Historisch Archief 1877-1940
._.£
?J J'
l .1
Een verhaal van De Groene
wee.
IN de danszaal De Noordster" is het druk van
avond. Twee groote schepen zijn binnengeloopen.
Zeelui van allerhand ras en slag danst er en drinkt.
Er i&een Engelsche matroos met een blond meisje;
hij groot, forsch en lenig, zij netjes, bedeesd, met
zachte oogen, wijdopen als in verbazing. Als ze niet
dansen zitten ze dicht bijeen in een hoekje. De
matroos kijkt naar het meisje, dat verlegen tegen
hem lacht, en vertelt van zijn reizen. Hij slaat zijn
arm om haar heen en ze leunt het hoofd tegen zijn
schouder, doezelig van het ongewone bier drinken,
de warmte, het onwezenlijke van dit alles. Hij vindt
het prettig, dat ze Engelsch verstaat. Ze herinnert
hem aan zijn meisje, ginder in Engeland. Hij is den
dag tevoren geland, heeft zich een dag en nacht
uitgeraasd en is nu in de weeke'stemming van een
zeeman, die verlangt naar wat liefs en vertrouwe
lij ks. Dit ongepoederde, zachte gezichtje, deze be
schaafde stem die zijn taal kan spreken, deze ver
wonderde blik uit heldere oogen is juist waaraan hij
behoefte voelde toen het hem in de armen werd
gedreven door den mist. En Jetty Verburg, die
leerares is aan de H.B.S. van een provinciestadje in
Holland, beleeft vanavond het tweede avontuur van
haar negen-en-twintigjarig leven.
Het is gekomen, doordat ze geen rust kon vinden
in het hotel, terwijl de rest. van het reisgezelschap
bekwam van dagen lang hotsen in autobussen en
jachten langs bezienswaardigheden of door musea.
Nu de dag naderde dat de vacantie ten einde liep,
werd ze opgejaagd door het feit dat ze weldra zou
moeten beslissen: trouwen met Henk Metinga een
goede jongen of ongetrouwd blijven en waar
schijnlijk voorgoed. Honderden malen heeft ze
zichzelf voorgehouden, dat men niet kan verwach
ten, de liefde uit je meisjesdroomen in werkelijkheid
te krijgen en evenvele malen heeft ze bedacht, dat
de oude vrijster niet meer bestaat, die is nu een
werkende vrouw en volstrekt niet beklagenswaardig.
Maar met dat al blijft men wel eenzaam en ongekust,
ook nu nog, als men van nette familie is, in een
klein stadje leeft en niet veel kans krijgt onbe
hoorlijke dingen te doen. In haar heele leven is ze
nmaal maar losgebroken, als meisje van twaalf
jaren. Toen is ze van huis weggeloopen, ze wist niet
waarheen en niet waarom, ze kon het later nooit
uitleggen. In de familie wordt er nóg over gesproken,
maar niet meer ontdaan en verontwaardigd zooals
'vroeger, doch met toegeeflijken glimlach, want
~ Letty is tenslotte toch een echt braaf meisje ge
worden.
EN nu zit zij in de Noordster met een Engelschen
matroos ei^drinkt bier en danst met hem en is
zonder twijfel verliefd, voor de eerste maal in haar
leven verdwaasd, verheerlijkt verliefd. Hij danst
zooveel beter . dan Henk of een van de andere
mannen in haar nette stadje. Zijn arm houdt haar
zoo vast, zijn lichaam heeft een rhythme als van de
golven, hij lacht zooals ze geen man nog heeft zien
lachen. In zijn gebruind gezicht lijken de oogen nog
heller blauw dan ze zijn. Ze houdt van de wijze
waarop hij zich beweegt, een sigaret aansteekt, haar
tegen zich aantrekt, ze houdt bovenal van zijn
zwijgen. In haar kennissenkring wordt altijd veel
gesproken, over litteratuur en andere belangrijke
dingen. Henk weet beslist veel van dichtkunst. Wat
zou hij niet allemaal zeggen en zeer waarschijnlijk
dichtregels aanhalen als hij haar hand vastgreep,
zooals deze vreemde doet zonder te spreken. Hier
wordt gedanst, gelachen, gezoend, hier spreekt men
niet over belangrijke dingen. Dat is wonderlijk
rustig, het doet je weer heel jong voelen, het verjaagt
een spookbeeld van verouderen, dat je vervolgd
heeft sinds je het ,,dertig jaar" zoo nabij wist.
Ze sluit even de oogen, geleund tegen zijn schou
der. Dit is een droom. Natuurlijk is het een droom
die begon zoodra ze het hotel verliet. Eerst heeft ze
doelloos en zonder aandacht maar wat geloopen,
om die kwellende onrust te bedaren. Toen merkte
ze opeens, dat de straten volstroomden met zwaren
mist. Dat maakte alles opeens spookachtig onwer
kelijk. Alsof de stad langzaam wegzonk in een grijze,
golvenlooze zee en nu diep onder water leefde, met
geflakker van lichten, gedempt rumoer van voer
tuigen, klokkengelui en stemmen en boven al het
klaaglijk loeien van misthorens, aangalmende van
de haven. Hulpeloos verdwaald liep ze door smalle
straten, bang voor rumoer uit nachtlokalen, ver
schrikt toen een groepje zeelui naderde of vrouwen
langs haar scheerden, zonder moed den weg naar
rustiger buurten te vragen, tot ze bij het omslaan
van een hoek tegen iemand aanbotste. De stem die
vrooüjk zei: ,,Hallo darling l" klonk vertrouwen
wekkend, vriendelijk en niet beschonken. Ze
stamelde haar vraag naar den weg in hakkelend
Engelsch, toen ze merkte dat dit een Engelsche
zeeman was. Maar bij het hooren van zijn taal
greep hij haar arm, drong en vleide, tot ze toegaf
en mee naar binnen ging in een licht, rookerig
lokaal, waar hij beloofde den weg naar het hotel te
zullen vragen. Nu zit zij hier en verlangt niet meer
weg te gaan. De gedachte aan wat haar familie en
kennissen zouden zeggen als ze haar zagen geeft
haar een kriebelend gevoel van plezier. Dit tweede
avontuur lijkt, op het eerste van lang geleden.
Eenzelfde verwilderde blijde opwinding ondergaat
ze erbij en daaronder loert eenzelfde angst als zij
toen voelde. Eerst nu, met die ruwe, warme hand
om de hare gekneld, weet zij hoe vreeselij k het was
te moeten kiezen tusschen alleen leven of trouwen
met Henk. Het zou immers altijd vreeselijk blijven,
wat er ook veranderde: nooit de liefde te kennen
waarvan je gedroomd hebt als meisje. ?
DE stad ligt verzwolgen in nacht en mist als ze
eindelijk, buiten komen. Haar beenen voelen
zwaar, haar hoofd is licht, maar hij heeft haar stevig
bij een arm. Waarheen gaan ze? Het kan haar niet
schelen. Ze is bereid hem alles op te offeren, het
rustige en veilige leven, haar familie en vrienden.
Ze is bereid te wonen in zulke duistere buurten,
PAG. l* DE GROENE No.
wachtende op hem als hij weg is, levende.voor hem
als hij thuiskomt. In het schijnsel van een lantaren
kijkt ze naar hem op als hij stil staat. Hij buigt zich
neer naar die groote, verbaasde oogen en zij sluit
ze, als zijn mond op haar vragende lippen rust. Hij
zal haar leven verwoesten, haar eenzaam achter
laten en nooit terugkeeren diep in haar hart
gelooft ze dat, maar deze wilde angst lijkt een deel
van het ongekende geluk. Dan richt hij zich op en
loopt door. Opeens zijn ze in een breedere straat.
Hij staat stil en wijst: dit is het hotel. Ze voelt de
harde palmen van zijn handen om haar gezicht,
nog eens zijn mond en dan is hij gegaan. Hij loopt
snel, voldaan over zichzelf en wrevelig tegelijkertijd,
zooals het gaat als men braaf is. Maar zij leek
zoozeer op zijn meisje en is te goed voor wat hij
verlangde, in een ongekende, hevige teederheid,
waarom hij geërgerd in zichzelf lacht.
Zij staat roerloos, verdwaasd starende door de
nevels. Hij gaat weg ? Zonder haar een enkel offer
te vragen? Hier is het hotel. Morgen zal zij weer
rondtrekken met het reisgezelschap, musea zien en
standbeelden. Dan zal ze terugkeeren naar het
nette stadje en kiezen: trouwen met Henk of een
oude vrijster worden ??neen, een werkende vrouw.
Nu weet ze opeens, waarom ze destijds is wegge
loopen en zoo radeloos schreide toen men haar
terugbracht: toen heeft ze het al voorvoeld, dat haar
leven zoo zou worden.
Ze keert zich om en begint doelloos te loopen,
intuïtief weg van het hotel, naar den roep der
misthorens, door de kronkelende straatjes van de
havenwijk. Haar lippen zijn half geopend als om te
roepen, maar het is te laat. Het is voor alles te laat.
Ze zal hem niet terugvinden. Ergens hier ligt zijn
schip, maar zij weet niet eens hoe het heet. Ze loopt
langs de dokken en hoort het water klotsen, dat ze
niet zien kan in de nevels. Ze denkt: ik weet ook
niet hoe hij heet. Ik zal nooit meer dansen zooals
vanavond. Ik zal nooit meer zoo worden gekust.
Er waait rumoer van muziek en lachen naar buiten,
als de deur van een danslokaal geopend wordt. Dat
doet pijn als een stomp tegen de'borst. Danst hij nu
daar misschien met een andere, jonger en vroolijker
dan zij ? Het is als hoort ze zijn lach boven alles uit.
Ze wil plotseling rennen naar dat geluid, als naar
een laatste kans op redding en leven, maar ze
struikelt en glipt. Haar dunne kreet gaat verloren
in het rumoer.
Eigenlijk is dit een goed einde van het tweede
avontuur. Het moet prettig zijn te weten, dat
niemand haar nu meer kan terugbrengen, zooals de
eerste maal. Maar het valt te betwijfelen of zij tijd
heeft gehad dat te denken, hoewel men zegt dat
verdrinkenden oneindig veel denken in enkele
seconden.
campagne
K T 14 O D T UT
' ^* ' '
ouie premiere quau
Schaken in Amerika
Dr. S. TARTAKOWER
TOT de belangrijkste schaakclubs
in de wereld behooren de beide
New-Yorksche: Manhattan Chess
Club en Marshall Chess Club. In de
jaarlijksche kampioenschapswedstrijden be
zetten ditmaal Kashdan en Simonsen
in de Manhattan Chess Club en in de
Marshall Chess Club Marshall (bravo,
old Frank!) en Santasiere de eerste
plaatsen. Belangrijke rollen in het
Noord-Amerikaansche schaakleven spe
len verder: Horowitz (wiens
schaaktijdschrift ,,The Chess Review" in
U.S.A. het meest wordt gelezen, als
mede Fred. Reinfeld (wiens
schaakboeken in zijn land zeer bekend zijn).
Wat de officieele kampioen der
Vereenigde Staten S. Reschewski betreft,
deze wordt door zijn beroep (hij is leider
van een accountantsfirma) zeer in be
slag genomen, terwijl de onofficieele
kampioen" R. Fine, zooals bekend
sinds een jaar in Europa groote suc
cessen viert.
Hieronder een imponeerende partij
uit het New-Yorksche toernooi.
Xukert*rt-openlng (overgaand
In de Oerang-oetan-opcnlng)
Wit : Zwart :
RE-NFËLD
Pg8?f6
SANTASIERE
i. Pgt?f3
2. bz b4
Dit verruimde fianchetto" ziet er
wild uit, is echter diep positioneel be
doeld. Zooals een Oerang-oetan in
hooge boomen klimt, zoo wil deze pion
den vijandelijken damevleugel verlam
men.
2 ....... e7 eó
3. a2 33 ........
Ook het opspelen 3. b4 b$ is speel
baar.
3 ......... d??dS
4. 62?63 ........
De partij neemt het karakter van
een damepion-opening aan
4 ....... ay?as
In een beroemde analoog geopende
partij Aljechin-Drewitt (Portsmouth
1923) volgde op 4 ....... c??cs de
afwikkeling 5. 04x05! RfSxcS; 6.
d2 d4, waardoor Wit een
pionnenoverwicht in het centrum verkreeg.
Daarom geeft Zwart er de voorkeur
MlllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiillllliiiiiiiiiinnMiiHiiiiiiiniiiluliimi
aan, den tegenstander tot een verklaring
op den damevleugel te dwingen.
5. b4?bs c7?cs
6. Re i?bz Rf8?d6
7. C2?04 o?o
8. Pb i?03 Pb8?d;
9. Ddi?C2 Pd7?bó
Doelmatiger was direct 9 Te8
benevens eventueel Pf8.
10. C4 xds «6 xds
ii. Rfi?da Tf8?e8
Op 11 Rg4 kon onbevangen
12. Pea volgen, waardoor Wit de beide
rokkade-mogelijkheden behield.
12. o?o ? hy?hó
13. Pc3?62 Rc8?d7
Met de kleine dreiging 14 04
benevens R x bs.
14. a3?34 P(6?04
!5. Pe2?g3 Dd8?e7
16- Pg3?hS J f7?W
Doordat Wit Zwart een verzwak
king der Koningsvesting bezorgt, heeft
Wit de betere stelling verkregen. Men
ziet, hoe werkzaam de
Koninginneraadsheer van Wit op de ,,groote diago
naal " ai?h8 opereert. Troosteloos
ware voor Zwart 16 go wegens
17. R xe4, g xh; 18. Rh7-j-, Kf8; 19.
Dc3, enz.
17. Phs?g3 cs?04
18. Rd3 x 64 ds x 04
19. Pfs?d4 g7?go.
Het is duJdf'.jk dat Zwart het ge
wichtige u'.'.valsveld f5 n'st wil prijs
geven, doen nu is de Koningsveste van
Zwart reeds stormrijp" geworden!
20. f2?f^ ! f6?fs
21. £3 xe4 fSxe4
22. Pd4?e2 ! Kg8?h7
23. Tfi?f6 Pbó?ds
Op 23 Rc7 zou de Toren
verdubbeling 24. Ta, f i beslissen. Thans
echter verovert Wit door een fraai
schijnoffer materiaal en ruimte.
24. Pg3 x 64 ! ! Rdó?es
Vanzelf noch 24 P x fó; 25.
P xfó-f enz., noch 24 Dxe4;
25. Dxe4, Txe4, 26. Tf7 + , Kg8;
27-. T x d7, enz. Nu echter wordt Zwart
overrompeld door het offer:
25. Pe4?gs + ! ! hóxgs
26. Dc2 x go -t- Kh7?h8
27. Rb2 x es Deo x es
28. DgÓ?hó + Kh8?g8
29. Tfó?go-f Kg8?f7
30. Dhó?h7 + Kf7?f8
31. Tgó?g8 mat.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiHiiitiiiiiniiiHnmiiiiiiiiiiirj
CHARIVARIA
Merkwaardige berichten
..Ofschoon niemand wist, dat de
Prinses en ds Prins te Amersfoort in
den trein zouden stappen, hadden
zich toch eenige honderden voor het
stationsgebouw geschaard, om het
Echtpaar toe te juichen." (Hbl.)
,,De oud-voorzitler ontving bij
monde van den voorzitter een her
inneringsplaquette. '' (Nbl. v. h. N.)
Paindeluxe-brood
,,De wapenschouw is tot later
datum uitgesteld." (Hbl.)
, .Niemand heeft voorafgaand verlof
noodig. om door de drukpers gedach
ten of gevoelens te openbaren, be
houdens ieders verantwoordelijkheid
volgens de wet." (Grondw.)
Geslachtelijke moeilijkheden
,,Als laatste sprak de eerste vrou
welijke hoogleeraar, prof.
Joh.'Westerdijk, den tweeden thans vertrek
kenden vrouwelijken hoogleeraar in
in ons landtoe." (Tel.)
, ,Hij deed alles om den goeden naam
van het Lagerhuis voor den wereld
hoog téhouden." f Hbl.)
Op de glibberige paden
,,Weer was het de Deensche
recordmolen die met een kloeken slag van
haar wieken een bres in het
Neder.landsche zwembolwerk sloeg." (Tel.)
,, Spreker is er van overtuigd dat
beide stroomingen te pletter .zullen.
loopen op de nationale
viijheidsbeginselcn van ons volk." (Hbl.)
De heppiejenters
,,Dc obligate verwarring en het
even obligate happy-end." (Letop het
streepje) (Hbl.)
,,Er moet nog heel wat gebeuren
voordat het happy end is bereikt."
"(Het Xcd. Boek)
,,Een huwelijksdrama met een
happy end." (Gr.)
,.En het happy-end is dan klaar."
(N. H.C.)
Wat is blij einde in het Engelsch ?
Happy ending ? Juist.
Correspondentie
Dezer dagen heb ik een mijner
vrienden een rijwiel gezonden, bij
welke gelegenheid eene bureau
cratische en geheel overbodige
correspondentie is gevoerd.
Ten slotte heeft Bureaucratius
zijn dwaling ingezien en is de ver
zending zonder moeilijkheden ge
schied.
Ik zond mijnen vriend het vol
gende rijmpje: .
De fiets is weg!! Van Gend & Loos
,,Verzorgden" de verzending. ,
..Uiteindelijk" heet dat sinds een poos,
In 't Engelsch' ,,Happy Ending*',
Doch wie die taal zoo'n beetje kent,
Noemt het besluit een Happy End.
V. te A.
IIIMIttllllMIIIIIIIIIIIIMIIIII
PAG. 17 OE GROENE No. 3125
bunnen J**" ? TT snoof *tn
HAVAS
1037
EXPOSITION
INTERNATIONALE
TALRIJK! MANIFESTATIES OP HET OEBIEO VAN
KUNST, WETENSCHAPPEN, LETTEREN EN SPORT.
Inllohtlnovn bij da Sohavpvaart- «n Rtlsburaaux «n het
Comlti van Propaganda.
'j* ^ *" /n, het . .
ZUIDEN VAN ZWITSERLAND
l!'
ir.H
Nergens is de Lente zoo
schoon als in het heerlijke
LUGANO
ZUID'ZWITSERLAND
Uitgangspunt voor het bezoek aan de
boven-Italiaansche Meeren, (7 daags Alge
meen abonnement voor spoor en boot
frs. 16.50). Zuidelijke plantengroei, heer
lijke vergezichten op berg en meer. Tal
rijke mondaine- en sportieve festiviteiten.
Groot Kur-orchest - Kurzaal-Speelcasino
Campione - Golf - Tennis. *
Inlichtingen door bet
Zwitsersch Verkeersbureau - A'dam * Koningsplein 11
WEENEN
OOSTENRIJK
HOTEL BRISTOL
Prijzen naar de tijden ?
Karntnerring 1?7
Ie RANGS HOTEL,
alle comfort
Tel. Adres: Bristolhotel
GRAND HOTEL
Ie Rangs Hotel
360 kamers
200 Privébaden
RESTAURANT VAN INTERNATIONALE BEKENDHEID
MATIGE PRIJZEND
HOTEL l M PER l AL
Karntnerring 16 Ie Rangs Hotel, grootste comfort
PRIJZEN NAAR DE TIJDEN ? TEL ADRES: l M P E R l A L H OT E L
De pijn tiedoorf in, J seconden
l?l k^ D ^>OR IS1S
v«r*chromp«l«n «n laten (es. E<n druppel Gcts-lt doet de
l|kdoornpijnen onmiddellijk bedaren. U kunt hem pijnloos met
wortel en al verwijderen. Doet zooals millioenen anderen, gebruik