Historisch Archief 1877-1940
BOTER OF KANONNEN ?
,Wot zal 't zijn, Hermonn : melk of koper ?'
Inzending op de prijsvraag voor een nieuw Duitsch rijkswapen : als hoofdmotief de kangcroe,
het dier, dat met een leegen buidel de grootste sprongen kan maken. (Escher Zeitung)
De bijgeloovige aannemer heeft de dertien- Franco, mein Führer?"
de verdieping overgeslagen. Neen Herman, onder rembours."
(Passing Show, Londen) ' (Petit Bleu, Parijs)
Il,
Hoe vaak heb ik je niet gezegd dat je niet altijd met je mond open moet staan!"
(Passing Show, Londen)
heicca\de% tveiefd
A
Wat gebeurt er in Oostenrijk r
LS men bij de
huidige onder
handelingen
tusschen .Oostenrijk
en Duitschland, de
cischcn van het laat
ste land beziet, wordt
men getroffen door
het feit, dat de
Duitsschers millitaire over
wegingen schijnen te
Van Schuschntu laten voorgaan bij
partijoverwegingen. De militaire deskun
digen spelen bij deze onderhandelingen een
overwegende rol. De wensch van Duitsch
land om Oostenrijk met vier wei-uitge
ruste legerkorpsen gelukkig te maken,
heeft zoowel strategische als economische
oorzaken. Gegeven, dat Duitschland te
genover zijn aankoopen aan vee, m'elk,
kaas en boter (natuurlijk bij nazi-pro
ducenten in Oostenrijk!) van Oostenrijk,
dat door contracten op langen termijn
aan zijn huidige leveranciers gebonden is,
geen grootekolenaankoopen kan venvach
ten, wilde het Duitsche Rijk het bij voor
keur vliegtuigen, tanks, geweren en chemi
sche waren leveren en met instructeurs en
al, hoewel de protocollen van Weenen,
op iets dergelijks geen toespeling maken.
En daar in Oostenrijk geen enkele neiging
bestaat, die er toe zou kunnen leiden, dat
het bezwaar zou maken tegen den inter
nationalen invloed van Duitschland, zou
een dergelijk leger, zoo niet in vredestijd,
dan toch bij een Europeesch conflict,
minder een nationaal Oostenrijksch dan
wel een Duitsch leger zijn. Overigens
gaat Duitschland voort op ideologisch
gebied in Oostenrijk zich een bodem te
verschaffen, die gunstig is voor zijn doel
einden, door middel van een ,,koude" an
tisemitische propaganda en een heftige
campagne in intellectueele kringen, wier
gelijkschakeling het bevordert door ver
schillende concessies, vooral door hun
auteursrechten in Oostenrijk uit te
betalen.
Het is duidelijk, dat de
regeeringSchuschnigg met een en ander allerminst
sympathie toont. Toch zijn zijn ministers
zelf verdeeld over de aan te nemen hou
ding. Sommigen staan een
evenwichtspolitiek aan de zijde van Italiëvoor,
anderen bepleiten een definitief verbond
met Duitschland, Men moet vooral niet
vergeten, dat de
Oostenrijksch-Italiaansche vriendschap slechts een diplo
matieke vriendschap is, die los staat van
alle diepere gevoelens van het volk. Het
verlies van Zuid-Tirol is in 'Oostenrijk
niet vergeten. Dat is uit kreten bij het
bezoek van Ciano ook duidelijk gebleken.
("m dezelfde reden kan Italiëook nooit
een actieve rol spelen bij de herbewape
ning van Oostenrijk en kan het er zeker
niet als Duitschland officieren heen
zenden. Men begrijpt, dat in deze. om
standigheden aan de legeering Von
Schuschnigg niets anders overblijft dan
tusschen Scylla en Charibdis heen te
sturen. Maar de invloed van Von Papen
,'n Oostenrijk neemt ? nog dagelijks toe.
Ondertusschen is Italiëzeer verontrust
over de militaire Oostenrijksch-Duitsche
toenadering, en men weet, dat Mussolini
slechts als uiterste noodzaak zal toe
stemmen in aansluiting bij een nieuwen
Driebond. Want niemand kan hem
garandeeren, of niet ondanks alle vriend
schap tusschen de bondgenooten bij het
begin van een Europeesch conflict, inge
val van een (overigens onwaarschijnlijke)
overwinning de grens van Italiëaan de
Brenner wel gehandhaafd zou blijven.
(Natonal Zeitttng, Bazel)
H
Trekken de Duitscher» bij Madrid
de l|jn?
IET langzame aar
zelende gevechts
tempo aan den kant
der rebellen leidt tot
interessante gissin
gen. Deskundige
waarnemers ter
plaatse zijn het er
over eens, dat alle
heldenmoed ten
spijt, Madrid's
befranco trekkeljjk slecht uit
geruste, halfgeoefende verdedigers het
niet zouden kunnen houden tegen een
onafhankelijk van de verliezen
doorgezetten aanval van n enkele divisie ge
oefende infanterie, goed voorzien van
machine-geweren en gesteund door artil
lerievuur. Hoeveel generaal Franco ook
in November ontbroken mag hebben,
hij heeft nu toch alle noodzakelijke hulp
middelen tot zijn beschikking in den vorm
van ten minste twee divisies getrainde
Duitsche en Italiaansche troepen. Mag hij
die alleen zuinig gebruiken ? In het licht
van de laatste krijgsverrichtingen schijnt
het niet onwaarschijnlijk. In sommige
kringen beweert men, dat Generaal
Franco misschien niet zoo best samen
werkt met de Duitsche stafofficieren, die
hem steeds meer het bevel uit handen
nemen. Bovendien is het geenszins zeker,
dat Hitler wil, dat Franco al te snel wint.
In dat geval zou een Spaansche dictatuur
met sterken nationalistischen steun aan
zijn vroegere buitenlandsche helpers een
dankbaar maar niet mis te verstaan
vaarwel kunnen toeroepen. En de vol
ledige economische penetratie van het
Iberische schiereiland en zijn
Marokkaansche gebieden vraagt tijd. Onder
tusschen kunnen de gemoederen bij de
rebellen altijd op peil gehouden worden
door kleine scheepsbombardemencjes op
de onverdedigde havens van Valencia en
Malaga: en de Duitsche S.S. deskundigen
hebben ondertusschen gelegenheid om
Franco's patriotten in de bezette pro
vincies te trainen in de beproefde terro
ristische methoden.
(New Statesman and Nation, Londen)
Queipo de Llano over Frankrijk
ARM Frankrijk! De
atmosfeer woidt
er steeds donkerder.
De strijd tusschen ka
pitaal en arbeid, aan
gestookt door Mos
kou, volgt er pre
cies denzelfdcn weg,
als bij ons vóór de
nationale
bevrijdingsfront maakt zich op instigatie van
Moskou (op dezelfde manier als onze
marxistische regeeringen) op om ons te
vernietigen, voordat wij Ue wapenen op
namen om hen neer te slaan en te ver
hinderen, dat zij ons ruïneerden.
En als Frankrijk voortgaat hulp te
bieden aan de roode horden van Valencia,
dan wil ik het hier wel meedeelen, dat
het nationale Spanje zich niet zal ge
neeren alle voordeelen, die het kan aan
bieden, voor die landen te bewaren, die van
den eersten dag der beweging af hebben
begiepen aan welken kant de verdedigers
van de Westersche beschaving stonden.
En het Frankrijk van het Volksfront
moet daar zijn consequenties maar uit
trekken.
(Queipo de Llano in de Heraldo de
Aragon, Saragossa)
Wil de burgerbevolking niet uit
Madrid weg?
DE bevolking van Madrid wil graag
blijven om Franco tékunnen ver
welkomen.
(Edinburgh Catholic Herald)
Het land op de hand van Franco
HET Lagerhuislid P. Dunne afge
vaardigde voor Stalybridge en Hyde,
vertelde gisteravond aan een vertegen*
woordiger van ons blad, dat hij en vier
conservatieve mede-afgevaardigden het
deel van Spanje dat onder bewind staat
van Franco, zoo rustig worden, dat het net
was ,,of zij in Engeland reisden".... Wij
ontmoetten Franco, Ik houd hem voor
?een alleraardigsten man. Hij is dol op golf,
en in de handicapklasse 2. Overal waar'
hij verschijnt, wordt hij met groot en
thousiasme ontvangen.
(Daily Dispatch, Londen)
Royalty in Engeland
M DE REDACTEUR. Ik heb een
aan? tal namen zien voorstellen voor onze
nieuwe prinses de dochter van den
Hertog en Hertogin van Kent; Mary,
Manna, Helena, Alice zijn voorgesteld.
Naar mijn meening houdt geen van deze
voldoende rekening met het buitengewone
wonder van deze koninklijke geboorte in
dezen tijd van groote nationale inspan
ning.
(Ingez. stuk in de Obsetver, Londen)
PAG, 6 DE GROENE Ne.
Hoe gaat het met OsaletakyT
HOEWEL het ons niet mogelijk was
Ossietsky te bezoeken, spraken wij wel
zijn arts, die ons vertelde, dat hij een
chronische longtuberculose had, die on
langs opnieuw acuut was geworden;
hij is echter niet aan het bed gebonden
en uit alles wat wij hoorden oordeelden
wij, dat er geen medische reden is, waarom
hij niet buiten Duitschland zou kunnen
worden vervoerd.
Toen hij uit het hospitaal der
Staatspolizei vrijgelaten werd in November,
was dat aan Goering en niet aan de
Gestapo te danken en een paar weken
lang scheen het, dat hij min of meer vrij
was althans vrij om zijn hospitaal te
kiezen en om vrienden te ontvangen.
Sinds hij den Nobelprijs aanvaard had,
werd zijn vrijheid weer aanmerkelijk inge
kort, en hij mag nu alleen door zijn vrouw
bezocht worden. Er zijn bovendien, buiten
weten van Ossietsky, voortdurend twee
leden van de Gestapo in het hospitaal
en in een onderhoud, dat wij hadden,
maakte de Gestapo het ons overduidelijk,
dat zij ons, noch eenige andere
buitenlandsche bezoekers bij hem zou toelaten.
Het is dus duidelijk, dat de Gestapo, die
Ossietzky gevangen houdt, vermoedelijk
niet beïnvloed zal worden door de
buitenlandsche openbare meening. Maar het is
ook duidelijk, dat andere Duitsche
autoriteiten op dit punt gevoelig zijn en,
als zij willen, druk kunnen uitoefenen op
de Gestapo. Daar het Goering was, die
hem de vrijheid gaf, komen hiervoor in
de eerste plaats Goering en Hitler zelf in
aanmerking, tot wien verstandige
vertoogen van onpolitieke strekking gericht
zouden kunnen worden.
(De twee doctoren uit Engeland, die
getracht hebben Ossietzky te bezoeken, in
een ingezonden stuk aan de New Statesman
and Nation, Londen)
Administratieve hervormingen In
de V.8.
EEN van de ma
nieren, waarop
President Roosevelt
zijn uitgaven hoopt te
beperken is begrepen
in zijn lang toegezegd
plan voor administra
tieve hervorming, dat
dezer dagen vorm heeft
gekregen in een voor
stel aan het Congres
De formatie van de Uitvoerende Macht
in Amerika, die reeds lang niet opgewas
sen was tegen de eischen, die er aan ge
steld werden, is nu geheel bezweken
Onder de krachttoeren van de New Deal.
Zij heeft zeer vele gebreken. De ministers
bij voorbeeld worden veel te veel opge
slorpt door hun departementszaken. Het
kabinet als lichaam bestaat reeds lang
niet meer en zijn zittingen zijn niets
anders dan gevechtsterrein voor de de
partementale oorlogen. De meeste nieu
we bureaux der laatste vier jaren zijn
buiten de departementen om ingesteld.
Dientengevolge rust de geheele last der
coördinatie rechtstreeks op den President.
Het voorstel van Roosevelt is nu, dat
alle takken van staatsdienst opnieuw
verdeeld zullen worden over twaalf
de'partementen: de tien bestaande en twee
nieuwe, een voor Sociale Zorg en n
voor Openbare Werken. Naast de twaalf
départementshoofden bepleit e President
de aanstelling van zes assistenten voor
de Uitvoerende Macht, die onvermijdelijk
het eigenlijke kabinet zullen gaan vormen.
Bovendien zal het aantal ambtenaren
(ten koste van hen die op arbeidscontract
werken) sterk wórden uitgebreid. Of
dit laatste voorstel echter den spitsroeden
van het Congres, dat zeer naijverig is op
zijn huidige macht, om relaties
betrekkingen te bezorgen, zal overleven is nog
tamelijk twijfelachtig. Dergelijke ver
anderingen zouden de uitvoerende macht
zeker efficiënter laten werken, hoewel de
verlammende invloed van de dogmatische
machtendeeling ?tusschen Wetgever,
Rechtspraak en Uitvoerend Gezag zou
blijven bestaan. Efficiency bij slechts
n tak is van geringe waarde, zoolang
de Vereenigde Staten vasthouden aan
hun huidige grortdwet.
Koosevttt
Yaderlandsche geschieden!» door
Engelvche oogen
Koning Willem I regeerde igo jaar!
P\E Prinsen van het huis van Oranje
*~ zijn bijna altijd zonder directe erf
genamen gestorven. Philibert van Oranje,
de eerste die goederen in de Nederlanden
had, werd opgevolgd door zijn neef René,
die geen kinderen had en het vorstendom
Oranje ging weer over op zijn neef Willem,
bekend als ,,De Zwijger". Willem II stierf
aan de kinderpokken bij het begin van
zijn intrede, en bij het Verdrag van
Utrecht werd zijn titel losgemaakt van
zijn gebied en ging over aan Johan
Willem Friso, die later Willem IV werd.
Als Willem l werd hij later Koning der
Nederlanden als belooning voor zijn
on vermoeiden strijd tegen Napoleon.
In 1830 verloor de ongelukkige mo
narch de provincie Belgiëen 10 jaar later
deed hij afstand, om de onpopulaire
katholieke gravin d'Oultrement te kun
nen huwen. (News Review, Londen)
Bekeerde communisten in Japan
EEN groep, die uitsluitend uit be
keerde communisten bestaat, wordt
in Kobe opgeleid om in een schoenfabriek
en reparatiewerkplaats voor machines te
drijven, waarvan de arbeiders ook be
keerde communisten zullen zijn.
De firma begint met een kapitaal van
600.000 yen, welke fondsen verschaft
zijn door een groep financiers, die zich
interesseeren .voor bekeerde ..rooden".
De firma staat onder leiding van een
groep, die de,, Vereeniging tot onderlingen
bijstand van bekeerde communisten"
heet. (Asahi, Tohio.)
Honing & discretie n
JAMES F. Gwynn in Fairmont (West
J Virginia) ontdekte dezer dagen in de
muur van zijn keuken een soort
honingreservoir, dat daar door bijen was ge
bouwd. Gwynn heeft nu een buis in de
muur geslagen en die tot zijn eettafel
laten loopen. Hij hoeft nu maar een
kraantje open te zetten om naar behoefte
zuivere honing te hebben.
(Saturday Evening Post, Boston)
Ben nieuw Suez-kanaal?
EEN gelijksoortig vraagstuk als dat,
wat indertijd o.ver het Suez-kanaal
zooveel stof heeft doen opwaaien, is
bezig thans de wereld te veroveren en
dreigt eveneens haast niet minder econo
mische, politieke en strategische gevolgen
met zich mede te sleepen: het probleem
van een toekomstig kanaal door de
landengte van Kra in Siameesch Malakka.
Dit kanaal zou China, Japan en vooral
Indo-China en Siam's hoofdstad, Bang
kok, enkele dagen varens dichter bij
het voor de genoemde landen belangrijke
exportland Britsch-Indiëbrengen.
De economische gevolgen hiervan zou
den o.a. zijn, dat het Verre Oosten beter
in en met Europa zal kunnen
concurreeren, zoowel met zijn verschillende
producten, als in zijn transport
diensten. Verder bestaat de mogelijkheid,
dat Siam zelfstandig of zonder den steeds
toenemenden invloed van Japan aldaar
een monopolie aan Siameesche of
Japansche scheepvaartlijnen zou toestaan,
zoodat de economische concurrentie van die
landen zeer gevaarlijke afmetingen zou
aannemen.
Afgezien nog van de economische
nadeelen voor Engeland, n.l. de uitscha
keling van Singapore en de Straat
Malakka voor het enorme transitoverkeer,
<en den minder zekeren toegangsweg naar
Hongkong en den Grooten Oceaan (o.a.
naar Canada !), zijn de strategische ge
volgen van een niet-Britsch Kra-kanaal
misschien zóó ingrijpend, dat er van een
volslagen verstoring van militair even
wicht in het Oosten gesproken kan
worden. Japansche (en. Chineesche)
oorlogsschepen zouden zich dan vrijwel
ongehinderd tot voor de Britsch-Ihdische
kust kunnen begeven, zooclat de Straat
Malakka met Engelahds machtige steun
punt, Singapore, vrijwel waardeloos zou
worden, hetgeen vermoedelijk ook Ned
rlandsch-Indiëniet ten goede zou komen.
De verbindingen van den Archipel met
het moederland zouden door de ge
noemde Oostersche staten gemakkelijk
kunnen worden verbroken.
(The Economist, Londen) (Tijdschrift voor Economische Geographie)
PAG. 7 DE GROENE No, 3112
%
Ben je vóór Nanking'?"
Ben j; vóór Peking ?"
,,/k .... ben vóór het Rijk van het Midden."
(Marianne, Parijs)
l'
EUROPA, 1937
(Sondagsnisse Strix, Stockholm)
j
HET DUBBEIETZWAARD' VANjDAMOaES (North China Daily[News, Sjanghai)
i
In Rusland (schrijft de pers) krijgen kinderen onderricht in het gebruik van het machine
geweer. (Western Mail, Cardiff)