Historisch Archief 1877-1940
/N FRANCO'S HOOfDKWARTO
We zijn verloren.'.,, Onze Spanjaard is naar den vijand overgeloopen en hij heeft het
woordenboek meegenomen!" (Vendredi, Parijs)
\
De controle op het zenden van vrijwilligers gaat in.
(Birmingham Gazette)
1
D;e Morokkoonsche winterjos zag er toch zoo De non-intervent/e-comm/'ss/e of> stop.
lekker uit! (Canard Enchaïné. Parijs) (II Travaso del Ie Idee, Rome)
Ik kan er niets aan doen, baas als de ruin nu toch de hik heeft.'... f Dublin Oplnlon)
\A/1 £"¥" l l dat U de kosten voor Zlekenhuisverpleging
W ld l U en operatie kunt verzekeren bij de
?? Verg. voor Ziekenhuisver pleging
in de Ned. Herv. Diaconessen Inrichting?
Inlichtingen Kantoor der Vereenfging
Overtoom 283 (Diaconessenhuis)Tel.82002-80202
/i *
Spanje voor de Spanjaarden
HET is verheugend, dat het interna
tionale vlootcordon thans definitief
om Spanje is gelegd. Hoewel erdoor
het verzet der fascistische mogendheden
gecnerlei luchtcontróle is, zal het voortaan
toch buitengewoon moeilijk zijn, voor
welk land ook. om tegen het gegeven
woord in, wapenen of manschappen naar
Spanje te smokkelen. Maar Mussolini
heeft er zich van verzekerd, dat alvorens
hij de controle toeliet, een groot fascis
tisch Italiaansch leger van tusschen de
70.000 en 100.000 man in Spanje gereed
stond om de rebellen te helpen. Acht
dagen, nadat de Italiaansche regeering
besloten had, dat er geen ,,vrijwilligers"
meer naar Spanje mochten gaan, landden
daar nog 10.000 Italianen. En volgens
een bericht uit Gibraltar, bereikte ook
den 6den Maart nog een scheepslading
Cadiz. De Spaansche militie heeft thans
te doen met dit zeer geoefende leger van
invallende buitenlanders. Voor Mussolini
is dit een goede belegging. Want generaal
Franco heeft hem
verzekerd, dat de
rebellen ,,noch de
vriendelijke Italiaan
sche hand, die hun
op «en gevaarlijk
oogenblik werd toe
gestoken, noch het
hart dat naast hen
geklopt had in de
zware oorlogsdagen
ooit zouden verge
ten."
Franco
Evenwel, de non-interventie-commissie
heeft ook beloofd zoo spoedig mogelijk"
het vraagstuk van het terugtrekken van
alle buitenlanders die direct of indirect
aan den oorlog deelnamen te zullen over
wegen. Dit voorstel kwam oorspronkelijk
van Jtaliëzelf en van Duitschland. Toch
verklaarden deze landen, toen deze zaak
een veertien dagen geleden voor het eerst
in de non-interventie-commissie ter
sprake kwam, dat hierover niet gesproken
kon worden, zonder dat de vraag van het
Spaansche goud, dat door de Spaansche
regeering naar het buitenland was ge
zonden, eveneens te sprake kwam. Deze
goudkwestie is natuurlijk een afzonderlijk
vraagstuk, dat op het eerste gezicht al
heel weinig met de non-interventie te
maken heeft. Verder moet men in het
oog houden, dat, toen Duitschland en
Italiëhun voorstel deden, zij met geen
woord van het Spaansche goud gerept
hebben. Er was, noch is, eenig verband.
Integendeel, de Duitsche regeering
,,hechtte speciaal" aan de'voorstellen tot
het- terugtrekken van alle soldaten en
, .agitators", en beschreef dit als ,,de beste
oplossing". De Italiaansche regeering
meende dat ,,een doeltreffende
noninterveritie-politiek een herstel van den
toestand van Augustus 1936 (toen er nog
maar heel weinig Italiaansche
infanteristen n Spanje waren) met zich mee
moest brengen. De Engelsche regeering
moest de eerste de beste gelegenheid aan
grijpen, om de fascistische mogendheden
te herinneren aan hun eigen voorstellen
en, aangemoedigd door de bereidheid van
de regeering van Valencia om ook de
werkelijke vrijwilligers aan haar kant
terug te laten keeren, aandrang uit te
oefenen op het spoedig tot stand komen
van een overeenkomst tot het terug
trekken van alle niet-Spanjaarden uit
den oorlog. Een non-interventie controle,
die loo.ooo Italianen in Spanje laat, is
een even groote bespotting van het
begrip non-interventie, als het nalaten
van elke controle op de > nakoming tot
nu toe.
(Manchester Guardian)
Waarborgen gewenscht
DE fout der
non-interventie->overeenkomsten is, dat zij niet voorzien in
hét geval van overtreding. Verbodsbe
palingen zonder sanctie zijn krachteloos.
Voor Frankrijk en Engeland zal niet te
ontkomen zijn aan de noodzakelijkheid
om de overeenkomsten, als zij ze willen
bestendigen, aan te vullen. Wordt de
overeenkomst ten voordeel e van een der
beide partijen geschonden, dan zal de
consequentie moeten zijn. dat aan de
andere partij een grooter voordeel wordt
toegestaan. Zendende fascistische staten
1000 strijders naar Franco, dan zullen
democratische staten het dubbele aantal
aan de regeering moeten toestaan. Gaan
tien vliegtuigen uit Italiëof Duitschland
naar de rebellen, dan mogen er twintig
naar de regeering vertrekken. De/e be
paling moet wederkeerig zijn.
Het is niet téontkennen, dat een voor
stel, om de overeenkomst met een be
paling van dezen aard aan te vullen, een
ernstige stap is. Het voorstel kan door
de fascistische staten worden verstaan
als een ultimatum. Maar het behoeft dit
karakter niet te dragen. De regeeringen
der groote democratische staten hebben
verantwoordelijkheidsgevoel en beleid
genoeg om het te doen zijn, wat het wezen
moet: een uiterste poging om de stipte
naleving van gesloten overeenkomsten
te verzekeren.
(Ir. J. W. Albarda in Het Volk)
De nieuwe vorm van oorlog
NAUWELIJKS was Europa bekomen
van den eersten schok, dien de Spaan
sche burgeroorlog het had gegeven, of sinis
tere voorteekenen vertoonden zich, dat een
dergelijk lot den laatstovergebleven
democratischen staat in Midden-Europa
bedreigde: Tsjecho-Slowakije. Reeds
maanden werden er valsche geruchten
verspreid, dat er in dat land Russische
vliegterreinen werden gebouwd en on
danks alle officieele ontkenningen en
verslagen van onpartijdige bezoekers,
werden zij met vasthoudendheid herhaald.
Als men zich bede'hkt, dat in de aller
eerste dagen van den Spaanschen oorlog
Italiaansche vliegtuigen, die slechts en
kele dagen tevoren uit het verband van
de Italiaansche luchtvloot waren losge
maakt, er op betrapt werden de opstan
delingen te helpen, en dat de val van
Malaga in de Italiaansche pers als groote
overwinning der Italiaansche troepen
werd aangekondigd, wekt het geen ver
wondering, dat de vrees toegenomen is,
dat in de toekomst aanvallen zich zullen
voordoen in den vorm van interventie in
een burgeroorlog. Als men hierbij voegt,
dat fascisme en communisme ideologieën
zijn, die met de wapenen -weerstaan
moeten worden, wordt de toestand in
Europa steeds bedenkelijker. Om een
hypothetisch geval te nemen: als om een
of ander de Oekraïnsche minderheid in
verzet kwam tegen de Poolsche regeering,
zou dit voor Rusland een schoone ge
legenheid zijn, om door het verleenen van
gewapenden bijstand aan de opstande
lingen dit gebied in zijn eigen macht te
brengen. Er zou geen formeele oorlogs
verklaring plaats hebben of zelfs geen
agressie volgens de geijkte interpretatie,
maar het zou toch een algemeene uit
barsting in Oost-Europa ten gevolge
hebben. Dit eene hypothetische geval kan
natuurlijk met alle ontevreden minder
heden binnen de grenzen van de kleinere
Europeesche staten, die banden hebben
met een of anderen grooten buurman,
vermeerderd worden. De gevallen zijn
hypothetisch, maar de vrees ervoor is
zeer wezenlijk. Spanje is een les en
Europa is ook nog niet de politieke
crisis vergeten, die het gevolg was van
den moord op Dóllfuss in Weenen en de
onmiddellijk daarop gevolgde mobilisatie
van Italiaansche troepen aan den
Brennerpas. Op dezelfde wijze is ook Dantzig d
bron van veel onzekerheid. Interne
troebelen zouden daar ook actief in
grijpen van Duitschland of Polen ten
gevolge kunnen hebben, welke de volken
gemeenschap ontzet maar onvoorbereid
zou vinden.
Genève moet in deze dingen een veel
overwegender rol gaan spelen. Zoodra tot
non-interventiepolitiek werd besloten,
was het duidelijk, dat haar volledige
werking een streng politie-toezicht van
de Spaansche wateren en landsgrenzen
door een internationale weeraacht
vereischte. Nu is eindelijk na maanden van
onzekerheid een toezicht ad hoc gefor
meerd. De mogelijkheid van een burger
oorlog elders is heelemaal niet uitgesloten,
en het kan zeer wel zijn, dat in het belang
van den vrede wederom een
non-interventieTpolitiek noodig is. Is het dan niet
hoog tijd, dat de Volkenbond plannen
gereed heeft voor de organisatie van een
internationale politiemacht om in derge
lijke gevallen te kunnen optreden?
(The New Comntonwealth, Londen
PAG. «DE GROENE Ne. 3120
Rlcbtlijnen voor net Italtaanaob
koloniaal beleid
DE taak, welke Italiëwenscht te ver
volgen in 2tjn Rijk is dezelfde als die
der Romeinsche traditie, welke Caesar
aan het hoofd van een handjevol man
schappen in staat heeft gesteld Galliëen
Brittanniëte veroveren. Deze taak is
politiek en steeds tegelijk met het zwaard
te werk te gaan: ,,De onderworpenen
sparen en de hoogmoedigen bestrijden"
is gemakkelijk gezegd maar oneindig veel
moeilijker toe te passen met zoo een
ijzeren consequentie en onbuigzame ener
gie, als maarschalk Graziani dat in
Abessyniëheeft gedaan.
Tegenover minderwaardige en
barbaarsche volken als de Abessijnen zou
het vruchteloos en gevaarlijk zijn, ons
gezag op een andere basis te vestigen,
en vooral, te gelooven dat systematisch
toegepaste goedertierenheid begrepen zou
worden en tot ons gezag in Abessyniëbij
zou dragen.' Elke waarschuwing moet on
middellijk gevolgd worden door
krachtsvertoon, op de meest strenge wijze toe
gepast. En het gaat er niet alleen om,
om kracht te toonen: zij moet gebruikt
worden. Men moet aan de onderworpen
volken het tastbare gevoel geven van
het onvermijdelijk karakter van den
bliksem, die het slechte gras verzengt en
het tot in den wortel vernietigt.
Onder de ,,goeie" Italianen, begon zich
reeds daags na de verovering van
AddisAbeba de zienswijze te verspreiden, dat
alles nu afgeloopen was en dat men thans
met de inboorlingen moest ,,samen
werken". Wij hebben ons sterk tegen
deze beschouwingen verzet, welke alleen
maar kunnen voorkomen bij menschen,
die de koloniën slechts uit romans
kennen. Een volk van hooge beschaving,
waaraan de taak is opgelegd een onme
telijk koloniaal gebied tot bloei te brengen,
mag niet hopen op samenwerking" met
de inboorlingen. Het moet slechts bevelen
geven om een nieuwe orde te scheppen en
voor alles te vuur en te zwaard alle
pogingen tot weerstand uitroeien, hoe
bescheiden ze ook zijn.
(Regime Fascista, Cremona)
Het voorbeeld blijft werken...'.
DE hertog van
Windsor leeft
nu halfverbannen in
Oostenrijk, maar zijn
schaduw hangt nog
steeds over de Ko
ninklijke familie.
En inderdaad heeft
het nieuwe konings
paar besloten om te
bewijzen dat zij niet
minder belangstellen
in de misdeelden dan Edward VIII,
vier Zondagen voor de
kroningsplechtigheid te besteden aan het bezoeken van de
armenwijken van Londen.
(Today, New York)
Kronlng»koorta
OOK de honden mogen niet verstoken
blijven van de Kroningsvreugden.
Van welke grootte of ras zij ook 2ijn, .
allen kunnen uitgerust worden in een
keurig jasje van rood-wit-en-blauw. Een
volledige uitrusting is reeds verkrijgbaar
voor een halve guinea (ruim f 5,?) en
bestaat uit een leeren halsband, en een
lange lijn, waarin de drie kleuren sma
kelijk verwerkt zijn met stevige sluitingen.
(Jane Grey in The Star, Londen)
Kerkelijke crltiek op de kronings
feesten
DE aandacht van talloozen wordt
langs vele wegen gericht op de
kroningsfeesten. Wij zien, dat groote
sommen gelds beschikbaar worden gesteld
en we bemerken met hoeveel gemak
gelden worden gevraagd en gegeven,
wanneer het dit nationale feest betreft.
Maar tegelijkertijd zien wij, dat bij de
hulpverleening aan de vele werkloozen in
Engeland een viste lijn, een constructief
plan ontbrek'en. De tegenstelling tussphen
rijkdom en armoede zal duidelijker
worden, indien men toestaat, dat de
kroningsfeesten in zoo dure schittering
gevierd worden, terwijl aan den anderen
kant geduld wordt, dat men de werkloozen
blijft verwaarloozen en de noodlijdende
districten in hun toestand laat. De
gePAO. 7 DE GROENE No. 3120
A
Hertog van Wtndsor
wone burger weigert te gelooven, dat het
laten voortduren van de werkloosheid in
tijden als deze te verdedigen is.
(De bisschop van Chichester
in de Church Times)
Booaevelt
recntabof
en bet Hoogcte
GeM
Koosevelt
I EN heeft
Roosevelt soms be
schuldigd van ge
brek aan moed bij
het uitvechten van
conflicten. Maar de
ze beschuldiging is
zeker niet toepasse
lijk op zijn houding
m de campagne voor
de hervorming van
het Hoogste Ge
rechtshof. Het is natuurlijk waar, dat
hij als handig politicus de moeite narn
om de gunstigste gelegenheid voor de
bekendmaking van zijn standpunt te
kiezen. Maar hij wist zeer goed, dat hij
door deze houding een veel grooter
verzet opriep, dan hij ooit gevonden had.
Ten tijde van de verkiezingen was de
oppositie zoowel scherp als luidruchtig,
maar zij bleef beperkt tot een betrekkelijk
klein deel der publieke opinie.
Thans vindt hij personen tegenover
zich van bijna elke politieke kleur en uit
alle streken des lands. Feitelijk hebben
zelfs zijn eigenlijke tegenstanders, de
Republikeinen en conservatieven, zich
stil kunnen houden en alle protesten aan
de vooruitstrevenden en radicalen over
kunnen laten. De president is echter niet
in het minst afgeschrikt, en hij heeft geen
enkel teeken gegeven, van terug te willen
krabbelen of op zijn oorspronkelijken eisch
iets te willen laten afdingen. In meer dan
n redevoering heeft hij zijn zaak met
kracht en duidelijkheid verdedigd. Hij
doet geen poging, zich te verschuilen
achter het argument van den hoogen
leeftijd der Amerikaansche rechters; hij
erkent stilzwijgend, dat dit maar een
opportuniteitsargument is. Zijn standpunt
is, dat de Vereenigde Staten voor een
,,stille crisis" staan, en dat de volksver
tegenwoordiging, noch de President,
hoewel zij beiden het vertrouwen van het
volk hebben, maatregelen kunnen nemen
tegen armoede op economische instabili
teit, omdat het Hoogste Gerechtshof zijn
arresten wenscht te blijven baseeren, niet
op de Constitutie, maar op hun particu
liere politieke overtuiging. Hij kan tot
staving van deze bewering met stijgend
effect afwijkende meeningen van de
minderheid der rechters citeeren. De
huidige stand van zaken is zoo, dat naar
het schijnt,, evenals bij de verkiezingen,
de meerderheid der zwijgende kiezers het .
met hem eens zijn. Inderdaad is het
moeilijk te ontkennen dat zijn standpunt
logisch zeer sterk is, en de oppositie
ontkent dit dan ook niet. Maar de Ameri
kaansche politici zijn altijd zeldzaam
afkeerig geweest om het democratisch
beginsel te erkehnen, dat, wanneer het
volk duidelijk zijn wil heeft laten kennen,
deze ook uitgevoerd mag worden, eri de
uitkomst van de huidige canipagne zal
tot het laatste oogenblik twijfelachtig
blijven. (The Economist, Londen)
Solide affaire ,
TER gelegenheid van het honderd
jarig bestaan van ons huis, hebben
wij besloten voor het eerst n dag uit
verkoop te houden. Wij raden onze
clientèle ten zeerste aan van deze buiten
gewoon zeldzame gelegenheid gebruik te
maken, aangezien de volgende gelegen
heid eerst in 2037 zal plaats vinden.
BRIGG & SONS, St, James.
Parapluies en gros en en détail.
(Kleine annonce in The Times, Londen)
De studie van vreemde talea In de
SowJet-ITnle
Rectificatie
IN ons vorig nummer plaatsten wij een
berichtje waaruit bleek dat in
SowjetRusland per jaar 23000 personen in hun
vrijen tijd aan schriftelijke talencursussen
deelnemen. In het opschrift blijkt een fout
te zijn,geslopen: dit getal wil zeggen i op
de ruim 7000 inwoners; niet een op de
70.000.
De kleine caricaturon in den tekst zijn
uit ,,Marianne".
HOE AMERIKA ONS ZIET
In Amerika is het den laatsten tijd eenlje nulen
voorgekomen dat meisjes vin 12, 13 jaar werden
uitgehuwelijkt. In de p«n \t hierover veel te doen
geweest; men wit verbodsbepalingen uitlokken.
Al weer zoo'/i kinderhuwelijk!
(Washington Post)
Moeder Europa: Als mijn dijk het maar houdt!"
(Richmond Times Dispatch)
,0 Ceorge, je hebt het stomme dier overreden!"
(Passing Show, Londen)