Historisch Archief 1877-1940
>»»?-?' '
?N v
?f;
t.
r;
Oe filosoof: Ja Ja, daar heb je nu de grootste
acteurs van onzen tijd!" (Carbo, Gable, Hardy,
Albers, Hepburn; Mussolini, Hit/er, Franco, Stalin,
Baldwin) (Sondagsnisse-Strix, Stockholm)
DL JURY
(Passing Show, Londen)
= CITY
prolongeert ,
VIJFDE WEEK
G. B. SHAW'S
P YG MALI O N
(flImex-CInétone-productle)
Regie: Dr. LIJDWIG BCBGEB
In de hoofdrollen:
LILY BOUWMEESTER
JOHAN DE MEESTER
met:
Emma Morel * Ed.Verkade-Mathieu v. Eysden
log niinir gtM, dat «n film reeds meer dan 130.000 bezoekers tel zich getrokken beeft!
Nog steeds koinen drommen bezoekers gemeten van déze
ongekende amusante en uitbundige, vroolijke film.
HET IS DE FILM VOOR IEDEREEN JONG EN OUD
Allen, dus allen die nog willen genieten van Shaw's meesterwerk gaan met het
Paaschfeest en Paaschvacantie naar Amsterdam's grootste CD mooiste theater.
PRACHTIG VOORPROGRAMMA - Toegang voor eiken leeftijd
Beide Paaschdagen voorstellingen om 1.30 uur en 4 uur.
Avondvoorstellingen om 7 uur en 9.30 uur.
Plaatsen twee dagen vooruit verkrijgbaar.
Ie en 2e Paaschdag 11.30 uur populair-wetenschappelljke
, voorstelling met zeer bijzondere prachtfilm
WONDEREN DER NATUUR" (Tw^.de.i
waarbij al» aprekei: de Haar J. Mol, Haarlem.
Ga deze zeer interessante voorstelling meemaken en verrijk Uw kennis.
Populair* prijzen. Toegang voor alken leeftijd.
AlTtetol RararlO Wij farceren, wuschen, smeren, halen en brengen
HIII916I Udl a\JV uw auto. prijzen vanaf f 15.- per maand. Onze 30 jarige
Waiiptrzljdi 143. Tal. 53218 ervaring Is een waarborg voor goed* service.
Stalling voor 100 auto's Dag en nacht geopend.
-:?*>
Het non-interventie-vobandMil
DE noninterventie-commissie was
de vorige week weer in moeilijk
heden. De Russische regeer ing had de
agenda-subcommissie meegedeeld, dat zij
in beginsel bereid was de kwestie van den
financieelen bijstand aan Spanje te be
spreken, maar niet die der activa van de
Spaansche regeering, het goud van de
Spaansche Nationale Bank inbegrepen.
Hierop volgde een lang en heftig debat,
dat tot niets leidde. Daarop weigerden
de Duitschersen Italianen over iets anders
te spreken dan over het plan voor de
algemeene controle, en de subcommissie
werd ,,sine die" verdaagd. Dat is het
eerste cheq van het utopische plan voor
,het terugtrekken van alle buitenlandsche
vrijwilligers uit Spanje. Zoo noodig zullen
er later nog andere moeilijkheden opge
worpen worden.
De controle-commissie worstelt
ondertus^chen nog steeds met de moeilijkheid
om het controle-plan in werking te krij
gen; men hoopt nu op den 2gsten Maart
als beginstadium. De geheele tragedie der
noninterventie kwam weer eens in het
volle daglicht toen de Labourpartij in het
Lagerhuis eischte, dat zij volledig zou
werken of zonder verwijl opgeheven zou
worden. Welke kans is er om haar te
laten werken tegenover de voortdurende
kwade trouw van een Mussolini? De
overeenkomst tot het weren van vrij
willigers werd met de handteekening
van Italiëop 20 Februari van kracht.
En nu erkent Eden reeds, dat hij bericht
heeft uit Gibraltar van de landing van
een aantal soldaten in Cadiz op 5 Maart,
veertien dagen later dus. Er zijn nog
berichten van andere troepenzendingen,
waarvan Buitenlandsche Zaken ,,niet
geïnformeerd is", hoewel dat met de rest
van de wereld grootendeels wel het
geval is.
f.Vfc'zt' Statesman and Nation. Londen)
De beschermer van den Islam11
MEN veroorlove ons op te merken, dat
de proclamatie, die door het
Italiaansche bestuur is uit
gevaardigd, om den
Duce als bescher
mer van den Islam"
te vereeren zuiver en
alleen een officieele
uiting is. En men kan
er zonder moeite een
bijsmaak van spijtige
minach'ting voor de
Mussolini Arabische staten, die
nog niet de ,,zege
ningen" van Mussolini's bescherming ge
nieten, in vinden. Hoeveel gelukkiger,
schijnt men te zeggen, is Lybië, dat sinds
vier jaar , .gepacificeerd" is, na twintig
jaar van massamoord en concentratie
kampen, die die bevolking van dit Tripolis
van anderhalf millioen tot 600.000 hebben
teruggebracht en die het eene dorp na het
andere door middel van strafexpedities
hebben verdelgd.
Facere silentium en pacem appellare"
(,,Stilte scheppen en dat vrede noemen")
is niet de beste en de vruchtbaarste poli
tiek van het oud Romeinsche Rijk geweest.
Het moderne Romeinsche Rijk moet de
voordeelen van een andere politiek, die
bestaat in het geleidelijk geven van vrij
heid en het toekennen van burgerrecht,
nog leeren. Dat wat er in Tripolis gebeurt,
kan men, evenmin trouwens als in
Abessynië, niet precies te weten komen, en men
moet zich in dit opzicht tevreden stellen
met veronderstellingen. Maar het zou ons
verwonderen als de Arabische landen
groote haast zouden toonen in hét accep
teeren van de Italiaansche bescherming,
gebaseerd op een geestdriftige proclama
tie. (Daily Telegraph, Londen)
Na Cllchy
MORGEN' zullen de Italiaansche en
Duitsche kranten met wellust schrij
ven dat Frankrijk in staat van ontbinding
verkeert. Dat is het gevolg van n bijeen
komst van de Fransche sociale partij (van
De la Rocque). Dat is ook het gevolg, het
dient erkent, van die onverdraagzaam
heid, die voor zich alle vrijheid opeischt
en haar aan de anderen weigert. Zal nu de
regeering, wier eerste zorg de openbare
orde en de goede naam van Frankrijk is,
genoodzaakt zijn alle vergaderingen te
Daladier
verbieden en den staat van beleg af te kon
digen? Wil men ons land, dat tot eiken
prijs democratisch en vrij wil blijven, toch
naar een soort fascisme leiden, dat even
onverdragelijk is als het ,,van links", als
wanneer het ,,van rechts" komt" ?
Is het dan niet beter den
binnenlandschen vrede te herstellen en het eens te
worden, voor alles om ons te ontdoen van
alle provocateurs ? (L'Oettvre, Parijs)
Een andere lezing
DE eerlijke journalisten der informa
tie-pers ??er bestaan er nog waren
eenstemmig in de erkenning, dat de eerste
schoten afkomstig waren uit een winkel
van een Croix-de-feu-lid. Vervolgens
schoten enkele gendarmes, misschien wel
zonder bevel van hun aanvoerders, en in
ieder geval zonder sommatie. Overigens
schijnt het duidelijk, dat de politie haar
hoofd is kwijtgeraakt. Misschien hebben
zekere aanvoerders daarentegen het hunne
maar al te goed bij elkaar gehouden. Maar
de manschappen herkregen hun
zelfbeheersching pas veel later. Acl.ter de ge
pantserde auto's. Men heef t de politie niet
voldoende ,,gezuiverd". Dat moet men
thans duur betalen.
(Vendredi, Parijs)
Het einde der Schneidcr-Creuzot
wapenfabriek t
EEN van de
programpunten der
regeering-Blum, die
het meest toegejuicht
zijn door de voor
uitstrevende mannen
en vrouwen van alle
landen, was het plan
om de wapenindus
trie te
nationaliseeren. Het was 'ook
een der punten, die
tot de meeste critiek aanleiding gaven bij
de conservatieve geesten, die het als een
zooveelste symptoom van onpractisch
idealisme beschouwden. De nationalisatie
van particuliere maatschappijen betrok
ken bij vliegtuigbouw in den vorigen herfst
was een klinkend antwoord aan deze
sceptici, maar de aankondiging, dat de
Frahsche regeering thans de wapen
fabrieken van het reuzenconcern van
Schneider-Creuzot zal overnemen, moet
hun laatste twijfel op de vlucht jagen.
In de honderd jare/n sedert de stichting
van de fabriek van Schneider te Le
Creuzot is de combinatie van deze twee
namen tot een machtig symbool in de
internationale politiek geworden. Niet
alleen Frankrijk, maar half Europa be
stelde in het verleden zijn bewapening
bij Schneider-Creuzot en door haar ont
eigening zal de kring der zoogenaamde
,,bloedige, internationale" tot slechts
een halven cirkel teruggebracht worden.
In Frankrijk is vooral Schneider bekend
om zijn samenwerking met vele vroegere
ministeries. In 1913 werkten twee oud
admiraals, een oud-kapitein, een
oudgeneraal en een honorair directeur der
artillerie voor de vennootschap te Le
Creuzot, iets wat nauwlijks verwondering
baart als men weet, dat zelfs de lagere
rangen der bedrijfsingenieurs tienduizend
gulden per jaar verdienden, terwijl toen
generaals en admiraals in actieven dienst
tevreden moesten zijn met 5 en 6.000
gulden. Het feit, dat de Fransche re
geering tot dezen stap besloten heeft
midden in een dringend en reusachtig
bewapeningsplan, waaraan Frankrijk bij
na dertig procent van zijn begrooting be
steedt, is het duidelijkste bewijs, dat de
particuliere industrie noch efficiënter,
noch zuiniger is dan staatsfabricage.
(Manchester Guardian)
Het vrije «pel ....
ALS men het beeld ziet van het mas
sale complex Londen met zijn voor
steden, dat zonder eenige stroefheid door
particulier initiatief, voorzien wordt van
alles wat het behoeft of begeert- staat
men paf van de brutaliteit van degenen,
die gelooven, dat zij iets dergelijks zouden
kunnen bereiken door eenigerlei vernuf
tige planpolitiek.
( Verkiezingspamflet van een
Nalionaalconservatief candidaat voor de gezamen
lijke Engelsche Universiteiten)
PAG. 6 DE GROENE No-3!*L
Paul van Zeeland
Van Zeeland neemt den handschoen
09
IK zal op eigen ver
antwoordelijkheid
candidaat zijn; ik zal
de sanctie van geen
enkele groep vragen.
Ik zal geen enkele
partij vertegenwoor
digen. Ik zal ook
de rexistische partij
niet aanvallen, noch
welke partij ook. Ik
zal slechts den steun
aanvaarden van hen, die hem mij in
volle vrijheid verleenen. Ik heb van het
begin af aan dezelfde houding aangeno
men en heb daarop ook steeds prijs ge
steld. Vrijwillig heb ik mij buiten alle
partij-verband gehouden. Mijn persoon
lijke overtuiging is even diep, even levend
en even eerbiedwaardig, als die van wie
ook onder u, tot welke groep hij ook
behooit. Maar ik heb er mij steeds zooveel
mogelijk met kracht van los gemaakt, om
telkenmale, geval voor geval, uitsluitend
en alleen de nationale oplossing, de op
lossing der nationale eenheid, oplossing
van het nationale herstel te zoeken. Het
is op grond van deze houding, van deze
werkwijze, dat ik aan de Brusselsche
kiezers zal vragen of zij achter mij staan
of achter anderen.
Ik zal niemand aanvallen. Ik wil aan
mijn verkiezingsactie het karakter geven,
dat mijn optreden tot nu toe heeft gehad,
het constructieve karakter, het karakter
van het algemeen belang. Ik zal mij in
spannen tot het beste waartoe ik in staat
ben. Ik weet, dat ik mij op een weg be
geef, die bezaaid is met moeilijkheden
en die mij, ik geef het toe, niet bijzonder
aantrekt. Als ik hem toch betreed, is het
in denzelfden geest, als die, welke mij op
deze plaats heeft gebracht; omdat ik
geloof, dat het in de huidige omstandig*
hedert eenvoudig een .plicht is.
(Kamerrede van Van Zeeland, afge
drukt in de Indépendance Beige, Brussel)
Afstraffing van het orgaan der
Vlaamsen e Nationalisten
Xadat hun orgaan meegedaan had aan de
Duitsche rel bij het Prinselijk huwelijk
OP al dit geschrijf van,,Volk en Staat'
past precies wat de Nederlandse
regering aan de Duitse gezegd heeft:
overdrijving en onjuistheid. Geen onder
zoek van de feiten. Alles op goed geloof
van de Duitsers overgenomen en dan nog
aangedikt en .gebruikt om er een voor
stelling van het Nederlandse politieke en
nationale leven mee te staven, waarvoor
het woord caricatuur te goed is. \Vij beiden
zijn noch Marxisten noch Joden, en wij
verzekeren aan alle Vlamingen van goeden
wil, dat die overwoekering door marxisme
en jodendom een groteske fabel is, die
enkel opgeld doet bij onnationale ele
menten hier te lande, die zich als werk
tuig bij de verduitsing van ons nationale
leven laten gebruiken goddank zonder
enige kans op succes.
Dat met zulke verdraaiingen van de
waarheid (vervalsing van feiten, onder
drukking van officiële Nederlandse uit
eenzetting, belastering van geest en
stemming in het Noorden) in Vlaanderen
onnoti 'ijk kwaad gedaan kan worden,
is echt» al te waarschijnlijk. Als men
aan een Noord-Nederlander vertelt, dat
zijn land onder de joden en onder de
marxisten zit, zal hij eens hartelijk
lachen: maar de Vlaamse lezer zal niet
altijd een voldoende zelfstandige kennis
van onze toestanden hebben, om de
grenzelooze dwaasheid te doorzien. De
N.S.B, en het ,,Nationale Dagblad"
(zoals het zich noemt!!) kunnen met
vervalsingen van wat inderdaad gebeurd
is, alleen hun verkiezingskansen schaden:
de Nederlander weet wel beter; maar
waar moet de Vlaamse lezer van Volk
en Staat" zijn vergelijkingsmateriaal
vandaan halen? ,
Dat er ooit in Vlaanderen een blad zou
komen, dat zich uitgeeft Voor orgaan van
het Vlaams-Nationalisme, en dat inder
daad het Duitse stoken tegen Nederland
bevordert en nadoet, wie had dat vóór
enige jaren kunnen denken! Veel van
uw lezers wetep dat wij de
VlaamsNederlandse toenadering sedert jaren met
liefde en volharding hebben zoeken te
dienen. \Vij wensen tot hen een dringend
PAG. 7 E GROENE No. 3lli
woord van waarschuwing te richten. Er
dreigt ons Groot-Nederlands ideaal in de
toekomst een nieuw gevaar, zo groot
misschien, als de scheuring van de Neder
landen en de verfransing van Vlaanderen
ooit geweest is. Het komt van hen die
zich, bewust of onbewust, als de werk
tuigen van het Duitse nationaal-socialisme
laten gebruiken. Zij bereiden een nieuwe
scheuring in de geesten voor. Weest tegen
hen op uw hoede."
(Ingezonden stuk van de professoren
Geyl en Gerretson, geweigerd door ,, Volk en
Staat", geplaatst in Elckerlyc, Brussel)
Ruslands buitenlandsche politiek
DEZER dagen gaf de Sowjetgezant
in Londen Maisky op een congres
een gezaghebbende en belangrijke uiteen
zetting van de buitenlandsche politiek
van de U.S.S.R. De beteekenis van deze
rede was, dat zij zoowel tot de twee
agressieve mogendheden als tot de twee
groote West-Europeesche democratieën
gericht was; tot beide groepen richtte hij
de volgende boodschap: ,,Ik kan thans
zeggen, met volledige verantwoordelijk
heid voor elk woord, dat wij op het
oogenblik sterk genoeg zijn om eiken aan
val op ons gebied te weerstaan van den
kant van elke mogendheid of combinatie
van mogendheden, en dat wij dit op ons
eigen houtje kunnen doen." En zich tot
de aanvallers richtend, liet hij op deze
waarschuwing een gouden brug tot ver
zoening volgen: ,,\Vij zouden
Duitschland en Japan gaarne weer welkom heeten
in den Volkenbond, als zij daarheen
terugkeeren met den werkelijken wil tot organi
satie van den vrede." Hier in Engeland
hebben wij echter meer te maken met
Maisky's beroep op de West-Europeesche
democratieën om hun keus te doen
tusschen de politiek der collectieve veilig
heid en ,,de zoogenaamde localisatie van
den oorlog", welke door Maisky werd be
schreven als ,,de manier om zich voor de
oogen van den aanvaller over te geven in
de belachelijke hoop, dat tenslotte mis
schien deze vraatzuchtige wolf Rood
kapje niet zal verslinden." Maisky ver
klaarde, dat de Sowjet-Unie opkwam voor
het colleqtieve systeem, omdat, hoewel
zij sterk genoeg is om eiken oorlog te
winnen, haar voornaamste zorg is ten
allen tijde het uitbreken van een oorlog
te voorkomen en zij dit doel niet op haar
eigen houtje kan bereiken.
(The Economist, Londen)
steeds vermisten nit den we
reldoorlog
UIT de inlichtingen, die tot op heden
van de autoriteiten van de oorlog
voerende landen zijn ontvangen, blijkt,
dat de meeste Duitsche vermisten waar
van men nog niet het lot heeft kunnen
vaststellen, beschouwd moeten worden
als in de gevechten te zijn omgekomen.
Tot Juni 1922 zijn reeds 100.000 ge
vallen van vermisten opgespoord. Volgens
een officieele schatting van 29 Mei 1922
waren er toen nog 180.000 a 200.000 ge
vallen waarover nog geen inlichtingen
verkregen waren. Dit getal. is sindsdien
nog tot 90.00 gedaald. Gegeven de
onmogelijkheid om voortaan nog vol
doende nauwkeurige inlichtingen te krij
gen, zullen de autoriteiten binnenkort
overgaan tot ,het opmaken van
overlijdensactes van de betrokkenen, opdat
zoo dit verschrikkelijke oorlogsgevolg
afgehandeld wordt en de nabestaanden
na twintig jaren niet langer meer een
bedriegelijke en teleurstellende hoop
zullen koesteren. (Berliner Tageblatt)
Wat verstaat men onder nitvlndersr
OP het eind van Januari vond in
Moskou een conferentie plaats van den
Centralen Raad der
Uitvindersvereeniging van de USSR. Op deze- conferentie
werd vastgesteld, dat in den loop van
het laatste jaar een bedrag van 550 mil
joen roebel kon worden bespaard door
uitvindingen en voorstellen tot
rationali,satie. Er zijn thans in de geheele
SowjetUnie ongeveer 300.000 uitvinders, daar
van zijn 35% bovendien nog
Stachanowwerkers. Dit jaar wil men bereiken, dat
de besparing door uitvindingen, en ratio
nalisatie die van het vorige jaar" met 50 %
zal overtreffen (FSU News Service)
De kleine caricaturen in den tekst zijn
uit Marianne".
ETYMOLOG/E VAN DEN WOLFSANGEL
(Copyright De Groene)
Een kleinigheid alstublieft, meneer, in Vredes naam
(Glasgow Evening Times)
Mocntiger dan Ben Hur: BEN-/TO .'
(Marianne, Parijs)
Maar een paar liter, heeren l Daar komt u met ver mee." (Birmingham Gazette)
Chauffeur Eden: Meer kunnen we voorloopig niet betalen samen."
(De betaling der kosten van ds non-lnterventle-contröle ii slecht* voor het begin verzekerd;
Dultschlind heeft geeq verplichting willen unvurden om zijn volle aandeel bij te dragen)
Otto van Habsburg vraagt zich af welke uniform het meest ten goede zal komen aan
zijn populariteit. ? (Das Schwarze Korps, Berlijn)