Historisch Archief 1877-1940
S...
i
Ordonnans: Heeren.^de 'generaal Franco laat vragen wat er voor hem te doen i's."
De neeren : Corvee piepers jossen .' (Vendredi, Parijs)
Nu krijgt u een idee, mevrouw, van wat die arme menschen in Madrid eiken dag
moeten uitstaan!" (Sydney Bulletin)
,0 hemel, nu heb ik hem met wit garen gehecht!"
(Marianne, Parijs)
Een ongeluk met het kleine wagentje
r:.
(Oer lustige Sachse, Lefpzig)
16 DE GROENE No, 3121
?»....
Op een keerpunt f
TELKENS weer hebben de vreed
zame naties zich ingehouden, ge
weifeld, rechtsomkeert gemaakt, zijn
gevlucht; maar terwijl hun voeten nog
vluchtten, rees in hun gemoed een grim
mig verzet. De een na den ander Rus
land na de ondervindingen in Mantsjoerije
en de West-Europeesche mogendheden
na de gebeurtenissen in Abessyni
hebben halt gemaakt, zich schrap
gezet en zijn begonnen zich te bewape
nen. In Engeland is het belangrijkste
feit van de drie laatste maanden zonder
twijfel de eenstemmigheid der publieke
opinie van alle schakeeringen in 'den
steun van het
bewaper.ingsplanderregeering geweest. En terwijl het volkomen
waar is, dat bewapening geen doel op
zich zelf is, maar alleen als instrument
voor een moedige en wijze politiek,
gclooven wij dat Baldwin en zijn opvolger
nu zij eenmaal het middel hebben gewild,
vroeger of later gedwongen zullen worden,
ook het doel te willen.
Maar het is niet alleen bij de traditio
neel vredelievende naties, dat de wal
het schip heeft gekeerd. De aankondiging
van het Engelsche bewapeningsprogram
en de volteekening van de Fransche
defensielecning zijn gevolgd door de
publicatie van de pauselijke encycliek.
En op het oogenblik dat Hitler er aan
herinnerd is, dat er eens een Duitsche
weg naar Canossa heeft geleid, heeft
Mussolini een even scherpe waarschuwing
gekregen, dat sommige Italiaansche we
gen naar Caporetto (de plaats van de
groote Italiaansche nederlaag in den
wereldoorlog) leiden. Het is nog niet
geheel mogelijk, de uitwerking van
de Italiaansche debacle in Brihuega op
den uitslag van den Europeeschen oorlog
n Spanje te overzien.
Het kan zijn, dat de zwarte en blonde
Mooren, die door Franco in der haast
zijn opgetrommeld, er in zullen slagen,
het oprukken der regeeringstroepen tot
stilstand te brengen. Het kan zelfs zijn,
dat Madrid onhoudbaar zal blijken.
Maar wat er ook op het Spaansche
oorlogstooneel zal gebeuren, het breken van het
moreel der Italiaansche troepen in
Castiliëis een beslissende gebeurtenis.
Deze nederlaag dreigt een groot deel van
Mussolini's levenswerk ongedaan te ma
ken. Deze Romeinsche dictator heeft er
immers naar gestreefd de wereld ervan
te overtuigen, dat zij te rekenen had met
een verjóngd en gemilitariseerd Italië.
Indien hij nu het verwijt niet kan ontgaan,
dat de Italianen hun leeuwenmoed ver
liezen zoodra zij zich tegenover
Europeesche troepen bevinden met een weinigje
modjrne bewapening, zal het prestige
van het fascistische Italiëin geheel
Europa als sneeuw voor de zon ver
dwijnen.
Komt van Oostenrijk de victorie?
HET prestige van
Italiëschijnt al
weg te dooien in Oos
tenrijk,
welkshoorigheidaan Italiëeen van
de symbolen van Ita
lië's macht was. De
voet balmatch t e
Weeen op Palmzondag,
was reeds een kwaad
voorteeken voor de
Von Sthuschnlgg Italianen, die van het
veld werden gefloten, nadat de Oosten
rijkers twee goals tegen hen hadden
gemaakt. Men zegt, dat de
Oostenrijksche regeering er achter is gekomen.
dat Italiëbezig was het aan Duitschland
over te leveren als een tegenpraestatie
voor Duitschen steun aan Italiaansche
desiderata in de Middellandse hèZee. Von
Schuschnigg is er de man niet 'naar,
zich zulk een verraad te laten aan
leunen en heeft prompt geantwoord met
een actie voor een overeenkomst met
Tsjecho-Slowakije en Hongarije. De suc
cessie-staten van de
Habsburgschedubbelmonarchie hebben sterke gemeenschap
pelijke belangen bij een tegenweer tegen
Duitschlands drang naar het
ZuidOosten. Het lijkt haast wel, of zij ter
elfder ure niet alleen hun gezamenlijk
belang inzien maar ook dienovereen
komstig gaan handelen En een consoli
datie van Zuid-Oost-Europa tegen alle
pogingen tot overheersching door mach
ten van buiten zou een ontzaglijke ver
sterking van den Europeeschen vrede
beteekenen.
Er zijn teekenen van een keerend getij
in Europa en in Engeland zelf- Wij kun
nen nog niet zeker zijn of zij een werke
lijke keer beteekenen, of slechts opper
vlakkige tegenstroomingen zijn. In ieder
^eval, zelfs indien wij den stroom meekrij
gen, is het zeker, dat hij ons zeker niet
in behouden haven zal brengen, als wij
er bij gaan neer zitten en onszelf
feliciteeren met onze meesterlijke passiviteit.
Men kan niet stroom-opwaarts drijven;
en als het getij op het oogenblik werkelijk
onzen riviermond binnenloopt, moeten wij
klaarstaan om van dezen vloed gebruik
te maken. De tegenspoed der dictatoren
is onze kans.
(Hoofdartikel in The Economist, Londen)
Na*pel der mlalnkte
Nazlopntacli In Hongarije
ONDANKS felle
reacties van be
langrijke organen der
Hongaarsche publie
ke opinie en demon
stratieve
redevoerigen, was de houding
van den premier na de
ontdekking der sa
menzwering opmer
kelijk zwak. Ook zijn
Admiraal Horthy
.<dementi's"zinspcelden op veel grootere voorbereidingen tot
een Putsch, dan het publiek anders ver
moed zou nebben. Zijn verklaringen over
de onschuld van het-Duitsche gezantschap
in Boedapest waren duidelijk door Berlijn
gedicteerd; baron Hahn, de Duitsche
persattaché, was ongetwijfeld zeer geïnteres
seerd in het Hongaarsche radicalisme en
de gezant, de zoon van den ouden generaal
Von Mackensen, is overgeplaatst naar de
Wilhelmstrasse. Tegelijk met Daranyi's
ontkenningen kwam de
anti-Habsburguitbarsting van de Giornale d'Italia, als
een opvallende gehoorzaamheid van Rome
aan Berlijn, gezien Mussolini's welwil
lende belangstelling voor de restauratie
nog kort tevoren. De sleutel voor de
binnenlandsche situatie van Hongarije is de
positie van den Regent, admiraal Horthy.
Het is een publiek geheim, dat hij onge
veer even goed in staat is, een constitutie
te verdedigen (zelfs al is het de duizend
jaar oude van Hongarije) als president
Hindenburg dat in zijn laatste jaren deed.
Het is ook bekend, dat hij bezeten is door
een anti-Habsburg obsessie en
Hitleriaansche sympathieën heeft en dat de radicale
Marton-Mécsergroep nog steeds tot de
regeeringspartij behoort, omdat de Regent
haar daarin wenscht te behouden. En zoo
lang dat het geval is, is het moeilijk voor
de leden der oppositie als graaf Bethlen
en Tibor Eckhardt, hoewel zij het eens
zijn met Daranyi, in de regeering zit
ting te nemert. Toen onlangs minister
Kozma zich terugtrok is het ministerie
van Binnenlandsche Zaken zonder leiding
gelaten. Daranyi heeft het tijdelijk waar
genomen, maar er zal veel van afhangen,
wien hij als zijn opvolger benoemt. Want
Gömbös had" het departement zoo
volgestopt met Nazi-aanhangers, dat de instel
ling van een heftig Germanophiel regime
hierdoor sterk vergemakkelijkt zou zijn.
De ondermijning van het uitvoerend gezag
op deze wijze is veel bedenkelijker dan
de Putsch die gedreigd heeft, dat de Honr
gaarsche regeering een opstand, zelfs een
behoorlijk gewapende, gemakkelijk zou
kunnen onderdrukken, als zij werkelijk
wilde.
(The New Statesman and Nation, Londen)
I>emazeniuhetuon-interventle-net
PHILIP Noel Baker heeft onlangs bij
de behandeling der non-interventie
in het Lagerhuis in een knappe speech zes
bedenkelijk groote mazen in het non
interventie-net aangewezen. De eerste is,
1 dat er geen lucht-contróle is'. De fascisti
sche landen hebben zich reeds vroeg tegen
eiken vorm van controle op dit terrein
verzet en nog steeds kunnen de Italiaan
sche vliegtuigen naar Marokko of Mala
ga en de Duitsche 's nachts over Frankrijk
vliegen. Ten tweede zijn de Canarische
eilanden, die in handen der rebellen zijn,
althans vooreerst, nog niet betrokken in
het plan. Ten derde is het controle-plan
niet van toepassing op niet-Europeesche
landen.
Het vierde en vijfde gevaarlijke puilt in
het controleplan zit in de rechten en
plichten van de controleurs en bewakers
Theoretisch moet het volgende gebeuren
Als een controleur ziet, dat het schip waa ?
<t
*
dei
hij op vaart oorlogsmateriaal uitlaadt,
bericht hij dat vertrouwelijk naar de
commissie in Londen. De commissie stelt
dan de regeering op de hoogte wier onder
danen schuldig zijn aan de schending der
overeenkomst en deze regeering moet de
schuldigen dan straffen. Men mag zich
wel afvragen hoe snel de Duitsche en
Itaiaansche regeeringen wel zullen zijn
in het bestraffen van hun onderdanen,
die helpen aan de vernietiging van het
,.roode gevaar" in Spanje. Maanden uit
stel en schijnvonnissen behooren tot de
mogelijkheden. Een goede methode om
dit te voorkomen zou zijn, de rapporten
der controleurs dadelijk voor de pers be
schikbaar te stellen. Wie het eerlijk meent
met de non-interventie kan daartegen
geen bezwaar hebben. Wat de bewaking
betreft, rijst de vraag in hoeverre Itali
en Duitschland te vertrouwen zijn. Slechts
weinig vrienden van de Spaansche regee
ring vinden het een prettig idee, dat
Italiaansche en Duitsche schep ?n de kust
der regeeringspartij bewaken. Het plan
der gemengde patrouilles is verworpen,
maar er is geen enkele reden waarom er
b.v. geen Fransche officieren op Duitsche
en Italiaansche oorlogsschepen geplaatst
zouden kunnen worden en omgekeerd.
Hun tegenwoordigheid zou het vertrou
wen in de werkzaamheden der fascisti
sche bewakers zeer versterken.
Maar het zesde'en meest gevaarlijke
,,gat"is, dat het plan de Spaansche sche
pen er geheel buitenlaat. Zij zijn als te
voren vrij in hun komen en gaan, beladen
met zooveel manschappen en wapenen
als zij maar kunnen bergen. Het is niet te
verwachten, dat de Duitsche en Italiaan
sche bewakers veel hulp de regeeringskust
zullen laten bereiken. Maar als zij het de
rebellen willen laten winnen, is niets een
voudiger, dan Duitsche en Italiaan
sche handelsschepen voor een
schijnbetaling aan generaal Franco te verkoopen en
hem daarmee zooveel hulp te bezorgen
a?s hij noodig heeft.
(Manchester Guardian)
Dnitsch-Spanje
IN het theater
Eu?I genia te
San-Sebastiaan werden
tableaux-vivants ver
toond, gewijd aan de
glorierijke gebeurte
nissen, waarmee de
geschiedenis van het
nationaal-socialistische Duitschland
gepaard is gegaan. Na
QueipodeLlano de voorstelling had
een plechtig huldebetoon voor de leiders
van het Derde Rijk plaats. Het publiek
heeft het Duitsche volkslied gezongen, en
bij den uitgang hebben defilés plaats ge
had ter eere van dit groote land.
(Diario de Navarra, Pdmpelune)
De Parljsche
tentoon?telling en Hitler
TIJDENS een interview, dat Hitler
te Berchtesgaden aan den journalist
PaulVerner heeft toegestaan, deed hij de
volgende uitlating: ,,De tentoonstelling
in Parijs zal zeker een groot succes wor
den. Ik zal al mijn best doen, dat er een
zoo groot mogelijk aantal Duitschers heen
gaan. Natuurlijk zal dat niet gemakkelijk
zijn. Schacht laat niet gemakkelijk devie
zen los. Het spijt mij, dat ik zelf niet kan
gaan, want als er n reis zou zijn, die ik
graag zou maken, zou het deze wel zijn."
En toen de interviewer hem er opmerk
zaam maakte, dat niets zich tegen de ver
vulling van dien wensch zou vérzetten,
antwoordde Hitler:.,,Ik geloof, dat het
verstandiger is te wachten mijzef dit ge
noegen te gunnen, tot ik mij eerst uit
zaken heb teruggetrokken."
(Weltwoche, Zürich)
Goebbels klacht
KOMT men in een
een dorp van
b.v. 800 inwoners
dan kan het gebeu
ren, dat een vergade
ring slechts een g
tal van 6p tot 80 be
zoekers bijeenbrengt.
Daaronder zijn dan
twee dozijn leden
van de Hitlerjugend Ootbbt
van de, Bund
De\vtscher Madel.enz.. Het zaaltje zou echter
esn drie- a vierhonderd menschen kunnen
PAG. 7 DE GROENE Ne. 3122
bevatten. De 80 bezoekers zitten dan
wat verlegen langs de muren, hier eens
een en daar weer een paar. Behalve deze
paar menschen ziet de spreker leege
steelenen banken. Hij heeft soms vijf, zes
uren treinreisachter zich en moet nu in deze
onwaardige omgeving het evangelie van
Adolf Hitler verkondigen. Hij spreekt
en spant zijn beste krachten in om uit
deze mislukte vertooning nog te redden,
wat er te redden is.'Meestal zal het hem
niet lukken, wanfhet geestelijk contact
tusschen spreker en toehoorder ontbreekt
in dergelijke bijeenkomsten. Na de rede
stamelt dan menige voorzitter nog een
aantal slcchtgekozen woorden: met tal
van valsche klanken erdoor wordt dan
door het handjevol menschen nog het
Duitschland- en Horst Wessellied gezon
gen en daarmee is het failliet der ver
gadering volmaakt. Dergelijke politieke
vergaderingen zijn niets anders dan
geweldige blamages voor de plaatselijke
beweging.... De gezagdrager, i,c. de
plaatselijke voorzitter moet acht dagen
voor de vergadering de S.A. en S.S. de
, .Naziona l-Sozialistische Frauenschaft",
de Hitler-Jugend en B. d. M.,
hetArbeidsfront en ook andere vereenigingen als
de oud-strijders-bonden voor een leden
appel bijeenroepen en hen voor de ver
gadering propaganda laten maken. De
zaal moet behoorlijk verwarmd zijn en
's zomers moet men zoo min mogelijk
vergaderingen organiseeren. Ee voor
zitter mag principieel na het einde der
politieke speech niet meer spreken.
Waarom zou die rede nog aangevuld
moeten worden? De redenaar geeft een
gesloten geheel en daarbij blijft het. De
spreker moet van het station gehaald
worden en men moet er op staan, dat de
plaatselijke afdeeling ook overigens in
elk opzicht voor hem zorgt. De betaling
van dm spreker moet voor de vergadering
afgehandeld zijn. Het gaat niet aan, dat
de penningmeester als de spreker betaald
moet worden, niet aanwezig is, er niet
is of meedeelt, dat hij nergens van weet,
en het honorarium dat den spreker
toekomt moet hem uitbetaald worden,
want het is een onmogelijke toestand,
dat bij het einde der vergadering er nog
een lang debat over geldzaken ontstaat
tusschen spreker en plaatseijke voor
zitter.
Rijksgouwleider voor
Pomtneren Max Gronauer in de
Monatsblaüer der
Reichspropagandaleitung der N.S.D.A.P.
M
Leon Blum
Blnm's rede over CUchy
| EN was het er
algemeen over
eens, dat Blum's rede
bewonderenswaardig
was. Toch had de
minister-president
een zeer moeilijke
taakte vervullen;de
radicalen moest
zooveei mogelijk gerust
gesteld worden; de
communisten moch
ten niet te zeer gekwetst worden; eenigen
overijverigen socialisten vooral den bur
gemeester van Clichy, Auffray, moest de
waarheid worden gezegd en ten slotte
moet de ,,sfeer" van vertrouwen, hoop,
hersteld worden, die atmosfeer van een
heid, die acht dagen te voren het welsla
gen van de leening tot resultaat had ge
had. Deze kwestie was onmogelijk voor
elkaar te brengen door de belangrijke
vragen te vermijden; zelfs een middel
matig spreker zou er voor terug geschrikt
zijn, een dergelijke methode zelfs maar
voor mogelijk te houden. Blum dacht er
dan natuurlijk ook niet over. Integendeel
hij stelde zich tot taak alle kwesties tot
den grond toe te behandelen en ze volle
dig te ontwarren, zpnder ook maar iets
in de schaduw te laten, met een onver
gelijkelijke behendigheid lof. en blaam,
beloften en reserves, bezweringen en
dreigementen uit te balanceeren".
Toen hij van het spreekgestoelte af
daalde was er geen afgevaardigde, die
niet erkende dat deze rede meesterlijk
was geweest. ,,Er was genoeg gelegenheid
om er meerdere omejetten uit te bak
ken", merkte een afgevaardigde der oppo
sitie tijdens een pauze in de zitting op,
maar uw leider heeft er zich door ge
slagen zonder n ei te breken."
(Maninne, Parijs)
De kleine caricaturen in den tekst zijn
uit Marianne"
FANTASIE EN WERKELIJKHEID IN AFRIKA
Wat is dot een foto morgana?" Aldui «tltllTr»vMo(Rome)iiehd«
uliaan. , * .,, 5the penetratie In Noord-Af r Ik» voer «n d«
JO, JO. . . . noem net moor ZOO.' wijie w»iropdeEnj«l*ehenerop re»f«eren
De zieke Wede en hoor verpleger
(Nebelspalter, Rorschach)
TE MOOI OM WAAR TE Z//N
En wee dengene die een hond noor Be/gi'ëdurft uitsteken.'"
(Réilités, Brussel)
John Buil vindt het geen pretje, op twee
paarden te rijden (Chicago Tribune)
Zie je dat, lieve .... een nddktlooper!"
(Monstlque, Charleroi)