5JK//V l ! RO5LAWÜEW FRAGMENTEN UIT DE Onuitgeschreven Gedenkschriften van een Dame IK werd in den winter van het jaar 1811 in de groote wereld geïn troduceerd. Ik zal er niet toe overgaan, mijn eerste indrukken te beschrijven. Men kan zich makkelijk een voorstelling maken van wat een zestienjarig meisje moet voelen, die entre-sols en leeraren afwisselt met onophoudelijke bals en visites. Ik gaf me met al de levendigheid mijner jaren over aan den wervelwind dezer vroolijkheid en ik kwam niet tot nadenken en overpein zen. Dat was wel jammer; want die tijd van toen was dit wel waard. Onder de meisjes, die tegelijk met mij in de groote wereld verschenen, onderscheidde zich in de eerste plaats vorstin ** (Zagoskin noemde haar Paulina en ik zal haar dien naam laten houden). We sloten spoedig vriendschap met elkaar en wel onder de volgende omstandigheden. Mijn broer, een kleine jongeman van twee en twintig jaar, die tot den kring der toenmalige fatten behoorde, woonde in Moscou, waar hij zijn tijd met dansen en het uithalen van kwajongensstreken ver sleet. Hij werd verliefd op Paulina en hij verzocht mij de toenadering tot stand te brengen. Mijn broer was de afgod van onze heele familie en hij kon van mij gedaan krijgen, wat hij wilde. Om hem pleizier te doen, trad ik dus in nauwer con tact met Paulina en ik voelde me spoedig ten zeerste tot haar aangetrokken. Ze had iets heel vreemds, maar de bekoring, die van haar uitging, was nog veel sterker. Ik begreep haar nog niet, maar toch hield ik al heel veel van haar. Voor ik het zelf wist, begon ik met haar oogen te kijken en met haar ge dachten te denken. Paulina's vader was een lichtzinnig, maar overi gens eenvoudig man. Daarentegen was haar moeder een bezadigde vrouw, die zich door haar ernstig op treden en haar gezond verstand onderscheidde. Waar Paulina ook verscheen, overal was zij door aanbidders omringd. Dezen maakten haar het hof, maar dit verveelde haar en juist die verveling ver leende haar gelaat een uitdrukking van trots en koelheid, en deze paste wonderwel bij haar Grieksche gezicht en haar zwarte wenkbrauwen. Ik triomfeerde, als mijn satirieke opmerkingen een glimlach op dit regelmatige, verveelde gezicht te voorschijn brachten. Paulina had verbazend veel, maar zonder eenige keus gelezen. Ze kende de Fransche literatuur van Montesquieu tot aan de romans van Crébillon uit stekend en Rousseau kende ze zelfs uit haar hoofd. Ze vertelde me, dat ze met moeite de Russische letters kon ontcijferen en ze had dan ook waar schijnlijk nooit iets in het Russisch gelezen. DE herinneringen over, het leven in de groote wereld zijn gewoonlijk flauw en van weinig beteekenis, zelfs wanneer het een historisch tijdvak betreft, .maar toch liet de verschijning van een reizigster in Moscou een diepen indruk in mij achter. Deze reizigster was Madame de Stael. Ze kwam in den zomer aan, toen het meerendeel van de bewoners van Moscou naar het platteland HET VERHAAL VAN DE GROENE is deze week ontleend aan een weinig bekend werk van Poesjkin, wiens sterfdag weldra wordt herdacht. Men leert er den tijd uit kennen, waarin Paesjkin schreef; het is een schets van datgene wat To/stoj later in zijn Oorlog en Vrede" breeder zal gaan ontwikkelen. beweging, men wist niet, hoe men deze beroemde bezoekster moest ontha len. Natuurlijk organiseer de men een diner voor haar. De heeren en dames verdrongen zich, om naar haar te kijken, maar ze waren grootendeels onvol daan over haar. Ze zagen in haar een vijftigjarige, dikke matrone, die zich niet volgens haar leeftijd kleedde. Haar toon viel niet in den smaak, ze vonden haar redevoeringen veel te kort. Men wachtte ieder oogenblik op een bonmot van haar, eindelijk kwam ze met een dubbel zinnig en nogal gewaagd woord voor den dag. Allen vingen dit met een groote gretigheid op en schaterden het uit. Ik keek naar Paulina; haar gezicht was vuur rood geworden en er vertoonden zich tranen in haar oogen. Toen de gasten van tafel opstonden, waren ze geheel en al verzoend met Madame de Stael. Ze had een calembour gedebiteerd, die ze in minder dan geen tijd door de heele stad gingen rondvertellen. Wat is er toch met je gebeurd, ma chère?" vroeg ik haar. Hoe is het mogelijk, dat een beetje gewaagd woord je zoo heeft kunnen ontstellen ?" Ach, mijn lieve kind," antwoordde Paulina, ik ben werkelijk wanhopig, wat een minderwaardigen indruk moet deze buitengewone vrouw wel gekregen hebben van onze groote wereld! Geen enkele ge dachte, geen enkel woord van beteekenis in al die drie uur I Wat mqet ze zich verveeld hebben. En toen begreep ze, wat ze noodig hadden en wierp hun die calembour toe, die ze dan ook gretig opvingen.... Maar ik brandde van schaamte en was bijna in tranen uitgebarsten. Maar in ieder geval heeft ze ons goedhartig, eenvoudig volk gezien en ze begrijpt dit ook." ALLEN spraken over den naderenden oorlog en zoover ik mij kan herinneren, spraken allen er tamelijk lichtzinnig over. Het was mode, den Franschen toon uit den tijd van Lodewijk XV na te apen. Liefde voor het vaderland werd als een soort pedan terie beschouwd. De vernuf telingen van die dagen verheerlijkten Napoleon met een fanatieke kruiperigheid en maak ten zich vroolijk over onze mislukkingen. Jonge lieden spraken over al het Russische met verachting en onverschilligheid en voorspelden schertsend, dat Rusland het lot van de Rijnsche confederatie zoute beurt vallen. Kortom, al die kringen waren tamelijk minderwaardig. Maar opeens werden we getroffen door de tijdingen over den inval en door den oproep van den Tsaar. Moscou kwam in beroering. De een schudde al zijn Fransche tabak uit zijn tabaksdoos en begon Russische te snuiven, een ander verbrandde tientallen Fransche brochuretjes, een derde ont zegde zich het gebruik van laf ite, om zich op de zure Russische koolsoep te werpen. Paulina was niet in staat, haar verachting voor dit alles te verbergen, evenmin als .ze vroeger haar verontwaardiging had kunnen onderdrukken. Een dergelijke snelle ver andering, een dergelijke lafheid brachten haar buiten zichzelf. Op den boulevard sprak ze, opzettelijk Fransch, aan tafel hekelde ze expres in tegenwoor digheid van het dienstpersoneel de patriottische was vertrokken. De Russische gastvrijheid kwam in grootspraak, ze sprak opzettelijk over het reusachtige getal van Napoleons soldaten, en over zijn militai genie. De aanwezigen verbleekten en waren doods bang voor een denunciatie en ze haastten zich haar het verwijt toe te voegen, dat ze haar aanhankelijk heid aan den vijand des vaderlands had verpand. Paulina glimlachte verachtelijk. Het ware te wenschen," sprak ze, dat alle Russen zooveel van hun vaderland hielden als ik." NAPOLEON rukte op Moscou aan, de onzen weken achteruit. Moscou raakte in verwarring, de bewoners verlieten geleidelijk de stad. Wij be gaven ons naar **, een groot dorp op ongeveer twintig wjerst afstand van de gouvernementshoofdstad. In onze onmiddellijke nabijheid woonden tal van lieden, die voor het grootste deel ook uit Moscou waren gevlucht. lederen dag kwamen we allen bij elkaar, ons dorpsleven leek precies op het leven in de stad. Bijna iederen dag bereikten ons brieven uit het leger; de oude dames zochten op de kaart naar de plaatsjes, waar de bivakken moesten staan en werden kwaad, als ze die niet vonden. Paulina ging geheel en al in de politiek op, ze las niets en opende zelfs geen boek. Omringd als ze was door menschen, wier begrippen al heel begrensd warer, hoorde ze tamelijk onnoozele opmerkingen en nieuwtjes, die iederen grond misten, zoodat ze in een diepe droefheid verviel. Op een keer deelde ze me mede, dat ze van plan was, het dorp te verlaten en naar het leger te gaan. Het kostte me overigens geen moei te haar te overtuigen van de dwaasheid van dit plan. In de gouvernementsstad bevonden zich eenige Fransche krijgsgevangenen. Paulina's vader was al blij om die nieuwe gezichten en hij vroeg den gouver neur verlof, deze krijgsgevangenen bij zich in huis te mogen nemen. Het waren er vier; drie nogal onbeteekenende lieden, die een fanatieke aanhanke lijkheid voor Napoleon aan den dag legden, welis waar onverdragelijke schreeuwers, maar die toch hun opschepperij betaald hadden met eervolle won den. De vierde was een heel merkwaardig mensch. Hij was zes en twintig jaar en hij behoorde tot een goede familie. Hij had een innemend gezicht en aangename manieren, we onderscheidden hem dadelijk van de anderen. Vriendelijkhederi aan vaardde hij met een dankbare bescheidenheid. Hij sprak weinig, maar zijn woorden waren goed over dacht. Paulina was zeer ingenomen met hém, omdat hij de eerste was, die haar de krijgsverrichtingen en de troepenbewegingen nader kon verklaren. Hij stelde haar gerust, door haar te verzekeren, dat het terugwijken der Russische troepen geen ordelooze vlucht was, maar dat dit Napoleon net zoo veront rustte als het de Russen verbitterde. Maar bent u," vroeg Paulina, bent u dan niet overtuigd van de onoverwinnelijkheid van uw keizer?" Sinecour zweeg even en antwoordde toen, dat openhartigheid in zijn toestand al bijzonder moeilijk, was. Paulina hield aan en eischte een antwoord. Sinecour erkende, dat het oprukken der Fransche legers naar het hart van Rusland voor hen ge vaarlijk kon worden, dat de veldtocht van 1812 naar het scheen geëindigd was, maar dat er nog niets definitiefs was bereikt. Geëindigd!" bracht Paulina in het midden. Maar Napoleon trekt nog steeds voorwaarts en wij wijken nog steeds achteruit." Des te erger voor ons," antwoordde Sinecour en hij begon over iets anders te spreken. VAN mijn broer ontving Paulina brieven, waarin weinig zin was te onderkennen, ze waren vol van geslaagde en niet geslaagde moppen, van vragen PAG. U DE GROENE No. 3114 over Paulina en van banale liefdesbetuigingen. Als Paulina deze brieven las, ergerde ze zich daarover en ze haalde de schouders op. Je zult wel moeten toegeven," sprak ze, dat jouw broer Alexei al een heel leeg iemand is. Zelfs in de tegenwoordige omstandigheden vindt hij de gelegenheid, van het slagveld totaal onbeteekenende brieven te schrijven; welke gesprekken zal hij dan met ons voeren tijdens ons kalm huiselijk familie leven?" Toch vergiste zézich. De leegheid van mijn broe ders brieven vond haar oorsprong niet zoozeer in zijn eigen onbelangrijkheid als wel in een vooroor deel, dat overigens zeer beleedigend voor ons was. Hij ging namelijk van de meening uit, dat je tegen over vrouwen een taal moet gebruiken, die heelemaal aangepast is aan de zwakheid harer begrippen en dat je nooit ernstige onderwerpen met haar moogt aanroeren. Het bericht over den slag bij de Borodino ver spreidde zich. Iedereen sprak erover, iedereen had zekere mededeelingen, maar van mijn broer kwam geen tijding binnen. We waren verschrikkelijk on gerust. Eindelijk kregen we van een van de rondbrengers van allerlei tijdingen het bericht, dat Alexei gevangen was genomen en deze persoon fluisterde Paulina onder allerlei in het oor, dat hij gedood was. Paulina was hevig bedroefd. Ze was niet bepaald verliefd op mijn broer, hij had haar vaak geërgerd, maar op dit oogenblik zag ze in hem den man, den held, en ze weende zonder het mij te laten merken. Verschillende keeren trof ik haar weenende aan. Dit verwonderde me niet, ik wist hoe ze leed om het lot van ons lijdende vaderland, maar de eigenlijke oorzaak van haar verdriet kon ik nog niet vermoeden. Op een morgen wandelde ik in den tuin, Sinecour liep naast me. Wij spraken over Paulina. Ik merkte, dat haar buitengewone eigenschappen hem diep hadden getroffen en dat haar schoonheid een sterken indruk op hem had gemaakt. Ik gaf hem lachend te kennen, dat hij zich in een zeer romantische positie bevond.... Een gewonde ridder raakt verliefd op de edele eigenares van het kasteel, hij weet haar hart te treffen en verwerft eindelijk haar hand. Neen," antwoordde Sinecour, de vorstin ziet in mij een vijand van Rusland en ze zal er nooit in toestemmen haar vaderland te verlaten." Op dit oogenblik vertoonde Paulina zich aan het einde van de laan, we gingen haar tegemoet. Ze naderde ons met snelle stappen. Ik werd getroffen door haar bleek gezicht. Moscou is ingenomen," sprak ze tot mij, zonder Sinecours groet te beantwoorden. De edele, verlichte Franschen," vervolgde ze met een stem, die van verontwaardiging beefde, hebben hun triomf op waardige wijze gevierd. Ze hebben Moucou in brand gestoken, ? de stad brandt al twee dagen." Wat zegt u !" riep Sinecour, dat kan niet waar zijn l" Wacht u maar tot het nacht wordt," antwoordde ze droogjes, misschien zult u den vuurgloed dan kunnen zien." Mijn goede God, dat is zijn ondergang!" sprak Sinecour. Ziet u dan niet in, dat die brand van Moscou de ondergang van het heele Fransche leger beteekent, dat Napoleon zich onmogelijk meer zalkunnen staande houden, dat hij gedwongen zal zijn, met zijn ordelooze, ontevreden troepen zoo gauw mogelijk langs een verwoesten, onbeganen weg terug te trekken ? En u heeft kunnen denken, dat de Franschen zelf zich die hel op den hals hebben gehaald: de Russen, de Russen hebben Moscou in brand gestoken ! Nu is alles beslist, uw vaderland is nu buiten gevaar, maar wat zal er met ons ge beuren, wat staat onzen keizer te wachten?" Hij liet ons alleen achter, Paulina en ik konden niet dadelijk tot bezinning komen. Zou Sinecour werkelijk gelijk hebben en zou de brand van Moscou hét werk van de onzen zijn?" sprak ze. Als dat zoo is.... O, dan kan ik trotsch zijn op mijn naam van Russische ! De heele wereld zal verbaasd staan over dat groote offer l Nu vind ik onzen val niet meer zoo verschrikkelijk, onze eer is gered, nooit zal Europa meer durven strijden met een volk, dat zich zijn eigen handen afhakt en dat zijn hoofdstad in brand steekt." Haar oogen fonkelden en haar stem klonk als een klok. Ik omhelsde haar. Onze tranen van edele vervoering .vermengden zich met onze vurige beden voor het vaderland. . " . Wif ik je wat zeggen!" sprak Paulina geheel .verrukt: Jouw broer.... is gelukkig, hij is niet krijgsgevangen gemaakt, verheug je, hij viel voor de redding van Rusland...." Ik gaf een gil en viel bewusteloos in haar armen. (1831) Vertaling; SIEGFRIED VAN PRAAG PAG. 17 M GROENE No. 1114 AG** JOHN O'GROATS FORD wederom onder de prijswinnaars in de Rally Monte-Carlo In het algemeen klassement wist Ford beslag te leggen op TWEE PRIJZEN Onder de moeilijkste omstandigheden, over wegen, die nu eens op spiegels, dan weer op gletschers leken, door ijzige koude en razende sneeuwstormen, reden de Fords en Lincoln Zephyrs uit de meest onherbergzame uithoeken van Europa, zonder n enkel strafpunt naar Mönte-Carlo. RALLY-PRESTATIES ZIJN NORMALE FORD-PRESTATIES want alle deelnemende Ford- en Lincoln Zephyr-automobielen waren standaard-producten, zooals die in de showroom van eiken Official Ford Dealer te vinden zijn. Overtuigt U daarvan door een demonstratie! fortfs rasu/faten m d* Ra/fy werdan behaald dank xij: absolute betrouwbaarheid voortreffelijke manoeuvreerbaarheid uiterst lichte besturing vaste ligging op eiken weg groot acceleratfevermogen enorme klimcapacitelt hooge snelheidsreserve onovertroffen rijeomfort N.V, NEDERLANDSCHE FORD AUTOMOBIEL FABRIEK AMSTERDAM \ ,