l..,. vrijheid heeft de geheele linkerzijde zich verzet tegen verschijningsverbod (als erkende mr. Joekes wel de mogelijkheid dit uit het huidige artikel 7 der Grond wet te wringen) en zich uitgesproken voor een ,,droit de réponse". Dit laatste achten ook wij een zuiverder maatregel, al zouden wij het niet tot een recht van de regeering willen beperken, maar het willen uitbreiden tot allen, die de rechter daartoe in aanmerking laat komen. De bepalingen tegen de revolutionnaire volksvertegenwoordigers vinden natuurlijk allereerst verzet bij deze heeren zelf, de communisten en mr. Wester man, waarbij zich opmerkelijker wijze ook ds. Zandt voor de staatkundig-gereformeerden schaarde. Aan gezien deze punten nog aan de orde komen en de Kamer het bij de algemeene beschouwing vooral gehad heeft over wat niet in de voorstellen stond, komen wij hierop zeker de volgende week nog terug. Thans is reeds te vermelden dat de sociaal-demo craten amendementen hebben ingediend om de uit sluiting wegens schennis van geheimen te beperken tot geheimen als volksvertegenwoordiger vernomen en die wegens opruiing te schrappen. Wat het eerste betreft kan het inderdaad wel eens plicht van een volksvertegenwoorder zijn om een geheim hem ter oore gekomen in het landsbelang te verklappen! Wat het tweede betreft, is het zeker onjuist deze uitsluiting door de kamer zelf te doen plaats vinden en de amendementen van de heeren Schouten en Coops om dit aan den Raad van State, resp. aan den Hoogen Raad op te dragen, verraden wel, dat dit vraagstuk niet eenvoudig is. HET KONINGSCHAP IS BIJ DEZE HERZIENING slechts terloops in het geding: het Koninklijk inkomen wordt met 1/6 verminderd; en deze ? 200.000 worden beschikbaar gesteld als inkomen van den Prins-gemaal. Wel heeft mr. Goseling bij zijn beschouwingen over de diepergaande staats hervorming, die hij zich gewenscht had, gezegd, dat daarbij het erfelijk koningschap en zulks niet slechts als ornament zeker behouden moest blijven. Veel uitvoeriger heeft zijn geestverwant prof. Romme zich over de principieele vragen, ons koningschap betreffende, bezig gehouden in een belangwekkende feestrede voor de katholieke A~nsterdamsche studenten. Zonder zoover te gaan als mr. Westerman, die een leidende politieke rol van de Kroon wenscht, of zelfs maar als mr. Boon, die zich in een E. d. D.-vergadering heeft laten ontvallen dat wij al een Leider hebben in het Huis van Oranje, blijkt deze Tilburgsche hoogleeraar de staatkundige positie van het koningschap toch hooger aan te slaan, dan in moderne staatsrechte lijke beschouwingen gebruikelijk is; hij noemt als element van waarde in ons koningschap de histori sche traditie die het vertegenwoordigt, het offer aan het ambt, het erfelijkheidsbeginsel dat de onpartijdigheid waarborgt, maar ook de bewerking van eenheid van doelstelling tusschen regeering en parlement. Dit laatste is in principe waar n in de practijk, wanneer er geen duidelijke vaste meerderheid in het parlement is, inderdaad wenschel ij k, al is de invloed van de raadslieden der Kroon" in dezen terecht niet gering en danken deze hun positie bijna steeds aan het parlementaire stelsel. Maar mr. Romme zal toch ook de houding van de Kroon bij de Aprilbeweging niet vergeten zijn, welke van dit ideaal wel wat verschilde. En als hij tenslotte betoogt dat er gevallen zijn waarin de vorst zich tegen den volkswaan van den dag moet keeren als deze de hoogste zedelijke waarden die ook prof. van den Bergh bij zijn geruchtmakende oratie heeft willen veiligstellen, op onherstelbare wijze bedreigt, dan is dat wederom volkomen juist, maar hetzelfde geldt .evenzeer van het ministerie en zou ook voor een president gelden. Hadden wij een dergelijke houding niet ook van Hindenburg verwacht, als hij wat jonger was geweest? En het gevaar blijft, dat het Koningschap zelf van deze houding het slachtoffer wordt, of dat een terugkeer naar de beperkte monarchie plaats vindt. Zoodat buiten de waarde van onpartijdig heid door erfelijkheid en nationale traditie, waarop algemeen de voorkeur voor de monarchie berust, geen nieuwe argumenten daarvoor zijn aange bracht. Want voor het gezag-in-het-algemeen waren deze al meer geuit. En aangezien de persoon des konings evenzeer kan blijven beneden de eischen die aan hem gesteld worden als het volk en zijn vertegenwoordiging, is het altijd nog het beste, dat op het volk zelf de uiteindelijke verantwoordelijk heid voor zijn eigen lot blijft rusten. , of moeilijke en on regelmatige stoel gang regelt men vlug zonder kramp of pijn met Mijnhardt's Laxeertablctten Prijs per doos 60 et. Bij Apoth. en Drogisten PAG. 4 OE GROENE No. 3113 Film 99 IIB GRAZIGE WËIM2N 99 Negers vertolken Gods nabijheid ALS toneelstuk is Mare Con nelly's The green pastures", waarvan de titel ontleend is aan psalm 23, her haaldelijk verboden. In ons land twee jaar geleden, toen de Utrechtsche studenten het wil den opvoeren. In Skandinavi heeft het ergernis gewekt. Maar in New York is het sinds Fe bruari 1930 meer dan driedui zend maal opgevoerd. In hoeverre ergernis, verbod en succes gerechtvaardigd waren, laat zich, zonder de betreffende opvoeringen te hebben gezien, moeilijk beoordelen. Zeer aan nemelijk klinkt de opmerking van de Reverend Père A. M. Roguet, die in Frankrijk een verza meling van 70 foto's uit de film, welke onder leiding van de schrijver naar het toneelstuk is gemaakt, inleidde: ,,Het is mogelijk, dat, overgeplant in een Noordelijke sfeer, gespeeld door nagemaakte negers, voor een puriteins publiek, dit stuk kwetsend voor de Goddelijke majesteit zou kunnen schijnen. Maar in zijn oorspronkelijk klimaat, vertolkt door echte negers, met een on opgesmukte naïveteit, bezit het stuk van Connelly in zijn roerende, weldoende eenvoud een onmisken bare religieuze waarde." De film maakt het mogelijk dit stuk in deze on misbare vorm en kwaliteit ook elders te vertonen. Het brengt op deze wijze zijn klimaat mee en de vraag blijft nu slechts, in hoeverre wij in staat zijn dit aan te voelen en te verdragen. In Londen, waar The green pastures" destijds als toneelstuk ver boden is, heeft de censuur na vijf maanden beraad de film toegelaten, welke daar nu reeds een maand loopt. Wel is daar een petitionnement tegen de film op touw gezet, onder het motief, dat deze God belachelijk maakt. In Parijs waar de film eveneens meer dan een maand loopt, schijnt men minder overgevoelig te zijn. r T zover e geschiedenis van Connelly's stuk :n film. Wie deze zag moet m. i. tot de over tuiging komen dat verzet ertegen meer een bewijs schijnt van een poging om God te monopoliseren, dan van begrip van zijn universaliteit. Mare Connelly, de schrijver van het stuk, die zelf de toneelopvoering zowel als de film regisseerde, verklaart dit stuk als een poging om bepaalde aspec ten van een levend geloof in de termen van de gelovigen te herscheppen. Als God de mens schiep naar zijn beeld, hoe kunnen de negers van Louisana hem dan anders zien dan gelijkend op de meest Oe godsdienstige negerfilm The Green Posture»" dreigt voer ons ver foren te zullen gaan : zij is reeds in eerste instantie door de keurings commissie afgewezen. In onderstaande artikelen zetten onze filmcriticus en een theoloog, die beiden de film reeds zagen, uiteen waarom een definitief verbod een blamage voor Nederland zou zijn. respectabele van hen, hun eer waarde dorpsgeestelijke ? En hoe kunnen zij het scheppingsver haal en al deze wonderlijke ver halen uit het Oude Testament zich anders voorstellen dan op de wijze waarop deze hun worden verteld in bekende, vertrouwde beelden uit hun dagelijks leven ? De kinderen van het zondag sschooltje, waarmede de film opent, hebben hun eigen zeer familiaire voorstelling van de hemelse zaligheden en van de beslommeringen van De Lawd" met een mensheid, die steeds maar weer tegen haar heil, in uit de band springt. Op deze voorstellingen bouwde Connelly zijn stuk en film. De beelden zijn familiair, maar zij zijn stellig niet profaan. Integendeel. Er ligt een uiterst fijn gevoel en een grote kunst ten grondslag aan deze nabije religiositeit. Voor de kinderen van de zondagsschool is de hemel een plaats waar het zalig" is volgens hun voorstellingsvermogen. Een paradijs, dat lijkt op wat men zich droomt achter het witte hek van de voor hen gesloten buitens, waar men alle dagen gebakken vis kan eten en sigaren rookeri van een kwartje, zoveel men maar wil. En De Lawd" schrijdt door dit hemelse paradijs als hun meest geliefde en geëerde geestelijke in zwarte jas, mild en wijs, temidden van zijn engelen, die hem in een prachtige spiritual antwoorden, zoals de kindertjes hun leraar. Een scène uit hun dagelijks leven, over gebracht in duizendvoudige dimensie. ' In dit kader volgt dan het scheppingsverhaal, waarbij de moeilijkheid van het waarom", waarop ook de leraar van de zondagsschool geen antwoord weet, door een kinderlijke ziel naïef wordt opgelost in een verhaal over de hemelse pudding die niet zo lekker was als gewoonlijk door gebrek aan voldoende firmament en een daarop op bevel van De Lawd" verschenen overdaad aan firmament, welke ten slotte leidt tot het scheppen van de aarde en alles wat er op is. ' Prachtig is de oplossing voor de gang naar de aarde. ,,De Lawd" gaat door het witte tuinhek en heel de engelenschaar kijkt met gespannen belang stelling naar beneden. Bij de bloemen is daar alles O. K., Lawd", maar de mensen geven velerlei zorgen. Wat is alweer natuurlijker, dan dat dit alles verteld wordt in bekende beelden, die allerminst hoge ernst al is deze dan af en toe doorbroken door een milde humor uitsluiten. De Lawd", die alles moet leiden, heeft in de hemel zijn bureau met de dikke' wetboeken en vaak moet hij naar de / ? 'V Ft ««?" aarde om daar orde te scheppen. Prachtig, en vaak ontroerend, zijn de ontmoetingen met Kaïn, Noach en Mozes. En het is alweer natuurlijk, dat deze laatste de wonderen, waarmede hij den Pharao zal overtuigen, a good trick" noemt en dat Babyion het uiterlijk heeft van de danshuizen van New Orleans. HET gaat er Mare Connelly niet om, afstand te scheppen, maar integendeel de eeuwige waar» heden te geven in beelden van de eigen tijd en de eigen sfeer van zijn toeschouwers. De bijbel is niet een geschiedenis uit het verleden. Wanneer wij hem bestuderen is dat omdat hij ons kostbare raad geeft voor ons heil, voor het heil van mensen, die vandaag leven," zoals wederom A. M. Roguet zeer terecht opmerkt. Het is geen geringe verdienste dit door middel van de film te realiseren. Het werk van Connelly ver dient dan ook als film alle aandacht en bewondering. Aandacht en bewondering vooral om de wijze waar op hij kans gezien heeft een stijl te scheppen tussen werkelijkheid en onwerkelijkheid, die tot nu toe zelden of nooit mogelijk is gebleken. Het bezwaar, dat wij nog zeer onlangs zo scherp konden ondervinden bij een poging tot verfilming van Shakespeare, is hier vrijwel overwonnen. Juist door zijn aanvaarding van de werkelijkheid in deze beelden en bovenal door de grote eenvoud dringt de werkelijkheid zich hier nooit op als beletsel voor elke daar bovenuit gaande fantasie, zoals ander zijds de film zo vaak juist een werkelijke verbeelding van de werkelijkheid in de weg staat. Dit welslagen is in de eerste plaats te danken aan een buiten gewone beheersing van alle middelen en, wat nog belangrijker is, aan een buitengewone zelfbeheer sing. De mogelijkheden van de film zijn hier voort durend ondergeschikt gemaakt aan het doel, met een zeldzaam maatgevoel bij hun toepassing. De close up is vermeden en de. montage is nergens merkbaar filmisch". In dit opzicht is The Green Pastures" een speelfilm, maar van een formaat, dat dit woord nauwelijks rneer toelaat'?omdat men er bij het zien van deze film nergens aan denkt. DE keuringscommissie zal nu, nadat de film in eerste instantie ontoelaatbaar is verklaard, bij herkeuring moeten uitmaken of wij haar hier mogen zien, volgens het criterium of zij ergernis en aamtoot zou kunnen geven aan lieden, die deze ergernis en aanstoot opzettelijk gaan opzoeken, of wat ook vertoond is ongezien gekwetst" worden. Laten wij hopen, dat men tegenover een werk van deze zeldzame kwaliteit waarvan de vertoning te Parijs mij een sterke indruk gaf nu eindelijk eens open oog zal hebben voor de absurdi teit van deze overweging. D. C. VAN DER POEL , ' /* v, Gabriél, De Lawd's Angel" L Vertrouwelijkheid met den Di.H.J.HEERING WIE zoeken wil, vindt in de verf timing van Green Pastures" alle blasphemieën bij een: de verbeelding van God als gewoon mens allereerst. Gewoon mens niet enkel in uiterlijke verschijning, maar de Heer slaat een zo cents-sigaar niet af, Hij heeft zijn plotselinge misnoegens en opwellingen, Hij begaat (en erkent) vergissingen. Ja, Hij verzet zich tegen de hoogste gebeden der mensen, en besluit toch van hen te leren. Mensen zijn het, die den Heer uitleggen wie Hij is. De humor ontbreekt in den hemel en in het heilige werk niét. En zelfs moet het oor schrikken door uit Zijn mond de bastaardvloek doggone I" te horen. Kan het heilige meer geschonden worden dan door ver menselijking, humor en bastaardvloek ? THE Green Pastures" is een poging, bepaalde aspecten van een levende godsdienst weer te geven in de taal van zijn gelovigen. Deze godsdienst is die van vele duizenden Negers in het Zuiden van de Verenigde Staten." Zo opent Mare Connelly het ,.De Lawd" en zijn engelen Geëerbiedigde voorwoord tot zijn boek, dat aan de film ten grond slag ligt. Deze opmerking verplaatst ons van de ? theorie naar de practijk. Het gaat altijd lichter een woord of theorie blasphemisch te noemen dan de levende werkelijkheid. Te meer wanneer ? als in dit geval de werkelijkheid allerminst bedoelt blasphemisch te zijn. Wij hebben reden om te gelo ven dat de schrijver de negers van Louisiana kent. En de regisseur, die zijn tekst vrijwel op de voet volgt, liet enkel negers meespelen. Verhaal en beeld mogen ons verbazen toevallig echter logeerde ik enige dagen bij neger-vrienden in het hartje van New York's coloured" stad Harlem, kort nadat ik de film drie maal had gezien en gehoord, en ik herkende het dialect; ik maakte er verschillende kerkdiensten mee, met preken even reaUstischbeeldend, met liederen even naïef-enthousiast als die in Green Pastures". Enkele predikanten bleken volkomen te delen de overtuiging van den Zondag schoolmeester Deshee in de film: Het antwoord is dat de Bijbel geen tijd heeft om alle bijzonderheden PAG. 3 DE GROENE N* 1113 ». -'.V. .