Historisch Archief 1877-1940
GEMEENTE HENGELO (0)
y
UITGIFTE van
?1.509.000.- 3% pCt. Obligatiën
LEENING 1937
in stukken van f 1OOO.?nominaal aan toonder.
Ondergeteekenden berichten, dat de inschrijving
op /' l.509.000.-> 3!A pCt. Obllgatiën leening
1937, met recht van voorkeur, zooals in het pros
pectus omschreven, voor houders van 4% pCt
Obligatiën leening 1936 ten laste van de Gemeente
Hengelo (O), zal zijn opengesteld op:
VRIJDAG 5 MAART I937
van des voormiddags 9 uur tot des namiddags 4 uur
tot den koers van 99*4 pCt,
te AMSTERDAM: ten kantore van
HOLLANDSCHE BANK-UNIE N.V.
H. OYENS & ZONEN N.V.
te 's-GRAVENHAGE- ten kantore van
N.V BANKIERSKANTOOR
VAN LISSA & KAN N
te HENGELO (O): ten kantore van den
GEMEENTE-ONTVANGER.
Prospectussen en inschrijvingsformulieren zijn bij de kantoren
van inschrijving verkrijgbaar.
HOLLANDSCHE BANK-UNIE N.V.
H. OYENS & ZONEN N.V.
N.V. BANKIERSKANTOOR VAN
LISSA & KANN
AMSTERDAM.
VGRAVENHAGE,
PREMIE
voor de lezers van De
Groene Amsterdammer"
HET VROOLIJKE HEELAL
van R l C H A R D D A R K - met ISO
prentversieringen van Thomas Derrick
bewerkt door CHARIVARIUS
van f 2.40 voor 90 cents
Een boek, sprankelend van humor. De geestige prentjes
vormen met den tekst een schitterend geheel. (N. Gids)
Zend giro-overschrijving of postwissel van 90 cents ten name van ons
bureau Keizersgracht 355, Amsterdam, postgironummer 72880; ge
meentegiro G 1000; op het strookje alleen vermeiden ,,Het Vroolijke
Heelal" en Uw adres.
PEREZ
l
H
A P IJ
N
AMSTERDAM - SINGEL 480 b/h Koningsplein
ROTTBBDA:
?GBAVE1VHACUB
IJTIIIOCHT
Etaleert woonkamerkleeden.
LOSSE NUMMERS VAN DE GROENE:
het: nieuwe nummer . . . . . . 20 cent
nummers ouder dan een week. . . 30 cent
nummers ouder dan 3 maanden . . 60 cent
(verhoogd met eventueele portokosten)
Wilt U bij bestelling het verschuldigde bedrag meteen zenden?
Anders kunnen wij Uw aanvraag niet in behandeling nemen l
DE ADMINISTRATIE
Leffltimisme in Oostenrijk
VOORDAT de kroon op
het herstel van Oos
tenrijk wordt gezet,
verdienen twee elementen
nauwgezette overweging:
de gehechtheid aan den
grond der vaderen en
eischen van een juiste
machtsverhouding. De
nieuwe staat, wiens soci
ale fundamenten uit het._?....
corporatisme bestaan,0"01""1 Hab5bur^
vereischt een krachtig gezag.
Ter verzekering van een harmonische
samenwerking tusschen de verschillende
standen, is het nutteloos, nog een beroep
te doen op het democratische en
republikeinsche systeem, dat zijn tijd heeft
gehad. De republiek van 1918 heeft zich
zelf opgeheven en het is wel bewezen,
dat het huidige Oostenrijk een republiek
zonder republikeinen is. Anderzijds is
het ook zeker, dat de vurigste
monarchisten zich ook in droombeelden ver
liezen, als zij meenen, dat de monarchie
eenvoudig de zaak kan voortzetten in de
verhoudingen, zooals zij bestonden op het
moment, dat de ineenstorting haar vreed
zame ontwikkeling onderbrak.
De vraag waar het om gaat is dus deze:
hoe kan men opnieuw de monarchie grond
vesten op den huidigen Oostenrij kschen
bodem. De traditie speelt een belang
rijke rol in de politieke opvattingen
van de groot e massa van ons volk en
geen enkele oplossing mag dit element
veronachtzamen. Maar het feit, dat er
in Oostenrijk een machtige legitimistische
beweging bestaat is niet voldoende om
het monarchistische ideaal te doen
triumfeeren. Dat ideaal moet immers
eerst in overeenstemming gebracht wor
den met de beslissende politieke krach
ten. Wat de binnenlandsche politiek
betreft, staat het vast, dat de monarchie
bij ons geen nieuwe wortels kan schieten
door middel van een revolutie. Voorts
moet een legitimistische oplossing van
onze staatkundige vraagstukken vrij zijn
van alle imperialistische bijoogmerken.
Zelfs mag er geen sprake zijn van een
herstel van de
Oostenrijksch-Hongaarsche Dubbelmonarchie. Een dergelijk
plan zou tot mislukking gedoemd zijn.
Een vorst, die zich van zijn hooge
roeping bewust is, mag niet naar ons
land terugkeeren om het als een soort
springplank te gebruiken, noch mag hij zij n
toevlucht nemen tot een staatsgreep
als de eerste de beste pretendent. Daarom
moeten wij op onze hoede zijn tegen
elke voorbarige poging, die noodlottig
zou worden. Voordat de monarchale
staatsvorm terugkeert moeten de
vooroordeelen ertegen weggenomen worden
en moeten de laatste sporen van de
revolutie weggevaagd zijn.
(Wiener Zeiturg)
Nieuwe taak Toor de brandweer
IN de Mariahilferstrasze te Weenen
wilde een al te ondernemend
jonpmensch plotseling een jong meisje o n
helzen waarmee hij wandelde. Woedend
gaf zij haar begeleider een oorveeg. Deze
kwam zoo hard aan, dat de jongeman
struikelde en met zijn hoofd het ruitje
van een brandmeldingsinstallatie brak.
Vijf minuten later was de brandweer
aanwezig. Het jongmensch werd mee
genomen naar het politiebureau, waar
twee processen-verbaal tegen hem werden
opgemaakt: een voor misbruik van een
publieken dienst" en een voor, .poging tot
verleiding". Het meisje daarentegen
werd door de commissaris gefeliciteerd.
Het schijnt, dat het Weenen van
Strauss wel heelemaal dood is....
(Tidens Tegn, Oslo)
Volksfronf'poglngen In Engeland
VERSCHILLENDE gebeurtenissen uit
den laatsten tijd hebben duidelijk
laten zien, dat er op den korten termijn
geen mogelijkheid bestaat vooreenlinksche
coalitie in Engeland. De verstooting van
de Socialist League" door de Arbeiders
partij verduidelijkte de scherpe scheiding
'tusschen marxistisch en evolutionnair
socialisme; ondertusschen brengt ook het
antwoord van het bestuur der Liberale
partij aan de groep Voor geestelijke vrij
heid" de verschillen tusschen de verschil
lende groepen ter linkerzijde duidelijk aan
het licht. Dit antwoord juicht den oproep
voor een gemeenschappelijke actie tot
steun aan den Volkenbond en de collec
tieve veiligheid, tot vermindering der
handelsbelemmeringen, tot bestrijding der
werkloosheid en ondervoeding en tot hand
having en moderniseering der Engelsche
democratie toe. Het begroet de poging om
deze gemeenschappelijke denkbeelden door
groepen, als die der ,,Next Five Years",te
laten onderzoeken en de actie in de kies
kringen door lichamen als den Raad van
Actie, die de publieke opinie in het geweer
brengen, met sympathie.
Maar het antwoord van het liberale
bestuur herinnert aan de principieele ver
schillen tusschen de leer der Liberale- en
der Arbeiderspartij inzake de
ondernemersvrijheiden de staatstaak. Het spreekt
de meening uit, dat een stembusafspraak
bij de huidige verhoudingen in de politiek
onuitvoerbaar zou zijn en door de
kiesvereenigen niet aanvaard zou worden; even
wel zou het onder een systeem van Even
redige Vertegenwoordiging voor de
vooruitstrevenden in alle partijen mogelijk
zijn voor gemeenschappelijke doeleinden
te ijveren. Het eindresultaat van deze po
gingen is dus een weigering zoowel uit het
liberale als uit het
,.Labour"-hoofdkwartier. Men kan echter wel aannemen dat de
pogingen om de aandacht van de openbare
meening te richten op hervormingen van
directe beteekenis, die van groot er belang
zijn, dan de uiteindelijke droombeelden,
zullen blijven voortgaan,
(The Economist, Londen)
Het socialisme van De Man
TEGENOVER de uiterst-linksche so
cialistische jongeren, staat in Belgi
de beweging van jongeren, die door
De Man aan gene zijde van het Marxisme
zijn geleid. Aan deze zijde zou misschien
nog meer naar waarheid zijn, want zij,
grootendeels intellectueelen, naderen zeer
tot het neo-socialisme, waarvan Deat
en Spinasse in Frankrijk de belangrijkste
vertegenwoordigers zijn. Deze
neo-socialisten, waarbij zich aan den vooravond
van zijn ministerschap, met een sensatio
neel en reuzenzwaai Spaak heeft gevoegd,
hebben hun concentratiepunt in dat
Bureau voor Studie en Documentatie,
dat opgericht werd toen de arbeiders
partij, na eindelijk een nieuwe werkwijze
en een nieuwe leer ontdekt te hebben,
die eenigszins opzichtige actie ging voeren
met formules en slagzinnen, die de strijd
voor het Plan van den Arbeid heette;
het geheele plan, niets dan het plan,
rataplan.
Minister Hendrik de Man heeft het in
de twee regeeringen-Van Zeeland over
gebracht, en hij vleit zich, trotsch op
enkele bereikte resultaten, er de belang
rijkste punten van verwezenlijkt te
hebben. Revolutie van rechts heeft men
het genoemd. Het woord is dik, maar te
oordeelen naar het aantal jongere advo
caten, die in deze rijen dienst hebben
genomen, is de betiteling ,,de samen
zwering van het Paleis van Justitie"
misschien wel tamelijk juist.
(Pourquoi Pas, Brussel)
Itallë's rol bij de inneming van
Malaga
ALS het gerucht
juist is, dat ge
neraal Franco aan de
journalisten in Mala
ga verboden heeft
melding te maken
van de aanwezigheid
van ntgen
Italiaanschee soldaat, dan is
dat het dempen van
den put, nadat hét
Franco kalf reeds lang ver
dronkenwas. De be
langrijke rol, die de Italiaansche colonne .
heeft gespeeld bij de verovering var
Malaga kan reeds niet meer ontkenc
worden. Waarom zou de Italiaansche per
anders zooveel aandacht schenken aa>
de verklaring van de ..Mancheste
Guardian" (terwijl dit blad nota bene i
Italiëverboden is), dat verovering van d
stad in hoofdzaak een Italiaansche ove?
winning was, tenzij zij weten, dat dit c*
waarheid is? Er zijn aanwijzingen \
over, dat de Italiaansche hulp niet alle'
toeneemt, maar zich ook in nieuwe vorm
gaat kleeden. Na het gevecht landde
Malaga een bataillon van duizend ,,vj
willigere" uit een oorlogsschip; na J
bombardement van Valencia konden
Italiaansche granaten verzameld word
\]
clex
Koning Carol
van Roemeni
PAG. 6 DE GROENE Ne.
'n volgens een bericht uit Bilbao zijn
zeven handelsschepen uit Baskische ha
vens in Italiëvastgehouden en is de
bemanning overgeleverd aan de rebellen.
De welberaamde overwinning in Malaga.
waarbij de triomfantelijke aankomst van
den Italiaanschen consul werd toegejuicht
in de straten, heeft Mussolini's geestdrift
opnieuw gewekt. Hij verdubbelt zijn
krachten. Er zijn nu tenminste 30.000
Italianen in Spanje. Helaas moet men
de beslissing van de Non-interventie
commissie om den toegang van vrijwilligers
te verbieden, tegen dezen achtergrond
lezen. De controle wacht nog tot 6 Maart
en ook dan hangt er nog allerlei van
Portugal, dat obstructie voert, af. De
blijkbare bereidheid van de twee andere
fascistische landen, om nu aan hun belof
ten te voldoen (niemand kan zeggen in
hoeverre zij de Portugeesche tactiek goed
keuren) kan zeer wel ingegeven zijn door
de overtuiging, dat zij nu aan Spanje alle
manschappen en materialen gegeven
hebben, die zij kunnen missen, en dat de
rebellen met behulp van deze versterkin
gen wel zullen winnen.
(Manchester Guardian)
RibbeutroperIJ In Roemeni
V ON Ribbentrop
is njet de eenige
incarnatie van den
nieuwen stijl in de
diplomatie. Deszelfs
techniek wordt ech
ter niet steeds' met
dezelfde verdraag
zaamheid als in Lon
den aanvaard. Zoo
heeft koning Carol
zijn eerste minister
Tartarescu opgedra
gen de terugroeping
van de Duitsche,
Italiaansche, Japansche en Portugee
sche gezanten in Boekarest te eischen,
die (samen met den vroegeren Spaanschen
gezant en een vertegenwoordiger van
de Poolsche jeugd) officieel de begrafenis
bijwoonden van twee leden van de fascis
tische en anti-semietische Ijzeren Garde.
die in Spanje gedood waren. Naar wij
meenen, zijn de Duitsche en Italiaansche
gezant reeds teruggeroepen. Tartar.escu,
die sterke fascistische sympathieën en
vele aanhangers onder de Ijzeren Garde
heeft, weigerde eerst botweg stappen te
doen, en toen de Koning aandrong
dreigde hij met het aftreden van het
ministerie. Maar hij vond niet alleen
een koppigen en boozen koning tegenover
zich, maar ook een uitbarsting van ver
ontwaardiging in de pers en in het parle
ment. Toen beval hij een onderzoek en
kondigde in de Kamer aan, dat geen
enkele inmenging in Roemenië's binnen
landsche verhoudingen geaccepteerd zqu
worden, welke verklaring met de grootste
enthousiasme werd ontvangen. Het is
duidelijk, dat de Duitsche en Italiaansche
invloed in Roemeniëterugloopt, gedeelte
lijk door de fouten, die de fascistische
staten maken, gedeeltelijk door den
invloed van koning Carol. Hoewel deze
volkomen bereid is voor dictator te
spelen, is hij geen liefhebber van de Itali
aansche en Duitsche voorbeelden, en wil
hij zijn Joodsche Madame Lupescu niet
opofferen.
(New Statesman and Natton, .Londen)
Japansche en Duitsche splonnage
in Rusland
HET is niet meer dan natuurlijk, dat
Duitschland en Japan trachten infor
maties te krijgen over Sowjet-Rusland;
vooral wanneer die inlichtingen militaire
waarde kunnen hebben. De twee landen
zouden al heel dom zijn, als zij dit niet pro
beerden, men kan zelfs zeggen, dat zij dan
in vaderlandsliefde te kort zouden schie
ten. De mogelijkheid van een gewapend
conflict tusschen Japan en Rusland in
een min of meer verwijderde toekomst is
niet volkomen uitgesloten, hoezeer men
ook hoopt, het te kunnen vermijden. De
landen, die zich ineen dergelijken toestand
bevinden, moeten dan ook werken met en
hun toevlucht nemen tot alle middelen
om de overwinning te kunnen behalen.
Iedereen erkent dat dit een gebruikelijke
manier van doen is van alle regeeringen
ter wereld. Noch aan Japan, noch aan
Duitschland is iets kwalijk te nemen in
PAG. 7 DE GROENE No. 3117
'*?» . * ^^J^rfl ,,?*?? -'"l -M~
^
verband met enkele constateringen voor
het Hooggerechtshof van Sowjet-Rusland.
(Japan Times, Tokio)
Ken chemische- verklaring van de
Moskouache processen
IK heb het proces gevolgd, zooals ik
al dergelijke processen op wetenschap
pelijke gronden volg. Medisch schijnt mij
dit absoluut niet raadselachtig. Hypnose
is volkomen uitgesloten: de houding der
beklaagden is daarmee volledig in tegen
spraak.
Daarentegen wijst alles er op dat de
aangeklaagden behandeld zijn met een
bedwelmend middel, vermoedelijk een
hasjischderivaat. Met welk vergif zou
alleen door een minutieus onderzoek
vast te stellen zijn. Ongeveer vijf komen
er in aanmerking, en ook deze weer in
verschillende combinaties; het waar
schijnlijkste is: meskaline. Evenals
scopolamine wordt meskaline door het eten
gemengd zonder eenigen bijsmaak te
veroorzaken; het verschil is dat
scopolamine-morphine apathie veroorzaakt,
meskaline daarentegen een opwindings
toestand. Door de werking van dit vergif
wordt het wilscentrum in de hersenen
geheel (of naar den aanleg: bijna geheel)
verlamd. Het geheugen wordt daaren
tegen abnormaal sterk. Iemand die zoo
behandeld is behoeft men slechts sugges
tief alles voorte zeggen, wat men herhaald
wenscht; hij zal het met de uiterste
nauwkeurigheid, zoolang het vergif werkt,
d. w. z. wekenlang, willoos nazeggen,
zonder mogelijkheid tot zelfcrhiek. Bo
vendien zal hij, daar hij zich in een
opwindingstoestand bevindt, alle
mededeelingen, voorzoover zij het thema
van wat hem is voorgezegd betreffen,
mateloos overdrijven, en zelfs met een
zekeren wellust; weliswaar steeds> slechts
dat wat in de lijn van het ingeprente
ligt, daar hij alle gevoel voor de geheele
rest der werkelijkheid verliest.
Voor een niet-vakman is aan hem
uiterlijk niets te /ien, behalve een kleine
verwijding der pupillen, in tegenstelling
tot het gevolg van scopolamine welke
in het geval van Van der Lubbe boven
dien blijkbaar in te groote doses werd
toegediend.
Wij hebben hier dus te maken met
een suggestieproef, die zeer gemakkelijk
uit te voeren is, na de kunstmatige ver- ?
lamming van het wilscentrum. Hypnose
zou in een dergelijk geval geheel mis
lukken. Typeerend is, dat binnen de
werking van vergif en suggestie en bij
volledige uitschakeling van alle wils
reacties de bijzondere denkwijzeformatie
van den zoo behandelde volledig intact
blijft, al naar de kracht van zijn aanleg
(zie het gedrag van Radek). En boven
dien, dat hij niet alleen in staat is uren
lang samenhangend te spreken, maar
zelfs daartoe immers in opwindings
toestand?een onweerstaanbaren, bijna
niet te remmen aandrang bezit.
(?Een vooraanstaand chemicus" in
Das Neue Tagebuch, Parijs)
Het Saararebled als deel van het
Berde Rijk
IN het begin van 1935 waren er 4500
Joden in het Saargebied; aan het eind
van dit jaar was dit aantal reeds
veVminderd tot 2000. Op i Maart 1936 was het
nog verder afgenomen tot looö, terwijl
sindsdien een verdere daling heeft plaats
gevonden. Gedurende het jaar 1936 vond
geen enkel Joodsch huwelijk plaats, ter
wijl het aantal geboorten gelijk was aan
dat der sterfgevallen.
(Het officieel orgaan der Joodsche ge
meenten in het Saargebied)
knoeiende melkboeren
DEN laatsten tijd wordt New York
gewekt door landelijke geluiden, door
koeiengeloei nl. Er worden echter geen
echte koeien door de straten gedreven,
maar duizenden melkboeren, die de
koeien nadoen. De melkfabrieken kwamen
op dit idee in een propaganda-campagne
voor grooter melkverbruik.
Sandwichmannen met borden, of het schrijven van
het woord,, melk "in de lucht door middel
van vliegtuigen is reeds afgezaagd/maar
van deze nieuwe propaganda verwacht
men een groot succes.
(Berliner Tageblatt)
De kleine caricaturen in den tekst zijn
uit Marianne".
WONING INRICHTING
De voorjaarsexpositie woning-inrichting op
onze woningetage is geopend.
Al het nieuws op het gebied van woning
inrichting is er toegepast: nieuwe kleuren,
nieuwe vormen, nieuwe materialen.
En alles, wat behoort tot gezellig en com
fortabel wonen: meubelen, tapijten en gor
dijnen, is er vereenigd.
Wij verwachten gaarne Uw bezoek.
Vraagt franco toezending van onzen
zoojuist verschenen, geillustreerden catalogus
voor woning-inrichting.
De Woning-etage van
AMSTERDAM