Historisch Archief 1877-1940
II
l
fc
!*?:?
HET STANDPUNT VAN EEN NURKS
Die vrouwen bij de wintersport.... wat blijft er op die manier over van vrouwelijke
enorme ?" (\\ 420, Florence)
Ierland wenscht volstrekte onafhankelijkheid, maar de bescherming van Engeland in
tijd van oorlog. (Glasgow Bulletin)
GEMEENTE GOUDA.
UITGIFTE van
?1.000.000.- 3'/2pCt. Obligatiën,
CONVERSIE-LEENING 1937,
In stukken van ?1000.», aan toonder,
Ondergeteekenden berichten, dat de inschrijving op
bovengenoemde obligatiën, met recht van voorkeur voor
de houders van niet uitgelote obligatiën der 4 yz pCt.
Leeningen 1928 en 1930, welke leeningen aflosbaar zijn
gesteld per 19 Maart 1937, zal zijn opengesteld op
DONDERDAG 18 FEBRUARI 1937,
van des voormiddags 9 uur tot des namiddags 4 uur,
bij hunne kantoren te AMSTERDAM, ROTTERDAM en
><JRAVENHAGE. alsmede ten kantore van de
INCASSOBANK N.V. te GOUüA, tot den koers van 99* 4 pCt.,
'op de voorwaarden van het prospectus d.d. 12 dezer, waarvan
exemplaren, benevens inschrijvingsformulieren, bij boven
vermelde kantoren verkrijgbaar zijn.
INCASSO-RANK N.V.
NEDERLANDSCH INDISCHE HANDELSBANK, N.V,
AMSTERDAM. 12 Februari 1937.
het
O» fcet bellend vlak
DE zware bewapening is bezig langs het
hellend vlak naar beneden te glij
den. Zij krijgt steeds meer vaart; en
niemand kan haar tot stilstand brengen.
Daladier heeft dezer dagen uiteengezet,
dat Frankrijk zijn grensversterkingen
moet uitstrekken van Zwitserland tot aan
de zee; dat het twee nieuwe gemecha
niseerde divisies aan zijn leger zal toevoe
gen, dat het zijn bommenwerpers zal ver
meerderen. En Frankrijk doet niets an
ders dan wat iedereen doet. Daladier vroeg
hot Frankrijk zou kunnen verantwoorden,
geen tegenmaatregelen te nemen, nu
Duitschland zijn diensttijd tot twee jaar
heeft uitgebreid. Nu de Sowjet-Unie een
staand leger van 1.300.000 man heeft,
benevens een groote luchtmacht en vele
tanks. Nu Engeland zijn leger, vloot en
luchtmacht uitbreidt; en nu Polen,
Tsjecho-SIowakije, Joegoslaviëen Zwit
serland allen heftig aan het bewapenen
zijn. Niemand durft achter te blijven.
Maar men vraagt zich af, wat er zal ge
beuren met het argument, dat twee jaar
geleden veel opgang deed, wanneer al de
plannen zijn uitgevoerd. Toen werd ge
zegd, dat de tijd voor ontwapening geko
men zou zijn als alle groote mogendheden,
door de herbewapening mjn of meer op
de zelfde sterkte' zouden zijn gekomen.
Frankrijk, zoo betoogde men, kon niet be
perken , omdat hét Duitschland vóór was.
Van Frankrijk en Italiëzou niet te ver
wachten zijn, dat zij meteen kleinere lucht
macht genoegen zouden nemen dan En
geland ; maar dat, wanneer iedereen tot de
tanden gewapend zou zijn, iedereen
grooter bereidheid zou toonen tot een even
redige vermindering. Dat wij ons allemaal
tot de tanden zullen bewapenen is zeker,
maar er is geen sprake van, dat het ons
tot ontxvapening zal brengen. Eén van de
redenen is, dat het bet rekkelijk gemakke
lijk is tot gelijkheid of vaste verhoudingen
van aantallen te komen, maar niét in de
qualiteit der wapens. Een tweede reden
is, dat bewapeningsvermindering alleen
mogelijk is als zij gepaard gaat met bewa
peningsbeperking; dat beperking alleen
mogelijk is, als er internationale controle
wordt uitgeoefend; en dat internationale
controle alleen aanvaard zal worden als
er wederzijds vertrouwen bestaat, en dat
dit nu juist in elk opzicht ontbreekt.
(Manchester Guardian)
Slip of the pen
E acteur Ford speelt de rol van een
Amerikaansche gangster die in
militaire-uniform boete doet, en binnen een
jaar den heldendood sterft in China. Als
dat de animo om dienst te nemen niet
bevordert, weet ik niet wat het wel zou
moeten doen.
(Daily Telegraph, Londen)
Ton Rlbbentrop en de koloniën
HTTLER was van'plan op 2 r Februari
aan de onderteekenaars van het
Verdrag van Versailles een nota te laten
overhandigen, waarin de redenen zouden
zijn opgesomd, waarom hij koloniaal
.bezit eischte. Maar de mogelijkheid,
bestaat, dat deze nota nooit overhandigd
za worden. Want de Duitsche regeering
rekende hierbij op het succes van de
, .buitengewone" zending van Vbtt'
Ribbentrop naar Londen. Welnu,
voorloopig betoot deze zending zich veeleer
een echec. Noch bij de conservatieve
partij, noch bij dézakenmenschen van
de City, heeft de , .buitengewone gezant"
gunstig gehoor gevonden voor zijn stel
lingen.
En hét geringe
'succes van de
huisdiplomaat" van
.Hitler heeft som
mige leden van de
nazi-regeering veel
genoegen gedaan.
Iedereen weet in
Berlijn, dat de Spartaan
Rudolf Hess, minis
ter van Staat en Vm Rlbbeninp
plaatsvervanger van r
den Leider, sinds lang het ontslag eischt
van de ..Streber", de ,,aristocraat", de
..genieter" Ribbentrop. AJs toevallig,
is de champagne-firma Henckel op het
oogenblik verwikkeld in een sluwe en
ernstige kwestie van belastingfraude Nu
is Von Ribbentrop echter de eigen
schoonzoon van den champagne-koning
Henckel. En juist Hess heeft geëischt,
dat de firma Henckel vervolgd zou
worden ....
(Marianne. Parijs)
Rothevmeve OT« IndlB «n
Nederland
LORD Rothermere, de Engelsche
krantenkoning, maakt een
plezierreis om de wereld en heeft reeds China
en Japan bezocht. Met het schip
,,Potsdam" heeft hij onlangs Belawan aange
daan. In Hotel De Boer, -waar hij ver
toefd heeft, heeft een vertegenwoordiger
van de ..Sumatra Post" hem geïnter
viewd.
, ,Hoe is uw meening over het fascisme
en over de toekomst van de democratie ?"
,,De democratie heeft overal schip
breuk geleden, hetgeen bewezenlis door
Frankrijk en Spanje. Democratie is de
regeeringsvorm van de linksche groepen."
,,Wat denkt U van Hitler en
Mussolini?"
, ,Zij zijn de twee grootste mannen op de
wereld .... En Japan ? In het Verre
Oosten heeft Japan reeds veel meer voor
uitgang dan welk ander Europeesch land
in Europa ook."
,, Geloof t U, dat in den Pacific of elders
er binnen niet al te langen tijd 'weer een
oorlog zal uitbreken?"
,,Er zal zeker een oorlog uitbreken
tusschen Duitschland en Rusland. Wel
licht zal die oorlog reeds het volgende
jaar uitbreken, maar langer dan drie of
vier jaren zal het niet meer duren. ..."
,,En Japan van het Oosten uit?"
, ,Best mogelijk ! Maar het Russische
leger is niet goed, het is nog nooit goed
geweest; zoowel gedurende den
Krimoorlog, als ook in Mandchourije of in eenigen
anderen grooten oorlog, en de huidige
regeering daar heeft hierin niet veel ver
anderingen gebracht."
,, Vervolgens betoogde Lord Rother
mere, dat Nederland moest oppassen
voor de intriges van Genève. Nederland
moest een bondgenootschap aangaan met
DuitscHland.. . ."
,, Engeland, Frankrijk, Nederland en
Belgiëzouden een rondetafelconferentie
moeten houden, ter bespreking van de
wijze, waarop de eisch van Duitschland
om koloniën zou moeten worden inge
willigd. Wanneer deze eisch wordt af
gewezen, zal er zeker oorlog komen. ...
, .Nederlandsch-Indiëzou een over
eenkomst met Japan moeten sluiten, of
met dat land in strijd moeten komen.
Indien Nederland in een oorlog gewikkeld
mocht raken, zouden zijn koloniën voor
het land verloren gaan. Ook uit dien
hoofde zou Nederland moeten zorgen om
niet in een oorlog gewikkeld te geraken,
zooals dat het g'eval was in het jaar
1914."....
(Sin Po, Batavia, Zomer
I>e ware onpartijdigheid
DE ..British Empire Union" is reeds
jaren opgekomen tegen de socialis
tische en communistische tendenzen in de
B.B.C, (de bekende officieelc Brische
radio organisatie).
Zooals de Daily Mail en haar mede
werker terecht zeggen, wordt de Roode
propaganda zoo handig gevoerd, dat zij
volkomen onschadelijk schijnt, soms be
staat zij alleen, uit een dubbelzinnigheid
en den toon van de stem.
Ingezonden stuk van de Daily Mail,
Londen)
Bf oderne Journalistiek
GELUKKIG heeft de voorzitter van
den Journalistenkring staande ge
houden, dat iedere journalist verfoeit,
om zich tegen den zin van de betrokkenen
in persoonlijke gezinskwesties in
oogenblikken van droefenis en wanhoop te
mengen. In sommige instanties is chter
weinig respect voor het privé-leven van
een rouwende, als deze rouw in staat is
,,nieuws" te verschaffen. Eenige jaren
geleden is er een boek van een bekend
journalist over de pers verschenen, dat
zich o.a. ernstig mét deze kwestie bezig
hield. Het is de plicht, zoo schreef hij, van
den journalist om alle bijzonderheden te
weten te komen, als uw echtgenoot toe
vallig uit het raam van de derde ver
dieping mocht springen of als uw vrouw
wordt overreden door een autobus. Het
beste wat u kunt doen is, hem inderdaad
alle bijzonderheden te vertellen, want
wat ge ook doet, als de geschiedenis een
PAG. «DE GROENE N* 3115
de* tvexe/
halve kolom waard is. zal zij een halve
kolom krijgen. Ook anderen dan die
betrokken zijn in huiselijke drama's
hebben zich beklaagd over de Engelsche
perszeden. De Amerikaansche auteur van
,,Gone with the wind" schreef haar
Engelschen uitgever laatst dat zij gehee
,,overhoop" was van de verhalen die
over haar in de Engelsche pers de rondte
deden. Vijftig bladen hadden gemeld,
dat zij haar boek had geschreven, liggende
in gipsverband ten gevolge van een auto
ongeluk, dat zij drie jaren tevoren had
gehad. Zij had nog nooit een auto-ongeluk
gehad, had nooit in gipsverband gelegen,
en als dat zoo geweest was had zij haar
boek niet kunnen schrijven omdat zij
altijd op een schrijfmachine schreef.
Enkele bladen melden nog, dat zij bezig
is blind te worden, andere, dat zij zonder
een operatie blind zou geworden zijn.
Maar er mankeert niets aan haar oogen
en ze is nooit geopereerd. En de laatste
oorzaak van haar verontwaardiging is'
dat de kranten een portret publiceeren,
dat in werkelijkheid het portret van
iemand anders is.
(The New Statesman and Nation, Londen)
D'
Paul van Zeeland
De anti-demoormteu in Belgi
^ E Brusselsche
afdeeling der
Belgische Werkers
Partij vereenigt de
onvoorzichtige socia
listische jongeren en
de ouderwetsche
vrijdenkers uit He
negouwen. En dit
versterkt de anti
democratische ele
menten.
Het eerste resultaat van dit gewroet
van uiterst links, kan een versterking
van het rechtsche extremisme zijn en
het in de kaart spelen van het Rexisme.
En dat om een dom, onvruchtbaar en
onverantwoord anticlericalisme. Waar
bestaat immers een werkelijk , .clericaal"
gevaar, wanneer de Christelijke demo
cratie voortgaat zich te ontwikkelen,
wanneer steeds meer Katholieken zich
van hun sociale plichten bewust worden,
en de Kerkvorsten zich plechtig uit
spreken voor een politiek van vrijheid
en samenwerking met alle menschen
van goeden wille ? Het eenige gevaar is
niet het clericalisme, maar de reactie
van Rex en haar aanhangers. Wanneer
deze reactionnairen een katholiek be
schuldigen, dat hij een gevangene der
,, linkse hen" is, kan deze hem terecht
antwoorden:,,Wel neen in sociaal opzicht
ben ik christelijk-sociaal en in politiek
opzicht democraat. Op deze twee punten
kan ik mij zeer wel en met recht verstaan
met de ongeloovigen." De rots van onze
democratie is sterk genoeg om alle
aanvallen te weerstaan, mits zij niet
van binnen uit elkaar valt.
(L'Avant-Oarde, Namen)
Radelc en Boecharln gexLen door
Henriëtte Roland Bolst
HET is bijna niet mogelijk, van
Radek's aard en wezen een omschrijving
te geven. De begrippen loopen als water
tusschen je handen wég. Zijn verstand
was oneindig scherp en van nature
op het groote gericht; hij dacht in
werelddeelen. En tevens ontging hem geen
bijzonderheid. De eigenschappen van
den politicus en van den journalist
waren in hem vermengd; hij heeft
zich later, in gevaarlijke omstandig
heden, ,,een man van de daad", een held
haftig strijder getoond. In 1919 te Berlijn
gearresteerd en onder het
Ebert-Noskeregiem jn zijn cel aan een ijzeren ketting
gelegd, bleef hij even onvervaard en
moedig, als nu te Moscou.
Maar allereerst .was Radek, geloof .ik,
toch de journalist en publicist, de man
die zijn gedachten over de gebeurtenissen
tot anderen wilde brengen door zijn helder
bewijskrachtig, hartstochtelijk, van ver
nuft sprankelend woord....
Nu ik zijn wezen voor mij oproep, is het
vooral zijn, stem die ik hoor. Zij klonk zoo
verrassend mannelijk, klankrijk en vol
uit zijn ietwat koboldachtige verschijning,
dat men ineens weer een anderen kijk
kreeg op den man. Diepten van gemoed,
diepten van overtuiging schoten open....
Hij was een groot verleider, Radek, en
PAG. 7 DE GROENE No. 311$
als alle verleiders was hij zeer menschelijk.
Hij had toen ook nog wel gevoel voor
recht. Tegenover Lenin, die zelfs te
Zimmerwald Trotzki vervolgde met be
wust lasterlijke aantijgingen, omdat dat
paste in zijn politiek, was hij de kameraad,
die in Trotzki allereerst den mede
strijder voor het socialisme zag. ,,Der
Mensch hat doch gehungert 'für seine
Ueberzeugung", zei hij tegen mij en wat
klonken die simpele woorden weer
oermenschelijk en echt l
Over Boecharin kan ik veel korter
schrijven. Gesproken heb ik hem slechts
eenmaal, maar ik observeerde hem vaak,
zooals hij, met Lenin en Trotzki tezamen,
een kleine groep vormde op het podium.
Veel jonger dan Lenin, scheen hij be
stemd, de fakkel van het Marxisme verder
te dragen. Ook van hem is het niet
mogelijk, in eenige woorden een beeld te
geven. Daarvoor was zijn wezen te vol
tegenstrijdigheid. Hij had toen een
uiterst fijn en nobel kopje, vol spot,
maar zonder boosaardigheid. Zijn geest
was zeker van minder gehalte dan die
van Radek, die schitterende visch; in
Boecharin's geest kreeg al gauw iets
formalistisch en verstards de overhand.
Hij werd een der voornaamste bedervers
van het Marxisme in Rusland. Van ons
gesprek staat het slot mij nog even scherp
voor den geest, als op den dag dat wij
het voerden. Het had geloopen over
politiek en moraal. Sie halten auf diese
Dingen, Genossin Holst, ich aber bin,
wie Sie wissen, a-moralist". Ik wees
hem lachend op een artikel dat hij on
langs had geschreven en waarin hij
een krachtig beroep had gedaan op het
idealisme van het Russische volk, om
honger en gebrek te trotseeren in den
strijd voor het socialisme.
Ach ja, so manchmal muss man für
die Masse den Tamtam schlagen",
luidde het nuchtere antwoord.
En dat aan het groenste hout van het
Russische bolsjewisme. Want Boecharin
was buiten kijf een zeer fijne en nobele
natuur. Hem en zoovele anderen richtte
't macchiavellisme te gronde; het geloof,
daf: de politicus uit kan stijgen en mag
stijgen boven goed en kwaad....
En wanneer ik nu peins over de laatste
tragedie, die zich te Moscou afspeelde,
dan hoor ik twee stemmen in mijn oor.
De eerste zegt: ,,de dwaas zegt in zijn
hart, daar is geen God".
En de tweede antwoordt: ,.miserere;
ora pro nobis".
(H. Roland Holst, in Tijd en Taak)
EUROPEESCH SPROOKJE
Er woren eens een wolf en een vos, en een beer, en een krokodil, en een leeuw en
een tijger, en een draak en nog een paar andere dieren.... moor Aesopus heeft ver
geten er een fabel over te schrijven, en niemand weet hoe het sprookje afloopt!
(Akron Press, U. S. A.)
f-' f
A
\
\
\
V
DE COMMISSIE TER PLAATSE
Zouden we moor niet liever de Spanjaarden uitwijzen.... dat 'ijkt vrij' wat
gemakkelijker." (Birmingham Oazette)
GEMEENTE AMSTERDAM.
Uitgifte van ? 19.600.000.- Obligatiën
der 3 V2 pCt. rste Leening 1937,
In «tukken van ? 10OO.?en ? 50O.?nömihaal.
,? Ondergeteekenden berichten, dat zij de inschrijving op ? 19.600.000.?3Va pCt.
obligatiën van bovengenoemde uitgifte bij hunne kantoren openstellen op
VRIJDAG, 19 FEBRUARI 1937,
van des voormiddags 9 uur Ltot des namiddags 4 uur,
tot den koers van 88/4 pCt.
met recht van voorkeur voor houders van de nog uitstaande, niet uitgelote obligatiën der
4} pCt* Leeningen Amsterdam 1933, 1934, der 4& pCt. Leening Watergraafsmeer 1907, der
4 pCt. Leening Amsterdam 19001 en van de 3} pCt. Leeningen Amsterdam 1886 en 1897.
Prospectussen en inschrijvingsbrieven zijn bij de kantoren van inschrijving verki ijgbaar.
Oe Twentsche Bank N.V. Hope & Co. Plerson & Go.
Llppmann, Rosenthal & Co. Nederlandsche Handel- Mendelssohn &Co.
RotterdamscheBankvertenlglng N.V. Maatschappij, N.V. Amsterdam.
Incasso-Bank. H. V. Amsterdamsche Bank N.V. Banque de Paris et
Nederlandsch-lndlsche Escompto . des Pays-Bas.
^ Maatschappij N,V. AMSTERDAM
R. Mees & Zeonen.
E"
\M
964
ROTTERDAM
12 Februari 1937
?