De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1937 3 april pagina 9

3 april 1937 – pagina 9

Dit is een ingescande tekst.

r 'i * ' ~ Een verhaal van De Groene Achter over de Franscbe MENEER Waalbande liep in de Leidschestraat met een frons tusschen zijn grijze wenk brauwen. Hij had net een zakenbespreking gehad in Americain. Meneer Waalbande hield niet van zakenbesprekingen in café's, want Meneer Waalbande was een zeer deftig man met een onge repte reputatie. Gelukkig was hij geen Amsterdammer, hij ge loofde niet, dat er iemand in Americain was geweest, die hem kende. In Den Haag had hij zooiets niet kunnen doen. Meneer Waalbande keek naar de lucht, die zich koperkleurig welfde boven de Leidschestraat. Een vuile, dreigende onweerslucht. Meneer Waalbande staarde er naar met een bedenkelijk gezicht. Hoe had hij nu ook zoo dom kunnen zijn, om zonder parapluie uit den Haag te vertrekken en dat nog wel, terwijl hij zijn nieuwe, lichtgrijze demi aan had. Een dikke regendruppel viel op zijn neus. Een tweede plensde op zijn kin. Daar heb je het al," zei Meneer Waalbande onthutst en keek hulpeloos rond of er nergens een tram of een taxi was. Maar lijn i en lijn 2 waren net stationwaarts de brug afge rold en een taxi oppikken is iets, dan den Amster dammer niet gegund is. Kon ik maar ergens schui len," dacht Meneer Waalbande en keek bedroefd naar de donkere regenspatten op zijn lichtgrijze, nieuwe demi. Toen viel zijn oog op een fraai grach tenhuis, met een bord Kunsthandel". Zonder zich verder te bedenken stapte Meneer Waalbande naar het grachtenhuis met het bord en besteeg de stoep. Dat was eigenlijk al onnatuurlijk, want Meneer Waalbande gaf niets om kunst en was nog nooit naar een tentoonstelling geweest. Toen hij voor de eerste maal met verlof uit Indiëwas gekomen, had hij met zijn vrouw het Rijksmuseum bezocht. Hij kende de namen Rembrandt, Vermeer en Frans Hals. Meneer Waalbande begreep niet hoe hij in dit tentoonstellingszaaltje verzeild was geraakt. Hij had veel beter een heerenmodezaak binnen kunnen loopen. Dan had hij een das kunnen koopen en den bediende een taxi kunnen laten opbellen. Meneer Waalbande keek verschrikt rond. Aan de muren, van hét kleine zaaltje hingen schilderijen met onwezenlijke huizen, boomen en luchten. Net", vond Meneer Waalbande, alsof ze geschil derd waren door een stout kind." Hij vond het ver schrikkelijk. Leelijk I Afstootend l Ontzettend ! Toch was het net, alsof hij gedwongen werd er naar te blijven kijken. Vooral n schilderij trok hem onweerstaanbaar. Het stelde een hobbelig, geel-wit huis voor, met een boom en een grachtje er voor. Achter en boven het huis koepelden zware, koper kleurige donderwolken, net als die, welke daarnet boven de Leidschestraat hingen. Vreemd", dacht Meneer Waalbande, het is net, of ik dat huis ken." En hij liep naar een tafeltje, waarop een geschreven lijst lag met de nummers van de schilderijen. Hij las ,,No. 13. Achterzijde Fransche Legatie, Den Haag ? 250.?." Toen gebeurde er iets verschrikkelijks. Meneer Waalbande stond opeens weer op het bruggetje voor de Kanongieterij en keek naar de achterzijde van de Fransche Legatie. Hij was altijd bang, dat iemand hem zou zien, want hij was hél bekend in Den Haag en frequenteerde de recepties in de Fran sche Legatie. Hij wist opeens, dat hij in het schil derij stond, want het huis was hobbelig en geel-wit en Meneer Waalbande voelde de drukking van de koperkleurige onweerslucht. En achter hem was het huis waar Ilonka woonde. En het was drie jaar geleden. Hij draaide de achterzijde van de Fransche Legatie den rug toe en wandelde naar het huis van Ilonka. Het was half negen in den avond. Hij belde aan, zooals hij daar, drie jaar geleden, zes maanden lang om den anderen Zaterdagavond had aangebeld. De slonzige pensionmeid opende de deur, vroeg niets, sloot de deur achter hem. Door de gang met déimitatie-batikdoeken liep Meneer Waalbande naar [de trap, klom langzaam naar de bovenste etage, klopte op Ilonka's deur en ging binnen. Ilonka sprong op van de bank bij het raam. Ze sloeg haar armen om zijn hals en kuste hem. Toen nam ze hem zijn hoed en jas af en troonde hem mee naar het raam. De regen suisde in het vuilgroene water van den Nieuwen Uitleg. Op zij zag hij de achterzijde van de Fransche Legatie. Ilonka zette thee. Meneer Waalbande praatte. Hij vertelde Ilonka over de laatste aanwinst voor zijn postzegelverzameling; over een misverstand met zijn vrouw; over moeilijkheden met zijn zoon, die niet wilde werken; over de hooge kleermakers* rekeningen van zijn.dochter en over een jeugdvriend, die op De Witte een beroerte'had gekregen en zóó was dood gebleven. Ilonka schonk de thee in en presenteerde hem koekjes. Toen kwam ze naast hem zitten, met haar arm door den zijnen en haar hoofd tegen zijn schouder. En ze begon te praten. De woorden dreunden in Meneer Waalbande's hoofd. Je moet liever niet meer terug komen," zei Ilonka. Ze praatte heel zachtjes, maar hoe zachter ze praatte, hoe harder het dreunde in Meneer Waal bande's hoofd. Je moet liever niet meer terug komen," zei ze, want ik begin te veel van je.te houden. Tot nu toe hinderde het niet, maar nu zou ik er niet meer tegen kunnen. Dat ik je nooit mag opbellen of schrijven. Dat ik je maar om de veertien dagen zie. Dat je me nooit mee uit kunt nemen. Daarom is het beter...." Maar ik kan er toch niets aan doen," klaagde Meneer Waalbande, mijn vrouw...." Nee lieve schat," fluisterde Ilonka en nu daver den de woorden in Meneer Waalbande's hoofd. Dat weet ik toch wel. Je kunt er ook niets aan doen. Maar juist daarom is het beter, dat je niet meer terug komt." EN opeens stond Meneer Waalbande weer op de brug bij de Kanongieterij en keek naar de hobbe lige geel-witte achterzijde van de Fransche Legatie en naar de koperkleurige lucht. Het regende heel hard en de regendruppels denderden op zijn hoofd. De luiken en vensters van alle ramen van de achterzijde van de Fransche Legatie waren open en voor alle ramen stond zijn vrouw met zijn zoon en zijn doch ter. Ze wezen naar hem met een uitgestoken arm en riepen in koor: Je bent weer bij Ilonka geweest! Je denkt, dat we niet weten, datje bij Ilonka bent geweest, inplaats van op De Witte, maar we weten het best! Je bent weer bij Ilonka geweest l" Dat hindert nu niet meer!" donderde Meneer Waalbande terug en hij begreep niet, waar hij den moed vandaan haalde, om zijn vrouw tegen te spreken. Het is jullie schuld, dat ik Ilonka zoo slecht behandeld heb," riep hij, jullie schuld! Jullie schuld 11 JULLIE SCHULD !!!" Je eigen lafheid l" echode de koperkleurige onweerslucht. Je eigen lafheid!! JE EIGEN LAFHEID ! ! l" TOEN was Meneer Waalbande weer bij Ilonka, voor het open raam en het was niet meer drie jaar geleden, maar over drie dagen. Een begrafenis stoet trok langs de achterzijde van de Fransche Le gatie. Het was zijn eigen begrafenis. In, het eerste volgrijtuig zaten zijn vrouw en zijn zoon en zijn dochter, in diepen, deftigen rouw. Maar Ilonka lag op de bank bij het raam. Ze lag voorover, met haar hoofd op haar armen en snikte, dat ze er heelemaal van schokte. Haar krullen woeien heen en weer in den onweerswind. Meneer Waalbande wilde haar in zijn armen nemen en haar troosten, maar dat kon hij niet, want zijn armen zaten aan zijn doode lichaam in de lijkkoets, die langs de achterzijde van de Fransche Legatie reed. En toch stond hij in Ilonka's kamer en zag alles tegelijk: Ilonka, die op de bank lag te snikken, omdat hij dood was, en toch had ze hem in geen drie jaar meer gezien of van hem gehoord; zijn vrouw in het eerste volgrijtuig, die weifelde, of ze zijn huis zou verkoopen of ver huren ; zijn dochter, die bedacht, hoe ze haar nieuwe rouw-complet zou laten maken en zijn zoon, die overlegde of hij met het geld van den Ouwe in Zuid-Frankrijk zou kunnen gaan wonen, zonder ooit meer een spat uit te voeren. Ook zag Meneer Waalbande zijn testament en den notaris, die het gemaakt had. Hij begreep: nu was het de hoogste tijd. Hij gilde den notaris toe, om een codicil te maken. Gauw I Gauw !! GAUW !!!" Vóór hij begraven was. Bevend van schrik nam de notaris een stuk papier en een pen. Aan Ilonka," dicteerde Meneer Waalbande, over achter de Fransche Legatie, of is het achter over de Fransche Legatie? Aan Ilonka, honderd duizend gulden !" De notaris schreef zóó snel, dat de vonken uit zijn pen knetterden. De twee caryatiden kwamen van de gebeeldhouwde boekenkast om als getuigen te tee kenen. De notaris droogde de handteekeningen met een vloeiblad en gaf er een ontzettenden slag op. Toen stond Meneer Waalbande qpeens weer in het zaaltje van den kunsthandel voor het schilderij van de achterzijde der Fransche Legatie. Met zijn zijden' zakdoek veegde hij het noodzweet van zijn voorhoofd. Een elegante jongeman stond naast hem en praatte over het schilderij en den schilder. Buiten ' suisde de onweersregen in de vuil-groene gracht. Lijn x en lijn 2 rolden over de brug en de vonken knetterden uit de beugels. Ik voel me niet erg goed," steunde Meneer Waalbaride. De jongeman gaf hem een stoel en een glas water en, op Meneer Waalbande's uitdrukkelijk ver zoek, een stuk papier en een pen. Met bevende vingers schreef Meneer Waalbande: En ik vermaak aan Ilonka, over achter de Fransche Legatie, of is het achter-over de Fransche Legatie? Aan Ilonka de somma van honderdduizend gulden en het schilderij No. 13, Achterzijde Fransche Legatie, Den Haag"." Meneer Waalbande teekende het en de elegante jongeman teekende het als getuige en de juffrouw, die achter in het zaaltje , de invitaties had zitten schrijven voor de volgende tentoonstelling. Met een vreemd, opgelucht, zwevend gevoel in zijn hoofd, vouwde Meneer Waalbande het papier in vieren, stak het in zijn portefeuille. Toen dronk hij nog een slok water en stierf. Zijn heele vermogen bedroeg slechts vier-envijftig-duizend' gulden en stond al jaren op naam van zijn vrouw. ELKA SCHRIJVER Genève, Dt Mont B/anc brug ZUID-ZWITSERLAND LUQANO EN L O C A R N O voor een Ideale lentevacantie aan de oevers van het Meer van Lugano en het Lago Maggiore. Het geheele jaar door voor automobilisten bereikbaar dank zij het speciale autotransport door de Alpentunnels. Zeer gezond klimaat. Zuidelijke vegetatie. Talrijke excursies. Zeer voordeelige abonnementen op de spoorwegen in de om geving. Gemakkelijk en vlug te bereiken via Gotthard- en Slmplonroute Hotels en pensions voor iedere beurs. Een verblijf in de lente aan de zonnige oevers van de heerlijke Zwit sersche meren overtreft alle verwachtingen, die het woord lente" onwillekeurig opwekt. Bovendien is Zwitserland een der goedkoopste reislanden omdat: 0 ondanks de devaluatie van den Zw. frank met 30°'0 de hotelprijzen niet verhoogd zijn en de koopkracht van den gulden zelfs 15°/0 hooger is dan vroeger, ? de 30?45% reductie op Zwitsersche reisbiljetten en de verlaging van den bcnzineprijs met 30°/0 voor buitenlandsche automobilisten van kracht blijven, 0 de gerenommeerde Zwitsersche hotels voordeelige arrangementen alles inbegrepen" voor 7 dagen vanaf f 20.?bieden! ? er directe luchtverbindingen met aansluitende treinverbindingen bestaan. Daarom: NAAR ZWITSERLAND IN L E NT E T O O l / Bi ml Ideale vacantie. Lente aan de zonnige oevers van het MEER VAN GEN VE QCNÈVE LAUSANNE VEVEY MONTREUX en andere charmante plaatsen. Bloemen Zon Alle sporten boulevards Talrijke excursies Heuvels Bergen. Lommerrijke CENTRAAL ZWITSERLAND - VIERWALDSTATTERMEER Uw vacantieland in de lente ! 7-daagsche abonnementen voor een willekeurig aantal tochten per boot en bergspoor In het Vierwakhtattermeergebied. L U ZE R N aan het klassieke meer, voor sport, gezondheid en ontspanning. Hotels in alle prijsklassen. Kurzaal, golf, tennis, strandbad, historische bezienswaardigheden. Ontelbare excursies per spoor, boot en auto in het gastvrije Urschweiz". W E G a l S. Het meestbezochte lente-kuuroord aan het Vierwaldstattermeer. 27 hotels met 1500 bedden. Excursiecentrum (zon, bloesem), sport, ontspanning. V ITZN AU. De Riviera in het hartje van Zwitserland, in het voorjaar voor een kuuren sportverblijf bijzonder geschikt. INLICHTINGEN EN PROSPECTUSSEN: ZwItBorach Verkeor*bureau, Konlngsploin 11, Amsterdam «n d» ral»bur«aux iiHitiiiiiinnniiiMiiniiiiiHiniiHtninnin Werkers en'stakers RME dr. De Hartogh. Ik had zoo met hem te doen. En het ergste vind ik nog de miskenning. Want die paar meter.... nou ja. Hij had hem nog hooger willen hebben, ik zeg: zeker als een symbool voor den groei van onze stad", want zulke dingen denkt hij, daar is hij voorzitter van de I.C.A. voor, die met hun Twentsche paaschvuren toch al zooveel platteland in de hoofdstad brengen, waardoor het een echte wereldstad wordt van louter gras en boomen. Net als Rome, dat ze zeggen, dat wel zeven heuvels heeft en dr. De Hartogh wil er maar n in onze stad, in het boschplan. En je vraagt je af, of B. en W. wel begrijpen wat ze doen, door dr. De Hartogh die paar metertjes zand extra er op nou te weigeren. Maar zoo zijn ze in Holland" zeg ik om hem te troosten, kleinzielig in alles, ook met bergen." En doe daar eens wat aan ? De heeren zitten nu weer op ter rasjes en binnenkort komen er nog twee Heeren bij, de heer Ankersmit van de krant, die nu weggaat van het Volk en de Heer oud-Rector Alma van het Gymnasium. Als die bij ons zat U KOMT TOCH OOK IN DE TANZ KLAUSE? Marnixstraat b/h Letdscheplein Matiné4-6.80 - Avo»d 8-1 zei hij wel eens": als ik rondkijk zie ik haast niets als leerlingen. Die daar, met dien uitsmijter-ham, kende nooit zijn onregelmatige werkwoorden, en nu is hij vijf maal milionair. En die mooie Dame daar had altijd een vijf voor gedrag, en nu is zij de meest besproken vrouw van de stad!" Ik mag het lijden, dat ik hen vaak zie, maar ik denk van niet. Heeren, die hun heele leven gewerkt hebben, kunnen er met'?mee uitscheiden. Nee, dan mijn neef. Die heeft mee gestaakt in de sit-down staking in de Kinkerstraat, bij slager Stam. Mijn neef zit toch al graag, en als hij ondertusschen door zijn baas betaald wordt' kent hij niets mooiers dan zitten. En als je het mij vraagt was het geen zuivere koffie. Ik zeg: ..Gerrit, vertel nou eens eerlijk, wat was dat." Maar niks. Hij lacht maar en geen echte verklaring. Ja",rzegt hij, het vleesch wordt duur betaald, maar wij, die nog moeten leven, wij krijgen bijna niets!" En eigenlijk, moet ik hem gelijk geven, hoewel je volgens het Gebod moet werken en er nergens staat, dat je moet staken. En ik heb al eens overlegd, of wij, als de fooien 'zulk uitschot blijft, ook niet zullen staken, niet met zitten, want dat geeft voor ons geen pas, ? maar bijvoorbeeld alleen met leunen. En ik zei het tegen een Heer [van de justitie], die boos was, omdat hij door een i April grap voor gek naar het Cen trum was gekomen. Maar hij zei: Be zetten der bedrijven is onwettig, foei", en weg mijn dubbeltje l CHARIVARIA Merkwaardige berichten ,,De dienstplichtige huzaar Kamstra van het vierde halfregiment huzaren te Deventer vond op het exercitieveld een kievitsei. Zijn regimentscommandant zond het naar den gezant te Rome met het verzoek dit ei te willen doen toekomen aan Prins Bernard als eerste kievitsei dooreen blauwen huzaar gevonden." (Vad.) ,,Om niet met de bespreking van overbekende werken te beginnen, prijkte de symphonie van Schostakowich op het programma." ?/A'./r.CJ Later werd deze methode toege past door den overleden chirurg Wedel te Leningrad." (Gr.) Paindeluxe-brood Zij kunnen gedurende zes weken op kosten van het fonds gratis worden verpleegd." (Hbl.) Een plan-om zulke rampen in de toekomst te voorkomen," (X.R.C.) Uit de hoogeschool der journalistiek ,,Na de hoofdstad zal de tentoon stelling te 's-Gravenhage te bezichti.gen zijn." (N.R.C.) Eenmaal het besluit genomen een project te laten uitvoeren, n maal de maatregelen getroffen die voorafgaan aan het verfilmen, maken zij hun budget pp." (Hbl.) Sommigen zeggen dat hij algeheel geheelonthouder is.geworden." (Hbl.) De Engelschen noemen iemand a total teetotaller. Dit boek is niet bekend. Bekend is ,,A Tale of Two Cities", in de vertaling genoemd Londen en Parijs." . Onze classici .,De twee eerstgenoemden zijn daar homo novi." (Hbl.) ,,Hij erkent dus ? simplicitédut zulks niet geschiedt." (X.ItC.) ,,De N.S.B, komt de nazi's op kruiperige wijze in het gevlei", schreift De Vreihijd. ,,Zij hebben daar beenderen gevon den van reusachtige dieren die «.-en 25 millioen jaren moeten hebben geleefd." (X.R.C.) Nou, Moe! zoo Deze film werd gemaakt naar het bekende bock van Dickcns: Lonclon and Paris." (X.H.C.) Schrille tegenstellingen Geen enkele persoon, die bij deze misdaad betrokken is, mag op sym pathie rekenen, maar daartegenover staat ook, dat geen der betrokkenen ongestraft dient .te blijven." (Tel.) Aan het bal namen talrijke inter nationale aristocraten, alsmede voor name Engelschen en Amerikanen deel." (X.R.C.) Von Neurath heeft dit noch ge wild, noch gcwenscht." (HbH.) Hierdoor zal het interieur van ons Godshuis in uiterlijk toenemen." (Kanton Weert) Geslachtelijke moeilijkheden Den Woensdag: daarop opende de Volkenbondsvergadering zijn zitting." (Alg. Ind. Dbl.) ,,Het nieuwe paviljoen zal zicli waarschijnlijk evenzeer in de publieke gunst mogen verheugen als zijn voor gangster." (X.R.C.)

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl