C/" l 5 A Een verhaal van De Groene Duister, Leven en Dood HET vervelende van de meeste spookgeschie denissen en occulte historiën is, dat ze ten slotte verklaard kunnen worden, zuchtte Archibald, mijn Britsche vriend, uit de diepte van zijn fauteuil. En hij hief zijn glas naar de lippen, als een afscheidsdronk aan de mysteriën uit zijn onbevangen jeugdjaren. Kom, kom, trachtte ik hem te troosten. Ik ben geen aanhanger van eenigerlei metaphysische richting, noch lid van welke vereeniging of secte ook op occult gebied, maar ik kan nu eenmaal een medemensch niet zien treuren, en aldus waren mijn woorden tot troost bedoeld, zonder dat ik deze met ervaringen zou hebben kunnen staven.... .... En toch...., zeide Archibald. Daar w&3, aanstonds na het poneeren van de stelling, de twijfel. Ik sprak van de meeste occulte verhalen, zeide hij.... Er bestaan er echter ook zeer sterke.... men kan niet weten.. .. Hij citeerde Hamlet niet letterlijk. Maar dit was de inleiding tot de hier volgende historie. Ergens in Zuid-Frankrijk, in de buurt van Antibes, vertelde hij staat een zonderlinge villa. Wanneer je haar ziet denk je eerst aan een fort. Op een rots aan zee, temidden van die tuinen, die meer verticaal dan horizontaal liggen, is een betonnen gebouw, streng van lijn en grijs van kleur, mef een uitbouw als de brug van een schip. Die villa wordt door een van de groote hotels als dependance gebruikt, maar ik zou er voor geen goud in willen logeeren De kwestie is dat ik den overleden eigenaar heb gekend, en als ik dat grieze lige huis zie, moet ik aan hem denken. Herinner je je den naam van Cerucci ? Hij was jarenlang de koning van den wapenhandel. Nie mand wist waar hij precies vandaan kwam, hij was half Fransch, half Italiaansch en misschien wel Monegask.... Die laatste nationaliteit had hij trouwens aangenomen. Als alle burgers van Monaco daar woonden zou er geen ruimte meer over zijn. Cerucci was een der merkwaardigste menschen, die ik ooit gezien heb. Toen ik hem ontmoette was hij tegen de vijftig, maar hij zag er uit als een jongmensch van dertig. Hij was ongetrouwd en om zijn persoon hing, wellicht opzettelijk, een waas van geheimzinnigheid, Men wist dat hij schatrijk was en dat hij zijn geld verdiende met wapenleveranties aan alle mogelijke en onmogelijke staten. En werd zelfs verteld, dat hij een soort semi-diplomatiekeh dienst onderhield met het uitsluitende doel oorlogen en revoluties te ontketenen.... Als je dat tenminste leven noemt. Want hij hield zich opgesloten in dat fantastische huis, naar zijn eigen ontwerp en onder zijn toezicht gebouwd. Men zag er zelden iemand binnengaan, maar zoo' nu en dan was het van boven tot onder verlicht en dan stroomden de gasten binnen, menschen uit alle hoeken van de Fransche en Italiaansche Riviera. Zijn buren en de vaste bewoners der villa's kenden hem nauwelijks. Maar zijn naam stond bij alle feestcomités, want hij gaf enorme bedragen uit om zich te adverteeren. Zelf verscheen hij nimmer of nooit. Ik heb hem eenmaal door een toeval ontmoet. Ik trof zijn auto aan den kant van den weg, op de groote Corniche, en mijn chauffeur kon hem behulpzaam zijn. Terwijl de chauffeurs werkten zat ik naast hem op de steenen ballustrade en wij wissel den enkele woorden. Komt u mij eens bezoeken, zeide hij bij het afscheid. Ik stelde dit telkens uit, totdat het tenslotte te laat was, want van een reis naar New York is hij nooit teruggekeerd, doodgeschoten in de een of andere gangsters-verwikkeling. Zoo kwam ik dan in zijn huis toen hij er zelf niet meer was. Mijn hotelier, die het, aangezien niemand het wilde hebben, als dependance gehuurd had, leidde er mij rond. Men krijgt zonderlinge gasten aan de Riviera, verklaarde hij mij.... Sommigen voelen er voor in zulk n eenzaam huis op de rotsen te wonen, en bediend te worden als in een luxe-hotel.... Inderdaad.... een luxe-hotel.... dat was waar aan dit huis herinnerde. Alles was van het hoogste raffinement en de verfijndste comfort, maar men miste er juist dat, wat van een huis een home" maakt. ' De hall en de trappenhuizen waren van zwaar marmer, en de trapleuningen van glanzend chroom, de meubelen waren modern, van metaal, gestoffeerd in lichte kleuren, de tafelbladen waren van dik glas, en er heerschte de orde van aan boord van een oorlogsschip. Er was een somptüeuse bar, groot genoeg voor veertig menschen, waarin zich de eenzame kerel misschien in zijn eentje heeft zitten bedrinken, en er was een complete installatie voor vertooning van geluidsfilms, op een doek dat verborgen was achter een Vlaamsche zeventiende-eeuwsche gobelin. Beneden was een scherm- en sportzaal, en men vroeg zich af waarvoor die ongelukkige dat allemaal noodig heeft gehad.... Maar wat wil je? Wat was zijn herkomst..? Waarschijnlijk heeft hij nooit een echt thuis gehad, waarschijnlijk is hij nooit in werkelijke woon huizen geweest. De menschen ontvingen hem in hotels of op kantoren. Wat hij van de wereld gezien heeft was de buitenzijde, en dan die binnenhuizen waarin men tegen betaling van veel geld tóegang kan krijgen. ' Het huis dat hij voor zichzelf gebouwd had, was een conglomeraat van reminiscenties aan dergelijke min of meer publieke plaatsen: de weelde van het hyper-moderne kantoor, de opsmuk en het comfort van een peperduur hotel, en het gemak van de luxe hutten op een transatlantische boot. Toch moet hij fier op zijn huis zijn geweest. Dat begreep ik uit de enkele woorden,- die ik met hem wisselde aan den kant van dien weg. -?Dat huis, zeide hij toen, zal mij overleven Het schijnt dat hij gemeend heeft zich met dat huis een monument te bouwen, wel begrijpend, dat, als hij het zelf niet deed, niemand er hem een wijden zou Enfin.... het monument dient nu tot wat het waard is: men kan er voor veel geld onder dak in huren.... en in de bar zitten.... en bios coopfilms zien.. *.. ' IK heb dat ook allemaal gezien, toen'de hoteldi recteur er mij rondleidde. Hij liet de indirecte verlichting voor mij ontsteken n stelde de electrische schudmachines van de bridgetafels in wer king en toonde mij de fantastische wijnkelders en het onvergelijkelijke vergezicht en de badkamers van rose en grijs marmer. PAG. 1« DE GROENE No. 3115 Tot zelfs in de kelders, uitgehouwen in de rots, daalden we af en nooit heb ik zulk een collectie wijnen gezien. Een smalle wenteltrap leidde van die kelders naar de verdieping. Ook die trap was in de rots uitge houwen en het was er stikduister. Op een bevel van mijn geleider draaide een bediende aan een knop, en plots was een venster in den zijwand verlicht. Het was een wonderlijk verrassend gezicht. U bent hier zes meter diep in de rots, de zee staat hier boven de hoogte van ons hoofd, zeide de directeur. Ik staarde gebiologeerd naar het verlichte raam. Het was alsof hier zonlicht binnenviel. Inderdaad, een werkwaardig effect, merkte mijn geleider op. Achter het glas was een onderzeesch landschap.. stil als de dood. Ik keek in een ruimte waarvan zich de uitersten, door een behendige aanwending van het licht en het scheppen van een perspectief door rotspartijen, in duister verloren. Het was alsof men uitkeek onder zee, maar in een doodenzee. H' Op de rotsen waren schaaldieren gehecht en daartusschen groeiden vreemde kleurige anemonen en watergewassen. Men zag roerlooze grillig gevormde stukken koraal en waterplanten stonden stil om hoog in dat zonderlinge licht. En als om het geheel nog griezeliger te maken zag men op den achtergrond een verroest anker, een oud kanon, een in duigen liggend vat en wrakhout. Toen ik lang tuurde meende ik daar in den schemer nog iets te zien dat een menschenskelet leek. Dit is een puzzle, zeide hoteldirecteur.... Blijkbaar is dit venster aangebracht om licht te krijgen in dit trapgat. Het schijnt bedoeld te zijn als aquarium, doch de visschen kunnen er niet in blijven leven.... Ze gaan er dood.... allemaal.... Het is een kostbare liefhebberij en daarom laat ik het maar zoo. De gedachte trof mij: diep verborgen leven, in dit stille huis.. .. en leven dat ten doode was ge doemd .... Door gebrek aan licht, want de luchtverversching is geregeld, zeide de directeur.... Maar zelfs diepzeevisschen, die ik van den Oceanologischen dienst in Monte Carlo kreeg, en die aan duister gewend zijn, komen dadelijk dood bovendrijven.... Er is niets aan te doen..... Ik wendde me om Het licht van het yenster viel op den tegenoverliggenden muur. Ook hier was de rots bekleed met een betonachtige stof. Het ? geurde hier vochtig, naar schimmels en bederf. Het zal met den tijd wel droog worden, zeide de geleider. Het vocht slaat de eerste jaren uit bij dit materiaal. Hij streek met de hand langs den wand en ik volgde zijn voorbeeld. Toen stootten mijn vingers tegen kleine verhef fingen. In den muur was een basrelief aangebracht. Ik kon er de contouren van onderscheiden: et n vreemd geyormd zeilschip, zooals men ze op den Nijl ziet varen, en verder vrouwen, staande rondom een open graf. ...?Het schijnt, lichtte mijn geleider mij in, dat deze wandversieringi of hoe u het noemen wilt, door Cerucci persoonlijk is aangebracht. De architect vertelde het mij. Hij moet hier zelf in het zachte materiaal gewerkt hebben.... Een artistieke gril van een zonderling.. . ? wat wilt, u.... ? Hij keek mij als verontschuldigend aan, en ging voort: ??Het is niet duidelijk wat het precies voorstelt. Maar denkt u eens, in die vier maanden is het basrelief al eenige millimeters verder uit den wand gekomen. Het schijnt dat de rotsbekleeding krimpt.... men weet niet hoe.'..'. Kijk.... dit is een détail dat ik nog niet kende.. ... hier dat moet van de laatste weken zijn. Hij duidde op een plek waar men, met wat goeden wil, een paar'bedroef de oogen kon onderscheiden en de vage omtrekken van een gelaat.. .. Ik deed n pas achteruit Het was alsof Cerucci zelf mij aankeek uit den schemer.... of de oogen zich, op mij richtten.... ... .En dit.... zeide de directeur.... Daar was iets als een mond.. ? - En het was alsof die tot spreken ging bewegen. Toen ging het licht uit. We stonden in het duister, en de stem van den directeur gelastte het licht van het aquarium te ontsteken. Ik was al half de trappen op geloopen en mijn hart bonsde.... ARCHIBALD strekte de hand uit naar zijn glas.. Duisternis, zeide hij.... dood.. .. en leven.... Geen levend wezen kon het daar in die kelderdiepte uithouden.... en de wand leefde die grillige versiering die de man daar had aangebracht.... En terwijl hij mij aankeek, herhaalde hij nog eens: .... Ik verzeker het je.... de wand leefde MELIS STOKE STALIN VOOR DEN RECHTER Onze prijsvraag beantwoord T^k E opgave van onze prijsvraag ver~ i J onderstelde, dat Statin over 2 jaar *?J op zijn beurt tot de beklaagden in een zooveelste massa-proces zou behoor en. Gevraagd werd, in 200 woorden samen te vatten, welke bekentenis wij dan van hem te hooren zouden krijgen. DE oplossing van deze vraag zou zich, volgens oordeel der redac tie, moeten baseeren op het merkwaardige, soms ongeloofwaardige samendichtsel van ware en kennelijk onware feiten. De bedoeling was niet, Stalin een requisitoir tegen het com munisme in den mond te leggen, zoo als eenige lezers in hun afkeer van het huidige Russische regime doen. Daarin schuilt geen enkel element dat tot leering of vermaak kan dienen. Juist lost men volgens de redactie de prijsvraag op, door uit de veelheid der feiten van het Russische proces, die op zich zelf geen enkel komisch element bevatten, een nieuw geheel te distilleeren, dat in zijn absurditeit wel degelijk appelleert aan het gevoel van humor, dat den meesten onzer eigen blijkt te zijn. Vermakelijk wordt een beantwoording, wanneer in een vorm, die normaal is, een inhoud gegeven wordt, die zoo kennelijk afwijkt van het normale, dat reeds hierin een zeker komisch effect verkregen wordt. De oplossers, die dus alleen maar ernstig waren, naar vorm en inhoud, en zij, die zich slechts op het absurde in beide concentreerden, beantwoord den niet aan de bedoeling der opgave. De eerste prijs DE eerste prijs werd door de redactie verleend aan R. v. d. B. in de hoofdstad, voor de volgende be kentenis: Ik heb mij zeer min gedragen. Ik heb de zes vorige processen vervalscht en de nobelste burgers in den dood gedreven. Ik heb mij tegen beter weten in Vader tje'1 laten noemen. Ik ben een slecht mensch. Ik heb de jeugd vergiftigd en mij opgehouden in de duisterste en afgrijselijke uithoeken der andere wereld. Ik heb uw beste caviaar naar het buitenland verscheept, de wodka ' afgedankt en de Wolga af gedamd. Ik ' heb mij gedragen als een gemeene schurk. Ik heb u steeds weer vier jaar uitstel gevraagd. Ik heb u een nieuwe grondwet, een corporatief stelsel en een dassenspeldenmonopolie opgedrongen. Ik ben een saboteur, een spion,' een brandstichter, een documentenvervalscher. Ik stond in ondergrondsche ver binding met Hitler, Hess, Mussotini, Franco, Deterding, de B.B.C, en, natuurtijk, Trotski. Ik heb WestRusland aan Duitschland, Oost-Rus land aan Japan en het Kremlin aan Randolph Hearst verkwanseld. Ik heb mij gedragen dis een laaghartige, heb zuchtige roover! Ik heb de massa domgehouden en zelf alle wetenschap opgestoken. Ik heb van de begrooting de post Totaal Generaal" ten eigen bate aangewend. Ik ben een minderwaardige, wal zeg ik, een onwaardige bonzokratomaan. Ik ben de eenige echte Staats vijand No. i". Ik ben zelfs de doodstraf onwaardig.' De tweede prijs DE tweede prijs kwam den Heer A. C. J. v. d. P. te Den Haag toe: Verklaringen van den voormaligen Rooden Czaarl /N de middagzitting van Maandag werd nog de leider van het Trotskis tische Postérieure Centrum, J. Stalin, gehoord. Beklaagde verklaarde, dat hij reeds sinds eind 1036 Trotskist was. Zér tegen zijn zin vond hét proces tegen Radek c. s. plaats. In Maart rpj7 had hij te Leningrad een bijeenkomst gehad met Sedof Trotski en Léon Degrelle, die door beklaagde Litwinof van passen waren voorzien. Afgesproken werd, dat Sedof Trotski en Degrelle bij de redactie van de Prawda" te werk gesteld zouden worden, opdat hun woetarbeid zoo effectief mogelijk zou zijn. Als tegenprestatie beloofde beklaag de Stalin, dat de Oekraïne en de Kaukasus aan Duitschland afgestaan zouden worden (de exploitatie van de petroleumbronnen in den Kaukasus zou natuurlijk Sir Henri Deterding ten goede komen Red.), terwijl Japan geheel Aziatisch Rusland zou verkrijgen. Stalin verklaarde verder, dat de theorieën van het Postérieure Centrum bij het volk geen ingang hebben gevonden'j vooral, toen hij afgezet werd als leider der Communistische partij, werd hij zich bewust van zijn machteloosheid. Ik ben twee jaar lang een slaaf geweest van Trotski, dien misdadiger, dien vijand van de arbeidersklasse, dien agent van het fascisme!" De verhooren worden morgen voort gezet. Andere inzendingen DOCH ook onder de andere inzendin gen waren talrijke aardige trekjes te bewonderen. Zoo zegt een Amsterdamsche lezer, een trouwe prijsvraag oplosser, in het slot van zijp ,,beken tenis", nadat hij vertelt heeft, hoe hij zelfmoord gepleegd heeft: ,,Vol af schuw zette ik er het staal in en voor de Sowjets laat ik mij met trots kisten!" Eenige treffende détails vermeldt Dr. G. A. K. te Oss: Hier werd hij in de rede gevallen door den aanklager Worosjilow, die hem vroeg of het waar was, dat hij destijds een moordaanslag op Lenin had willen plegen. Een huiver van ontzetting ging door de zaal toen Stalin met kalme stem vertelde, dat hij Lenin op den vijftienden Maart iQ2j, tijdens de rede waarin deze de N.E. P. inluidde, had willen doodschieten, omdat de N, E.P. een verraad was aan het ware communisme. Door ziekte van Stalin op den bewusten dag ging de aanslag niet door. Spoedig daarna werd Lenin ernstig ziek en op een machteloozen tegenstander wilde ik mij niet wreken", zei Stalin. Een onbeschrijfelijk tumult barstte los na deze woorden en onder de kreten dood aan Stalin! leve Lenin/ leve het communisme /" werd Stalin door de G.P.U. weggeleid. (Van bevoegde zijde deelt men ons mede, dat bij de bovengenoemde rede van Lenin in 1021 Statin, destijds alg. secretaris der comm. partij, wel degelijk aanwezig was, zoodot het verhaal van zijn ziekte in elk geval niet juist kan zijn. Red.) Ernstig is W. J. A. E. W. .te Gror ningen: Ik zie thans in, dat geen volk ter wereld zich op den duur met terro ristische middelen laat regeer en, doch dat de terreur een wapen is, dat zich tenslotte tegen den gebruiker keert". Luchtiger vat N. F. J. S. te Amsterdam de vraag op, door fantastische con ferenties niet Hitler, Mussolini, Franco en een vertegenwoordiger van een zekeren 'staat in het Oosten te be kennen. Alten, die van deze confe rentie op de hoogte waren, kon ik ge lukkig in het derde proces (najaar 1937) laten fusilleeren". L. D. te Scheveningen laat Stalin betoogen, dat hij een verbond sloot met de waarheid. Eervolle vermelding WIJ willen besluiten met de inzen ding van een lezer, die hors concours wenscht mede te dingen. Hij krijgt een eervolle vermelding voor het volgende: RIJM ZONDER PRENT Erg vrij en vrij erg naar P. C. Bowtens Keek niet een uollemaqnsgezicht Uit roode pij, nu zwart geverfd, Wijl straks een schuldig man weer sterft.. ..? Daar valt weer na een kort gericht Een nieuwe kop op Rusland's erf f De Trotski's keerden licht van lust Met hoofd en ziel van wraakzucht zwoel En Stalin, diep van schuld bewust, Zat stom op den beklaagdenstoel. Hij vond het echt een naar gevoel. Daar zag hij rechters, stil en stug, Hun oogen, waar de moordzucht sliep, Zich openen tot kolken diep; Dat gaf Stalin zijn stem terug, *) Daar rees de stomme bloed en riep : Ja, al dat slechts heb ik gedaan ! Want ik vertrouwde jullie niet. Maar nu heb ik diep in 't hart verstaan : Het bloed dat kruipt, waar 't niet kan gaan 2), Nu breekt het los in 't spijtig lied: Dezelfde grond, hetzelfde veld, Waar uw gedoode vrienden zijn, Daar hebt ge mij een plaats besteld, Oefen aan mij uw zoet geweld, Maak van mijn dood een hoogfestijn ! Hoe meer gespuis gij sneven doet, Te minder er nog overschiet, Dus reken nu eens af voorgoed En pleng vrij het verradersbloed! Ik ben een schurk, dus spaar mij niet f DE NIEUWE OPGAVE Het sportverslag E sportredacteur van een dagblad is plotseling verhinderd een voetbalmatch bij te wonen, waar hij tot eiken prijs een verslag van moet hebben. Hij vraagt of een der collega's van de kunstredactie er voor hem heen wil gaan, om een verslagje van 200 woorden te maken. Wat komt er in de krant te staan? (Opgave van G. W. de G. te A.) Als eersten prijs loven wij weder om uit: een Dunhitt bureau-vul penhouder met artistiek uitgevoerden standaard ter waarde van /i7.5o; als tweeden prijs een plas tiek van Hildo Krop. De redactie heeft het recht de inzendingen te publiceeren. Op de beslissing der redactie is geen beroep. Inzendingen uiterlijk Maandag 22 Februari. Verslag en prijstoekenning in het nummer van Zaterdag 27 Februari. Verdelg al wat er bij mij hoort, Met mij heel mijn corrupt geslacht, Nu u Fortuna nogmaals bracht De zoete zekerheid der macht: Daar zij geen dag meer zonder moord !" 3) *) Voor hen, die niet lezen kur.i nen (ons volk leest slecht) en geen verbeelding (fantasie) hebben, deze verklaring : In deze entourage rezen in de ziel van Stalin al de misdaden, die hij begaan had. En daar de oogen de spiegels der ziel zijn, spiegelden deze wandaden iri zijn oogen en weerspiegelden in de diepe kolken voor hem. Dat gezicht gaf hem zijn stem terug. z) Scherp uw fantasie, lezer en lees en herlees deze twee regels. Zij zullen u allengskens duidelijk worden. 3) Hoe vaker ge deze poëzie leest, hoe beter ge ze zult vinden. Carnaval l K kan het niet helpen, maar op ,-, ? mijn leeftijd word je sentimenteel," zeg ik tegen een Heer van 4e tunnelcommissie, die onder het Cen traal Station en onder het IJ door met een soort ioopgraaf de gemeente ponten wil afschaffen, door ze niet meer te laten varen, maar ons men schen als mollen door de aarde te laten kruipen, en die bij ons zat met nog vuile handen van de boringen in die lekkere veengrond van Amsterdam. Ik kan het niet helpen" zeg ik, maar mij maakt dat idee naar. Dat hadden die oude voorvaders van ons moeten weten, die in trotsche schepen over het IJ voeren, dat wij, zooge naamd moderne menschen, die aan geen enkel bijgeloof meer zeggen te lijden, als wurmen er onder door zouden moeten kruipen, in dienst voor een nieuwe afgod, een nieuw gouden kalf: het verkeer. Hoewel," zeg ik, dat met dat goud ook niet veel meer is, want het kalf met de gouden eieren hebben ze zoo langzamerhand al ge slacht. Nee," zeg ik, dan kunnen we beter de traditie van 'zeevarend volk voortzetten met de gemeentegaljoenen, waar de voertuigen voor vijf cent het ruime sop kunnen kiezen, als ze ten minste de motor hebben afgesteld, en waarop de gebronsde kapitein met zijn waterige oogen door het slokje tegen de koude, het verschiet aftuurt, om niet in scheepsramp te komen met de reederij Bergman en het trotsche zee kasteel s.s. Damrak?Valkenweg per ongeluk in den concurrentiestrijd te rammen." En daar had de landrot niet van terug. Nu met het carnaval ben ik bij gaan verdienen. Maar het is niet veel meer. Als je het carnaval in Amsterdam ziet, zijn het meest Heeren Raadsleden, Heeren Rechterlijke macht en andere Heeren Notabelen of Burgers, die de eenige dag,' dat ze onder het masker niet herkend worden, de bloemetjes buiten zetten. Maar Kist herkent ze ook met een masker, en daarom wist hij heel goed, dat de Heer, die daar met een Jonge Dame een glaasje stond te drinken op de aangename kennis making, een van de Heeren Notabelen was, die nog niet zoo lang geleden gesproken had over de veredeling van de volksvermaken, en als je het mij vraagt, stond hij daar dat volksmeisje te vermaken en te veredelen, zoo keek zij tenminste. En hij ook. En ik ga langs hem heen en groet beleefd. En den volgenden dag, in de zaak, komt hij binnen met Mevrouw, die ook in de zedelijkheid is, en hij ziet mij ineens en begint te draaien op zijn stoel en meteen zegt hij: Zullen wij nou weer eens weg gaan, Lieve?" En Kist kreeg een gulden in zijn hand gedouwd. i\ \ 1 \ E" \M PAG. 17 DE Gj|g>ENE No. 3115