht van de aftredenden door versch bloed" vervangen te zijn. En daaronder is voorzoover wij kunnen nagaan slechts n candidaat boven de 45 jaar, en dit is een zeer gerechtvaardigde uitzondering, nl. J. E. Stokvis, de zeer bekwame Indische specialist, die ir. Cramer komt vervangen, voor wiens functie men uiteraard onder degenen moet zoeken, die in Indiëreeds een loopbaan achter zich nebben liggen. Bovendien prijkt in deze partij onder de ,, eerste invallers" een opmerkelijk aantal veelbelovende jongeren. Wat de nieuwe Roomsch-Katholieke fractie betreft, hiervan laat zich veel minder voorzien; maar uit allerlei uitlatingen blijkt wel, dat in de Staatspartij de aandrang tot vernieuwing en verjonging groot is; en met reden, want in deze voor elke meerderheidsvorming onmisbare fractie was het percentage onbelangrijkheden te groot. Inmiddels zijn de namen gepubliceerd van een vijftal leden, die niet zouden terugkeeren, die alle boven de 45 jaar oud zijn en twee zelfs boven de 65, en van een tiental nieuwe candidaten, waarvan er minstens zeven jonger zijn dan 50 jaar en waaronder de namen aan te treffen zijn van de even bekwame als jeugdige politici Steenberghe en Romme. Bij de vier midden-partijen zijn de voorloopige candidatenlijsten bekend op' die der Christelijk-Historischen na. Over het algemeen stemmen zij op het punt in kwestie niet geheel tot macht gedaan, of Boedapest gleed uit de italiaanse invloedsfeer weg. Gömbös keerde uit Berlijn terug, misschien niet als overtuigd nationaal-socialist, maar wel als vereerder van Hitler, en de plannen die zijn opvolger Daranyi nu pas heeft verscheurd stonden veel dichter bij het nationaal-socialistische beginsel dat de partij in de staat bevel voert, dan bij het fascistische corporativisme. Zeer terecht verwachtte Gömbös van het nazisme een spoediger en krachtiger aktie voor de herziening der verdragen dan van het fascisme. De derde en jongste ervaring deed de Duce in Spanje op. Het werd met de dag duidelijker dat een overwinning van Franco meer winst zou opleveren voor hei nazisme dan voor het fascisme, want Rome kon zijn steun nooit zo blindelings geven als Berlijn. Zorgvuldig bewaarde Rome de schijn der niet-officiële inmenging, ook toen Berlijn reeds lang had opgehouden zich daar iets aan gelegen te laten liggen. Nooit zou een bevelhebber van een italiaanse kruiser zo met de sabel hebben durven rammelen als admiraal Carls het in de Middellandse Zee heeft gedaan. De italiaanse taktiek is doeltreffend ge bleken en de duitse zal zich wreken. Voor Mussolini of vernieuwing? de Kamers! verheugenis. Het zijn vrijwel allen oude bekenden, die men terug ziet op de eerste plaatsen, en het feit dat er onder de antirevolutionaire en liberale zittende Kamer leden wet enkele jongeren zitting hadden, dat de eerste twee plaatsen bij de Vrijzinnig-Democraten vervuld worden door de heeren Oud en Joskes, die beiden de 50 nog maar nauwelijks zijn gepasseerd en de candidaten die verder eenige kans hebben ook nog niet oud zijn, vergoedt nog niet het feit dat werkelijke ver tegenwoordigers van wat er ook in die partijen onder de 30?40 jarigen en nog jongeren leeft in veel te geringe mate op kans-biedende plaatsen staan. Dat zelfde geldt waarschijnlijk ook wel voor de ChristelijkHistorischen, op wier indrukwekkend lange gros lijsten wel heet wat namen van jongeren voorkomen, maar wier definitieve candidatenlijst gebonden is aan advies en veto van een hoofdbestuur, waarin vrijwd alle huidige kamerleden volledige adviseerende stem hebben, zoodot wij op een enkele, die zichzelf terug trekt, na ook deze fractie met haar hoog leeftijdsv gemiddelde toch vrijwel ongewijzigd zullen zien terugkeeren. Het zinnetje over deze kwestie in een der partijorganen, luidende: Aan hetgeen zich thans in de katholieke partij afspeelt, ziet men dat zulke transfusies niet zonder strubbelingen tot stand komen. ? WK Het middel kan soms erger zijn dan de kwaal" duidt V Mi er wet op, dat wij ten deze geen hooge verwachtingen mogen koesteren. TYTAREN wij met onze eerste opmerkingen op W 7 November al te laat? De Jonge Liberaal" meent van wel en inderdaad waren de meeste groslijsten reeds gereed. Maar om in de volgorde wijziging te brengen was bij alle partijen toen nog gelegenheid, en het pleit voor meer jongeren moet door hen zelf gevoerd worden; automatisch komen zij niet aan de beurt. En zelfs nu nog moeten in die partijen, die hiertoe democratisch genoeg van structuur zijn, nog de referenda onder haar leden plaats hebben, waarbij de jongere partijleden wel degelijk hun stem men kunnen laten wegen. En al hebben deze ten onzent maar zeer geringe waarde, voorkeurstemmen bij de verkiezing zelf zouden dank zij de massaliteit der jongeren een verkiezing van een der hekkesluiters" op de lijsten van verschillende partijen mogelijk kunnen maken. Een laatste vraag, eveneens door De Jonge Libe raal" gesteld, is of er op het voetspoor van Thorbecke's aanbeveling in de Aanteekening" niet een wettelijke uitsluiting van reeds eenmaal herkozenen, mogelijk zou zijn. Mij schijnt een dergelijke maat regel te kras : werkelijk groote staatslieden zijn in ons land te schaarsch, dan dat men hen vier jaren in het parlement zou willen missen. Maar een andere methode schijnt mogelijk, al zou de wettelijke vorm hiervoor niet eenvoudig zijn. Men zou degenen die een tweede zittingsperiode achter zich hadden prin cipieel onder aan de candidatenlijsten kunnen zetten, zoodot hun herkiezing alleen door voorkeurstemmen ten getale van den volledigen kiesdeeter zou kunnen worden gewaarborgd. Op deze wijze zou een selectie tusschen waardevolle en onnoodige continuïteit plaats kunnen vinden, die voldoende mogelijkheden bood voor regelmatige vernieuwing. Mr. W. VERKADE was dit een nieuwe bevestiging van het inzicht dat door het nazisme het fascisme als uitvoerartikel niet meer in aanmerking kan komen. Toen pro fessor Zankoff in Sofia zich bij de mode aanpaste en zijn beweging nationaal-socialistisch ging noe men in plaats van fascistisch, was dit voor Rome een reden te meer om de binnen- en buitenlandse politiek van de verstandige koning Boris te steunen en geen prijs te stellen op een bezoek van Zankoff. Een soortgelijke ervaring zouden te gelegener tijd de roemeense aanhangers van het hakenkruis wel eens kunnen opdoen, evenals de heren Degrelle en Mussert. Het fascisme voelt er niets voor, zich voor het karretje van het nazisme te 'laten spannen. Indien Trotzkisme en nazisme niet nog erger waren, zou de wereld hun, er dankbaar voor kunnen zijn dat zij de uitbreiding van het officiële commu nisme en van het slechts voor Italiëbestemde fascisme belemmeren. Maar ook onder de huidige omstandigheden kan men met voldoening consta teren dat de extremisten ter rechterzijde elkaar evenzeer in het vaarwater zitten als de extremisten van links. Het midden en de vrede kunnen er slechts bij gebaat zijn. DR. F. KLEIN DB SPAANSCHE KWESTIE IS BEZIG EEN VEELarmige Hydra te worden. Onvermoeid hakken Blum en Eden er op los om de gevaarlijke tentakels onschadelijk te maken, maar telkens bedreigt hen weer een nieuw gevaar dat resulteert uit de gebeurtenissen in Spanje. Dezer dagen kwam Marokko naar voren, Spaansch Marokko, het Noordelijk deel, dus, en de overzijde van de Straat van Gibraltar, waar ten ongenoegévan Engeland de Duitschers zich inrichten alsof ze er thuis zijn. Men moet daarbij niet in de allereerste plaats aan mili taire occupatie denken maar vooral aan econo mische penetratie onder militaire hoede en met militaire doeleinden. In Spaansch Marokko zijn belangrijke ijzererts-ontginningen. Engelsche staal fabrieken betrekken daarvan oudergewoonte hun erts. De directie en exploitatie van de Marokkaansche beddingen was er voor een deel in Spaansche en voor een deel in Duitsche handen. Het Duitsche Rijk maakt daar op dit oogenblik, nu de grondstoffenvoorziening een zoo nijpend probleem is geworden, gebruik van om de Marokkaansche ertsversche pingen naar Duitschland te leiden en niet meer naar Engeland. Dat de betaling van dit erts, inplaats van in Sterling, nu in dubieus papier plaatsvindt, is van minder zorg: de Duitschers hebben het er te vertellen en dus gebeurt het zooals zij het willen. Dat zooiets mogelijk is, bewijst hoe groot de Duit sche invloed, hoe groot het gevaar en de bedreiging voor de wachtpost Gibraltar wordt. Dit wekt sterker reactie in het zeevarende Brittanje dan de bedreiging voor den Europeeschen vrede dat vermag te doen, die schuilt in een, met buitenlandsche hulp behaalde fascistische overwinning op het aan Frankrijk grenzende Iberische schiereiland. Maar hoe dan ook, Engeland is wakker geschud. Het talmen met het Duitsche antwoord op de EngelschFransche stappen en de bewoordingen van dit antwoord, die allerlei achterdeurtjes openlaten, hebben Engeland nóg weer wat dichter bij Frankrijk gebracht. Wel is waar is er naar den vorm geen verschil tusschen het Italiaansche en het Duitsche antwoord op de Britsch-Fransche voorstellen tot stopzetting van het zenden van vrijwilligers" en tot instelling eener afdoende controle, maar de begeleidende verschijnselen zijn van geheel anderen aard. Italiëhad door instemming met het Gentlemen's-agreement'" reeds van te voren een niet on duidelijk antwoord gegeven. Dui*^chland bleef dralen en, wat meer zegt, het voerde een maritieme actie die op 't kantje af roekeloos was. Hoe roekeloos dat blijkt wel uit de ontslagneming van admiraal Foerster. Intusschen houdt Italiërich toch niet geheel afzijdig van de Spaansche actie en het ont trekt zijn steun nog niet aan den wanhopig aanvallenden Franco. Er zijn naar het schijnt in de vorige week zelfs nog Italiaansche troepen geland, hetgeen tot felle protesten in de Engelsche pers aanleiding heeft gegeven. Zijn dit soms de manschappen die uit Majorca geëvacueerd moesten worden? Het schijnt alsof Mussolini gemeend heeft zijn verstandhouding met Duitschlai.t' nog even te moeten accentueeren ook de onderlinge gedachtenwisseling over het naar Londen en Parijs te zenden antwoord vormt hiertoe een aanwijzing alvorens zich neer te leggen bij het Engelsche ver langen om nu verder de zaken in en om de oude wereldzee maar te laten zooals ze zijn. Ondergronds te blijven dreigen, zou van Mussolini niet meer dan businesslike wezen. 1 , ? ' '. . ? DE ENGELSCHEN ZULLEN ZICH DAARDOOR NIET van de'wijs laten brengen. Zij weten dat het werkelijke gevaar van Duitschland komt, waar Hitler zich niet steeds bij de tot grooter voorzichtig heid manende raadgevingen van zijn militaire adviseurs schijnt te kunnen neerleggen. Een oogen blik lang was de toestand waarlijk critiek. De, Duit-, sche pers ontketende een stemmingmakende cam pagne tegen Frankrijk, zooals wij die nog niet hebben meegemaakt. Het zou Frankrijk geweest zijn, dat de bij verdrag geregelde status van Noord-Marokko geschonden had. En in het Zui den van Frankrijk zou het uitroepen van een bolsjéwistischen staat ieder oogenblik kunnen worden verwacht. Wij behoeven ons slechts te herinneren, hoe de Duitsche pers de vorige week tegen ons eigen land stemming heeft gemaakt en daarbij te bedenken dat in Duitschland de groote massa dezen onzin geloofde om te beseffen hoe gevaarlijk deze campagne was. Maar voor de eerste maal is nu getoond van hoe groote waarde een openlijke Engelsch-Fransche samenwerking is. In dit geval kwam de boozr blik PAG. 3 DE GROENE No. 3111 uit Londen zelfs heel snel, want Britsche belangen van de allereerste orde waren immers bij Marokko in 't spel. Het zal ook wel geen toeval geweest zijn dat een Britsch eskader opdracht kreeg nu maar in deze wateren manoeuvres te gaan houden.... tenminste de geruststellende verklaringen die de Fransche gezant Fran?ois-Poncet van Hitler te hooren kreeg als antwoord op zijn diplomatieken nieuwjaarswensch, hebben den dreigenden storm weer bezworen. Nu heet het, dat er vriendschap pelijke economische onderhandelingen tusschen Duitschland en Frankrijk op til zijn. Laat ons daarop geen al te groote verwachtingen bouwen. Wij mogen al blij zijn, wanneer de Engehch-Fransche samen werking ons den vrede bewaard doet blijven. DE SOCIALE STRIJD IN FRANKRIJK SCHIJNT NU tot het verleden te behooren. De stakingen ne men een einde. Ook financieel lijkt Frankrijk er beter voor te staan, getuige de aflossing van het Engelsche crediet. Parijs kan met een opgelucht hart op het afgeloopen jaar terugzien. Want dat is in menig opzicht voor Frankrijk een critiek jaar geweest. De regeeringsperiode van Laval heeft het land zeer veel gekost, eensdeels door een econo mische deflatie-politiek die funest was voor handel en industrie en het gestelde doel (saneering der staatsfinanciën) in de verste verte niet bereikte, anderdeels door een. slechts uit particuliere motieven te verklaren sabotage der volkenbondspolitiek een dure grap, die het land meer schade heeft be rokkend dan in geld valt uit te drukken. Frankrijk verspeelde er voor een oogenblik zijn internationale veiligheid mede. Het is de vraag of deze veiligheid d.w.z. de steun van Engeland en de trouw van de Kleine Entente zich zoo gauw hersteld zou hebben, wanneer de omstandigheden er niet zóó dreigend zouden hebben uitgezien als zij er sinds dezen zomer inderdaad uitzagen. Het kabinet Blum, dat na het overgangskabinet-Sarraut aan het be wind kwam door de stembusoverwinning van links, oogstte zijn successen dan ook allereerst op het gebied der buitenlandsche politiek. Zelfs de rechter zijde in Frankrijk geeft toe, dat het in stand houden van den Europeeschen vrede, dezen zomer, aan de diplomatie van Blum te danken is. In het begin zag Blum's kabinet er uit als een wankelbaar regeeringsinstrument. Na zijn diplomatieke succes sen behaalde het een monetair-economisch succes van den eersten rang door het drie-mogendheden acoord tot stand te brengen. Nu rest Blum nog de taak om in Frankrijk tot socialen vrede en rust te komen. Het ziet er nu uit dat dit hem langzamer hand lukken zal. Het kan een ,,lange" regeering worden. Naar Franschen stijl gerekend, is het dat reeds. Terwijl in den aanvang Blum's val iederen dag voorspeld werd, zit hy nu vaster in het zadel dan ooit. Naarmate de consolidatie binnenslands vordert, krijgt zijn buitenlandsche politiek weer gezag. Tot nog toe liet hij veel initiatief, althans veel optreden" over aan Eden. Nu moet men er op verdacht zijn dat Frankrijk zelf, waar noodig, van zich af zal bijten, en niet meer uitsluitend zijn heil zal zoeken in het voorzichtig manoeuvreeren waarmee het tot nu toe de moeilijkheden overwon. O "NS JONGE VORSTENPAAR IS GOED EN WEL vertrokken, vergezeld van vele goede wenschen uit ons geheele volk en onopgemerkt door de argusoogen van .onze pers, die handig op een dwaalspoor is geleid. Laat men, hen, nu het blijkt dat zij in Polen zijn neergestreken, ook de eer der overwinning laten en hen niet langer lastig vallen met foto toestellen en blocnotes. Het Nederlandsche publiek van zijn kant is bereid zijn nieuwsgierigheid ten offer te brengen. De huwelijksplechtigheid zelf is in de beste om standigheden verloopen, waartoe niet in de laatste plaats ook het weer meewerkte. Het sprookje van den glinstereaden stoet is door honderdduizenden aan schouwd en door millioenen, dank zij de gezamen lijke radioreportage der groote omroepvereenigingen, meebeleefd. Het heeft ook de pijnlijke momenten van de voorafgaande dagen weggevaagd, de Duitsche persi (U;